Interview
Werkgroep 'Oecumene' in bisdom Rotterdam
xurf*'
Mogelijk sluiting van het kinder-
opvangcentrum Toekomstbouwers^
WOENSDAG 22 SEPTEMBER 1982
Varia
Opland, de politieke tekenaar van
De Volkskrant, spaarde gisteren
in een grote bloedplas vier
plaatsnamen uit: Putten, Ora-
dour, Sabra en Chatila. Ter ver
gelijking met de slachtpartij in
de beide laatstgenoemde Pale
stijnse kampen door de christelij
ke militie die door de Israëlische
strijdkrachten 'gedoogd' werd,
had Opland beter een andere
plaatsnaam kunnen gebruiken:
Deir Yassin, het Arabische dorp
je waar de militante joodse Ir-
gun die door Menachim Begin
werd geleid op 10 april 1948 op
even beschamende wijze huis
hield als Israels bondgenoten vo
rige week donderdag en vrijdag
in Sabra en Chatila. Boeken over
de geschiedenis van Israël zijn
niet scheutig met informatie over
Deir Yassin, heb ik gemerkt,
maar ik heb toch één boek gevon
den, 'The Palestinians' van Jona
than Dimbleby, dat er meer dan
een enkele regel aan wijdt. Jona
than Dimbleby is een befaamde
Engelse tv-reporter die eerst voor
de BBC en later voor 'This Week'
van de ITV werkte, bekroond
werd voor zijn televisiereporta
ges, en journalistiek medewerker
is van de New Statesman. Hij
zegt dat het aangerichte bloed
bad in Deir Yassin niet op een
stupide vergissing berustte,
maar dienstbaar werd gemaakt
aan de strijd voor de Staat Is
raël, die een maand na Deir Yas
sin werd uitgeroepen. Hij citeert
Menachim Begin, die over deze
slachtpartij door zijn mannen
,J)e Arabieren in het hele land, die
wel genoopt waren de wilde ver
halen over 'Irgun-slachtpartijen'
te geloven, werden bevangen
door een wilde paniek en begon
nen te lopen voor hun leven. Deze
massavlucht ontwikkelde zich al
spoedig in een razende, oncontro
leerbare stampede".
„Op 10 april 1948 reed het hoofd
van de delegatie van het Interna
tionale Rode Kruis in Palestina
een klein Arabisch dorpje even
buiten Jeruzalem binnen. Daar
stuitte hij op een detachement
van een joodse organisatie die de
Irgun heette:
,£e waren allemaal jong, sommi
gen waren nog niet eens volwas
sen. Mannen en vrouwen waren
tot de tahden bewapend, ze had
den pistolen, machinegeweren en
handgranaten in hun handen, en
ook korte brede sabels, waarvan
de meeste nog onder het typed za
ten. Een mooi jong meisje met
misdadige ogen liet me de hare
zien, die nog droop van het bloed;
ze toonde hem als een trofee".
„Het is altijd gevaarlijk op een
gruweldaad te stuiten, maar Jac
ques de Reynier was zo fortuin
lijk om (mèt zijn officiële Rode
Kruisrapport) weer levend te
voorschijn te komen uit de ge
beurtenissen die de voorgaande
nacht in het dorp Deir Yassin
hadden plaatsgevonden. De Ir-
gun-aanvoerders verklaarden
onverschillig dat ze met een
'schoonmaak-operatie' bezig wa
ren, waarop de Rode Kruis-af-
gevaardigde een van de huizen
binnenging:
,Jk vond verschillende verstijfde li
chamen. De 'schoonmaak-actie'
was hier uitgevoerd met machi
negeweren, en daarna met hand
granaten. Het karwei was afge
maakt met messen, zoals iedereen
kon constateren. Hetzelfde bleek
het geval in de kamer ernaast,
maar toen ik die weer wilde ver
laten, hoorde ik iets dat op een
zucht leek. Ik keek overal rond,
draaide alle lichamen om, en
stuitte toen op een voetje dat nog
warm was. Het was van een
meisje van tien jaar, verminkt
door een handgranaat, maar nog
wel in leven... En overal waar je
kwam was het even verschrikke
lijk".
