Aanval Reagan op
vredesbeweging
J
Bolivia: zal het
nu lukken met
de democratie?
Geen wijziging Britse economische politiek
Begins coalitie dreigt uiteen te vallen
Congresleden woedend
Honderden arrestanten
bij zoekactie Beiroet
Aartsconservatief
woordvoerder nieuwe
Westduitse regering
DONDERDAG 7 OKTOBER 1982
Buitenland
Ondanks verzoeken uit partijgelederen
BRIGHTON Ondanks het sterk
stijgende aantal werklozen blijft
de Britse regering vasthouden
aan haar strakke monetaristische
politiek. Dat heeft minister Ho-
wé (financiën) gezegd tijdens het
jaarcongres van de Conservatie
ve Partij in Brighton.
De bewindsman weigerde in te
gaan op door vele partijleden
geuite verzoeken om, nu de infla
tie in Engeland sterk is gedaald,
het bestrijden van de werkloos
heid tot belangrijkste prioriteit
te maken. Engeland telt momen
teel 3,3 miljoen werklozen en dat
aantal stijgt nog steeds snel.
Minister Howe maakte echter dui
delijk niets te zien in door de
overheid te financieren werkge
legenheidsprojecten. Als de
overheid die weg zou volgen, dan
zou het opschroeven van de
overheidsuitgaven ongetwijfeld
worden gevolgd door opnieuw
stijgende inflatie, en dat willen
we ten koste van alles vermijden,
aldus Howe.
door
Henk Dam
Howe: „Als er een simpele oplos
sing zou zijn om de werkloosheid
omlaag te brengen, dan zouden
we dat ook doen. Maar die is er
niet. In communistische landen,
in de allerrijkste landen, in door
socialisten geleide landen als
De minister zei te verwachten dat
de inflatie, die nu 8 procent be
draagt, aan het eind van het jaar
6,5 procent zal zijn, om daarna
nog verder te dalen. Ook dan zal
de economische politiek van de
conservatieve regering niet wor
den omgebogen, aldus Howe.
Hij wilde evenmin toezeggen dat
de belastingen de komende tijd
zullen worden verlaagd. „Wij
doen het alleen als we dat kun
nen betalen. Wij gaan niet nu sin
terklaas spelen en daarmee de
volgende regering voor grote
problemen plaatsen, omdat wij
zelf die volgende regering willen
zyn
Howe ging met geen woord in op
de voorstellen van een conserva
tieve 'denk-tank', die enkele we
ken geleden uitlekten. Deze
voorstellen, die onder meer af
schaffing van de gratis gezond
heidszorg en grote besnoeiingen
op uitkeringen en pensioenen
behelzen, zouden een einde ma
ken aan de welvaartsstaat zoals
de Britten die thans kennen.
De voorstellen hebben dan ook de
afgelopen weken veel verzet op
geroepen en de conservatieven,
premier Thatcher voorop, achten
het wijs de plannen van de
'denk-tank' voorlopig in de ijs
kast te laten met het oog op ko
mende algemene verkiezingen.
Howe, die voorstander van de
plannen heet te zijn, hield zich
aan dat parool. Hij wilde ook
geen commentaar geven op een
bericht in het dagblad The Ti
mes, volgens welke hij onlangs
bij een kabinetszitting heeft ge
zegd dat de plannen van de
'denk tank' op den duur wel ver
wezenlijkt zullen moeten wor
den.
Volgens dat bericht heeft Howe be
cijferd dat belastingverhogingen
met 50 procent onvermijdelijk
zullen zijn als niet snel stappen
worden genomen om de uit de
pan rijzende kosten van de col
lectieve sector tegen te gaan.
WASHINGTON - President Reagan moet zich verontschuldigen voor zijn aantijging dat
de Amerikaanse voorstanders van een bevriezing van het kernwapenbestand worden
gemanipuleerd door krachten die de Verenigde Staten willen verzwakken.
Dit zeggen niet alleen de Ameri
kaanse vredesbewegingen, maar
ook vele congresleden, die zich
woedend hebben gekeerd tegen
de uitlating die Reagan voor een
gehoor van oorlogsveteranen tij
dens een verkiezingstoespraak
in Ohio ten beste gaf.
