c
Unikap door knoeierij
op rand van afgrond
3
VOORDEELVAN DE
WINTERSCHILDER :f600,-
Franse regering wil
landmacht inkrimpen
Ex-directeuren worden
verdacht van fraude
"Lage overheid
drijft prijzen
het meest op""
Straks auto's
op waterstof?
Man gedood
door stenen
Meer bevoegdheden voor
provincies en gemeenten
VRIJDAG 8 OKTOBER 1982
Varia
NIEUWLEUSEN (GPD) Ruim driekwart jaar spit
de Zwolse recherche nu al in een zeer vieze zaak,
die rond de vierhonderd mensen hun baan had
kunnen kosten. Het gaat om de knoeierijen van
twee ex-directeuren van de Union-fietsenfabriek
Unikap NV in het Overijsselse plaatsje Nieuwleu-
sen, de heren W. J. S. en A. P.
De uoor het onderzoek verantwoordelijke officier van justitie,
mevr. mr. J. C. W. Boogaards, hoopt S. nog voor het eind van dit
jaar voor de rechter te kunnen brengen. In haar aanklacht zal
het woord 'oplichting' een centrale plaats innemen. Zij denkt dat
'enkele tonnen' juridisch bewijsbaar zullen zijn. De werkelijke
omvang van de fraude laat zij in het midden.
Een van de huidige directieleden, G. Kamperman, zegt over de
schade die Unikap door de twee fraudeurs heeft geleden:
„Heel veel; veel te veel. Miljoenen, dat is een goede term, maar
het is niet nader te kwantificeren. Er is veel indirecte schade:
ik loop hier bijvoorbeeld rond met een gebroken hart".
Op 30 augustus liet officier van justitie Boogaards S. arresteren;
nadat hij ruim twee weken had vastgezeten en een aantal verkla
ringen had afgelegd, werd hij - voorlopig - op vrije voeten ge
steld. Intussen gaat het onderzoek verder. Met P. zit het wat
lastiger. Die heeft de wijk genomen naar Spanje, en hij lijkt niet
van zins zijn gezicht nog in Nederland te laten zien.
Hoewel het nu al twee jaar geleden is dat de raad van commissaris
sen van Unikap S. ontsloeg, en P. enkele maanden ervoor al was
vertrokken, plukt het bedrijf nog steeds de wrange vruchten van
de knoeierijen en van het slechte beleid van de twee ex-directeu-
ren. Eind vorig jaar werden 75 mensen ontslagen, nu moeten
nog eens ruim 50 arbeidsplaatsen verdwijnen, en verkeert de
firma in surséance van betaling.
Unikap: door knoeierijen in grote problemen.
S. en P. begonnen in 1973 met
hun praktijken. Geheel in
strijd met hun arbeidsover
eenkomst richtten ze in het
geniep, en met behulp van
stromannen, minstens zeven
vennootschappen op, waar
van ze zelf de belangrijkste
aandeelhouders waren. Als
directeuren van Unikap was
het niet moeilijk voor hen
contracten met de vennoot
schappen af te sluiten die
voor Unikap zeer onvoorde
lig uitpakten. De winsten
voor de BV's waren voor het
grootste deel voor S. en P.,
terwijl zij van Unikap uiter
aard maandelijks een direc
teurssalaris overgemaakt
kregen.
Districtsbestuurder Hans
Beenhakker van de Indus
triebond FNV noemt als
voorbeeld Intradimex-Em-
meloord BV. Dit bedrijfje zou
een deel van de levering van
fietsen aan grootwinkelbe
drijven van Unikap overne
men, en ontving daarvoor
twee procent provisie. In
werkelijkheid deed Intradi-
mex echter helemaal niets,
en verdween de provisie re
gelrecht in de zakken van S.
en P., zonder dat Unikap daar
enig voordeel van had.
Het is maar een van de vele
trucs die Unikap miljoenen
moeten hebben gekost, zon-
dat dat iemand het echt in de
gaten had. Beenhakker:
„Mensen die in de produktie
en de administratie werken,
hadden daar geen zicht op.
Als je een fiets maakt, zie je
nog niet waar die naartoe
gaat. Sommigen, die wat ho
ger in de boom zaten, fron
sten weieens hun wenkbrau
wen bij bepaalde onvoordeli
ge transacties. Maar die men
sen werden weggewerkt. S.
en P. hebben het altijd zeer
bedekt gespeeld".
