Hypotheeklasten
baseren op loon
PGGM wacht nog
met Wereldhave
Wereldeconomie in precaire situatie'
C
Beurs Amsterdam
*ort zakelijk
Vraagtekens FNV bij
rekensom van V D
'Bijstandsmoeders' onder
druk door schuldenlast
Idee pensioenfonds PGGM:
Eerste hulp bij ontslaan
Pronk: eerst
crisis in
arme landen
aanpakken
Van den Beid (CPB) mist Europese samenwerking
Beursoverzlcht
RIJDAG 22 OKTOBER 1982
Economie
Sola
{)e Sola-fabrieken heeft van de
KLM opdracht ontvangen voor
de levering van 4,5 min stuks be
stek van een nieuw model voor
gebruik aan boord van de KLM-
vliegtuigen. Met deze nieuwe or
der, waarmee enige miljoenen
gulden zijn gemoeid, is de werk
gelegenheid voor de ca. 250 per
soneelsleden van Sola tot eind
1984 verzekerd, zo heeft direc-
j teur A. Gerritsen laten weten,
i Eerder dit jaar haalde Sola al een
miljoenenorder binnen van de
Holland Amerika Lijn voor de le-
vering van het zilverwerk voor
twee in aanbouw zijnde passa-
giersschepen.
lias
lasrecycling Non bv is de naam
van een nieuw bedrijf in Emmen
dat zich bezighoudt met het om-
zetten in grondstof van glazen
flessen en potten die dagelijks in
de daarvoor bestemde glasbak
ken worden gedeponeerd in de
provincies Groningen, Friesland,
Drenthe en Overijssel. Vandaag
zal het bedrijf officieel worden
geopend.
Het bedrijf is een initiatief van vier
vervoerbedrijven die samen de
anderhalf miljoen gulden heb
ben opgebracht om het bedrijf
op poten te krijgen. Het is ruim
drie maanden geleden van start
gegaan met een verwerkingsca
paciteit van 18.000 ton op jaarba
sis. De grondstof, die na het toe
paste procédé overblijft, wordt
geleverd aan de glasverwerken-
de industrie in Leerdam.
Ontslagen
Bij twee dochterondernemingen
van het in surceance van beta
ling'verkerende Westduitse be
drijf AEG-Telefunken in de deel-
staat Hessen zullen vóór eind
volgend jaar in totaal 580 mensen
worden ontslagen, zo is gisteren
bekendgemaakt. Het gaat om de
koelkastenfabriek van AEG in
Kassei en de in Wiesbaden ge
vestigde onderneming Duofrost,
die diepvrieskasten produceert.
In de fabriek in Kassei zal het aan-
tal werknemers in de loop van
volgend jaar met 280 worden ver-
j minderd tot 950. Bij Duofrost
kunnen vóór eind 1983 300 van
de 780 werknemers hun biezen
I pakken.
UTRECHT (ANP) - De FNV vindt
dat het akkoord dat het waren
huisconcern V en D met de Dien
stenbonden heeft gesloten over
korter werken en afslanken geen
voorbeeld mag worden voor an
dere bedrijven. De vakcentrale
heeft slechts met het plan inge
stemd omdat V en D anders een
ontslagoperatie zou uitvoeren
die aanzienlijk slechter was voor
de betrokkenen, aldus FNV-be-
stuurder Cees Commandeur in
het FNV-blad "De vakbonds
krant" van deze week. Het voor
naamste bezwaar van de FNV te
gen het V en D-plan is dat het
concern de overheid grotendeels
voor de kosten van de afslanking
laat opdraaien.
Negenhonderd en vijftig werkne
mers van 57,5 jaar en ouder moe
ten er volgend jaar uit, waarbij
de overheid hun ww-uitkering
van tachtig procent van het
laatstverdiende salaris moet be
talen en V en D de rest. Het mi
nisterie van sociale zaken heeft
ovengens nog niet toegezegd de
afslankingsoperatie te zullen be
kostigen. Het ministerie zit met
het probleem dat er eigenlijk
geen geld meer is voor het voort
zetten van de regeling.
