C D "Doorgaan tot je er bij neervalt" Zmdafiïkaanse kerk blijft bij apartheid Reportage OINSDAG 21 SEPTEMBER 1982 Varia Iedere vorst en president leek zijn vrouw naar de begrafenisplech tigheid van prinses Gracia te hebben gestuurd, behalve Frank Sinatra en Cary Grant. De tv- commentator raakte bij het op sommen van al die prinsessen zo verstriktdat hij mededeelde dat Nederland vertegenwoordigd werd door prinses Bemhard. Mijn dochtertjes keken met een vriendinnetje ook mee naar de begrafenis van ..prinses Mona- kio" (zoals het vriendinnetje zei), en wilden weten hoe zij om het leven was gekomen. Door een auto-ongeluk"zei ik. ..Dan zal die man die dat gedaan heeft wel veel straf krijgen veronderstel de Sara. die er ongezien van uit ging dat een ander wel de schuld moest zijn van het ongeval. „Ik wou dat ongeluk wel eens zien", zei Monique, die blijkbaar ge hard is in die dingen dankzij de televisieseries. En toen de kist *naar buiten werd gedragen zei Janna, met Doornroosje in haar achterhoofd: ..Komt daar de prinses nu uit?" Het kijken naar zo'n plechtigheid heeft iets (of veel) van voyeuris me. Miljoenen mensen, all over the world, hebben zaterdagoch tend bij de close-ups van Rainier III, Caroline en Albert aandach tig gekeken of zij wel treurig ge noeg waren, of er wel genoeg tra nen uit hun ogen opwelden (Rai nier snoot een keer zijn neus, aha!), of ze wel genoeg op het punt van instorten stonden, maar ook: of ze zich wel, a la Jac kie Kennedy, fier genoeg gedroe gen. of ze hun verdriet wel met voldoende opgeheven hoofd on dergingen, zoals het vorsten be taamt! Een gevoel van gene be kroop me, terwijl ik zat te kijken, maar ik wendde toch de blik niet af'- Vorige week vrijdag schreef ik een Trijfel over de dood van Prinses Gracia, en diezelfde dag bleek ook Saartje Burgerhart in haar column in de Volkskrant over Gracia's dood te hebben geschre ven. Zij besloot haar stuk, „Dood", geheten, als volgt: „Gracia bleef Grace, zij leidde het leven uit de sprookjes en was zelf de prinses en haar dood slaat op niks. Auto-ongelukken komen in sprookjes niet voor". In mijn Trijfel wilde ik hetzelfde verwoorden als Saartje Burger hart, namelijk dat zo'n voortijdi ge dood, bovendien door een au to-ongeluk, niet past bij het ima go van een sprookjesprinses. Mijn slotregels waren: Sprookjesprinsessen horen niet bij zoiets banaals als een auto-onge val om het leven te komen. Dat is meer iets voor caissières van Al- bert Heijn". Die laatste regel, merkte ik al gauw nadat ik achter elkaar twee boze telefoontjes uit Brabant kreeg, was blijkbaar te expliciet, of juist te onduidelijk. Een jonge man (schat ik) had. die caissières van Albert Heijn als discrimine rend ondergaan.' en een lezeres toonde zich bijzonder veront waardigd, omdat ik geschreven zou hebben dat zo'n auto-ongeluk beter aan een caissière van Al- bert Heijn kon overkomen dan aan een prinses. Haar dochter werkte bij Albert Heijn, haar zoon was bij een auto-ongeluk omgekomen. Ik kan mijn vergelijking nog zo beeldend (sprookjesprinses con tra supermarktcaissière), en nog zo weloverwogen kiezen, voor ie mand die via haar kinderen zo emotioneel zowel bij Albert Heijn als bij auto-ongeluk betrokken is, gelden natuurlijk andere nor men. „Waarom speciaal caissiè res van Albert Heijn, waarom geen verkrachters!?" riep ze ver ontwaardigd, zodat mijn verze kering dat ik niet geschreven had dat caissières van Albert Heijn beter konden verongelukken dan sprookjesprinsessen weinig in druk op haar maakte. We weten al niet