Microchin
irgie moet
bril overbc
xlig maken
Priesters wantrouwen Rome
Reportage
9Nee tegen hulpbisschop Den Bosch
Russische prof: „Niet
met keukenmessen werken"
VRIJDAG 8 OKTOBER 1982
Stel u zou de behoefte gevoelen de
duivel uit te drijven. Hoe zou u
dat doen? Met Beëlzebub, heel
goed. Want je moet vuur met
vuur bestrijden. Iemand steelt
een auto en rijdt er pijlsnel mee
weg. Wat doet de politie? Die
gaat hem achterna Op de fiets,
met de tram, in de trein? Nee, tn
een andere auto, liefst een snelle
re. Nu ga ik het wat moeilijker
maken: u speelt tikkertje met een
vriendje, en dat vriendje klimt in
een boom. U bent de tikker, hij
moet getikt worden, wat doet u?
U klimt ook in die boom, hem ach
terna. Goed zo. We gaan nog wat
hoger op en ontdekken een vlieg
machine, die van plan is ons huis
en onze haard aan te vallen. Wat
doen we, we schieten er op met
luchtdoelartillerie, we laten sper
ballonnen op, dat is allemaal
heel nuttig, maar het efficiëntst is*
natuurlijk om ook een vliegtuig
de lucht in te sturen om dat geme
ne vliegtuig 'neer te halen'. Zo
heet dat. Want je moet vuur met
vuur, en de duvel en z'n ouwe-
moer met Beëlzebub bestrijden!
Tot nog toe had u alle vragen goed,
maar in de tweede ronde ga ik 't
u heel erg moeilijk maken. Stel u
bent admiraal van een land met
een heel geheime vlootbasis, en u
ontdekt dat er op de stoep van die
vlootbasis in het geniep een on
derzeeër van onbekende nationa
liteit alle geheimen ligt af te loe
ren. Wat doet u dan, als admi
raal, om te voorkomen dat de
kranten een week lang kunnen
schrijven dat de geheimzinnige
onderzeeër „nog niet boven water
is gekomen"? Of „nog niet is ko
men opduiken"? U probeert hem
naar de oppervlakte te krijgen.
En hoe doet u dat dan? Met diep
tebommen, ja, dat kan. U wilt er
kikvorsmannen op afsturen? Dat
kan ook. U zou er een onderzee
bootjager op afsturen. Ook lang
niet slecht. Alle beetjes helpen.
Een heel sterke magneet? Een
sleepnet? Een bijtende vloeistof?
Een roestvormend middel? Ik be
twijfel of dat de oplossing is.
Denkt u nog even terug aan wat
ik in het begin zei over de duivel
en Beëlzebub. Hoe bestrijd je het
beste onderzeeërs? Met duikbo
ten, heel goed! Maar heeft u al
iets in de kranten gelezen over
Zweedse onderzeeërs die op die
geheimzinnige onderzeeloerder
zijn afgestuurd? Ik niet. Diepte
bommen, kikvorsmannen, heli
kopters met sonar en hydrofoone-
cho, allemaal goed en wel, maar
waar blijven de Zweedse onder
zeeboten? Als ruimtevaartuigen
in de ruimte gekoppeld kunnen
worden, moet het toch ook moge
lijk zijn een Zweedse onderzeeër
te koppelen aan een onderzeeër
van onbekende nationaliteit, die
hooguit 40 meter diep kan zitten
(want dat is de diepste diepte
van de wateren rond de basis
Musko). Begrijpt u mij 'goed, ik
praat maar naar ik verstand
heb, maar als je vuur met vuur
moet bestrijden, moet je duikbo
ten met duikboten zien te lokali
seren, lijkt me zo.
Maar misschien onderschatten we
de Zweden, en hebben ze alleen
maar niet bekendgemaakt dat de
Haarsfjarden onder het waterop
pervlak boordevol zit met onder
zeeërs. Misschien is het daar al
één groot aquarium, met één pi
ranha en veertig goudvissen.
Misschien zou God, als Hij uit
den hoge met een reusachtig
schepnet door het water van de
Haarsfjarden zou gaan, met één
zwaai wel dertig spartelende on
derzeeërs boven water krijgen! Je
weet het maar nooit. Intussen
blijft het natuurlijk de vraag (ik
schrijf dit op donderdagmiddag
5 uur), of de onbekende onder
zeeër al dan niet van Russische
komaf is. De Sowjetrussische-au-
toriteiten (allemaal dik in de ze
ventig, maar kennelijk rijp voor
de peuterspeelplaats) hebben de
Zweden ervan beschuldigd de on
derzeeër alleen maar verzonnen
te hebben om de spanning tussen
de USSR en Zweden te vergroten.
