Houding VS minder strak
Premier Marlens
heeft reden
tot bezorgdheid
Reagan probeert Mexico te temmen
C
D-
Opwinding bij Zwitsers over
Nederlandse studentenpastor
Israël blijft toch bij eis:
eerst vertrek Palestijnen
Inzake sancties Russische gaspijpleiding
Nieuwe details plan
Spaanse staatsgreep
ZATERDAG 9 OKTOBER 1982
ZURICH - In Zurich is kortgeleden
de in Zwitserland werkende Ne
derlandse studentenpastor dr.
Hans van der Geest ontslagen.
Aanleiding was een omstreden
artikel in de Gereformeerde
Kerkbode. Daarin pleitte Van
der Geest voor gelijkberechti
ging van homo's en hetero's in de
Zwitserse wet. Dit maakte een
onverwachte stroom reacties los.
Twee citaten uit het artikel in de
kerkbode zijn de Zwitsers vooral
in het verkeerde keelgat gescho
ten: „Als mensen elkaar persoon
lijk respecteren en voor elkaar
instaan, is geen enkele vorm van
liefdesuitdrukking verkeerd", en
door
Willem Offenberg
„Gelijkstelling van homo- en he-
tero-seksualiteit betekent niet al
leen dat er ruimte komt voor
mensen die liefde voor het eigen
geslacht ervaren en willen uit
drukken, maar ook dat de lustbe
leving als zodanig niet meer on
der verdenking staat".
Van der Geest is allerminst een ra
dicale hemelbestormer. Hij zegt:
„Ik vind het helemaal niet inge-
Na pleidooi voor homo's
Buitenland
wikkeld. Mensen hebben de aan
leg om van elkaar te houden. Dat
is niet te stuiten. Ik hou niet van
het mannelijk geslacht of van het
vrouwelijk geslacht. Ik hou van
een mens. En of dat een man of
een vrouw is. dat is niet zo vrese
lijk belangrijk".
Als predikant in het Brabantse
Nieuwendijk stapte Van der
Geest in 1965 over naar een psy
chiatrische kliniek in Leidschen-
dam, waar hij acht jaar werkte.
Zielszorger heette dat toen nog.
Seminars, cursussen en confe
renties brachten hem herhaalde
lijk naar Zwitserland, waar hij
negen jaar geleden een baan aan
nam als studentenpastor in het
Neumunster-diaconessenzieken-
huis in een voorstad van Zurich.
Zijn opvattingen over homofilie
stak hij bij de zogenaamde Clini
cal Pastoral Training nooit onder
stoelen of banken, maar de vlam
sloeg in de pan toen hy een arti
kel schreef in een blad dat door
zeker enkele honderdduizenden
Zwitsers wordt gelezen.
Hij deed dit als weerwerk op een
artikel van de Christelijke Jonge
mannen Vereniging, ofte wel de
Zwitserse YMCA. Deze veroor
deelde in scherpe bewoordingen
een voorstel tot gelijkberechti
ging van homo's en hetero's in de
Zwitserse wet. De YMCA was
ook felgekant tegen verlaging
van de minimumleeftijd waarop
homoseksueel contact is toege
staan. Dat is nu 20 jaar voor ho
mo's en 18 jaar voor hetero's. De
bedoeling is beide leeftijdsgren
zen te verlagen tot 14 of 15 jaar.
Hans van der Geest: „De eerste
reacties waren kritisch. De men
sen die het met me eens waren,
zeiden in het begin niks. Die von
den het gewoon een leuk artikel
en gingen slapen, klaar. Maar de
genen die geraakt werden, die
schreven vele ingezonden stuk
ken in de kerkbode".
Maar daar bleef het niet bij; er
kwam een hetze op gang. Dertien
conservatieve predikaten namen
de strijdbijl op. Het oerconserva
tieve Witte Kruis, dat alles wat
met sex heeft te maken vies
vindt, zette het bestuur van het
ziekenhuis onder druk. En hoe
wel de voorzitter, die bovendien
hoofd is van de gereformeerde
kerk in Zurich, Van der Geest
verdedigde, stemde een meer
derheid toch voor ontslag met in
gang van februari 1983.
