D
Tekort telt; niet
wat je nodig hebt
r
'Aangeklede' auto's
trekken duizenden
Waarom Leiden nog altijd in kist is:
Dronken bestuurder
veroorzaakt ravage
MAANDAG 11 OKTOBER 1982
Leiden
99
Paul Bordewijk: "Je krijgt geld om de boel op te knappen, maar niet o
het vervolgens in stand te houden".
(Foto Holva
Paul Bordewijk werd 39 jaar gele
den geboren in Den Haag. Hij
komt uit wat men noemt een
rood nest. Zijn moeder woonde
in de Schilderswijk, maar dat is
iets waarover Bordewijk liever
het zwijgen toe doet. "Je hebt in
de PvdA een soort omgekeerd
snobisme: er prat op gaan dat je
uit een arbeidersmilieu komt.
Daar hou ik niet zo van".
"Ik ben altijd tamelijk gematigd
geweest in mijn opvattingen.
Door mijn afkomst heb ik nooit,
zoals anderen, de behoefte ge
had om me tegen mijn milieu af
te zetten".
In 1960 ging Bordewijk scheikun
de studeren aan de Rijks Uni
versiteit Leiden. In zijn studen
tentijd heeft hij naar eigen zeg-
door
Leo Maat en
John Kroon
"Dat heeft te maken met het be
drag per inwoner, zoals dat is
vastgelegd in de financiële ver
houdingswet. Eigenlijk zijn dat
rare dingen. Je ziet dat aan de
gemeente Smallingerland
(Drachten), die probeert zijn
vijftigduizendste inwoner te
krijgen. Dat scheelt zo'n ge
meente miljoenen".
Bordewijk ligt regelmatig in de
clinch met rijksambtenaren over
de berekening van de extra rijks-
steun waar Leiden als armlasti
ge (artikel 12) gemeente recht op
heeft. De nieuwe financiële ver
houdingswet die op stapel staat,
haalt die Leiden uit het financië
le moeras?
"Dat valt erg tegen. De verfijning
voor de historische binnenstad
zou worden afgeschaft, wat voor
Leiden heel nadelig is. Welis
waar vindt de Raad voor de Ge-
meentefinanciën dat de zogehe
ten natte structuur (grachten en
bruggen) van een gemeente mee
moet wegen, maar daar staat
weer tegenover dat de verfijning
voor wetenschappelijk onder
wijs in hun voorstel wordt afge
bouwd".
"Nee, de structurele probiemen
van Leiden worden door de nieu
we wet niet opgelost. De vorige
staatssecretaris, Saskia Stuive
ling, verwachtte dat Leiden in de
toekomst geen aanspraak meer
zou hoeven maken op een aan
vullende bijdrage, maar zo is het
niet".
"Je houdt de ellende van de artikel
12 situatie. Het systeem gaat nou
eenmaal uit van wat je tekort
komt en niet van wat je nodig
hebt".
Wethouder
Bordewijk
gematigd'
gen "al een heleboel aan poli
tiek gedaan". Hij stond aan de
wieg van de studentenvakbewe-
ging en de Leidse Studenten
Raad. In die tijd leerde hij men-1
sen als Cees Waal kennetr.
Bordewijk herinnert zich nog
goed dat de studentenbond Poli-
teia, waar hij toen voorzitter
van was, eens een lezing van
Den Uyl en er slechts zeven
toehoorders waren. Politeia
Leiden blijft dus in last? De in het
verleden uitgebrachte en inmid
dels beroemde nota met de titel
Leiden in Last heeft niet gehol
pen?
"Die nota's hebben wel degelijk
het een en ander opgeleverd. We
hebben veel gekregen uit de In
terim Saldo Regeling voor de
stadsvernieuwing. En Leiden
heeft een aanvullende uitkering
die, zacht gezegd, andere ge
meenten ook wel zouden willen
hebben".
