Israël milder
'tegenover PLO
Zweedse marine
zit in haar maag
met onderzeeër
J
Doodvonnis over Poolse
vakbond voltrekt zich
Scherpe aanval
op vakbonden
"Ja pappie, de oppas
is echt naar huis."
-Palestijnen niet het eerst weg
Haddad is
bereid tot
vertrek uit
Libanon
Laat eens wat van je
Zwitserland
levert lid
RAF uit
Britse minister:
Italië: agent
gedood om
gevangene
te bevrijden
8 UKlUtSLK
WARSCHAU (Reuter/DPA) - In
het Poolse parlement wordt het
officiële doodvonnis over de
vrije vakcentrale Solidariteit vol
trokken. De leden van de Sejm
komen vandaag en morgen bij
een voor het aannemen van de
nieuwe vakbondswet. waarmee
alle bestaande vakbonden wor
den ontbonden. Sinds de afkon
diging van de noodtoestand was
de activiteit van Solidariteit op
geschort. maar nu wordt de vrije
vakbeweging illegaal.
De sfeer in het land is gespannen
aan de vooravond van deze zit
ting. maar er zijn de Polen wei
nig mogelijkheden gelaten om
hun misnoegen te uiten. Met hun
machtsvertoon bij de betogingen
van 31 augustus hebben de auto
riteiten getoond dat ze elk verzet
in de kiem willen smoren. Maar
w de spanning is wel zo hoog opge
lopen dat aartsbisschop Jozef
7 Glemp een voorgenomen reis
naar Rome heeft afgezegd.
De partij wil niets aan het toeval
overlaten. Het Politburo deed
deze week de ongebruikelijke
stap om alle fractieleden van de
Poolse Verenigde Arbeiderspar
tij (de communistische partij) te
verplichten zich in de debatten
Buitenland
en de stemming voor de wet uit
te spreken, kennelijk uit vrees
voor mogelijke stemonthoudin-
gen. Eventuele blancostemmers
zouden zich niet willen verzetten
tegen de ontbinding van Solida
riteit. maar tegen de gelijktijdige
liquidatie van de per bedrijfstak
georganiseerde vakbonden. In
deze .gezagsgetrouwe bonden
hadden veel dogmatici en func
tionarissen van de oude centra
listisch gestuurde bonden een
nieuw onderdak gevonden.
Het wetsontwerp is in de Poolse
media nog niet gepubliceerd
maar de autoriteiten hebben bij
zonderheden laten uitlekken
naar buitenlandse corresponden
ten. Vermoedelijk verwachten ze
dat hun burgers zo via de wester
se radiozenders, die in Polen in
tensief worden beluisterd, vast
worden voorbereid. Volgens goe-
dingelichte zegslieden zullen er
maandag in de bedrijven specia
le voorlichters aanwezig zijn om
de arbeiders over de wet in te
lichten, en eventuele verhitte ge
moederen te kalmeren. In de
Poolse pers wordt de wet aange
kondigd als een nieuw begin in
de arbeidsverhoudingen. De wet
stelt jdat de nieuwe bonden zelf-
bestuïend zullen zijn, en onaf
hankelijk van de staat en de ad-
ministatieve organen. Maar, zo
merken de waarnemers op, over
onafhankelijkheid van de partij
wordt niet gesproken. Het artikel
waarin het partijdagblad Trybu-
na Ludu herinnert aan Lenins
stelling dat de vakbonden moe
ten dienen als drijfriem tussen
de partij en de massa, voorspelt
wat dat betreft niet veel goeds.
Het stakingsrecht wordt in de
nieuwe wet drastisch beperkt.
Stakingen zijn toegestaan ter on
dersteuning van economische en
sociale eisen, maar alleen als alle
bemiddelingsmogelijkheden zijn
uitgeput. Politieke en solidari-
teitsstakingen zijn verboden. In
een "kritieke economische situa
tie" kan het parlement het sta
kingsrecht voor onbepaalde tijd
opschorten. Onder de staat van
beleg en de staat van oorlog zijn
stakingen verboden.
