Brezjnjev tegen
raketten Italië
"Overwinning bewijst dat democratie werkt"
Bondsregering: record begrotingstekort
-C
"Bedreiging Afrika en M.-Oosten"
Belfast: weer
ontvoering
Labour-partij wint
locale verkiezing
Zuid-Afrika verlengt
banning Beyers Naudé
Aanslag op
joods
gebouw
in Rome
VN-Cainbodja
Interview met leider Spaanse socialisten:
VRIJDAG 29 OKTOBER 1982
BONN - De begroting voor 1983 die
de nieuwe rechts-liberale rege
ring van de Bondsrepubliek
heeft opgesteld, wordt onder
meer gekenmerkt door nieuwe
schulden ter grootte van bijna 42
miljard mark. Het oude kabinet
onder leiding van Helmut
Schmidt had aanvankelijk ge
dacht met een kredietopname
van 28,5 miljard mark te kunnen
uitkomen, maar al in het begin
van de zomer, voor de val van de
sociaaldemocratisch-liberale
coalitie, bleek dat er met een ex
tra „gat" van circa 10 miljard re
kening moest worden gehouden.
Dat was vooral veroorzaakt om
dat de belastinginkomsten veel
minder waren dan geschat en
omdat aan de andere kant de
werkloosheid sneller steeg dan
was aangenomen.
Buitenland
Toen de christen-democraat Hel
mut Kohl op 1 oktober door de
Bondsdag tot kanselier werd ge
kozen en hij een paar dagen later
een nieuwe ministersploeg had
benoemd, werd een zogenaamde
'bestandsopname' gemaakt. Vol
gens CDU-minister van finan
ciën Gerhard Stoltenberg was de
„erfenis" van de sociaaldemocra
tisch-liberale coalitie op econo
misch en financieel gebied nog
slechter dan verwacht. Stolten
berg verklaarde dat de regering
er „niet omheen kon" nieuwe
schulden te maken van minstens
41 miljard mark, een recordbe
drag in de geschiedenis van de
Bondsrepubliek.
Op het eerste gezicht lijkt dit ge
heel in tegenspraak met de poli
tiek van het kabinet-Kohl, want
de huidige regeringspartijen
CDU-CSU en FDP hadden im-
door
Hans Amesz
mers altijd beweerd dat er een
einde moest komen aan het
schulden maken. Helmut
Schmidt werd destijds de
„schuldenkanselier" genoemd.
De nieuwe regering zou de finan
ciële bakens dusdanig.verzetten,
dat de Bondsrepubliek in plaats
van een „financieel bankroet
land" weer „gezond" zou wor
den.
Hoe moet echter op het tweede ge
zicht de begroting van de conser-
vatief-liberale bondsregering
beoordeeld worden? Geen mens
had natuurlijk in alle redelijk
heid kunnen aannemen dat die
nieuwe regering in een paar da
gen tijd een ommezwaai van 180
graden op sociaal-economisch
gebied zou kunnen bewerkstelli
gen. Elk nieuw kabinet moet uit
gaan van de realiteit en het zou
onredelijk zijn de begroting van
minister Stoltenberg voor 1983 te
meten aan de eisen die de huidi
ge regeringspartij CDU-CSU in
haar oppositietijd heeft gesteld.
Om daaraan te voldoen is zeker
een paar jaar nodig.
De eerlijkheid gebiedt derhalve de
financiële besluiten van de nieu
we Westduitse regering te beoor
delen naar de voorwaarden waar
onder die besluiten genomen
zijn. Daartoe behoren stijgende
werkloosheidscijfers, een
schrompelend sociaal produkt,
vermindérde belastinginkom
sten en zeker ook het min of
meer vast beloofde tijdstip van 6
maart voor nieuwe Bondsdag
verkiezingen. Er moest onder
grote druk worden gehandeld
Zo bezien is het met zo vreemd, dat
de huidige minister van finan
ciën volgens eigen zeggen wel
haast gedwongen was een re
cordbedrag aan schulden te ma
ken. Dat neemt niet weg dat de
critici van het kabinet Kohl-Gen-
scher het makkelijker krygen
om te beweren dat de zo heftig
bezworen „ommekeer" in de po
litiek na de val van Helmut
Schmidt als bondskanselier
geenszins heeft plaatsgevonden.