Daarnaast wordt bij V en D in vier
jaar een 36-urige werkweek inge
voerd, waarvoor de werknemers
ieder jaar 2,5 procent van de
prijscompensatie inleveren. Dit
korter werken zorgt voor nieuwe
banen voor 1450 jongeren, aldus
het akkoord.
De FNV heeft niet zoveel vertrou
wen in de rekensom van V en D,
dat het laten afvloeien van de ou
dere werknemers met overheids
steun uiteindelijk een batig saldo
oplevert voor de overheid, omdat
aan de andere kant wordt be
spaard op uitkeringen van jonge
ren, die nu aan de slag kunnen
komen. Dit zou uiteindelijk zo'n
zestien miljoen gulden in het
voordeel van het rijk schelen, al
dus V en D.
"Aardige cijfers, maar het is na
tuurlijk de vraag hoeveel
werkelijkheidswaarde zulk gecij-
fer echt heeft", aldus Comman
deur. De Dienstenbond FNV
heeft de rekensom van het wa
renhuisconcern ondersteund,
om de overheid over te halen als
nog met geld voor het plan over
de brug te komen.
Het V en D-akkoord is. volgens de
FNV. in feite in strijd met de be
staande richtlijnen. Voor de dure
oudere werknemers komen jon
geren in de plaats, en dat mag
volgens de subsidieregeling voor
het afvloeien van oudere werk
nemers eigenlijk niet
Bovendien krijgen de vrouwen van
57,5 jaar en ouder die geen kost
winner zijn, geen gelegenheid
om van het plan gebruik te ma
ken. omdat zij hun ww-uitkering
niet tot hun 65ste houden. Dat is
in strijd met de wet op de gelijke
behandeling voor mannen en
vrouwen, aldus Commandeur.
De FNV vindt dat de regering, in
overleg met werkgevers en werk
nemers, duidelijkheid moet
scheppen over wat op dit gebied
nu wel en niet mag. "De V en D-
operatie mag niet als voorbeeld
gaan dienen, dan is het hek van
de dam. Dan gooien we al onze
opvattingen en bewust gemaakte
regels over het niet met ongelijke
maten wetten, weg.
GRONINGEN (ANP) - Bijna alle alleenstaande vrouwen met kin
deren die afhankelijk zijn van een bijstandsuitkering, zijn ge
dwongen schulden te maken. Hun financiële positie is zo slecht
dat ze niet meer kunnen bezuinigen. Bovendien leidt de zware
psychische belasting die het gevolg is van het geldgebrek tot
depressiviteit, moedeloosheid en schuldgevoelens
Tot die conclusie komt het project huishoudelijke arbeid van de
Rijksuniversiteit Groningen in een rapport dat gisteren werd
gepubliceerd en dat de situatie van bijstandsvrouwen over het
jaar 1981 als onderwerp heeft.
Uit het onderzoek is gebleken dat de vrouwen in een vicieuze
cirkel zitten maandelijks lossen ze gemiddeld zes procent van
hun schulden af. maar tegelijkertijd blyven ze schulden maken
Meer dan veertig procent van hun inkomen (in 1981 was dat
1.263,70 gulden per maand, zonder kinderbijslag) gaat op aan
vaste lasten.
Uit interviews kwam naar voren dat veel vrouwen schulden had
den bij de sociale dienst, energiebedrijven, postorderbedrijven,
verzekeringen en belastingen. Ook staan ze vaak by familie en
kennissen in het krijt
ZEIST (ANP) Het Pensioenfonds voor de Gezondheid, Geestelijke en Maatschappe
lijke belangen (PGGM) studeert op de mogelijkheid van een nieuwe financierings-
vorm, die ook mensen met een bescheiden inkomen in staat moet stellen een eigen
huis te verwerven.
