Leidsch Dagblad | 1982 | 22 oktober 1982 | pagina 3

Klachten over spaanplaatgas

Steeds

r

Fracties aarzelen over
invoering lozingsrecht

Leidenaar eist toewijzing
woning in Pancras-Oost

Voor verf, behang
engoederaad.

Daniel Sahuleka op
vierde Pasar Gambir

In nieuwbouwwoningen Leiden-Noord

De Pelikaan

Sen riet fcclmnd ±l(t<hlee/<i

VRIJDAG 22 OKTOBER 1982

Ook Vanessa en Guys n DoUs

LEIDEN - Voor de vierde maal
wordt eind volgende week in de
Groenoordhallen de Pasar Gam
bir gehouden. De organisatoren
noemen het "een wervelend oos
ters feest dat naar schatting tus
sen de 15.000 en 20.000 mensen
zal trekken". De Pasar Gambir is
een echte Pasar Malam (avond-
markt in Indonesië) die genoemd
is naar de grootste in Indonesië,
namelijk die in Djakarta in de
wijk Gambir.

Zaterdagavond 30 oktober - de
tweede dag van de in totaal drie
dagen durende Pasar Gambir -
treedt de Zuidmolukse muzikant
Daniel Sahuleka op. Sahuleka
werd onlangs met een Edison on
derscheiden voor zyn album
Sunbeam. Behalve Sahuleka zal
zaterdag nog meer aandacht wor
den besteed aan de Molukse cul
tuur met vertoning van originele
kleding zoals die wordt gedragen
voor kerkgang en bij bruiloften
en feesten. De groep Boenga
Toedjoeng verzorgt het geheel.

Vrijdagavond is de zangeres Van
essa van de partij, zij wordt dan
vooraf gegaan door Rudy van

Daim and his Raindrops. De er
varing heeft geleerd dat zondags
vooral kinderen meegaan en de
organisatie speelt daar ook op in.
Van een tot drie uur treedt daar
om de zangeres Sandy op met
haar kinderparty. Aan het eind
van de middag is het Friese duo
Maywood te zien en zondag
avond als grote klapper de En
gelse formatie Guys 'n Dolls.

Pasar Gambir is echter niet alleen
optredens van popgroepen. Het
is ook een kans om eens echt
oosters te eten. Tien echte Indo
nesische restaurants staan daar
voor in de Groenoordhallen op
gesteld. Naast het Molukse op
treden zijn er meer modeshows,
elke dag in elk geval één. Ten
slotte is er ook de nodige kunst
nijverheid te zien. Zeer speciaal
zijn daarbij de padi-schilderijen.
Indonesische landschappen aan
gebracht op zwart fluweel met
schilfers van de Padi (rijst) hal
men. De Pasar Gambir is vrijdag
avond 29 oktober open van zes
tot twaalf uur. Zaterdag van
twaalf tot twaalf uur en zondag
van twaalf tot tien uur.

Wethouder: er is geen goed alternatief

Daniel Sahuleka

LEIDEN - De vraag of het lozings
recht in Leiden wordt ingevoerd
is gisteravond nog niet beant
woord. De leden van de raads
commissie voor financiën stel
den zich over het algemeen te
rughoudend op. Wethouder Bor
dewij k werd bestookt met vra
gen en suggesties, maar vooral
met voorlopige standpunten.

WD-woordvoerder Van der Nat
kondigde aan dat zijn fractie bin
nenkort een aantal schriftelijke
vragen over de onroerend goed-
belasting en het lozingsrecht zal
indienen. De WD wacht voorlo
pig het door het college toege
zegde onderzoek af.

"Wij staan er open tegenover en
het is niet uitgesloten dat we
overtuigd kunnen worden, maar
ons enthousiasme is ongeveer
nul", aldus Van der Nat. Hij
vroeg zich af of het niet beter is
om de onroerend goed belasting
ook voor huiseigenaren trend
matig te verhogen.

Onder trendmatig verstond Van
der Nat met de door het rijk ma
ximaal toegestane tariefsverho
ging van 4.5 procent, maar eerder
een verhoging van vier procent.

De wettelijke limiet in de op
brengst van de belasting is geba
seerd op een schatting. "Het is
geen vast gegeven", aldus Van
der Nat en hij pleitte ervoor om
niet helemaal op zeker te spelen,
maar een zeker risico te nemen.
De WD-fractie zou hel al toejui
chen wanneer de invoering van
een lozingsrecht een jaar kan
worden uitgesteld.