Opmerkingen van deze aard heb
ben Reagan vlak voor de tussen
tijdse verkiezingen, waarbij de
Republikeinen volgens velen
aanzienlijk verlies te wachten
staat, in rechtstreekse confronta-
door
Henk Kolb
tie gebracht met de voorstanders
van een onmiddellijk stilleggen
van de nucleaire bewapenings
wedloop. Hij heeft de herinne
ring wakker geroepen aan de in
fame uitlatingen waarmee de be
ruchte senator Joseph McCarthy
de VS zo'n dertig jaar geleden
bijna tot een rechtse politiestaat
vervormde.
President Reagan, door de uiterste
rechterzijde van het politieke
spectrum in de VS beticht van
bedenkelijke liberale trekken,
poogt niet zonder krampachtig
heid de coalitie te lijmen die hem
naar het Witte Huis droeg. Hij
verkeert daarbij in het politiek
aanvechtbaar gezelschap van
voorheen admiraal, thans sena
tor Jeremiah Denton, die uit
Vietnamese gevangenschap vol
rechtse gramschap en argwaan is
teruggekeerd.
Denton maakte het in de Senaat
dezer dagen nog wat bonter dan
Reagan toen hij verklaarde dat
degenen die meehelpen in Ame
rika een nationale vredesdag te
organiseren hand- en spandien
sten verlenen aan de vijanden
van de VS. Onder die supporters
zijn nogal wat van zijn collega's
en hun echtgenotes. Zij hebben
Denton ogenblikkelijk van re
pliek gediend in de Senaat.
Farce
Zelfs al is het, naar men mag aan
nemen, waar dat de beweging
voor de bevriezing van de kern-
wapenarsenalen en de rest van
de vredesgroepen tot op zekere
hoogte zijn geïnfiltreerd door ro
de mantel-organisaties, dan nog
garandeert de Amerikaanse
Grondwet een recht van spre-
BEIROET (AFP/UPI) - Het Libanese leger heeft ongeveer 200 personen
aangehouden tijdens de zoekacties die de afgelopen twee dagen zijn
uitgevoerd in de hoofdstad Beiroet. Dit werd meegedeeld in een offi
cieel legercommuniqué.
Onder de arrestanten bevonden zich 53 Libanezen die door de justitie
werden gezocht. De overigen waren buitenlanders die in Libanon ver
blijven zonder een geldige verblijfsvergunning en van wie de papieren
niet in orde zijn.
In het communiqué werd verder vermeld dat het Libanese leger vier
wapenopslagplaatsen heeft ontdekt. Een van de opslagplaatsen bevond
zich in de evangelische kerk van Beiroet. Ook in een middelbare school
in de wijk Ras el Nabeh werden wapenvoorraden aangetroffen.
Verschillende soorten wapens en 200 ton munitie zijn tijdehs de zoekac
ties in beslag genomen. Onder de personen die het Libanese leger de
afgelopen dagen heeft gearresteerd, zouden zich 11 Westduitsers en
drie Italianen bevinden. De Westduitsers zouden als leden van de Baad-
er-Meinhofgroep op de opsporingslijsten van Interpol staan en de Ita
lianen zouden behoren tot de Rode Brigades. Dit meldde radio-Jeruza-
lem, die zich beriep op berichten van de staatsradio in Beiroet.
De Franse militairen in Libanon zijn op geen enkele wijze betrokken in
politie-operaties zoals het controleren van identiteitspapieren en het
opsporen van personen, zo hebben functionarissen in Parijs gisteren
meegedeeld. De rol van het Franse contingent van de multinationale
macht in Beiroet is slechts het helpen beschermen van de Libanese en
Palestijnse burgers.
De verklaring was bedoeld als antwoord op berichten uit Beiroet dat
Franse parachutisten met de Libanese autoriteiten deelnamen aan
huiszoekingen in stadsdelen die voorheen door Palestijnse guerrilla
strijders werden beheerst.
Jasser Arafat, de leider van de Palestijnse bevrijdingsorganisatie PLO,
zou gistermorgen onverwacht in de Libanese Bekaa-vallei zijn aange
komen. Het Franse persbureau AFP zegt dit vernomen te hebben in
welingelichte kringen in Beiroet.
