J
Nijpels: „Sprookje is
uit, we krijgen gelijk"
Volkswagen Golf.
Vanaf f.6900,-
Verkiezingsportret (4)
-c
U\ kamsteeg
VRIJDAG 3 SEPTEMBER 1982
Varia
Woensdagavond, heb ik een uurtje
in het elektronische doolhof van
de Firato rondgedwaald, en heb
daar de ontdekking gedaan dat
deze supermarkt van tv-toestel-
len, video's, radio's, beeldbuis
spelletjes en cassetterecorders
verkeerd is ingericht. Ik wil niet
dreigen waar iedereen bij staat,
maar als het volgende keer niet
anders wordt blijf ik misschien
thuis. Wat is de makke van de Fi
rato? De makke is, dat ik net een
nieuwe videorecorder heb, daar
heel tevreden over ben, en daar
om om twee redenen niet geinte-
resseerd ben in videorecorders.
Niet in Philips-videorecorders
omdat ik er al zo eentje thuis heb
staan, en niet in al die andere vi
deorecorders omdat ik niet het ri
sico wil lopen dat die nog mooier,
nog beter, nog handiger zijn dan
mijn nieuwe videorecorder. Ik
wil, ronddwalend over de Firato,
dus eigenlijk geen videorecorder
zien!
Wat wilde ik dan wel zienTwee
dingen. Televisietoestellen, in al
le soorten en maten, want mijn
eigen televisietoestel begint lang
zamerhand wat ouderdoms-
kwaaltjes te vertonen, en video
clubs. Daarover straks. Ik heb
een mooi tv-toestel gezien waar
van ik dacht: als er geen beeld op
is, en dat is het grootste deel van
de dag, bezeert hij de ogen ten
minste niet (als ik een schoor
steenmantel had zou ik hem daar
niet meteen op zetten als pronk-
vaas, dat nu ook weer niet, maar
het was een aangenaam toestel
om naar te kijken als hij uit
stond), en ik heb het kleinste kleu-
ren-tv-toestelletje ter wereld ge
zien (dat zeiden ze tenminste
dat zo kersvers was dat de folders
nog niet gemaakt waren. Want
zoals je een baby pas na de ge
boorte kunt fotograferen, zo kun
je ook pas een folder van een tv-
toestelletje, hoe klein ook, maken
als het er eenmaal is! De diago
naal van de beeldbuis was 7,5
centimeter, uitstekend kleuren
beeld, dus prima geschikt voor
kinderen die 's avonds in bed, als
moeder het licht heeft uitgedaan,
onder de dekens nog even stiekem
naar 'Taxi' willen kijken. De mo
derne variant op het lezen met
zaklantaren onder de dekens, zo
als dat in IJsland nog wordt ge
daan, als we die IJslandse film
'Punt, punt, komma, streep'
mochten geloven...
In videoclubs was ik ook geïnteres
seerd, zoals ik al zei. Ik ben lid
geworden van zo'n club, heb bij
defotohandel die videotapes ver
huurt 100 gulden inschrijfgeld
betaald dat je geloof ik weer kan
terugverdienen, en hoef nu nog
maar f 7,50 per film te betalen,
die je dan een dag mag houden.
Of een week-end, dan betaal je
een rijksdaalder per twee films
(meer mag je niet meenemen) ex
tra. De kinderen hebben nu al een
smurfenfilm en 'Sound of Music'
gezien, allebei twee keer natuur
lijk want zo zijn kinderen, en wij
(mijn vrouw en ik, maar ook en
kele vrienden, want je bent toch
geneigd er een soort huisbioscoop
van te maken, ja gezellig...) heb
ben nu eerst 'Don't look now' te
ruggezien, en daarna 'M.A.S.H.'