Tilburg

LEIDEN - De bewoners van een complex van 92 nieuwbouwwoningen in Leiden-noord
hebben te kampen met een te hoge concentratie formaldehydegas (het zogenaamde
spaanplaatgas) in hun woningen.

ADVERTENTIE

KINDERBOEKENWEEK
JOOST ROELOFSZ

gouden penseel-winnaar 1982
signeert zijn nieuwe boek

ABC, ga je mee
en Voor en achter

zaterdag 23 oktober
van 14.00-16.00 uur bi|
Boekhandel De Kier

Nieuwe Rijn 45
Leiden

MEUIENHOFF AMSTERDAM

NANIE KUIPER

winnares Gouden Griffel 1982
signeert haar nieuwe boek

DE EEND OP DE POT

Zaterdag 23 oktober
van 14.00-16.00 uur bij
Boekhandel De Kier

Winkelhof
Leiderdorp

Uitgever Leopold

Verscheidene bewoners hebben
last van hoofdpijn, keelpijn, be
nauwdheid, diaree en huiduit
slag. Deze symptomen zouden
duidelijk verband houden met
een te hoge concentratie 'spaan
plaatgas' in de huizen. De Leidse
Woningstichting (LWS), die de
woningen beheert, heeft, naar
aanleiding van de klachten, me
tingen laten verrichten door de
Keuringsdienst van Waren uit
Haarlem. Uit die metingen blijkt
dat de concentratie formaldehy
degas in sommige slaapkamers
het maximaal toelaatbare over
schrijdt.

Het ministerie van volksgezond
heid en milieuhygiëne zegt dat
maximaal 120 microgram per ku
bieke meter lucht toelaatbaar is.
In sommige woningen werden
op zolder waarden gemeten van
380 microgram 'spaanplaatgas'
per kubieke meter lucht. Het ac
tiecomité van bewoners, dat is
opgericht, zegt geschrokken te
zijn van de uitslagen van deze
metingen.

Twijfel

De bewoners van de 92 woningen
hebben bovendien hun twijfels

over de nauwkeurigheid van het
onderzoek door de keurings
dienst. Er zou zijn gemeten bij
een temperatuur van 20 tzraden
celcius. Wanneer de temperatuur
stijgt wordt echter ook de con
centratie spaanplaatgas in de wo
ningen hoger. De bewoners wij
zen er op dat de temperatuur op
de zolders 's zomers tot ver bo
ven de twintig graden celcius
stijgt. Het actiecomité eist van de
LWS een nauwkeurig onderzoek
uitgevoerd door TNO te Delft.

Er zouden drie mogelijkheden zijn
om de problemen te verhelpen.

- Het spaanplaat schilderen met
speciale verf die goed afdicht, zo
dat er minder gas door het verf
komt.

- Het spaanplaat beplakken met
een dikke soort aluminiumfolie.
De randen moeten dan dichtge-
kit worden en het geheel betim
merd met gipsplaten.

- Het spaanplaat in de daken ge
heel vervangen door een ander
materiaal.

De meningen over de verschillen
de methoden lopen nogal uiteen.
Mede omdat niet duidelijk is hoe
schadelijk formaldehydegas
voor de gezondheid is op langere
termijn. Volgens de Keurings
dienst van Waren is de concen

tratie 'spaanplaatgas' in de wo
ningen te verlagen door de pla
ten te beschilderen. Recente on
derzoeken wijzen echter uit dat
schilderen niets helpt, meent het
het actiecomité. De concentratie
zou hooguit enkele maanden iets
omlaag gebracht worden. "Expe
rimenten in een wijk in Haarlem
zijn duidelijk genoeg geweest.
Men is daar uiteindelijk overge
gaan tot vervanging van het
spaanplaat", aldus het actiecomi
té.

Buurtvergadering

Volgens een woordvoerder van de

Leidse Woningstichting wordt
met de bewoners overlegd wat
de beste oplossing is voor de pro
blemen. Het actiecomité eist van
de LWS dat, onafhankelijk van
de uitslag van een nieuw onder
zoek, alle spaanplaat uit de 92
woningen verwijderd wordt. De
bewoners vinden dat de proble
men inmiddels zo groot zijn dat
het hoog tijd wordt dat actie
wordt ondernomen. Op donder
dag 28 oktober is er een buurt
vergadering in buurthuis 't
Spoortje, aan de Bernhardkade,
waarin bewoners een definitief
standpunt zullen innemen over
deze kwestie.

