Vredesmacht naar Beiroet
J
Geschokte reaches op bloedbad in kampen
Opstelling socialisten
Spanje blijft gematigd
"Guerrilla Salvador schuldig
aan gijzeling in Honduras"
President Israël
eist onderzoek
naar massamoord
-c
Reagan stuurt mariniers terug
Extra kans
op f100.000,
Elke week.
Buitenland
DINSDAG 21 SEPTEMBER 1982
DEN HAAG (ANP/AFP) - Een
aantal joodse organisaties in ons
land heeft gistermiddag in een
gezamenlijke verklaring haar
ontsteltenis uitgesproken over
de massa-executies in twee Pale
stijnse vluchtelingenkampen in
Beiroet. Wij zijn met deernis ver
vuld over het lot van de slachtof
fers en hun nabestaanden, zo
verklaren de organisaties, die de
hoop uitspreken dat alle feiten
rond de executies aan het licht
zullen worden gebracht.
De verklaring is ondertekend door
het Nederlands Israëlistisch
kerkgenootschap, het Portugees
Israëlistisch kerkgenootschap,
het verbond van liberaal religieu-
cialistische voormannen zeggen
diep geschokt te zijn door de ver
antwoordelijkheid van Israël
voor de massamoord op Palestij-
nen in Beiroet. "Door deze heil
loze politiek dreigt Israël elke
sympathie te verliezen", aldus de
beide PvdA-voormannen.
Ongeveer 1500 mensen hebben gis
teren in Nijmegen gedemon
streerd tegen de massamoord op
Palestijnse vluchtelingen in
kampen in west-Beiroet. De de
monstranten voerden de Pale
stijnse vlag met zich mee en
pamfletten waarin zij de Israëli
sche regering ervan beschuldig
den de moorden te hebben geor
ganiseerd.
joden, de Nederlandse zionis- In Italië en Griekenland zijn e
PvdA-leider Den Uyl en PvdA- In de Noorditaliaanse stad Milaan
- NEW YORK - In New York demonstreerden gisteravond honderden men
sen voor het gebouw van de Israëlische handelsmissie om te protesteren
voorzitter Van den Berg hebben
de Israëlische ambassadeur in
Den Haag telegrafisch verzocht
een boodschap over te brengen
aan zijn regering, waarin de so-
de hoofdstad Rome be
schuldigden linkse studenten de
regering van Menachem Begin
ervan dat zii in Libanon een nazi-
achtiee tactiek volgt. "Wij heb
ben niets tegen joden, maar wel
tegen het zionisme en het nazis
me". zo stond op een spandoek
bij de demonstratie in Milaan
waaraan naar schatting 6000 stu
denten deelnamen.
De Russische president Leonid
Brezjnjev heeft gisteren zijn
Amerikaanse ambtgenoot Ro
nald Reagan in een persoonlijke
boodschap opgeroepen geza
menlijk op te treden in de veilig
heidsraad van de Verenigde Na
ties om Israëls handelen in het
Midden-Oosten te beteugelen.
Dit heeft het officiële Sowjet-
persbureau Tass bekendge
maakt.
In de boodschap wordt gesteld dat
"diegenen die hadden kunnen
voorkomen wat Tel Aviv deed,
maar dit niet hebben gedaan"
een aandeel hebben in de verant
woordelijkheid voor de "rivieren
van bloed" in Libanon. "Het
bloedbad dat is aangericht door
de Israëlische militairen zal nooit
worden vergeven en vergeten".
WASHINGTON - President Reagan stuurt opnieuw Ame
rikaanse mariniers naar Beiroet. Ook Frankrijk en Ita
lië zullen wederom troepen zenden voor een multina
tionale strijdmacht. De Libanese regering heeft daar
om gevraagd, na het bekend worden van de massa
moord in een Palestijns vluchtelingenkamp in Beiroet.
