Begin wijst 'adempauze' af
C
"EG moet ontwikkelingsbeleid wijzigen"
"Ik rekende al
op uitwijzing"
Verdwenen Noordierse
jongen was weggelopen
uiamecke^-f
Bonn bereidt plaatsing
kruisraketten al voor
In nederzettingenbeleid
Libanon nu
rustig na
incidenten
Koning van
Spanje heet
paus welkom
Jacobs terug uit Z.-Afrika
MAANDAG 1 NOVEMBER 1982
LONDEN - Eamon Farrell, de 16-
jarige jongen uit Belfast van wie
was aangenomen dat hij was ont
voerd door een terroristische
protestantse groepering, blijkt
van huis weggelopen te zijn. Za
terdagnacht werd hij in een park
in Londen levend en wel aange
troffen.
Eamon verdween op woensdag en
nog geen dag later startte de
Noordierse politie een groot
scheepse zoektocht naar hem,
waarbij meer dan 1000 agenten
en militairen betrokken waren.
Gevreesd werd, dat hij was ont
voerd door een protestantse ter-
reur-organisatie, de Protestant
Action Force.
Die vrees werd gevoed door een te
lefoontje van een man, die zich
als woordvoerder van deze terro
ristische groepering presenteer
de. De katholieke terreur-organi-
Buitenland
satie Irish National Liberation
Army (INLA) reageerde op dit
nieuws met het dreigement dat
drie protestanten zouden wor
den gedood voor elke volgende
ontvoering.
Zaterdagavond echter werd Ea
mon in het Londense St. James
Park aangetroffen, half versuft
door
Henk Dam
politiemensen die zondag naar
Londen overkwamen om de jon
gen te verhoren, kregen 's
avonds de waarheid eruit: hij
bleek weggelopen te zijn na
huiselijke moeilijkheden.
Eamon is zondagavond nog door
zijn vader opgehaald, om terug
naar huis te worden gebracht. De
vader las voor zijn vertrek voor
het politiebureau een verklarine
voor waarin hij zei dat Eamon
'diepe spijt heeft van de onge
rustheid die hij in Noord-Ierland
heeft veroorzaakt, bij zijn ou
ders. en bij alle andere mensen.'
Inmiddels heeft de politieke vleu
gel van het verboden Ierse Repu
blikeinse Leger, Sinn Fein, tij
dens een partijvergadering in
Dublin bekendgemaakt mee te
zullen doen aan de verkiezingen
voor een nieuw Lagerhuis, die
vermoedelijk binnen een jaar
zullen worden gehouden.
Sinn Fein wil voortborduren op de
winst die de partij onlangs haal
de bij de verkiezingen voor een
parlement in Ulster. Daarbij wer
den vijf zetels in de wacht ge
sleept. De republikeinse partij
wil nu by Lagerhuis-verkiezin
gen in zo mogelijk alle 17 kiesdis
tricten in Ulster kandidaten stel
len.
JERUZALEM - De Israëlische radio maakte gisteren be
kend dat de ambassadeur in Washington, Moshe Arens,
enige weken geleden aan premier Begin heeft voorge
steld om het nederzettingenbeleid in de door Israël be
zette gebieden te bevriezen om onderhandelingen met
Jordanië mogelijk te maken.-
Premier Begin heeft dat voorstel
van zijn ambassadeur, dat in een
persoonlijke brief vervat was,
van de hand gewezen, met het ar
gument dat het effect nihil zou
zijn: koning Hoessein zou op
grond van zo'n maatregel niet
meedoen, en het resultaat zou
zijn dat Israël zonder nederzet
tingenpolitiek blijft.
Nadat de Israëlische radio dit voor
stel van Arens, dat in lijn is met
het plan van de Amerikaanse
president, bekend had gemaakt
hebben ongeruste ministers tij
dens het wekelijkse kabinetsbe
raad om tekst en uitleg gevraagd.