Tja, stel je voor dat er straks hele
maal geen onderzeeër boven wa
ter komt, dat het gewoon een tik
kend wekkertje in een gezonken
koffer blijkt te zijn! Dat zou wel
sneu zijn voor de westerse we
reld. Of dat het een Deense onder
zeeër, of nog erger, een Zweedse
is, die door een reeks misverstan
den door niemand was vermist,
en door schuivende lading niet
meer had kunnen opduiken. Of
een door Russische dissidenten
gekaapte onderzeeër, die niet bo
ven dorst te komen omdat de ka
pers dachten nog in Sowjet-Rus-
sische wateren te zijn. Of stel dat
de Russen erin geslaagd zijn een
apparaatje ter grootte van een
voetbal te construeren, dat in
staat is alle geluiden, trillingen,
bewegingen, en alle magnetische
krachten van een duikboot per
fect na te bootsen. Als de Zweden
dat ding na een weekje eindelijk
te pakken hebben gekregen en
aan het hoongelach van de we
reld zijn overgeleverd, zullen zij
daarna niet zo gauw meer de he
le Zweedse vloot alarmeren, als
er weer een voetbal (of toch een
duikboot) in de Zweedse wateren
wordt gesignaleerd. Een duivelse
slimme zet van de Russen, die
voortaan ongeh nderd hun on
derzeeërs naar le Zweedse kust
kunnen sturen om daar naar
hartelust te spioneren.
Het beraad van priesters en pas
torale werkers in het rooms-ka-
tholieke bisdom Den Bosch zegt
in meerderheid 'nee' tegen een
eventuele hulpbisschop voor
bisschop Bluyssen. De gedachte
aan een hulpbisschop is noch
van monseigneur Bluyssen,
noch van de parochies afkom
stig, maar alleen van Rome,
meent het priesterberaad.
De priesters en pastorale werkers
wantrouwen de bedoeling van
Rome. Zij waarschuwen hun bis
schop voor een al te groot ver
trouwen in de Romeinse instan
ties.
In de vergadering kwam ook naar
voren, dat een hulpbisschop
minder past bij een visie op de
kerk waarin naast de traditionele
hiërarchie meer plaats is voor de
leek. Bovendien heeft een bis
dom aan één bisschoppelijk ge
luid genoeg. Er zijn problemen
in de kerk - dat gaf het priester-
beraad volmondig toe maar
die worden, volgens hem, niet
met een hulpbisschop opgelost.
Slechts één lid van de raad vestig
de er de aandacht op, dat er toch
ook priesters en andere gelovi
gen zijn die een hulpbisschop
wél zien zitten.
Bisschop Bluyssen betreurt het
wantrouwen van zijn medewer
kers jegens 'Rome'. Hij zei. ver
trouwen te hebben in de moge
lijkheden tot overleg.
Nieuwe directeur
Youth for Christ
Dominee N. J. A. van Exel (39),
zendingspredikant van de Gere
formeerde Kerken in Nederland,
nu werkzaam in Brazilië, is be
noemd tot directeur van Youth
for Christ-Nederland. Hij volgt
ds. P. Boomsma op, die eerder
dit jaar predikant werd in Stiens.
Ds. Van Exel. wiens benoeming
per 1 januari 1983 ingaat, was
eerst predikant te Fijnaart (N.
Br.). In 1974 ging hij vanuit de
gereformeerde kerk te Bolsward
in zendingsdienst naar Brazilië.
Beroepingswerk. Gereformeer
de Kerken: beroepen tc Hooge-
zand-Sappemeer C. W. Plooy Ui-
rum. Gereformeerde Gemeen
ten: beroepen te Borssele D.
Hakkenberg Lisse.
Christelijke
universiteit
Als alles volgens plan verloopt,
gaat over twee jaar in ons land
een nieuwe christelijke universi
teit van start. De nieuwe weten
schappelijke instelling is van or
thodox-protestantse signatuur en
zal in de beginfase nauwe aan
sluiting zoeken bij de 'open uni
versiteit', die ook in 1984 haar in
trede zal doen in het Nederlandse
onderwijsbestel.