Volgens AFP heeft Arafat gisteren in de namiddag de Bekaa-vallei weer
verlaten op weg naar de Syrische hoofdstad Damascus. In de vallei
heeft hij een bezoek gebracht aan het Palestijnse kamp Abou Hamad
bij de plaats Jdita, aldus welingelichte kringen in Beiroet.
ADVERTENTIE
ken. Juist dit recht heeft de heer
Reagan voor zijn gehoor van met
veldmutsjes getooide, politiek
ontevreden knorrende oorlogs
veteranen tot een farce gemaakt.
Reagans geloofwaardigheid ten
aanzien van de onderhandelin
gen in Genève en Wenen, die ver
mindering van kern- en conven
tionele bewapening tot doel heb
ben, is zodoende op een ongeluk
kig moment door het staatshoofd
van de VS persoonlijk opnieuw
in het geding gebracht.
Nederlands eerste minister Dries
van Agt, net terug van bespre
kingen bij de VN met zijn Ameri
kaanse collega van buitenlandse
zaken George Shultz en van een
NAVO-'mini-top' nabij Montreal,
heeft van de Amerikanen de ver
zekering gekregen dat zij het met
die onderhandelingen ernstig
menen. Hij heeft ook gezegd dat
de Europese en de Nederlandse
beweging tegen kernwapens, ge
voed door de angst van de ge
middelde burger voor de totale
vernietiging, zulke ernst eist.
Van Agt moet dan ook wel de angst
om het hart slaan bij uitspraken
die de heer Reagan blijkbaar
voor zijn binnenlands politiek
front wil doen. Want het is ten
slotte op Reagans uiteindelijk
gezag dat hij naar Nederland kon
terugkeren als een man die op
nieuw was gestaafd in zijn over
tuiging dat er voor Nederland
geen betere bondgenoot is dan
Amerika en dat zeer binnenkort
de eerste spa zal moeten worden
gestoken voor de bunkers waar
in de kruisraketten te gelegener
tijd moeten worden opgesteld.
Reagan heeft het in het spoor van
Denton duidelijk gemaakt: wie
tegen kernwapens is, kan je ei
genlijk wel een landverrader
BUENOS AIRES - Een Argentijnse politie-officier omhelst een van de
"Moeders van de Plaza de Mayo" tijdens een demonstratie voor de men
senrechten in de Argentijnse hoofdstad. Ondanks een verbod van de rege
ring gingen 7.000 mensen de straat op, om aandacht te vragen voor de
duizenden vermisten in dat land. Toen de menigte door de politiekordons
heenbrak, gaf de regering toch maar toestemming voor de demonstratie.
Sancties VS
tegen vier
Westduitse
bedrijven
WASHINGTON (Reuter) - Het
Amerikaanse ministerie van
handel heeft besloten sanc
ties in te stellen tegen vier
Westduitse ondernemingen,
omdat die meewerken aan de
aanleg van de aardgasleiding
van Siberië naar West-Euro
pa. De bedrijven zijn AEG-
Kanis, die turbines heeft ge
leverd, Mannesmann Anla-
genbau AG (buizen) en twee
dochterbedrijven van Man
nesmann, Essener Hoch-
druck-Rohrleitungsbau
GmbH en Kocks Pipeline
Planung GmbH.
De sancties houden in dat de
genoemde bedrijven versto
ken zullen blijven van Ameri
kaanse goederen en techno
logie die in de olie- en gasin-
dustrie worden gebruikt.
BONN - Diether Stolze (53) wordt
woordvoerder van de nieuwe
conservatief-liberale bondsrege
ring. Stolze was tot voor kort in
een soort dubbelfunctie uitgever
en hoofdredacteur van het week
blad Die Zeit.
Hoewel dit blad nog altijd als libe
raal geldt, kan er geen twijfel aan
bestaan dat Diether Stolze een
conservatieve geest is. Al in 1976
pleitte hij voor een bondsrege
ring met de CDU-CSU. En in
1980 schreef Stolze enkele we
ken voor de Bondsdagverkiezin
gen van oktober dat kanseliers
kandidaat Franz Josef Strauss
„voor een betere politiek stond"
en daardoor ook „een betere re-
door
Hans Amesz
geringschef zou zijn dan Helmut
Schmidt".