CDA-raadslid Kranenburg opper
de dat er in andere gemeenten lo
zingsrecht wordt geheven, die
wel de zwaarste lasten op de
sterkste schouders leggen. Met
name de gemeente Tilburg heeft
een lozingsrecht gebaseerd op
het aantal vierkante meters be
bouwd oppervlak.

Wethouder Bordewijk veegde deze
suggestie echter van tafel. De Til-
burgse heffing dateert van 1975.
Het college betwijfelt of een der
gelijke heffing nu nog door het
ministerie zou worden goedge
keurd

Bovendien vergt het systeem vol
gens Bordewijk een veelvoud
aan administratie, waardoor de
kosten in geen verhouding zou
den staan tot de opbrengst. Het
invoeren van een lozingsrecht
naar grootte van het onroerend
goed zou ook zeer tijdrovend
zijn. Alle 37.000 panden in Lei
den zouden eerst moeten worden
opgemeten.

Bordewijk kwam daarom tot de
conclusie dat er voor de invoe
ring van een lozingsrecht met
een vast bedrag per woning geen
goede alternatieven zijn. "De eni
ge andere mogelijkheden zijn:
Meer bezuinigen of het aandeel
van de huurders extra verho
gen", aldus Bordewijk.

Zijn partijgenote Snelders wees
deze alternatieven van de hand.
"Het is een buitengewoon verve
lende consequentie dat eigena
ren van goedkope woningen ex
tra worden belast, maar er zijn
geen betere mogelijkheden. Het

was een moeilijke keuze, waar
over we in de fractie lang hebben
gesproken".

Huurders

Raadslid Witteveen (D'66) voelde
er wel voor om de huurders extra
(meer dan trendmatig) te belas
ten. Volgens hem zouden de
huurders toch uiteindelijk de re
kening betalen en dan kun je
maar beter dure woningen het
zwaarst belasten, vond Witte
veen. Ook hij verkondigde een
persoonlijk standpunt. De fractie
van D'66 moet er zich nog over
uitspreken.

De PSP deed de suggestie om de
mogelijkheden van een baatbe
lasting te onderzoeken. Raadslid
Van der Putten merkte verder op
dat het voorzieningenniveau uit
gangspunt zou moeten zijn van
het financieel beleid en niet het
tekort op de begroting.

De SP liet duidelgk een eigen ge
luid horen. "De gewone mensen
worden de dupe", aldus raadslid
Vergeer en hij wees alle lasten
verzwaringen van de hand. De al
tematieven die hu aanbood, hal
venng van de wethouders salaris
sen en besparing op kopieerkos
ten, maakten weinig indruk op
PvdA-wethouder Bordewijk. die
niettemin opmerkte "de bijdrage
van de heer Vergeer beslist niet
te willen missen".

Eis: laat
Aiie S. vrij

LEIDEN - Op het ministerie van
justitie is gistene een petitie aan
geboden waarin de onmiddellij
ke vrijlating wordt geéist van
Ane S. die op het Leidse politie
bureau in voorlopige hechtenis
wordt gehouden. De petitie werd
aangeboden door Man '79, de
vereniging die zich inzet voor
hervorming van echtscheidings-
regels. S. is een gescheiden vader
die eind april van dit jaar zijn
tweejarige dochter uit Dordrecht
bij de moeder weghaalde. Vol
gens hem werd het kind ver
waarloosd.

Kort geding tegen Ons Doel

LEIDEN/DEN HAAG - Woning
bouwvereniging Ons Doel moet
een woning in het Van Wijk/Zaal
bergcomplex verhuren aan de
woningzoekende Marnix Bon-
gers. Dat eiste de advocaat van
laatstgenoemde, mr. L. Spren-
ger, deze week in een kort geding
voor de Haagse rechtbank.

Bongers woont al ruim tien jaar in
de wijk Pancras-oost en is al
ruim vijfjaar bij de gemeente in
geschreven als woningzoekende.
Hij werd in april van dit jaar door
de gemeente voorgedragen aan
Ons Doel als gegadigde voor een
van de woningen.

Er vond overleg plaats tussen de
woningbouwvereniging en de
woningzoekende, onder meer
over de keuze van de precieze
woning. Eind augustus wees het
bestuur van Ons Doel Bongers
echter af als huurder.

Volgens Bongers was de beslissing
van het bestuur vooral gebaseerd
op zijn crimineel verleden (Bon
gers gebruikte vroeger drugs) en

het feit dat hij in een kraakpand
woont.