,^lles bij elkaar waren 250 man
nen, vrouwen en kinderen afge
slacht. De overlevenden, die door
de schok en van verdriet uit pure
hysterie in elkaar dreigden te
klappen, vertelden de Britse au
toriteiten wat er gebeurd was:
gezinnen waren op een rij gezet
en door machinegeweren neerge-
maaid; jonge meisjes waren ver
kracht; een zwangere vrouw was
eerst afgemaakt, waarna haar
buik door haar moordenaar met
een slagersmes was opengereten;
een meisje dat het ongeboren
kind uit de schoot van de moeder
had willen halen, werd neerge
schoten. Sommigen van de Irgun-
strijders hadden hun slachtoffers
met hun sabel in stukken ge
hakt".
„Er zijn bewijzen dat het bloedbad
in Deir Yassin niet, zoals sommi
ge apologeten hebben beweerd,
een onvergeeflijke maar geiso-
leerde daad van bestialiteit was,
een afschuwwekkende misstap,
of een plotselinge en onverklaar
bare opwelling van fanatisme
die moest worden afgewogen te
gen de wilde excessen van de
'Arabische horden' en daarom in
de voetnoten van de historie
thuishoorde. De feiten liggen an
ders. De verovering van Deir
Yassin maakte deel uit van een
zorgvuldig uitgedokterde strate
gie: de afslachting van al deze
onschuldigen - hoe pijnlijk en ex
cessief ze ook geweest moge zijn -
vergrootte in hoge mate het suc
ces van die strategie, en versterk
te de tenuitvoerlegging van de
Zionistische droom die Herzl vijf
tig jaar eerder had geformu
leerd", aldus Jonathan Dimble
by.
De Toekomstbouwers, een vereniging voor alleenstaan
de ouders in Rotterdam, dreigt verloren te gaan. De
minister van cultuur, recreatie en maatschappelijk
werk wil aan het einde van dit jaar de subsidiekraan
volledig dichtdraaien. Voor De Toekomstbouwers zit
er niets anders op dan de club op te heffen.
Daar komt dan wel het een en ander bij om de hoek kij
ken. Want de verenging exploiteert voor haar leden een
kinder-opvangcentrum dat dag en nacht en in de week
einden is geopend. Kinderen kunnen hier worden on
dergebracht omdat een ouder bijvoorbeeld onregelma
tige werktijden heeft. Wordt dit centrum gesloten, dan
zullen de ouders zelf hun kinderen weer moeten opvan
gen en in veel gevallen hun baan eraan moeten geven.
De Toekomstbouwers hebben elf vaste personeelsleden
en vijfentwintig vrijwilligers. De ouders van de kinde
ren werken echter zeer frequent mee. Twee keer in de
maand vervullen zij een nachtdienst en een weekend
dienst.
Deze unieke vereniging (zij is de enige in Nederland)
wordt met de ondergang bedreigd. Bijna vijf jaar heeft
zij, zij het als proefkonijn, gefunctioneerd. Naar volle
tevredenheid van iedereen die ermee te maken heeft en
had. De minister denkt eraan dit werk af te kappen. En
dat terwijl Nederland een kwart miljoen één-ouder-ge-
zinnen telt.
Een gesprek met bestuurslid Hans Bal en secretaresse
Gré Ploeg. Beiden waren nauw betrokken bij de tot
standkoming van de De Toekomstbouwers.
Bestuurslid Hans Bal; "Als dit wordt afgekapt komt het nooit meer terug".
Een vonkje hoop gloeit er nog. Maar het is klein, heel
klein. Minister De Boer heeft de deur nog niet hele
maal dicht gegooid. De Toekomstbouwers mogen
naar Den Haag komen om te vertellen waarmee zij
nu precies bezig zijn. 'n Halmpje, dat het bestuur
van de één-ouder-vereniging met beide handen
heeft gegrepen.
