Nieuwe film Verstappen:
kwajongens en romantiek
C
Seunke enKonrad maken nieuwe film
VRIJDAG 22 OKTOBER 1982
Filmhuizen
In het filmhuis van het Vrijetijds
centrum vrijdag en zaterdag
(21.15 uur) "Dersoe Oezala" te
zien een Russische produktie
van de Japanse regisseur Akira
Kurosawa uit 1975. Centraal
staat de geleerde Arsenjew die
onbekende streken van Siberië
bezoekt en in kaart brengt. Hij
ontmoet er een pelsjager, slaat
diens adviezen in de wind en ver
dwaalt in een sneeuwstorm. Het
tweetal onmoet elkaar vijf jaar la
ter weer onder eveneens minder
gunstige omstandigheden.
Dinsdag (20.00 uur) is "Fatma '75"
te zien een documentaire over
het onderzoek van de Tunesi
sche studente Fatma naar het
emancipatieproces van de Tune
sische vrouw sinds 1930. De film
van Selma Baccar mocht in Tu
nesië zelf niet worden vertoond.
Woensdag en donderdag (20.00 en
22.15 uur): "La nuit americiane"
van Francois Truffaut. De eerste
in een nieuwe reeks films in het
LVC rond het thema "film bin
nen de film". Truffaut die zelf
meespeelt laat de kijker de pro
blemen bij het maken van een
film zien en doet ook wat aan
filmgeschiedenis.
K O
K 0 herdenkt de actrice Ingrid
Film
Francois Truffaut.
Bergman met een film van Al
fred Hictcock. Dinsdagavond
(20.00 uur) is "Spellbound" te
zien, waarin Bergman samen
met Gregory Peck Hitchcocks
geliefde combinatie van span
ning en romantiek aflevert. Cen
traal staat een psychiater die aan
geheugenverlies lijdt (Peck) en
een collega (Bergman) die hem
helpt zijn verleden te hervinden.
"Spellbound" is één van de films
waarmee Hictcock in gaat op de
ontwikkelingen in de moderne
psychiatrie.
Cineast Orlow Seunke heeft in
Berlijn een regeling getroffen
met Gyorgy Konrad voor de wij
ze waarop de Nederlander zich
voor het maken van de film „De
Smaak van Water" had laten in
spireren door een roman van de
Hongaarse auteur. Bovendien
hebben ze afgesproken samen
een nieuwe film te gaan ontwer
pen.
De Smaak van Water heeft een
maand geleden van Venetië een
Gouden Leeuw gewonnen en
door
Peter van Lierop
werd twee weken geleden in
Utrecht bekroond met de prijs
van de Nederlandse filmkritiek.
De film was min of meer in op
spraak gebracht door beschuldi
gingen als zou Seunke gepro
beerd hebben auteursrechten te
ontduiken. De filmer heeft zich
verdedigd door erop te wijzen
dat hij zelf begonnen was met De
Smaak van Water aan te kondi
gen als een project dat gebaseerd
zou worden op Konrads boek
„De Bezoeker", maar dat in de
diverse scenariofases en tijdens
de opnamen, het uitgangspunt
steeds verder in de steek was ge
laten.
Bovendien zou meerdere malen
geprobeerd zijn (toen het nog no
dig leek) om de rechten geregeld
te krijgen. Rob van Gennep (uit
gever van de Nederlandse editie
van het boek) en Seunke zelf
hebben verschillende brieven
naar Hongarije geschreven waar
op nooit een antwoord is geko-
In Berlijn heeft Seunke De Smaak
van Water nu aan de auteur zelf
kunnen laten zien. De Hongaar
heeft geoordeeld dat hij geen au
teursrechten uitbetaald wil krij
gen, omdat de verschillen tussen
boek en film inderdaad aanzien
lijk zijn. Wel krijgt Konrad een
bedrag uitbetaald in ruil voor de
credit die Seunke aan de film
heeft toegevoegd: „Geinspireerd
door de roman „De Bezoeker',
van Gyorgy Konrad".