Het fonds denkt hierbij aan een hy
potheek met lage aanvangslas-
ten, die gekoppeld zou worden
aan de loonontwikkeling, zodat
de relatieve woonlasten van de
geldgever in de loop van de tijd
gelijk blijven. Dit zei algemeen-
directeur mr. B. Boertien bij de
presentatie van het jaarverslag.
Het pensioenfonds heeft over 1981
een netto-resultaat geboekt van
389 min (v.j. 322 min.) Het to
tale belegde vermogen liep vorig
jaar op van 11,7 miljard tot 14
miljard. Het gemiddeld rende
ment over beleggingen was ruim
9,5 pet, waarmee de rendements
verbetering sinds 1977 zich ook
vorig jaar voortzette.
Hoewel de PGGM beslist geen
voorstander is van het zoge
naamde "sociaal beleggen" vindt
het fonds het wel verantwoord
om de beleggingen meer "maat
schappelijk" te richten. "Stimu
latie van de economische groei is
ook in ons voordeel", aldus alge
meen-directeur Boertien. Daar
om wordt er meer geinvesteerd
in de sociale woningbouw. Zo
werd in 1981 begonnen met de
Vakantie
r hebben dit jaar meer Nederlan
ders de zomervakantie in eigen
land doorgebracht dan voor
gaande jaren. Het toerisme naar
het buitenland bleek duidelijk te
stagneren.
Dit zijn de uitkomsten van een gis
teren gepubliceerd onderzoek,
dat werd uitgevoerd door het Ne
derlands research instituut voor
toerisme in Breda samen met het
bureau interact.
Zowel de korte verblijven in eigen
land tijdens de afgelopen zomer
(2 tot 4 dagen) als de echte vakan
ties (vijf dagen of meer) zijn
„aanzienlijk" gestegen. Er was
volgens het onderzoek sprake
van vijftien procent meer korte
zomervakanties in vergelijking
met 1981, hetgeen in absolute cij
fers neerkomt op 300.000.
ZEIST (GPD) - De besprekingen
over het overnemen van de vast-
goedbeleggingsmaatschappij
Wereldhave door het Pensioen
fonds voor de Gezondheid,
Geestelijk en Maatschappèlyke
Belangen, PGGM, te Zeist zijn
nog gaande en er is geen reden
voor nadere mededelingen. Dit
zei de algemeen-directeur van de
PGGM, mr. B. Boertien, bij de
presentatie van het jaarverslag
van het pensioenfonds.
De besprekingen over een bod op
de aandelen Wereldhave duren
wat langer dan was gedacht,
maar „we zijn er met een positie
ve gezindheid aan bezig", aldus
mr. Boertien. Hij hoopt dat het
nu niet lang meer duurt voordat
er nadere mededelingen volgen.
Het bod dat de PGGM in gedach
ten heeft, is voor alle aandeel
houders aantrekkelijk.
Het eventueel overnemen van We
reldhave past in het kader van
het streven om 20 procent van de
beleggingen in onroerend goed
te hebben. Eind vorig jaar was
het 12 procent. Daarbij wil men
graag een kwart van de beleggin
gen in vaste eigendommen in de
VS hebben. Dit alles wordt eer
der bereikt door het overnemen
van Wereldhave.
uitvoering van een plan voor de
bouw van 2000 woningen in deze
sector, waarmee een bedrag is
gemoeid van 250 min. Boven
dien gaat de PGGM f 65 min ste
ken in de Maatschappij voor In
dustriële Projecten MIP om zo
het "creatieve ondernemer
schap" te stimuleren.
Het pensioenfonds heeft 40 min
extra gereserveerd voor een om
streden recreatieproject in de Ar-
dèche in Zuid-Frankrijk. Hier
worden 225 huisjes en een luxe
hotel gebouwd. In het verleden
werd al ruim 50 min gereser
veerd voor dit in 1973 begonnen
project. De voorziening wordt
nodig geacht omdat "het project
meer met esthetisch dan met
economisch gevoel is opgezet",
zoals de heer Boertien het uit
drukte.
