Zuid-Amerika: meer
landen in geldnood
Bisschop wil meer vrouwen in kerkewerk
Patiënt weigert gebruik
medicijnen onder dwang
Lambers wil uitstoot
kolenstook beperken
FRANKFORT-LONDEN (DPA/ANP) - Niet alleen Mexi
co en Cuba, maar ook Argentinië, Brazilië en Honduras
blijken grote problemen te hebben met de aflossing van
hun buitenlandse schulden.
Naar gisteren in bankkringen in
Frankfort en Londen is verno
men wordt verwacht dat er uit
Buenos Aires, Rio de Janeiro en
Tegucicalpa verzoeken zullen
komen om een nieuwe aflos
singsregeling voor een deel van
de schulden.
De buitenlandse schulden van Ar
gentinië worden op 37 miljard
dollar geraamd. Het land moet
voor het einde van het jaar 15
miljard dollar aan aflossing en
rente betalen. Verwacht wordt
dat het zijn schuldeisers zal vra
gen om omzetting van kortlo
pend krediet in langlopende le
ningen. Als daarover geen over
eenstemming wordt bereikt zit
er voor Buenos Aires mets an
ders op dan formeel uitstel van
betaling te vragen.
Wereldcongres
joden in S.U.
gaat toch door
PARIJS (ANP) - In Parys heeft
een internationaal organisatieco
mité, waarvan de Nederlandse
rabbijn Soetendorp deel uit
maakt, besloten dat de wereld
conferentie voor joden in de
Sowjet-Unie defintief van 24 tot
26 oktober in Versailles zal wor
den gehouden.
De Israëlische premier, Menachem
Begin, de Israëlische socialisti
sche oppositieleider Shimon Pe
res en de Franse premier Fran
cois Maurois zullen de conferen
tie toespreken.
Het motto van de conferentie,
"open de poort", is afgestemd op
het feit dat de poort naar emigra
tie het laatste jaar bijna is dicht
geslagen. Vorige maand konden
nog maar 150 joden de Sowjet-
Unie verlaten.
Aan het eind van de conferentie
zullen de ongeveer twee miljoen
handtekeningen die overal in de
wereld zijn verzameld, symbo
lisch worden overhandigd aan de
vertegenwoordigers van joden in
de Sowyet-Unie.
Nederlander
vrijgelaten
in Marokko
CAPELLE AAN DE IJSSEL
(GPD) - De Nederlander Paul de
Kloe, die begin vorige maand in
Marokko werd gearresteerd in
verband met het verspreiden van
christelijke lectuur, is vrij. Hij
moet zo snel mogelijk Marokko
verlaten, zo heeft zijn advocaat
hem meegedeeld. Paul de Kloe
heeft inmiddels de gevangenis
van de stad Fez verlaten en is in
gezelschap van zijn vader naar
Tanger gereisd. Morgen hoopt
Paul de Kloe op Schiphol aan te
komen.
Onderscheiding
voor Scholten
DEN HAAG (ANP) - Het CDA-ka-
merlid Jan Nico Scholten, be
kend als een der loyalisten uit de
CDA-fractie, is een VN-onder-
scheiding toegekend wegens zijn
bijzondere bijdrage aan de inter
nationale beweging voor sanc
ties tegen Zuid-Afrika. De onder
scheiding wordt hem uitgereikt
op 5 november in een plenaire
bijeenkomst van de Algemene
Vergadering van de VN.
De buitenlandse schuld van Brazi
lië is een van de grootste ter we
reld. De centrale bank van het
land heeft onlangs meegedeeld
dat de schuld dit jaar de 79,5 mil
jard dollar zal bereiken.
De banken in het Westen hebben
uit de Honduraanse hoofdstad
Tegucigalpa bericht gekregen
dat het Latijns-Amerikaanse
land wil praten over een nieuwe
aflossingsregeling voor schulden
tot een bedrag van 350 miljoen
dollar. Zoals woensdag in Ha
vanna werd meegedeeld heeft
ook de Cubaanse regering om
uitstel van betaling voor een deel
van haar schulden gevraagd. De
buitenlandse schuld wordt op
drie miljard dollar geraamd.