Pas toen kwamen de tongen goed
los. Van der Geest kreeg onge
veer 200 brieven met bijval. Niet
meer dan 20 briefschrijvers ver
oordeelden hem. Fanaten be
kladden de deur van Van der
Geests garage met het zoge
naamde homoteken. En Van der
Geest werd ongewild tot marte
laar gebombardeerd. Interviews
op radio en tv maakten hem ook
buiten Zurich bekend. Het ver
haal wil nu dat hij zich beter ge
deisd had kunnen houden. Voor
al het feit dat hy als buitenlander
stelling neemt in een interne
Zwitserse aangelegenheid, heeft
ongetwijfeld meegespeeld als
aanleiding tot zijn ontslag.
BONN (ANP/AP) De Verenigde Staten zijn bereid met
hun Westeuropese bondgenoten te praten over mogelijk
heden voor beëindiging van de Amerikaanse sancties te
gen de Siberische gaspijpleiding, zo heeft de Westduitse
minister van economische zaken, Otto Lambsdorff, gis
teren verklaard in een radio-interview.
Hij baseerde deze uitspraak op be
sprekingen die de Westduitse
minister van buitenlandse zaken,
Hans-Dietrich Genscher, dins
dag heeft gehad met zijn Ameri-
kaande ambtgenoot George
Shulz.
We hopen dat een combinatie van
juridische stappen en politieke
overredingskracht kan zorgen
voor opheffen van sancties, maar
dat zal wel niet snel gebeuren, zo
zei Lambsdorff. De nieuwe con-
servatief-liberale regering in
West-Duitsland heeft laten we
ten dat zij de door Duitse bedrij
ven afgesloten contracten voor
de pijpleiding zal respecteren.
Thatcher: geen
veranderingen
BRIGHTON - De Britse premier
mevrouw Thatcher is niet van
plan om met het oog op komen
de algemene verkiezingen wijzi
gingen aan te breygen in de
strakke economische politiek zo
als haar regering die tot dusver
heeft gevoerd.
„Nu toegeven zou verraad zijn. en
wij verraden onze principes niet.
Wij zullen de mensen de waar
heid vertellen, en de mensen zul
len ons daarop beoordelen", al
dus de premier aan het slot van
haar rede ter afsluiting van het
jaarcongres van de Conservatie
ve partij in Brighton.
Volgens de premier zal het kern
punt van het economische pro
gramma van haar regering de be
strijding van de inflatie blijven.
Zij pleitte voor matiging in de
looneisen met de woorden: „De
inflatie is niet verslagen als de
prijzen niet meer omhoog gaan,
maar als de kosten niet meer stij
gen".
Het nieuwe bewind heeft verder
aangedrongen op beter overleg
binnen de NAVO om conflicten
als die over de pijpleiding te
voorkomen en heeft zich ook be
reid getoond te praten over een
verstrakking van de regels voor
de export van strategische goe
deren naar de Sowjet-Unie.
De commissaris van de koningin
voor de provincie Groningen,
Vonhoff, heeft gisteren in Was
hington in zijn hoedanigheid van
voorzitter van de raad van com
missarissen van de Nederlandse
Gasunie gezegd dat de Gasunie
in staat is een mogelijk tekort als
gevolg van Russische maatrege
len tegen gasleveranties aan Ne
derland volledig op te vangen.
Vonhoff maakte de opmerking
in verband met de door de Ame
rikaanse regering onder woor
den gebrachte vrees dat West-
Europa door Russische gasle-
veranties te afhankelijk zou wor
den van de Sowjet-Unie.
Vonhoff verklaarde dat de normale
Nederlandse produktiecapaciteit
van 60 miljard kubieke meter gas
per jaar, zou kunnen worden op
gevoerd "Met 80 tot 100 procent"
indien nodig.
Hij voegde hier aan toe dat er in dat
geval problemen zouden rijzen
in verband met de prijs van het
gas. omdat het Russische gas
goedkoper is, alsmede met de fa
ciliteiten voor de distributie van
het gas.
