Overeenstemming f
over kernwapens
lijkt in zicht
Leerplicht vanaf 5 jaar
C
Proces tegen Zuidmolukkers traag op gang
Gardeniers houdt vast
aan bezuiniguigsplannen
LICHT
Chaotische
oefening van
reddingsboten
Nederlandse expeditie
bijna op top Everest
"Alternatieve energie"
aanmerkelijk goedkoop
A'damse politie
houdt zich aan
actievoorwaarden
VRIJDAG 8 OKTOBER 1982
Binnenland
ASSEN - Ruim 100 demonstranten hebben gisteravond in Assen een
fakkeloptocht gehouden tegen de berechting van de 10 Molukkers die wor
den verdacht van beschieting van een politieauto.
ASSEN (GPD) - Waardig noemde recht
bank-voorzitter mr. J. R. Meijeringh gis
teravond laat de wijze waarop voor de As
ser rechtbank tot dan toe het proces is
gevoerd tegen de Zuidmolukkers, die er
van verdacht worden op 11 juni van dit
jaar op de Europaweg rond Assen een po
litieauto te hebben beschoten.
Met name de nauwst bij het proces betrok
kenen hebben zich volgens mr. Meije
ringh zeer beheerst gedragen. Het proces,
dat overigens vrij .traag op gang kwam
door een uitvoerig verweer namens de
verdediging door mr. C. F. Korvinus uit
Amsterdam, kenmerkte zich door een vrij
ontspannen sfeer, zeker in vergelijking
met het grimmige karakter van eerdere
strafzaken tegen Zuidmolukse actievoer
ders.
De eerste zittingsdag van het proces, dat ze
ker twee dagen zal duren, stond geheel in
het teken van het gedurende de eerste
uren gevoerde verweer van de verdedi
ging. Deze stelde dat er bij het gerechte
lijk vooronderzoek in deze zaak trucs ge
bruikt zijn, en dat het Openbaar Ministe
rie en de rechter-commissaris in strijd
met de wet zouden hebben gehandeld. Er
zou op verschillende manieren druk zijn
uitgeoefend op de verdachten. De ver
richte huiszoekingen verliepen volgens
de verdediging niet vlekkeloos, er wer
den de verdachten beperkingen opgelegd
en zij werden langdurig op het politiebu
reau vastgehouden. Bovendien zou er
psychische en fysieke druk op hen zijn
uitgeoefend om de ontkennende ver
dachten, allen leden van het Moluks
Scholings Kollectief, bekentenissen te
ontwringen.
Aan de verdachten - acht waren ter zitting
aanwezig, twee kwamen na bezoek aan
familie niet terug wordt poging tot
moord of doodslag, dan wel poging tot
zware mishandeling van twee politiemen
sen verweten. De verdachten, in leeftijd
variërend van 20 tot 32 jaar, zouden in de
nacht van 10 op 11 juni na de zaak in de
^r>r>rafgaande maanden gepland te heb
ben. de verlichting op de Oostermoer in
Assen kapot hebben gemaakt en een vuil-
niscontainer in brand hebben gestoken
met het doel de politie in een hinderlaag
te lokken. Vier leden van het Scholings
Kollectief zouden m hinderlaag hebben
gelegen en een portier van de politieauto
met kogels doorzeefd hebben De beide
inzittenden werden niet gewond.
Van de twee voortvluchtige verdachten
werd de zaak tegen de 28-jarige J. S aan
gehouden tot 28 oktober, omdat er in de
dagvaarding een fout is gemaakt. In de
zaak tegen de 28-jarige H. N. werd de offi
cier niet-ontvankelijk verklaard, omdat
hij heeft vergeten de sluiting van het ge
rechtelijk vooronderzoek aan de (voort
vluchtige) verdachte mee te delen. Als N.
niet ontvlucht was, zou dat probleem niet
ontstaan zijn.