Voor welk bedrag Cuba uitstel
wil is niet meegedeeld.
Mexico spant met zijn buitenland
se schulden de kroon. Het land is
tachtig miljard dollar schuldig.
Met banken in het Westen heeft
het al een regeling getroffen voor
uitstel van betaling voor kortlo
pende leningen tot een bedrag
van tien miljard dollar.
Meer winst bij Elsevier-NDU
AMSTERDAM (ANP) - By Else
vier-NDU is het eerste halfjaar
van 1982 in grote lynen volgens
verwachting verlopen. De vooral
door de economische situatie
zwakkere bedrijfssectoren kre
gen geen uitzicht op herstel, ter
wijl de overige activiteiten van
het concern zich redelijk konden
handhaven.
Elsevier-NDU meldt voorts, dat
het positieve effect van het afsto
ten van verliesgevende onderne
mingen en het saneren van mar
ginale activiteiten in het alge
meen teniet wordt gedaan door
de aanmerkelijke kosten, die no
dig zyn voor verdere reorganisa
ties en voortgaande druk op acti
viteiten. die het zwaarst door de
huidige conjunctuur worden ge
troffen.
De omzet lag in dit eerste halfjaar
met 650,6 min 2,6 pet onder de
omzet van 668,1 min in dezelfde
periode van vong jaar. De omzet
daling was een gevolg van de
verkoop en beëindiging van be
drijfsonderdelen in 1981 De
winst ter verdeling steeg met 9
pet van 21,9 min tot 23,8 min.
Frankrijk en Griekenland:
weinig meningsverschillen
HOOGEVEEN (ANP) - Werkneemsters van FokkerlHoogeveen houden een zeer lichte kunststof wielklep voor
de A310 Airbus omhoog. In een nieuwe produktiehal van 4500 vierkante meter zullen eind '83 zeventig mensen
werken.
ATHENE (AFP/Reuter) De Fran
se president, Francois Mitter
rand, heeft na een officieel be
zoek van twee dagen aan Athene
meegedeeld dat er over bilaterale
en internationale kwesties was
gesproken en dat men het op bij
na alle punten eens was.
Volgens kringen uit de omgeving
van de president was gesproken
over de eventuele verkoop van
100 Franse Mirage-2000-vliegtui-
gen en andere Franse wapens ten
behoeve van de Gnekse strijd
krachten. Griekenland zou in ok
tober beslissen over het soort
vliegtuigen dat het wenst.
Verder kwam een reeks projecten
aan de orde die Frankrijk in
Griekenland wil ondernemen.
Daartoe behoren de aanleg van
een ondergrondse in Athene en
een nieuw vliegveld in Attica en
een spoorweg- en telecommuni-
catieproject.
Bisschop Bluyssen van Den Bosch
wil meer vrouwen in het kerke
werk betrekken. Dat heeft hij alle
parochie- en kerkbesturen in zijn
bisdom laten weten. De gelijk
heid van man en vrouw moet
meer tot uitdrukking komen in
de samenstelling van de paro
chiële besturen, vindt de bis
schop. "Het moet normaal zijn,
dat er evenveel vrouwen als man
nen in die besturen zitten". De
ideale verhouding van evenveel
mannen als vrouwen is, volgens
een overzicht, nog maar in twee
parochies een feit.
"Alle christenen zijn, althans in
theorie, te vinden voor liefdadige
doeleinden. En ook voor sociale
gerechtigheid. Maar dit moet dan
wel vaag geformuleerd zijn. Als
er consequenties moeten worden
getrokken, als er eisen worden
geformuleerd die strijdig zijn
met de machtsposities, met be
langen of met de ideeën van de
groep waartoe men behoort, dén
wordt het veel moeilijker".
Een paar kerkelijke werkgroepen
in Noord-Holland (Amsterdam,
Beverwijk en Zaanstreek) heb
ben een nota geschreven over
'arbeidspastoraat' in die provin
cie. In deze nota staat de aange
haalde zin. De werkgroepen vra
gen aandacht van de kerken voor
het vraagstuk van 'arbeid en
werkloosheid'.