De regering heeft immers het
plan-Reagan al meteen radicaal
van de hand gewezen. Het voor
stel van Arens is daarom zo op
merkelijk, omdat Arens een ver
tegenwoordiger is van de zeer
harde lyn in Begins Heroet-par-
ty. Zo heeft Arens indertijd als
Knessetlid tegen de akkoorden
van Camp David gestemd, juist
uit vrees voor de toekomst van
de westelijke Jordaanoever. Be
horende tot Begins rechtse oppo
sitie heeft hij ook steeds een mi
nisterspost geweigerd.
door
Jaap van Wesel
Zijn huidige ommezwaai bewijst
hoe kritiek Arans de positie van
Israël in Washington acht, al lui
den zijn laatste rapporten dat er
sprake is van een aanzienlijke
klimaatsverbetering ten gunste
van Israël. Het kabinet staat in
elk geval op het standpunt dat
het niet de taak is van de ambas
sadeur om voorstellen te doen.
Hij dient zich te beperken tot het
uitbrengen van verslag over dat
gene wat er in Washington leeft.
Problemen zijn er ook met de offi
ciële lijn ook bij de oppositie, de
Arbeiders-partij. Zowel partij
voorzitter Peres als oud-premier
Rabin hebben met kracht elke
poging van de kant van de PLO
om tot een dialoog met Israëls
oppositie van de hand gewezen.
De PLO had een aantal Knesset-
leden van de Arbeiderspartij de
ze week voor een congres in Ro
me uitgenodigd onder het motto
„een gesprek tussen vijanden".
Maar Peres wees dat initiatief
van de PLO af als een public re
lations stunt, zonder dat er spra
ke is van een politieke koerswij
ziging van de PLO.
De betrokken Knessetleden heb
ben de uitnodiging van de hand
gewezen omdat zij alleen bereid
zyn met PLO-leiders te praten
ADVERTENTIE
Als erkende speciaalzaak
bieden wij een persoonlijke
service met speciaal opge
leide medewerksters.
U kunt ons vrijblijvend
een bezoek brengen.
By ons krijgt U het boekje:
Weer zelfbewust door
het leven. /^N
l/tnlti\
als dat zal leiden tot een weder
zijdse erkenning tussen de PLO
en Israël. Het officiële standpunt
van Peres en Rabin is dat ook dat
onaanvaardbaar is, omdat de Ar
beiderspartij tegen de vestiging
van een onafhankelijke Pale
stijnse staat is.
De Knessetleden die via Italiaanse
bemiddeling met de PLO over
een gezamenlijke formule heb
ben onderhandeld zijn overeen
gekomen dat de contacten her
vat zullén worden na de bijeen
komst van de Palestijnse Natio
nale Raad, die binnenkort in Tu
nis bijeen zal komen, en waar de
PLO tot een koerswijziging ten
gunste van Israël zal moeten be
sluiten wil een dialoog met .de
Arbeiderspartij, of een deel daar
van tot de mogelijkheden beho
ren. Leden van de Arbeiderspar
tij die zo'n gesprek voorstaan,
willen alleen op het hoogste ni
veau spreken, met Arafat zelf,
om te voorkomen dat eventuele
afspraken later door de PLO-lei-
ding worden ontkend of afgewe-
BEIROET (AP) - Syrische
strijdkrachten in de Oost-Li-
banese Bekaa-vallei hebben
het afgelopen weekeinde hun
luchtdoelgeschut in stelling
gebracht tegen Israëlische ja
gers in het gebied. In het cen
trale heuvelland ten oosten
van Beiroet heeft zich voorts
strijd voorgedaan tussen
christelijke groeperingen en
Islamitische Druzen.
Het voornaamste strijdtoneel
tussen christenen en Druzen
was bij het dorpje Kaifoen, 20
kilometer ten oosten van Bei
roet. Volgens militaire zegs
lieden in Tel Aviv is het Israë
lische leger ter plaatse er in
geslaagd een bestand te be
werkstelligen tussen de strij
dende partijen. De zegslieden
zeiden, dat in het gebied
slachtoffes zijn gevallen,
maar dat zich geen Israëli
sche militairen in de stryd
hebben gemengd.