Het moet voor de nieuwe rcge
ring ook pijnlijk zyn te erkennen
dat zij de crisis m de wereldeco
nomie nauwelijks kan ontwa
ken. Net als de vorige regering
heeft ook zy haar economische
verwachtingen, haar belasting
schattingen en uitgavenpeilin-
gen steeds meer omlaag moeten
schroeven
In hoeverre het programma van de
huidige bondsregering, zoals dat
in de begrotingsvoorstellen tot
uiting komt, geëigend is om ten
minste op middellange termijn
het land uit de „economische cri
sis" te halen, kan dan ook alleen
maar worden afgewacht De
meeste commentatoren zyn hier
over sceptisch gestemd.
MOSKOU (DPA/UPI) - De stationering van Amerikaanse raketten voor middellange
afstand in Italië zou volgens Sowjet-president en -partijleider Leonid Brezjnjev de lan
den van Noord-Afrika en het Midden-Oosten bedreigen. Aan een diner ter ere van
president Spyros Kyprianou van Cyprus die de Sowjet-Unie bezoekt, zei Brezjnjev dat
in de Middellandse-zeelanden buiten Frankrijk geen kernwapens gestationeerd zouden
mogen worden.
Uit de Middellandse Zee zouden
alle schepen met kernwapens te
ruggetrokken moeten worden.
Hij zei dat de toestand in de Mid
dellandse Zee nog bedreigender
dan nu zou worden als NAVO-
plannen tot stationering van
middellange-afstandsraketten
"in Italië en enkele andere West-
europese landen" uitgevoerd
zouden worden. "Want deze
BELFAST (UPI) - In Belfast
wordt sinds woensdag een
16-jarige roomskatholiek ver
mist. De politie houdt ernstig
rekening met ontvoering, zo
is gisteren bekend gemaakt.
Het zou een escalatie van het
geweld in de Noordierse pro
vincie betekenen dat in één
week zes mensen het leven
heeft gekost.
Later werd bekend dat de ont
voerde Eaman Farrell is die
woensdag op weg naar de
kapper verdween. Een poli
tiewoordvoerder zei verder
dat ze een telefoontje voor de
BBC in Belfast ernstig neemt
waarin een protestante para
militaire organisatie zei de
jongen in handen te hebben.
De naam van de organisatie
werd niet gegeven.
Amerikaanse raketten kunnen
behalve op een oostelijk doel ook
op een zuidelijk doel gericht
worden". "Zij kunnen een voor
werp van atoomchantage tegen
de Afrikaanse staten aan de Mid
dellandse Zee en de landen in
het Midden-Oosten worden", al
dus het Russische staatshoofd.
Verenigde Staten
Volgens de Amerikaanse minister
van defensie Caspar Weinberger
toont het woensdag door presi
dent Brezjnjev gehouden plei
dooi voor een grotere militaire
slagvaardigheid aan dat de Ver
enigde Staten een juist defensie
beleid voeren. Weinberger wees
gisteren Brezjnjevs beschuldi
ging van de hand dat de Ameri
kanen een kernoorlog willen ont
ketenen.
De minister keerde zich tegen een
bevriezing van het aantal kern
wapens, omdat het risico van een
kernoorlog daardoor groter zou
worden. Ze vermindert de af
schrikking en de Sowjet-Unie
verliest de "stimulans aan onder
handelingen over de verkleining
van het aantal kernwapens deel
te nemen", aldus Weinberger. Bij
de parlementsverkiezingen dins
dag wordt in acht Amerikaanse
staten over een bevriezing ge
stemd.