Op de een of andere manier vind
ik het verbazingwekkender dat
je, op je eigen tijd, in je eigen rit
me (je kan de film even stopzetten
als er opgebeld wordt of de SRV-
man aan de deur komt), met vier
toeschouwers voor nog geen 2 gul
den de man een echte bioscoop
film kunt bekijken, dan wanneer
je zo'n zelfde-film, bij wijze van
spreken 'voor niks', via Hilver
sum op het scherm krijgt. Het ver
schil is in wezen denkbeeldig,
maar het voelt toch net zo aan als
het verschil tussen een ingeblikt
en een 'live' programma, waar
bij de functie van het 'live' pro
gramma met zijn extra dimensie
merkwaardig genoeg door de vi
deofilm wordt ingenomen!
Maar ik zou vertellen waarom de
Firato verkeerd is ingericht. Als
ik speciaal geïnteresseerd ben in
draagbare tv-apparaten en niet
in videorecorders, dan moet ik
me per stand toch door al die ap
paratuur heenwerken die mij op
dat moment niet interesseert.
Van het eilandje Philips roei ik
naar het eilandje Grundig, van
daar naar het eilandje Sony en
dan weer naar het eilandje Pa
nasonic, ik moet overal aanleg
gen, zoeken naar de draagbare
tv's, ik verlies tijd, ik word ver
moeider dan nodig is, ik raak het
overzicht kwijt, daardoor gedes
oriënteerd en daardoor gedesin
teresseerd.
Mijn voorstel is dat Philips, Sony,
Panasonic en Grundig en al die
anderen op één 'eiland' al hun
kleuren-tv's zetten, op een ander
'eiland'al hun draagbare tv's, op
weer een ander 'eiland' al hun vi
deorecorders, etcetera. Op de Al-
bert Cuypmarkt staan de viskra
men toch ook bij elkaar, en de
groentekramen? In Praag heb je
toch het Zilversmedenst raatje
waar vroeger) alle zilversmeden
zaten, in Sarajevo heb je nog
steeds het Koperslagersstraatje
waar alle koperslagers bij elkaar
zitten, en in de Spiegelstraat in
Amsterdam staan de antiquairs
toch ook schouder aan schouder
de klanten op te wachten? Zo
hoort dat op een elektronische
markt als de Firato. Waar je spe
ciale interesse naar uit gaat
staat allemaal bij elkaar, waar
door ook de vergelijkingsmoge
lijkheden groter zijn. Organisa
torisch zal dat wel hoofdbrekens
opleveren, maar zolang Carel
Briels nog leeft hoeft dat geen on
oplosbaar probleem te zijn.
In een serie portretten van de belangrijkste politieke partijen en hun lijst
trekkers - met het oog op de Tweede-Kamerverkiezingen - is het vandaag de
beurt aan Ed Nijpels, lijsttrekker van de WD. Eerder verschenen portretten
van PvdA-leider Den Uyl (dinsdag j.l.), klein links en klein rechts (woensdag)
en van CDA-lijsttrekker Van Agt (gisteren).
„Drie maanden geleden zegt D'66 nog: we houden de
koppeling in stand. Het CDA heeft gezegd: we
doen ons uiterste best. En men zal z'n best wel ge
daan hebben, maar nu, na het afgelopen weekein
de, is het sprookje uit, al voor de verkiezingen. Dat
vind ik wel eerlijk, maar het toont ook aan dat we
wat onze voorkeur voor een koppeling tussen lo
nen en uitkeringen op afstand betreft gelijk krij
gen..."
WD-leider Ed Nijpels is in grote lijnen tevreden over het bezuini
gingsplan dat het CDA-D'66-kabinet bijna een week terug ont
vouwde, in eikder geval voor wat de effecten op de uitkeringen
betreft. Die uitkeringen worden, zegt hij, losgekoppeld van de
ontwikkeling van de lonen, al wordt dat een beetje verdoezeld
door het minimumloon alvast te bevriezen en door een beroep
op het bedrijfsleven waarin matiging wordt gevraagd. Politiek
op z'n minst relevant daarbij is dat die ontkoppeling, die het
kabinet volgens Nijpels heeft doorgevoerd, in strijd is met wat
de verkiezingsprogramma's van CDA en D'66 beloven: „Die ont
koppeling gebeurt in feite toch. Wat dat betreft wordt ons urgen
tie-program uitgevoerd..."
