Eerste slag om Amelisweerd
Neem Hollandse winters
niet langer voor lief
"Noodsituatie vereist
PvdA
meeregeren van
Mobutu houdt volk in gijzeling
Den Uyl ziet enorme groei werkloosheid
ME verrast actievoerders in tentenkamp
Politie maakt
eind aan rel
in Roosendaal
Veiligheid
fietsers
in gedrang
Meisje gedood
bij aanrijding
Ex-gevangene wordt
te negatief bekeken
Casinobezoek
loopt terug
Zaïre-tribunaal in Rotterdam
Hevig onweer
Noord-Holland
Busreiziger
wacht forse
prijsstijging
MAANDAG 20 SEPTEMBER 198
ZUTPHEN (GPD) - De „volstrekte
noodsituatie" waarin ons land
economisch verkeert, vereist dat
de PvdA aan de regering deel
neemt. De sociaal-democratische
leider Den Uyl zei dit zaterdag in
Zutphen op een PvdA-partijraad
over de kabinetsformatie. „Wie
ons er na deze verkiezingsuitslag
buiten wil houden, moet zich
goed bewust zijn van zijn verant
woordelijkheid", sprak hij drei
gend aan het adres van het CDA.
Volgend jaar zal de werkloosheid
een peil bereiken dat hoger ligt
dan in de jaren '30, zei Den Uyl.
De door het Centraal Planbureau
voorspelde 690.000 werkzoeken
den plus daarbij de verborgen
werkloosheid betekenen volgens
de PvdA-leider een volstrekte
noodsituatie. Nu is 13 procent
van de beroepsbevolking werk
loos, volgend jaar zal dat ruim 15
procent zijn.
Omdat de PvdA „zeer aanzienlijk
versterkt" uit de verkiezingen is
gekomen, zo zei Den Uyl, „zou
het een miskenning zijn als CDA
en WD zich niet tot op de bo
dem rekenschap gaven van de
bijdrage die de PvdA aan het be
leid zou kunnen leveren". Hij
vroeg aan de WD om gezamen
lijk de essentie van de sociale ze
kerheid te verdedigen en aan het
CDA om samen stelling te ne
men tegen de ontwikkelingen in
de samenleving die voeren naar
een „ellebogen-maatschappij".
„Geen weg tot samenwerking mag
onbeproefd blijven om de drei
gende noodsituatie af te wen
den", zei Den Uyl. „De bereid
heid tot compromissen is in alle
redelijkheid aanwezig bij de
PvdA. Maar wanneer die rede
lijkheid wordt beantwoord met
onredelijkheid, dan houdt na
tuurlijk alles op. We verkeren
niet in een positie om te smeken
of we mee mogen doen".
De partijraad in Zutphen stemde
zonder veel problemen in met
een voorstel van het PvdA-be-
stuur over de kabinetsformatie.
De bereidheid om mee te regeren
staat daarin voorop, mits het ei
gen programma in het kabinets
beleid voldoende herkenbaar is.
In dat verband stipte de partij
raad nog eens extra de koppeling
tussen de laagste lonen en de
laagste uitkeringen aan, evenals
de gewenste verdeelsleutel voor
koopkrachtoffers (min-1 tot min-
4 procent).
Ook op het punt van de kernwa
pens verduidelijkte de partijraad
het PvdA-standpunt nog eens.
De aankondiging dat „met de
PvdA in een regering geen nieu
we kernwapens op Nederlands
grondgebied zullen worden ge
plaatst", houdt in dat de partij
ook niet zal instemmen met tech
nische voorbereidingen voor
eventuele plaatsing. CDA en
D'66 vinden dat die voorberei
ding wel moet doorgaan, om de
Russen aan de onderhandelings
tafel onder druk te kunnen zet
ten.