In een verklaring van het op
perbevel in Tel Aviv werd ge
zegd, dat twee raketten, giste
ren afgevuurd vanaf Syrische
grondgebied, Israëlische
vliegtuigen boven Oost-Liba-
non op een haar na gemist
hebben. Israël bestempelde
het incident als een "ernstige
schending" van het bestand,
dat eind juli van kracht werd.
MADRID (GPD) - Paus Johannes
Paulus II is gisteren zijn tien
daagse marathonbezoek aan
Spanje begonnen. Na aankomst
op het vliegveld Barajas van Ma
drid, waar hy welkom geheten
werd door koning Juan Carlos I,
werd de paus op zijn eerste rond
rit door de Spaanse hoofdstad
door meer dan een miljoen Ma-
drilenen een tumultueuze ont
vangst bereid, opgeluisterd met
confetti en papiersnippers.
Nadat paus Johannes Paulus II uit
handen van de socialistische
burgemeester van Madrid, Tier-
no Galvan, de gouden sleutel van
de Spaanse hoofdstad had ont
vangen, had hij een eerste oriën
terend onderhoud van ongeveer
een uur met de verzamelde
Spaanse bisschoppen. Aan het
slot van zijn eerste dag in Spanje
woonde de paus een religieuze
plechtigheid bij in de parochie
van Guadalupe.
Van zijn vijftien buitenlandse
staatsbezoeken die paus Johan
nes Paulus II sinds zijn uitver
kiezing in oktober 1978 heeft af
gelegd, heeft de tiendaagse rond
reis door Spanje zonder twijfel
het meest overladen programma.
Hoofddoel van het pauselijke be
zoek is vandaag de officiële slui
ting van de feestelijkheden rond
de herdenking in Alba de Tor
mes van de aldaar 400 jaar gele
den overleden heilige Teresa.
Morgen en woensdag verblijft de
paus de hele dag in Madrid, waar
hij onder meer een mis voor het
gezin zal opdragen, waarvoor
midden op een .van de belang
rijkste verkeersaders van Madrid
een monumentaal altaar is opge
richt.
Op het programma staat verder
een mis in het Baskische Loijola
en in Zaragoza ter ere van de be
schermheilige Pilar van Spanje,
een bezoek aan het historische
klooster van Monserrat, een
priesterwijding in Valencia, en
ter afsluiting een mis in de kathe
draal van Santiago de Composte-
la, bedevaartsoord vanwege de
tombe van de apostel Jacobus.
Volgens weekblad Der Spiegel
Een demonstratie tegen de
streden aanleg van een nie
startbaan bij de internationale
luchthaven van Frankfort is gis
teravond uitgelopen in ernstige
ongeregeldheden met de politie.
Een politieman raakte gewond
toen hij door een steen in het ge
zicht werd getroffen.
De betogers slaagden erin 120 be
tonnen palen van de muur rond
het bouwterrein uit de grond te
trekken. De politie sprak van de
"ergste onlusten" bij de luchtha
ven tot nu toe.
BONN (Reuter) - Volgens het
Westduitse weekblad Der Spie
gel is West-Duitsland in het ge
heim begonnen met de voorbe
reidingen voor de plaatsing van
Amerikaanse kernraketten voor
volgend jaar. Der Spiegel maakt
dit op uit een vertrouwelijk rap
port van het ministerie van de
fensie waarop het kennelijk be
slag heeft weten te leggen. Het
blad staat bekend om zijn verzet
tegen de plaatsing van de Kruis
en Pershing-2-raketten.
De in de rapport gemelde voorbe
reidingen betreffen het bouwrijp
maken van terrein met inbegrip
van het ontruimen van bosgebie-
den en het nemen van grond-
proeven. Een en ander gebeurt
onder het mom van andere werk
zaamheden om de aandacht van
de sterke vredesbeweging niet te
wekken, aldus Der Spiegel. Een
woordvoerder van het ministerie,
weigerde commentaar op het ar
tikel met het argument dat de
voorbereidingen geheim zijn.