"Full-swing"
Het jeugdig talent dat de WD-fractie leidt, zoals hij mild-spottend
door CDA-lijsttrekker Van Agt wordt genoemd, lijkt de enige
politicus die nu al zeker is van een flinke stembusoverwinning
volgende week woensdag. Verschillende opinie-onderzoeken
plaatsen de WD op respectievelijk 33 en 35 kamerzetels, veel
méér dan de 26 van nu. De campagne is in "full-swing", bij de
leden en aspirant-stemmers in het land overheerst het optimis
me. Wanneer Nijpels, zoals zaterdag op z'n partijcongres in
Amersfoort, de zaal betreedt ontstaat een stemming die zich het
best als een licht besmettelijke vorm van euforie laat omschrij
ven.
door
Louis Burgers
en Hans Laroes
leest dat er allerlei fraaie din
gen over het bedrijfsleven in
staan. De PvdA schuift op
naar het midden, maar ik
denk dat ze nog altyd met in
dat midden terecht is geko
men. Dat bepaalt het ant
woord op de vraag in hoever
re met de PvdA te regeren
valt"
Om de tafel zitten met de PvdA
wil hij overigens wel, dat kan
nog interessant worden. Im
mers, een kleine door Den
Uyl in Breda georganiseerde
enquête onder zijn toehoer-
ders over de vraag met wie
geregeerd zou moeten wor
den. leerde dat de helft het
wel met de WD wil probe
ren. De socialisten leider be
loofde z'n gevolg het aan Nij
pels te zullen voorleggen.
„Ik denk, dat als we nu met de
PvdA om de tafel gaan zitten,
we niet tot een akkoord kun
nen komen, zowel op sociaal-
economisch gebied als wat
vrede en veiligheid betreft".
Loyalisten
Nijpels: "ik constateer dus dat het loyalisme weer volop bestaat".
„Toch zullen we verdomd hard
moeten knokken om op 30
zetels te komen", zegt een
van de campagneleiders
woensdagmorgen in de auto
op weg naar Maastricht. De
partijtop is wat minder opti
mistisch dan de gemiddelde
kiezer, wetend dat verliezen
de partijen op de dag van de
verkiezingen altijd minder
verliezen en de winnende
partijen minder winnen dan
voorspeld.
De WD kampt in de campag
ne, waar het de mogelijkhe
den tot formeren na de ver
kiezingen betreft, met een
licht dilemma: nieuwe kie
zers worden - behalve van
D'66 - vooral weggehaald bij
het behoudende deel der
christen-democraten. Voor
het beoogde CDA-WD-kabi-
net per saldo dus geen winst,
maar het zal de liberalen er
vanzelfsprekend niet toe
brengen het CDA te veel te
ontzien. Nijpels lachend,
sprekend over de dissidenten
in de partij van Van Agt en de
rol van het CDA-kamerlid
Scholten: „Teveel stemmen
op Dries betekent immers
dat de kans groter wordt dat
Jan-Nico opnieuw in de Ka
mer komt..."
Chaos
De dagagenda van de lijsttrek
ker lijkt op een vorm van
georganiseerde chaos. Die
woensdag is er tussen tien en
elf tijd voor een kort bezoek
aan het sociaal werkvoorzie
ningschap De Risse-bedrij-
ven in Weert. Voordat Ed Nij
pels de ontvangstkamer bin
nenkomt wordt vlug het
boek,je 'Sapristi, Van Agt'
van 'n tafel verwijderd. Nij
pels luistert naar de opmer
kingen van de directeur, die
er op neerkomen dat „de po
litiek geen bedrijf kan run
nen". „Dat is gans zoals ik er
over denk", zegt de WD-lei
der.