"Maar we worden genekt door pro
blemen die andere steden ook
treffen. Een nadeel van de ISR-
regeling is bijvoorbeeld dat het
incidenteel is. Je krijgt geld om
de boel op te knappen, maar niet
om het vervolgens in stand te
houden".
"Bij de bezuinigingen bij de ge
meente zit er een verschil tussen
waar je de meeste reacties op
krijgt en wat me het meeste zor
gen baart, zoals bezuinigen op
onderhoud. Naar buiten toe
werkt dat zo".
Luchtfoto's
Levert de nieuwe financiële ver
houdingswet dan helemaal niets
op?
"De nieuwe wet brengt een ver
schuiving teweeg ten gunstë van
de grote steden. Daar is niets op
tegen, maar tussen de steden on
derling treden rare effecten op.
Een stad als Eindhoven profi
teert er enorm van en Gouda he
lemaal niet, want dat loopt de
verfijning voor de historische
binnenstad mis".
"Hoe het in de toekomst precies
voor Leiden uitpakt weten we
nog niet. De KLM maakt luchtfo
to's om de bebouwingsdichtheid
van de gemeenten na te gaan.
Dat gaat ook meetellen. De foto
van Leiden is nog niet gemaakt".
"Gemeente-financiën is in de
ging aan het einde van de woeli
ge jaren zestig ter ziele; zo niet
de politieke loopbaan van Bor
dewijk.
In 1963 was hij lid geworden van
de PvdA. Een tijdlang was hij
bestuurslid van de PvdA-afde-
ling Oegstgeest en lid van het
PvdA-districtsbestuur van de
Leidse regio, waar hij zich met
de gewestvorming bezighield.
Bordewijk, inmiddels weten
schappelijk hoofdmedewerker
fysische chemie aan de Leidse
universiteit, werd in februari
1977 voor zijn partij tussentijds
lid van de Leidse gemeenteraad.
Na het vertrek van wethouder
Verboom - in mei 1980 werd
Bordewijk wethouder van fi
nanciën.
Tweede Kamer nou niet bepaald
een hot issue. De publieke opinie
richt zich op de concrete maatre
gel en niet op waar het uit voort
komt".
'Kijk naar de club- en buurthui
zen. Eerst hebben ze veel gekre
gen van CRM. Dan wordt het
verschoven naar de rijksbijdrage
regeling en het inkt van deze re
geling is nog niet droog of er
wordt fors op bezuinigd. Het rijk
speelt zelf Sinterklaas en laat het
spelen van Zwarte Piet aan ande-
De stadsuitbreiding in de Stevens
hof polder legt een extra druk op
de gemeente financiën. Het bouw-
tempo valt tegen, wat financieel
nadelig is. Had Leiden maar be
ter niet kunnen beginnen met
bouwen in die polder?
'Als je het zuiver financieel bekijkt
zeg je: Dat moeten we niet doen.
De bouw in de Stevenshof is een
van de redenen waarom we moe
ten bezuinigen. Maar de binnen
stad biedt onvoldoende ruimte
voor de woningbouw. En huis
vesting is ook belangrijk voor
het welzijn van de mensen".
"Het vervelende is dat je niet van
tevoren alles kan overzien. Ik wil
niet zeggen dat we de bouw had
den moeten uitstellen, als we
hadden geweten dat de woning
bouw zou worden beperkt, maar
we hadden het wel moeten laten
meespelen in de discussie".
Reëel
Begrotingsdebatten zijn in het
verleden schijngevecht of schim
menspel genoemd door de onze
kerheid die er bestond over de
rijksbijdrage aan de Leidse
schatkist. Wordt het weer een
schimmenspel?
"De onzekerheid is nu aanzienlijk
minder. Er is een voorlopig ad
vies van de Raad voor de Ge
meente financiën. De uitkering of
bijdrage voor de periode '80 tot
'87 is daarop gebaseerd. Ik ver
wacht daarop niet veel correcties
meer en het is voor de gemeente
raad dus een reëel uitgangs
punt".