De christelijke universiteit krijgt
een internationaal karakter
Voor de studieprogramma's zal
de medewerking worden inge
roepen van buitenlandse chris
ten-wetenschappers. Bovendien
wil men studenten in de Derde
Wereld in staat stellen, schrifte
lijk aan de universiteit te stude-
De ICU kan worden gezien als een
uitbouw van de al vijf jaar be
staande Evangelische Hoge
school in Amersfoort Die werd
opgericht om studenten de gele
genheid te geven, voorafgaand
aan de unviersiteit een studie te
volgen waarin zij geestelijk wor
den gewapend tegen de invloe
den van de moderne weten
schapsbeoefening. De Evangeli
sche Hogeschool heeft nu ook
een opleiding tot journalist en tot
leraar economie en geschiedenis.
Er staan op het ogenblik 150 stu
denten ingeschreven.
De opleiding aan de Internationale
Christelijke Universiteit gaat vijf
jaar duren.
Op een persconferentie gisteren in
Amersfoort merkte drs J A. ran
Delden. directeur van de Evange
lische Hogeschool, op. dat de -
door dr. Abraham Kuyper ge
stichte - Vrije Universiteit in
Amsterdam niet langer een 'bij-
belgetrouwe' onderwijsinstelling
kan worden genoemd 'Bij de VU
ontbreekt een vaste baars Waar
heid en dwaling hebben er gelijke
rechten. De ICU wil daartegen
over beginnen met een goede
grondslag en een duidelijke
koers".
In de hervormde en gcreformecr
rif kerken w.nit nnd.ig gee.il
lecteerd VOOf het wcrelddiako-
naat. De opbrengst is groten
deels voor de bestrijding van
honger.
Morgenavond om 7 uur werkt het
Petrus-Leonardus-jongerenkoor
mee aan oen themadienst in de
Petruskcrk (Lammenschans-
weg) te Leiden Zondag om
kwart voor 11 aan eenzelfde
dienst in de Leonarduskerk
(Haagweg). Het thema is: 'Vrij
van geest'
De Leidse baptistengemeente
houdt zondagavond om half 8
een bijzondere dienst in de
school aan de Lusthoflaan (He
rensingel) Ds Q Bosveld
spreekt over 'Uitgeschud, neer-
geknuppeld, halfdood'.
Heilige
Zondag zal dr paus op het Sint
Pietersplein in Rome Maximi-
liaan Kolbe heilig verklaren.
In augustus 1941 bood deze Poolse
priester in het concentratiekamp
Auschwitz zijn leven aan voor
een ten dode opgeschreven land
genoot. de nu 82 jarige Francis-
zek Gajowniczek Die is er vast
van overtuigd, dat hij tot nu toe
mocht blijven leven om Kolbe
tot de 'eer der altaren' te zien ver
heven. Gajowniczek - die offi
cier in het Poolse leger is ge
weest en vier jaar in het vernieti
gingskamp doorbracht - - zal
bij de plechtigheid een ereplaats
De paus heeft een bijzondere eer
bied voor de martelaar Kolbe.
die in Polen al een gèeerd man is
ii' l ro k ithrtltaki kvkdUki
recht kent bepalingen voor zalig
en heiligverklaring Enkele be
palingen voor heiligverklaring
vereisen méér 'wonderen dan
met betrekking tot de martelaar
Kolbe konden worden aange
voerd. Maar dat was voor de paus
allerminst een beletsel. Immers,
er staat in de bijbel, dat niemand
grotere liefde heeft dan hij die
zijn leven geeft voor zgn vrien
den.
De paus hoopt volgend jaar sep
tember een bezoek van vier da
gen aan Oostenrijk te brengen
door
Miep Hoenson
Fyodorov, directeur van het
Moskouse Onderzoeks Labo
ratorium voor Experimentele
Oogchirurgie, bezocht het af
gelopen weekeinde ons land
vanwege het eerste congres
op internationaal niveau over
bepaalde vormen van oogchi
rurgie, met name op het ge
bied van de kunstlenzen.
Want, zegt de Rus: "De moge
lijkheden in de micro-chirur-
gie zijn momenteel oneindig
groot. Het is inderdaad moge
lijk om mensen, die een be
perkter gezichtsvermogen
hebben omdat hun ogen ou
der zijn geworden, via een
kleine operatie veel beter te
laten zien. De kunstlens
speelt daarbij een hele be
langrijke rol".