Uit de stukken die mr. Meijeringh te berde
bracht bleek dat een zwager van een van
de verdachten, die eerst ook verdacht
was. heeft gezegd op 11 juni tien Moluk
kers in donkere kleding en met wapens
bg zich te hebben zien wachten in het
huis van zijn zwager. Er zou blijkbaar iets
gebeuren. Deze verklaring werd later bij
de rechter commissaris weer ingetrok
ken. De 21-jarige R. S heeft na langduri
ge verhoren door de politie toegegeven te
hebben geschoten omdat „we een daad
moesten stellen". Later trok hij die ver
klaring weer in. Net als de anderen be
roept hij zich nu weer op het recht om te
zwijgen.
De advocaten lieten de verbalisanten uit
voerig vertellen over de verhoren. Zij
vroegen zich af wat er van het recht om te
zwijgen overblijft als de verdachten da
genlang en vele uren per dag door de poli
tie ondervraagd worden. Een van hen, R.
S.. is volgens de verdediging zo murw ge
maakt dat hij bekende en daarna een po
ging tot zelfmoord deed. Zowel de offi
cier als de rechtbank waren van dit feit
niet op de hoogte.
De zitting wordt vandaag voortgezet
DEN HAAG (GPD) - CDA en WD zijn dicht bij een vergelijk over de kernwapens in een
gezamenlijk regeerakkoord. Informateur Scholten heeft de besprekingen daarover
met de beide fractieleiders voorlopig opgeschort. Vandaag praat hij met Lubbers en
Nijpels verder over de door de VVD verlangde herindeling van de departementen.
Daarbij zal ook de zetelverdeling aan de orde zijn.
WD-leider Nijpels houdt vast aan
zijn voorstellen voor een andere
departementale indeling. Tussen
de onderhandelingen met Lub
bers en Scholten door zei hij gis-
VLISSINGEN (ANP) - Een
gezamenlijke oefening van
drie reddingsboten op zee
voor de kust van Schouwen-
Duiveland (Zeeland) is giste
ren na afloop enigszins uit de
hand gelopen.
Twee van de drie reddingsbo
ten liepen bij terugkeer naar
de haven aan de grond en
sloegen vervolgens om.
Door het omslaan van de boten
kwam een aantal beman
ningsleden in zee terecht.
Sommigen zaten met red-
dinglijnen vast aan het schip
en konden, nadat hun schip
zich weer had opgericht aan
boord klauteren.
Het derde schip dat aan de oe
fening had deelgenomen kon
door zijn grote diepgang geen
hulp bieden.
Bij het opvangen van de nood
kreten rukten ook twee red
dingsboten van Stellingdam
uit. De kleinste van de twee
liep, eenmaal aangekomen
ter plaatse, ook vast.
Pas na het vallen van de avond
kwam aan de chaos een einde
en konden de betrokken
schepen terugkeren naar hun
havens.
teren, dat een zo drastische zaak
alleen te regelen valt tijdens een
formatie. Wanneer er eenmaal
ministers op het pluche zitten, is
er geen beweging meer in te krij
gen.
Het ministerie van CRM zou vol
gens de WD een aantal taken
kwijtraken (zoals cultuur aan on
derwijs en natuurbehoud aan
landbouw) en vervolgens samen
gaan met volksgezondheid. Mi
lieu zou bij volkshuisvesting en
ruimtelijke ordening worden on
dergebracht. Een nieuw departe
ment dat de WD wil vormen is
dat van buitenlandse handel en
ontwikkelingssamenwerking.
Informateur Scholten sprak giste
ren over de departementale inde
ling met de regeringscommissa
ris voor de reorganisatie van de
rijksdienst, mr. H. D. Tjeenk Wil
link. Diens opvatting is, dat een
herindeling van departementen
niet het begin maar het sluitstuk
moet zijn van een nieuwe opzet
van de Haagse ambtenarij.
Kernwapens
In de CDA-fractie, die gisteren
door Lubbers van het verloop
van de onderhandelingen met de
WD op de hoogte is gesteld,
geldt de kernwapenkwestie als
„oplosbaar". Het CDA verwacht
dat de WD zich zal kunnen vin
den in een formule waarin de
plaatsing van kruisraketten af
hankelijk wordt gesteld van het
verloop van de wapenbeheer-
singsgesprekken in Genève.
