ELKE MAAND IS ER WEL WAT.
Ook onderwijzend
personeel heeft
"stakingsrecht"
Vrachtvervoer
vertraagd door
douanecontrole
Rechter moet staking
op school verhinderen
Nieuwe koers CPN
verontrust leden
NMB MAANDRENTE. DAAR KUNT U HET VAN DOEN.
VRIJDAG 12 NOVEMBER 1982
PAGINA 7
DEN HAAG (GPD) - De WD zal
pas volgende week een opvolger
aanwijzen voor de afgetreden
staatssecretaris van defensie
Charl Schwietert. Zijn aftreden
kwam niet als een verrassing.
Schwieterts positie was onhoud
baar geworden door de bericht-
Charl Schwietert.
geving rond zijn persoon. Hij
heeft het besluit zelf genomen,
na overleg met de WD-top.
Schwietert zei gisteren „ten dele
zelf de verantwoordelijkheid te
willen dragen". Hij vond dat
door de discussies rond zijn per
soon het aanzien van de politiek
is geschaad en dat hij niet meer
als staatssecretaris van defensie
kon functioneren.
Maar in een radiogesprek zei hij la
ter afgetreden te zijn als gevolg
van de „roddel en achterklap"
over zijn persoon. Ook zouden er
- met name op het ministerie van
defensie - te veel weerstanden te
gen hem hebben bestaan.
Volgens Schwietert zou hij te snel
"ja" gezegd hebben op het ver
zoek van WD-leider Nijpels om
staatssecretaris te worden. „Ik
heb de interne en externe tegen
stand tegen mijn benoeming
schromelijk onderschat".
Schwietert ging in het radioge
sprek niet in op de mogelijke an
dere redenen voor zijn aftreden.
Zo heeft Schwietert tot driemaal
toe gelogen over zijn verleden.
Vooral het feit dat hij zich ten on
rechte heeft uitgegeven als doc
torandus in de politieke weten
schappen, een volgens de Neder
landse wet strafbaar feit, wordt
hem zwaar aangerekend.
In september werd Schwietert be
noemd tot directeur voorlichting
van het ministerie van financiën.
Ook toen gaf hij zich al uit als
„drs". Op een persbericht over
die benoeming voegde hij zelfde
letters „drs" toe.
Schwietert zou zelfs niet zijn kan
didaatsexamen politicologie
hebben gehaald, zoals hij heeft
verteld, noch zijn „masters de
gree", een soort Amerikaanse
doctorandus-titel, die hij naar ei
gen zeggen had behaald aan de
Berkeley-universiteit (Califor-
niè).
Op het Koninklijk Besluit (KB)
van zijn benoeming tot staatsse
cretaris kon tijdig de titel wor
den geschrapt. Dit KB zal toch
worden gepubliceerd, omdat an
ders zijn benoeming tot staatsse
cretaris niet zou vaststaan.
Voorts heeft Schwietert onwaar
heid gesproken over de duur van
zijn WD-lidmaatschap en blijkt
hb ook nooit luitenant in het le
ger te zijn geweest, zoals hij vori
ge week vertelde. Hij heeft het
nooit verder gebracht dan korpo
raal.
De WD-top zal zich volgende
week beraden op de opvolging
van Schwietert. Waarnemend
fractieleider Evenhuis heeft uit
voerig overleg gevoerd met
WD-leider Ed Nypels, die met
vakantie in Israël is. Evenhuis
noemde het gebeuren gisteren
„vervelend voor de party en
triest voor Schwietert zelf'. Hij
zei het besluit na alle discussies
„te begrijpen en te respecteren".
WD-partijvoorzitter Kamminga
zei dat het aftreden van Schwie
tert vervelende publiciteit voor
de WD betekent. „Maar het is
nu eenmaal onvermijdelijk dat
dit soort dingen gebeuren, wan
neer een club steeds groter
wordt zoals wij. De WD heeft
echter veerkracht genoeg om de
ze problemen te kunnen door
staan".
CDA-fractieleider De Vries zei gis
teren „dat gezien de gebeurtenis
sen van de laatste dagen de be
slissing van Schwietert mij niet
bevreemdt". De Vries wenste het
besluit overigens als een per
soonlijke beslissing te zien. Het
CDA verbindt er verder geen ge
volgen aan voor de coalitiepart-
De Algemeen Christelijke Organi
satie van Militairen vindt dat de
kabinetsformateur en zijn advi
seurs verantwoordelijk zijn voor
„deze persoonlijke tragedie". De
ACOM (13.000 leden) wil dat bij
de opvolging van Schwietert het
belang van het defensieperso
neel wordt gesteld boven dat van
persoonlijke politieke inzichten
en partijpolitieke tegenstellin
gen.