Reagan eiste in een toespraak voor
radio en televisie dat Israël zich
uit Beiroet terugtrekt om de mis
sie van de politicmacht kans van
slagen te geven. Hij waarschuw
de de joodse staat dat zij niet in
staat is haar eigen oplossingen
voor te schrijven en steeds ver
der weg dreigt te zakken in poli
tiek drijfzand.
Libanon, aldus de Amerikaanse
president, moet nu de kans krij
gen op eigen benen te staan en
hij herhaalde dat daarvoor aller
eerst de vorming van een 'sterke
en stabiele regering' nodig is.
Reagan stuurt de beproefde di
plomaat Philip Habib opnieuw
naar Libanon, waar hij de VS zal
vertegenwoordigen bij de inhul
diging van Amin Gemayel als
president. Habib gaat ook met
andere betrokken regeringen
spreken en keert daarna terug
naar Washington om rapport uit
te brengen.
Druk
De Amerikaanse troepen gaan
'voor een beperkte periode',
maar Reagan duidde niet aan
hoe lang die zal duren. Wel
maakten zyn woorden duidelijk,
dat Israël en Syrië hun troepen
van Libanees grondgebied moe
ten verwijderen en dat de VS
zware diplomatieke druk zullen
gebruiken om ervoor te zorgen
dat dit kan gebeuren onder om
standigheden die de veiligheid
Nederlandse
Unifïl-leger
naar Beiroet?
BRUSSEL. DEN HAAG (GPD) -
Nederland is met de andere lan
den van de Europese Gemeen
schap bereid deel te nemen aan
een eventuele internationale of
VN-vredesmacht in Beiroet om
verdere bloedbaden onder de Pa
lestijnse bevolking te voorko
men. Volgens minister Van Agt
van buitenlandse zaken wordt
binnenskamers nagegaan of de
VN-vredesmacht in het zuiden
van Libanon (Unifil) daar nog
wel een taak heeft, dan wel beter
naar Beiroet kan worden overge
plaatst.
Van Agt wilde echter niet vooruit
lopen op een eventuele beslis
sing van de secretaris-generaal
van de Verenigde Naties hier
over. „De vraag is ook of de uit
rusting van de Unifil-troepen
(waaronder zo'n 800 Nederlan
ders) voldoende is voor een taak
in Beiroet",'zei Van Agt gisteren
in Brussel, na politiek beraad
met de andere Europese minis
ters van buitenlandse zaken.
De Europese Gemeenschap heeft
gisteren in een speciale verkla
ring haar diepe geschoktheid en
afkeer over het bloedbad in
West-Beiroet uitgesproken. De
verklaring rept niet over een di
recte verantwoordelijkheid van
Israël, maar de tien Europese
landen 'betreuren sterk' dat Is
rael West-Beiroet is binnenge
trokken. Zij eisen 'de onmiddel
lijke terugtrekking' van de Israë
li's uit dit stadsdeel
Volgens minister Van Agt heeft
geen der Europese lidstaten ge
probeerd tot een sterkere veroor
deling van het Israëlische optre
den te komen. Deels omdat de
informatie over de gebeurtenis
sen nog onvolledig zijn, maar
vooral omdat er volgens Van Agt
'nu alles aan gelegen is optimale
kansen te bieden aan het Ameri
kaanse vredesplan voor het Mid
den-Oosten (een Palestijnse staat
in de door Israel nu bezette ge
bieden gekoppeld aan Jordanië).
Op verzoek van tweede kamerlid
Ria Beckers (PPR) voert minis
ter Van Agt vandaag, kort na de
opening van het parlement door
de koningin, mondeling overleg
met de vaste kamercommissie
voor buitenlandse zaken over de
kwestie-Beiroet.
door
Henk Kolb
van Israëls bevolking aan de
noordgrens niet in gevaar bren
gen.
„Het is nu tijd om te handelen", zei
Reagan, na drie dagen van inten
sief beraad met zijn naaste advi
seurs over een politieke situatie
die snel verslechterde, terwijl in
ternationaal een storm van ver
ontwaardiging losbarstte over de
moord op de Palestijnen. Vol
gens zegslieden bestond onder
Reagans raadslieden geen een
stemmigheid over de maatrege
len die de VS moesten nemen
om zijn geloofwaardigheid te
herstellen.