beter meer of het zijn de jongens en meisjes op hun brom mers en in hun tweedehands au tootjes die verongelukken, en slechts bij hoge uitzondering de „well to do"-people in hun Vol vo's met hun particuliere chauf feurs. Als je, zoals ik. zowel een aantal landelijke als regionale dagbladen leest, dan merkje dat niet eens alle ernstige verkeerson gelukken in de landelijke dag bladen vermeld worden, en dat menig auto-ongeval in Brabant niet vermeld wordt in de Leeu warder Courant. Zo „gewoon", zo „banaal" zijn auto-ongeluk ken al geworden, en pas als het zelfde aan een .jprookjesprm- ses" overkomt, dan schrijven AL LE kranten er grote artikelen over, dagen achtereen, ook de Leeuwarder Courant en het Bra bants Nieuwsblad, zelfs als die prinses heel ver weg in een ander land verongelukt. Was Gracia ge woon overleden, dan zouden de artikelen niet zo lang zijn gewor den, en zouden het er niet meer dan één of twee zijn geweest. Het auto-ongeluk maakte alles an ders, want auto-ongelukken ko men in sprookjes niet voor, zij zoeken hun stachloffers liever on der de gewone mensen. Nederlandse deelnemers aan WK driekamp voor IJzeren Mannen Zoiets kunnen ze natuurlijk alleen maar in Amerika bedenken. Een marathon? Stelt niets meer voor. Ie dereen doet het. Laten we een 'triathlon' organise ren: vier kilometer zwemmenhonderdtachtig kilo meter fietsen en dan nog eens een marathon (42.195 meter) lopen. Die eerste keer (1978) stonden er in Hawaii slechts vijftien man aan de start. Maar dat zal straks, vier jaar later, wel even anders zijn. Op 9 oktober namelijk zullen niet minder dan achthonderdvijftig deelnemers aan de start staan voor het 'Original Ironman Triathlon World Cham pionship', zoals deze krachtproef is gedoopt. Bij die achthonderdvijftig 'IJzeren vrouwen en man nen', ook enkele Nederlanders. Rob van den Dobbel steen in gespek met twee leden van dit 'IJzeren mannen kwartet'. Trainer Wim Verhoorn (rechts) geeft aanwijzingen aan v.l.n.r. Johan Steenkist. Ger Harthoom. Michel Lukkien en Jan van Vliet die volgende maand in Hawaii gaan deelnemen aan het wereldkampioenschap driekamp oftewel 4 km zwemmen, 180 km wielrennen en 42 km hardlopen aan één stuk. Om elf uur begint er iets ver vaarlijk te piepen. Een wek kerhorloge. „Sorry", zegt Ger Harthoom. „het is tijd". Hij staat op en buigt zijn lijf in een aantal onmogelijke boch ten. „Rekoefeningen", geeft hij als verklaring, „doe ik elk uur". Nu pas begrijpt de ver slaggever waarom Ger, was- baas van professie, zijn klan ten in een trainingspak te woord staat. „Ik heb de laat ste maanden bijna niks an ders aan gehad". Ger Harthoom (39 jaar) traint voor wat men in de Verenig de Staten van Amerika met veel gevoel voor pathos 'The Original Ironman Triathlon World Championship' heeft genoemd. En daarom zwemt hij, fietst hij, loopt hij en gaat hij zich te buiten aan het ma ken van rekoefeningen. „Soe pele spieren", doceert hij, „dat is heel belangrijk". On getwijfeld, maar daarmee ben je er natuurlijk nog lang niet. Als Ger zich op 9 oktober aan staande des ochtends om half acht op de Kailua-pier te Ha waii te water begeeft, wordt hij geacht binnen achttien en-een-half uur de volgende prestaties te leveren: vier ki lometer zwemmen in open zee, honderdtachtig kilome ter fietsen en 42.195 meter marathon hardlopen. Want dat zijn de ingrediënten waaruit (zeer vrije vertaling) 'Het Originele Wereldkam pioenschap Driekamp voor IJzeren Mannen' is samenge steld. Voor een goed begrip: Gers voeten zijn niet de enige die een