Orlow Seunke: „Het is een erg leu
ke ontmoeting geweest en Kon-
rad is een fantastische man. Hoe
wel we het onmiddellijk over die
rechtenkwestie met elkaar eens
waren, zijn we daarna nog twee
avonden samen gaan eten. Hij
vindt de film erg mooi en hij zegt
dat-ie het als een eer beschouwt
Konrad (links) en Seunke: leuke ontmoeting.
nemen we weer contact op".
Overigens is onlangs „De Smaak
van Water" verkocht voor verto
ningen in de Verenigde Staten.
De film wordt deze week ver
toond op het festival van het
Spaanse Valladolid en volgende
week tijdens het „filmgebeuren"
in Gent.
dat we op de credit hebben ver
meld dat zijn boek inspiratie
bron is geweest. We hebben ook
afgesproken dat we binnen twee
jaar samen een film gaan maken.
Hij verblijft in West-Duitsland,
reist binnenkort door naar de
Verenigde Staten. Maar voordat
hy terugkeert naar Hongarije,
Een beambte van de Belgische
rijkswacht in Watervliet sjouwt
een kistje fruit naar zijn auto en
plaatst het in de achterbak. Van
de andere kant nadert, met be
daarde tred, de handen op de
rug, Rijk de Gooyer, gestoken in
het grijsblauwe kostuum van de
Nederlandse douane. „Dat zag ik
net", zegt hij bestraffend met een
uitgestreken gelaat. „Nee, nee",
verweert de Belg zich, „die zijn
niet gesmokkeld, die komen van
heel dicht tegen de grens, maar
het is niet uitgesloten dat ze in
Nederland zijn gegroeid".
Geen scène uit de nieuwe Neder
landse speelfilm 'De Zwarte Rui
ter', waarvoor momenteel opna
men worden gemaakt in
Zeeuwsch-Vlaanderen en vlak
over de grens in België, maar een
illustratie voor de ontspannen
sfeer waarin deze rolprent over
de botersmokkel in de jaren vijf
tig tot stand komt. De eerste
'draaidagen' verbleef de uit zo'n
40 mannen en vrouwen bestaan
de filmploeg in Watervliet, met
als lokatie het rijkswachtgebouw
aan de Calusstraat, weliswaar
geasfalteerd, maar nauwelijks
uitkomend boven de allure van
een landweg. De ramen kijken
uit op een stoppelveld, waarin al
le moderne voertuigen, uit het
blikveld van de camera, worden
geparkeerd wanneer het scena
rio buitenopnamen voorschrijft.
In een bijgebouwtje wordt de
lunch geserveerd, of liever ge
zegd, op de tafels in de benarde
ruimte staan brood, boter, sla,
gehaktballen en dergelijke uitge
stald, waarvan men naar behoef
te op een kartonnen bordje kan
leggen, om dit voedsel tenslotte
met behulp van plastic messen
en vorken te nuttigen.
Rijk de Gooyer, in een hoekje, met
zijn bord op de vensterbank, is
nadrukkelijk, bijna luidruchtig
aanwezig: „Bij Dimitri (Frenkel
Frank) hadden we altijd een
glaasje wijn bij de lunch. Ik vind
het maar een karige boel bij Joop
van den Ende. Karnemelk, melk,
cola zijn gif voor het volk". Ge
speelde knorrigheid, met altijd
vrolijke twinkelingen in zijn
ogen.
Buiten wordt de binnenplaats van
het rijkswachtgebouw in gereed
heid gebracht voor de volgende
scène, die, ondanks deze zonnige
dag, een door de regen plasserige
indruk moet maken. Regisseur
Wim Verstappen neemt plaats op
een traptrede en zet uiteen: „De
ze film is een verhaal over het
smokkelen, waarin Rijk de
Gooyer en Hugo Metsers twee
vrienden zijn, van wie de een bij
de douane belandt en de ander
smokkelaar wordt. Ze zitten dus
steeds achter elkaar aan te jagen,
hoewel ze eigenlijk vrienden
zijn. Er is veel research gedaan,
heel veel gebeurtenissen zijn
geinspireerd op echte verhalen.
Maar dat is achtergrond, je moet
tenslotte een film maken, het
moet een beetje leuk blijven, zeg
ik dan, een beetie romantisch".