Daarna naar Maastricht, waar
op het Vrijthof de mobiele
TSveede Kamer van de libera
len met partijgenoten als Eri
ca Verkerk, Loek Hermans
en plaatselijk 'back-bencher'
mr. Max Tripels staat opge
steld. De politieke folklore
komt deze keer tot uiting in
de bezem die Nijpels van de
plaatselijke partij-afdeling
ontvangt, bedoeld om in Den
Haag „er eens flink de bezem
door te halen".
Nijpels heeft een uurtje, voor
dat hij met de auto naar het
vliegveld Beek wordt ver
voerd en in een klein, zes per-
soons-vliegtuigje richting
Den Haag wordt gebracht om
in Nieuwspoort, samen met
onder anderen Ed van Thijn
en Van Agt zelf, het romande
buut van NOS-journalist
Charl Schwietert in ont
vangst te nemen, een politie
ke thriller waarin hij zelf figu
reert. In het vliegtuig worden
de hoofdpunten van de
speech voor 's avonds in
Swalmen - dus diezelfde dag
met de auto terug naar Lim
burg - doorgenomen. D'66
pesten: de partij van de drie
A's: Amelisweerd, Atoomaf-
val en gasboringen op Ame
land-
Fundamenteler is de vraag hoe
te reageren op opmerkingen
van Van Agt. De premier
heeft, wetend dat zijn CDA
kiezers aan de WD verliest,
opgemerkt dat de WD onder
Nijpels niet meer de WD
van Wiegel is. „We wisten dat
de aanval zou komen", zeg
gen Nijpels en z'n campagne
secondanten. 's Middags in
Maastricht reageert hij in eer
ste instantie: wie er de partij
leider is doet er niet veel toe,
de koers is duidelijk. Wijzend
op de onzekerheid die het
CDA per traditie voor de ver
kiezingen in stand houdt
over de vraag met wie er
straks geregeerd gaat wor
den, zegt hij dat als iemand
verweten mag worden dat
zijn partij niet duidelijk is,
het „de lijsttrekker van het
CDA wel is".
Ambtenaren
De politieke boodschap die de
VVD, net als de meeste ande
re partijen overigens, heeft te
verkondigen is er een van
matiging en mindering. De
bevriezing van de ambtena
rensalarissen, aangekondigd
door het kabinet, is er een
voorbeeld van, inclusief de
verwachte bevriezing van het
minimumloon, waarmee Nij
pels niet gelukkig is, ook al
heeft het kabinet niet met zo
veel woorden gezegd: „En
daar waren wij dan op tegen
geweest omdat wij vinden
dat de uitkeringen losgekop
peld moeten worden van het
minimumloon".
Nijpels is ook niet al te geluk
kig met het feit dat de over
heid haar eigen ambtenaren
géén prijscompensatie meer
geeft op 1 januari, los van wat
er in het bedrijfsleven op dat
gebied wordt besloten. Daar
mee lijkt het trendvolgend
beleid van de overheid - de
lonen van de ambtenaren la
ten afhangen van die in de
particuliere sector - los te
worden gelaten ten gunste
van het trend-settend beleid.
„In principe blijven wy vast
houden aan dat trendvolgend
beleid", zegt hij. Die trend
moet wel worden 'ge
schoond', wat er op neer
komt dat - om het simpel te
zeggen - het feit dat een ha
venwerker méér geld krijgt
vanwege z'n zware werk, dat
extraatje via de trend niet
moet doorwerken in het sala
ris van de ambtenaar. Daar
om is 'pakketvergelijking'
nodig, de taken van werkers
in het bedrijfsleven vergelij
ken met die van de ambtena
ren, en de automatismen die
in de salarisaanpassing zitten
weghalen. „Daarna moet het
parlement maar de principië
le discussie aan of we naar
een trend-settend beleid gaan
dan wel het trendvolgend be
leid houden".
