Bovenschool: jaar
Van Mierlo: beroep op PvdA
■C
D
Deetman: universiteiten
dienen taken te verdelen
Van Mierlo: geen
werklozen-leger
"De besten zijn
vertrokken
uit Nederland
„Partij
programma's.
Schone beloften?"
Minister Deetman geeft toe aan kritiek
Mini-school
moet dicht
Lambers staat toch
uitstoot zwavel toe
DONDERDAG 2 SEPTEMBER 1982
DEN HAAG (ANP) -
teiten en hogescholen moeten
overwegen landelijk de taken te
verdelen als voor een studierich
ting aan een instelling in 1990
niet meer dan 250 studenten
staan ingeschreven. Dit is één
van de criteria die minister Deet-
man (onderwijs en wetenschap
pen) heeft meegegeven aan de
commissie van de instellingen
voor wetenschappelijk onder
wijs en de academische raad, die
een plan gaat opstellen voor ver
deling en concentratie van taken.
Het criterium staat in de beleidsno
titie die de bewindsman gisteren
de universiteiten en hogescholen
heeft gestuurd. Hij had al aange
kondigd, dat met zo'n plan een
forse besparing moet worden be
reikt: 66 miljoen gulden in 1984
Binnenland
oplopend tot 258 miljoen gulden
per jaar vanaf 1987
Voor ongeveer éénderde komen de
besparingen van de studierich
ting geneeskunde en de acade
mische ziekenhuizen. Driekwart
van het geld moet op tafel komen
door maatregelen voor de geza
menlijke taakverdeling van de
instellingen. De rest kan volgens
Deetman binnen de afzonderlij
ke instellingen worden onderge
bracht. De instellingen in de
Randstad moeten een grotere
stap achteruit doen dan de ande
re; de kleinste moet worden ont
zien.
Bezuinigingen kun je niet evenre
dig blijven verdelen over univer
siteiten en hogescholen, zonder
de kwaliteit van het onderwijs en
het onderzoek blijvend aan te
tasten. Hierin ziet minister Deet
man de beweegreden voor taak
verdeling en concentratie, een
ingreep waardoor 2500 3000
volledige betrekkingen verloren
gaan.
Collegegeld
De hogeschoolraad van de Techni
sche Hogeschool Twente heeft er
by de minister van onderwys en
wetenschappen en de Tweede
Kamer op aangedrongen af te
zien van het voornemen de colle
gegelden met 37 procent te ver
hogen.
De raad heeft als eerste protest te
gen dit voornemen aangetekend,
omdat de verhoging in zou drui
sen tegen eerdere plannen om
college- en examengelden
slechts te verhogen naar aanlei
ding van de pnjsstygingen Bo
vendien zijn de collegegelden 2
jaar geleden al met 50 procent
verhoogd.
Als de verhoging zou worden door
gevoerd betekent dat voor de be
trokken studenten een aanzien
lijke verslechtering van hun in
komenspositie, aldus de hoge
schoolraad
DEN HAAG (ANP) - De inschrijvingsduur voor de twee
de fase van het vervolgonderwijs, de bovenschool, zal
een jaar langer zijn dan de cursusduur. Dit blijkt uit de
beleidsnota die staatssecretaris Deetman vandaag
heeft uitgebracht.
Daarmee is hij tegemoet gekomen
aan de kritiek op het eerste plan.
Daarin was de inschrijvingsduur
gelijk aan de cursusduur, die
overigens kan variëren van twee
tot vier jaar. Aan de zelfstandige
tweejarige stroom voor alge
meen voortgezet onderwijs heeft
de bewindsman ook geen be
hoeft meer.
De bovenschool heeft een catego
riale opbouw. In enkele school
soorten kunnen de leerlingen
van dezelfde schoolsoort een be
roepsgerichte of een algemeen
voortgezette opleiding volgen.
Combinaties van schoolsoorten
zijn voor de hand liggend, maar
afzonderlijke blijven mogelijk,
zoals bijvoorbeeld een afzonder
lijk gymnasium.
De nota 'Verder na de basisschool'
over de driejarige middenschool
werd in januari uitgebracht.
Daarin werd het aansluitende
onderwijs al globaal aangegeven,
waarover de nu gepresenteerde
nota gaat. Voor de tweede fase
van het nieuwe stelsel voor
voortgezet onderwijs sluit Deet-
MUNTENDAM (GPD) - De
kleinste school van Neder
land, de openbare lagere
school in Tripscompagnie
(gemeente Muntendam, Gro
ningen) die twee leerlingen
telt, gaat mogelijk over enke
le maanden dicht. De Onder
wijsinspectie heeft er bij
Muntendam op aangedron
gen per 1 januari tot sluiting
over te gaan. De inspectie
vindt dat er onderwijskundi
ge bezwaren zijn. De gemeen
te moet nog een beslissing
De twee leerlingen. Marten
Drent en Sandy van Wieren,
zijn na afloop van de zomer
vakantie weer naar het
schooltje gegaan. Marten zit
in de eerste klas en Sandy in
de vierde. Ze krijgen beiden
les van onderwijzeres Gerda
van der Laan.