Stolze was ruim twintig jaar lid van
de redactie van Die Zeit. Als niet
academisch gevormd econoom
werd deze autodidact chef van
de economische redactie, later
plaatsvervangend hoofdredac
teur en ten slotte naast de libera
len Marian Grafin Donhoff en
Theo Sommer hoofdredacteur.
Afgelopen zomer zegde hij deze
baan op.
Stolze is een overtuigd aanhanger
van de kapitalistische markteco
nomie. Als woordvoerder van
een regering die het als haar
voornaamste taak ziet om de
'Duitse economie' gezond te ma
ken en de werkloosheid te be
strijden, zal Stolze van zijn over
tuiging geen geheim maken.
Sommer, redacteur van Die Zeit,
gelooft dat Stolze eigenlijk nog
rechts van de CSU van Franz Jo
sef Strauss staat.
In deze zin is de keuze van bonds
kanselier Helmut Kohl voor de
man. die beslissend moet bijdra
gen aan het ontwerpen van het
'gezicht' van de nieuwe Duitse
regering, niet gelukkig. Kohl
gaat er immers prat op dat hij
chef van een regeringscoalitie
'van het midden' is. Naar ver
luidt was Stolze ook niet de eer
ste keus. maar andere kandida
ten hadden er geen zin in het
moeilijke ambt van regerings
woordvoerder te gaan bekleden.
Pikant is overigens dat ook de
vroegere bondskanselier Helmut
Schmidt gedurende ruim een
jaar een woordvoerder heeft ge
had die eveneens van Die Zeit
kwam. Het was de liberaal Kurt
Becker. Deze moest echter ver
dwijnen ten gunste van zijn ei
gen voorganger Klaus Boiling.
Becker, zo heette het, kon de re
gering en vooral de politiek van
Schmidt „niet verkopen".
Ierse premier
overleeft
weer motie
DUBLIN (AFP) - De Ierse pre
mier Charles Haughey blijft re
geringsleider. Gisteravond over
leefde hij een motie van wan
trouwen die binnen zijn eigen
partij tegen hem was ingediend.
De parlementsfractie van de
Fianna Fail besloot met 58 tegen
22 stemmen Haughey te handha
ven als partijleider en premier.
De stemming over de motie had
plaats na een verhit debat dat
tien uur duurde.
Twee leden van de Ierse regering,
minister Omalley van toerisme
en minister Odonoghue van on
derwijs, zijn gisteren afgetreden
Zij deelden dit mee, kort voor
het debat begon over het al dan
niet handhaven van premier
Haughey als partijleider
Het heeft meer dan twee jaar
geduurd voordat het Boli
viaanse volk heeft gekregen
waarom het bij de verkiezin
gen van 28 juni 1980 had ge
vraagd. Komende zondag zal
de stembusoverwinnaar van
destijds, de sociaal-demo
craat Hernan Siles Zuazo.
eindelijk als president wor
den beedigd. Maar zal het nu
wel met de democratie in Bo
livia lukken''
Het Boliviaanse leger is met
bijna 200 militaire coups in
minder dan 260 jaar tijd we
reldkampioen staatsgrepen.
In de afgelopen vier jaar
sinds augustus 1978 heeft het
hoog in het Andes-gebergte
gelegen Zuidamerikaanse
land maar liefst acht presi
denten gehad. Siles Zuazo is
nummer negen, en of hij lang
in het Palacio Quemado (het
verbrande paleis) zal blijven
zitten mag worden betwij
feld
Siles Zuazo heeft zyn presi
dentschap voor een groot
deel te danken aan de Boli
viaanse arbeiders, die de mi
litairen met een golf van sta
kingen deden inzien dat het
beter was naar hun kazernes
terug te keren. De meest radi-
door
Rob Sprenkels
cale arbeiders verlangen nu
in ruil voor die gunst forse
loonsverhogingen om te kun
nen opboksen tegen de enor
me inflatie, die dit jaar al ver
boven de procent zou zijn uit
gestegen. Wat dat betreft erft
Siles Zuazo van de militaire
president Guido Vildoso on
der meer een maand oude
staking van mijnwer
kers, die vrijwel allen werk
nemers zijn van de zo goed
als bankroete staatsonderne
ming Comibol.
Siles Zuazo.