CRM weg
Nijpels, sprekend over het niet-
geven van prijscompensatie
aan ambtenaren: „We zijn het
eens met de totale omvang
van de bezuinigingen, maar
we vinden dat dat geld voor
een deel gehaald zou kunnen
worden uit die pakketverge
lijking. Die prijscompensatie
is in principe een zaak waar
over de bonden met de over
heid zouden kunnen onder
handelen".
Dat leidt tot de vraag over de
betaalbaarheid van het totaal
van de ambtenarensalaris
sen, met of zonder compensa
tie. De WD is voorstander
van budgettering, het aange
ven van het totaalbedrag dat
aan salarissen mag worden
besteed, „en als we met het
geld niet uitkomen, dan zul
len we toe moeten gaan naar
een vermindering van het
aantal ambtenaren. Dat past
ook in onze visie van het af
stoten van een aantal over
heidstaken".
Aow
Nijpels heeft van verschillende
kanten forse kritiek te verdu
ren gehad om de garantie die
hij de aow-trekkers zou heb
ben gegeven voor het behoud
van hun uitkering. Hoe lang
en hoe breed is die garantie?
„Wij vinden", zegt hij, „dat als
iedereen in het land moet in
leveren, dan ook de sociale
uitkeringen moeten inleve
ren, en daar hoort dus ook de
aow by. Het ging ons echter
om een extra matiging. Als
dat zo is, dan moet de aow
daar voor worden uitgezon
derd".
De garantie geldt voor de ko
mende regeerperiode, legt de
lijsttrekker uit, met dien ver
stande dat er meteen een stu
die moet komen naar de
vraag in welke vorm de ou
derdomsvoorziening op de
langere termijn gegoten moet
worden, een studie in samen
hang met de totale pensioen-
problematiek.
Nijpels' boodschap is niet op
wekkend, „maar die hele
operatie is niet bepaald een
soort hobby van ons. Wij vin
den dat het bedrijfsleven
meer ruimte moet krijgen
voor rendementsherstel. En
ik zeg er heel eerlijk bij dat
het geen proces is van maar
een paar maanden of een jaar,
we hebben er lange tijd voor
nodig, maar het houdt in dat
je van politici moed moet vra
gen".
De boodschap is vooral onaan
genaam voor die mensen die
niet aan de bak kunnen ko
men, de vele werklozen.
„Maar ik denk dat de bood
schap helemaal zuur zou zijn
als over vijf jaar blijkt dat we
de uitkeringen volstrekt niet
kunnen betalen. Dan praten
we over ontzettend grote
klappen. Die werkloosheid is
de tweede kant van het ver
haal. We zijn er niet alleen
met die plannen voor de lan
ge termijn, maar daarnaast
gaat het om arbeidstijdver
korting met een evenredige
loonvermindering. en het
doorbreken van die verstar
ring op de arbeidsmarkt, die
een gevolg is van die vele re
geltjes die we in een tijd van
luxe hebben gemaakt..."
Middenschool
Nijpels, en in z'n kielzog de on-
derwijsspecialisten van de
fractie, zijn de afgelopen tijd
nogal tekeer gegaan tegen de
middenschoolplannen van
minister Deetman van onder
wijs. Desondanks hoeft de
middenschool niet helemaal
de prullenbak in, zolang er
maar de garantie is dat deze
onderwijsvorm niet de enige
alleenzaligmakende zal zijn
en experimenten niet ten
koste van andere vormen van
onderwijs gaan.
Het gaat om de vrije keuze van
onderwijs, legt hij uit, een
keuze die hij in het regeerak
koord gegarandeerd wil zien.
Bij wijze van compromis wil
Nijpels de middenschool ac
cepteren, „maar als de WD
hier in het land het, wat veel
mensen niet willen, het voor
het zeggen had, dan zou wat
mij betreft die middenschool
in de prullenbak verdwij
nen...".
Hij is niet van plan op andere
i onderwijs te be
zuinigen om zo de introduc
tie van de middenschool mo
gelijk te maken „Wat my be
treft mag iedereen discussie
ren tot we erbij neervallen.
