c
c
Impressionisten
krijgen onderdak
in Musée d'Orsay
D
3
Aleka Simeonidou:
uiterst muzikaal
DONDERDAG 18 NOVEMBER 1982
Nieuwe Parij se trekpleister in de maak
PARIJS (GPD) - Een bezoek aan het afge
takelde Orsay-station langs de Seine is
geen lolletje. Hoewel uit dezelfde jaren
als de Eiffeltoren, hangen de rafels er
aan alle kanten bij en is het er alleen nog
warm in een bureel, waar een dame
huist die op zalvende toon wil vertellen
dat het station in 1986 weer opengaat:
als museum. Parijs heeft er dan wel een
trekpleister bij waarover niet gering
mag worden gedacht. Het Musée d'Or-
say zal dié periode in de schilder- en
beeldhouwkunst omvatten, waarvoor
het grote publiek de laatste decennia -
na veel aanvankelijk gelach - de meeste
affiniteit vertoont. Alle impressionisten
uit het Jeu de Paume (bij de Place de la
Concorde) komen er te hangen en niet te
vergeten onze eigen Van Gogh met zijn
vrienden als Gauguin en de schilders
bent der Nabis.
Na minstens vier jaar van gepalaver is men met de
bouw nog niet veel verder dan een betonnen vloer.
De politieke machtswisseling in mei '81 heeft tot de
vertraging bijgedragen. Van Gogh gaat dus weer
verhuizen, al heeft de Franse staat niet erg veel van
hem. Wat er is werd geschonken door de zoon van
de dokter in Auvers, die Van Gogh in de laatste
maanden van zijn leven verpleegde, en het officiële
ambtenarendom van toen begreep niet goed. wat ze
met die 'rommel' moest doen.
Vooruitstrevend en genereus is de Franse staat nooit
geweest op kunstgebied. Dat veranderde pas toen
president Pompidou het idee kreeg voor een mu
seum met „moderne kunst", dat nu acht miljoen be
zoekers per jaar trekt. Dat wil zeggen 1 miljoen voor
'de kunst' en 7 miljoen voor de roltrappen en de
broodjeszaak-met-uitzicht op het dakterras. Over de
zin van het Centre Pompidou - steeds meer: Centre
Beaubourg genoemd - is veel gediscussieerd en veel
onzin gezegd. President Giscard wilde toen niet ach
terblijven en besloot het Orsay-station te bestem
men als tentoonstellingsruimte voor de periode tus
sen 1840 en 1910. Zodra de socialisten in mei '81 het
bewind overnamen maakten ze bekend de plannen
te zullen afmaken, al wordt de naam van Gisard ver
der zorgvuldig verzwegen. Ze werden echter opge
houden toen zich een nieuwe discussie over de zin
van het museum ontspon, ditmaal op basis van de
socialistische en communistische dialectiek.
Zoals de plannen voor het Orsay-museum er nu uit
zien, hoeft echter niemand een hartaanval te krij
gen: woorden horen nu eenmaal tot het latijnse ritu
eel en de praktijk zal wijs genoeg worden aangepast
aan de lessen die zijn getrokken uit de fouten die in
het Centre Beaubourg zijn gemaakt.
door
Rudolph Bakker
Tijdens het 'rechtse' bewind van president Giscard
was de erfenis van zijn eveneens rechtse voorganger
Pompidou - het Centre Pompidou - desondanks ge
dacht en verwezenlijkt als een ontmoetingsplaats
voor de 'massa'. Men begon een reeks tentoonstel
lingen van een omvang zoals die nog nooit eerder
was vertoond en die bovenal uitblonk door een hoge
graad van elitairisme. De massa werd er moe van,
het experiment liep dood en met de overwinning
van de socialisten kwam - paradoxaal genoeg - aan
deze flirt met het onhaalbare een eind.