De onderofficierenvereniging
„Ons Belang" zegt dat uit het ge
beurde blijkt dat defensie een
„wegwerpministerie" is gewor
den. De bond van lager marine
personeel VBZ zei gisteren dat
het defensiepersoneel recht
heeft op een functionaris met er
varing in en kennis van het de
fensieapparaat. „Het is niet te to
lereren dat zo met het belang van
het militair personeel wordt ge
sold". De dienstplichtigenbond
WDM zei „opgelucht" te zijn.
Schwietert zelf zei snel weer aan de
slag te willen. Bij het ministerie
van financiën of het NOS-jour-
naal wil en kan hij niet terug. „Ik
wil weer de journalistiek in", al
dus Schwietert
(Zie ook pagina 15)
ENSCHEDE (GPD/ANP)- Neder
lands vrachtverkeer ondervindt
veel vertraging aan de grenspos
ten in de omgeving van Ensche
de als gevolg van verscherpte
controles van de Westduitse
douane op Nederlandse vracht
auto's. De werkgevers in het be-
roepsgoederenvervoer wijten dit
aan de vrije verkoop van hasj in
Enschede. Zij hebben hun
verontrusting over de vertraging
van het vrachtverkeer overge
bracht aan de staatssecretaris
van verkeer en waterstaat.
Daarnaast zijn de werkgevers on
gerust over de oproep uit de
Zweeds bevolking tot een boycot
van Nederlandse produkten (zo
als bloemen en zuivelproduk-
Hembrug te koop
ZAANDAM (GPD) - Rijkswater
staat biedt de 265 meter lange
Hembrug in Zaandam te koop
aan, de spoorbrug over het
Noordzeekanaal die gebruikt
wordt voor treinverkeer tussen
Amsterdam en Zaandam. Als in
mei een spoortunnel onder het
kanaal in gebruik genomen
wordt, is de brug overbodig.
De brug kost niets: wie wil, mag
haar zo meenemen, maar de kos
ten daarvan zullen waarschijn
lijk gigantisch zijn.
De Hembrug bestaat uit twee vaste
bruggen, elk 68 meter lang en
één draaibrug van 127 meter
lengte. Het totale gewicht is 2800
ton.
WEERRAPPORTEN
ten), ook naar aanleiding van het
Enschedese besluit de verkoop
van hasj te legaliseren. De ver
voersorganisaties dringen er bij
de staatssecretaris op aan maat
regelen te treffen, die voorko
men dat het Nederlandse inter
nationale wegvervoer door het
experiment met de verkoop van
hasj in Enschede wordt ge
schaad.
Diefstal giro
betaalkaarten
van 1 miljoen
AMSTERDAM - De postale re
cherche in Amsterdam heeft
deze week de 26-jarige PTT-
besteller R. H. de G. aange
houden, die inmiddels heeft
bekend girobetaalkaarten
met een waarde van ruim één
miljoen gulden te hebben ge
stolen.
De diefstal is gepleegd in een
bestelkantoor van de PTT in
de hoofdstad. Volgens een
woordvoerder van de politie
is de aanhouding het gevolg
van een diepgaand onder
zoek naar fraude met girobe
taalkaarten. In deze zaak zijn
al eerder aanhoudingen ver
richt. Door aanhouding van
de 34-jarige R. K. uit Hoog-
karspel kon onlangs de uit
gifte van nog eens één mil
joen aan girobetaalkaarten
worden voorkomen.
DEN HAAG - Gisteren werden in de Tweede Kamer de nieuwe kandidaten van CDA en WD beëdigd. Op de
foto de nieuwe kamerleden voor de tafel van kamervoorzitter Dolman tijdens de eedsaflegging.
Ouders spannen kort geding aan
DEN HAAG/HENGELO (ANP) -
Vier ouders van kinderen die les
d
r
E
c
|5
11
i
11
S
Amsterdam
zwaar bew.
15
8
0
De Bilt
half bew.
15
8
0
Deelen
half bew.
14
10
0
Eelde
licht bew.
15
9
0
Eindhoven
licht bew.
14
7
0
Den Helder
zwaar bew.
14
9
0
Rotterdam
zwaar bew.
13
10
0
Twente
zwaar bew.
13
9
0
Vlissingen
licht bew.