Naar hun mening klinken in de
kerken te weinig de stemmen
door van hen die onder de indus
triële ontwikkelingen lijden. Ook
zou er meer aandacht moeten
zijn voor mensen die aan deze
ontwikkelingen hun r
gerechtigheid stellen.
De hervormden, gereformeerden
en rooms-katholieken in Alk
maar gaan samen een kerkelijk
centrum bouwen in het noorde
lijke stadsdeel. Nog dit jaar gaat
de eerste paal de grond in. In
1984 moet het gebouw - een mil-
joenenprojekt - klaar zijn. Goe
de ervaringen met het samen ge
bruiken van een kapel in een an
der stadsdeel gaven moed om
met dit reuzenplan te beginnen.
Ds. Happee
Ds. J. Happee, evangelisch-lu-
thers predikant in Leiden, zal het
beroep dat hij uit Amsterdam
kreeg aannemen. De lutherse ge
meente in 's lands hoofdstad
wordt grondig gereorganiseerd.
Aangezien de meeste predikants
plaatsen op het ogenblik onbezet
zijn, deed de lutherse gemeente
op twee predikanten tegelijk
(ook ds. Melin te Zaandam) een
dringend beroep haar daarbij te
helpen.
Zestien jaar heeft ds. Happee in
Leiden gewerkt. Deze maand is
hij 25 jaar predikant. Dat wordt
op zondag 19 september gevierd.
Hervormde Kerk: beroepen te
Schoonrewoerd J. P. Nap Neer-
langbroek.
De heer J. van Kranenburg (54) te
Rhoon is met ingang van 1 okto
ber benoemd tot algemeen secre
taris van het Nederlands Bijbel
genootschap. Hij komt uit het
bedrijfsleven. Als vrijwilliger
was hij betrokken bij allerlei ker
kelijk werk.
Zondag wordt in de hervormde
kerken de jaarlijkse collecte voor
de medische zending gehouden.
De opbrengst gaat naar de Raad
voor de Zending, de Generale
Diakonale Raad en de Gerefor
meerde Zendingsbond in de Her
vormde Kerk.
Jeugdkapel
Het gezamenlijke jeugdwerk
van de hervormde wijkgemeen-
ten Molenwijk en Kooi-Pnièl in
Leiden begint zondagmorgen
om half 12 met een 'jeugdkapel'
voor jongeren van 12 tot 17 jaar.
De jeugdkapel is bedoeld als
een schakel tussen de zondags
school en kinderdienst en de
'gewone' kerk.
Voorlopig wordt de kapel gehou
den in het gebouw Middelweg
28 (bij de Hooglandse kerk). Jon
geren uit andere delen van de
stad zijn ook welkom.
Nita Edwards is een jonge stu
dente in de psychologie uit Sri
Lanka (het vroegere eilands Cey
lon). Zij vertelt, dat God met dui
delijke stem tot haar sprak en
haar precies de dag bekend
maakte waarop zij zou worden
genezen van een totale verlam
ming.
Nita maakt op het ogenblik, als
gast van de Wereldzending van
de evangelist Johan Maasbach,
een toernee door Nederland om
van dit wonder te getuigen. Vol
gende week vrijdag, 10 septem
ber. komt zij naar Leiden. De bij
eenkomst is in de Stadsgehoor
zaal en begint om 8 uur.
Nog even een herinnering: mor
gen is de Hooglandse kerk de hele
dag open ter gelegenheid van de
'Franciscus-week'. Overdag is er
een rijk gevarieerde 'santen
kraam' (met zang en muziek
ook van straatmuzikanten en een
Chileense zangeres -, tentoon
stellingen, een kledingbeurs en
nog veel meer) en 's avonds om 9
uur wordt een middeleeuws mys-
teriesvel opgevoerd.
Boycot
Het bestuur van het Hervormd
Beraad Vredesvraagstukken
heeft alle hervormden opgeroe
pen, de collecte die binnenkort
voor het vredeswerk van de Her
vormde Kerk wordt gehouden te
boycotten. Uit die opbrengst
krijgt het Interkerkelijk Vredes
beraad (IKV) namelyk f. 40 000
voor zyn anti-kemwapencam
pagne.