Partijvoorzitter Max van den Berg
vroeg het CDA om snel een dui
delijke keuze te maken tussen
oud beleid met de WD of nieuw
beleid met de PvdA, „in plaats
van het oude recept van steeds
PvdA-voorman Joop den Uyl in gesprek met fractievoorzitter Wim
Meyer tijdens de partijraad zaterdag in Zutphen.
maar weer rekken". Van den
Berg hekelde de weigering van
de VVD om verder te praten met
informateur Van Kemenade over
een mogelijke coalitie PvdA-
WD. Volgens hem is dat niet te
rijmen met het feit dat vóór de
verkiezingen geen enkele combi
natie was uitgesloten. „Maar
kennelijk verkiest de WD het
CDA-dictaat boven een vergelij
king van programmatische over
eenkomsten en verschillen".
De PvdA-partijraad besloot de ko
mende jaren extra aandacht te
UTRECHT (GPD) - De Mobiele Eenheid heeft gistermorgen om half acht het kamp
afgebroken dat het Landelijk Amelisweerd Komitee (LAK) had neergezet uit protest
tegen de aanleg van Rijksweg 27. Het LAK vreest dat de weg het unieke rivierbos vlak
bij de stad Utrecht onherstelbaar zal aantasten. Bij de actie vielen twee gewonden.
De politie verraste de in tenten en
boomhutten slapende actievoer
ders volkomen. De kleine 200
'kampeerders' boden nauwelijks
tegenstand. Ze hadden verwacht
dat ze er zeker tot vandaag had
den kunnen blijven zitten, te
meer daar de politie zaterdag bij
de opbouw van het kamp welwil
lend toekeek.
Volgens de bij de actie aanwezige
Utrechtse hoofdcommissaris C.
S. van Doesburg was zaterdag
niet ingegrepen „om niet onno
dig paniek te zaaien onder de ve
le vreedzame demonstranten".
Zo'n 2000 mensen waren zater
dag vanaf het Domplein naar
ROOSENDAAL (GPD) - De Roo-
sendaalse politie heeft zaterdag
morgen een eind gemaakt aan de
aanwezigheid van leden van de
Nederlands-Vlaamse extreem
rechtse organisatie Voorpost in
het winkelcentrum De Rozelaar.
De organisatie had een staan
plaatsvergunning voor een
kraam, waar propaganda werd
gemaakt voor Voorpost. De poli
tie gaf de uit acht personen be
staande groep na drie kwartier te
verstaan niet langer voor hun
veiligheid in te kunnen staan
toen de emotie en spanning on
der ruim 150 demonstranten die
protesteerden tegen de aanwe
zigheid van Voorpost hoog wa
ren opgelopen en de Voorposters
al waren bekogeld met rode verf
en eieren. De "politie maande de
leden van de extreem-rechtse or
ganisatie hun lektuurkraam in
het winkelcentrum op te breken
en weg te gaan.
WEERRAPPORTEN
i.
w
t
1
Amsterdam
licht bew.
25
16
2
De Bilt
26
16
2
Deelen
half bew.
27
16
0
Eelde
26
16
12
Eindhoven
28
17
0
Den Helder
onbew.
24
17
18
Rotterdam
licht bew.
27
16
2
Twente
half bew.
26
17
0
Vlissingen
half bew.
26
17
3
Zd. Limburg
regenbui
27
18
01
Aberdeen
geh. bew.
12
10
6
Athene
onbew.
30
19
0
Barcelona
half bew.
29
18
0
27
14
0
licht bew.
29
17
0
onbew.
28
16
1
Frankfort
onbew.
27
13
0
licht bew.
25
12
0
14
12
01
Innsbruck
onbew.
26
10
0
Klagenfurt
24
9
0
Kopenhagen
22
12
0
licht bew.
24
18
4
23
13
0
20
15
3
Luxemburg
half bew.
26
16
3
Madrid
licht bew.
26
14
3
Malaga
licht bew.
27
18
0
Mallorca
29
18
0
Malta
M
19
0
München
26
10
0
half bew.
25
18
0
bsi°
geh. bew.
18
13
10
Parijs
half bew.
16
2
onbew.
27
16
0
Split
onbew.