Vonhoff beklemtoonde evenwel
tegenover een vragensteller in de
nationale persclub dat het moge
lijk is om extra Nederlands gas te
leveren voor een vrijwel onbe
perkte tijdsduur. "En de op
schorting van leveranties vanwe
ge politieke redenen geldt door
gaans voor beperkte perioden",
aldus Vonhoff.
MADRID - Een week na de arresta
tie van drie Spaanse officieren
komen steeds meer details aan
het licht over het plan om een
staatsgreep uit te voeren op 27
oktober, een dag voor de verkie
zingen. De operatie „Mars" (de
aanvankelijke naam van het
plan, Cervantes, blijkt nergens in
de aangetroffen documenten
voor te komen) zou een bliksem
actie moeten zijn om in drie uur
tijd alle centrale punten, waaron
der het koninklijk paleis van ko
ning Juan Carlos en het militaire
hoofdkwartier van de generale
staf, te neutraliseren.
door
Gerrit-Jan Hoek
De operatie van meer dan honderd
kolonels was er bovendien op ge
richt om de hoogste militaire be
windvoerders in de diverse mili
taire districten te isoleren. Twee
belangrijke militairen stonden
echter op de zwarte lijst om di
rect geliquideerd te worden. Ge
neraal Sabino Fernandez Cam
pos, militair-secretaris van ko
ning Juan Carlos, die op 23 fe
bruari vorig jaar als adviseur van
de koning een hoofdrol speelde
om de mislukte coup van die dag
te ontmantelen. De andere mili
tair zou kolonel Manglano zijn,
hoofd van de militaire inlichtin
gendienst CESID, die vanwege
zijn democratische opvattingen
het volle vertrouwen geniet van
regering en politieke partyen.
De actie zou worden uitgevoerd
door ongeveer zeventig com
mando's. bestaande uit een aan
tal Groene Baretten, varièrend
van vier tot veertig man. Wan
neer Madrid eenmaal onder con
trole van de rebellen zou zijn, zou
via de radio de formatie van een
militaire junta worden bekend
gemaakt, die zou bestaan uit 22
kolonels.
De definitieve datum komt ner
gens in het plan voor, alleen een
aanduiding dat de operatie uitge
voerd zou worden de dag voor de
verkiezingen. Op die dag zouden
namelijk alle partijleiders (van
wie enkele direct „geannuleerd"
zouden worden) weer in de
Spaanse hoofdstad zijn terugge
keerd na de verkiezingscampag
ne. Die „dag van de overpein
zing" zou de rebelse militairen
bovendien in de kaart spelen,
omdat dan alle militaire eenhe
den zich traditioneel in staat van
verhoogde waakzaamheid bevin
den.
Een van de meest sinistere details
van de operatie Mars vormde het
onderdeel van de „psychologi
sche voorbereiding van de bevol
king". Indien bepaalde groepen
met geweld de putsch zouden
proberen tegen te houden, zou
den de samenzweerders het ge
weld nog verder aandikken om
bij de bevolking een psychose
van geweld te creëren. Wanneer
de staatsgreep op geen enkel ver
zet zou stuiten, zouden de rebel
len zelf voor aanslagen zorgen
om een interventie van de rest
van het leger te provoceren.
JERUZALEM - Een verkoold geraamte. Dat is alles wat overbleef v
autoriteiten in Israël geloven dat de brand door joodse extremisten ii
nogal bezwaar tegen de wervende activiteiten van deze kerk.
i de Baptisten Kerk in Jeruzalem. De
langestoken. Deze extremisten maken
JERUZALEM (AFP/AP) - "De Is
raëlische regering heeft niet haar
aanvankelijke eis opgegeven dat
de Palestijnse strijders in Liba
non het Libanese grondgebied
verlaten voordat Israëlische mili
tairen vertrekken". Dit is giste
ren in een communiqué van het
Israëlische ministerie van bui
tenlandse zaken in Jeruzalem be
kendgemaakt.
