c
Meters bier en
de boerenrock
van Normaal
De pbtselinge beroemdheid van
Hendrik Hendrik Haverkamp
ZATERDAG 9 OKTOBER 1982
Zien naam was Hendrik Ha
verkamp,
een kleine veertig joar,
't hele darp dat ken'm wel,
want altied was hi-j al doar
As hi-j deur 't darp hen kwam
ging 't van kiek-es doar.
doar hei de maffen Hendrik
met de pette op een oor
(Uit de Normaal-song 'Hen
drik Haverkamp').
We ontmoeten Hendrik
Hietbrink (57) alias Kleine
Hendrik in zijn stam
kroeg. Café De Tol, een
sober dranklokaal tussen
Hummelo en Zelhem niet
ver van zijn kosthuis. „Ja,
hoe lang loop ik hier
noe?" herhaalt hij onze
vraag. „Tien joar zowat,
geleuf ik".
Compagnon Hendrik Haver
kamp, de andere mascotte
van de Achterhoekse boeren-
rockgroep Normaal, schittert
op de afgesproken tijd door
afwezigheid. Hij heeft zich
verlaat zoals een telefoontje
naar zijn woning leert. Van
zijn werk in Doetinchem (Ha
verkamp staat aan de draai
bank in een machinefabriek)
is hij rechtstreeks naar moe
der de vrouw gereden waar
hij op dit ogenblik het avond
maal nuttigt, want sinds vo
rig jaar toen hij trouwde, leidt
hij een wat geregelder be
staan.
„Hij kump met een half uur",
stelt degene die heeft opge
beld ons gerust. Om er ver
volgens aan toe te voegen dat
we met Haverkamp beter
nooit meer zo kunnen afspre
ken". "Je kunt better gewoon
naor zien huus gaon en hem
ophaaln". Dat weten we dan
voor de volgende keer.
Extra
Beerput
We vervelen ons trouwens niet.
De stamtafel is redelijk bezet
en de Achterhoek raakt maar
niet uitgepraat over het de
buut van lange en korte Hen
drik in het Veronica-pro-
gramma Nederland Muziek
land.
In het gevolg van Normaal wa
ren ze eind juli naar het Mui-
derstrand gereden voor de li-
door
Jan Haverkate
ve-uitzending. Nadat Vanes
sa was uitgezongen, was de
beurt aan Normaal met de al
lerlaatste hit: Niet noar huus
toe goan, eerst met de kop
boaven de beerput stoan.
De act die toen volgde, zou
zelfs een dronken revuegezel
schap Hendrik Hendrik
niet hebben verbeterd.
Als een diepgestoorde boeren
knecht die zojuist uit een in
richting is ontsnapt strom
pelde Hendrik Haverkamp
heen en weer over het toneel,
de aalemmer wild om zich
heen zwaaiend en soms ge
heel schuilgaand achter de
zware rookwolken die uit een
geïmproviseerde beerput aan
de rand van het podium om
hoogwalmden.
Kleine Hendrik voerde intus
sen de polonaise aan. Luid
zingend wankelde hij om de
midden op het toneel staande
café-tafel, opvallend stevig
bij de schouders vastgehou
den door de vier Normaal
zangers. Maar dat had zijn re
den zoals later nog zal blij
ken.
Beroemd
Zo op het oog lijkt de uitzen
ding geheel aan Kleine Hen
drik te zijn voorbijgegaan.
„Ie bint noe beroemd Hen
drik", probeert een stamgast
Hietbrink uit zijn tent te lok
ken. „Net as Brigitte Bardot.
Alleen heb ie niet zo'n veur-
komn".
„Gigigigigi", grinnikt Kleine
Hendrik. Kasteleinsvrouw
Bep (Bet zegt Hendrik) zet
een jonge-met-suiker voor
hem op tafel. Zijn vijfde.
„Loat ze maar luln Hendrik",
zegt een ander. „Iedereen
vond het prachtig. Alle arties
ten applaudisseerdn veur
hem. Vanessa was niet bie
hem weg te sloan".
„Gigigigi". Dan probeert Bep
het: „Laatst waren hier toe
risten. Die vreugn zien hand
tekening, want ze kendn hem
meteen. Ie hebt al wa hon
derd handtekeningn uutge-
deeld of niet Hendrik?"
