van
een dierenpark
De
zwanezang
C En"
ZATERDAG 30 OKTOBER 1982
door Gerard Dielessen
i /Cn,
Ir
'k "P
eddingspogingen
voor dierenpark
?P gekomen
Of het nu foutief beheer
was - zoals sommige
personeelsleden en de
voedingsbond FNV
beweren - of een niet te
stuiten financiële nood;
zoals de zaken er nu voor
staan zal het Dierenpark
Wassenaar over niet al te
lange tijd zijn poorten
sluiten. Volgens de directie
kan alleen een financiële
injectie van drie miljoen
gulden per jaar de zaak nog
redden. Een laatste
strohalm waar slechts
weinigen in geloven.
Mocht het park dichtgaan,
dan zullen de ongeveer
2000 dieren worden
verkocht aan andere
dierentuinen in Nederland
en West-Europa.
Verslaggever Gerard
Dielessen wandelde bij
wijze van eresaluut samen
met directeur Jan
Louwman langs de Grote
Koedoe, de spoorwiekgans,
de knobbeleend, de fraaie
collectie cheeta's en de
unieke dwergchimpansee.
De telefoon heeft niet stilge
staan de afgelopen dagen
in het Dierenpark Wasse
naar. De telefoniste werd
dol. „Heeft u misschien
een aapje voor ons te
koop?". Of: „Kunt u ons
helpen aan een ooie
vaar?". En: „We zoeken
nog een mooie papegaai".
Honderden mensen bel
den de met sluiting be
dreigde dierentuin nadat
ze in een uitzending van
het NOS-journaal hadden
gehoord dat alle dieren te
koop werden aangebo
den.
„Verkeerd overgekomen", zegt
directeur Jan Louwman.
„Het is begrijpelijk dat onze
dieren niet zomaar aan Jan
en alleman kunnen worden
verkocht. Zo simpel ligt dat
niet".
Louwman maakt zijn zoveelste
ronde door het Dierenpark
Wassenaar. Legt nog eens
precies uit waar de meest be
zienswaardige dieren te vin
den zijn. Want lang zal het
dierenpark, dat in 1937 werd
opgericht, vermoedelijk niet
meer bestaan.
Met een triest gezicht zegt de
dierentuindirecteur: „Zoals
de zaken er nu voorstaan zul
len de poorten volgend jaar
gesloten zijn. De kosten zijn
niet meer op 'te brengen. We
komen per jaar drie mihoen
gulden te kort. Dat geld heb
ben we nodig voor het inha
len van achterstallig onder
houd en wat nieuwbouw.
Van die drie miljoen gulden
is de helft exploitatietekort.
Eenvoudig gezegd: de kosten
worden steeds maar hoger
terwijl de inkomsten dalen.
Dat is niet meer vol te hou
den".
Triest
Het dierenpark tussen de Was-
senaarse bossen maakt een
trieste indruk. Donkere wol
ken doen gestaag de regen
druppels naar beneden ko
men. De „Zoo-boemel", met
een stuk of vyf kinderen in
de wagonnetjes, tuft lang
zaam over de modderige pa
den. Alleen een chimpansee
vertoont wat acrobatische
kunstjes. De andere dieren
lijken het zat. Alsof ze weten
dat ze volgend jaar ergens an
ders zullen wonen.
Een groot bord in het midden
van het park maakt de die
rentuinbezoeker duidelijk
hoeveel geld moet worden
uitgegeven om een paar die
ren te kunnen verzorgen. Een
greep: voor de ruim tweedui
zend inwoners van het park
is 500.000 kilo voedsel per
jaar nodig. Een gorilla heeft
een dieet dat bestaat uit
drieëntwintig gerechten, ter
wijl de verzorging van één
olifant per jaar 30.000 gulden
kost.
De bezoekers kijken er nauwe
lijks naar om, maar sjokken
rustig voort door het vijftien
hectare grote park.