De woordvoerder van het ministe
rie sprak kranteberichten tegen
dat Israël zou instemmen met
het vertrek van de Palestijnen en
Syriërs gelijk met dat van de Is
raëlische militairen. "Die berich
ten zijn ongefundeerd en weer
spiegelen niet het standpunt van
de Israëlische regering".
Van de Israëliërs verwerpt 38,6
procent de vredesdenkbeelden
voor het Midden-Oosten die de
Amerikaanse president, Ronald
Reagan, op 1 september kenbaar
heeft gemaakt. Daartegenover
aanvaardt 38,8 procent deze als
"onderhandelingsbasis". Dit
blijkt uit de uitslag van een opi
niepeiling van het instituut "Mo-
diien" die gisteren bekendge
maakt is.
De denkbeelden van Reagan om
vatten onder meer autonomie
voor de Palestijnen op de weste
lijke Jordaanoever en in Gaza in
een relatie met Jordanië en be
vriezing van het nederzettingen-
beleid.
De Italiaanse regering heeft giste
ren haar bezorgdheid uitgespro
ken over vermeende mishande
ling van Palestijnen door Liba
nese troepen in Beiroet en zijn
partners in de multinationale
vredesmacht opgeroepen "pre-
ciese informatie" te eisen over
toekomstige politionele acties.
Dit is bekend gemaakt door Ita
liaanse functionarissen.
Het verzoek werd gedaan in een
boodschap van premier Giovan
ni Spadolini aan de Amerikaanse
president Ronald Reagan en de
Franse president Frangois Mit
terrand.
De functionarissen zeiden dat de
boodschap uiting gaf aan "de
zeer grote bezorgdheid" van de
Italianen over vermeende geval
len van wreedheid door Libane
se soldaten bij een recente zuive
ringsactie in West-Beiroet.
Het Libanese leger heeft overigens
elf leden van de Duitse Baader-
Meinhofgroep en drie leiders van
de Italiaanse Rode Brigades
gearresteerd tijdens veiligheids-
patrouilles in Beiroet.
De samenstelling van de nieuwe
Libanese regering onder premier
Chafic Wazzan heeft de meeste
politieke waarnemers verrast.
Men had verwacht dat het een
kabinet van het "traditionele" ty
pe zou woden, dat de diverse po
litieke stromingen vertegen
woordigde. Wazzan presenteerde
echter een ploeg van slechts tien
ministers, die 21 portefeuilles on
der hun beheer hebben gekre
gen. Opmerkelijk is dat deze be
windslieden niet uit de in het
parlement vertegenwoordigde
politieke groeperingen voortko
men, maar tot de verschillende
confessionele richtingen beho-
Zeven jaar voor
Poolse dissident
WARSCHAU (AFP) - De militaire
rechtbank van Warschau heeft
de dissidentenleider Leszek
Moczulski gisteren veroordeeld
tot een gevangenisstraf van ze
ven jaar. Volgens het Poolse
persbureau PAP krijgt Moczuls
ki, voorzitter van de "confedera
tie voor een onafhankelijk Po
len" (KPN), de straf voor activi
teit gericht tegen de belangen
van de staat Polen.
De andere verdachten Romuald
Szeremietiew en Tadeusz Stans-
ki kregen vijfjaar, Tadeusz Jand-
ziszak twee jaar.
De Belgen kiezen morgen nieuwe gemeenteraden. De regerings
coalitie van christen-democraten en liberalen ziet de uitslag met
zorg tegemoet. De verkiezingen liggen kennelijk zó gevoelig, dat
de Belgische staatsomroep BRT besloot een anti-christen-demo
cratische passage uit een tv-interview met de theoloog Schille-
beeckx, dat deze week uitgezonden werd, te knippen. „Het
komt erop neer", zegt Schillebeeckx, „dat in tijd van crisis chris
tenen links moeten stemmen". De Belgische kiezers zullen dit
stemadvies in elke geval moeten i
Het is een traditioneel discus
siepunt onder politici: heb
ben gemeenteraadsverkiezin
gen invloed op de nationale
politiek, of niet? Doorgaans
hangt het antwoord af van de
per partij verwachte winst of
verlies. Dat geldt in Neder
land, dat geldt evenzeer in
België, waar morgen 6,9 mil
joen Belgen naar de stemlo
kalen trekken om een kleine
13.000 gemeenteraadsleden
te kiezen voor de komende
zes jaar.