Volgens Der Spiegel stond in het
rapport verder dat de voorberei
dingen onder de vorige links-li
berale regering van Helmut
Schmidt zijn begonnen. Van die
zijde is dat ontkend.
Het rapport meldt dat er 108 Pers-
hing-2-raketten komen bij Heil-
bronn, Mutlangen en Neu-Ulm
in de deelstaat Baden-Württem-
berg en 96 kruisraketten bij Bit-
burg vlakbij de grens met Lu
xemburg. Deze plaatsen zyn al
eerder in diverse publikaties en
op een kaart van de Groenen, de
Westduitse milieuparty, ge
noemd.
Volgens Der Spiegel heeft de fede
rale veiligheidsraad, een kabi
netscommissie onder leiding van
de bondskanselier, strikte ge
heimhouding over de plaatsen
gelast, in tegenstelling met
Groot-Brittannië en Italië waar
de namen bekend zijn. Zo was de
premier van Rijnland-Palts, waar
Bitburg ligt, wel op de hoogte
maar de gemeentelijke autoritei
ten niet.
DEN HAAG (ANP) - De Europese Gemeen
schap moet op korte termijn bijvoorbeeld in
1983, haar beleid ten aanzien van de ontwik
kelingslanden fundamenteel beginnen te
wijzigen. In een periode van vyf zeven jaar
zou een nieuwe strategie, waarbij Europa
zijn inspanning zo\fel financieel als anders
zins aanzienlijk opvoert, vorm dienen te krij
gen. Drs. J.P. Pronk, acijunct-secretaris-ge-
neraal van de Unctad en Oud-minister voor
ontwikkelingssamenwerking zei dat zater
dag in Den Haag op een congres van de Eu
ropese Beweging in Nederland.
Het eerste onderdeel van die strategie zou de
lancering van een crisisbestrijdingspro-
gramma moeten zijn dat is gericht op de lan
den die er het slechtst aan toe zijn, vooral
wat hun voedsel- en energiesituatie en hun
betalingsbalans betreft. Vervolgens is een
Europees initiatief nodig om uit de wereld
wijze crisis te breken in een aantal sectoren
waar de problemen het grootst zijn, zoals
handel, textiel (multivezelakkoord) en inter
nationale financiële betrekkingen. Die pro
blemen dienen volgens Pronk los van elkaar
te worden aangepakt, omdat er anders niets
van terechtkomt.
Hij pleitte verder voor een zeer aanzienlijke
uitbreiding van het Europees Ontwikke
lingsfonds (EOF), dat is bedoeld voor steun
aan ontwikkelingslanden. Niet alleen zou
dat fonds over veel meer geld moeten kun
nen beschikken, maar het dient zich ook te
richten op alle armste landen in de wereld.
Thans beperkt het EOF zich in feite tot Afri
ka, omdat de meeste landen die een speciaal
verdrag met de EG hebben via de conventie
van Lomé (ACP-landen) zich daar bevinden.
Daarnaast moet de Gemeenschap in de on
derhandelingen met de ACP-landen aan
zienlijk meer aanbieden dan tot nu toe ge
bruikelijk was.
Als onderdeel van de strategie zouden de indi
viduele EG-lidstaten de politieke aankondi
ging moeten doen dat zij in die periode de
internationale streefnorm, dat de ryke lan
den 0.7 procent van hun bruto nationaal pro-
dukt aan ontwikkelingshulp moeten beste
den, zullen halen. Pronk vindt verder dat de
EG de bereidheid moet tonen de bescher
mende elementen uit het Europese land
bouwbeleid te verminderen.
Toen de vorige week uit Zuid-
Afrika uitgewezen journalist
Gerard Jacobs (29) zich bijna
tweeëneenhalf jaar geleden
in Johannesburg vestigde,
huurde hij welbewust een ge
meubileerde kamer en kocht
een goedkope tweedehands
auto. „Ik gmg er vanuit dat ik
niet aan lange-termijnplan-
ning kon doen. Ik hield er re
kening mee het land te zullen
worden uitgegooid. Maar dat
het nog zo lang heeft ge
duurd, heeft me verbaasd".