In een gesprek met het bestuur, vo
rige maand, zou dit nog eens zijn
bevestigd. Advocaat Sprenger
noemde de handelwijze van Ons
Doel een onrechtmatige daad.
Volgens de advocaat zijn er door
de woningbouwvereniging ver
wachtingen gewekt. Bovendien,
meende Sprenger, is Ons Doel
niet zomaar een particulier, vrij
om met wie dan ook een contract
aan te gaan. maar een particulier
met een publieke taak op het ge
bied van de volkshuisvesting.

Sprenger wees ook op de doelstel
lingen van Ons Doel. Een daar
van is een sociaal toewijzingsbe
leid. De advocaat verweet het be
stuur dat het beleid niet op
schrift staat of althans niet open
baar is.

Mr. Teekens weersprak namens de
woningbouwvereniging dat er
sprake zou zijn van weigering op
grond van Bongers' crimineel
verleden, of dat het bewonen van

ADVERTENTIE

Pelikaanstraat 27, Leiden. Tel.: [phone].

Hij beklemtoonde de contractsvrij
heid en verklaarde dat niemand
rechten kan ontlenen aan de
voorbereidende fase van de wo
ningtoewijzing. Teekens wees er
verder op dat de weigering een
driekamerwoning op de begane
grond betrof met een exclusieve
maandhuur van 508 gulden, ter
wijl Bongers een woning in de
Surinamestraat kon krijgen.

Inkomen

Deze vierkamerwoning, ook in be
heer bij Ons Doel, kost maande
lijks slechts 229 gulden. Dat zou
volgens Teekens beter passen bij
het (lage) inkomen van Bongers
De weigering van een woning in
het Van Wijk/Zaal bergcomplex
zou verder gebaseerd zijn op het
feit dat voor een woning op de
begane grond altijd een medi
sche urgentie is vereist.

Ook de gerapporteerde "lage kwa
liteit van bewoning" van zijn hui
dige onderkomen en zijn "maat
schappelijk functioneren" zou
den een rol hebben gespeeld in
de beslissing van het bestuur.

Het aanbod van de woning in de
Surinamestraat kwam tijdens de
rechtszitting als een verrassing.
Bongers wees het resoluut van
de hand. Hij wilde als bewoner
van de binnenstadswijk Pancras-
oost niet weg uit zijn wijk, hele
maal naar de Surinamestraat.
Bovendien is het een flatwoning
en "juist omdat ik dat niet wilde
heb ik jaren extra op de gemeen
telijke wachtlijst gestaan", aldus
Bongers.

Redactie: Bart Jungmann Jaap Visser

Doordrukker (1)

Behalve film stad ('Het Holly
wood van Nederland') begint
Leiden nu ook een echte lite
raire stad te worden. Er heb
ben zich in de loop der jaren
gerenomeerde schrijvers bin
nen de stadswallen gevestigd
('t Hart, Biesheuvel) en sinds
kort is een echte literaire uit
gever naar Leiden verhuisd.
Te weten Peter van der Vel
den, die in de uitgeverswe
reld als de 'angry young man'
bekend staat.

Deze voormalige dameskapper
('t kan verkeren) heeft in een
paar jaar tijd een fonds uit de
grond gestampt met schrij
vers als Heere Heeresma en
Eelke de Jong. Volgens 'insi
ders' best een goed lopend
fonds maar Van der Velden
maakte één grote fout: heel
ambitieus bracht hij vorig
jaar 78 werkjes uit. Veel van
die titels waren 'gewaagde'
uitgaven waar in het gunstig
ste geval pas na een paar jaar
wat op wordt verdiend. Van
daar dat Van der Velden in de
financiële problemen raakte
ondanks dat zijn fonds tot de
top tien op literair gebied
wordt gerekend.

Leidenaar Hans van Brussel,
zelf een beetje een 'angry
young man' op ondernemers-
gebied. heeft zich het lot van
zijn geestverwant aangetrok
ken en hem naar Leiden ge
haald. Van Brussel is eige
naar van de drukkerij, recla
mebureau en uitgeverij Bat
teljee Se Terpstra. Het is de
bedoeling dat Peter van der
Velden in dit bedrijf opgaat.
Van der Velden heefl uitstel
van betaling gekregen en
wanneer hij samen met Van
Brussel en de Amsterdamse
curator mevrouw meester
Marianne van Coeverden or
de op zaken heeft gesteld dan
kan hij met een schone lei bg
Batteljee Se Terpstra begin-

Doordrukker (2)