„Weet je wat het is", gaat Jan
Louwman verder, „er is meer
vermaak gekomen de afgelo
pen jaren. Al die pretparken
bijvoorbeeld. Walibi, Slagha
ren, noem maar op. Dat heeft
zeker mensen bij ons wegge
trokken. Er zijn wel tuinen
die ook een pretpark naast
hun dierentuin hebben ge
bouwd. Maar dat is tegen on
ze doelstellingen. Bovendien
hebben we hier in Wassenaar
al zoiets. Bij Duinrell. Een
Directeur Jan Louwman
best. Het moet natuurlijk niet
hozen, maar een beetje mot
regen is niet erg. Van het war
me weer moeten we het juist
niet hebben Dan gaan de
mensen naar het strand. Geef
ze 's ongelijk, met die paar
schaarse zonnige dagen die
wij in dit land hebben. We
zeggen hier wel eens: eigen
lijk moeten we elke dag bees
tenweer hebben, pas dan gaat
het ons goed". Hij moet er
zelf om lachen.
Oorlog
De 46-jarige directeur die sa
men met zijn vrouw Hanneke
en broer Evert het Wasse-
naarse park runt blikt nog
eens even kort in het verle
den. „Het is eigenlijk de moe
der van myn vader geweest
die is begonnen. Zij was al
verzot op dieren Op vogels
vooral. Later is de vogelhal
ook naar haar genoemd Ik
kan me nog herinneren dat
het een paar jaar voor de oor
log slecht ging met de Haagse
Dierentuin. Dat was een aflo
pende zaak Mijn vader was
toen al druk bezig hier op dit
terrein dieren te verzamelen
In eerste instantie vooral vo
gels. Zo nu en dan kwamen
er wel eens wat belangstel
lenden, maar het was nog
geen park Totdat er van alle
kanten by mijn vader op
werd aangedrongen dat hij
zijn collectie moest openstel
len voor iedereen. Dat ge
met fokken.
(Foto's GFDl
beurde vlak voor de oorlog
Naast die vogels hadden we
twee tijgers en een olifant'
De oorlog liet niet veel heel van
het dierenpark, waar zelfs ra
ketinstallaties van de Duit
sers hebben gestaan. Een la
ma, sneeuwuil en keizersa
rend overleefden de strijd
Daarna moest opnieuw wor
den begonnen met de op
bouw van de tuin. In 1953
vond de eerste grote nieuw
bouw plaats Toen werd de
..Louisehal" gebouwd
Trots zegt Louwman ..Daar
kwamen de vogels dus in
Maar het bijzondere was dat
de hal een kas was, waar al
lerlei tropische en exotische
vogels konden worden ge
huisvest. We hebben daar wel
dertig vogelsoorten gefokt
Dat had ons op dat moment
nog geen dierentuin nage
daan Veel tuinen hebben la
ter dat voorbeeld gevolgd
Gorillahuis
Louwman gaat het Gonllahuis
binnen Dit verblijf werd tien
jaar geleden gebouwd. Gek is
de directeur met Vip, dr NV
ste gorilla die ruim drie jaar
geleiden in een Nederlandse
dierentuin werd geboren De
kooi is afgescheiden door een
glazen wand
Louwman ..Dat is wel nodig,
zo'n constructie Want het
zijn net kinderen, die bees
ten Ze willen spelen, dus
smyten ze met drollen. Dan is
een kooi met een glazen
wand wel nodig. Stel je voor
dat we dat niet zouden heb
ben, dan hadden we hierach
ter wel een paar wasbakken
mogen neerzetten. Alleen een
glazen wand voldoet ook niet
goed, want dan smeren ze die
drollen tegen het raam Kun
nen de mensen niets zien"
Een paar jaar geleden is het
laatste verblijf gereedgeko
men: het junglehuis Leu
nend over de balustrade waar
een stuk of drie krokodillen
rondzwemmen zegt Louw
man: ..Die zijn echt niet af
komstig uit oerwouden. Dat
wordt wel vaak gedacht
Maar de meeste dieren ko
men uit andere dierentuinen
of worden hier gefokt. Dat is
goedkoper Bovendien is het
niet eenvoudig om een beest
uit de tropen hier ingevoerd
te krijgen.