Fyodorov kwam op het idee om
zich juist om de brildragen-
den te bekommeren tijdens
een bezoek aan de Verenigde
Staten, nu tien jaar geleden.
Hij zag daar een film met
Woody Allen, waarin de
hoofdrolspeler in een toe
komstige tijd terechtkomt.
Alles is uiteraard veranderd
op één facet na: ook in die
tijd dragen mensen brillen.
Konijnen
Fyodorov: "Dat vond ik bela
chelijk. Ik oordeelde dat het
mogelijk moest zijn om ooit
van die eeuwige bril af te ko
men. Dus toen ik terug was in
Moskou ging ik aan de gang.
En na twee jaar van proefne
mingen met konijnen was ik
zo ver". In vaktermen heet
het dat de optische kracht
van de ooghoek kan worden
teruggebracht, waardoor het
oog weer in z'n oorspronkelij
ke stand komt te staan. En
daarmee is het gezichtsver
mogen weer een stuk beter.
Fyodorov verrichtte zo'n 7000
van dergelijke operaties. Zijn
methode werd enkele jaren
geleden ook overgenomen
door Amerikaanse micro-chi
rurgen, aan wie Fyodorov
college gaf. Hij zegt dat gere
geld medici vanuit de hele
wereld zijn kliniek bezoeken.
Ze komen daar met eigen
ogen zien hoe de Rus in zijn
fabriek bijvoorbeeld lijders
van grauwe staar afhelpt met
behulp van de kunstlens.
De Nederlandse oogspecialist
dr. Binkhorst uit Terneuzen
zegt dat het verschijnsel
kunstlens in ons land ook al
gemeengoed is. "Meer dan de
helft van de oogartsen werkt
er hier nu mee. Fyodorov is
er inderdaad in een zeer
vroeg stadium in zijn eigen
land mee begonnen, maar je
zou kunnen zeggen dat hij
het trucje van mij heeft ge
leerd".
Wie ook de 'uitvinder' van de
kunstlens moge zijn, feit is
dat dit milimeters kleine ap
paraatje heeft gezorgd voor
een doorbraak in de oogchi
rurgie. Grauwe staar bijvoor
beeld, een veel voorkomende
ziekte, kan worden bestreden
door inplanting van een plas
tic lens. Operatief kan ook
het hoornvlies worden ver
wijderd en worden vervan
gen door een kunstmatig
hoornvlies.
Ontevreden
De Rus heeft alle reden om ver
heugd te zijn over de resulta
ten van zijn werk. Immers,
hij staat in eigen land in hoog
aanzien. Tevreden is de be
zielend pratende Fyodorov
echter nog allerminst. Hij
houdt lange tirades over de
medische wetenschap in het
algemeen, die volgens hem
nog veel te veel achter de fei
ten aanholt. "Neem nu die
kunstlens. Ik plant dergelijke
lenzen al dertig jaar in. In Ne
derland doet een handjevol
specialisten, onder wie Bink
horst, dat ook al tientallen ja
ren. Maar het gros van de Eu
ropese oogartsen begint er nu
pas mee, en het zijn er nog
niet veel die het doen. Ik ken
bijna dertig soorten operaties
waarbij die kunstlens een uit
komst is. Maar ik ben juist
vanwege die kunstlens jaren
lang verguisd geweest. De
medici vonden namelijk dat
er niets boven de natuur
ging, en dat je daarom geen
kunstlenzen moest gebrui
ken. Quatsch. De natuur
heeft een heleboel fouten, dat
weet een kind. Daarom heb
ben wij onze hersenen gekre
gen. Dat stukje natuur kan
Het oog
Professor Fyodorov: "De natuur maakt fouten, dat weet een kind"
dénken en zo kun je een uit
vinding als de kunstlens be
denken. Want het oog mag
een natuurlijk iets zijn, het
werkt in feite net als een foto-
Het gaat volgens de Rus niet
aan om een willekeurige
kwaal van een ooglijder te be
handelen, nee, de kwaal moet
worden bestréden. "Want
medicijnen maken niet beter.
Er zijn zelfs medicijnen die
de gebruiker ervan binnen
een aantal jaren blind ma
ken", zo beweert Fyodorov.