Na het vertrek van de Zweed Pontus Huiten als direc
teur en motor bij de start, en met de komst van een
brave Franse ambtenaar aan het hoofd van het Cen
tre Pompidou, begint men weer in te zien dat ten
toonstellen - net als schrijven - iets is waarbij de
maker zo min mogelijk in de weg moet lopen: geen
wiebelende wanden aan katrollen, geen 'eerlijke
structuren' van buizen en balken die als martel
werktuigen boven de hoofden van de bezoekers
hangen, en die in het geheel niets bijdragen tot de
beleving van Picasso's cubisme of Maillols wellustig
naakt.
Uit recente publikaties in de pers blijk dat men weer
heimwee begint te krijgeh naar het Palais de Tokio,
waaruit alles wat nu in het Centre hangt zo nodig
moest worden weggehaald omdat het er 'in de win
ter om te bevriezen was en in de zomer om te ster
ven van de hitte'. Allemaal onzin. Het Palais-de To
kio floreert als nooit tevoren en er zijn nu schilderij
en te zien (zoals een heel mooie verzameling van
Nabis) die over vier jaar in het Orsay-station aan hun
voorlopige eindhalte toe ziin.
PAGINA 29
Het Musée d'Orsay in staat van wording.
Veel van de theorieën die de Franse socialisten ont
wikkelen zijn niet getoetst aan de huidige tijd of de
ervaring van zusterpartijen. Ze komen vaak uit de
oude doos. Tot stomme verbazing heeft dan ook een
keurige meneer, die onder Giscard directeur van de
staatsarchitectuur was, zich als model-overloper ge
manifesteerd door met een officieel kunstrapport op
de proppen te komen, waarbij hij in zyn wanhoop
en onkunde kennelijk heeft geput uit minstens tien
jaar oude discussiestukken. Monsieur Querrien be
weert nog braaf dat er „een eind moet komen aan de
overheersing van een klassemaatschappij, die zich
al te lang heeft bediend van het culturele wapen".
Musea mogen niet langer 'een geprivileerde en vrij
blijvende uitdrukkingsvorm' zijn en er moet een
eind worden gemaakt aan 'de overheersing van de
goede smaak en van de schone kunsten'. Wellicht
heeft monsieur Querrien de geschriften opgeslagen
van iemand als de razende John Berger, die in de
jaren '70 furore maakte en toen ook op de Neder
landse televisie verscheen.
Maar dan zegt Querrien iets wat goed tot de plannen
makers van het Orsay-station is doorgedrongen. Hij
zegt: „Er is een boven alle andere dingen uitgaande
behoefte, en dat is om de adem van het leven door
ons kunstbezit te laten strijken en om een eind te
maken aan het al te verbreide inzicht dat kunstbezit
niet meer is dan een verzameling levenloze voorwer
pen".
Of dit 'inzicht' nu 'al te verbreid' is of niet, in elk geval
zal door het kunstbezit in het Orsay-station de rode
draad worden getrokken van 'de belangrijkste ge
beurtenissen uit de geschiedenis van de 19de eeuw'.
Men denkt aan het arbeiders-ontwaken en de op
komst van de vakbonden, aan de periode van de
anarchie, aan de pers en de uitgeverswereld. Deze
opzet is overigens in de wereld der kunsthistorici al
lang niet zo 'revolutionair' meer en by navraag bleek
me dat de drode draad zich voornamelijk zal mani
festeren in de vorm van filmpjes, zoals die in in
structieve zin al lange tijd in zichzelf respecterende
musea worden afgedraaid.
Op de plaats van het huidige Orsay-station stond eerst
een regeringsgebouw uit de napoleontische tijd, dat
tijdens de commune van 1871 in brand gestoken
was. De ruines van het gebouw vormden tot 1898 -
toen men aan het station voor de lijn naar Orleans
begon - een karakteristieke plek in het Parijse
straatbeeld. De ruine werd door dichters bezongen
en natuurvrienden vonden er de vreemdste planten
tussen de stenen. Het wat bot-ogende station maak
te aan deze poëzie een eind.