Ook de raad van commissaris
sen greep niet in. „Ik geloof
niet dat leden van de raad
van commissarissen van de
knoeierijen geweten heb
ben", zegt Beenhakker,
„maar ze hebben S. en P. wel
de kans gegeven dit te doen,
en daardoor zijn ze tekort ge
schoten". Toch is het uitein
delijk een opdracht van de
raad van commissarissen aan
externe accountants geweest
die tot het ontslag van S.
heeft geleid. Maar toen was
het al mei 1980.
Daarmee was Unikap nog niet
van de twee ex-directeuren
af. Bij het ontslag van S.
sprak de raad van commissa
rissen (die er toen de voor
keur aan gaf geen ruchtbaar
heid aan de affaire te geven)
met S. en P. af dat deze
850.000 gulden aan Unikap
zouden betalen bij wijze van
schadevergoeding. Unikap
heeft hiervan nog geen cent
gezien, en procedeert sinds
voorjaar 1981 om een ruim
twee keer zo hoog bedrag van
het tweetal los te krijgen: 1,8
miljoen gulden.
Dit bedrag is samengesteld uit
de afgesproken f 850.000 plus
rente, vermeerderd met en
kele nagelaten 'verrassingen'
van het duo. Die verrassin
gen bestaan uit enkele na mei
1980 opgedoken schade
claims, voortvloeiend uit af
spraken die S. nog tijdens
zijn directeurschap had ge
maakt. Zo moest Unikap per
31 december 1980 vier ton
aan de ABN overmaken, aan
gezien Unikap (S.) zich ga
rant had gesteld voor een le
ning van deze bank aan een
van de - failliet gegane - ven
nootschappen van S. en P.
Intussen is het niet zeker of
Unikap nog meer van derge
lijke rekeningen gepresen
teerd zal krijgen. Directielid
Kamperman: „Godzijdank is
er na die vier ton niets meer
opgedoken, maar je weet
nooit wat er nog meer boven
tafel komt". Kamper is niet
optimistisch over de op
brengst van de processen te
gen S. en P. „Stel dat ze van
de rechter zouden moeten be
talen, dan is het nog maar af
wachten was het oplevert.
Kent u die kale kikker...? Wie
weet waar ze hun geld gela
ten hebben".
Niet alleen door knoeierijen
brachten S. en P. Unikap in
moeilijkheden. Ook maakte
Unikap onder hun leiding
een ernstige beleidsfout. Het
bedrijf besloot namelijk, in
strijd met de in de fietsen-
branche algemeen gehan
teerd afspraak, merkfietsen
te leveren aan grootwinkel
bedrijven. Voorheen kon al
leen de vakhandel, dus de
echte fietsenwinkel, rijwielen
verkopen met een merk-
plaatje 'Union'. De vakhan
del reageerde op deze be
leidswijziging van Unikap
door het merk te boycotten,
waarop Unikap met een flin
ke omzetdaling te maken
kreeg.
Half 1981 is Unikap pas van dit
onvoordelige beleid afge
stapt. Omdat het even duur
de voor de vakhandel Unikap
weer vertrouwde, deed zich
toen een dieptepunt in de
verkoop voor. Bovendien
was de enorme piek in de ra
ce- en trimfietsenverkoop
toen voorbij.
Juist op dat moment namen S.
en P. een stap die, volgens
Beenhakker, het voortbe
staan van Unikap werkelijk
op de rand van de afgrond
bracht. In oktober lieten ze
beslag leggen op Unikap
voor een bedrag van 5,2 mil
joen gulden. Ze baseerden
die eis op het feit dat ze door
Unikap benadeeld zouden
ziin in hun Dositie.
Wanneer een bedrijf genoeg be
zittingen heeft die borg kun
nen staan voor het geval het
dat opgeëiste bedrag moet
betalen, hoeft zo'n beslagleg
ging niet rampzalig te zijn.
Maar bg Unikap lag dat an
ders. Beenhakker: „Banken
en leveranciers zeiden: dat
kun je nooit opbrengen. Dus
begonnen banken aan het
krediet te tornen, en wilden
leveranciers niet meer leve-
door
Nel van Bemmel
„Omdat het voortbestaan van
Unikap tqen op het spel
stond, hebben de betrokken
vakorganisaties van het be
drijf geëist te proberen via
een kort geding het beslag
ongedaan te maken. Unikap
heeft dat gedaan, en het kort
geding gewonnen. Geduren
de die paar werken verkeerde
het bedrijf in een heel kritiek
stadium".
