Gas 3,5 cent duurder
RVS in Amerika
verstrikt in web
Spoorwegstaking
treft hele land
Shell meldt lagere winst
Beurs Amsterdam
kort zakelijk
C
D
Vegin-voorzitter Kaland: compromis
-r
Top KBB wint van ondernemingsraad
VRIJDAG 12 NOVEMBER 1982
Rolinco
In het per 31 augustus afgesloten
boekjaar 1981-1982 is het vermo
gen van het beleggingsfonds Ro
linco na winstverdeling - met
f547 min gedaald tot f2575 min.
Hiervan was 44 pet belegd in de
VS, 16 pet in Japan, 9 pet in Ne
derland, 11 pet in andere Europe
se landen, 5 pet in Australië, 6
pet in overige landen en 9 pet in
liquide middelen en overige acti
va, zo blijkt uit het jaarverslag.
De dividend- en interestbaten be
liepen f 103,1 min (v.j. f 95,9 min).
Het winstsaldo bedroeg f94,7
min tegen f 87,7 min.
Rolinco heeft een turbulent jaar
achter de rug. Na de snelle stij
ging van de koers met 44 pet in
het boekjaar 1980-1981 volgde
een reactie. In het eerste halfjaar
daalde de koers om zich daarna
te stabiliseren op circa f 200 (eind
augustus 1981 was de koers nog
f249,80). Inmiddels is de koers
weer opgelopen naar f242,50 per
10 november.
Rodamco
Het vermogen van Rodamco, het
vastgoedfonds van de Robeco
Groep, is in het eerste halfjaar (1
maart t.m. 31 augustus) toegeno
men van f 598 tot f 632 min. Deze
toeneming was voor een deel een
gevolg van de netto huurinkom
sten en verder van een per saldo
lichte opwaardering van de vast
goedportefeuille. Ook de koers
stijging van de Amerikaanse dol
lar ten opzichte van de gulden le
verde in deze periode een bijdra
ge. De waarde per aandeel steeg
in dit halfjaar met 4 pet. Daar
naast nam het aantal uitstaande
aandelen tot 5.169.793 toe, zo
blijkt uit het halfjaarbericht.
CNV
De Dienstenbond CNV krijgt er
per 1 juli volgend jaar 3000 nieu
we leden bij. De Vereniging Per
soneel van Rabobanken heeft be
sloten lid te worden van deze
CNV-bond: Binnen de Diensten
bond CNV zal de huidige VPR
gaan functioneren als Bednjfsle-
dengroep Rabobanken VPR. Bfj
de Rabobanken werken in totaal
7000 mensen, waarvan dus bijna
de helft zich zal aansluiten bij het
CNV.
f noogst
ï- aanoogst van de Sowjet-Unie
za* dit jaar mogelijk minder
slecht uitvallen dan aanvankelijk
is gedacht, zo heeft het Ameri
kaanse ministerie van landbouw
laten weten. Het ministerie
raamt de oogst nu op 180 miljoen
ton. Dat is tien miljoen ton meer
dan de vorige schatting, maar al
tijd nog 58 miljoen minder dan
de streefproduktie.
De omvang van de Russische
graanoogst is een belangrijke
factor op de wereldgraanmarkt.
Het land heeft zelf geen cijfers
verstrekt over de oogsten van
1981 en 1982.
Oogst Nederland
De oogst van de verschillende ge
wassen is dit jaar zeer goed. De
opbrengst van suikerbieten bete
kent een nieuw record, terwijl
ook de peulvruchten met een 69
procent hogere produktie dan
vorig jaar het bijzonder goed
hebben gedaan.
Dit heeft het ministerie van land
bouw en visserij gisteren bericht.
VEILING LEIDEN.
Aardappelen 0.18; andijvie 0,86-1,24;
snijbonen 10,60; boerenkool 0,17-0,41;
rode kool 0,45; prei 0,64-0,82; spinazie
1,78-2,24; spruiten A 0,35-0,37; spruiten
B 0,35-0,37; spruiten C 0,35; spruiten D
0,35-0,65; uien 0,23-0,29; winterpeen
0,25-0,26; witlof 1,45-2,35; bloemkool 8
per bak 2,10-2,30; knolselderij 0,29-0,82;
sla 0,12-0,31; bleekselderij 0,30-1,01; bos-
peen 1,36-1,40; peterselie 0,24-0,35; ra
dijs 0,24-0,26; selderij 0,23-0,42.