Op het organiseren van illegale sta
kingen komen zwaardere straf
fen te staan. In het vorig jaar op
gestelde ontwerp was slechts
sprake van geldboetes, maar nu
kan maximaal een jaar gevange
nisstraf worden opgelegd. Deel
nemers aan legale stakingen mo
gen daar geen nadeel van onder
vinden. maar ïh de wet ontbre
ken de verder strekkende garan
ties van het eerdere ontwerp.
Ook de mogelijkheden voor inter
nationale contacten van de bond
worden sterk aan banden gelegd.
Bonden die de belangen van de
Poolse republiek schaden of con
tact onderhouden met binnen- of
buitenlandse organisaties die te
gen de belangen van Polen
werken, kunnen verboden wor
den. Deze bepaling zal zeker een
gunstig onthaal vinden bij de
communistische regimes in de
buurlanden, die altijd bevreesd
zijn geweest voor de "besmette
lijke werking" van een vrije vak
bond.
Anders dan Solidariteit mogen de
nieuwe bonden geen regionale
structuur opbouwen: ze moeten
bedrijfstaksgewijs worden geor
ganiseerd. Over het recht op toe
gang tot de media - een van de
hoofdeisen van Solidarieteit -
vermeldt de wet niets.
In theorie zouden de leden van So
lidariteit in een fabriek hun oude
vakbondsafdeling kunnen hero
prichten en registratie aanvra
gen. Maar per fabriek wordt
slechts één vakbond toegestaan,
en het zijn de autoriteiten die uit
maken welke aanvragen voor re
gistratie wordt gehonoreerd.
JERUZALEM (UPI) Israël heeft zijn eis laten vallen dat alle overgebleven PLO-strij-
ders Libanon moeten hebben verlaten voor Israëlische en Syrische troepen beginnen
met de aftocht.
METOULLA (AFP) - De
christelijke dissidente mili
tieleider majoor Saad Had
dad heeft zich bereid ver
klaard eventueel Libanon te
verlaten. "Ik ben bereid uit
Libanon te vertrekken als
mijn aanwezigheid een be
lemmering vormt voor de on
derhandel ngen tussen Israël
en Libanon over de veilig
heid in Zuid-Libanon", zei hij
gisteren na afloop van zijn
onderhoud met de Israëli
sche minister van defensie,
Ariel Sharon.
"Het schijnt dat commandant
Haddad de laatste tijd onder
werp van discussie en een
principiële kwestie is gewor
den. Als mijn aanwezigheid
een sta in de weg is wil ik hier
weggaan en eventueel ook uit
Libanon en me elders gaan
vestigen, mogelijk in Israël",
aldus Haddad.
Functionarissen zeiden dat de Pa
lestijnse commando's uit Liba
non moeten zijn op het moment
dat de laatste Syrische en Israëli
sche soldaat het land verlaat. De
woordvoerder van premier Me-
nachem Begin zei eerder deze
week dat alle guerrillero's Liba
non onmiddellijk moesten verla
ten.
Een van de functionarissen zei dat
het niet noodzakelijk is om "te
beginnen met de PLO. Wie eerst
vertrekt en wie daarna is niet zo
belangrijk. Wij willen er zeker
van zijn dat er geen terrorist ach
terblijft nadat het Israëlische le
ger Libanon heeft verlaten". Hij
ontkende dat er sprake zou zijn
van een wijziging in het beleid.
"Het is geen politieke kwestie,
het gaat alleen om de technische
uitvoering".