Beenhakker denkt met zicht
baar genoegen terug aan die
rechtszitting. S. was in eigen
persoon aanwezig, maar - de
in Spanje verblijvende - P.
liet zich door zijn advocaat
vertegenwoordigen. Hoonge
lach was zijn deel, vertelt
Beenhakker, toen hij ver
klaarde dat „zijn cliënt helaas
verhinderd was".
Deze brutale streek van P. en S.
verklaart Beenhakker uit de
arrogante manier waarop zij
altijd hebben volgehouden
onschuldig te zijn. „Het zijn
pokeraars", stelt Beenhak
ker.
Vriiwel tegelijk met de be
slaglegging verzond P. enke
le opmerkelijke brieven aan
journalisten. Hij verzocht
hun een onderzoek in te stel
len naar de gang van zaken
bij Unikap, omdat er sprake
zou zijn van „wanbeheer en
onafwendbaar faillissement",
en hij hoopte „dat uw onder
zoek een stuk werkgelegen
heid kan redden-veilig kan
stellen". Twee journalisten
van Elseviers Weekblad gin
gen op het verzoek in. Toen
zij tijdens hun diepgaand on
derzoek echter op zeer belas
tende feiten voor P. en S.
stuitten, en deze voor een
reactie aan P. voorlegden, gaf
deze niet thuis.
Op 31 oktober vorig jaar kwam
het weekblad met een zeer
uitvoerig artikel. De indus
triebonden FNV en CNV be
sloten met dit materiaal in
handen de officier van justi
tie in Zwolle om een onder
zoek te vragen naar wat
Beenhakker noemt „dit ster
ke staaltje van witte-boor
dencriminaliteit". Waarna de
Zwolse recherche hard aan
het werk ging, en S. een
maand geleden werd gearres
teerd.
Intussen werkt Unikap koorts
achtig aan het voortbestaan
van het bedrijf, en daarmee
aan het behoud van werkge
legenheid van tegen de 300
mensen. Hoewel de accoun
tantsverklaring in het inmid
dels verschenen jaarverslag
over 1981 vermeldt dat „het
voortbestaan van de vennoot
schap onzeker is", zijn zowel
directeur als vakbondsbe
stuurder hoopvol gestemd.
Directeur Kamperman: „Voor
de toekomstkansen van het
bedrijf is de steun toezegging
van het ministerie van econo
mische zaken een geweldige
opsteker; ik denk wel dat we
het redden".
ADVERTENTIE
BIJVOORBEELD
Een heel aardig bedrag. Maar 't kan ook meer zijn. Of minder. Dat hangt af van het
aantal dagen dat u de winterschilder laat komen. Die vakman zorgt namelijk voor een
stevige premie voor particulieren: 50 gulden per man, per dag. Dat tikt aan.
Als bijvoorbeeld twee winterschilders zes dagen bij u thuis in de weer zijn met
schilderen en behangen,krijgt u al een premie van 2x6x50= 600 gulden.
Nogmaals: 't is maar een voorbeeld. Hebt u langer werk, dan wordt de totale premie
vanzelfsprekend nog hoger. Gauw verdiend terwijl uw huis er alleen maar mooier
op wordt. Kwestie van vakmanschap!
DEN HAAG (ANP) - De lagere
overheid is de grootste prgsop
drijver. Dat is de conclusie van
de Consumentenbond nadat hij
een week bezig is met de actie
"Prijsalarm". De actie houdt in
dat iedereen die meent met grote
prijsverhogingen te worden ge
confronteerd, dat aan de bond
kan melden.
Volgens de Consumentenbond ko
men er dagelijks honderden tele
foontjes binnen, die vooral gaan
over drastische verhogingen van
de onroerend-goedbelasting, de
zuiveringslasten. riool- en reini
gingsrechten. gemeentelijke le
ges. parkeergelden en hondenbe
lasting. Ook het duurdere open
baar vervoer zit veel mensen
dwars, aldus de Consumenten
bond.
Erg in het oog lopend waren de
klachten over exorbitante stij
gingen van zuiveringsheffingen,
waarbij twee zuiveringsschap
pen als de grootste boosdoeners
naar voren kwamen, namelijk
het zuiveringsschap Hollandse
Eilanden en Waarden in Dor
drecht en het zuiveringsschap
Amstel en Gooiland in Hilver
sum. Het Dordtse zuiverings
schap verhoogde de gezinstarie-
ven van 149.25 naar 192 gulden,
het Hilversumse van 106.95 naar
130.20
PARIJS - De Franse landmacht zal 35.000 man minder gaan tellen, als volgend jaar het Bcide slh*PP«> hebben een pro-
parlement een plan goedkeurt, dat door minister van defensie Hernu gisteren open- testbnef van d' Coniumenten
baar werd gemaakt. Het gaat om tien procent van de parate troepen. De besparingen
die het oplevert zijn nodig om de nucleaire bewapening te moderniseren. Taken van
de landmacht zullen door de gendarmerie worden overgenomen.