Als alles goed afloopt en het geld voor die tijd niet op
is, zal het nieuwste museum van Parijs toch ook
heel wat bijzondere 'planten' voor de liefhebbers in
petto hebben. Veel uit de verguisde tijd der roman
tiek staat al jaren in de kelders en zal daar nu uit
worden gehaald, de school van Barbizon (de voor-
lopger van onze Haagse School) komt er beter tot
zijn recht, de impressionisten krijgen meer lucht,
Art Nouveau en beeldhouwers als Maillol vinden
een eigen plaats, totdat de geboorte van de Fauves
het eind betekent van een programma dat in het
Centre Pompidou doorloopt, terwijl het voorafgaan
de in het Louvre is te zien.
Volgen de blauwdrukken zijn er in het Orsay-museum
werkelijk geen experimenten te verwachten: alles
hangt logisch en labyrinthloos in chronologische
volgorde in een reeks van kleinere ruimtes die mas
sale confrontatie uitsluiten.
Enthousiastelingen hebben intussen al weer iets
nieuws bedacht: een apart gebouw voor de kunst
tussen de twee wereldoorlogen.
Een karig popmenu voor deze
week maar wel rijk aan kwali-
teitsvoedsel:
In de Koets-o Theek in Leiden
treedt vanavond vanaf negen uur
Mo op. Deze band, met onder an
dere de Leidse toetsenist Ton
van der Meer in de gelederen, is
bezig aan een promotietoernee
om de verkoop van de elpee 'Ha.
ha, the sound of laughing" te sti
muieren.
In het Leids Vrijetijdscentrum
morgenavond een Engelse topat
tractie: The Passions. Deze new
wave-groep heeft een flinke hit
op z'n naam staan "I'm in love
with a German filmstar'. Zange
res Barbara Gogan is de spil
waaromheen The Passions draai-
In het Alphense Kasteel staan dit
weekeinde twee minder beken
de. maar daarom niet minder in
teressante. Engelse acts op het
programma. Vrijdagavond treedt
de zesmansformatie Superchar
ge uit Liverpool op. zaterdag
avond gevolgd door Ed Banger
LEIDEN - Intens geconcentreerd
speelde gisteravond de Griekse
pianiste Aleka Simeonidou een
'zwaar' recital: voor de pauze So
nate. D 959 van Schubert en TPlé-
lude, choral en fugue' van
Franck; na de pauze 'Valses no
bles et sentimentales' van Ravel
Deze concentratie had tot gevolg
dat haar stemvoering welover
wogen was en haar toucher vol
verfijnde nuances. Dit in combi
natie met perfecte 'timing' gaf
een een uiterst muzikale indruk
Dynamisch steeg Aleka Simeo
nidou nooit boven het mezzo-for-
te uit; hierdoor werden echter de
muzikale gedachten niet ge
schaad, in tegendeel: binnen het
kleine dynamische scala wist zij
bijzonder overtuigend te zijn
Hinderlijk was wel de galm. als
in een kolossale kerk, wat ver
oorzaakt werd doordat zij merk
waardig laat wisselt van pedaal
In zichzelf gekeerd zat Aleka Si
meonidou achter de vleugel, ah
of het publiek niet bestond
Daardoor werd de luisteraar ner
gens afgeleid van de muziek en
genoodzaakt even intens toe te
horen als er gemusiceerd werd
ELLEN LOOYESTIJN
Bioscopen
Leidse bioscopen
LUXOR (121239): "Blade Runner", da,
14.30,19.00 en 21.15 uur. Zo: 14.15,16.30,
19.00 en 21.15 uur, 12 jr.
LIDO 1 (124130): 'The entity", 14.30,
19.00 en 21.15 uur. Zo: 14.30, 16.45, 19.00
en 21.15 uur, 12 jr.