"Maar natuurlijk zijn er nog de on
zekerheden in de algemene uit
kering. Ook is er nog niet gere
kend met de herziening van de
financiële verhoudingswet en de
geleidelijke invoering ervan van
af januari 1984".
"Aan de andere kant zijn er mis
schien ook dingen te pessimis
tisch ingeschat. Hoe ziet de wo-
ningbouwproduktie, hoe ziet het
aantal bijstand-trekkers er in de
toekomst uit?"
Dus het blijft koffiedik kijken?
"Ja, maar je moet toch enig zicht
hebben op de langere termijn. Je
probeert dat zo goed mogelijk in
te schatten".
Daarin is dus ruimte voor de eigen
inzichten van een wethouder van
financiën. Je kan voorzichtig
zijn of juist niet. Wethouder Tes-
selaar zei onlangs dat hij op de
post financiën een stuk minder
voorzichtig zou zijn; een gemeen
te kan immers niet failliet?
"Ik zou te voorzichtig zijn? Dat
heeft hij mij nooit gezegd. Kijk,
in de discussie met de vakwet
houder is het altijd de wethouder
van financiën die zegt dat er iets
financieel niet kan. Dat is je rol.
De vak wethouder wil er iets door
krijgen".
'De wethouders zitten als het ware
tussen de verschillende ambtelij
ke sectoren in. De ambtenaren
zitten er voor een deeltaak. Poli
tici zitten er om een afweging te
maken".
"Bovendien, Leiden vergelijken
met Amsterdam, zoals Tesselaar
deed, dat gaat niet op. Amster
dam verkeert in een heel bijzon
dere positie".
Is het eigenlijk wel leuk om wethou
der van financiën te zijn. En kun
je er ook iets van een politieke
kleur aan geven?
"Zelf had ik destijds een voorkeur
voor de sector volkshuisvesting.
Als wethouder van financiën ben
je twee keer de boeman. De eer
ste keer als je het geld moet bin
nenhalen en de tweede keer als
er dingen financieel niet kun-
"De gemeentefinancièn zijn echter
zo ingewikkeld dat het vraagt om
creativiteit. En het bedenken van
oplossingen is leuk. Natuurlijk
word je ook met minder leuke
dingen geconfronteerd: hoge ta
rieven, geldgebrek".
"Politieke kleur is zeker van be
lang. Je werkt mee aan het in
stand houden van collectieve
voorzieningen. Dat is voor socia
listen altijd een groot goed ge
weest. Bovendien kun je bin
nen de zeer smalle marges - nog
wel iets aan inkomenspolitiek
doen".
"Maar het is waar dat energiebe
sparing, wat ik ook in mijn porte
feuille heb, meer voldoening
schept. Het door de raad loodsen
van het voorstel over de stads
verwarming is achteraf wellicht
het belangrijkste wat ik gedaan
heb".
"De individuele klanten zullen er
misschien niet veel van merken,
maar maatschappelijk is het heel
belangrijk. In 25 jaar tijd wordt
er zo een miljard kubieke meter
gas bespaard".
Rioolbelasting
Over inkomenspolitiek gesproken
Die rioolbelastingwaar de WD
zo tegen is, komt er .natuurlijk
toch. Of zijn er alternatieven?
"De verdeling in de onroerend
goedbelasting tussen eigenaar en
gebruiker is in Leiden anders
dan elders. In de onderhandelin
gen over de collegevorming is
die verdeling vastgehouden. Dat
is erg belangrijk".
"Maar of de rioolbelasting er
komt? Wacht nou maar eva til
Alternatieven zijn er in feite niet,
maar je kunt een verschil maken
met een lozingsrecht".
"Het probleem met de rioolbelas-
ting is dat het voor eigenaren van
woningen verschillend uitpakt.
Dat komt doordat je met de ogb
tegen een wettelijke limiet aan
loopt".