schuimspoor langs de kust van Hawaii zullen trek ken. Naast zich zal hij nog 849 andere IJzeren Mannen door het water zien klauwen onder wie zijn drie trainingsmak kers, de 44-jarige Jan van Vliet uit Wervershoof, de 35- jarige Amsterdammer Johan Steenkist en de uit Broek in Waterland afkomstige Michel Lukkien, die 38 jaar is. De laatste ook mag als het brein achter deze onderne ming worden beschouwd. Een tanige, wat bleke man („Ik ben een beetje over- trainddie zich zelf om schrijft als 'fanatiek, op het roekeloze af. Niet dat hij daar zelf onder lijdt. „Maar", meldt hij opgewekt, „voor anderen kan het natuurlijk wel eens lastig zijn". Zo niet voor zijn drie mede-IJzeren Mannen. De misschien ietwat grove, maar in dit verband zeer toepasselijke kreet 'doordonderen' ligt op hun lippen bestorven. Tot ze van pure uitputting zelfs dat woord niet meer kunnen mompelen. Rookwolk Het begon allemaal zo'n beetje anderhalf jaar terug. Ober- gurgl, winter 1981. Na het skiën rookte er iemand aan tafel. „Ben jij nou een sport man?" sneerde een disge noot. „Zo'n sportman, dat ik jullie in Nederland zo van het wiel af fiets", klonk het zelf verzekerd vanachter een vet te rookwolk. Van het een komt tegenwoordig al heel vlug het ander en vier maan den later stond het gezel schap reeds aan de start van de wielerklassieker Parijs- Roubaix. Die voor toeristi sche fietsers uiteraard. Michel Lukkien denkt er nog steeds met genoegen aan te rug. Stof. modder, keien en een bonkend stuur, dat steeds uit je handen dreigde te glippen. Ha, dat was nou eens echt leuk. Zweet dat prikkend in je ogen lekte, sla pende handen waaruit elk ge voel geweken leek en zwab berbenen, die uit rubber le ken te zijn opgetrokken. Mi chel nu: „Ja, waarom vind je het leuk... Het is denk ik de voldoening na afloop. Onder de douche staan en bij je zelf zeggen: zo ventje, dat heb je toch maar even volbracht. Ja, dat zal het wel zijn onge veer". Vandaar dat tijdens dat gevoel van 'onbehouwen welbeha gen' (Tim Krabbé in 'De Ren ner') het plan rijpte om nog eens zoiets te doen. Tijdens het inzepen al, joelde hij „Dat doen we nog een keer", maar toen hij de volgende dag in het vliegtuig naar Amerika in 'Sports Illustrated' een vrouw op handen en voeten de finish in Hawaii zag berei ken (zogezegd een 'IJzeren Vrouw' dus), was Michel een tweede Parijs-Roubaix op slag vergeten. Die 'Ironman Triathlon', dat was pas je wa re. De anderen - meteen bij Michels terugkeer op de hoogte gesteld - waren het daar roerend mee eens. Maar het mag als bekend wor den verondersteld: tussen 'roerend eens zijn' en 'echt doen' ligt dikwijls een wereld van verschil. „Dat fietsen en dat lopen is geen punt", be dacht de een, „maar dat zwemmen..." Die viel dus af. „Dat lopen hè, zo'n hele ma rathon. dat is toch wel een verschrikkelijk end", keek een ander voorzichtig voor uit. Die viel dus ook af. „Zal je niet verschrikkelijk stijf zijn als je zo uit zee die fiets op moet stappen?" vroeg een derde zich bezorgd af. Die verdween dus ook. En toen waren er nog vier. Verbazing Ger Harthoom: Michel, die kan je helemaal gek maken. En wat ook mooi is: hij heeft werkelijk overal voor ge zorgd. Hij heeft de hele orga nisatie op zich genomen en werkelijk hoor, we vielen op het laatst van de ene verba zing in de andere". Waar best in te komen valt. Mi chel mag dan als directeur van een importfirma in sport artikelen kunnen bogen op een - zoals dat in het jargon heet - 'fors aantal ingangen', evengoed zal elke insider in diepe eerbied zijn petje lich