HDO 2: "Van de koele meren des
doods", da. 14.30,19.00 en 21.15 uur. Zo
14.30, 16.45, 19.00 en 21.15 uur, 16 jr.
LIDO 3: "Ademloos", da. 19.00 en 21.15
uur. Do, vry, ma en di ook: 14.30 uur, al.
Kindermatinee: "The Aristocats", za, zo
en wo: 14.30 uur. Zo ook: 16.45 uur
LIDO 4: "Smaak van water", da. 14.30,
19.00 en 21.15 uur. Zo: 14.30, 16.45, 19.00
en 21.15 uur, 16 jr.
STUDIO (133210): "Monthy Python live
at the Hollywood bawl", da. 14.30, 19.00
en 21.15 uur. Zo: 14 30. 16.45, 19.00 en
21.15 uur, al
TRIANON (123875): La pasante du sans
souci", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur. Zo:
14.15, 16.30, 19.00 en 21.15 uur, 16 jr.
Bioscopen Alphen
(Voor reserveringen 01720-209800)
EURO 1: "Van de koele men
doods", da. 13.30,18.30 en 21.15 u
13.30, 16.00. 18.30 en 21.15 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "The changeling",
EURO 2: "Butterfly", da. 18.45 en 21.15
uur. Do, vrij, ma en di ook: 13.30 uur.
Zo: 16.15, 18.45 en 21.15 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Butterfly", za: 24.00
uur, 16 jr.
Kindermatinee: "Heksen en bezemste
len", za, zo en woe: 13.45 uur.
EURO 3: "Piranha", da. 13.30, 18.45 en
21.00 uur. Zo: 13.45,16.15,18.45 en 21.00
uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Piranha", za: 24.00
uur, 16 jr.
EURO 4: "Young doctors in love"da.,
13.30,18.45 en 21.00 uur. Zo: 13.45,16.15,
18.45 en 21.00 uur. al
Nachtvoortselling: "Meisjes die man
nen in de hand houden", za 24.00 uur, 18
jr.
Bioscoop Voorschoten
(Voor reserveringen 0171-4354)
GREENWAY: "Goldfinger", do 20.30
uur; vrij 14.30 en 19.30 uur; za 15.45 en
19.30 uur; zo 15 45 en 21.00 uur; di en
woe 20.30 uur, 12 jr.
"Arthur", vijr en za 21.30 uur; zo 18.15
uur; ma 20.30 uur; di 13.30 uur. 16 jr.
Kindermatinee: "The incredible jour
ney", za, zo en woe 14.00 uur.
Bioscopen Katwijk
(Voor reserveringen 01718-74075)
CITY 1: "Rose Mary killer's", do 14.45
en 20.00 uur. Vy, za en zo. 14.45,18.45 en
21.15 uur. Ma en di 20.00 uur. Woe 15.45
en 20.00 uur, 16 jr.
CITY 2: "Dodenrit", zelfde tijden als Ci
ty 1.
CITY 3: "Making love", zelfde tijden als
City 1
CITY 4 "Het naakt restaurant" do, 14.45
en 20.00 uur Vry: 14.45, 18.45 en 21.15
uur, 16 jr. "Ben Hur", za 20.00 uur Zo
14 45 en 20.00 uur. Ma. di en woe: 20.00
uur. 12 jr.
Kindermatinee: Winnetoe het grootste
opperhoofd", za en woe: 14.30 uur.
i. 24.00 t
16 ii
Scheepvaart
Scheepvaartinformatie over
de grote en kleine vaart
kunt u van maandag tot en
met vrijdag telefonisch ver
krijgen via nummer
071-144941, toestel 218. Bel
len tussen 9 en 12 uur.
Exposities
Lakenhal - Leidse Atliers III: Krijn
Giezen, Fer Hakkaart en Frans de Wit,
tot 2/1, Floris Verster en tijdgenoten, tot
12/12.