Caspar Weinberger herhaalde dat
de Verenigde Staten in de jaren
zeventig te weinig aan hun nu
cleaire defensie hebben gedaan.
terwijl de Sowjet-Unie
doorging met bewapenen,
gens hem beschikt Moskou
modernere kernwapens dan
Amerika.
Weinberger verklaarde dat de Ver
enigde Staten ook na een eerste
nucleaire "klap" in staat moeten
zijn de Russen zo'n schade toe te
brengen dat die wel op zullen
passen voor een atoomconflict.
De minister concludeerde dat de
regering haar huidige defensie-
koers moet blijven volgen.
De Amerikaanse minister van defensie, Caspar Weinberger, toont aan de hand van een kaart hoe de VS
opschieten met hun kernbewapening en hoe het in de Sowjet-Unie daarmee is gesteld.
LONDEN (GPD) - De Labour-partij heeft gewonnen bij de tussentijdse
verkiezing voor twee Lagerhuiszetels, die gisteren zijn gehouden. De
resultaten van deze verkiezingen zijn niettemin niet erg geruststellend
voor de Britse socialisten.
Met een meerderheid van 4000 stemmen won Labour-kandidaat Harriet
Harman de zetel in het district Peckham, Zuid-Londen. Bij de algeme
ne verkiezingen in 1979 echter had de toenmalige Labour-kandidaat
nog een meerderheid van meer dan 10.000 stemmen.
Een tweede zetel, die van het district Northfield in Birmingham, ging met
een meerderheid van niet meer dan 289 stemmen naar de Labour-partij.
Deze zetel viel in 1979 met een zeer geringe meerderheid aan de Conser
vatieve partij toe, maar wordt niettemin traditioneel door Labour inge-
Bij de twee verkiezingen verloren zowel Labour als de Conservatieven
aanzienlijke hoeveelheden stemmen aan de kandidaat voor de Alliantie
tussen SDP en Liberalen. In Peckham deden de Conservatieven het
zelfs zo slecht dat de partij de gestorte borgsom kwijtraakte.
De verkiezingen in Peckham en Northfield moesten worden gehouden
wegens het overlijden van de parlementariërs die deze zetels i
PRETORIA (Reuter) De Zuidafrikaanse autoriteiten hebben
gisteren de "banning" (huisarrest) van dominee Beyers Naudé
die op 31 oktober a s. na vijf jaar zou aflopen, met drie jaar ver
lengd. Dit heeft het Zuidafrikaanse ministerie van recht en orde
bekendgemaakt. Dominee Beyers Naudé is een vooraanstaande
Afrikaner-geestelijke die om zijn onverzoenlijke tegenstand te
gen het apartheidsbeleid bekend staat
Tegelijk met de eerste "banning" in 1978 ontbond de Zuidafri
kaanse regering het christelijk instituut van Beyers Naudé dat
op multiraciale basis streefde naar verzoening tussen de ver
schillende groepen in het land. De maatregel zou aanstaande
zondag vervallen.
Zuid-Afrika hanteert de "banning" om critici van het apartheids-
bewind dood te zwijgen. Het "slachtoffer" mag namelijk geen
openbare bijeenkomsten zoals politieke, bijwonen en wordt in
zijn bewegingsvrijheid beperkt.
Na de gebeurtenissen in Sharpeville in 1960, waarbij de politie 69
zwarte demonstranten neerschoot, begon de dominee voor gelij
ke rechten voor alle Zuidafrikanen te strijden.
ROME (UPl/DPA) - Met brand
bommen is gisteravond in Rome
een aanslag gepleegd op een ge
bouw waarin een synagoge cn
een joods gemeenschapscen
trum zijn gevestigd. Naar de poli
tie meedeelde, is er geringe scha
de aangericht en zyn er geen
slachtoffers gevallen. Een onbe
kende groep, het "communis
tisch stadsfront". stelde zich in
anonieme telefoontjes verant
woordelijk voor de actie.