27
16
0
Stockholm
19
12
05
26
11
0
25
11
0
Casa Blanca
half bew.
27
18
0
licht bew.
26
20
0
29
21
0
onbew.
32
20
0
Amelisweerd getrokken om te
protesteren tegen het in de herfst
kappen van een deel van het bos.
In overleg met de gemeente en
de provincie en na ruggespraak
met de minister van verkeer en
waterstaat had de politie beslo
ten toe te slaan op een moment
dat alleen de 'harde kern' aanwe
zig was, zei de hoofdcommissa
ris.
Van Doesburg; „Persoonlijk vind
ik het ook jammer dat een stuk
van het bos weg moet, want ik
wandel er graag met mijn vrouw.
Elf jaar lang is geprobeerd het
bos te behouden. Alle mogelijk
heden tot beroep zijn nu uitge
put. En ja, dan, sorry hoor".
RIJSWIJK (ANP) - Amelisweerd-
actievoerders hebben gister
middag per vergissing het huis
van burgemeester Damen in
Rijswijk met verf besmeurd. De
verf was bedoeld voor minister
Zeevalking, de vorige burge
meester van Rijswijk.
Zeevalking (verkeer) woont nog
wel in de gemeente, maar is in
middels verhuisd. De actievoer
ders, die zeiden te behoren tot
de "Actiegroep Valkenjacht",
achten de minister rechtstreeks
verantwoordelijk voor de aan
tasting van het bos Amelis
weerd bij Utrecht en de ontrui
ming - gisteren - van het ten
tenkamp daar.
De ME had opgekregen het geweld
te beperken en de persoonlijke
bezittingen van de actievoerders
te ontzien. Bij het omver trekken
van een tent kreeg een demon
strant een klap met de wapen
stok waardoor hij een gapende
hoofdwond opliep. Een meisje
kreeg een klap in haar gezicht
toen ze probeerde het verbran
den van een bruikbaar uitziende
tafel te voorkomen. Met het
bouwmateriaal gingen ook enke
le slaapzakken in vlammen op.
Maar de politie zette de fietsen
van de tijdelijke bosbewoners
netjes tegen elkaar. Ook werd
voorzichtig omgesprongen met
HILVERSUM (ANP) - In het eer
ste halfjaar van 1982 is het aantal
verkeersdoden met tien procent
verminderd. Maar het aantal ver
keersdoden onder fietsers nam
met tien procent toe. De voor de
hand liggende oplossing voor die
ongewenste ontwikkeling is het
aanleggen van vrijliggende fiets
paden, zo betoogde demissionair
minister Zeevalking van Verkeer
en Waterstaat zaterdag in Vara's
"Roole Haan".
Binnen afzienbare tijd zal het theo
retische gedeelte van het rij-exa-
men worden vereenvoudigd, zo
kondigde de bewindsman aan.
Naar verbetering van de wijze
van examineren van het prakti
sche gedeelte wordt een onder
zoek ingesteld. Maar van een ver
soepeling zal geen sprake zijn.
Het zal nog wel twee jaar duren
voordat de bloedproef op alco
holgebruik van verkeersdeelne
mers wordt vervangen door de
ademtest, aldus Zeevalking.
de etenswaren uit de koffietent
en een 'openluchtkroeg'.
Het LAK noemde het politieoptre
den (vrijdag tenten in beslag ne
men, zaterdag het maken van
een kamp toestaan en zondag het
kamp met de grond gelijkma
ken) tekenend voor het 'gedraai
van de gemeente Utrecht'. „Al ja
ren spreekt de raad zich in be
sluiten en moties uit tegen de
aanleg van de weg door het bos.
Toch zet ze de bijl in eigen
boom", aldus Jos Kloppenborg
van het LAK. De actiegroep blijft
van mening dat een ander tracé,
waarbij het bos wordt ontzien,
mogelijk blijft.