13
10
0
Zd. Limburg
onbewolkt
14
9
0
Aberdeen
regen
10
9
2
Athene
licht bew.
18
9
0
Barcelona
onbewolkt
18
2
0
Berlyn
licht bew.
15
4
0
Bordeaux
half bew.
19
9
0
Brussel
half bew.
14
10
0
Frankfort
mist
13
4
0
Genève
motregen
11
3
0
Helsinki
onbewolkt
10
6
09
Innsbruck
onbewolkt
12
1
0
Klagenfurt
mist
13
8
0
Kopenhagen
zwaar bew.
13
9
0
Lissabon
onbewolkt
18
11
0
Locarno
zwaar bew.
13
6
0
Londen
regen
mist
15
12
0.4
Luxemburg
11
7
0.1
Mallorca
zwaar bew.
20
9
0
Malta
zwaar bew.
20
18
0.9
München
geheel bew.
14
5
0.2
Nice
half bew.
19
12
0
Oslo
regen
12
4
Parijs
zwaar bew.
14
9
0
Rome
half bew.
22
12
0
Split
onbewolkt
20
10
0
Stockholm
zwaar bew.
11
7
09
Wenen
mist
12
3
0
Zürich
geheel bew.
9
4
0
DEN HAAG (GPD) - De groep CPN-leden die zijn verenigd in het Hori
zontale Overleg, hebben gisteren scherpe kritiek geuit óp de handelwij
ze van het partijbestuur. De groep is ertegen dat de vernieuwing van de
partij wordt doorgevoerd zonder dat rekening wordt gehouden met
bestaande tradities van oudere leden.
De groep presenteerde zich gisteren tijdens een persconferentie. Het Ho
rizontaal Overleg heeft een brochure gepresenteerd, waarin de ideeën
van de groep zijn neergelegd.
De voorstellen van het partijbestuur voor het congres van begin decem
ber komen neer op een radicale vernieuwing van de CPN: solidariteit
met de Poolse vakbeweging en de dissidenten in de Oostbloklanden,
feminisme even belangrijk als de klassenstrijd, en samenwerking met
de progressieve partijen.
Het Horizontale Overleg is er niet tegen dat er vernieuwd wordt, maar wel
hóe die verandering wordt doorgevoerd. „Tot nu toe waren de discus
sies weggelegd voor een kleine groep die met ideeën kwam. Anderen
deden hun werk, hielden de partij in stand door het innen van contribu
ties en colporteren van De Waarheid en voerden acties. Nu is de tijd
gekomen dat ook deze leden meedoen aan de discussies", aldus een
van de woordvoerders van het Horizontaal Overleg, René Dammen.
De CPN moet een strijdbare partij blijven en de mensen inspireren tot
acties. Op dit moment schiet de partij daarin te kort, menen de Horizon
talen, mede doordat de discussies over de vernieuwing de oudere
strijdpunten hebben overschaduwd. De economische strijd tegen het
kapitaal door de arbeiders moet de hoofdlijn van de CPN blijven, aldus
de overleggroep.
krijgen op de Flevoschool, een
openbare lagere school in Am
sterdam, willen via een kort ge
ding verhinderen dat het onder
wijzend personeel van die school
volgende week in staking gaat
uit protest tegen de korting op de
onderwijssalarissen.
Het kort geding, dat vandaag dient
voor de rechtbank in Amster
dam, is aangespannen tegen de
gemeente Amsterdam, het be
stuur van de stadsdeelraad
noord, het bestuur van de onder
wijsbond ABOP en zeven leer
krachten van de Flevoschool.
Een woordvoerder van de school,
die 286 leerlingen heeft, verklaar
de gisteren dat alle veertien on
derwijzers van plan zijn gehoor
te geven aan de oproep van de
ABOP tot staking. De vier ou
ders willen onder andere dat het
de leerkrachten verboden wordt
te staken.
In Hengelo hebben 1200 leerlingen
van de katholieke scholenge
meenschap Twickel College
(atheneum en havo) in Hengelo
gisteren gestaakt uit protest te
gen de bezuinigingsplannen van
minister Deetman, die volgens
hen de kwaliteit van het onder
wijs ernstig aantasten.
De leerlingen hebben een brief aan
de minister van onderwijs ver
zonden, waarin zij wijzen op de
consequenties die zyn plannen
voor de school hebben: grotere
klassen, langere schooltijden,
doordat ongeveer tien tot vijftien
van de tachtig leraren zullen
worden ontslagen, en verklei
ning van de mogelijkheden om
een zevende of achtste vak te kie-
Dit heeft minister Deetman van
onderwijs en wetenschappen,
die ook schoolbestuur is van de
rijksscholen, "zijn" schoolleiders
in het voortgezet onderwijs, het
hbo en van de Pedagogische
Academies deze week bericht.