NEW YORK (ANP) - Aan dc
and M universiteit in de Amen-
kaanse staat Texas is een revolu
tionair proces ontw'kkcld voor
de produktie van waterstof uit
water. De volgens het proces ge
produceerde waterstof is niet
duurder dan benzine en kan als
brandstof dienen in auto's, fa
brieken en woningen, zo hebben
medewerkers van de universiteit
gisteren bekendgemaakt.
Tot nu toe was het niet mogelijk bij
het produceren van waterstof uit
water een zodanig rendement te
halen dat commerciële toepas
sing mogelijk zou zijn. Het hoofd
van het centrum voor waterstof-
onderzoek aan de Amerikaanse
universiteit, de elektrochemicus
John Brockris. verklaarde giste
ren dat bg het nieuwe proces ein-
delgk de "magische grens" van
tien procent te doorbreken, dat
wil zeggen dat meer dan tien pro
cent van de in water aanwezige
waterstof kan worden vrgge-
maakt.
Hg zei dat in zijn laboratorium
over het algemeen een percenta
ge van dertien wordt gehaald.
Misschien kan het percentage
nog hoger komen, maar de resul
taten van de experimenten moe
ten nog worden geanalyseerd, al
dus Brockris
Bij het proces worden de watermo
leculen ontleed in waterstof en
zuurstof door middel van elek
trolyse. Het bereiken van een
hoog rendement is te danken aan
het gebruik van twee nieuw ont
wikkelde elektrodes, een foto
anode en een fotokathode De
elektrodes bestaan uit materia
len die op grote schaal tegen lage
kosten kunnen worden geprodu
ceerd, zoals silicium
Volgens een woordvoerder van de
universiteit in Texas kan water
stof worden gebruikt voor het
aandrijven van auto's als er klei
ne veranderingen aan de huidige
motoren worden aangebracht.
Minister Hernu sprak van 'gevoeli
ge veranderingen' bij het open
baar maken van zijn plannen,
waarover al enige tijd geruchten
de ronde deden. Hernu sprak ter
verdediging van zijn project on
der meer: „De bouw van een ex
tra strategische (met kernraket
ten bewapende) onderzeeër
komt meer overeen met de mili
taire verlangens van Frankrijk
dan de eventuele oprichting van
een nieuwe divisie (de onderzee
boot kost de staat drie miljard
francs, een divisie 2,2 miljard).
„Frankrijk is het enige land", aldus
minister Hernu op een perscon
ferentie, „dat alle consequenties
heeft durven te trekken uit zijn
status als atoommacht. We heb
ben dan ook aan de programma's
voor nucleaire bewapening de
voorrang gegeven bij de vraag
wat voorrang had en op wat zou
moeten worden bezuinigd".
Hoe zit 't dit seizoen precies met de premie7 De toppremie van 50 gulden per man. per dag geldt alleen voor particulieren.
En wordt verleend door het Bedrijlschap Schildersbedrijf voor onderhoudsbinnenschilder en behangwerk dat minstens 3 mandagen
vergt, dat wordt uitgevoerd in de periode van 22 november 1982 t/m 11 maart 1983 en waarvoor de aanvraag vóór het begin van de
werkzaamheden is ingediend
Voor bedrijven, scholen, ziekenhuizen, instellingen, gemeenten en andere lagere overheden geldt een premie van 35 gulden
per man, per dag. Alleszins de moeite waard dus! Uw schilder kent de voorwaarden en regelt de aanvraag voor u
Publikatie van het Bedrijfschap Schildersbedrijf te Rtjsv»>|k (ZH).
SITTARD (ANP) - Van een
huis in de Sittardse buurt
schap Ophoven zijn gisteren,
tijdens een hevige regenbui,
enkele pannen en stenen los-
geraakt, die de hoofdbewo
ner van het pand, B. Gelissen
(68) zodanig troffen, dat hg er
plaatse overleed.
De man zat in huis toen enkele
pannen van het dak waaiden
en ook een steen naar bene
den viel. Hij ging de straat op
om te zien wat er precies
gaande was en werd daarbij
getroffen door enkele andere
stenen, aldus de politie.
door
Rudolph Bakker
In de begroting van volgend jaar
wordt dan ook alleen voor de nu
cleaire bewapening en de gen
darmerie meer geld vrijgemaakt.