Leiderdorp - gemeentehuis, weefkleden
van A.E. Sassen-van Wermeskerken,
Hanneke Schuitema keramische plas
tieken. t/m 24/11, ma t/m vr van 9-17 uur.
do van 19-21 uur
Galerie Van der Vlist - Botermarkt 3,
"Kunst als geschenk". Willy Belinfante
pastels en grafiek; Machteld Hooyen
gouaches, Denkor tekeningen, nov en
dec. di. t/m za. van 10-17 uur.
Openbare Bibliotheek - tentoonstelling
van wandkleden van Hetty Piasmans
uit Noord-Brabant, tot 1/12, ma, woe, do,
10-20 30 uur. di vr. van 10-17.30 uur. za
10-13 uur.
Rijksmuseum
toonstelling va
tot 9/1, ma t/m za van 10-17" i
feestdagen van 13-17 uur.
Oegstgeest - Jacques van Bellen, Lange
Voort, expositie batik - paintings van
Jan Piet Enklaar, t/m 20/11, di t/m za van
8-18 uur. vr tot 21 uur
Ars Studio - Pieterskerkgracht 9, the
maexpositie landschappen, tot 15/12,
ma t/m do. van 9-12 uur en 19-21.30 uur,
za. en zo. 13-17 uur.
Art Tea House De Oude Rijn - Stille
Mare 4, gouaches en schilderijen van
Salim, t/m 6/12, di. t/m za. van 10-19 uur,
do. van 10-21 uur. zo. van 11-18 uur. ma
van 12-18 uur.
Stadhuis - foto-impressie van het pop
festival gehouden in het Van der Werff-
park, van de groep Reflex '82, t/m 19/12,
ma t/m vr van 9-17 uur
Muzenhof - Gordijnsingel 4, olieverf
schilderijen van Alice Knufman, tot24/
11, ma t/m vr van 14-22 uur, za 9-14
Galerie Denise Stephan - Bakkersteeg
18-20. expositie Marry Hövig. collages
•en tekeningen, t/m 21/11, vr, za, zo van
13.30-17.30 uur.
LAK-foyer - Levendaal 150, tekeningen
van Geert Baas. t/m 15/12.
Holiday Inn - Haagse Schouwweg 10,
schilderijen Anny Casteelen en Alexan
der Sippel, t/m 24/11.
Kunstcentrum Langevoort - expositie
van werken van Frans Eradus. C G. Eu-
link, Annelies de Graaf, A.J. Kuiper,
Joop van Ulden, tot 23/11di, woe, do. vr
Ziekenhuizen
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Bezoekuren St. Eusabeth-Ziekenhuis:
Volwassenen: dagelijks van 14.00-14.45
en van 18.30-19.30 uur Klasse afd dage
lijks van 11.15-12 00 uur, van 14.00-14 45
uur en van 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: dagelijks van 11.15-
12.00 uur (alleen voor echtgenoot)
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelyks 15.00-15.45 uur en
18.30-19.30 Bezoektijden kinderafdelingen
Bezoekuren
ziekenhuizen
Dlaconessenhuis - doorlopende be
zoektijd van 16.00 uur tot 20.00 uur; met
uitzondering van.
- de kinder- en jongerenafdeling: dage
lyks van 14.00 uur tot 19.00 uur.
- de afdeling intensieve zorg: uitslui
tend na overleg met het hoofd van de
afdeling.
Sportmedisch Advies Centrum:
Kinderatdeling dagelyks van 15.00-
18 30 uur
Afdeling C.C.U. (hartbewaking) dage
lyks van 14.00-14.30 uur en van 19 00-
Academisch
Tel. 269111
/oor alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag 14.15-15 00 uur en 18.30-19.30
Avondbezoekuur afdeling Verloskunde
18 00-19 00 uur
Praematurenafdeling dagelyks van
14.30-14 45 uur en van 18.30-18.45 uur
Bezoek aan ernstige patiënten
r ernstige patiéi
Elke dag 14.15-15.00 uur en 18.30-19.00
uur. (Alleen voor ouders van kinderen
karf er een afwijkende tijd afgesproken
worden met de hoofdverpleegkundige).