"We zijn de enige club in Ne
derland die zo werkt", licht
bestuurslid Hans Bal toe.
"Als dit initiatief wordt afge
kapt, komt het nooit meer te
rug. Nederland herbergt
250.000 één-ouder-gezinnen.
Niemand doet wat voor hen.
Nee, ook de politiek niet. Zo
links en rechts hebben men
sen zelf wat op poten gezet,
maar daar blijft het bij."
De klap dreunt nog na m Rot
terdam. De Toekomstbou
wers wisten dat dit kon ge
beuren (de proefperiode
waarover subsidie was toege
zegd is voorbij), maar hielden
er geen rekening mee. Omdat
hun werk soepel eri zonder
problemen verliep verwacht
ten zij een definitieve erken
ning van hun opvangcen
trum. Een erkenning die niet
alleen aan de financiële peri
kelen een einde had gemaakt,
maar ook de ouders die ge
bruik maken van De Toe
komstbouwers meer zeker
heid had gegeven. Nu ziet het
ernaar uit dat zij, bij gebrek
aan andere opvangmogelijk
heden, hun ontslag zullen
moeten nemen. Niet in de
ww, maar terug naar de bij
stand.
Hans Bal: "Wanneer vijfenveer
tig ouders een beroep zouden
doen op een uitkering, dan
zijn de totale lasten hiervan
hoger dan onze jaarbegro
ting. Als wij een kind vijf da
gen in de week opvangen is
dat goedkoper dan een volle-
Somber
Hoe je het ook wendt of keert,
Hans Bal is en blijft somber
gestemd. "Ondanks dat er
een gaatje is om te praten, zal
het heel moeilijk zijn om de
zaak open te houden", denkt
hij. "Was er maar een klein
beetje politieke wil, ja, dan
was er best wat te regelen ge
weest. Ik vermoed dat de mi
nister bang is een precedent
te scheppen. Zodra er één
schaap over de dam is, zou
den er wel eens meer verzoe
ken kunnen komen. Als je
weet dat er zoveel één-ouder
gezinnen zijn, dan had er al
lang iets geregeld moeten
zijn. Maar er is nooit wat aan
gedaan. De kans is daarom
heel groot dat als er geen re
gels komen je een enorme
wildgroei krijgt."
Wat is er nu zo uniek aan De
Toekomstbouwers. Een paar
jaar geleden hebben enige al
leenstaande ouders de zaak
van de grond getild. Zij wil
den werken en niet meer af
hankelijk zijn van de bij
stand. Hun motto was: een
enkeling is een drenkeling.
De gedachte sprak aan, de ge
meente Rotterdam stelde een
groot pand aan de Schiekade
voor de opvang van kinderen
beschikbaar.
Hans Bal: "Denk niet dat de
kinderen zo maar bij ons
kunnen worden gedropt. He
lemaal niet. De ouder eet 's
avonds mee, wast het kind,
legt het op bed en komt de
volgende ochtend weer hier
naar toe om het af te halen en
naar school te brengen. Of
neemt het kind 's avonds mee
naar huis. De vader of de
moeder blijft verantwoorde
lijk voor de opvoeding. Voor
zowel de ouder als het kind is
het een vertrouwd adres.
Moet vader of moeder
werken, dan is het kind bij
ons. Niet bij oma, een tante of
de buurvrouw. Er is een vaste
opvangplaats. Geen geslinger
van de één naar de ander. Bo
vendien kunnen ze bij ons
vrijuit praten. Hoeven zich
dus niet te schamen dat ze
geen vader of moeder heb
ben. Zo leren zij sociale con
tacten op te bouwen."
Gat
Hetzelfde verhaal geldt eigen
lijk voor de ouders. Ze heb
ben nu een relatie opge
bouwd, die zij van het ene op
het andere moment dreigen
kwijt te raken. Weer terug
naar af.