DEN HAAG (GPD/ANP) - Be
stuurders van de Vervoersbond-
FNV en van de categorale spoor
wegvakbond FSV hebben giste
ren definitief besloten tot een
spoorwegstaking op 22 novem
ber. Het CNV doet aan de actie
niet mee. De stakende bonden
hebben besloten niet een lande
lijke staking te organiseren,
maar de acties op een aantal
speerpunten te houden.
Volgens een woordvoerder van de
Federatieve Spoorweg Vakver
eniging (FSV) waarin voorname
lijk machinisten zijn georgani
seerd, zal het treinverkeer wor
den stilgelegd in Groningen,
Friesland, Drenthe, Overijssel
(vooral in Twente), in een ruim
gebied rondom Amsterdam en
Utrecht en voorts ten zuiden van
Economie
Weert. De staking zal alle vervoer
omvatten, met uitzondering van
het goederenvervoer van de Rot
terdamse havens naar Duitsland
en Belgié.
De Vervoersbond-FNV en de FSV
verwachten dat „twee- tot drie
duizend man" in staking zullen
gaan. Intussen is het duidelijk
dat, hoewel de staking niet het
hele land omvat, het treinverkeer
in heel Nederland door de actie
wordt getroffen. Voorzover trei
nen rijden, kunnen zij grote ver
tragingen oplopen.
NS verwacht, volgens gemaakte af
spraak, uiterlijk op 17 november
door de bonden op de hoogte te
worden gebracht over de manier
waarop de acties zullen worden
gevoerd. Voorzover mogelijk zul
len treinen blijven rijden, „maar
de veiligheid van het treinver
keer blijft voorop staan", aldus
een woordvoerder van NS.
Steunacties
De FNV-ambtenarenbond Abva
Kabo is voorbereidingen aan het
treffen om bij de post, vuilver
werking en het stadsverv oer in
enkele steden te gaan staken op
de dag dat de vervoersbonden bij
de Spoorwegen een 24-uursactie
tegen de salarisbevriezing voe
ren.
Al eerder hebben de politiebonden
van FNV en CNV besloten om
gelijk met de spoorwegen stipt
heidsacties te gaan voeren die op
de actiedag het ochtendverkeer
tot een grote file moet maken.
APELDOORN (GPD) - De gasprijs gaat per 1 januari voor
de kleinverbruiker met 3,5 cent omhoog. De prijs per
kubieke meter komt dan op 58,5 cent, inclusief btw en
een verhoging van het vastrecht met f9 per jaar. Dit
hebben de gasbedrijven, verenigd in de Vegin, gisteren
besloten. De prijsverhoging betekent dat een gemid
deld gezin per jaar ongeveer f 100 meer moet gaan beta
len.
Of de stijging daadwerkelijk per 1
januari kan ingaan hangt nog af
van de kabinetsplannen ten aan
zien van de zogenoemde adem
pauze. Uit contacten die Vegin-
voorzitter Van Kaland met mi
nister Van Aardenne (economi
sche zaken) heeft gehad, is hem
gebleken dat het nieuwe kabinet
Xf B A
Zoiets als de eerste maanwandelingeen kleine stap voor een mens, een
grote voor het mensdom. De 22-jarige studente Nan Davis, deels verlamd
sinds een auto-ongeluk vier jaar terug, probeert de loopcomputer uit. Het
resultaat van 13 jaar onderzoek door dr. Jerrold Petrofsky, hoofd van de
biomedische research-afdeling van de Wright State University in Dayton,
Ohio (VS).
Bond: sociaal
jaarverslag
is fopspeen
AMSTERDAM (ANP) - Het
sociaal jaarverslag van onder
nemingen is een fopspeen.
Het is de verloedering van
een mooi idee. Het eerste so
ciaal jaarverslag waarin de
onderneming de hand in ei
gen boezem steekt en erkent
een slecht, of minder goed,
sociaal beleid te hebben ge
voerd, moet nog verschijnen.
Aldus Dick Visser, bondsbe-
stuurder van de Industrie
bond FNV.
Op een bijeenkomst van de Ne
derlandse Vereniging voor
Personeelsbeleid in Amster
dam zei hij gisteren dat er
voor de werknemers een so
ciaal jaarverslag zou moeten
komen zoals er een financieel
jaarverslag is voor de aan
deelhouders.
DEN HAAG (GPD) - De vooruit
zichten op een herstel van de we-
releconomie en daarmee de
marktvooruitzichten voor de
produkten van de Koninklijke
Shell Groep worden gekenmerkt
door onzekerheid.
Dit zegt Shell in haar kwartaalbe
richt over de resultaten van het
derde kwartaal. Shell merkt
voorts op, dat als bijkomende
factor de in lokale valuta uitge
drukte aankoopkosten van ver
kochte produkten worden beïn
vloed door de aanhoudende stij
ging van de dollar. Tijdige door
berekening van de hieruit voort
vloeiende kostenstijging blijft
daarom moeilijk.