Naar verluidt zou minister van de
fensie Weinberger zich hardnek
kig hebben verzet tegen het zen
den van troepen naar een stad
waar zij nu gevaarlijk werk te
doen krijgen als het bewaken
van de haven en moeten pa
trouilleren in straten en wijken
waar een oorlog tussen moslims
en christenen blijft voortduren.
Vakantie
Volgens de eerste reacties van Is
raëlische zijde op Reagans plan,
waarvan Jeruzalem tevoren op
de hoogte was gebracht, zou Is
raël bereid zijn zich uit Beiroet
terug te trekken als de vredes
macht aankomt. Dit kan nog eni
ge tijd duren, want de mariniers
van de Amerikaanse eenheid in
Napels (1800 man in totaal) zijn
in Italië met vakantie en moeten
eerst worden opgeroepen.
Woordvoerders in Washington zei
den dat de Amerikaanse troepen
niet aan land zouden gaan zon
der Israëls instemming. Begins
kabinet komt vandaag bijeen om
de boodschap te bespreken die
Reagan door zijn minister van
buitenlandse zaken George
Shultz via Israëls ambassadeur
in de Amerikaanse hoofdstad
heeft laten overbrengen.
Hoewel Reagan zich matigde in
zijn kritiek op Israël bij zijn
openbaar optreden, is het duide
lijk dat binnenskamers geen
twijfel heerst aan het feit dat Is
raël in de pas moet gaan lopen
zoals Reagan die voorschrijft. En
kennelijk overheerst te Washing
ton de opvatting dat Israël niet
alleen een afspraak heeft ge
schonden die de VS hadden ge
garandeerd, doch ook een stuk
verantwoordelijkheid voor het
overhoop schieten van Palestij
nen moet dragen.
Ruimtereis
gaat Wubbo
Ockels aan
neus voorbij
HUNTSVILLE/DEN HAAG
(ANP) - De Nederlander Wubbo
Ockels zal niet als eerste Westeu-
ropeaanse astronaut de ruimte
ingaan. Het luchtvaartbureau in
het Amerikaanse Huntsville
heeft gisteren bekendgemaakt
dat de keus is gevallen op de
Westduitser Ulf Mcrbold. De
physicus Mcrbold zal vijf Ameri
kanen vergezellen eind septem
ber volgend jaar tijdens een reis
met het Spacelab van NASA.
Het Spacelab, gebouwd door het
Europese ruimtevaartinstituut
ESA, gaat 71 experimenten in de
ruimte uitvoeren. Het ligt in de
bedoeling, dat het laboratorium
zeven dagen in de ruimte ver
blijft. Commandant van het Spa
celab is de ruimtevaartveteraan
John W. Young.
WASHINGTON - President Ronald Reagan in overleg met de minister van defensie, Weinberger (r), mimsier
van buitenlandse zaken Shultz en Habib (uiterst links) over de te nemen maatregelen naar aanleiding van de
situatie in Libanon.
MADRID - Wanneer de PSOE de
verkiezingen van 28 oktober aan
staande wint, zullen de Spaanse
socialisten geen verbond met de
militairen aangaan, verklaarde
de secretaris-generaal van de
PSOE, Felipe Gonzalez gisteren
tijdens een persconferentie in
Madrid, waarin hij een toelich
ting gaf op het verkiezingspro
gramma van zijn partij. Evenmin
denken de socialisten aan een
gratieregeling van de militairen,
die veroordeeld zijn in verband
door
Gerrit Jan Hoek
met hun aandeel in de mislukte
coup van 23 februari vorig jaar.