Het is al weer ruim een jaar ge
leden dat Hans van Brussel
directeur werd van Batteljee
Se Terpstra. Dit bijna hon
derd jaar oude bedrijf was na
het faillissement in handen
gekomen van een drietal be
leggers uit Monte Carlo on
der wie de Hagenaar A. van
Rooijen. In de paar maanden
dat Van Brussel directeur
was onder 'buitenlands be-

De nieuwste versie van Batteljee Terpstra, oftewel het duo Peter v
Brussel: gevoelsmatig één-tweetje

der Velden fltnJcs) en Hans v

wind' zegt hij er "behoorlijk
met de pet naar te hebben ge
gooid". Hij heeft zijn direc
teurschap gebruikt om geld
bijeen te schrapen zodat hij
de drukkerij zelf kon kopen
Dat lukte.

Vóór het faillissement waren er
bij Batteljee Se Terpstra twin
tig werknemers in dienst die
voor een bruto omzet van zes
ton over de eerste helft van
het vorig jaar zorgden. Net
genoeg om de loonkosten te
betalen. Met 'viereneenhalve'
werknemer zet Van Brussel
nu eenzelfde bedrag om
Geen wonder dat de B T-
werknemers in de periode
van het faillissement uitrie
pen dat het "vergeleken bij
andere bedrijven hier wel een
vakantieoord leek"

Van de twintig werknemers die
na het faillissement op straat
lagen, nam dc baas van Van
Brussel, Van Rooijen, er aan
vankelijk negen in dienst.
Maar toen Van Brussel het
voor het zeggen kreeg, vlo
gen er alsnog vier mensen
uit "Twee mensen heb ik in
hun proeftijd ontslagen. Ver
der de bedrijfsleider omdat
hij totaal ongeschikt was en
de vierde was de werkster
Die had ik bij zo'n klein
ploegje natuurlijk niet meer
nodig".

Volgens Van Brussel is de oude

Batteljee Se Terpstra ten on
der gegaan aan een te ver
doorgevoerd sociaal beleid:
"Hoewel ze steeds minder te
doen kregen, weigerden ze
ook maar iemand op straat te
zetten Dat heeft ze uiteinde
lijk de das omgedaan".

Doordrukker (3)

Het één-tweetje tussen Hans
van Brussel en Peter van der
Velden is volgens beiden ge
voelsmatig opgezet Een paar
weken geleden nam de Leid
se ondernemer contact op
met Van der Velden nadat hu
in de Haagse Post een artikel
had gelezen over de liquidi
teitsproblemen van de ex-
kapper Er volgde een onder-
handelingsgesprek en na af
loop daarvan pakte Van der
Velden z'n spullen op en trok
hg in bij Batteljee Se Terpstra
aan de Hooglandse Kerk-
gracht. Een mogelgke over
name van het Van der Vel
den-fonds door de Friese
Pers was daarmee meteen
van de baan.

Van Brussel Se Van der Velden
zullen voorlopig alleen boe
ken in de 'risicoloze sfeer' uit
geven. Dat wil zeggen boe
ken die in opdracht van boe
kenclubs worden volgepend
Kookboeken bijvoorbeeld
Het aantal literaire produk

i 75

ties van het fonds zal i
procent tot minder dan 50
procent teruglopen. Van der
Velden: "Mgn naam, voor
zover ik die nu nog heb. was
vooral opgebouwd door het
uitgeven van fraai ogend hte
rair vertaalwerk. Maar dat zit
er dus voorlopig even met in
Eerst moet er orde op zaken
worden gesteld en dat kan al
leen maar door 'impulsboe-
ken' uit te geven"

Van der Velden is door de red
dingsactie van Van Brussel
weer hoopvol gestemd Aan
vankelijk zag het er naar uit
dat hu failliet zou worden
verklaard Bewindvoerster
Van Coeverden stuurde na-
mehjk regelrecht op een fail
lissement aan Maar. dankzq
de belangstelling van de Frie
se Pers en van Batteljee Se
Terpsta voor zgn fonds, kon
Van der Velden haar toch van
zgn levensvatbaarheid over
tuigen. Op het laatste mo
ment ging het roer om en in
middels is er een crediteuren-
akkoord gesloten Tot 7 de
cember heeft Van der Velden
de tgd om aan zijn verpbeh-
tingen te voldoen "En daar
na", zo is zjn vaste overtui
ging. "heeft Leiden z'n eerste
literaire uitg» r
Gaat Maarten 't Hart soms
kookboeken schrijven?

J.V