Een andere bron van zorgen voor
de Israëlische regering vormen
de nog niet helder gedefinieerde
"veiligheidsmaatregelen" die Is
raël wenst om ervan verzekerd te
zijn dat Zuid-Libanon niet op
nieuw een bolwerk wordt van
PLO-strijders. De kwestie moet
volgens de functionaris ter spra
ke komen in de onderhandelin
gen over de terugtocht van alle
buitenlandse troepen uit Liba
non. Hij ontkende dat Israël zijn
troepen in het zuiden van Liba
non wil houden als er geen be
vredigende regeling komt.
Hij herhaalde wel een van de eisen
waar volgens de Israëliërs niet
aan te tornen valt: "een overeen
komst met de Syriërs zal het uit
wisselen van krijgsgevangenen
moeten inhouden". Israël zegt
LONDEN (AP) - De Amerikaanse actrice Koo Stark zorgt op dit mo
ment voor grote opschudding in de Britse pers. Prins Andrew, die als
helikopterpiloot in de Falkland-oorlog diende, brengt een welverdiende
vakantie met-deze dame door op een Caribisch eiland. Dat zou allemaal
niet zo erg zijn, als Koo in keurige musical-films optrad. Maar mevrouw
Stark was onlangs te zien in een zogenaamde "Tfl-vorr>n-vrO',nktie",
waarin zij veelvuldig uit de kleren ging.
ADVERTENTIE
ptt telecommunicatie
Buiten je regio bel je binnen Nederland na 18 00 uur er. m t weekend vnor half Reid
dat het ongeveer 300 Syrische
krijgsgevangenen heeft. En vol
gens militaire bronnen bevinden
zich 11 Israëlische soldaten in
vijandelijke handen en worden
er vijf vermist. Daar acht van de
11 echter gevangen zijn genomen
door Palestijnse commando's
kan het zijn dat Syrië zich niet
verantwoordelijk acht voor hun
terugkeer naar Israël. Israël heeft
verder ongeveer 7.000 Palestij-
nen in kampen opgesloten.
Zuivering
Het Libanese leger zal na voltooi
ing van zijn zuiveringsoperaties
in West-Beiroet ook het oostelij
ke deel van de hoofdstad uitkam
men op illegale vreemdelingen
en wapens. Dit heeft de staatsra
dio gisteren bekendgemaakt.
Dat zal een moeilijke operatie wor
den omdat zich in oost-Beiroet
meer dan 20.000 gewapende mili
tieleden van de falangistische
partij van president Amin Ge-
mayel bevinden. Westelijke di
plomaten betwijfelen het of de
rechtse militie zich zal laten ont
wapenen, voordat de Syrische en
de Israëlische troepen die nu nog
het grootste deel van Libanon
bezet houden, zich hebben terug
getrokken.
De Libanese premier Wazzan heeft
gisteravond bekendgemaakt dat
hij een nieuw kabinet van tien le
den heeft gevormd. Hij zei dit na
afloop van een langdurige be
spreking met de Libanese presi
dent Amin Gemayel.
Wazzan heeft drie dagen overleg
gepleegd met de diverse groepen
ringen en blokken in het parle
ment. Zij hadden ervoor gepleit
dat het merendeel van de minis
ters afkomstig zou zijn uit de
volksvertegenwoordiging.
BONN (AFP/UPI) - De Zwitserse
autoriteiten hebben de Westdui-
ter Rolf Clemens Wagner aan de
Bondsrepubliek uitgeleverd, zo
heeft een woordvoerder van het
Westduitse ministerie van justi
tie gisteren gezegd. Wagner moet
in West-Duitsland terecht staan
wegens zijn aandeel in de ont
voering van en de moord op
Hans-Martin Schleyer, de voor
zitter van het Westduitse werk
geversverbond, die in 1977 door
RAF-leden werd vermoord.
Wagner is in 1980 in Zwitserland al
veroordeeld tot levenslang voor
de moord op een vrouw tijdens
een bankoverval in Zurich.
Spanje: officieren
officieel in staat
van beschuldiging
MADRID (ANP) - Een Spaanse
militaire rechtbank heeft giste
ren drie officieren officieel be
schuldigd van samenzwering tot
opstand.