In cijfers ziet het er als volgt uit; De
maatschappijen van de Shell
Groep hebben over het derde
kwartaal van 1982 een netto re
sultaat behaald van 451 miljoen
pond sterling (op basis van de
huidige koers van de pond komt
dit overeen met 2097 miljoen gul
den). In dezelfde periode vorig
jaar luidden de resultaten 519
miljoen pond (2413 miljoen gul
den). Een daling derhalve van
dertien procent.
Hiermee kwam de winst over de
eerste negen maanden van dit
jaar uit op 1245 miljoen pond
(58000 miljoen gulden). Vergele
ken met 1526 (7095 miljoen gul
den) in het derde kwartaal van
1981.
De ontwikkelingen die aan de cij
fers ten grondslag liggen zijn vol
gens Shell beter vergelijkbaar als
het geraamde effect van de door
de meeste Shell-maatschappijen
toegepaste "first-in-first-out-me-
thode" (FIFO) van voorraaad-
waardering buiten beschouwing
wordt gelaten. Op deze basis zou
het netto-resultaat 303 miljoen
pond bedragen, tegen 405 mil
joen pond een jaar geleden en
over de eerste negen maanden
1256 miljoen pond tegen 938 mil
joen.
Het vorige kabinet koerste aan op
een netto-verhoging van 3,2 cent
per kuub. Binnen het interim-ka
binet ontstond bij de vaststelling
van de begroting 1983 een felle
strijd tussen de ministers Van
der Stee (financien), die 10 cent
netto-verhoging wilde en Ter-
louw (economische zaken), die
niet verder wilde gaan dan 3 cent
plus een verhoging van het vast
recht met f 7 per jaar, totaal 3,2
cent. Terlouw won dit pleit.
Het Vegin-bestuur zag zijn voorstel
tot de gasprijsverhoging met 3,5
cent met een ruime meerderheid
(1000 voor en 361 tegen) aangeno
men. Wel moest het zich de op
dracht laten welgevallen er bij de
regering op aan te dringen het
btw-tarief voor aardgas van 18
tot 4 procent te verlagen om
daarmee de woonlasten te druk
ken.
De Vegin-vergadering nam ook
een motie aan, waarin werd ge
steld dat als er een adempauze
komt deze ook moet gelden voor
de gasprijzen. Het bestuur nam
deze motie over, die was inge
diend door vertegenwoordiger
Bijkersma van Frigas, Leeuwar
den. Eerder probeerde het Leeu
warder energiebedrijf tevergeefs
via een ingediende motie een
gasprijsverhoging te voorkomen.
Gesteld werd dat tussen de on
derhandelaars van Vegin en Gas
unie geen overeenstemming is
bereikt, die voldeed aan de wen
sen van de gasbedrijven. De Gas
unie wilde een verhoging, die
neerkomt op 5,3 cent netto (ver
hoging vastrecht met f9,-inbe
grepen).
Vegin-voorzitter Kaland moet
evenwel nog steeds worden uit
gegaan van de marktwaarde van
het aardgas. Anderzijds heeft de
Vegin nooit aanvaard dat het rijk
de gasprijs geheel wil koppelen
aan die van huisbrandolie. Er zit
nog een verschil van 20 cent tus-
let komt neer op een compromis,
waarvoor we ons niet hoeven te
schamen en dat uiteindelijk gun
stig uitvalt voor de consument,
aldus Kaland.
AMSTERDAM (ANP) - De Centrale Ondernemings
raad heeft het kort geding tegen de raad van bestuur
van het KBB-concern verloren. De president van de
Amsterdamse rechtbank, mr. W.J. Borgerhoff Mul
der, heeft gisteren in zijn vonnis bepaald, dat er
geen aanwijzingen bestaan, dat de raad van bestuur
van KBB in strijd zal handelen met zijn toezegging,
dat de COR betrokken wordt bij de discussie over
en wezenlijke invloed kan uitoefenen op keuzen uit
alternatieven voor de gezondmaking van het bedrijf.
De COR had de rechter ingeschakeld in verband met
een bedrijfsonderzoek door McKinsey, waarbij
wordt onderzocht, wat voor mogelijkheden er zijn
zowel voor overleving op korte termijn als winsther
stel op de langere termijn. Na uitlatingen van be
stuursvoorzitters drs. J. Bons was de COR bang ge
worden pas op een zodanig moment bij het onder
zoek te worden betrokken, dat er nog maar weinig
alternatieven over waren en de keuze voor de weg
naar bedrijfsherstel al gemaakt was.