Dat betekent echter niet dat
Gerard Jacobs zou toegeven
zich aan onbehoorlijke prak
tijken te hebben schuldig ge
maakt. Integendeel. Hij weet
nu nog steeds niet om welke
redenen hij het land moest
verlaten. „De autoriteiten
hebben voortdurend gewei
gerd de gronden van mijn uit
wijzing bekend te maken. Er
is nooit een aanklacht inge
diend. Ik heb me dus ook niet
kunneni
Na enige jaren in Libanon te
hebben gewerkt, verhuisde
Jacobs naar Zuid-Afrika. Hy
vertegenwoordigde er de
KRO. NOS. VARA. Haagse
Post en BRT. Hy leerde er de
beperkingen kennen voor
journalisten in een land. dat
door de apartheid wordt ge
regeerd.
door
Louis Engelman
Ongeveer honderd wetten zyn
er uitgevaardigd om de pers
te muilkorven. „De binnen
landse persvrijheid is er al
lang geleden overleden", zegt
hij. „Bijvoorbeeld mag de na
tionale bevrijdingsorganisa
tie ANC niet worden geci
teerd. De regering heeft het
consequent over een terreur-
bende, zodat de bevolking in
het ongewisse blijft over wat
het ANC aan denkbeelden
huldigt'
Jacobs heeft aan den lyve on
dervonden hoe moeilijk het
de persvertegenwoordigers
soms wordt gemaakt. Zelf
werd hij tweemaal gearres
teerd en ondervraagd, door de
veiligheidspolitie. Over ener
giezaken mocht hij niets pu
bliceren. Elk militair nieuw
tje moest eerst aan het minis
terie van defensie ter beoor
deling worden voorgelegd.
Toch gelooft hy dat er m Ne
derland een 'grotesk verte
kend beeld' over Zuid-Afrika
heerst.
Vryheid
„Men denkt alleen in termen
van een 'fascistische politie
staat', waarin op elke hoek
van de straat veiligheidstroe
pen staan en waar wekelijks
gevangenen uit het raam
worden gegooid. In dat beeld
past ook een enorme censuur
voor de buitenlandse pers.
Maar in werkelijkheid is dat
niet zo. Ik ben nog nooit ge
volgd, myn gesprekken zijn
bij mijn weten niet afgeluis
terd. mijn post is niet openge
maakt. Ik heb een tamelijk
grote vryheid van opereren
gehad".
De oorzaak van deze betrekke
lyk soepele houding ten op
zichte van buitenlandse ver
slaggevers denkt Gerard Ja
cobs wel te kunnen verkla
ren. „Zodra je als blanke
wordt toegelaten, zien ze in
jouw één van hen. De Zuid-
afrikaanse persattaché in Ne
derland beoordeelt of je een
visum krijgt. Hij moet heb
ben gedacht dat ik kneedbaar
genoeg was om hun propa
ganda voor waar aan te ne
men. De regering beoordeelt
de pers ook als zodanig. De
publiciteitsmedia zyn er niet
voor een objectieve bericht
geving, maar als verkopers
van de regeringsstandpun
ten. Je hebt steeds het gevoel
er te mogen werken als privi
lege van de overheid".
Binnen het kader van die toe
geeflijke houding heeft Ge
rard Jacobs tot zyn eigen ver
bazing nog veel kritisch-jour-
nalistieke arbeid kunnen ver
richten. „Ik kon de zwarte
woonwyken binnengaan,
hoewel dat officieel verboden
was. Ik heb de zwarte opposi
tie kunnen interviewen, ik
heb reportages gemaakt van
de onafhankelyke vakbond".
Toch mag Gerards hang naar
objectieve verslaggeving van
de toestand in Zuid-Afrika
als achtergrond worden ge
noemd van zyn uitwijzing.