"Sommige artsen gaan er nog
steeds van uit dat er aan het
verstrekken van medicijnen
minder risico's zijn verboden
dan aan het opereren. Dat is
fout".
Vervanging
Hij werkt nu met het uitgangs
punt dat praktisch alle 'on
derdelen' van het oog kun
nen worden vervangen. Faalt
de eigenlijke lens van het
menselijk oog? Dan plant hij
er iets kunstmatigs in. Of hij
laat voor zich planten, want
Fyodorov is een groot voor
stander van een zo breed mo
gelijke samenwerking. Het
klinkt vreemd, maar de Rus
gaat ervan uit dat een meisje
van 20 met haar fijngevoelige
handjes veel beter kan opere
ren dan hij, een 55-jarige met
vingers die meer iets van
worstjes weghebben. "Als Ik
ze vertel wat ze moeten doen.
dan kunnen zij veel van het
Varia
Komt hg bg zijn volgende han-
ggzer de samenwerking tus
sen de specialisten onderling.
Daaraan schort volgens hem
nog te veel, en vooral in het
westen. "De artsen hier
werken niet georganiseerd.
Ze zgn allemaal afzonderlijk
bezig op hun kleine gebiedje
met hun eigen specialismen,
terwijl ze veel meer zouden
bereiken als ze de handen in
een zouden slaan. Ze zouden
aan een mens moeten werken
als aan een auto: met z'n allen
een aandeel leveren aan een
lopende band. Faalt één van
hen. dan kunnen de anderen
zgn fout goedmaken doordat
zg er controle op uitoefenen.
Zo kom je tot een veel beter
eindresultaat".
Fyodorov denkt bijvoorbeeld
dat de microchirurgie echt
niet alleen zeer bruikbaar is
bg oogoperaties, maar ook bij
andere lichaamsdelen
"Waarom niet met dezelfde
instrumenten en dezelfde
technologie bijvoorbeeld de
neus opereren? De microchi
rurgie is immers de toe
komst; je kunt met die
verfijnde instrumenten alles
doen. Teveel chirurgen staan
nu nog met keukenmessen te
werken. In mgn eigen land
ook".
Congres
Samenwerking is er nu wel tus
sen de oogspecialisten onder
ling. Het congres van de afge
lopen week is daarvan een
eerste resultaat. De oogspe
cialisten hebben afgesproken
voortaan elk jaar zo'n inter
nationale uitwisseling van
gegevens te organiseren Vol
gend jaar zal Duitsland aan
de beurt zgn, terwgl de spe
cialisten overwegen om het
congres in 1984 in Rusland te
houden.
Aan Fyodorov zal het niet lig
gen. De Rus zal zgn 'oogfa-
Eriek1 al le graag laten zien
Hij prijst de immense institu
ten in zijn eigen land, waar al
eendrachtig wordt samenge
werkt. Zgn nationaliteit ver
loochent hg allerminst als hg
zegt dat het allemaal "veel
groter en beter" is dan in een
land als Amerika "Maar dat
kan bg ons. omdat je met een
centraal systeem te maken
hebt. Als de overheid dat wil.
kan zg honderd werknemers
beschikbaar stellen om voor
je te werken. Zo is mgn insti
tuut ook gegroeid En nu ben
ik zo ver dat als ik iets aan
technische apparatuur wil
hebben, de ingenieurs in
mijn instituut dat binnen een
paar dagen kunnen vervaar
digen Dat is wat anders dan
werken vanuit leerboeken,
die verouderd zijn"
Kijk, MO arts |g geen God. Zgn
patiënten denken maar al te
vaak van wel. Het menselijk
lichaam maakt zichzelf beter,
niét de érts. De patient moet
veel mondiger worden. Hij
moet durven vragen, in welk
land ook ter wereld"
De Russische professor S.N. Fyodorov (52) heeft in zijn eigen land, maar ook daarbuiten,
furore gemaakt als bestrijder van de bril. Waar andere geneesheren op voorhand met pillen
en poeders klaarstaan, zegt de Rus, zet hij liever het mes erin.
Fyodorov heeft duizenden oogoperaties op zijn naam staan. Grauwe staar, loensheid en be
paalde vormen van blindheid zijn volgens hem te verhelpen door de verfijnde operatietech
nieken die hem in zijn 'oogfabriek' in zijn vaderland ter beschikking staan.