Gistermiddag begonnen verschil
lende demonstranten opnieuw
met het bouwen van hutten. Bij
mogelijk nieuw optreden van de
politie zal in ieder geval geen
traangas worden gebruikt. „Al
leen in situaties waarin het als al
ternatief voor het vuurwapen
kan dienen, zal het mogelijk nog
worden ingezet", aldus de
Utrechtse hoofdcommissaris.
UTRECHT (ANP) - De vijfjarige
Saida Abbou uit Utrecht is zater
dagochtend nadat zij door een
auto was aangereden, op weg
naar het ziekenhuis aan haar ver
wondingen overleden. Het onge
luk gebeurde toen het kind, dat
met haar vader aan het wandelen
was, plotseling tussen twee ge
parkeerde auto's door overstak.
besteden aan de problemen in de
oude wijken van de grote steden.
Dit naar aanleiding van de grote
aanhang van de racistische Cen
trumpartij in die buurten. De
PvdA is daar bezorgd over.
„Maar we mogen niet blijven ste
ken in morele verontwaardiging.
En bij de bestrijding moeten we
niet op de man spelen, maar op
de ideeën", zei Van den Berg. Hij
wil dat de PvdA de kiezers uit
legt dat de economische crisis
niet is veroorzaakt door de bui
tenlanders.
ROTTERDAM (ANP) - De over
heid moet zorgen dat er moge
lijkheden komen voor een betere
overgang van de gevangenis te
rug naar de maatschappij. De re
classering wordt daarbij een be
langrijke rol toegedacht De
overheid kan maar beperkt de
vooroordelen bestrijden die be
staan ten opzichte van de gevan
genen en ex-gevangenen. Daar
toe moet het initiatief veel meer
van buitenaf komen.
Dit zei demissionair staatssecreta
ris M. Scheltema van justitie za
terdag tijdens de "bayesmanifes-
tatie" in Rotterdam. Deze lande
lijke manifestatie behandelt de
vooroordelen van de samenle
ving over gedetineerden.
De vooroordelen hebben niet al
leen een ongunstig effect op de
verhouding tussen de gedeti
neerde en vrienden en familie,
maar spelen ook door bij het zoe
ken naar werk. Verschillende on
derzoeken hebben aangetoond
dat het bezit van een strafblad
sollicitaties zeer bemoeilijkt of
onmogelijk maakt. Het gevolg is
dat de gevangene vooral negatief
wordt bekeken.
Scheltema noemt dit beeld over de
gevangene ongenuanceerd. Hij
wees erop dat de samenleving
onvoldoende op de hoogte blijkt
te zijn dat de regels massaal wor
den overtreden en maar enkelen
een veroordeling wacht.
In de Nederlandse gevangenissen
is plaats voor ongeveer 4.000
mensen. Jaarlijks zitten echter
ongeveer 10.000 mensen een ge
vangenisstraf uit. Het overgrote
deel van de veroordeelden wordt
bestraft met een vrijheidsstraf
van minder dan een half jaar.
De vooroordelen worden volgens
Scheltema nog versterkt door de
media. Vooral geweldsdelicten
van enige omvang krijgen aan
dacht in de pers. De overheid
heeft, aldus de demissionair
staatssecretaris, geen invloed op
de media maar kan wel zorgen
dat er meer contacten ontstaan
UTRECHT - De Mobiele Eenheid heeft gistermorgen het tentenkamp op
het landgoed Amelisweerd ontruimd. Het kamp was opgericht als protest
tegen de aanleg van Rijksweg 27 door het landgoed. Op de foto klimt een
lid van de ME in een boom, waarin demonstranten een hut hadden ge
bouwd.
DEN HAAG (ANP) - In 1981
hebben in totaal 989.600 men
sen een gok(je) gewaagd in
één van de drie Nederlandse
casino's. Dat is 8.1 procent
minder vergeleken met 1981
toen nog 1.076.^91 goklusti
gen door de casinodeuren
gingen. Dit blijkt uit het
jaarverslag 1981 van de Raad
voor de Casinospelen.