Het PGGM is van plan in de toe
komst het in onroerend goed be
legde vermogen te vergroten van
12 pet tot 20 pet. De ret blijft be
legd in vastrentende waarden als
obligaties en leningen.
In totaal ontving het PGGM in
1981 1,5 miljard aan premies en
nog eens 1,2 miljard aan op-
bengsten uit beleggingen en uit
keringen van herverzekeraars.
Uitgekeerd werd ƒ317 min. In
1980 werd in totaal ruim 2,5
miljard binnengehaald waarvan
1,6 miljard aan premies, en
werd 262 min uitgekeerd.
Het pensioenfonds acht het ver
schil van 2,4 miljard dat er in
1981 is tussen inkomsten en uit
gaven noodzakelijk om de reser
ves op peil te houden.
Vooruitlopend, op de fusie (volgend jaar) tussen de jongeren-organisa
ties KWJ en NW-jongerencontact is gisteren een eerste blijk van samen
werking getoond. Klets, is de voorlopige naam van het blad, waarmee de
twee vakbondsinstellingen hun gezamenlijke leden gaan bedienen. Het
verschijnt driewekelijks in een oplage van 13.000.
AMERSFOORT (GPD) - Het Ge
westelijk Arbeidsbureau in
Amersfoort heeft een nieuw type
EHBO-groep in het leven geroe
pen: Eerste Hulp Bij Ontslagaan
vragen. Het doel hiervan is te
voorkomen dat ondernemers
nog meer in de problemen ko
men, doordat de behandelig van
een ontslagaanvraag veel tijd
vergt. In dergelijke gevallen
schiet de EHBO-groep te hulp
om de procedure te verkorten.
De groep bestaat uit eigen mede
werkers van het GAB.
Directeur T. G. van de Bunt en de
ziinen hebben zich genoodzaakt
gevoeld een EHBO-gezelschap
in het leven te roepen vanwege
de grote stroom van ontslagaan
vragen. Momenteel heeft het Ar
beidsbureau in Amersfoort er
500 in voorraad. Voordat die alle
zijn verwerkt is er alweer heel
wat tijd verstreken.
Ondertussen kan een ondernemer
nog meer in financiële moeilyk-
heden raken dan hij al is omdat
hij moet afwachten of de aan
vraag al dan met wordt ingewil
ligd. Via de Eerste Hulp tracht
het GAB daarin verandering te
brengen.
TILBURG (ANP) - Voordat ge
werkt kan worden aan de blij
vende ontwikkeling van de lan
den in de Derde Wereld dienen
de gevolgen van de economische
crisis voor die landen te worden
bestreden. Daarvoor is een red
dingsplan nodig, met name voor
het grote aantal landen dat aan
de rand van een bankroet staat
Drs. J. Pronk, adjunct-directeur
van Unctad, de VN-organisatie
voor handel en ontwikkeling, zei
dat gisteren in Tilburg op een
symposium op de Katholieke
Hogeschool.
Pronk bepleitte een beleid in fasen
dat afwijkt van de oplossingen
die thans in de nationale en inter
nationale politiek worden voor
gesteld. In een tweede fase, na
uitvoering van het reddingsplan,
dient er een planmatig beleid op
de hoofdpunten financiële mo
netaire politiek, energie, voedsel-
en handelspolitiek te worden
vastgesteld. Dat zal niet lukken
via wereldwijde onderhandelin
gen waarbij deze onderwerpen
aan elkaar worden gekoppeld.
Daarom moet er per punt over
worden onderhandeld.
Daarna zou de besluitvorming over
internationale economische poli
tiek aan die over nationale eco
nomische politiek dienen te wor-
het pas zin te gaan praten over
blijvende ontwikkeling van de
ontwikkelingslanden, niet alleen
economisch, maar ook sociaal en
cultureel.