Gré Ploeg, secretaresse van De
Toekomstbouwers en eens
zelf gebruiker van het cen
trum, kan daar over meepra
ten. "Je vereenzaamt", zegt
ze, "je krijgt lichamelijke
klachten, je huis kom je nau
welijks meer uit en ga maar
door. Met andere woorden: je
valt in een gat waar de mees
ten niet meer zullen uitko
men. Werk heb je moeten op
geven, verplichtingen kun je
daarom niet meer nakomen.
In al die jaren heb je wat op
gebouwd. Als dit onderko
men wordt gesloten? Ik moet
er niet aan denken. Nee, daar
is niemand mee gediend. De
gebruikers zullen hun dagen
weer moeten zien te vullen
met een stukje huishouden.
Het rijk kan De Toekomst-
bouwers beter open houden.
Want als de ouders zonder
werk komen, zullen ztf bij de
bijstand hun hand op komen
houden. En die kosten zijn
hoger dan het opvangcen
trum verder te laten fünctio-
neren."
De meeste kinderen die in het
centrum worden opgevangen
zijn van gescheiden ouders.
Kinderen die een moeilyke
periode achter de rug heb
ben. Voorkomen De Toe
komstbouwers met het op
vangen van de kinderen dat
zij zouden kunnen ontspo
ren?
Gré zegt: "Ik heb dat zelf mee
gemaakt. Ik had m'n werk. de
kinderen waren na schooltijd
gewoon thuis. Tot op een ge
geven moment één van hen
volledig overstuur raakte.
Nou. je begrijpt dat ik niet
rustig meer op m'n werk zat
Kort erop hoorde ik van De
Toekomstbouwers. Nu maak
ik geen gebruik meer van
hun diensten. De kinderen
zijn groot zitten op een mid
delbare school. Ze hebben
hun handen vol aan het huis
werk."
Alternatief
Terug naar de realiteit de drei
gende sluiting. Als de minis
ter zijn plan doorzet, hebben
De Toekomstbouwers een al
ternatief?
Hans Bal: "We hebben weinig
mogelijkheden. Kinderdag-
verbly ven? Vergeet het maar.
Er staan nu net zoveel kinde
ren op de wachtlijst als dat er
worden opgevangen Buren
en familie, ik heb het al ge
zegd, is ook niet alles De ou
ders hebben met hen hele
maal geen of af en toe con
tact. Enkele scholen bieden
de mogelijkheid om tussen
de middag over te blyven.
Stel je voor dat de leerkracht
ziek is en het kind wordt naar
huis gestuurd, ja, dan loopt
het zo maar buiten. Nee, ei
genlijk zijn er geen alternatie
ven."
Kunnen de ouders zelf de kos
ten niet voor hun rekening
nemen?
"Welnee", reageert Hans Bal.
"Je neemt personeel m
dienst Dit wil, begrijpelijk,
een redelijk salaris verdie
nen. Zet je alle gebruikers
van ons centrum op een rij,
dan is er een flinke groep die
met een mod aal-inkomen
moet zien rond te komen.
Voor hen zijn dergelijke hoge
bedragen gewoon niet op te
brengen. Zo'n oplossing is
een vrome wens."
Om het oecumenische be
leid in het bisdom Rotter
dam meer vorm te geven,
heeft bisschop Simonis
een speciale commissie
benoemd. Die bestaat uit
zeven personen, van wie
dr. C. van Bockxmeer, vi
caris van het bisdom,
voorzitter is. Aan de vor
ming van deze beleids
commissie 'oecumene' is
sinds november vorig jaar
gewerkt.
In de taakomschrijving van de
werkgroep staat, dat ze een 'goe
de oecumenische mentaliteit'
moet bevorderen. Ze zal helpen
bij het vorm en richting geven
aan het oecumenisch leven. Dat
kan door, toerusting van mensen
voor oecumenische activiteiten
en door het geven van informa
tie. De commissie zal ook ge
sprekspartner zijn als 'vanuit de
basis' een beroep op haar wordt
gedaan. Verder zal ze het ge
sprek aanknopen met geloofsge
meenschappen die al duidelijk
oecumenisch op weg zijn.