„Iedereen die afwykt van de
regenngspolitiek, iedere
journalist die kritisch ope
reert wordt onmiddellijk be
schuldigd van anarchistische
tendensen en van communis
tische sympathieën"
Al op 28 augustus vernam Ge
rard dat hij ongewenst was.
Hij had juist de halfjaarlijkse
verlenging van zijn verblijfs
vergunning aangevraagd.
Niet de vertegenwoordiger
van het ministerie van infor
matie of de medewerker van
het ministerie van binnen
landse zaken deed hem de
onplezierige mededeling,
maar de lokettiste die de
stempel in zijn paspoort
moest zetten.
„Het was tnest en humoristisch
tegelyk". aldus Gerard. „Ik
had myn paspoort afgegeven
en ging naar een lunch met
de minister van informatie.
Hij kondigde grootse plan
nen af voor grondwetsher
vormingen. Ook niet-blanken
zouden een plaats in parle
ment en regering krijgen. De
apartheid zou ongeveer zyn
afgeschaft. Onzin natuurlijk,
want alle zwarten waren nog
steeds uitgesloten. Maar tij
dens dit publiciteitsoffensief
wisten vrijwel alle ambtena
ren van het ministerie dat ik
uitgewezen zou worden, al
leen ik niet".
Protest
Gezamenlijk besloten de bui
tenlandse correspondenten
tegen de uitwijzing te protes
teren. Gerard: „Niet publie
kelijk. want dan zou de rege
ring gezichtsverlies moeten
lijden. We kregen de toezeg
ging dat de kwestie zou wor
den onderzocht Tot 31 okto
ber kon ik nog blijven".
Het protest mocht niet baten.
De uitsluiting bleef gehand
haafd. Zonder opgaaf van re
den. „Misschien was het mijn
belangstelling voor de onaf
hankelijke zwarte vakbond,
waartegen momenteel mon
sterprocessen worden ge
voerd". oppert Jacobs. „Dat
is een onderwerp waarover je
niet behoort te schry ven. Een
collega van de New York Tt
mes ontdekte dat er twee
maal in zyn kantoor was in
gebroken en dat men juist m
die dossiers had zitten snuf
felen. Vermoedelijk op zoek
naar bewijzen tegen de vak
bondsleiders".
Verscheidenen daarvan zitten
al bijna een jaar zonder aan
klacht gevangen. „Een doel
bewuste politiek van de rege-
ring-Botha", aldus Gerard.
„Zodra iemand een bepaalde
de regering onwelgevallige
stroming zou kunnen verte
genwoordigen, pakken ze
hem op. Zo houdl men de po
litieke oppositie klein en zon
der woordvoerders".
Deze vorm van isolatie kreeg
afgelopen week opnieuw ge
stalte door de verlenging van
de 'banning-order' tegen do
minee Beyers-Naudé, fel be
strijder van de apartheid en
voormalig directeur van het
verboden Christelijk Insti
tuut in Zuid-Afrika Hy staat
onder huisarrest en mag in de
kranten niet worden geci
teerd. Jacobs: „Ik heb inder
tijd zijn vrouw geïnterviewd
Op die manier probeer je
toch objectieve journalistiek
te bedrijven. Maar natuurlyk
is het een gedwongen vorm
van zelfcensuur, daar ont
kom je niet aan"
Over de toekomst van de zwar
ten, driekwart van de bevol
king in Zuid-Afnka. is Ge
rard Jacobs somber „Er is
geen organisatie die het mo
gelijk maakt op korte termijn
het voorbeeld van Zimbabwe
te volgen. Het verzet is totaal
versplinterd. Af en toe zyn er
speldepnkken. die gigan
tisch veel aandacht m de wes
terse pers krygen. Maar het is
erg geïsoleerd".
Volgens Jacobs is er een duide
lijke voedingsbodem voor
verzet, maar de culturele of
militaire organisatie om de
gevoelens van woede te kana
liseren bestaat nog niet „De
zwarte bevolking is na de
bloedige onderdrukking in
Soweto in 1976 en in Kaap
stad in 1980 nog te zeer geïn
timideerd".