De stijging die het aantal
goklustigen te zien gaf in
1979 en 1980 is volgens de
raad veroorzaakt door het ca
sino in Scheveningen dat in
het eerstgenoemde jaar zijn
poorten opende. Het aantal
mensen dat in dat jaar een
slag wilde slaan in Scheve
ningen overtrof het teruglo
pende bezoek van Zandvoort
en Valkenburg. Vorig jaar
schaarde ook Scheveningen
zich in de rij van afnemende
bezoekersaantallen
Vooral Valkenburg (Limburg)
heeft het afgelopen jaar klap
pen moeten ondergaan in het
casinobezoek: was de terug
loop in 1979 en 1980 nog drie
procent, vorig jaar steeg deze
met zestien procent.
ROTTERDAM (ANP) Een inter
nationale jury heeft het afgelo
pen weekeinde in Rotterdam
aanklachten aangehoord tegen
het bewind van president Mobu
tu Sese Seko van Zaïre. Op een
tweedaagse hoorzitting van Jiet
"permanente volkerentribunaal"
legden getuigen en getuige-des-
kundigen verklaringen af over
de schending van de rechten van
de mens, het economisch wanbe
leid en de corruptie in Zaïre.
De voormalige Belgische kolonie
is potentieel een rijk land, dat
grondstoffen als koper en dia
mant bezit en vruchtbaar is.
Toch heersen er ondervoeding
en ziektes en verarmt de bevo-
king. De nationale schuld be
draagt enkele miljarden guldens.
De persoonlijke rijkdom van de
president neemt daarentegen
steeds verder toe.
Op de eerste dag van het tribunaal
hekelde de Zaïrese oud-premier,
Nguaza Karl I Bond de corruptie
en de terreur in het land. Nguaza,
die anderhalf jaar geleden zijn
toevlucht zocht in België, maak
te, evenals andere getuigen, mel
ding van het grote aantal politie
ke gevangenen en de martelin
gen. Het Zaïrese volk noemde hij
"gijzelaar van Mobutu". Ver
scheidene getuigen deden ver
slag van de martelingen die zij in
Zaïrese gevangenissen hebben
ondergaan. Een voormalige ser
geant van het Zaïrese leger ver
telde de jury hoe hij zelf bij de
martelpraktijken betrokken was
geweest.
De jury kreeg lijvige rapporten
voorgelegd over de schending
van de rechten van de mens, de
economische situatie, de corrup
tie, en het ontbreken van vak
bondsvrijheid en persvrijheid.
Beschuldigingen werden niet al
leen geuit aan het adres van Mo
butu, maar ook aan het adres van
het imperialisme van met name
de Verenigde Staten. Belgie en
Frankrijk. De voorzitter van de
Zaïrese oppositiebeweging PRP,
Kabila, verklaarde dat dit impe
rialisme Mobutu heeft geïnstal
leerd en aan de macht houdt.
De Zaïrese legering heeft niet ge
reageerd op de aanklachten, af
komstig van verscheidene Zaïre
se oppositiebewegingen. Het tri
bunaal beschikt wel over een
aantal officiële documenten
waaruit het standpunt van de
Zaïrese regering blijkt.
Rapporteur Guy Gran, die ook tot
taak kreeg het Zaïrese bewind te
verdedigen, verwees naar een
aantal rapporten van het ïnterna-
tonaal Monetair Fonds en de We
reldbank over Zaïre. Deze instel
lingen hebben Zaïre leningen
verschaft.
De jury van het permanent volke
rentribunaal, een uitvloeisel van
het tweede Russell-tribunaal, be
raadslaagt vandaag achter geslo
ten deuren. Zij maakt morgen
haar oordeel over de situatie in
Zaïre bekend.