- Komen er ook spectaculaire sce
nes in de film?
„Hoop ik wel, ja. Er zitten auto
achtervolgingen in, met rook
schermen in, mensen die hun au
to in brand steken als ze bijna be
trapt worden door de douane. Ik
hoop, nee, het moet spectaculaur
worden en daar wordt dus hard
aan gewerkt, met een stunt
team".
Wordt dit een film voor een inter
nationaal publiek?
„Er is een wet in het vak, dat als je
de thuismarkt niet hebt, je de
rest van de wereld wel kunt ver
geten. Als je eigen vriendjes er
niet in trappen, moetje niet den
ken dat ze het in Afrika wel mooi
gaan vinden. Je maakt de film
voor de Nederlandse markt en je
probeert hem zo goed mogelijk
te maken. Je vraagt je natuurlijk
wel af, als dit of dat gebeurt, wat
denken ze dan en je denkt niet,
wat denkt een Siamees dan, hè,
want sommige dingen liggen
daar weer anders".
„Een vorige lilm die Joop van den
Ende produceerde, 'Spetters', is
toch echt gemaakt voor het Ne
derlandse publiek, maar is over
de hele wereld heel goed uitge
bracht. Dus wat dat betreft... Een
Iers gezegde luidt, dat om uni
verseel te worden, je eerst pro
vinciaal moet zijn. Zoiets is het
dus, hè".
Als smokkelaar in deze film ver
tegenwoordig ik misschien wel
tien of twintig smokkelaars,
want er is niemand te vinden die
al de dingen die ik nu doe, ge
daan heeft. Maar er zijn er wel
twintig te vinden, die het samen
wel gedaan hebben. Vroeger
hadden hier in de streek bijna al
le smokkelaars bijnamen. Zo had
je Zwarte Piet en Witte Piet en
bij het zoeken naar een titel voor
de film dacht ik aan de naam van
de hoofdpersoon, Fons Ruiter,
en zo kwam ik op 'De Zwarte
Ruiter', een beetje Zorro-achtige
associaties".
„Ik hoop dat de mensen niet de as
sociatie met de een of andere
misdadiger leggen die ooit in
Brabant heeft geleefd, want dat
is een totale misvatting. Deze
film gaat niet over misdaad, dit
gaat over romantiek, kwajon
gensstreken, Tijl Uilenspiegel,
Zorro, dat is het. Alleen hebben
wij geen paarden en doen we het
met auto's".
Met een weemoedige blik in ae
ogen houdt hij stil bij een oude
Chrysler de Luxe: „Dit is ook
een leuke, hè, mijn vader had
zo'n auto, precies dezelfde. Die is
tegen de kerk van Kieldrecht
geëindigd, met smokkel. Mijn
vader verkocht hem 's middags
en 's avonds hing hy al tegen de
kerk, met een jongen van zeven
tien die ze hadden beschoten. En
het leuke is, als ik het script lees,
dan zie ik al die verhalen die ik
heb opgezocht weer terug levend
worden".
„Als je er over praat met Noordne
derlanders, dan begrijpen ze er
geen zak van, maar als je hier in
het zuiden spreekt over de smok
kel en over de jaren vijftig... Ik
bedoel, met die meneer van de
rijkswacht heb ik gisteren zitten
babbelen en dan komen er na
men boven, dan komen er din
gen boven en hebben we het alle-
„Gewoon zoeken, geen toeval. De
hele grensstreek is afgezocht,
van Vaals tot hier. Er heeft ie-
Hugo Metsers als "zwarte ruiter"
mand drie weken iri Zeeuwsch-
Vlaanderen gezeten, alleen om
met een lijst binnen te komen
van wat er zo was. Want de film
speelt in de jaren vijftig, dus bij
voorbeeld Brabant valt af, daar is
alles rood en bruin plastic gewor
den. En dit is een heel apart land
schap. Wat ook grappig is, het
ziet er, heel raar, meteen naar uit
dat je er wel zou kunnen smok
kelen, met al die bochtjes en die
bomen die dwars op elkaar
staan".
- Heeft het geen problemen gege
ven om hier in en om het gebouw
van de rijkswacht te werken?