"Een progressief tanef, zoals de
PPR voorstelde, is in een riool
belasting niet mogelijk. Ik zou
het liever doen. maar met belas-
tingvoorschriflen kun je de hand
niet lichten. Je zou de hele belas
tingopbrengst verspelen".
"In een circulaire van het ministe
rie is gezegd dat een progressief
tarief niet kon, hoewel het in di
verse collegeprogramma's was
opgenomen. Er bestaat een grote
weerzin bij het rijk tegen inko
menspolitiek door de gemeen
ten".
Er waren veel bezwaren tegen de
aanslag van de ogb. Worden die
bezwaren niet nog groter bij in
voering van een rioolrecht?
"De ogb is op zichzelf al een belas
ting waar veel bezwaren aan zit
ten. Ten eerste omdat het geba
seerd is op een schatting. Een
schatting van de waarde van het
onroerend goed Ten tweede is
het een negatieve beloning op
het opknappen van een huis. En
ten derde zegt de waarde van een
huis niet direct iets over de inko
menspositie van de eigenaar of
bewoner".
"Hoe groter het bedrag is dat de ge
meente aan ogb heft, des te
zwaarder wegen de bezwaren.
Daarom ben ik ook tegenstander
van het plan van Van der Stee
om de gemeenten meer aange
wezen te maken op de heffing
van de onroerend goedbelasting
in plaats van op het gemeente
fonds".
Hoeveel zou het tarief van een
rioolrecht gaan bedragen?
"Het zou een bedrag van twee mil
joen gulden moeten opleveren.
Gedeeld door 37.000 woningen in
Leiden. Dat is ongeveer vijftig
gulden per woning. Het heffen
van een rioolrecht is nou ook niet
iets waarvoor je je als socialist op
de borst slaat Ik hoef niet zo no
dig in de annalen van de Leidse
geschiedenis te worden bijge
schreven als de wethouder die
het rioolrecht invoerde".
"Het is meer een kwestie van het
minst kwade kiezen. Het alterna
tief zou zyn om de ogb te verho
gen voor de gebruikers van wo
ningen. En de huurders zijn
doorgaans niet de meest draag-
krachtigen".
LEIDEN - "Een gewest Leiden is op dit moment vol
strekt theoretisch. Er zou een bestuur ter grootte van die
van het energiebedrijf Rijnland nodig zijn. De gemeen
ten zouden dan van het rijk zo'n acht miljoen gulden
meer krijgen uit het gemeentefonds".
Woning Spoortje uitgebrand
LEIDEN - Een wissel woning aan 't Spoortje is in de nacht van zaterdag
op zondag door brand verwoest. De woning was op het moment van de
brand - 's nachts om kwart over drie - door de bewoners, een vrouw
met twee kinderen, verlaten. De brand is ontstaan bij de gevelkachel,
maar de oorzaak van de brand is nog m onderzoek by de recherche.
Brandweer en politie sluiten brandstichting met uit Op de foto de
ravage na de brand.
LEIDEN - Een 22-jange Leidenaar,
die onder invloed verkeerde van
sterke drank, heeft zondagavond
voor een enorme ravage gezorgd
op de Nieuwe Ryn en op het
Noordeinde
De man reed met zyn auto. om
streeks zes uur zondagavond, in
de verboden richting van de
Nieuwe Ryn en ramde daarby
twee geparkeerd staande auto's.
De man reed na de aanrijding
door.
Omstreeks half negen diezelfde
avond reed de knaap, met hoge
Hlhtfcl en zonder verlichting,
op het Noordeinde, in de nchting
van de Haagweg Daar botste hy
frontaal op een tegemoetkomen
de auto van een 26-jange Leide
naar. De knaap sloeg met zyn au
to over de kop en kwam tot stil
stand tegen de auto van een 33-
jarige man uit Katwijk. De dne
auto's werden totaal vernield. De
bestuurders kwamen er goed
vanaf
De veroorzaker van de ongevallen
is door de Leidse politie aange
houden wegens het ryden onder
invloed.