De WD wil dat het CDA nadruk
kelijk de mogelijkheid noemt dat
de raketten in Nederland worden
geplaatst, indien de gesprekken
in Genève mislukken. Daartoe
lijken de christen-democraten
bereid, mits een dergelijke uit
spraak niet het karakter heeft
van een principe-besluit vóór
plaatsing van de omstreden wa
pens.
Hans de Boer, CDA-'loyalist' en
minister van CRM, verzet zich te
gen het uitspreken van de be
reidheid om kruisraketten te
plaatsen als de onderhandelin
gen over wapenbeheersing mis
lukken. Als een dergelijke passa
ge voorkomt in een regeerak
koord met de WD, is hij niet be
schikbaar voor een minister
schap of staatssecretariaat in zo
een kabinet. De Boer zei dit voor
de NCRV-televisie.
In de werkgroep van sociaal-eco
nomische fractiespecialisten die
informateur Scholten moet advi
seren, naderen CDA en WD el
kaar op het punt van de nodige
bezuinigingen. Er lijkt overeen
stemming mogelijk over jaarlijk
se bezuinigingen tussen vijf en
tien miljard gulden tot 1986. Dat
is aanmerkelijk meer dan de 5
miljard per jaar die oud-informa
teur Van Kemenade maximaal
toelaatbaar vond.
Een delegatie van de Raad van
Kerken was donderdag zeer
goed te spreken over het onder
houd met informateur Scholten.
Voor het eerst in de geschiedenis
zijn de kerken direct bij een ka
binetsformatie betrokken. De
kerken gaven hun mening over
sociaal-economische vraagstuk
ken en over vrede en veiligheid,
zowel nationaal als internatio
naal.
WEERRAPPORTEN
Amsterdam
De BUt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Malaga
Mallorca
Malta
Munchen
Stockholm
Wenen
Istanbul
Ti-l-Aviv
Tunis
motregen
regenbui
regenbui
regen
motregen
onbewolkt
Licht bew.
onbewolkt
licht bew.
geheel bew.
onbewolkt
licht bew.
licht bew.
licht bew.
geheel bew.
half bew.
regenbui
regen
regen
licht bew.
onbewolkt
licht bew.
HILVERSUM-LHASA (GPD) - De
kans is groot dat de Hilversumse
docent Rob Weijdert (35) en de
Eemnesse reisbureauhouder
£c 5 aZ Bart Vos (31) als eersten voet zet-
t <S c S ten °P de toP van de Mount Eve-
E cm res*' ^en dezer dagen zal het
E a tweetal, dat deel uitmaakt van de
Nederlandse Mount-Everes-
texpeditie, trachten het laatste
traject naar de top van de hoog
ste berg ter wereld (8848 m) te
volbrengen. Het tweetal is nu
nog een kleine 1300 meter van de
top verwijderd.
Geheel zonder problemen is de
klim, waaraan eind augustus
Na afloop van een gesprek met vertegenwoordigers van de politiebonden en kamerleden onder xxxjrzit-
terschap van loco-burgemeester Jan Schaefer van Amsterdam werd een persconferentie gegeven. Geheel
links drie vertegenwoordigers van de politiebonden, Schaefer geheel rechts met naast hem hoofdcommissa
ris Valken.
12 10 09
16 12 37
13 11 48
12 10 4
15 11 8
14 11 51
13 11 20
13 10 5
11 9 23
24 15 0
werd begonnen vanuit de hoofd
stad van Tibet, Lhasa, overigens
niet verlopen. Met name de val
van een van de klimmers, Eelco
Dijk, die daarbij bijna het leven
liet, heeft voor grote spanningen
gezorgd onder de expeditiele
den. Er gingen zelfs stemmen op
om de beklimming voortijdig te
beëindigen.
De stemming onder de bergbe
klimmers is momenteel weer
goed.
Gisteren is officieel bekend ge
maakt dat een Canadese expedi
tie de top wist te bereiken via de
noordkant en dat daarbij vier do
den vielen te betreuren.