De officieren, kolonel Luis Munoz
Gutierrez, kolonel Jesus Crespo
Cuspinera en zijn broer luite
nant-kolonel Jose Crespo Cuspi
nera, werden zaterdag gearres
teerd op verdenking van het
voorbereiden van een coup aan
de vooravond van de verkiezin
gen van 28 maart, dit om een
waarschijnlijke overwinning van
de socialisten te voorkomen.
BRIGHTON Een van de afgevaardigden op het congres van de Britse
conservatieven heeft moeite de ogen open te houden. Een ander kijkt even
eens wat glazig voor zich uit tijdens de rede van minister Tebbit van
werkgelegenheid.
BRIGHTON - De Britse minister
van werkgelegenheid, Tebbit,
heeft gisteren een scherpe aanval
gelanceerd op de Britse vakbon
den, die hij medeverantwoorde
lijk stelde voor de grote werk
loosheid in Engeland.
Ook voorgaande regeringen, die
een inflatiebevorderende poli
tiek voerden, zijn schuldig aan
de 3,3 miljoen werklozen in het
door
Henk Dam
Verenigd Koninkrijk, aldus Teb
bit tijdens zijn rede op het jaar
congres van de Conservatieve
Partij in Brighton.
De agressieve speech van de be
windsman ging er in als koek bij
de conservatieven, die hem een
langdurige staande ovatie gaven.
Net als minister Howe (finan
ciën) een dag eerder, zei Tebbit
dat de regering aan de huidige
strakke monetaristische politiek
zal vasthouden.
Interessant aan de rede van Tebbit
was vooral dat hij niet zei dat de
regering met werkgelegenheids
projecten zal komen of zelfs
maar geld in de zieke economie
zal pompen. Hij zei evenmin dat
het eind van de in Engeland nog
steeds alarmerend snel stijgende
werkloosheid in zicht is.
Integendeel. Tebbit waarschuwde
ervoor dat de wereldwijde reces
sie dieper is dan vorig jaar voor
mogelijk werd gehouden. „Het is
moeilijker geworden. Onze ex
porterende bedrijven vechten op
inkrimpende markten, waar de
concurrentie steeds scherper
wordt", aldus de minister.
De socialistische benadering van
de huidige economische proble
men voert het land alleen maar
verder in het slop. aldus Tebbit,
die in dit verband de sterk geste
gen werkloosheid in West-Duits
land onder Schmidt en Frankrijk
onder Mitterrand noemde.
De conservatieven, aldus Tebbit,
zijn erin geslaagd paal en perk te
stellen aan de overbemanning by
tal van ambtelijke diensten. Bo
vendien, zo zei hij, „zijn wij erin
gelaagd de inflatie onder contro
le te brengen, een eerste stap in
het gevecht tegen de werkloos
heid".
Tebbit legde het veelgehoorde ver
wijt, dat de regering-Thatcher
onvoldoende medeleven toont
voor de slachtoffers van de werk
loosheid, naast zich neer. Het
zijn juist de militante vakbonds
leden die onvoldoende medele
ven tonen, aldus Tebbit.
„Zieke kinderen laten ze lijden,
verkeersslachtoffers laten ze op
de weg liggen. Voor deze vak
bondsmensen zijn het niet meer
dan slachtoffers van de klassen
strijd", aldus Tebbit in een ver
wijzing naar de nu al maanden
durende acties in de gezond
heidszorg.
Tebbit verweet de bonden in
scherpe bewoordingen dat zij
hun leden in de steek hebben ge
laten. Zij hebben met hun stakin
gen en absurd hoge salariseisen
onze industrie kapot gemaakt.
Zij hebben mensen werkloos ge
maakt terwille van het politieke
dogma, aldus de minister.