De economische problematiek
waarmee Siles Zuazo wordt
geconfronteerd, is uiterst ge
compliceerd. De schatkist is
leeg. Bolivia heeft geen de
viezen om de aflossingen van
de buitenlandse schuld van
meer dan 4 miljard dollar te
kunnen betalen. De coalitie
van Siles Zuazo. de Democra
tische Volksunie (UDP),
heeft al aangekondigd dat zal
worden geprobeerd de aflos
singstermijnen van die
schuld in overleg met de in
ternationale bankierswereld
te versoepelen. De bankiers
zullen hun eventuele clemen
tie voor Bolivia ongetwijfeld
verbinden aan drastische
economische maatregelen
die per definitie onpopulair
zijn.
Maatregelen
Van Siles Zuazo wordt ver
wacht dat hij zal proberen de
vakbonden in bedwang te
houden door een periodieke
salansbijstelling in te voeren,
een prijsstop en een strenge
controle op het dollarver-
keer. Maar of de vakbonden
daar genoegen mee zullen ne
men is zeer de vraag. Om nog
maar te zwijgen over de mo
gelijke reacties van de inter
nationale bankierswereld.
Behalve de economische ramp
spoed krijgt Siles Zuazo ook
met ernstige politieke proble
men te kampen. Al zyn po
gingen om tot een regering
van nationale eenheid te ko
men, lijken definitief mis
lukt. De nieuwe Boliviaanse
president wordt daardoor op
het eerste gezicht met han
den en voeten gebonden aan
de wil van het parlement En
daar kan de conservati.
coalitie van oud-president
Victor Paz Estansorro op be
slissende momenten zeer
waarschijnlijk rekenen op de
steun van de rechtse ex-dic-
tator Hugo Banzer, of beter
gezegd op een meerderheid
Siles Zuazo loopt daardoor
het grote gevaar op vry korte
termijn zijn progressieve
bondgenoten te verliezen, on
der wie de almachtige vak
bondsleider Juan Lechin.
Aan de andere kant wordt de
positie van Siles Zuazo ook
bedreigd door het leger Hoe
wel het volgens de Boliviaan
se grondwet de taak van de
president is de bevelhebbers
van de strijdmachten te be
noemen, heeft de aftredende
dictator generaal Guido Vil
doso een week geleden ge
waarschuwd dat dergelijke
beslissingen binnen de kazer
nes thuishoren en dat er geen
enkele druk zal worden aan
vaard.
Die harde, onwettige opstelling
van de huidige legerleiding is
vry eenvoudig te verklaren.
In de eerste plaats gaat het er
om, te voorkomen dat er ge
rechtelijke stappen worden
genomen tegen de belang
rijkste militaire dictators van
de afgelopen twintig jaar,
met name generaal Hugo
Banzer (1971 tot 1978), gene
raal Natusch Busch (16 dagen
en 500 doden in de herfst van
1979) en generaal Luis Garcia
Meza, die met zyn handlan
ger en cocAnesmokkelaar ge
neraal Luis Arce Gomez
voorkwam dat Siles Zuazo
direct na zijn stembusover
winning in 1980 het presiden
tiële paleis kon betreden. In
het parlement maakt vooral
de socialistische party zich
sterk voor dergelijke proces
sen en heeft de zaak reeds als
voorwaarde gesteld voor
daadwerkelijke steun aan het
bewind van Siles Zuazo.
Adders
Maar er zitten nog veel meer
adders onder het gras. Siles
Zuazo staat op zeer goede
voet met een aantal liberaal
denkende generaals die op
het ogenblik vrijwel buiten
spel staan. De macht in het
Boliviaanse leger is nog altyd
voor een groot gedeelte in
handen van de aan de cocA-
ne-mafia gebonden militai
ren als Garcia Meza en Arce
Gomez Dat de nu aftredende
president Guido Vildoso ook
geen schone handen heeft,
kan worden opgemaakt uit
het feit dat hij Garcia Meza
actief hielp bij zijn staats
greep van juli 1979 en vervol
gens enkele maanden func
tioneerde als chef van de ge
heime politic.
Het is duidelijk dat de cocAne-
mafia onder geen beding de
huidige greep op het leger wil
verliezen En dat niet m de
laatste plaats om op elk ge
wenst ogenblik te kunnen
optreden tegen de nogal on
berekenbare Siles Zuazo.
Zal het nu wel lukken met de
Boliviaanse democratie?