Maar Kleine Hendrik geeft
geen krimp. „Dom kiekn en
de mond houdn is het beste",
mompelt hij. En na een korte
stilte: „Jongens, ie lult maar,
ik heb nen gezellign dag ge
had".
Hendrik Hietbrink, showman
in buitengewone dienst van
Normaal. In het echt ziet hij
er precies zo uit als op televi
sie. Klompen, zwarte man
chester broek, grijsgeblokte
pullover en colbert van onbe
stemde kleur, bril met vlin
dermontuur en een grote pet
die telkens voor zijn ogen
lijkt te willen zakken.
Achternicht
-.<« A
Plat gaat het publiek, bij elk optreden wéér. In opperste
staat van verrukking brullen ze de refreinen mee, of het
nou om Oerend Hard gaat of om de amper achttienjarige
Ali. Maar Normaal wordt pas echt Normaal als de familie
Haverkamp ten tonele wordt gevoerd. Natuurlijk was
Marilyn Monroe niet wat je noemt 'zonder' en het
voorkomen van Vanessa maakt op insiders diepe indruk,
maar wat blijft er nou helemaal van over als Ben Jolink
verhaalt van de verpletterende rondborstigheid van die
enige echte vrouw Haverkamp? Niets toch zeker. En wat
te denken van Hendrik Haverkamp, ereburger van de
Achterhoek en wijde omstreken. Een van onze
verslaggevers ging op zoek naar de Haverkamps en
belandde in een etablissement tussen Zelhem en
Hummelo. Aan de stamtafel van café De Tol maakte hij
kennis met het duo Hendrik Hendrik, de mascottes van
Normaal. Giechelend (kleine Hendrik) en brommend
(grote Hendrik) vertelden ze hun verhaal.
Behalve het Madurodam-pos-
tuur waaraan hij zijn bijnaam
dankt, heeft hij geen opval
lende kenmerken. Hij is niet
getrouwd en woont onder de
rook van de Zelhemse molen
bij een achternicht in voor
wie hij de tuin bijhoudt en
andere klusjes opknapt.
Dagelijks drinkt hij, voor het
avondeten, in De Tol een ste
vige borrel en elke week be
geeft hij zich voor dag en
dauw per fiets naar de vee
markt in Doetinchem. „Um
te kiekn, niet um te koopn".
Over zijn arbeidsverleden is hij
zwijgzaam. „Van alles", ant
woordt hij op de vraag wat hij
vroeger om handen heeft ge
had, want we hebben begre
pen dat hij sinds enkele jaren
een uitkering heeft. Uit de
schaarse gegevens die hij los
laat, valt alleen op te maken
dat hij het laatst bij een hout
zagerij in dienst was. Daar
kreeg hij een arbeidsongeval
waardoor hij zijn rechteroog
moest missen.
Aangezien ook zijn linkeroog
niet goed meer werkt, ziet
Hendrik slecht. Dat is ook de
reden dat hij zijn pet zelden
afzet, vertelt hij. „In het don
ker zee ik het allerbest".
Hoe slecht zijn gezichtsvermo
gen is wordt door de kaste
leinsvrouw treffend geïllu
streerd. „Als hij hier aan de
toafel 's avonds de kraant
leest, hef he dree brilln op 'n
neus". Niettemin weet Kleine
Hendrik zich ondanks zijn
handicap aardig te redden, al
houdt Bep van De Tol haar
hart wel eens vast als ze Hen
driks rijwiel op een donkere
wintermorgen voorbij ziet
flitsen naar de Doetinchem-
mer veemarkt.
De Tol
Hendriks connecties met Nor
maal vinden hun oorsprong
in De Tol waar ook de Nor
maal-zangers stamgast zijn.
Daar werd het idee geboren
om behalve Haverkamp de
Kleine Hendrik mee te ne
men naar het Muiderstrand,
al blijft onduidelijk of laatst
genoemde zich van meet af
aan wel heeft gerealiseerd dat
hij niet als publiek maar als
acteur werd uitgenodigd.
Maar eenmaal ter plaatse stort
te Kleine Hendrik zich in elk
geval vol overgave in het Ne
derlandse hitgebeuren. Hij
stelde maar een voorwaarde.
Het toneel vertoonde diverse
afstapjes en daarom wilde hij
geleid worden. En zo kwam
het dat de vier Normaal-zan
gers bij de polonaise Kleine
Hendrik krampachtig bij de
schouders vasthielden.