De Belgische premier Martens
(christen-democraat - CVP)
lokte deze discussie al in een
vroeg stadium uit. Op 6 sep
tember wees hij openlijk elke
invlped van de verkiezings
uitslag op zijn regeringsbe
leid af. „De gemeenteraads
verkiezingen hebben slechts
betrekking op de gemeenten.
De regering laat zich er niet
door van de rechte weg af
brengen. Er is geen ander
beleid mogelijk dan dat wat
wij vandaag voeren. We
staan met de rug tegen de
muur", aldus Martens. „Ik
vrees de verkiezingsuitslag
niet", verzekerde hij nog,
maar dat kon zijn bezorgde
ondertoon toch niet verhelen.
door
Ferry Mingelen
Reden tot bezorgdheid is er ge
noeg voor Martens en zijn
ploeg christen-democraten
en liberalen. Volgens de laat
ste opiniepeiling van eind
september zouden de rege
ringspartijen behoorlijk ver
liezen, terwijl de oppositie
(socialisten en Vlaamse na
tionalisten) vooruitgaat. Be
langrijker nog is echter de
maatschappelijke onrust die
na een hete lente, met zijn na
tionale stakingen en hevige
staalrellen en een rustige zo
mer, opnieuw de kop op be
gint te steken.
Het ingrijpende bezuinigings
menu la Van Agt en Van der
Stee, dat de regering-Martens
de Belgische burgers voor
schotelt, begint slecht te be
komen. Arbeidsonrust,
prikacties, demonstraties, 24-
uursstakingen in uiteenlo
pende sectoren als de staal,
de spoorwegen, de posterij
en, het onderwijs en de ge
pensioneerden doen de poli
tieke temperatuur in België
de laatste dagen weer aardig
oplopen.
En dat, terwijl de belangrijkste
regeringsmaatregelen eigen
lijk nog niet bekend zijn. Al
enige tijd overlegt de rege
ring met de sociale partners
over fundamentele zaken als
herindexering van de lonen
(waarover werkgevers en
werknemers een hard ge
vecht leveren), de werktijd
verkorting en de omstreden
afschaffing van de kinderbij
slag voor enige kinderen,
maar beslissingen worden
toevallig pas na 10 oktober
verwacht.
De geur van het menu „Mar
tens", die reeds uit de rege
ringskeuken naar buiten
waait, kan echter voor veel
kiezers al genoeg zijn om zich
snel naar een ander restau
rant te begeven. Karei van
Miert, de leider van de
Vlaamse socialisten, haakt
daar natuurlijk gretig op in
om zijn oppositiepotje aan de
man te brengen. „Indien de
verkiezingen op 10 oktober
slecht uitvallen voor de rege
ringspartijen, dan is dat een
belangrijk politiek feit. Wij
zullen eisen dat er nieuwe na
tionale verkiezingen komen
zodat de bevolking zich dui
delijk kan uitspreken voor
een alternatief beleid", zei
Van Miert deze week hoop
vol.
Het nationale economische de-,
bat doet al te gemakkelijk an
dere voor de gemeenteraads
verkiezingen belangrijke fac
toren vergeten. De Vlaams-
Waalse tegenstellingen blij
ven hun rol spelen, vertaald
in een verwachte opmars van
de Vlaamse nationalistische
Volksunie (niet te verwarren
met de gelijknamige Neder
landse ultra-rechtse splinter
groepering) en een teruggang
van de Franse taalstrijdpartij,
het FDF, vooral in het Brus
selse.
Ook de vreemdelingenhaat
heeft zijn invloed, vooral in
gemeenten waar immigran
ten 30 tot 50 procent van de
bevolking uitmaken. Het
rechtse „Vlaamse Blok", met
nu in Genk verboden racisti
sche affiches als „Vijfhon
derdduizend werklozen,
waarom dan gastarbeiders?",
en FDF-politici als wethou
der Lismonde in Voorst met
zijn „open brief aan het
(vreemdelingen)uitschot",
proberen daar handig een
graantje van mee te pikken.