ten als hij kennisneemt van de faciliteiten, die de van oor sprong Amsterdamse door douwer zich in het door re cessies geteisterde vaderland heeft weten te verschaffen. Zo nemen vijf sponsors de ma teriaal-, reis- en verblijfkos ten voor hun rekening; strik te Michel voor de training DJK-trainer Ids Gobes (zwemmen), de secretaris van toerclub 'Le Champion' Cees Lansbergen (fietsen) en KNAU-coach Wim Verhoorn (lopen); gaan als begeleiders naar Hawaii mee Henk Yp- ma, Coen de Meijer en Henk de Gooyer („Die jongens we ten precies welke drankjes, wie op welk moment moet hebben") en is de algehele su pervisie in handen van de bij dergelijk stunts niet meer over het hoofd te ziene in spanningsfysioloog uit Ng- megen. Jan Vos. Wat kan er nog fout gaan? Veel. heel veel. Jawel, er is „wan hopig" hard getraind. Dat zwemtochtje van Den Helder naar Texel was koud achter de rug of men klauterde al in het zadel om het IJsselmeer per rijwiel te ronden. Waarna de veters van de loopschoen tjes wat vaster werden ge strikt omdat er in Lisse een marathon diende te worden afgelegd. Michel Lukkien. denkend aan de blessures, die hem in de loop van het jaar hebben geteisterd: „Die overgangen, daar zit 'm de knijp. Ik heb het al vaak ge zegd als je van de fiets stapt en je gaat lopen, dan voel je je net als een pinguïn op een tram do line". Maar er loeren op Hawaii meer gevaren dan alleen maar bles sures. Hoela-meisjes met bloemenslingers en lekkere stukken vlees var) de barbe cue. Ger Harthoom „Ik heb er gelukkig niet zo'n last van, maar Michel valt tijdens zo'n wedstrijd verschrikkelijk af. En daar word je op Hawaii voortdurend op gecontro leerd. Tijdens de marathon zelfs om de vijf mijl. Bij vgf procent gewichtsverlies moet je drinken van de organisatie, bij zeven procent krijg je een waarschuwing en bg tien procent wordt je uit de strgd gehaald" De nachtmerrie van Michel Lukkien. Want wat gebeurde er toen het stoere kwartet op 25 juli bg Hoek van Holland poogde te controleren of ze in elk geval al „IJzeren Man netjes" waren door achter el kaar vier kilometer te zwem men. honderdtwintig kilome ter te fietsen en 21 kilometer te lopen0 Michel Blhullil bedrukt: „Ik viel zes kilo af'. Hetgeen bij een gewicht van tachtig kilo niet gering mag worden genoemd Vandaar dat Michel nu naarstig pogin gen in het werk stelt om tij dens het fietsen te leren eten en drinken. Een niet eens zo eenvoudige opgave, zal ieder een die ooit op een racefiets heeft gezeten, weten Droge kost, zoals brood, lgkt bg ge- door Rob van den Dobbelsteen brek aan speeksel bgna „te stuiven in je strot" (zoals dat in West-Friesland wordt ge zegd) en drank gaat op het laatst klotsen in je buik Mi chel niettemin optimistisch: „Maar dat komt wel goed. denk ik". Het is te hopen Je traint niet een heel jaar lang om je op Hawaii voortijdig uitgeput tussen de palmen te vleien. Hoe prettig dat op het eerste gezicht ook lgkt. Ger Hart hoom: „Ik heb voor mezelf zelfs een zekere limiet ge steld. Het gaat me er aller eerst om, dat ik 'm volbreng, dat staat voorop. Maar ik wil ook zien binnen de veertien uur te blijven". Een tijd waarmee hg ruim schoots binnen de limiet zal blijven van achttien-en-een- half uur. Gevoegelijk aange nomen mag worden, dat de winnaar dan allang gehul digd zal zgn. De triomfator van vorig jaar immers, Scott Tinley, hees zich reeds na 1 uur, 10 minuten en 45 secon den uit het water, had voor het fietsen (inclusief omkle den) 5 uur. 5 minuten en 11 seconden nodig en voltooide vervolgens de marathon (met inbegrip van het opnieuw verkleden) in 3 uur, 3 minu ten en 49 seconden Totaal tijd van deze roestvrij stalen IJzeren Man (tevens record): 9 uur, 19 minuten en 41 se conden. Michel Lukkien: „Ze zeggen wel eens: vgf uur over die honderdtachlig kilometer fietsen dat moet met een groepje toch sneller kunnen. Maar dat is het 'm juist Je mag niet stayeren. Je moet minstens tien meter van el kaar blijven rijden. Het is dus een echte tgdrif En wat bg dat zwemmen wel eens wordt vergeten is dat je m open zee zwemt. In een zwembad kan je je na elke baan lekker van de kant afzetten. Dat scheelt enorm qua inspanning en -.qua tgd. KaraKter Michel Lukkien. Ger Hart hoom, Johan Steenkist en Jan van Vliet; kunnen ze na een jaar dag-in, dag-uit trai nen als topsporters worden beschouwd? Michel: „Wel nee. Johan is vroeger een top- roeier geweest, maar in we zen waren we allemaal man nen die hier en daar een beetje aan lichaarti beweging deden. Dat vond Jan Vos ook het aantrekkelijke van de he le zaak. Hij wilde zien of men sen zoals jg-en-ik. in staat zouden zijn zoiets te volbren gen. Toen ik hem erover be naderde en hem zei, dat wc niet erg getraind waren, zei hij: Dat kan me niet schelen Hoe is jullie karakter Dat vind ik belangrijker dan klas- Ze zgn goed vooruit gegaan, heeft Jan Vos het „IJzeren Mannen Kwartet" kort gele den na de zoveelste test me degedeeld. Ger Harthoom: „Dat wil ik best geloven Echt, toen ik vong jaar be gon, kon ik geen honderd meter achter elkaar crawlen. Ik zonk al na vijftig meter. Nu zwem ikvan Den Helder naar Texel. Als een mens echt wil. dan kan-ie veel". Zelfs vier kilometer zwemmen, honderdtachtig kilometer fietsen en ruim veertig kilo meter hardlopen achter el kaar G«r Harthoom en zgn gezellen hopen het op 9 okto ber in Hawaii te bewgzen De Zuidafrikaanse Nederduits Hervormde Kerk (kwart mil joen leden) is gisteren uit de We reldraad van Hervormde Ker ken (World Association of Re formed Churches, WARC) ge stapt. Een woordvoerder zei, dat zijn kerk liever uit deze we reldraad gaat dan zich te voe gen naar de oproep van de raad om apartheid als ketterij te ver oordelen. De WARC deed deze oproep vorige maand op een wereldcongres in Ottawa. De Nederduits Her vormde Kerk en de Nederduits Gereformeerde Kerk in Zuid- Afrika werd daar het stemrecht ontnomen. Volgens een woordvoerder van de Nederduits Hervormde Kerk is de WARC een organisatie die de persoon en het werk van Jezus Christus op eenzijdige manier in de politiek trekt. Een beleid van gescheiden en gelijke kansen is niet in strijd met de Schrift, zei hij. "Dit beleid heeft de kwaliteit van het leven verbeterd en onze mensen meer vrijheid gebracht dan in veel Derde Wereld-landen het geval is, om maar niet te spre ken van marxistische landen". Wapenrace is immoreel In een herderlijke brief aan hun drie miljoen gelovigen veroorde len de bisschoppen van de Ame rikaanse Episcopale (Anglikaan- se) Kerk de kernwapenwedloop als immoreel en onrechtvaardig. De kernwapens zijn, volgens de bisschoppen, het belangrijkste probleem in de wereld. De wa penrace roept alle mensen op tot actie. De astronomisch hoge bedragen die aan de bewapening worden besteed noemen de bisschoppen een onverantwoorde verspilling van het nationale inkomen en een daad van agressie tegen de 500 miljoen mensen in de wereld die niet genoeg te eten hebben. De kerkleiding - die wederzijd se bevriezing van kernwapens voorstaat - doet een beroep op de Amerikaanse regering om de prioriteiten van president Rea gan in de nationale