„Ik heb het veur de jongens
doan", verklaart hij zijn on
verwachte verschijnen tus
sen Drukwerk en Vanessa.
„Waarom ook nich? As ze
mie weer vreugn, ging ik zo
weer met".
Een uur is voorbijgegaan als
een hard dichtgeslagen auto
portier op de parkeerplaats
de aankomst van de andere
Hendrik aankondigt. Even la
ter verschijnt zijn tors in de
deuropening: Hendrik Ha
verkamp alias Henk Wolters
of Henkie zoals hij onder
vrienden ook wel wordt ge
noemd.
Haverkamp is 32 jaar en bijna
twee meter lang. Zijn broek
heeft het formaat van een
bungalowtent en zijn handen
kunnen probleemloos een
halve meter bier omvatten.
Al bij de eerste kennisma
king blijkt: Wolters speelt
Haverkamp niet, hij is Haver
kamp. Met zijn gekromde
neus, diepliggende ogen en
telkens naar voren schieten
de onderkaak houdt hij het
midden tussen Jerommeke
uit Suske en Wiske en Tom
my Cooper. Onder het praten
zwaait hij druk met zijn ar
men en in de pauzes tussen
de zinnen laat hij een diep ge
grom horen.
Bierteam
Haverkamp schuift aan en be
stelt iets fris. Hij heeft het
druk, begrijpen we. De ker
mis in Hummel staat voor de
deur en op dat eendaagse
volksfeest vervult hij nu al
voor het vijfde jaar tot ieders
tevredenheid de functie van
'Bieleman', een tot in de vroe
ge historie van Hummelo te
ruggaande houthakkersfi
guur die in de loop der eeu
wen is gedeformeerd tot een
soort van dorpsgek die voor
aan in de optocht loopt, het
verkeert regelt, streken uit
haalt en zoal meer.
Al is Haverkamp sinds vorig
jaar verhuisd naar het naburi
ge Drempt, zijn banden met
Hummelo hebben daar niet
onder geleden. Zo speelt hij
nog steeds in het zesde elftal
van H&K (Hummelo en Kep-
pel) dat overigens dit jaar het
zevende is geworden. Haver
kamps ploeg heeft zich in de
onderafdeling de reputatie
van het 'bierteam' verwor
ven. Een bijnaam die het
dankt aan het feit dat sommi
ge spelers herhaaldelijk be
neveld binnen de lijnen ver
schijnen. Terugspelen op de
keeper bij het zesde van
H&K kan niet zonder gevaar
zijn. Haverkamp scoorde in
een jaar op die manier diver
se fraaie doelpunten, wat
hem bij wijze van straf op et
telijke kratten bier kwam te
staan, want zo moet het bier
team zijn reputatie in stand
houden.
Het begin van Haverkamps car
rière als acteur in buitenge
wone dienst van Normaal
valt samen met zijn eerste op
treden als 'Bieleman' te
Hummelo. Helemaal toeval
lig is dat niet, want zanger
Ben Jolink van Normaal
maakte zich in dezelfde ver
momming verdienstelijk
voor de Hummelose gemeen
schap en tijdens hun geza
menlijke optreden op de jaar
lijkse kermis zijn hem de ta
lenten van Haverkamp niet
ontgaan.
Dorpsgek
Telkens als Jolink tijdens op
tredens in de Achterhoek het
lange lijf van Haverkamp in
de zaal ontwaarde, liet hij de
gelegenheid niet onbenut om
hem uit te nodigen op het po
dium de dorpsgek uit te ko
men hangen. Zo groeide Ha
verkamp geleidelijk naar zijn
eerste tv-optreden toe: het
nummer 'Oerend Hard'. Ha
verkamp, toen nog actief lid
van De Blijde Rijders, domi
cilie houdend in het concur
rerende cafe 'De Stofwolk',
slaagde erin een leger motor
vrienden voor de televisiere
gistratie op de been te bren
gen en daarmee was zijn
naam gevestigd
Maar pas definitief brak hij
door na het Normaal-num
mer 'Hendrik Haverkamp',
waardoor hij ook als zodanig
in stad en land bekend werd.