Alphen aan den Rijn
Rijnoord:
Bezoektijden 's middags 14.30-15.15
uur, 's avonds 18.30-19.30 uur. Extra be
zoek voor de hartbewaking: 's ochtends
11 00-11.30 uur. Extra bezoek voor va
ders op de kraamafdeling: 's avonds
19.30-20.30 uur. Kinderafdeling 's mid
dags 14.30-15.30 uur. 's middags alleen
voor ouders 14.30-18.30 uur.
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (tel: 020-175000)
V kracht-KOEKEN ALS
GEHEID WAPEN EN SlfcAKS
GAAT MET EP OP LOS...PAT
KLINKT ALLE/-AAL. NIET ZO
uEUlS...WAT IS HETGEHÊINI
VAN DEZE KOe<TCAAR/»oeT
45*5
ZlBuIc nooT
jeg lie m'n pat 0pin
l Kne en nor
gebeurt?
/ocir ik het neet goor ne nar
de dereajrts gm mün nages
vtE Knippen'
0
Maar eerac eten De M/eies
S zullen <3/ iets lekker
X k/eiarxjema&kt
PIKANTE
BANANEN
Voor dit x
pel korianderzaadje*
met 1 theelepel kum
meliaad fgn Meng er
een volle theelepel gem
berpoedcr door. I thee
lepel sambal mini' en
een halve theelepel ka
neel Snyd twee flinke
(0udctieuws
18 november 1982
Honderd jaar geleden stond in
deze krant:
In het gebergte aan de gren
zen van Transsylvaniê (thans
Roemenië. Red.) is dezer dagen
een groote berenjacht gehou
den. Volgens de dagbladen
kwam daarbij het volgende to
neel voor. Een der beren, die ge
kwetst u-as. wierp zich woe
dend op een jager, een jong
Roumaan, die zich in allerijl
onder een omgevallen boom
stam trachtte te redden. Een zij
ner kameraden wilde hem te
hulp komen en wondde den beer
met zijn jachtmes, waarop de
beer zijn eerste prooi liet varen
en den tweeden aanvaller met
de voorpooten omvatte De ja
ger verloor zijne tegenwoordig
heid van geest niet en pakte
dan beer bij zijne twee ooren,
ten einde zijn muil op een af
stand te houden Op die wijze
worstelende vielen zij op den
grond en de jager, gekwetst aan
hoofd en handen, was op het
punt van door het woedende
dier verscheurd te worden, toen
een derde nog juist bijtijds
kwum toegesneld en den beer
een doodelijken slag toebracht
Vijftig jaar geleden
Eenige dagen geleden werd
in Polomka. in het Slowaaksche
diitnet Bries, een executoriale
verkoop door de bevolking ver
hinderd. De gendarmerie had
daarop een zevental boeren
gearresteerd. Toen gisteren we
derom eenige arrestaties ver
richt zouden worden, kwam de
geheele omgeving tn oproer
Verscheidene honderden boeren
trokken, met stokken, latten,
dorschvlegels en hooivorken ge
wapend, naar Polomka, omsin
gelden het dorp en vielen de
gendarmerie aan. Verscheidene
Oj Hdomm werden gewond
Nadat de menigte verscheidene
malen was aangemaand de
aanvallen te staken, gaf de
commandant bevel een salvo te
lossen. Daarbij werden twee
boeren gedood en tal van ande
ren, deels zwaar, gewond
Bij de Sovjet-Russische poste
rijen zijn verduisteringen op
groote schaal ontdekt Enorme
bedragen, die in de eerste helft
van dit jaar op postkantoren
waren gestort, hebben ntmmer
de plaats van bestemming be
reikt. Het geld werd door amb
tenaren verduisterd