DEN HAAG (GPD/ANP) - Minister
Gardeniers houdt vast aan haar
ingeslagen ombuigingskoers: er
moeten 8000 bedden in zieken
huizen verdwijnen tot 1990 en de
eigen bijdragen op geneesmidde
len en voor langdurig verpleegde
patiënten moeten achtereenvol
gens worden ingevoerd en ver
hoogd per 1 januari. Vooral de
opbrengst van de bijdragen is
nodig om de groei in de gezond
heidszorgsector te kunnen beta
len.
Dit bleek uit antwoorden, die de
bewindsvrouw gisteren gaf op
vragen in de AVRO-radiorubriek
„De slag bij Nieuwspoort". On
danks het verzet van de zieken
huizen, de provincies en van (zo
als wordt verwacht in een debat
volgende week) een meerderheid
in de Tweede Kamer is mevrouw
Gardeniers niet van plan op haar
beddenreductievoorstellen terug
te komen.
„Er moet iets gebeuren aan het
beddenoverschot", zei ze, „dat is
anders straks onbetaalbaar.
Mevrouw Gardeniers constateerde
dat er nu verbazing heerst over
het feit, dat zij als minister doet
wat ze heeft beloofd aan de Ka
mer. In december vorig jaar al
had zij geconstateerd dat het veel
te lang zou duren als de provin
cies ziekenhuisplannen zouden
maken. Er zijn er nog maar twee
van de elf mee bezig. „Toen heb
ik gezegd: ik moet ?elf een aan
wijzing geven en dat heb ik dan
ook gedaan".
In mei dit jaar zei de bewinds
vrouw zei in mei dit jaar te heb
ben aangeboden een voorstel uit
te brengen zonder daarbij namen
te noemen. Daarbij zouden per
regio getallen worden aangege
ven. De provincies lieten weten
dat er dan eind 1984 plannen ge
reed zouden kunnen zgn. Het
duurde de minister te lang. Daar
om kwamen minister Gardeniers
begin juli met een eigen voorstel.
De provincies hebben volgens de
minister wel wat gedaan. Maar
de meeste hebben voorrang ge
geven aan plannen voor ver
pleeghuizen en psychiatrische
voorzieningen. Op het gebied
van de algemene ziekenhuizen
zijn er zogenaamde regio-advie
zen gemaakt. Maar die bevatten
merendeels geen financiële para
graaf.
De minister stipte ook aan dat er
nog steeds wordt gebouwd in de
gezondheidszorg: voor f 600 mil
joen per jaar en dat onderdelen
als het kruiswerk mogen blijven
groeien. Met het geld van de ei
gen bijdragen op geneesmidde
len (f2,50 per medicijn) en de
DEN HAAG (GPD) - Opwekking
van elektriciteit door windmo
lens in combinatie met een
spaarbekken kan goedkoper uit
vallen dan aanvankelijk werd be
cijferd. Bovendien kan met een
veel kleiner spaarbekken wor
den volstaan (vermogen 1200
miljoen watt) dan men tot dusver
noodzakelijk veronderstelde. Tot
deze conclusies komt de Com
missie 'Appendix Plan Lieven-
se', die het hele project van de
Bredase ingenieur Lievense op
nieuw heeft doorgerekend.
Een van de grote problemen in het
oorspronkelijke plan was dat een
spaarbekken nodig zou zijn van
165 vierkante kilometer. De com
missie rekent nu voor dat een
„bak" van 30 en hooguit 45 vier
kante kilometer al voldoende
zou zijn. Het spaarbekken zou
gebouwd kunnen worden in het
IJsselmeer, het Markermeer of in
zee voor de kust van de Zuidhol
landse eilanden. De investerings
kosten zien er wat gunstiger uit.
Het plan Lievense voorziet in de
aanleg van een hoog uit het om
ringende water oprijzend bek
ken, waaromheen een groot aan
tal (gedacht wordt aan duizend)
DEN HAAG (ANP) - Kleuters van vier jaar
mogen naar de basisschool, maar die van vijf
moeten er naar toe omdat ze leerplichtig
zijn. Engels als vak mag met ingang van 1
augustus 1985 op het lesrooster van de basis
school staan, later wordt het verplicht.