Op de vraag of de dierentuin de
laatste tien jaar wel met de
tijd is meegegaan antwoordt
Louwman volmondig ja
„Vroeger was het inderdaad
een dagje uit voor de mensen.
Er was niet veel meer dan de
dierentuin. Dat is bekend.
Maar nu komen hier toch
veel groepen scholieren. Ook
belangrijk is dat we de tuin
zo natuurgetrouw mogelyk
hebben aangepast. Een voor
beeld: zebra's leven in het
wild vaak in groepen van
acht tot tien Dat gebeurt hier
nu ook Datzelfde geldt voor
giraffen die in een groep Van
vyf of zes moeten leven".
Fokken
Verder „Een andere taak die
een dierentuin heeft is het
fokken van dieren Of beter
gezegd, het in stand houden
van bepaalde diersoorten
Wy hebben hier geprobeerd
Lammergieren te fokken
Dat gaat uiterst moeilyk. Eén
is er met succes gefokt Ruim
honderd jaar geleden kwa
men deze vogels nog in de Al
pen voor Maar jagers hebben
ze volledig uitgegroeid Het is
de bedoeling dat we ze later
weer gaan uitzetten in de Al
phen"
De familie Louwman is vast
van plan om met het fokken
van dieren door te gaan Ook
als het Dierenpark Wasse
naar volgend jaar niet meer
bestaat „We houden van die
ren Dat is wel duidelijk De
afgelopen jaren hebben we
net het fokken toch enorm
veel ervaring opgedaan Die
willen we blijven gebruiken"
In het directiehok. helemaal
achter in de dierentuin, blijft
de telefoon rinkelen ..Vaak
hele lieve mensen", zegt
Louwman „Die meeleven
met het lot van onze tuinen of
mensen die een actie op po
ten willen zetten. Myn broer
heeft het al eerder gezegd, we
hebben niets tegen die acties.
We leggen daar zelfs de rode
loper voor uit Maar het moet
wel reéel blijven Met tien
duizend gulden beginnen we
niets Dan zeggen wy begin
daar met aan Zonde van alle
moeite Echt. de enige moge
lijkheid om te blyven voort
bestaan is een jaarlyk&e
steun van de overheid van
dne miljoen"
is 500 000 kilo «oedJCl per jaar nod>B
Voor de ruim 2000 inuioners u 500 u
Het voeden van apen. V
sprookjestuin met een gigan
tische speeltuin erby. Nee.
dat zie ik echt niet zitten, zo'n
achtbaan naast ons dieren
park".
Stoken
Louwman noemt meer oorza
ken: „De mensen geven min
der geld uit. Economische re
cessie. Dat merken wy goed
Dit jaar hebben we zo'n
240.000 bezoekers binnen ge
had. Acht jaar geleden waren
dat er nog 325.000. Dat
scheelt wel wat. De mensen
betalen nu negen gulden per
persoon. Een kind kan naar
binnen voor zes gulden. Maar
eigenlijk zouden we twintig
gulden voor iedereen moeten
rekenen om er uit te sprin
gen. Maar dan komt er hele
maal niemand meer"
.Bovendien zijn de onkosten
de laatste jaren natuurlijk
ook fors gestegen. Denk
maar 's aan het warm stoken
van alle verblijven. Als wy
het koud hebben in de winter
willen we nog wel eens een
vest aantrekken of in één
warmgestookt kamertje gaan
zitten, maar dat kan hier na
tuurlijk niet"
De enige kans op behoud van
het Dierenpark Wassenaar is
subsidie van de overheid.
Drie miljoen per jaar, zoals al
eerder duidelijk werd. „Kijk,
met een gift van een paar dui
zend gulden beginnen we
niets. Daar kunnen we niet
van bestaan"
Weer komt het boemeltje langs
Ring-ring. D'r zitten wat
meer passagiers in, ondanks
het druilige weer is het park
toch nog redelyk bezet
„Tja, dit weer is voor ons het
Dierenpark Wassenaar mot
regen de beste publiekstrekker.