Veel lykt af te hangen van de
capaciteit van de 66-jarige Si
les Zuazo om alle belangheb
bende partijen tevreden te
houden. Tijdens zyn vonge
presidentschap (1956-1960)
werd hij eveneens met een gi
gantische economische ensis
geconfronteerd. En ook toen
bevond hij zich in een poli
tiek vacuum. Toch zag hij
destijds kans om zowel de
militante arbeidersbeweging
als het leger zoet te houden
Maar de problemen van Boli
via zyn op dit ogenblik een
stuk ernstiger dan in de jaren
vyftig. De arbeiders be we
ging is wellicht nog radicaler.
Het leger in elk geval een
stuk rechtser. En Vlies Zuazo
is 25 jaar ouder en sukkelt
met zijn gezondheid.
JERUZALEM - Premier Begin kan
op ruime steun van de bevolking
rekenen, wat ook de conclusies
zullen zijn van de staatscommis
sie die een onderzoek instelt naar
de massamoord in Beiroet
Toch is de politieke toekomst van
de regering onzeker, als gevolg
van veranderingen die plaats
vinden in het reügieuze kamp. Er
zijn aanwijzingen dat de religieu
ze coalitiepartners de weg effe
nen voor een coalitie met de Ar
beiderspartij na de publikatie
van het rapport van de staats-
G rofcn i Hf ta alchf-ql' es fn de Groem Bf.taal pa v
Gegarandeerd tot f 100,- per cheque. Zonder kosten
erkri)gbaar bi) alle banken en spaarbanken van Nederland.
Een eerste aanwijzing dat een part
nerruil tot de mogelijkheden be
hoort, gaf de minister van onder
wijs Hammer de vorige week in
een televisie-interview. Hammer,
de sterke man in de Nationaal
Religieuze Partij, is jarenlang
een van de voormannen geweest
van Goesh Emoeniem, het fana
tieke 'blok der gelovigen'. Maar
de vorige week bekende hij dat
hij een tikje van mening is veran
derd.
Hammer zei toen dat juist in het
belang van de toekomst van het
volk Israel aan de steeds maar
voortdurende oorlog een eind
moet komen. Nee, conclusies
wilde hy niet trekken.
De religieuze partijen in Israël ma
ken een crisis door. De Nationaal
Religieuze Pary heeft by de laat
ste verkiezingen de helft van zijn
aanhang verloren. Dat is niet zo
vreemd. Vroeger, toen zij deel
uitmaakten van de coalities met
de Arbeidersparty had de NRP
een eigen, duidelijk religieus na
tionaal gezicht. Maar in de coali
tie met Begin is dat veel minder
door
Jaap van Wesel
geworden Begin zelf straalt het
image uit van iemand die de
joodse traditie ter harte gaat. hij
straalt joods nationalisme uit, en
dat maakt voor vele vroegere
stemmers van de Nationaal Reli
gieuze Party hun moederparty
overbodig zij stemmen Likoed
Vandaar dat velen binnen de Na
tionaal Religieuze Party tot de
conclusie kwamen dat het 'eigen
gezicht' van de NRP veel beter
tot uiting komt by de Arbeiders
partij dan bij de Likoed Het be
staansrecht van de NRP is het re
ligieuze karakter van de party,
niet het nationalistische Het
probleem was en is de politieke
kant van de zaak want politiek
staat de meerderheid van de par
tij veel dichter by de annexatie
politiek van Begin.
Hot is echter een ijzeren wet in de
Nationaal Religieuze Party dat
partybelangen boven alle andere
belangen gaan
Door het spel van Hammer zyn in
feite de kaarten geschud voor het
komende politieke spel. Begin
stuurt op nieuwe verkiezingen
aan. dat is duidelyk. Hy rekent
op de grote massa die hem ook
het vorig jaar trouw is gebleven
De NRP en de Arbeiderspartij
hebben by verkiezingen weinig
te winnen en voelen meer om
oen machtswisseling zonder ver
kiezingen Dat wordt de politie
ke strijd de komende maanden
in Israel: de vraag of Begin met
al zyn politieke talent de truc
kendoos geheel kan openen en
de zaken zo manipuleren dat hy
een meerderheid in de Knesset
vindt die voor nieuwe verkiezin
gen is.