begroting te herzien, minder uit te geven voor militaire doeleinden en meer voor hulp aan armen in het land. De bisschoppen besloten ook tot de oprichting van een kerkelijk bureau, dat zich met vraagstuk ken van oorlog en vrede gaat be zighouden. Een delegatie van zeven man van vgf verschillende kerken in de Verenigde Staten is in Neder land om deel te nemen aan de na tionale Vredesweek. Met mensen van de kerken waarmee zg het meest verwant zgn zullen zg vraagstukken van oorlog en vre de bespreken. Beroepen Hervormde Kerk: bedankt voor Dinxperlo J. de Gier Marknesse- Luttelgeest, voor Lemmer K. R. Cuperus Rinsumageest (Fr.). Gereformeerde Kerken: aangeno men naar Zwammerdam kandi daat P. B. Buikema aldaar, naar Augustmusga-Surhuizem (Fr.) H. de Goede Giessenburg, naar Beekbergen (pastoraat Het Hoge Land en Helm-oord) G. Veenhui- zen Amstelveen; beroepen te Til burg (deelwerk in tijdelijke dienst) G. L. R. Riphagen Del den; bedankt voor Maasland W. Boer Genderèn. Gereformeerde Kerken Vrijge maakt: beroepen te Haren H. R. van der Kamp Hooghalen. Christelijke Gereformeerde Ker ken: beroepen te Baarn W Kok Capelle aan de IJssel; aangeno men de benoeming tot predikant bg de strafgevangenis te Leeu warden D. J. Klein Onstenk. do cent godsdienst bg de Reforma torische Scholengemeenschap Rouveen-Staphorst, wonende te Zwolle. Zes Rotterdamse pastores van verschillende kerken pleiten in een gemeenschappelijke verkla ring voor meer begrip van de kant van de kerken voor de sta king als laatste middel om ge rechtvaardigde eisen kracht bg te zetten. De zes. die als bedrufs pastor of op andere manier direct bg de wereld van de arbeid zgn betrokken, hebben deze verkla ring uitgegeven omdat het hun in kerkelijke kring kwalijk is ge nomen, dat zg in mei van dit jaar partij kozen voor stakers bg een Rotterdams bedrijf Volfl pastores zgn er binnen de kerken nog te Veel men en dn t.ikn bij voorbaat afkeuren en die sta kers alleen maar als onverant- woordelgke lieden zien. "De arbeidersbeweging is m de geïndustrialiseerde samenleving noodzakelijk en waardevol", zeg gen de Rotterdamse pastores Ze geeft een onmisbare bijdrage aan de realisering van meer so ciale gerechtigheid Daarbij heb ben de arbeiders het recht i*»n slaking Ook de kerken moeten dat recht eerbiedigen. Staking blijft, volgens de pastores, wel het uiterste middel In zo'n situatie is er niet alleen hel ff. uu? h, maar ook aan kritisch meeden ken Grenswijziging Per 1 januari 1983 wordt tussen Leiden en Leiderdorp een kerke- Lgke grenswijziging van kracht. De 'Rivierenbuurt en de bebou wing tot aan de rijksweg - een gebied dat nu nog tot hervormd Leiderdorp behoort - worden dan bg Leiden gevoegd, en wel bg de wijkgemeente Staalwgk- Vredeskerk In de Rivierenbuurt gaan de hervormde gemeente en de gereformeerde kerk van Lei den voor het komende wintersei zoen. bij wijze van experiment, een gezamenlgk pastoraat opzet ten. De rooms-kalholwke bisschoppen van Zwitserland hebben, ter gele genheid van de nationale dag ixin gebed en boete, de gelovigen opgeroepen tot een eenvoudiger leven. "De techniek en het vaak onper soonlijke bestuursapparaat ja gen de mensen angst aan. De me dia hebben de communicatie in- drukuvkkend verbeterd, maar desondanks zijnde mensen, voor al in de steden, nog nooit zo een zaam geweest De bisschoppen vragen hun gelovigen, le kiezen voor een levensstijl die minder op consumptie is gericht en meer op de zin van het leven.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1982 | | pagina 17