„Neen totaal niet. Al de mensen die
tien jaar gesmokkeld hebben,
zien het als een romantische
jeugd. Er zijn smokkelaars, heb
ik ontdekt, die nu heel bevriend
zijn met de douaniers met wie ze
vroeger overhoop lagen. We krij
gen alle medewerking hier".
„Er wordt hier drie weken ge
draaid op alle mogelijke lokaties,
in Axel (in de remise van de
ZVTM), in Hulst, in Biervliet
(een wielerwedstrijd), bij Koe
wacht, in Overslag, in St. Lau-
reins, in St. Margriete... Een film
crew is een soort sprinkhanen
plaag".
Hugo Metsers kijkt van een af
standje toe en zegt: „Bijna alle
scènes zijn uit materiaal geko
men dat ik geleverd heb,. Zeven
tig tot tachtig procent van de
film komt uit kranteknipsels en
interviews met smokkelaars en
douanebeambten die ik gemaakt
heb ik 1976".
- Gerard Cox is toch niet iemand
met een rijke ervaring op het ge
bied van het schrijven van scena-
Hugo: „Dan ben je slecht ingelicht.
Gerard heeft onder meer alle dia
logen bewerkt voor 'De Fabriek'
en hij heeft de vertaling en be
werking gedaan van de serie
r Kees Brusse de Televi-
zierring heeft gekregen. Gerard
Cox is momenteel onze beste
scenarioschrijver. Dat weet al
leen niemand, doordat hij heel
lang zijn naam er niet onder
heeft gehad. Hij is heel taalge
voelig en weet uit zijn ervaring
met cabaret hoe een zin wel en
hoe een zin niet werkt".
Op de achtergrond zingt Rijk de
Gooyer schallend: „Sterren stra
len overal". Hugo Metsers grapt:
„Hij is nu echt Rijksambtenaar,
door
Frans Doeleman
hè. Onze enige acteur met film
opleiding, heeft hij vroeger in
Duitsland gehad".
Hugo Metsers enthousiast; „Dit
wordt echt de eerste snelle film,
met stunts, gevaarlijke dingen,
echt een avonturenfilm die in
Nederland nog nooit gemaakt is.
Wim Verstappen
maal over hetzelfde. Maar in het
noorden..."
„Deze film zal het misschien een
beetje duidelijk maken, maar
dan zien ze alleen de romanti
sche kant van de zaak natuur
lijk".
Woensdag is wat film betreft
het meest interessante tv-
avondje. Op België de klas
sieker Der blaue Engel, één
van. de meest vermaarde
films uit de geschiedenis. Re
gisseur Josef von Sternberg
lanceert daarin Marlène Die
trich, die prompt een wereld-
ster werd, als nachtclubzan
geres. Hij ontdekte haar in
een club in Berlijn en Von
Sternberg had meteen de
ideale vertolkster van Lola-
Lola de fatale zangeres te
pakken. In de film staat zij
centraal en niet de professor
die aan haar ten gronde gaat.
Dat was in het boek wel het
geval. De filfn dateert van
1930 en vorig jaar modelleer
de Fassbinder zijn film Lola
naar dit meesterwerk.
Dezelfde dag (dat wordt kiezen)
op Nederland 2 Light years
away, de laatste film van de
Zwitser Alain Tanner. Een
zeer intrigerend verhaal
waarin de jonge Jonas (Mick
Ford) in de ban raakt van een
oude kluizenaar (Trevor Ho
ward). De man leeft in perfec
te harmonie met de natuur en
na aanvankelijke achter
docht wil hij zijn levenswijs
heden wel aan Jonas doorge
ven. De film werd opgeno
men in Ierland en is (waar
schijnlijk daarom) prachtig
van sfeer.
Topkapi is een Amerikaanse
film van de Fransman Jules
Dassin en wordt maandag op
Nederland 1 uitgezonden.
Topkapi is de naam van een
Turks museum waarin kost
baarheden van de sultan lig
gen opgeslagen en ont
vreemd worden door een
groep getalenteerde inbre
kers. Eén van die rollen
wordt gespeeld door Melina
Mercouri, de huidige minis
ter van cultuur in haar Grie
kenland.