Gebleken is dat niemand in
dit land behoefte heeft aan
deze plannen van Deetman,
en daar komt nog eens bij dat
ze financieel onhaalbaar
zijn". Kort: „Dat houdt in dat
ik aanneem dat die midden
school er niet komt, en dat
vind ik een zegen voor dit
land."
WD-CDA
Rest de coalitievorming na de
verkiezingen: veel kaarten
worden gezet op het CDA-
WD-kabinet met - als belo
ning voor de trouw aan Van
Agt - D'66. Niet dus de PvdA.
„De PvdA heeft met dit ver
kiezingsprogram al een be
hoorlijke ruk richting cen
trum gemaakt", concludeert
Nijpels. „Je valt van de ene
verbazing in de andere, als je
De WD is dus aangewezen op
het CDA, maar juist daar
brengt de groep loyalisten
wellicht de meerderheid van
deze coalitie in gevaar, door
de mogelijkheid dat zjj stemt
tégen een regeerakkoord van
de twee partyen, eventueel
aangevuld met D'66.
Nypels: „Vijf loyalisten hebben
zich nu aangesloten by een
oproep die niet alleen ging
over kernwapens, maar ook
over de besteding van gelden
die daarmee gemoeid zyn, en
waarin werd gesproken van
lastenverhoging om dat weer
naar de Derde Wereld te
brengen. Terecht heeft Lub
bers gezegd dat dat in stryd is
met het CDA-verkiezingspro-
gramma".
„Ik constateer dus dat het loya
lisme weer volop bestaat en
dat men het nu zelfs presteert
met alleen op het punt van
kernwapens maar ook op een
aantal andere fundamentele
punten in te gaan tegen het
eigen verkiezingsprogram-
,Een kabinetsformatie moet je
baseren op de vraag of je met
elkaar tot een regeerakkoord
kan komen en of dat regeer
akkoord door beide fracties
in voldoende mate wordt on
derschreven Dan zyn er uit
zonderingen wat my betreft
op bepaalde punten moge
lijk, maar géén versehynsel
van loyalisme, van tien man
die zeggen: eigenlijk willen
we niet met de WD, dan
moet het CDA maar een an
dere keuze maken".
Vij pels: „Als dat blykt, als
blykt dat een groep my elke
keer weer grijze haren be
zorgt door de vraag of het ka
binet de volgende dag wel
haalt, dan doe ik niet met
zo'n kabinet mee..."
ADVERTENTIE
Hoe is dat nou mogelijk denkt u. zo'n komplete wagen
kost toch zeker het dubbele' Niet altijd' Zo heeft u
een gebruikte Golf al vanaf zo'n f 6 900.-
En een gebruikte golf ia heus ook
een Golf, net zo betrouwbaar, net zo
degelijk, net zo komfortabel enz
en uit voorraad leverbaar, in vrijwel
alle kleuren Het enige verschil met
een meuwe is dat er een aantal
kilometers op de teller staan.
U krijgt natuurlijk zowieso 3 maan
den BOVAG garantie Met enige bijbetaling
is het zelfs mogelijk een heel jaar garantie te
verkrijgen' Waar vindt je dat alles nou9 Juist'
Bij Kamsteeg natuurlijk Waar anders9
Goll diesel1978 153.000 km
Goll diesel1979 89.000 km
Goll diesel L1980 41.000 km
Goll diesel1980 43 000 km
Goll diesel1980 64.000 km
Goll diesel1980 58 000 km
Goll diesel1980 81 000 km
Goll S1978 60.000 km
GollS1979
Goll S1981
GollS1979
Goll Sprinter1979
Goll MX1981
Goll diesel1980
Goll diesel1980
Goll diesel1980
49.000 km
17.000 km
42.000 km
45 000 km
29 000 km
22 000 km
39 000 km
29 000 kn
OCCASION-CENTRUM GeversstrMt 30. Oegitgeest. Tel. 071 173414. Koopavond geopend lot 21 00 uur