In een Centrale Overlegvergadering had de heer Bons
namelijk gezegd, dat de leiding zich er niet op wil
vastleggen eerst aan de COR mededeling te doen,
voordat er oriëntaties plaatsvinden over eventuele
verkoop van concernonderdelen.
De kolengraafmachine van het
RSV-concern heet in Amen-
ka de Thin Seam Miner. Het
is een gigantisch apparaat,
dat twee miljoen dollar kost.
Maar het biedt een enorm
voordeel; het graaft zo'n tach
tig procent van de kolen uit,
die met de traditionele ma
chines niet te winnen zijn. De
export van zo'n apparaat zou
voor RSV. een bedrijf dat
slechts met veel overheids
geld gaande kan worden ge
houden, een uitkomst van be
tekenis moeten zijn.
Helaas - het RSV-concern is in
de VS verstrikt geraakt in de
handig gespannen netten van
slimme geldverdieners, op
perhoofden van reeksen
maatschappijen. onderling
verbonden. Netto resultaat;
dc investering van de RSV,
300 miljoen gulden naar het
heet, heeft vooralsnog géén
winst opgeleverd.
Regeringswaarnemer Molken-
boer, die op RVS een oog
houdt als een van de bedrij
ven waarin het vaderland
overheidsgeld heeft gesto
ken, is niet erg opgewekt te
ruggekomen van een reis
naar onder meer de VS.
De adviseur van Economische
Zaken had in zijn bagage rap
port 0-6322 van de machtige
Amerikaanse beurscommis-
sie, die een jaar heeft besteed
aan het doorlichten van de
Western America Energy
Corporation, gevestigd onder
postbusnummer 581351 in
het Wereld Handelscentrum
te Dallas (Texas).
„Western America Energy Cor
poration". zegt het rapport,
„is een New Yorkse corpora
tie ,die op 17 mei 1955 werd
gevormd Sedert medio 1978
heeft Western America geen
zakelijke activiteiten van be
tekenis ontplooid of inkom
sten van betekenis geprodu
ceerd. Momenteel heeft Wes
tern America een aandeel van
15.075 in Systems Ltd., een
beperkte vennootschap in
Texas, die voor 49 vennoot is
in twee andere beperkte ven
nootschappen in Texas; Coal
Systems Ltd., en Seamcoal
Ltd. Coal Systems en Seam
coal zijn exclusieve overeen
komsten aangegaan tot ver
huur en bediening van een
nieuwe machine voor kolen-
winning, die bekend staat als
de Thin Seam Miner'. Behal
ve zijn belangen in de Thin
Seam Miner via (Coals) Sys
tems, heeft Western America
geen activa van betekenis".
door
Henk Kolb
RSV zou, in een tempo van 48
per jaar, in totaal 200 van de
nieuwe kolengravers bou
wen, nadat het apparaat in
door diep economisch verval
geteisterde mijnstreek van
West Virginia was beproefd.
Daarvoor werden nog meer
maatschappijtjes gesticht.
Coal Systems en Seam Coal
beheerden de machines, die
zij verhuurden aan de mijn-
bouw-ondernemingen. Op
hun beurt huurden zij de ap
paraten weer van de Thin
Seam Miner Leasing Corpo
ration - uiteraard weer geves
tigd in Texas - en gesticht
met het specifieke doel de
TSM-machine te kopen van
RSV en die vervolgens weer
te verhuren aan de twee eer
der genoemde maatschappij
en.
Zo kan men nog een tijdje
doorgaan, met het aaneenrij
gen van de namen van maat
schappijen, die stuk voor
stuk met het RSV produkt te
maken hadden: Wes-Pac
Energy, Coal-Pac, American
Hy-Test Energy Corporation.
Wes-Pac ging failliet; Western
America werd aansprakelijk
voor verplichtingen ten be
drage van grofweg 8 miljoen
dollar. Nieuwe namen van
maatschappijen doemen op;
Fossil Resources Incorpora
ted bijvoorbeeld. Wat de in
komsten betreft uit het TSM-
project werd Western Ameri
ca na een reorganisatie vooral
afhankelijk van zijn belang
van ruim 15 in Coal Systems,
waarvan Coal Systems of Te
xas, de voornaamste venoot
is, met als enige aandeelhou
der ene James D. Stacy.