Kraken huis
verhinderd
LEIDEN De politie heeft in de
nacht van vrydag op zaterdag
voorkomen dat dne personen de
woning Ryndykstraat 8 kraak
ten Het pand. eigendom van de
Nederlandse Spoorwegen, stond
volgens de politie nog maar en
kele weken leeg.
Waarom zou u nu een gebruikte auto
kopen als u binnenkort kunt kiezen uit
200 prima occassions!
Het Motorhuis/Kamsteeg Occasionshow
Het grootste gebruikte auto-spektakel van het jaar,
200 auto's van alle merken. Alleen tijdens de show
100% garantie met het Bovag Garantie bewijs tot
2 april 1983'
donderdag 14, vrijdag 15, en zaterdag 16 okt. a s. in de
Croenoordhal, te Leiden. Motorhujse
Het Motorhuis laat Leiden rijden.
kamsteeg
Piraat wil
uitzenden
LEIDEN - De PTV is van plan
vanavond weer een uitzen
ding te verzorgen. Daartoe
zal rond negen uur gepoogd
worden Duitsland 2 weg te
drukken. Het is voor het eerst
sinds lange tijd dat de PTV,
een paar jaar geleden de be
kendste piratenzender in Lei
den, weer activiteiten ont
plooid.
ln deze uitzending van rond
een kwartier zal de PTV aan
dacht besteden aan Ane
Smittenaar. Deze Leidenaar
moet morgen voor het Haag
se gerechtshof verschijnen.
Hy houdt al en enkele maan
den zijn dochter verborgen
na haar bij haar moeder te
hebben weggehaald. De
Raad voor Kinderbescher
ming wil het meisje nu in een
kindertehuis onderbrengen
en daar verzet Smittenaar
zich tegen. Zaterdagavond
zyn op een geheime plaats
opnamen gemaakt voor deze
uitzending
Custom Car Show
organisatoren.
Het succes maakt het waarschijn
lijk dat het evenement volgend
jaar een vervolg krijgt. Er is
reeds een optie op de hal voor
volgend jaar oktober. Het een en
ander is wel afhankelijk van de
vraag of er sponsors te krijgen
zijn. Ook de enorme organisatie
die bij een dergelijk spectakel
komt kijken, kan een struikel
blok vormen.
De deelnemers aan de show waren
niet alleen afkomstig uit Neder
land. maar ook uit Duitsland,
België en Engeland. De deelne
mers uit Frankrijk lieten verstek
gaan in verband met een show in
Parijs. Desalniettemin was er in
de Groenoordhallen veel te zien.
Aan de verschillende catego
rieën deelnemers werden prijzen
uitgereikt voor de allermooiste
exemplaren.
Rond de tentoonstelling waren ve
le attracties georganiseerd op het
gebied van muziek, film en amu
sement. Een mechanische stier
trok veel belangstelling van het
publiek.
i motoren en duizenden
LEIDEN De derde Custom Car
Show in de Groenoordhallen
was volgens de organisatoren
een groot succes. Duizenden be
zochten zaterdag en zondag de
tentoonstelling van 'aangeklede'
auto's en motoren.
Customising heet dat aankleden en
dat loopt uiteen van een fraai ge
spoten carrosserie tot complete
verbouwingen van in- en exte
rieur. Motoren, auto's, busjes en
vrachtauto's, alles was ver
chroomd, gedecoreerd en van lu
xe en technische snufjes voor-
Het grote aantal bezoekers bij dit
evenement gaf de organisatoren
de verzekering dat een custom
car show in Nederland in een be
hoefte voorziet. "In feite doet ne
gentig procent van de bezitters
van auto's en motoren zelf aan
customising. Al is het soms maar
het aanbrengen van sierstrepen.
Echt radicaal verfraaien, daaraan
werken in Nederland toch zeker
duizend tot vijftienhonderd
mensen. Maar dat laat zich moei
lijk schatten", aldus een van de