Deze twee maatregelen wil staatssecretaris
Hermes (onderwijs én wetenschappen) tref
fen met de Overgangswet voor het nieuwe
basisonderwijs, waarin kleuter- en lager on
derwijs opgaan. Hij negeert hiermee de kri
tiek die onder andere de Onderwijsraad op
deze plannen had.
Dit blijkt uit het ontwerp voor de Overgangs
wet, dat hij vandaag bij de Tweede Kamer
heeft ingediend. Het omvat - behalve een
regeling voor uitbreiding van de leerplicht
en invoering van het Engels - regelingen
voor de vorming van de nieuwe scholen, het
personeel, de huisvesting en de financiering.
Het is de bedoeling dat de wet op 1 februari
1984 in werking treedt.
De spelregels voor het samengaan van kleuter
en lagere scholen in basisscholen zijn al lan
ger bekend. Veel scholen hebben al samen
werking gezocht en tot stand gebracht.
Tengevolge van invoering van het basisonder
wijs zullen er geen arbeidsplaatsen verloren
gaan. Wie bij kleuter- of lager onderwijs
werkt, blijft werkzaam in het basisonder
wijs. Wie van de leerkrachten boven de
structurele formatie in vaste dienst is, kan
nog drie jaar in dienst blijven. Deze termijn
was aanvankelijk een jaar, maar is verlengd
na aandrang van de onderwijsvakorganisa
ties.
Wat de verlaging van de leerplichtige leeftijd
betreft merkt staatssecretaris Hermes op dat
hy aansluit bij de bestaande toestand: vrij
wel alle vijfjarigen bezoeken thans de kleu
terschool.
Bij verlaging van de leerplichtige leeftijd tot
vijf jaar bestaat gevaar voor overbelasting.
Daarom bepaalt de wet nu dat de kleuter
zonder meer vijf uur mag worden thuisge
houden. Op verzoek van de ouders kan het
schoolhoofd, dat dan directeur heet, voor
nog eens vijf uur ontheffing geven.
In de Overgangswet krijgen schoolbesturen de
vrijheid Engels in het lesrooster op te ne-
De Onderwijsraad oordeelde dat de invoering
voor het gehele basisonderwijs gelijktijdig
moet gebeuren.
AMSTERDAM (ANP) - Het actie
voerende Amsterdamse politie
personeel heeft zich gehouden
en zal zich blijven houden aan de
met de korpsleiding afgesproken
randvoorwaarden, waarbinnen
actie kan worden gevoerd
Dit hebben loco-burgemeester Jan
Schaefer van Amsterdam en de
korpsleiding van de hoofdstede
lijke pplitie gisteren meegedeeld.
Het is volgens hen echter geble
ken, dat in de publiciteit rond de
actie een aantal zaken aan die ac
tie zgn toegeschreven, die daar
geen uitvloeisel van zgn, zoals
het tekort aan celruimte in de
huizen van bewaring en de ge
vangenissen. Dit tekort wordt
volgens de loco-burgemeester,
de korpsleiding en de bonden
niet veroorzaakt door de actie,
maar is juist één van de knelpun
ten waarop de Amsterdamse po
litie wil wijzen.
Dit standpunt is ook meegedeeld
aan vertegenwoordigers van de
Tweede Kamerfracties van de
PvdA. het CDA en de WD. die
zich in Amsterdam van de actie
op de hoogte kwamen stellen.
verhoogde AWBZ-bijdrage kun
nen ongeveer de kosten van de
groei worden gedekt. Mevrouw
Gardeniers vèrzekerde dat op dit
punt de lagere inkomens worden
beschermd.