Indien de PSOE de regeringsve
rantwoordelijkheid zal gaan dra
gen, zullen de socialisten wel on
derhandelingen aangaan met de
militairen over modernisering
van het Spaanse leger. Over een
definitieve datum of een termijn
waarbinnen het referendum over
eventuele uittreding uit de NA
VO plaats moet gaan vinden, wil
de de leider van de Spaanse so
cialisten zich nog niet uitlaten.
Wel kondigde hij aan dat het bi
laterale defensieverdrag met de
Verenigde Staten opnieuw be
zien zal worden, al onderkende
Gonzalez wel dat de verstrenge
ling tussen het verdrag met de
VS en het NAVO-lidmaatschap
voor de PSOE een handicap kan
betekenen.
Als drie prioriteiten voor het bui
tenlandse beleid noemde Gonza
lez: de betrekkingen met Latijns-
Amerika, met de Middellandse-
Zeelanden en de Arabische lan
den, en ook het lidmaatschap
van de EEG. Al liet hij doorsche
meren dat de vertraging in het
toetredingsproces „geen obses
sie voor het Spaanse buitenland
se beleid mag worden".
Felipe Gonzalez zei er niet in te ge
loven dat sommige sectoren (zo
als de invloedrijke financiële sec
tor) het de socialisten onmoge
lijk zal proberen te maken om te
regeren: „Deze sector is pragma
tisch van instelling en goed thuis
in rekenen. Een omwenteling
naar rechts zal die financiële
kringen uiteindelijk toch duur
der uitkomen".
Aanslag in Iran
LONDEN (Reuter) - Bij de ont
ploffing van een bom op een bus
station in het centrum van Tehe
ran zijn gisteren een persoon ge
dood en twintig gewond, aldus
een bericht van het Iraanse pers
bureau Irna dat in Londen werd
ontvangen.
De explosie was de vierde sinds 6
september in Teheran, toen er
twintig doden en honderd ge
wonden waren.
BEIROET - Er komt waar
schijnlijk een onderzoeks
commissie die na moet gaan
wat precies de massamoord
in de Palestijnse vluchtelin
genkampen in Beiroet moge
lijk heeft gemaakt. De Israëli
sche president Navon heeft
voor een dergelijk onpartij
dig onderzoek gepleit, een
ongebruikelijke stap van de
president die een representa
tieve functie heeft in Israël.
Uiteenlopende schattingen
spreken over 1000 tot 1500
doden onder Palestijnse
vluchtelingen in twee kam
pen m Beiroet. Ook een vijf
tal ministers die ernstige be
denkingen hebben tegen de
Libanon-politiek van de rege
ring, hebben gisteren bij pre
mier Begin een onderzoek
geëist. De religieuze minis
ters van het kabinet hebben
zelfs met aftreden gedreigd.
De regering komt vandaag in
bijzondere zitting bijeen en
naar alle waarschijnlijkheid
zal daar tot een dergelijk on
derzoek besloten worden.
Volgens de Israëlische televi
sie is premier Begin al op
zoek naar een onafhankelijk
persoon om dat onderzoek te
leiden.
door
Jaap van Wesel
De plotselinge eis van de reli
gieuze ministers is een eerste
aanwijzing dat het politiek in
Israël rommelt. Het heeft er
de schijn van dat deze minis
ters zich veilig willen stellen
voor het geval premier Begin
en minister van defensie Sha
ron politiek in moeilijkheden
komen als gevolg van het
bloedbad in Beiroet. De reli
gieuze ministers, die immer
een bijzonder fijne neus heb
ben voor politieke ontwikke
lingen en zich nooit wilden
vastleggen op een coalitie
met de Arbeiderspartij of de
Likoed, zouden dit onder
zoek weieens geëist kunnen
hebben om bij een mogelijke
regeringscrisis iriët dë oppo
sitie in zee te kunnen gaan.