De werkgroep heeft een 'gedele
geerde verhouding' tot de bis
schop. Ze treedt dus namens
hem op.
Naast dr. Van Bockxmeer zijn er
lid van: dr. A. H. C van Eijk, do
cent theologie aan de Katholieke
Theologische Hogeschool te Am
sterdam, dr. J. C. M. Fruytier, pa
ter in Delft, drs. Chr. 't Mannetje
(secretaris van de commissie),
pastoraal werker in de Bollen
streek, dr J. C. M. Mulders, do
cent aan het Diocesaan Pastoraal
Centrum te Rotterdam, drs. G.
Oltheten. pater in Den Haag. en
mevrouw drs. E. A. M. van Wes-
sum, gepensioneerd onderwijze
res, te Den Haag.
Conflict
Bisschop Gijsen van Roermond
heeft de 35-jarige dr. Fernando
Pera-Silva, afkomstig uit Span
je, aangesteld als studentenpas-
sloten tot gemeenschappelijke
diensten. Afwisselend zullen er,
met ingang van zondag 3 okto
ber, predikanten van beide ker
ken voorgaan.
Voorlopig staan alle activiteiten
nog onder verantwoordelijkheid
van de beide Utrechtse kerkera
den. In de toekomst wil men een
eigen kerkelijke gemeente stich
ten.
Zondag gaat ds. J. A. Visser weer
voor in de evangelisch christelij
ke gemeente van Rijnsburg. De
afgelopen vier maanden heeft hij
kerkelijke gemeenten bezocht in
landen achter het IJzeren Gor
dijn.
Halve bijbel
tor m Maastricht. Dr. Pero-Silva,
die voorheen pastor was onder
studenten in Amsterdam en
Utrecht, is lid van de nogal om
streden, traditioneel ingestelde
rooms-katholieke organisatie
'Opus Dei'. Hij gaat ook wonen
bij leden van deze organisatie in
Maastricht.
Tegelijk heeft de bisschop er be
zwaar tegen gemaakt, dat de
Maastrichtse studentenekklesia
Jacques Obeijë als pastor in
dienst heeft. Volgens een besluit
van de bisschop mag Oberjé -
die homofiel is en samenwoont
met een vriend - de priesterlijke
functies niet in het openbaar uit
oefenen.
Dr. Gijsen verklaarde, dat hij het
exclusieve recht heeft om een
rooms-katholiek studentenpas
tor aan te stellen. Obeijé - die als
progressief-oecumenisch be
kend sdtaat - moet zich terug
trekken. vindt hij. Hij deelde zijn
standpunt mee aan het college
van bestuur van de rijksuniversi
teit Limburg.
Maar er bestaat geen directe band
tussen de universiteit en de stu
dentenparochie. zo reageerde het
college van bestuur. Wel betaalt
de universiteit de huur van het
gebouw van de studentenekkle
sia. Met het beleid van de ekkle-
sia heeft het niets van doen. Het
college van bestuur wenst dan
ook geheel buiten het conflict
tussen Gijsen en de ekklesia te
blijven.
Studentenpastor Oberjé voelt zich
niei in dienst van de bisschop
maar van het stichtingsbestuur
van de studentenparochie. "Die
heeft mij geaccepteerd zoals ik
ben".
Het stichtingsbestuur beraadt zich
intussen over hoe het nu verder
moet. Voorlopig blijft Oberjé zijn
werk bij de onafhankelijke stich
ting gewoon voortzetten.
Voorheen was de studentenpastor
kapelaan in Hoensbroek onder
deken W. Meys, leider van de or
ganisatie 'Open kerk' in Lim
burg. Ook van deze beweging
moet bisschop Gijsen niets heb
ben.