Actie
Verpleegkundigen, artsen en ande
re personeelsleden van het Slo-
tervaartziekenhuis in de hoofd
stad gaan morgen in de binnen
stad van Amsterdam opnieuw
handtekeningen verzamelen on
der een petitie voor behoud van
dit ziekenhuis en voor een regio
naal ziekenhuisplan.
grote windturbines. Bij veel
wind kunnen de turbines water
in het spaarbekken pompen, en
eventueel - wanneer de vraag
naar energie groot is - ook recht
streeks stroom leveren aan het
elektriciteitsnet.
Ondanks alle onzekerheden die on
vermijdelijk bij zo'n project een
rol spelen wijzen alle berekenin
gen naar de rentabiliteit in gun
stige richting. Dat geldt voor de
ontwikkeling van de brandstof
prijzen, maar ook voor de ont
wikkelingskosten en de windtur
bines.
Volgens de planning kan het spaar
bekken in het jaar 2005 in ge
bruik worden genomen. Bij een
te verwachten bedrijfstijd van 50
jaar betekent dit, een besparing
van ongeveer 40 miljard gulden
aan olie en gas.
Er zijn wel nadere studies nodig,
vooral op milieu- en planolo
gisch gebied. Maar de commissie
vindt dat er wel een duidelijk
overheidsbeleid voor de invoe
ring van dergelijke duurzame
energiebronnen nodig is.
ADVERTENTIE
wat ons aantrekt
in kaarslicht
is de kwaliteit
van het licht
wij willen graag over uw
verlichting praten
OUDSHOORN
H*ari«mm«rttraet 165b Lelden
een vooruitgeschoven
indoorOlichtpunt.
Gehandicapten
protest tegen
hogere bijdrage
ARNHEM (GPD) - De inko-
mens van bewoners van ge
handicaptengemeenschap
pen in Nederland (waaronder
Het Dorp in Arnhem) maken
met ingang van 1 januari vol
gend jaar een enorme duik.
Per die datum wordt zo goed
als zeker de vernieuwde rege
ling Algemene Wet Bijzonde
re Ziektekosten (awbz) van
kracht. Van elke gulden inko
men boven de 1200 gulden
netto per maand moeten de
Dorp-bewoners straks 90
cent weer mieveren.
Tot nu toe betaalt elke onge
huwde inwoner - ongeacht
het inkomen - een maande
lijks bedrag van 771 gulden
aan de stichting Hei Dorp
voor kost, inwoning en ver
zorging. Echtparen betalen
een vast maandbedrag van
928 gulden. De nieuwe awbz-
regeling, die inmiddels is
vastgesteld door het ministe
rie van volksgezondheid
maar nog wel in de Tweede
Kamer moet worden behan
deld. zorgt ervoor dat deze
maandbedragen fors omhoog
gaan.
Een en ander betekent, dat van
de 400 inwoners van Het
Dorp er zeker 320 maande
lijks zwaar op achteruit gaan
en per maand in veel gevallen
honderden guldens minder
zakgeld hebben.
Niet alleen de bewoners van
Het Dorp zgn ziedend over
de nieuwe regeling, ook het
bestuur van de stichting Het
Dorp protesteert met klem.
Voorzitster mevrouw M van
de Wal-Duyvendak: "In Het
Dorp leven de bewoners op
ben een identiek bestedings
patroon aan dat van valide
mensen Zg sparen voor hob
by. voor vakantie En dat kan
na 1 januari niet meer"
Drinkwater uit
Rijn nog steeds
verontreinigd
NIEUWEGEIN (ANP) - Hrt w».
tertransportbedrgf Rgn Kenne-
merland in Nieuwegetn, dat de
waterlcidingmaatschappgen van
Amsterdam en Noord-Holland
van water voorziet, kan tengevol
ge van de vervuiling van de Rgn
nog steeds geen water uit deze ri
vier betrekken
Vonge week vrijdag moest met het
innemen van water worden ge
stopt. omdat bleek dat de Rijn
plotseling ernstig was vervuild
met de kankerverwekkende stof
chloornitro benzeen
Het onderzoek van Rijkswaterstaat
en de Westduitse waterdienst
naar de oorzaak van de vervui
ling heeft nog geen resultaat op
geleverd