Pronk pleitte verder voor nieuwe
instituties met name voor de in
ternationale, financiële en mone
taire politiek. Ook vindt hy dat
de Verenigde Naties omgevormd
moeten worden. Nu is dat een
overgebureaucratiseerde instel
ling. die futiel en irrelevant is ge
worden in de internationale be
sluitvorming, zo zei hij.
LEIDEN - Groenteveiling van 21 okto-
fcer 1982.
Andijvie 0,24-0,58, pronkbonen 2,40,
(snijbonen 6,45-7,55, stambonen 4,65-
4,80, boerenkool 0,56-0,71, spitskool
jO.55-0,62, prei 0,38-0,66, spruiten A 0,46-
0,51, spruiten B 0,56-0,63, spruiten C
|0,45, spruiten D 0,44-1,17, uien 0,15-0,48,
iwitlof 2,40-3,80, meloenen 1,00-1,40,
bloemkool 6 per bak 0,60-0,93, bloem-
'kool 8 per bak 0,55, bloemkool 10 per
bak 0,38, knolselderij 0,28-0,53, sla 0,12-
0,40, bleekselderij 0,71-0,79, bospeen
0,99-1,10, peterselie 0,15-0,34. radijs 0,16-
0,20, selderij 0,15-0,38, paprika st. 0,12-
Horeca kreeg
minder bezoek
DEN HAAG (GPD) - De alom
verminderde bestedings
kracht van de consument
doet zich ook in de horeca-
sector voelen. Vorig jaar gaf
Nederland per hoofd van de
bevolking elf gulden minder
uit voor dit doel. De totale be
steding per hoofd was 691
gulden en betekent een hore-
ca-omzet van bijna 10 miljard
gulden over het hele land.
Dit blijkt uit cijfers van het be
drijfschap horeca. De omzet
werd behaald in ongeveer
37.000 bedrijven, waar rond
100.000 mensen werken.
DEN HAAG (ANP) - Een substan
tieel herstel van de wereldcon
junctuur en de wereldhandel ligt
voor 1983 niet in het verschiet. In
de Macro Economische Verken
ning van het Centraal Planbu
reau (CPB) wordt wel enig her
stel voorspeld, maar dat is dan
zeker geen pessimistische voor
stelling van zaken, aldus prof. dr.
C.A. van den Beid, directeur van
het CPB, gisteren in Den Haag
tijdens een studiemiddag van het
Nederlands Centrum van Direc
teuren en de Stichting Bedrijfs
kunde over de miljoenennota.
Als een van de redenen voor het
uitblijven van herstel noemde
Van den Beid de slechte positie
van de betalingsbalans van de
landen in Oost-Europa, een aan
tal olieproducerende landen,
derde wereldlanden (met name
Mexico en Argentinië). Die lan
den zullen proberen die positie
te verbeteren door minder te im
porteren, wat een rem op de we
reldhandel betekent.
De kans op onheil dat doet denken
aan de "Zwarte donderdag" van
1929, toen de beurs van Wall
Street instortte, is toegenomen.
Gelukkig is er sprake van inter
nationale samenwerking op fi
nancieel terrein (Internationaal
Monetair Fonds, Wereldbank),
waardoor dat onheil wellicht ge
keerd kan worden, maar precair
is de situatie wel, aldus de CPB-
directeur.
Die internationale samenwerking
ontbreekt op economische ge
bied, waardoor substantieel her
stel van de Westeuropese econo
mie zal uitblijven, West-Europa
kan in principe weliswaar profi
teren van een mogelijk herstel in
de Verenigde Staten, vooral ook
door in te spelen op de dalende
rente, maar daar staat tegenover
dat een groot aantal Westeurope
se regeringen belangrijk bezui
nigt.
Dat is volstrekt begrijpelijk, want
financierings tekorten
van veel overheden noodzaken
tot een grondige sanering van de
overheidsfinanciën. Maar die
landen bezuinigen en saneren al
lemaal tegelijk, wat een ave
rechtse werking heeft op het ver
loop van de coryunctuur in West-
Europa en dat leidt er weer toe
dat het doel, vermindering van
de financieringstekorten, niet of
nauwelijks wordt gerealiseerd,
aldus prof. Van den Beid.