AVELLINO (UPI) - Gangsters
hebben gisteren bij Avellino in
Italië een politieauto in een hin
derlaag gelokt en in het vuurge
vecht dat volgde een agent dood
geschoten en een gangster die
naar Avellino werd gebracht om
wegens moord terecht te staan,
bevryd.
De ontsnapte gevangene is de 22-
jarige Mario Cuomo, wiens pro
ces vandaag zou beginnen.
Het zou een verhaal van Jules
Verne kunnen zyn: geheim
zinnig onderwatervaartuig
gesignaleerd voor de kust
van Zweden. Zweedse mili
tairen trachten met geavan
ceerde apparatuur het myste
rieuze geval op te sporen,
maar dat wil niet erg lukken
Want óf de bemanning heeft
het schip, ondanks het her
metisch afsluiten van twee
zee-armen. in veiliger water
weten te loodsen. Of, en met
die mogelijkheid wordt ster
ker rekening gehouden, de
onderzeeer heeft zich op de
rotsachtige bodem van de
Oostzee genesteld en wacht
rustig de bui af. Al gaat er
sinds gisteren het gerucht dat
door
Annemiek Ruygrok
het vaartuig een ontsnap
pingspoging heefl gewaagd,
die mislukt zou zyn. Voorlo
pig is de bemanning dus
weer veroordeeld tot vol
strekte rust. want elk geluid
aan boord kan ertoe leiden
dat de Zweedse marine het
object alsnog lokaliseert. De
bemanning moet zich dus let
terlijk op kousevoeten voort
bewegen. hardop spreken is
taboe en elke andere vorm
van geluid maken ten streng
ste verboden. Een situatie,
die overigens al zeven dagen
duurt en elk moment kan
worden beëindigd.
Grof geweld ïullen de neutrale
Zweden daarbij niet gebrui
ken, bang als ze zijn voor de
vervelende politieke conse
quenties die dat met zich mee
kan brengen voor hun ver
standhouding met de Sowjet-
Unie, het land waarvan de
onderzeeër, zoals wordt aan
genomen, vermoedelijk af
komstig is. Daarom volstaat
de Zweedse marine met het
afwerpen van lichte diepte
bommen om de bemanning
teruggekaatst. Ook m dit ge
val ging de marine zo te werk.
Maar de Zweedse bodem is
erg rotsachtig en modderig,
waardoor valse reflecties
worden geregistreerd en het
heel moeilijk is het myste
rieuze voorwerp te vinden.
In tweede instantie kan men
overgaan tot zogenaamde
passieve opsporing Met
verfijnde apparatuur gewoon
luisteren. Maar aangezien de
onderzeeër zich byna zeker
op de zeebodem bevindt en
zich muisstil houdt, is ook
dat bijna ondoenlijk.
Als derde mogelijkheid, aldus
een woordvoerder van Hol
landse Signaal, de firma die
zich met de produktie en ont
wikkeling van dergelijke ap
paratuur bezighoudt, is er de
zogenaamde "Side-scan so
nar". Met dit systeem wordt
langs de zeebodem een sonar
met een hele hoge frequentie
getrokken. Deze methode
wordt erg veel in de offshore
("mijnbouw op zee") ge
bruikt om pijpleidingen te lo
kaliseren of wrakken op te
sporen. Met die sonar kun
nen de vorm en omvang van
een voorwerp worden vastge
steld. Het is evenwel niet be
kend of Zweden over derge
lijke apparatuur beschikt En
de Zweedse marinewoord
voerder Sven Carlsson is erg
spaarzaam met mededelin
gen daarover.
De vermoedelijke uitbraakpo-
ging van de ingesloten onder
zeeër via de noordelijke uit
gang van het gebied.
van de onderzeeër onder psy
chologische druk te zetten en
te bereiken dat het vaartuig
snel boven water komt. De
Zweden gaan daarbij be
hoedzaam te werk. want zij
willen voor alles voorkomen
dat het vaartuig wordt ge
raakt omdat het niet voor
honderd procent zeker is dat
er geen kernlading aan boord
is die bij een ongeluk het mi
lieu van de Oostzee danig zou
kunnen verpesten.