Een groo deel van de uitgetrok
ken gelden voor de atoombewa
pening is voorlopig bestemd
voor de M4-raket met meerdere
atoomkoppen, die bestemd is
voor de atoomonderzeeér 'Infle
xible', en verder nog voor de pro
duktie van Dassault's laatste
geesteskind, de 'Mirage-2000'.
De Franse gendarmerie krijgt vol
gend jaar 14,53 procent meer,
wat neerkomt op een totaal kre
diet van elf miljard 389 miljoen
francs. Minister Hernu maakte
bekend dat er 1000 nieuwe gen
darme-plaatsen zullen vrijkomen
en dat de landmacht 2000 man
aan de gendarmerie zal afstaan.
De gendarmerie zal speciaal wor
den belast met het bewaken van
zogeheten 'gevoelige installaties'
en - in geval van oorlog - met het
'neutraliseren van infiltrerende
commando's'. Dc landmacht
krijgt tot taak 'de belangrijkere
vijandelijke elementen te bestrij
den'.
Geruchten over de nu bekendge
maakte plannen hebben al gerui
me tijd enige onrust gezaaid m
de legerleiding. Vanuit de oppo
sitie is al meteen fel verweer
hoorbaar. Het debat over de her
structureringsplannen in het
parlement begint echter pas na
de gemeenteraadsverkiezingen
van maart volgend jaar, waaruit
de socialisten - volgens recente
peilingen - niet al te gloriergk uit
de bus zullen komen.
bond gekregen waarin de bond
vraagt of zg hun bedrgfsvoenng
zo willen inrichten dat dergelgke
forse sprongen worden verme-
Minister Hernu maakte de plannen
bekend een week voordat presi
dent Mitterrand een bezoek
brengt aan oefeningen in de Var,
waar gesimuleerde schietoefe
ningen worden gehouden met de
tactische nucleaire raket Pluton.
Vanuit de hogere legerleiding
hoopt men bij die gelegenheid de
president ervan te overtuigen dat
op de landmacht niet mag wor
den bezuinigd.
tenbond ontvangt gaan over da
gelijkse boodschappen, vooral
reform-artikelen en drogistenj-
waren. In de horeca is de prgs-
stijging van 6 procent die het mi
nisterie van economische zaken
onlangs heeft toegestaan, kenne
lijk flink afgerond naar boven, zo
is de indruk van de Consumen
tenbond. De actie duurt nog tot 1
november.
DEN HAAG (GPD) - Een groot
aantal rijkstaken zal in de ko
mende jaren moeten worden
overgedragen aan gemeenten en
provincies. Op die manier kan
volgens het kabinet het tanende
vertrouwen in de lokale en pro
vinciale democratie worden her
steld.
Minister Rood (binnenlandse za
ken) heeft gisteren het Decentra-
lisatieplan gepresenteerd, waar
in een groot aantal decentralisa
tievoorstellen wordt gedaan. Zo
zullen zaken als openbaar ver
voer, woningbouwplannmg en
stadsvernieuwing naar de ge
meenten en provincies worden
overgeheveld
De rgksoverheid zal volgens de
voorstellen niet alleen taken naar
gemeenten en provincies overhe
velen, maar daar ook het nodige
geld voor ter beschikking stel
len Eventueel kan ook rijksper
soneel worden overgeplaatst
naar lokale of provinciale dien
sten.
Rood schrgft dat uitvoering van
het plan gëén extra geld hoeft te
kosten. Hg hoopt het benodigde
geld te verkrijgen uit de bespa
ringen op de rijksdienst door het
afstoten van taken. Bovendien
kunnen dc beschikbare gelden
anders besteed worden. Na 1985
acht hg zelfs een besparing van
150 miljoen gulden per jaar mo
gelijk
Het Decentralisatieplan bevat tot
nog toe slechts voornemens Het
plan wordt nu voorgelegd aan de
provincies, de Vereniging van
Nederlandse Gemeenten, de
Raad voor het Binnenlands Be
stuur en de Raad voor de Ge
meente financien
Het plan is tijdens het vorige ka
binet - grotendeels voorbereid
door oud-PvdA-minister van
binnenlandse zaken drs. E van
Thgn en zgn toenmalige staats
secretaris mevr S Stuiveling.
Voor de meeste decentralisatie
voorstellen uit het plan is een pe
riode van 4 tot 5 jaar uitgetrok
ken.