Volgens de politie was de actie het
werk van een groep van acht tot
tien jongeren die twee brand
bommen naar het gebouw gooi
den. Zy parkeerden een wagen
midden op de weg om de politie
de weg te verhinderen. Er werd
vlakbij een spandoek gevonden
waarop "we zullen de zionisti
sche schuilplaatsen vernietigen"
atond
Het is de eerste antisemitische aan
slag sinds begin oktober toen
een groep onbekenden een aan
slag pleegde op de hoofdsynago
ge van Rome Daarby kwam een
2-jarig jongetje om en vielen 34
gewonden.
NEW YORK (Router UPI) - Do al
gemene vergadering van de Ver
enigde Naties heeft gisteren met
105 tegen 23 stemmen by twintig
onthoudingen gestemd voor te
rugtrekking van alle vreemde
troepen uit Cambodja en herstel
van de Cambodjaanse onafhan
kelijkheid. Het is daarmee de
vierde maal sinds de Vi. I
inval in het land in 1978 dat de
VN een dergelijke oproep doet.
Overigens werd Vietnam niet ge
noemd in de resolutie.
Ook nu herhaalde de vergadering
dat de zetel van Cambodja in do
volkerenorganisatie toekomt aan
het Cambodjaanse verzet.
MADRID In de laatste
maanden heeft Felipe
Gonzalez een bijna iden
tieke metamorfose onder
gaan als ooit een bekend
bananenmerk: was het
vroeger voor iedereen
kortweg „Felipe", sinds
kort wordt de 40-jarige se
cretaris-generaal van de
PSOE op persconferen
ties en bijeenkomsten met
respect aangesproken als
„Meneer Gonzalez". Ook
zelf heeft hij driftig aan
zijn nieuwe imago als po
tentieel premier gesleu
teld: open blouse en sport-
jack hebben plaats ge
maakt voor een keurig
kostuum van moderne
snit met stropdas.
Na de „machtsovername" op het
partijcongres van de PSOE in
1974, waarbij de historische so
cialistenleider Llopis op een zij
spoor werd gerangeerd en de
nieuwe lichting onder leiding
van „Isidoro" zoals Gonzalez'
schuilnaam luidde onder het
Franco-systeem, de gerenoveer
de PSOE oprichtte, heeft de
toenmalige advocaat uit Sevilla
een komeetachtige carrière door
gemaakt. In amper acht jaar tijd
heeft hij zich ontpopt als de on
betwiste leider van links, een po
liticus die ook binnen de Socia
listische Internationale hoog
aangeschreven staat.
Met zijn 40 jaar is Gonzalez boven
dien de jongste premier van Eu
ropa. Als kennismaking het vol
gende exclusieve interview met
Gonzalez, enkele dagen voor de
verkiezingen, maar met de blik al
helemaal gericht op het Mon-
cloa-paleis.
Meneer Gonzalez, deze verkiezin
gen hebben in het teken gestaan
van de dreiging van een militai
re staatsgreep. Denkt u dat dit
van invloed is geweest op het re
sultaat van de verkiezingen?
„Ik geloof eerlijk gezegd van niet.
Ik geloof dat het Spaanse volk
een verstandig volk is en zich er
rekenschap van geeft, dat een so
cialistische regering waarschijn
lijk efficiënter is dan welke ande
re regering ook om een einde te
maken aan het syndroom van het
putschisme waar we momenteel
onder te lijden hebben. Ik geloof
dat het van minder invloed is
dan op dit moment gezegd
wordt".
- Als de coup van 27 oktober ge
slaagd was, wat zou er dan met u
gebeurd zijn?
„Ik weet het niet. Ik zou me waar
schijnlijk bevinden onder die
groep van mensen die door die
fanatici geneutraliseerd zou
moeten worden. Ik weet niet of
ik actief of passief geneutrali
seerd zou zijn. Dat is een eufe
misme waarachter het idee
schuil gaat van arrestatie als pas
sieve neutralisatie en liquidatie
als actieve. Maar ik geloof dat het
het werk is van slechts een klei
ne groep fanatici, die weinig re
presentatief is, gestimuleerd
door een groep van corrupten die
niet in staat zijn om de doorzich
tigheid van de democratie te
weerstaan".