De heer Stacy is, op zijn minst,
éen omstreden figuur, maar
dat is in de kringen die han
del drijven in energie-hou
dende grondstoffen niets bij
zonders. Geheel volgens het
recept dat de televisie-sene
'Dallas' heeft onthuld, staat
men elkaar daar hartstochte
lijk naar het zakenleven. Het
is niettemin ietwat verbluf
fend dat volgens een goed
geinformeerde zegsman, te
gen de heer Stacy zo'n twee
honderd rechtsgedingen zou
den zijn aangespannen
Ries M. Hengstmengel, een
man die een belangrijk aan
deel had in de ontwikkeling
van de Thin Seam Miner',
verklaarde deze week tegen
over de Kamercommissie
voor economische zaken dat
hij al nieuwe belangstellen
den voor de graafmachine
had gevonden. Mits maar zou
vaststaan dat de zakenman
Stacy er buiten zou blijven.
Welnu: Stacy's Coal Systems of
Texas komt uit de stukken
naar voren als de scharnier
waarom het belang van RSV
bij afzet van de graafmachine
in de VS wl moet draaien.
Stacy was directeur van Wes
tern America, uitvoerend di
recteur van Wes-Pac voor het
faillissement
In Coal Systems of Texas heeft
Coal Systems (zonder Texas)
een aandeel. Evenals de Inde
pendent Coals Co, die geheel
eigendom is van Ries Hengst
mengel en RSV Coalpart BV,
onderdeel van het RSV con
cern. Hoewel in het relaas
steeds meer namen van maat
schappijen en belanghebben
den opduiken blijft het voort
durend Stacy, die aan het
eind van elke financierings-
excercitie het recht heeft zijn
hand op te houden
Maar winsten zijn vooralsnog
niet uitgekeerd. Ook niet aan
RSV, dat via zijn aandeel in
Coal Systems na de verkoop
van de machines nog wat kon
vangen. -Het uitbleven van
profijt zou vooral te wtyteo
zyn aan het feit. dat betalin
gen pas zouden geschieden
als de maatschappijen, die
eindeloze reeks, winst zou
den maken. En er zyn vele
manieren om winst te beper
ken, onder meer door het be
talen van buitengewoon hoge
salarissen aan directeuren.
Inmiddels is ook gebleken, dat
na een klacht bij de recht
bank, Stacy en anderen een
regeling hebben getroffen
met investeerders, die in
goed vertrouwen 229 000 dol
lar hadden gestoken in een
kolenmijn, de graafmachine
en aandelen Western Ameri
ca. Niet alleen werd zorgvul
dig verborgen gehouden dat
Western America verlies
leed, maar bovendien werd
Stacy ervan beticht het geld
niet aan investering te heb
ben besteed, maar - met an
deren - te eigen bate te heb
ben aangewend de schade
vergoeding in de eis was bij
na 12,5 miljoen dollar...
VRIJDAG 12 NOVEMBER 1982
ACTIEVE
AANDELEN
Ahold
ABN
Dorische Petr. Pref.
Elsevier NDL'
Gist Brocades
BINNENLANDSE
AANDELEN
165,00b 175.00b
Dell MIJ
Dessau x
1476,00 1476.00
83.00 86,00
32,50 32,00
213,00 210.50
73,50 73.00
NBM°Bc
Nedap
56,50 55,80
54.00 54.00
44.50e 45.00
146,00e 146,50
132,00 132,50
133,00 134,00
210.00 209,00
4.30 4.30
BELEGGINGS
INSTITUTEN
165.20 165.70
125.00 126,00
161.00 158.00
1095,00 1110.00
Tokyo PI
Unl-lnvr
Viking
GOUD EN ZILVER
C®ud onbrw 36450 - 17230. 1001 36600
Zilver onbrw 860 - 930. KVl 1 865 - 955
BUITENLANDS
GELD
Franse franc (100)
AMSTERDAM (ANP) - Ondanks
een hoger lottO Wil! Str««-t
gaf het Damrak vandaag een
kalm beeld te /i<-n wa trby v< .-1
koersen in de buurt bleven van
dc gisteren bereikte niveaus Een
uitzondering vormde Ahold, die
de beleggers tot de verbeelding
blyft spreken
Gisteren werd de 100-grens al ge
passeerd en deze lyn werd ook
vandaag doorgetrokken. Rond
twaalf uur was de koers 104,
wat ten opzichte van het voor
gaande slot weer een winst bete
kende van 1,50
Koninklijke Olie was baj dc inter
nationals het fonds met de groot
ste verschuiving. De koers zakte
nog eens 1.50 verder weg naar
93. Unilever was vijftig cent be
ter op 208 en Akzo veertig cent
op 30,10 Philips, Hoogovens
en KLM bleven nagenoeg op het
oude peil liggen. Van de banken
moest Amro bank 1.20 terug
naar 44,80. Gist Brocades ging
1,80 omhoog naar 96