Voor de zaterdagavond-ont
spanning morgen op Duits
land 2 de Hitchcock-film To
catch a thief. Een late hom
mage aan de overleden Grace
Kelly, die één van de hoofd
rollen speelt. Ook hierin een
meesterdief (Cary Grant) die
op zyn lauweren rust aan de
Riviera. Als een aantal dief
stallen in zijn stijl worden ge
pleegd, denkt de politie ech
ter al gauw weer aan hem.
Het programma:
ZATERDAG Namu, the killer
whale; 15.30 uur; Dtsl. 1 (re
gie: regie: Laslo Benedek.
Amerikaanse film uit 1966).
Sea of sand; 16.00 uur; Bel. 1
(regie: Guy Green met Ri
chard Attenborough. Engelse
film uit 1958). To catch a
thief; 20.15 uur; Dtsl. 2. The
life and times of judge Roy
Bean; 22.20 uur; Dtsl. 1 (re
gie: John Huston met Paul
Newman. Amerikaanse film
uit 1972).
MAANDAG Topkapi; 19.10
uur; Ned. 1.
DINSDAG Das MAdchen Ma
rion; 19.30 uur; Dtsl. 2 (regie:
Wolfgang Schleif. Duitse film
uit 1966). Certaines Nouvel-
les; 20.15 uur; Bel.2 (regie:
Jacques Davilla met Berna-
dette Lafont. Franse film uit
1979).
WOENSDAG: Der blaue En
gel; 20.15 uur; Bel. 2. Light
years away; 21.28 uur; Ned.
2. Smash Palace; 22.15 uur,
Dtsl. 2 (retne: Roger Donald
son. Nieuwzeelandse film uit
1981). Die Reise nach Lyon;
22.30 uur; Dtsl. 3 (regie: Clau
dia von Alemann. Duitse film
uit 1980).
DONDERDAG: Alex in Won
derland; 20.15 uur; Dtsl. 3 (re
gie: Paul Mazursky met Do
nald Sutherland. Amerikaan
se film uit 1972).
VRIJDAG The admirable
Chrichton; 20.15 uur; Dtsl. 1
(regie: Lewis Gilbert Engel
se film uit 1957). There was a
crooked man; 20.20 uur; Bel.
1 (regie: Joseph Mankiewicz
met Kirk Douglas. Ameri
kaanse film uit 1970). Red
Alert; 23.15 uur; Dtsl. 2 (re
gie: Billy Hale met William
Devane Amerikaanse film
uit 1977). The law and Jake
Wade; 23.35 uur, Ned. 1 (re
gie: John St urges met Ri
chard Wid mark Amerikaan
se film uit 1958).
BLIJVERS
Tan de koele meren des doods" -
Renée Soutendijk schittert in me
lancholieke sfeertekening van Van
Eedens gelijknamige roman, Lado 1.
Teel liefs uit Moskou" Oude Ja-
Bond op nieuwe kopie. Lado 4.
sant amusement. Studio. Leiden
Euro 3. Alphen
"The road warrior" - Australische
thriller met veel geweld, Luxor, Lei
den. Euro 1 en 2, AJphen
"Rocky 3" - Hopelyk laatste in Roc
ky-cyclus. Lado 4. Leiden.
"Young doctors in love" -Flauwe
humor, Trianon, Leiden.
'Time is on our side" - Registratie
van toernee Rolling Stones. Lido 2,
(OP)NIEUW
SEXFILMS
'Eiland der wellust" - Rex, Leiden.
NACHTFILMS
"Her name was Lisa" - Rex. Leiden.
"The road Warrior" Euro I, AJ
phen
"Satijnsachte lusten" Euro 2, Al-
"Cholr boys" - Euro 3. Alphen.
"The Wall" - Euro 4. Alphen.
DEN HAAG
"Eskader van de levende doden"
Apollo 1 (460340), 16 jr.
"Hot bubblegum" - Apollo 2, aL
"Young doctors in love" - Asta
(463500), al.
"I. the jury" - Bijou (461177), 16 jr.
"Ren voor je leven" Calypso
(463502), al.
'The Wall" - Babylon 1 (471656), aL
"La nuit de Varennes - Babylon 2,
16 jr.