Minder gevaarlijk is de actie
die verkeersminister De Croo
ondernam om de vrouwelijke
bevolking van zijn' gemeente
Brakel te gerieven. Hij liet
overal een soort namaakoor-
konde bezorgen waarin met
gotische letters: „De mooiste
naam op het wereldrond is
moeder", aangeboden aan al
le moeders door Herman de
Croo. Daarmee verwijderde
deze liberale politicus zich
wel erg ver van de dagelijkse
politieke zorgen, maar dat zal
wel precies zijn bedoeling
zijn geweest.
ADVERTENTIE
HAARLEMMERSTR.
toM&piiknztierkcpp&sW
MEXICO STAD - De Amerikaanse
president Ronald Reagan heeft
vrijdag een ontmoeting gehad
met zijn Mexicaanse ambtge-
noot-in-spé Miguel de la Madrid.
door
Rob Sprenkels
Naar buiten toe was het een
openhartige, vriendelijke ken
nismaking. Maar tijdens het ge
sprek achter gesloten deuren in
het Amerikaanse San Diego zal
niettemin het nodige politieke
vuurwerk zijn afgestoken rond
het belangrijkste onderwerp van
gesprek: Midden-Amerika.
Eerder op de dag had de Ameri
kaanse president De la Madrid,
die per 1 december de huidige
president José Lopez Portillo op
volgt, vergezeld naar de kort
over de grens gelegen Mexicaan
se stad Tijuana. Daar legde Rea
gan bloemen bij het monument
van de legendarische Mexicaan
se president Benito Juarez, die
bekendheid geniet over de gehe
le wereld vanwege zijn lijf
spreuk. „Vrede is het respect
voor de rechten van een ander",
zo meende deze strijdlustige li
beraal uit de 19e eeuw.
Wat er achter de gesloten deuren in
San Diego precies is besproken,
zal hoogstwaarschijnlijk nooit
bekend worden. Maar aangeno
men wordt dat Reagan, in strijd
met de lijfspreuk van een paar
uur eerder door hem geëerde
Juarez, heeft getracht om de kla
re taal van Mexico inzake Mid-
den-Amerika te smoren met be
loftes voor verregaande econo
mische bijstand.
Commentatoren in de Verenigde
Staten hadden er aan de voor
avond van de ontmoeting tussen
Reagan en technocraat De la Ma
drid al op gewezen dat Reagans
conservatieve achterban goede
hoop had dat een dergelijk poli
tiek kapitaliseren 1
sche hulp nu ook wat betreft Me
xico succes zal hebben. Mexico
verkeert immers in een giganti
sche economische crisis en kan
zijn buitenlandse schulden niet
meer voldoen. In Washington
gaat men ervan uit dat De la Ma
drid lang niet zo progressief zal
zyn als de huidige president, Jo
se Lopez Portillo, die op het
ogenblik wellicht een van de be
langrijkste obstakels vormt voor
Amerika om conflicten in Mid-
den-Amerika desnoods met
bruut geweld te beslechten.
In Mexico verwacht men over het
algemeen dat mocht Reagan in
derdaad economische hulp in
ruil voor steua voor de Ameri
kaanse politiek inzake Midden-
Amerika hebben voorgesteld, De
la Madrid daar niet op is inge
gaan. Maar de troeven van Rea
gan, met name de economische
crisis in Mexico en de miljoenen
Mexicaanse arbeiders, die ille
gaal in de Verenigde Staten
werken, zijn natuurlijk wel erg
sterk. Daarom bestaat er toch
nog de nodige twijfel over het
geen er precies in San Diego is
gebeurd. In ieder geval gaan er
reeds geruchten dat er nog dit
jaar een nieuwe ontmoeting tus
sen Reagan en De la Madrid zal
plaatsvinden, vlak nadat De la
Madrid op 1 december officieel
als president is beëdigd.