Dat de Zweedse marine met
het incident in haar maag zit,
staat buiten kijf. Het is nu al
de negende onderzeeër die
ongevraagd de Zweedse ter
ritoriale wateren binnen
dringt en op die manier de
bescherming van die wateren
min of meer tot een lachertje
maakt. Het institutionele
vangnet van de Zweden
blijkt onvoldoende te func
tioneren en dat is voor een
gebied als dat rond de mari
nebasis Muskoe. waar veel
militaire geheimen liggen op
geslagen, buitengewoon pyn-
Ujk. De marinebasis geldt als
een denktank voor militaire
strategen, die er in tijd van
oorlog verdedigingsplannen
uitbroeden, en als zodanig is
zij een bijzonder interessant
doelwit voor spionageactivi-
teiten van de Sowjet-Unie.
Dat de kleine onderzeeer - de
deskundigen geloven niet dat
het een kernonderzeeër is -
ondanks alle geavanceerde
apparatuur van de Zweden
niet zo gauw kan worden op
gespoord, heefl voornamelijk
te maken met de bodemge
steldheid van de Zweedse
kustwateren. Zodra een on
derzeeër wordt gesignaleerd
schakelt de Zweedse marine
haar sonar-apparatuur in
waarmee geluidsgolven naar
de bodem worden gezonden,
die vervolgens op het gesig
naleerde voorwerp worden
Waarschijnlijk zit er voor de
Zweedse marine dus niets
anders op dan geduld te oefe
nen, totdat de positie van de
bemanning te benard wordt
Dan duikt de onderzeeër van
zelf wel boven, zo wordt ver
wacht, en kunnen de Zweed
se autoriteiten de bemanning
aan land brengen voor onder
vraging
"De tydfactor is heel belang
rijk". aldus een woordvoer
der van de Nederlandse mari
ne. "Wat dat betreft zijn de
mensen aan land in het voor
deel boven die in de onder
zeeer. Op een gegeven mo
ment moeten zij opduiken,
want dan komt er zuurstofge
brek. Alleen een kernonder
zeeër is in staat heel lang on
der water te blijven. Maar
aangezien het vermoeden be
staat dat dit geen kemonder-
zeeër is, raakt de zuurstof zo
zoetjes aan op". Hy is ervan
overtuigd dat de onderzeeër
zich nog in het door de
Zweedse marine afgebaken
de gebied bevindt. Dit in te
genstelling tot ir. Kreeften -
berg, directeur van het Mari
ne Elektronisch en Optisch
Bedrijf in Oegstgeest "Ik
denk dat hij ontsnapt is", is
zyn mening. "Vermoedelijk
zijn de Zweden toch te la*
geweest om hem te lokalise
ren en op die plek vast te
houden. Volgens my is hy
slechts gesignaleerd, waarop
hii kon ontsnappen".
Zou er een mogelijkheid zijn
dat de Zweden zich vergis
sen? Dat de apparatuur op
een grote walvis ts gestuit in
plaats van op een onder
zeeër? Kreeflenberg gelooft
daar niet in: "Ik denk niet dat
het een monster van Loch
ness is Er zal wel degelyk
van een onderzeeër sprake
zijn".
Hij, noch de woordvoeder van
de marine, meent dat een der
gelijk incident ooit in de Ne
derlandse wateren kan voor
komen. "De bodem van de
Noordzee is niet geschikt
voor onderzeeërs. Bovendien
zyn de Nederlandse territo
riale wateren te ondiep".
te bespeuren. Leedvermaak?
"Nou nee. geen leedvermaak.
Maar eerlyk gezegd ben ik
wel bly dal wy niet met dit
probleem te kampen heb
ben".