Het permanente volkerentribunaal
werd drie jaar geleden in Bolog
na opgericht. Het richt zich op
het onderzoeken van inbreuken
op de rechten van volkeren. Zijn
kracht ligt. om met de woorden
van de secretaris generaal van
het tribunaal, Tognoni. te spre
ken, vooral in de publieke opi-
tussen de gevangenis en de bui
tenwereld. In zyn beleidsnota,
die twee weken geleden aan de
Tweede Kamer is gepresenteerd,
legt de bewindsman dan ook
minder beperkingen op aan dit
soort contacten. De nota geeft
verder het belang aan van de
openheid van het gevangemswe-
Eén van de initiatieven van buiten
af om de vooroordeelen over ge
vangenen tegen te gaan is het
voorlichtingsproject "delinquen
tie en samenleving". Scheltema
besluit binnenkort over het ver
strekken van subsidie aan dit
project. Op een mogelyk positief
advies wilde hij echter zaterdag
nog niet vooruitlopen.
ALKMAAR (ANP) - Noord-Hol
land is gisteravond getroffen
door hevig noodweer. Tussen ne
gen uur en half elf trokken ver
schillende onweersbuien met
zware windstoten en hevige re
genval over de provincie.
Het verkeer kon volgens de politie
op verscheidene plaatsen slechts
stapvoets rijden. Brandweer
korpsen verleenden assistentie
bij verschillende gevallen van
wateroverlast.
De politie ontving talloze meldin
gen van door bliksem in werking
getreden alarminstallaties. Ver
schillende woningen werden
door bliksem getroffen. Aan de
Westfriesedyk in Langedijk
brandde een woning na bliksem
inslag geheel uit.
DEN HAAG (GPD) - Als de open
baar-vervoertaneven vanaf vol
gend jaar niet met 10 procent
omhoog gaan, dan zal het dienst
betoon in het openbaar vervoer
drastisch moeten worden inge
krompen. Elk procent dat de ta
rieven minder dan 10 procent
stijgen, zal bovendien 300 ar
beidsplaatsen kosten.
Dat zei mmister van verkeer en wa
terstaat Henk Zeevalking (D'66)
zaterdag voor de VARA-radio.
Afgelopen week liet Zeevalking
in zijn 'politieke testament' al
weten dat aan een forse tariefs
verhoging niet valt te ontkomen.
De vermindering van dienstbetoon
zal - naast het verlies aan banen -
betekenen dat een aantal lijnen
in het streekvervoer zal moeten
worden opgeheven, dat in de
spitsuren in de steden grote ver
voersproblemen zullen ontstaan
en dat tal van zondag-, weekend-
of avonddiensten helemaal zul
len moeten verdwijnen.
Volgende week, op 1 oktober, gaan
de tarieven met ongeveer 5 pro
cent omhoog, dat is gelijk aan de
stijging van de kosten van le
vensonderhoud. Die beperkte
stijging is volgens Zeevalking
niet meer vol te houden. Er zit nu
al een gat van 100 miljoen gulden
in de financiering van het open
baar vervoer.
In dezelfde uitzending bekritiseer
de oud-staatssecretaris van ver
keer Jaap van der Doef (PvdA)
de Kamer heeft al eerder om een
tariefnota gevraagd, en dan moet
de minister daar niet op deze ma
nier mee komen, aldus Van der
Doef
Hij had ook kritiek op Zeevalkings
aarzelingen ten aanzien van de
Postbank, terwyl het kabinet
juist tot oprichting daarvan heeft
besloten. Ook was Van der Doef
het niet eens met de opvatting
van Zeevalking dat de PTT-top
zelf maar moet beslissen of de
overplaatsing van de PTT-direc
tie naar het Noorden door moet
gaan. „Dat hoort een politieke
beslissing te zijn", aldus Van der
Doef. volgens wie Zeevalking te
ver is gegaan. „Hij heeft uitspra
ken gedaan waarop hij als demis
sionair minister niet meer kan
worden aangesproken".
HUURDERS VAN NEDERLAND
De overheid geeft subsidie op de isolatie van huurwoningen.
Haal deze brochure op postkantoor of gemeentehuis. En bekijk wat isolatie u aan
stookkosten kan besparen en hoe u dat aan moet kaarten!