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen te
Kampen R. J. van de Hoef Har
derwijk, te Apeldoorn kandidaat
mevrouw H J Dekker-Keiler al
daar. te Zoelen kandidaat C. van
Alderwegen Hellendoorn. te Den
Haag (voor pastoraal-missionaire
werkzaamheden) B. M. Jager Ro
den; aangenomen naar Olde-
markt-Paasloo (Ov.) K. R. Cupe
rus Rinsumageest-Sybrandahuis
(Fr.).
Gereformeerde Gemeenten: be
roepen te Boskoop J. Kareis
Beekbergen.
Adventkerk (Zevendedags-adven-
tisten): aangenomen naar Em-
men (in combinatie met Veen-
dam-Winschoten) G. Aitink Hoo-
geveen.
De christelijke gereformeerden
en de Nederlands gereformeer
den in Nieuwegein hebben be-
Afscheid
In het komende weekeinde
neemt pastoor E. C. Hooger-
vorst - wegens vertrek naar
Warmond - afscheid van de Sint
Petrusparochie in Leiden. Zater
dagavond om 7 uur is er een vie
ring met zang van het jongeren
koor, zondagmorgen om 9 uur
een gezinsmis met zang van het
kinderkoor en om 11 uur een
hoogmis met het dames- en he
renkoor. De mis van 12 uur ver
valt
In alle missen zal de pastoor een
afscheidswoord spreken. Na ie
dere mis is er in de pastorie bij de
kerk gelegenheid persoonlijk af
scheid te nemen. Om 4 uur zon
dagmiddag volgt nog een recep
tie voor genodigden.
Dit weekeinde beleeft ook de
Smt Jozefparochie in Noordwy-
kerhout een afscheid, en wel van
pastoor Th. J. J. van Steekelen-
burg. Deze gaat binnenkort zijn
werk ergens anders in het bis
dom Rotterdam - wéér is nog
niet bekend - voortzetten. Zater
dagavond om 7 uur en zondag
morgen om 10 uur staan de vie
ringen m de Jozefkerk in het te
ken van zyn vertrek. Zondag
middag van half 3 tot 5 uur is er
in 'De Schelft' te Noordwjjker-
hout een afscheidsreceptie voor
alle parochianen en bekenden
Deze receptie wordt ook aange
boden aan mevrouw Thea Ver
burg. gastvrouw in de pastorie,
die met de scheidende pastoor
meegaat naar zyn nieuwe stand
plaats.
Pastoor Van Steekelenburg (38)
heeft tien jaar in Noordwyker
hout gewerkt.
In de Verenigde Staten brengt
'Reader's Digest' binnenkort een
verkorte vorm van de bybel op
de markt. De ongeveer 800 000
woorden tellende Engelse tekst
van de bybel is terug-acht tot
ongeveer 480.000. Van het Oude
Testament is zowat de helft ge
schrapt, terwijl het Nieuwe Tes
tament met circa een kwart is in
gekrompen.
Deskundigen hebben onder lei
ding van een theoloog acht jaar
aan de nieuwe, versie van de
Schrift gewerkt Een woordvoer
der van de uitgeverij Ki, dat de
bijbel een van de belangrijkste
maar - door zjjn omvang
minst gelezen boeken is. Mis
schien dat deze uitgave daar ver
andering in brengt, hoopte hy.
Tegen de uitgave worden al bezwa
ren gehoord Er mag niet in Gods
woorden worden geschrapt, zeg
gen critici.
ADVERTENTIE
HANDGEKNOOPTE
MAROKKAANSE BERBER
Pooihoogte ca. 3 cm.
Perm' t 22.000knopen.
Gewicht ruim 4 kg per m'.
In minstens 6 gangbare
maten voorradig,
licht en donker
Export garantie
..superieur".
Vergelijk
de kwaliteit.
Bij Xenos
voor de stuntprijs
van 119,-per m'.
Laldan, Braastraat 142-144. tat. 133511