Hij stelt in de brief de rijksscho
len in de gelegenheid twee dagen
de verantwoording te nemen
voor een andere inrichting van
het onderwijs.
De schoolleider moet de inspec
teur en het departement wel in
lichten over de wijziging van het
programma. Ook is vooraf over
leg nodig met de oudervertegen
woordiging van scholen voor het
voortgezet onderwijs.
Met zijn aanbod in de brief aan de
directeuren en rectoren van
rijksscholen ontpopt minister
Deetman zich als stakingsbre
ker, mede gezien de datum waar
op hij de brief heeft verstuurd:
de dag dat het ultimatum van de
onderwijsvakbonden was afgelo
pen. Dit heeft het Nederlands
Genootschap van Leraren (NGL)
gisteren als eerste commentaar
gegeven op de actie van de kant
van de minister.
De katholieke Onderwijsvakorga
nisatie (KOV) onderschrijft de
reactie van het NGL van harte
ADVERTENTIE
Een bruiloft of een weekendje weg, maar ook minder
plezierige zaken als een tegenvallende tandartsrekening
of een t.v. die het begeeft.
Ze kosten u vaak handenvol geld. Makkelijk als
u dan maandelijks over wat extra geld zou kunnen
beschikken. Met NMB Maandrente is dat nu moge
lijk. Uw kapitaaltje blijft volledig intact en de rente
wordt u iedere maand uitbetaald. Minimale inleg
10.000 gulden. Keuze uit een termijn van 1 jaar (6%
rente) of 5 jaar (8'/4% rente). Vraag de folder bij één
van de 480 NMB kantoren. Óf stuur een lege envelop
zonder postzegel voorzien van naam en adres naar
antwoordnummer 10.000,1000 PA N B BANK
te Amsterdam. de nmb denkt met u mee.
Mogen onderwijzers eigenlijk
wel staken? Er is toch zoiets
als leerplicht; als de overheid
ouders kan dwingen hun kin
deren onderwys te laten vol
gen, dan moet ik toch de
overheid kunnen dwingen
dat onderwijs ook te geven?
Wat moeten ouders doen met
een kind dat ineens een week
thuis moet blijven?
Met een vijfdaagse onderwijs-
staking in het vooruitzicht
lijkt het onvermijdelijk dat
deze en waarschijnlijk nog
veel meer vragen bij mensen
boven komen drijven. Ook de
onderwijsvakorganisaties
werden de afgelopen weken
met veel van dit soort vragen
benaderd. Hebben onderwij
zers en leraren "stakings
recht"?
Bijzonder onderwijs
Bij het ter discussie stellen van
het stakingsrecht van onder
wijsgevenden is het allereerst
van belang een onderscheid
aan te brengen tussen het
personeel by het openbaar en
dat bij het bijzonder onder
wijs. Onder de laatste catego
rie vallen de rooms-katholie-
door
Jan Geert Majoor
ke, de protestants-christelij
ke en de byzonder-neutrale
scholen (bijv. montessori on
derwijs).
Het personeel bij bijzondere
scholen heeft bij het in dienst
treden een arbeidsovereen
komst gesloten met een
schoolbestuur. Het spreekt
voor zich dat op deze arbeids
overeenkomst of, zoals die
ook wel genoemd wordt, akte
van benoeming, het arbeids
recht van toepassing is zoals
dat in het Burgerlijk Wet
boek is opgenomen.
De conclusie die hieruit getrok
ken kan worden is duidelijk
wel met betrekking tot het
staken van toepassing is op
werknemers uit het particu
liere bedrijfsleven, geldt ook
voor het personeel bij het bij
zonder onderwijs.
In het Burgerlijk Wetboek
wordt weliswaar nergens ge
sproken over het recht om te
staken, maar via rechterlijke
uitspraken is het duidelijk
geworden dat staken in ieder
geval niet onrechtmatig is.
Voor personeel bij het open
baar onderwijs ligt het alle
maal iets anders. Op hen is
namelijk niet het Burgerlijk
Wetboek, maar de Ambtena
renwet van toepassing.