Is er een historische parallel te
trekken tussen het jaar 1936, toen
het linkse volksfront aan de
macht kwam gevolgd door de
burgeroorlog, en het jaar 1982,
nu de socialisten in de regering
beloven te komen?
„Absoluut geen enkele, behalve
dan dat we ons in hetzelfde land
bevinden. Maar er is geen enkele
andere parallel te trekken. De
maatschappij is ingrijpend ver
anderd. Vijf en negentig procent
van de Spanjaarden stelt boven
alles het samenleven in vrede,
rust en vrijheid. Meer dan de
confrontatie. De maatschappij is
veel moderner geworden. Hoe
wel er toch een bepaalde sector
van rechts is die niet met de
maatschappelijke ontwikkeling
is meegegaan".
- Hoe zal het leger reageren als de
PSOE aan de macht komt?
„Ik geloof dat het leger zal reage
ren met absoluut respect. En als
de Spaanse socialistische partij
efficiënt reageert, zal het Spaan
se leger reageren zoals de meer
derheid van de Spanjaarden,
wensend dat er nu eindelijk eens
een efficiente regering komt met
moreel gezag".
VVat gaat u eraan doen om die
constante dreiging van een
staatsgreep te laten verdwijnen?
„Op de eerste plaats onderzoek, in
formatie cn toelichting geven
aan de publieke opinie in de zin
van het aantonen waar precies de
wortels van de samenzwering
liggen En verder moeten we de
rechtbanken laten functioneren.
Er is wat ons betreft geen enkele
onduidelijkheid hoe deze zaak
moet worden aangepakt".
Bent u niet bang dat de feitelijke
machthebbers, banken, kerk,
werkgevers en leger, u een heel
smalle marge zullen laten om de
politieke verandering die u zich
tot doel stelt, te realiseren?
"Daar ben ik absoluut niet bang
voor. Er is een politieke stelregel
die luidt: als je bang bent voor
zogenaamde spoken, dan roep je
die spoken ook in werkelijkheid
op. In Spanje is de burgerlijke
macht enorm belangrijk voor het
sturen van het economisch be
leid. Wat nodig is, is dat met een
duidelijke politieke richting uit
te voeren. Zonder angst in het
achterhoofd voor die zogenaam
de machtssectoren in de scha
duw, zoals de bankwereld. Daar
ben ik dus absoluut niet bang
voor. Alle macht in de maat
schappij is ondergeschikt aan de
wil van het volk, en de soeverei
niteit is weerspiegeld in het par
lement. Dus het enige is. dat je
die macht moet weten uit te voe
ren en daar ben ik helemaal niet
bezorgd over om dat ook daad
werkelijk te doen".
Om van thema te veranderen
wat zal Europa merken van ver
anderingen in het Spaanse bui
tenlandse beleid?
"We zullen sterker aandringen op
onze plaats in Europa. En een
groter evenwicht in onze buiten
landse politiek zoeken met een
duidelijke verschuiving van het
zwaartepunt in de richting van
Latijns-Amerika en het Middel
landse-Zeegebied en de Arabi
sche wereld".
Wat gaat er gebeuren met Spanje
in relatie met de NAVO?
"Mijn opinie is dat Spanje niet in
de NAVO hoort. Wat wij gaan
doen is het integratieproces af
remmen en vervolgens de situa
tie bestuderen waarin zich de
toetreding heeft voltrokken, of
liever gezegd dat deel van het
toetredingsproces dat zich tot
dusverre heeft afgespeeld. Ver
volgens moeten we het geschikte
moment uitzoeken, wat nog niet
vast ligt, om een referendum uit
te schrijven over de vraag of we
binnen de NAVO moeten blyven
of uit moeten treden"
- Maar u heeft nog steeds geen vas
te datum voor ogen?