Bloedbad
De eis voor een onpartijdig on
derzoek komt tegen de ach
tergrond van nieuwe berich
ten dat het bloedbad niet vrij
dagavond begonnen is, zoals
tot dusver van officiële zijde
werd gesteld, maar donder
dagavond. De Israëlische le-
gerwoordvoerder heeft nu
een nieuwe versie van het ge
beuren gegeven, waarin be
vestigd wordt dat de slacht
partij inderdaad donderdag
avond begonnen is. Vrijdag
ochtend waren er, volgens de
legerwoordvoerder, oncon
troleerbare geruchten over
een bloedbad, waar door de
Israëlische militairen ter
plaatse geen geloof aan werd
gehecht, zodat ook geen af
doende maatregelen werden
genomen, ook al omdat de Is
raëli's niet zelf in de Pale
stijnse kampen aanwezig wa
ren. Pas zaterdagmiddag
kwamen de feiten volledig
aan het licht, aldus de leger
woordvoerder.
Deze herziene versie is het ge
volg van een bericht dat de
krant Ha'aretz gistermorgen
publiceerde. Daarin werd ge
zegd dat het bloedbad don
derdagavond was begonnen
en dat de militaire redacteur
van de krant, een van de
meest gerespecteerde journa
listen in Israël, het bloedbad
direct aan de hoogste autori
teiten had gemeld.
Als er inderdaad een onpartij
dig onderzoek komt, kan dat
verstrekkende gevolgen heb-
ben voor de ministers Begin
en vooral Sharon, die zich
sinds het bloedbad nog niet
in het openbaar hebben ver
toond.
De gebeurtenissen in Libanon
hebben ertoe geleid dat de
Egyptische ambassadeur in
Israël voor overleg terugge
roepen is naar Cairo. De
Egyptische regering had al
laten weten dat een verslech
tering van de toestand in Bei
roet ertoe zou kunnen leiden
dat de ambassadeur terugge
roepen zou worden. Zover is
het niet gekomen, ambassa
deur Moertada is 'voor over
leg' teruggeroepen naar Cai
ro, hetgeen in diplomatieke
omgangstaal minder ver gaat
dan het terugroepen van een
ambassadeur.
Desalniettemin is er sprake van
een voortdurende verslechte
ring van de betrekkingen tus
sen Israël en Egypte. PLO-
leider Arafat heeft de Egypti
sche president wat voorbarig
al geluk gewenst met het ver
breken van de diplomatieke
betrekkingen. Het is niet
waarschijnlijk dat Egypte
daar in dit stadium toe zal
overgaan. Opvallend is wel
dat de betrekkingen tussen
Arafat en president Moeba
rak steeds intiemer worden.
Al eerder deze week wendde
Arafat zich met verzoeken tot
de Egyptische president, en
niet zoals in het verleden tot
president Assad van Syrië.
In Libanon vinden vandaag de
presidentsverkiezingen
plaats. Het Libanese parle
ment kan uit twee kandida
ten kiezen, de broer van de
vermoorde Beshir Gemayel,
Amin, of de tweede kandi
daat Raymond Edde, die al
jaren als balling in Parijs leeft
op een hotelkamer. Het staat
vrijwel vast dat het parle
ment Amin Gemayel zal kie
zen tot opvolger van zijn ver
moorde broer. De derde kan
didaat, de 82-jarige Camille
Chamoen, heeft zich terugge
trokken.
MEXICO STAD - De chef van de
'Hondurese veiligheidsdienst, ko
lonel Daniel Bali Castillo, heeft
de Salvadoriaanse guerrillabe
weging verantwoordelijk gesteld
voor de gijzeling
door
Rob Sprenkels
staande Hondurese zakenlieden
en twee ministers in San Pedro
Sula. Intussen lijken de onder
handelingen tussen de door de
regering gemachtigde bemidde
lingscommissie en het bezet
tingscommando nog niet erg te
vlotten. In totaal houden de
guerrilleros nog 82 gijzelaars
vast.