IKV-voorzitter Ben ter Veer
hield deze week op een conferen
tie in Warschau een pleidooi voor
de rechten van de verboden vak
bond 'Solidariteit'. Ter Veer ver
telde na zijn terugkeer, dat verte
genwoordigers uit Oosteuropese
landen 'ziedend' reageerden. "U
bent anti-communist en anti-so
cialist", zei een Poolse afgevaar
digde.
De conferentie ging uit van de or
ganisatie 'Pugwash', die geleer
den uit Oost en West bijeen
brengt om over wereldvraag
stukken te praten De huidige
opzet van deze organisatie staat
geen openlyke kritiek op het
gastland toe
Wie een nogal optimistisch beeld
heeft van een gereformeerde on
derlinge, moet Dons G rooien boer
van het Algemeen Dagblad maar
eens vragen. Vandaag schnjfl
hij in zijn krant over de dichteres
Nel Benschop, wan wie een mil
joen dichtbundels zijn verkocht.
Hij beschnjfl haar als een fleung
ogende en buitengewoon vrolijke
vrouw, die niet het minst op een
gereformeerde onderlinge lijkt,
u>ai ze óók is".
Directeur Sancta Maria voor rechter gedaagd
Goed nieuws voor automobilisten in Leiden en omgeving!
Als officieel Subaru-dealer is aangesteld
B.V. Automobiel Import Hans Maasland, Rooseveltstraat 61,
2321 BL Leiden, tel. 071-766500
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG, NOORDWIJKER-
HOUT - Een 33-jarige patiënt
van het psychiatrisch ziekenhuis
Sancta Maria in Noordwijker-
hout wil niet langer gedwongen
worden medicijnen in te nemen.
Hij vindt dat hij door het ver
plicht toedienen van het middel
(psychofarmaca) wordt aange
tast in zijn recht op zelfbeschik
king van lichaam en geest.
Het ziekenhuis peinst er echter
niet over de behandeling stop te
zetten. Volgens de geneesheer-
directeur van Sancta Maria dr.
J.J. Verhaegen, zal het dan met
zijn patiënt bergafwaarts gaan.
"Bovendien is het verhaal over
bijwerking van de medicijnen
door de patiënt sterk aangedikt".
De patiënt is het daar niet mee
eens en daagde het ziekenhuis
gisteren in een kort geding voor
de president van de Haagse
rechtbank. Zijn advocaat mr.
G.P. Hamer eiste daar van recht
bank-president mr. A H. Lyckla-
ma dat hij de verplichte behan
deling met psychofarmaca zou
laten stopzetten.
De patiënt kreeg de mogelijkheid
zijn zaak bij de rechter aanhan
gig te maken omdat leden van
een advocatencollectief geregeld
op het terrein spreekuur mogen
houden. Hij vond tijdens zo'n
spreekuur een willig oor bij het
advocatencollectief "De Binnen
stad".
In een lijvig pleidooi zette mr. Ha
mer van het collectief gisteren de
schadeUjke bijwerking van het
medicijn uiteen, dat door de pa
tiënt moet worden gebruikt. Het
medicijn kan de normale func
ties van de hersenen aantasten.
De advocaat is van mening dat het
gevaar van dit medicijn er onder
andere in schuilt dat "gekken
nog gekker kunnen worden en
mensen die geen afwijking heb
ben er een kunnen krijgen". Ook
kan een patiënt na langdurig ge
bruik de controle over zijn bewe
gingen verliezen. Volgens mr.
Hamer ziet zijn patiënt meer heil
in een behandeling zonder het
medicijn. Enige tijd isoleercel
zou volgens hem ook resultaten
kunnen hebben.
Volgens de directeur-geneesheer is
het nog zeer de vraag of de pa
tiënt in staat zou zijn in deze zaak
zijn eigen wil te bepalen. Boven
dien zou het stoppen met het
preparaat "ontremd gedrag" ver
oorzaken. Dr. Verhaegen zei gis
teren onder meer dat vast staat
dat als met de medicijnen wordt
gestopt, dit "zeer ernstige gevol
gen voor de patiënt zal hebben".
Hij vertelde de president onder
meer dat de patiënt enige malen
korte tijd ontslagen is geweest.