"Victor, Victoria" - Babylon 3, al.
"Ore ------
'Te
al.
"For your eyes only" - Cineac 3, 12
jr.
"La bourn" - Du Midi (855770), 12 Jr.
"West Side Story" - Euro, 12 jr
"Van de koele meren des doods" -
Metro pole 1 (456756), 16 jr.
"Les uns et les autres" - Metro pole
2, al.
"Poltergeist" - Metro po le 3, 16 jr.
'Te vuur en te zwaard" - Metro pole
4. al.
"Cat people" - Metro pole 5, 16 jr.
"Time is on our aide" - Odeon 1
(462400). al.
"Porky's pikante pretpark" - Odeon
2. 16 jr.
"Porky's pikante pretpark" - Odeon
3. 16 jr.
"L'Important c'est d'aimer" - Odeon
4. 16 jr.
"De smaak van water" - Odeon 5.16
jr
"Huis-aan-huis sex"- Le Paris 1
(656402), 18 jr.
"Die Zauberllóte" - Le Paris 2,18 jr.
"Blondjes in hun blootje" Le Paris
3. 18 jr.
AMSTERDAM
"The wall" - Alfa 1 (278806), 12 jr.
"Victor. Victoria" Alfa 2. aL
"Ragtime" Alfa 3, al.
"Missing" - Alfa 4. 16 jr
"La nuit de Varennes" - Alhambra 1
(233192), 16 jr.
"Mommie dearest" - Alhambra 2,12
jr
"ITie road warrior"- Bellevue Cine
rama (234876/266227). 16 jr.
"Young doctors in love" - Calypso 1
(266227/234876). al
"L the jury" - Calypso 2, 16 jr.
"Brigade speciale opdrachten" - Ca
lypso 3, 16 jr
"Patricia, mooi en gewillig" - Cen
traal (248933), 18 jr.
"The road warrior" - Cineac Dam
rak 1 (245648), J6 jr.
"Caligula en Messalina" - Cineac
Damrak 2, 16 jr.
'Te vuur en te zwaard" - Cineac
(243639), al.
"Britannia hospital" - Cinecenter
(236615), 16 jr.
'The damned" - Cinecenter, 16 jr.
"The Blues Brothers" - Cinecenter,
al.
Tol" - Cinecenter, 16 jr
"Van de koele meren des doods" -
Cinema 1 (151343), 16 jr.
"Poltergeist" - Cinema 2. 16 Jr.
"Porky's pikante pretpark" - City 1
(234579), 16 jr
'Time is on our side" - City 2. aL
"Te vuur en te zwaard" - City 3. al.
"I ought to be in pictures" - City 4
al.
Fitzcarraldo" - City 5 (34579), 16 Jr.
"Grease 2" - City 6 (234579), al
"De smaak van water" City 7
(234579), 16 Jr.
"West Side Story" - Du Midi
(723653), 12 jr.
"La nuit de Varennes" - Lcidse-
pte in theater (235909), 16 jr.
"Poltergeist" - Nóggerath(248933),
16 jr.
"Wilde exotische poesjes" - Paruien
(248933), 18 jr.
'Twee door het dolle heen" - Rem
brandt pie in theater 1 (223545). 12 jr.
"Cheech en Chong up in smoke"
Rem brandtpleintheater 2 (223545),
16 jr.
"Drunken master wees op je hoede"
Rex (266132), 18 Jr
"Stripes" Roxy (232809), al.
"When time ran out" Saakia
(246132), 16 jr.
"Het teken van het beest" - Studio
K (231708), 16 jr
"Violette noziere" - Studio K, 16 jr.
"De smaak van water", 'Tell me a
nddle", "1900", deel 1 en 2, - The
Movies (245790), 16 jr.
Tan de koele meren des doods" -
Tuschinki 1 (262833), 16 jr.
"Ren voor je leven" - Tuschinski 2
(262633), al
"Raiders of the lost ark" Tuschins
ki 3 (262633), 12 jr.
"Fitzcarraldo" TUschiruki 4
(262633), 16 jr.
"Eye of the tiger" - Tuschinaki 5.16