Kolonel Bali Castillo gaf Cuba en
Nicaragua de schuld voor het gij
zelingsdrama vanwege de door
hem veronderstelde steun van
deze twee landen aan de Salva
doriaanse guerrillastrijders. Ver
der verklaarde hij dat geen van
de 37 Salvadorianen wier vrijla
ting wordt geëist in Honduras
achter de tralies zit. Volgens de
chef van de Hondurese veilig
heidspolitie zijn ze allen uitgele
verd aan de Salvadoriaanse auto
riteiten omdat hun migratiepa
pieren niet in orde zouden zijn
geweest.
De veronderstelling dat de Hondu
rese autoriteiten weinig zin heb
ben om ook maar iets toe te ge
ven aan de eisen van de guerrille
ros, die sinds vrijdagnacht de
Kamer van Koophandel in San
Pedro Sula bezet houden, is door
de uitlatingen van kolonel Bali
Castillo nog sterker geworden.
Wat betreft de eventuele vrijla
ting van 23 gevangenen die de
Hondurese nationaliteit bezitten,
zei Bali Castillo: „Wij hebben
geen politieke gevangenen, want
Honduras is een democratisch
land". Gevraagd naar de militai
re versterkingen die zondagmid
dag werden aangevoerd, verze
kerde de chef van de veiligheids
politie dat de Hondurese rege
ring niet van plan is om de bezet
ting met geweld te beslechten.
De bezetters hebben echter per te
lefoon laten weten dat de specia
le Hondurese anti-terreurcom-
mando's, die in de volksmond
Cobra's worden genoemd, dit
weekeinde al twee pogingen
hebben gewaagd om in de Ka
mer van Koophandel door te
dringen. De 24 guerrilleros, die
zeggen lid te zijn van de begin
vorig jaar opgerichte Hondurese
groep Cinchoneros, zouden vijf
Cobra's hebben gedood. Verder
lieten zij doorschemeren dat ze
hun onderhandelingstaktiek zul
len wijzigen als de gesprekken
met de bemiddelingscommissie
woensdag om middernacht nog
geen tastbare resultaten hebben
opgeleverd. Het lijkt nu om een
laatste ultimatum te gaan.
LONDEN (GPD) - De Sociaal-De
mocratische Partij (SDP) en de
Liberale Partij in Engeland heb
ben hun meningsverschillen
over de verdeling van kiesdis
tricten opgelost, aldus een geza
menlijke verklaring van de twee
partijen. De verklaring werd gis
teravond uitgegeven nadat de li
berale leider David Steel en
SDP-voorman Roy Jenkins ge
durende enige dagen hadden on
derhandeld over de problemen
tussen de twee partijen, die vorig
jaar een alliantie vormden.
Vorig jaar kwamen de partijen
overeen dat voor elk kiesdistrict
steeds eén kandidaat-parle
mentslid voor de alliantie zou
worden aangewezen, hetzij van
de Liberale Partij, hetzij van
Ruzie Britse
alliantie
bijgelegd
SDP-kant. De verdeling van die
zetels heeft de afgelopen maan
den tot grote ruzies in de distric
ten geleid.
Het compromis dat Steel en Jen
kins hebben uitgewerkt, houdt
in dat de Liberale Partij meer
districten krijgt dan de SDP. Dat
is in tegenspraak met de vorig
jaar gemaakte overeenkomst.
volgens welke beide partijen
evenveel districten zouden krij
gen.
De nieuwe verdeling reflecteert
echter de politieke realiteit van
dit moment. De SDP doet het in
de opiniepeilingen zeer slecht.
Een maandag bekendgemaakte
peiling geeft aan dat de alliantie
op nog maar 14 procent van de
stemmen kan rekenen, evenveel
als de Liberale Partij in haar een
tje haalde bij de algemene ver
kiezingen van '79.
David Steel heeft maandag voor de
tv verklaard, te hopen dat de af
spraak een einde maakt aan de
grote ontevredenheid in zijn par
tij over de samenwerking met de
SDP. De Liberale Partij houdt
deze week haar jaarvergadering.
ADVERTENTIE
VOOR L0TT0-EN TOTO-SPELERS!
Dus doe voor maar f 1,50
mee aan het Cijferspel en
kruis het "ja"-vakje aan.