Stakingsrecht
Het is nog niet zo lang gleden
dat er voor ambtenaren een
stakingsverbod van kracht
was. Op 16 januari 1980 is dat
stakingsverbod echter ge
schrapt uit het Wetboek van
Strafrecht. Deze gebeurtenis
hing samen met de ratificatie
door Nederland van het Eu
ropees Sociaal Handvest op
22 april van dat jaar.
Nederland verplichtte zich met
die ratificatie het recht te er
kennen van werknemers en
werkgevers op „collectieve
actie" met inbegrip van het
recht op staking. Omdat een
dergelijke ratificatie by wet
plaatsvindt, betekende dit
een feitelijke erkenning van
het stakingsrecht.
Maar de overheid maakte in
1980 in dat verband een voor
behoud voor ambtenaren in
de zin van de Ambtenaren
wet. De achtergrond van dat
voorbehoud was dat de over
heid wilde voorkomen dat
stakingsrecht voor alle amb
tenaren, zou kunnen leiden
tot onaanvaardbare gevolgen
voor de samenleving.
Men besloot daarom voor amb
tenaren een aparte regeling
van het stakingsrecht te ma
ken, zodat alsnog bepaalde
categorieén ambtenaren uit
gesloten werden worden van
het stakingsrecht Het ont
werp van die aparte regeling
wijst in de richting van uit
zonderingen voor ambtena
ren als brandweerbeden en
mibtair personeel Onder
wijsgevenden worden daar
niet bij genoemd. Dat gege
ven is niet onbelangrijk, zo
bleek later uit een uitspraak
van het Ambtenarengerecht
te Utrecht
Ambtenarengerecht
Op 19 juni 1980 vond er een
ééndaagse staking plaats in
het onderwijs. Het gemeente
bestuur van Zeist betitelde
dit in een brief aan de stakers
in die stad als „plichtsver
zuim". Een aantal stakers
ging tegen dit besluit in be
roep by het Ambtenarenge
recht. Daardoor kwam het
Ambtenarengerecht ineens
voor de vraag te staan of on
derwijsgevenden het recht
op staking hebben.
De uitspraak in deze zaak was
ondubbelzinnig. Onderwijs
gevenden by het openbaar
onderwijs hebben recht op
staking. En het Ambtenaren
gerecht was tot deze conclu
sie gekomen omdat het van
mening was dat „er geen aan
wijzingen zijn dat het onder
wijzend (overheids perso
neel (in de komende sta
kingsregeling voor ambtena
ren) van het recht op deelna
me aan collectieve acties ge
heel zal worden uitgesloten"
Het Ambtenarengerecht bracht
nog een ander interessant ar
gument naar voren. De cen
trale overheid had een onder-
wysstaking niet bij voorbaat
ontoelaatbaar geacht De
ambtenarenrechter doelde
daarmee op een circulaire
van 6 juni 1980 van de minis
ter van onderwijs en weten
schappen aan de scholen. De
minister kondigde daarin aan
dat bij een staking het salaris
ingehouden zou worden. De
ambtenarenrechter be
schouwde deze circulaire
kennelijk als een impliciete
erkenning van het stakings
recht voor onderwijsgeven
den.
Niet verboden
Het is duidelijk dat deze lyn
nog steeds kan worden door
getrokken. Op 13 oktober
heeft minister Deetman aan
gekondigd by de komende
stakingen dezelfde circulaire
te willen hanteren. De Cen
trale Raad van Beroep heeft
de uitspraak van het Ambte-
narengerecht intussen beves
tigd.
Het is dus voor onderwijsge
venden niet verboden om te
staken. Het stakingsrecht
voor onderwijsgevenden in
het bijzonder onderwijs is
wettelijk gegarandeerd. Voor
personeel bij het openbaar
onderwys blijkt het stakings
recht dus uit een rechterlijke
uitspraak. Bovendien wordt
het recht om te staken door
de minister impliciet erkend.
Succes
Een en ander betekent ook dat
disciplinaire maatregelen
van schoolbesturen in ver
band met stakingen uitgeroe
pen door de vakorganisaties
met succes kunnen worden
aangevochten bij de ambte
narenrechter of de kanton
rechter. Ook een disciplinaire
maatregel, die ovengens kan
variëren van een berisping
tot ontslag, moet worden
voorafgegaan door een ge
constateerd plichtsverzuim.
De enigen die werkelyk moet
oppassen zijn de tijdelyk aan
gestelde leraren. Deze kun
nen, zonder zelfs een opgave
van redenen, hun vaste aan
stelling mislopen.
tWaTrnoeten ouders met een kind dat i
blijven7
een week Oiuu moet