"Dat lijkt ons ook niet echt rede
lijk, nu al een termijn vast te stel
len om een referendum te hou
den, als we niet weten wat voor
type connecties er op dit mo
ment tussen Spaiye en de NAVO
bestaan. Derhalve weten we ook
niet wat het type van loskoppe
ling is, zodat geen enkel pro
bleem wordt gecreeërd. nog voor
ons eigen land. noch voor de
bondgenoten".
Kernwapens
- U bent tegen plaatsing van kern
wapens in Europa. Hoe denkt u
dat standpunt m Europees ver
band tierder te realiseren''
"Ik ben tegen plaatsing v^n kern
wapens in Spanje cn ik zou het
niet aandurven aanbevelingen te
doen aan welk Europees land
dan ook om ze al dan niet te
plaatsen, want dat is een besluit
dat ieder soeverein land voor
zichzelf moet nemen. Myn me
ning is dat alle SS-20-rakctten in
Oost-Europa zouden moeten ver
dwijnen en dat men niet moet
overgaan tot plaatsing van Pers-
hings in West-Europa Ik geloof
dat de wapenwedloop van zoge
naamde tactische nucleaire wa
pens een volstrekt waanzinnige
wapenwedloop is. die M t. n
koste van alles zou moeten af
remmen. Nu meer dan ooit is de
stryd voor de vrede noodzake
lijk, vol overtuiging en met daad
kracht, zelfs met het op de koop
toe nemen van het risico dat je
elders naïef wordt genoemd Er
zyn al veel te veel kernwapens en
je zou snel tot een sterke reductie
moeten komen Maar als politi
cus ben ik niet m staat tegen het
Nederlandse of tegen het Belgi
sche volk te zeggen wat zy op
hun eigen grondgebied moeten
doen. Als ik Nederlands staats
burger zou zijn, zou ik my er
sterk tegen verzetten dat op myn
grondgebied atoomwapens zou
den worden opgesteld"
Denkt u een impuls te gaan ge
ven om een gemeenschappelijk
Europees beleid op dit gebied te
kunnen voeren''
Ik zal me op dat punt maximaal in
spannen En in het byzonder zal
ik de
aandacht vestigen op een punt
waar ik vaak van gedachten over
heb gewisseld met, myn Europe
se vrienden. Namelijk dat de be-
iliiiini vu het ai du nlat Lnilal
leren van kernwapens eigenlyk
steeds minder een beslissing
wordt die de Europese landen
autonoom kunnen nemen Over
die beslissing gaan alleen de gro
te mogendheden. De Europese
volken moeten zelf kunnen be
slissen en zelf een belangrijke
stem in het kapittel hebben in
deze stryd voor de vrede. Dat wil
concreet zeggen: in de ontmante
ling van de dreiging van de nu
cleaire wapens van de Sowjet-
Unie in Oost-Europa en in een af
wijzing van een nieuwe bedrei
ging die de plaatsing van nieuwe
kernwapens in West-Europa
vormt"
Laatste vraag, meneer Gonzalez,
misschien lijkt het wat buiten
proporties, maar in Chili werd
Allende ten val gebracht na een
proces van proiocaties t<an
rechts Bent u niet bang dat tets
dergelijks als in Chili ook in
Spanje zou kunnen plaatsvinden
als u aan de macht bentJ
"Op geen enkele manier Tegen
over het voorbeeld van Allende
zou ik een dozyn voorbeelden
kunnen noemen waar het tegen
overgesteldc gebeurd is In
Spanje hoeft helemaal niets te
gebeuren De triomf van de so
cialistische partij is de consolida
tie van het functioneren van de
democratie Het is iets meer dan
alleen maar de triomf van de par
tij Het is een consolidatie van
het politieke systeem en dat zul
len we bereiken, dat zal gebeu
ren".