Doordat hij toen geen medicij
nen meer gebruikte, raakte hij
steeds aan lager wal en vroeg dan
uiteindelijk zelf om opname.
Volgens dr. Verhaege was zijn
gedrag in zo'n periode "uiterst
wonderlijk": Hij verwaarloosde
zichzelf, was in de waan dat hij
helderziende was en mensen
vlees at, deed abnormale uitga
ven en kwam geregeld met justi
tie in aanraking.
Volgens dr. Verhaege zou het stop
zetten van deze behandeling be
tekenen dat een verpleegkundi
ge zich geheel aan deze patiënt
zal moeten wijden. "Dat is niet
verantwoord ten opzichte van de
overige patiënten", aldus de
raadsman van het ziekenhuis mr.
F.B. Kloppenburg. Uitspraak
volgende week vrijdag.
Nu kunt u dicht bij huis
kennismaken met het komplete
Subaru programma. Auto's die
befaamd zijn om hun
veiligheidsdetails, weergaloos
weqqedraq en vele praktische
plussen.
De grafische monitor op het
dashboard, voor volledige controle in
één oogopslag, is er een fraai voorbeeld van.
Voorwiel- en vierwielaandrijving. Subaru startte als
eerste Japanner met voorwielaandrijving. En zeven jaar
geleden met vierwielaandrijving (4WD). Dat maakt uw
keus bij 'n Subarudealer des te interessanter. Ook de
modellen met voorwielaandrijving zijn gebouwd op het
4 WDconcept Vandaar dat extra robuuste, dat muurvaste.
Tel uit uw winst in een
I Subaru. Uw eerste fikse voordeel
I is de nieuwprijs. Zo koopt u een
Subaru 1800 GLF hardtop als
complete 4-persoons coupé met
I BSTüSP J 1.8 liter motor en 5 versnellingen,
fl voor f 20 999.- incl btw
Bovengenoemd dealer kan u alles vertellen over de
prestaties van deze ongewone auto.
Ga eens een kijkje nemen in z'n showroom. Hij nodigt
u graag uit voor een overtuigende proefrit
Subiru Hardtop. 0e fraai gelijnde
coupé mei royaal ruimle-voor-
vier Perlekte kombmatie van
sportief én komfortabel rijden
De lelie 1800 cm3 motor is goed
voor een vlotte acceleratie
Prijs vanal I 20 999 - incl BTW
Subiru Hatchback Een uiterst
wendbare driedeurs auto met
ongewoon veel kofferruimte Te
leveren met 1300 en 1600 cm'
motor, in SRX uitvoering met
dubbele carburateurs en m het
type 1800 4WD met
vierwielaandrijving
Prijs vanaf f 15 999 - incl BTW
Subiru Stationwagen Bewijst dat
ook een stationwagen mooi van
Ign kan zgn. en biedt bovendien
een zee van ruimte U hebt keus
uit de 1600 cm1 versie en de 1800
GL met vierwielaandrijving
Prijs vanal 119199 ind BTW
eenvoudig uniek
Varia
LEIDSCHENDAM (ANP) -
Staatssecretaris Lambers-
Hacqebard (volksgezondheid
en milieuhygiëne) heefl giste
ren aangekondigd dat binnen
enkele dagen in samenwer
king van minister Terlouw
van economische zaken een
rondschrijven naar gemeen
telijke en sociale instanties
zal uitgaan, waarin aan de
elektriciteitscentrales en in
dustrie eisen zullen worden
gesteld aan de uitworp van
kolengestookte installaties.
Met de gestelde eisen willen
de bewindslieden bereiken
dat de luchtverontreiniging
in de komende jaren dras
tisch wordt beperkt.
De nieuwe eisen betekenen
volgens de staatssecretaris
een verzwaring ten opzichte
van het eerste schrijven die
de voorganger
Lambers. oud-minister Gin
jaar, september vong jaar uit
gaf. De elektnciteitscentrales
die op kolenstook overgaan
moeten nu voldoen aan stren
gere eisen. De industrie ech
ter krygt tot 1990 de tyd zich
aan te passen Daarom heefl
de staatssecretans toege
staan dat per industnelc
stookinstallatie tot 1990 een
soepeler regeling wordt ge
hanteerd.