Een substantieel herstel van de
coryunctuur in de Westeuropese
landen kan niet worden ver
wacht. Elk land gaat zijn eigen
gang en de internationale orga
nen (OESO, EG) pleiten niet of
nauwelyks voor een gezamenlij
ke actie van stimulering, zo zei
de directeur van het CPB.
In Nederland zal volgens hem het
bruto natioriaal produkt volgend
jaar niet groeien De ombuigin
gen in de collectieve sector die te
verwachten zijn leiden ertoe dat
de reële inkomens verder achter
uit gaan. De consumptie daalt,
hoewel wegens het vermoedelijk
niet doorgaan van de verhoging
van de btw misschien minder
dan voorzien was. De investerin
gen zullen op een laag piye blij
ven, ook al zou de rente sterk da
len, want dat is niet de enige be
palende factor voor de investe
ringen.
VRIJDAG 22 OKTOBER 1982
ACTIEVE
AANDELEN
174.00 173.80
190,40 190,10
24.40 24.80
27.20 27.40
258.00 258,00
91.80 90,50
42.20 42.20
37.20 36.70
127,00 127.00
BINNENLANDSE
AANDELEN
Dell MIJ
Dcmiui
Oei. Delft. Cert.
47,00 -
83.00 84.80
85.00 84,80
156.20 157.50
156.00 157.50
51.20e 53.20c
94.50 94.50
N'cd Scheepshyp.
Glit Brocades
Aaa. St.R'Dam
14.60 14.70
40.30 39,80
28,40 28,30
238,00 237.50
138.00 138.50
150.00b
182.00b
60.80 60.20
77.00 77.80
695.00 700.00
100,00 105.00e
«.(Ml
8,80
90.00a 83.00
44.00 45.00
58.00 59,00
27.20 27,00
46.50 46.50
129,00 130.00
36,80 37,00
210.00 215.00
229.00 228.00
395 00 386.00
4980,00 4920.00
1150,00 1150.00
680,00 -
62.00 63.00
58.00e 60.50
310,00
97.00
117,00
110»
GOUD EN ZILVER
Goud i
Zilver onbewerkt 885
BUITENLANDS
GELD
AmenkMnae dollar 171
BELEGGINGS
INSTITUTEN
113,00 112,00
3,05
7.90
7,90
ira FND
te lef U
Belf Vf
117.00 118.00
122 80 1 2320
109.00 112.00
185.00 187.00
110.00 112,00b
149,80 150.00
1140,00 1135.00
116.50 116.50
-.577» 580.00
Can dollar
Franse franc (100)
Zwits franc (100)
Zweeds kroon (100)
Noorse kroon 1100.
Deense kroon (100)
Oost shilling 1001
Spaanse peseta 100»
Cinekse drachme 1W
Finse mark (100)
'S
AMSTERDAM (ANP) - Het Dam
rak stond vandaag in het teken
van de onstuitbaar doorgaande
rentedaling. Ook na de koerssty-
gmgen van gisteren en de dis-
contoverlaging bleven de stijgin
gen bij de staatsfondsen door
gaan. vaak tot meer dan een hal
ve punt
Er was sprake van flinke buiten
landse vraag. De aandelenmarkt
deed het iets slechter. Veel fond
sen waren lager, al konden de hy
potheekbanken wel hun tocht in
opwaartse richting voortzetten.
Rond het middaguur was
Fnesch-Groningsche 1,50 beter
op 42 en Wcstland-Utrecht zelfs
5.50 op 92
Een andere duidelijke uitzonde
ring was Elsevier-NDU. die 4
duurder werd op 156.50. Unile
ver ging nu snel 2.40 omlaag
naar 190 en KLM 1,90 naar
ƒ93,10. Koninklyke Olie zakte
1,10 naar 96 en ook Akzo, Phi
lips en Hoogovens moesten enig
terrein prijsgeven