Sindsdien staat hij zijn Nor
maal-vrienden, in ruil voor de
reiskostenvergoeding en een
handvol T-shirts, regelmatig
in het openbaar terzijde, al
beperkt hij sinds hij ge
trouwd is de actieradius van
zijn zaaloptredens wel voor
namelijk tot de Achterhoek.
We moeten trouwens over zijn
Haverkamp-creatie niet te
licht denken, vertelt Hen
drik. Zo'n type op de planken
zetten is geen sinecure. „Ie
mand uutbeeldn die zo dom
is as heui, is niet makkelijk",
verduidelijkt hij. „Probeer
het zolf maar eens". Al te veel
instructies van een regisseur
brengen hem dan ook al snel
uit balans. „Ze mogn mie wel
op weg helpn, maar verder
moetn ze me mien gang loatn
goan, anders wordt het niks"
Van stand
Al improviserend, op het toneel
en daarbuiten, heeft hij de fi
guur Haverkamp in de afge
lopen jaren geperfectioneerd
tot de idioot die televisiekij
kend Nederland eind juli kon
aanschouwen. Daarbij heeft
hy slechts een beperkt maar
zeer doeltreffend repertoire
van bewegingen en gebaren
tot zijn beschikking, waarvan
het internationaal bekend
duim-tussen-de-wijs-en-mid-
delvinger tot dusver het
meest succesvol is gebleken.
Nederland heeft daarvan via
de beeldbuis nog niet kun
nen meegenieten, maar hele
zalen heeft hij er inmiddels al
mee in vervoering gebracht.
Overigens wil Haverkamp zich
bij gelegenheid ook wel eens
als heer van stand tonen. Dat
gebeurde bijvoorbeeld in ju
ni bij de officiële aanbieding
van het Normaal-bier. In een
tent, „een paar strobalen ver
wijderd van café De Tol" zo
als in de convocatie stond. In
een strak om zijn buik span
nende smoking trad Haver
kamp toen op als de ambas
sadeur van het Achterhoekse
drankwezen. Het was ook de
eerste keer dat hij zich samen
met Kleine Hendrik aan de
fans presenteerde.
Haverkamp zorgde ovengens
wel voor enige opschudding
toen hij zich na het drinken
van een meter bier als vrijwil
liger aanmeldde om met een
grotendeels ontklede jonge
dame in het modderbad een
nummertje te worstelen.
Het uitkleden leverde aanvan
kelijk wat problemen op. „Ik
goa hier in de tent niet in
mien blote kont stoan". zei
Hendrik. Achter de geluids
boxen dan maar, hoewel daar
de uit Amsterdam afkomsti
ge worstelaarsters bivakkeer
den, „maar die bint wel iets
gewend", zei hy.
Klompen
Natuurlijk had Hendrik de tal
loze fotografen onder het pu
bliek wel gezien, maar zich
dial p—lliwd dat die niet
uitsluitend kiekjes voor het
familiealbum maakten.
Groot was dan ook zyn
schrik toen hij zich een week
later in diverse popbladen
met de worstelende dames
zag afgebeeld „Maar ja", zegt
Hendrik, „ik zat toch helema-
ol onder de drek, de leu kon
den toch niet zeen dat ik het
was".
Nog even terug naar Nederland
Muziekland, het debuut van
Hendrik Hendrik. Tussen
de floorrepetitie en de uitzen
ding waren Kleine Hendrik
en Hendnk Haverkamp in
Chip van de anderen
een hap gaan eten in Amster
dam. waarna nog een korte
wandeling over de Wallen
werd gemaakt, want Kleine
Hendrik was per slot van re
kening nog maar een keer in
zyn leven in Amsterdam ge
weest.
Komt er, vertelt Kleine Hen
drik, een vrouw naar buiten,
die zegt „Kom. laat de klom
pen maar buiten staan" Hen
drik „Ik zeg wat. de klom
pen buutn loatn stoan* Dat
kan ik in huus ook wal. Gyp-
gig«
Als we de deur van do gelagka
mer achter ons dichttrekken,
is Kleine Hendnk al lang
weg Naar de warme aardap
pelen. Alleen Haverkamp
blyft nog plakken. Wie geen
dringondo reden heeft om te
vertrekken, blyft in dat sobe
re dranklokaal tussen Zel
hem en Hummelo aan de
stamtafel zitten. Hietbnnk,
Wolters, Jolink en al die an
deren ze hebben het alle
maal aan den lyve ondervon
den.