Een jaar geleden had ze nog
acht kinderen in. de klas,
maar toen er twee van school
gingen, besloten de overige
ouders hun kinderen in
Veendam en Sappemeer naar
school te sturen. Ze vonden
dit beter voor het sociale con
tact
WEERRAPPORTEN
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Zd. Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locamo
Londen
Luxemburg
licht bew. 17 12
mist 17 12
geheel bew. 18 13
mist 16 8
zwaar bew. 18 14
licht bew. 16 12
half bew. 17 12
geheel bew. 16 12
Mallorca
Malta
München
Oslo
Parijs
Stockholm
Casa Blanca
Istanbul
Las Palmas
Tel-Aviv
Tunis
man aan bij wat in het bestaande
onderwijs aanwezig is.
De bovenschool krijgt evenals de
middenschool in de eerder ge
lanceerde plannen, een soepele
opbouw van het onderwijs. Daar
bij worden onderwijs en prak
tijkervaring sterker met elkaar
verbonden. Van groot belang is
het volgens de nota, dat de eind
niveaus van de verschillende op
leidingen maatschappelijk goed
herkenbaar zijn.
De opleidingen voor Algemeen
Voortgezet en Voorbereidend
Wetenschappelijk Onderwijs
(AVO/VWO) kennen een driejari
ge cursus met twee niveaus. Het
ene komt overeen met het be
staande Havo en krijgt door stu
dieverlenging een verbeterde
aansluiting op het hoger be
roepsonderwijs (HBO). Het
dere geeft aansluiting op het
tenschappelijk onderwijs. Het
VWO-programma houdt het
gelijkbare AVO-programma
Wie het programma sneller kan
afwerken, mag de tijd gebruiken
om voor een aantal vakken het
hoogste niveau te bereiken, bij
voorbeeld voor Latijn en Grieks.
Leerlingen die na de AVO- of
VWO-opleiding niet verder wil
len studeren, kunnen zich dub
bel kwalificeren. Ze kunnen ten
hoogste twee beroepsgerichte
vakken in het eindexamenpak
ket opnemen. Daarbij gaan de
gedachten, volgens de nota, in de
eerste plaats naar vakken in de
economisch-administratieve sec
tor.
Leerlingen die een beroepsgerich
te opleiding willen volgen, kun
nen het best direct na de mid-
denshcool het beroepsonderwijs
instromen. Voor dit onderwijs is
in de nota uitgegaan van een in
deling in vier sectoren: 'econo
mie, commercie en bestuur',
techniek, landbouw en maat
schappelijke dienstverlening.
Binnen deze sectoren komen er
drie kwalificatieniveaus, aanko
mend beroepsbeoefenaar, ge
schoold beroepsbeoefenaar en
kaderfunctionaris of zelfstandig
beoefenaar van een vakspecialis-
UTRECHT (GPD) - Een funda
mentele wijziging van het dienst
plichtsysteem zit er niet in. Wel
zal in de toekomst wat meer re
kening worden gehouden met de
persoonlijke omstandigheden
van de dienstplichtigen. De hui
dige vrijstellingsregelingen, zo
als die voor broederdienst, gaan
op de helling.
Minister Van Mierlo (defensie) zei
dit gisteren in Utrecht op een bij
eenkomst van de Algemene Ver
eniging van Nederlandse Militai
ren (AVNM) over dienstplicht.
Op diezelfde bijeenkomst be
ke hoek werd dit idee echter
meteen als onrealistisch van de
hand gewezen.
Van de Nederlandse dienstplichti
gen heeft de krijgsmacht er nog
geen 40 procent werkelijk nodig.
Van Mierlo erkende dat de ver
deling van de dienstplichtlast
onrechtvaardig is voor degenen
die in dienst moeten. Defensie
streeft naar een betere spreiding
van de last, maar ziet geen funda
menteel beter systeem dan het
huidige.
AMSTERDAM (ANP) - Minister
Rood (binnenlandse zakenheeft
zich gisteren in Amsterdam op de
hoogte gesteld van de problemen
die de hoofdstedelijke politie on
dervindt bij het uitvoeren van
haar taak.
Op het bureau Warmoesstraat
werd de minister (derde van
rechts) ontvangen door hoofdcom
missaris Valken (tweede van
rechts) en burgemeester Polak
(naast Valken).
77
DEN HAAG - „Het programma
beloofde", zegt voorzitter mr.
J Heusden in een sterk
Haags accent (het deftige),
„dat Prins Claus vanmiddag
ons congres zou afsluiten
Helaas heeft hy om gezond
heidsredenen moeten afzeg
gen" Een collectief kreetje
van teleurstelling golft door
de zaal in het Haagse Con
gresgebouw waar de vereni
ging „Nederlanders in den
Vreemde" congresseert on
der de lokroep „welkom
thuis".
Prins Claus in hun midden - dat
geeft een extra glans aan dit
bezoek aan Nederland. Ge
lukkig was mr. Pieter van
Vollenhoven („u weet, de
zwager van prins Claus", ver
duidelijkt voor alle zekerheid
mr Heusden) bereid gevon
den de door Claus geschre
ven toespraak uit te spreken.
door
José Smits
De band met het koningshuis is
voor de leden van ..Nederlan
ders in den Vreemde" erg
sterk. Wie in dit gezelschap
„leve de republiek" roept
wordt door driedelig grijs en
vlotte mantelpakken de deur
gewezen.
Het is ook aan te raden in dit
gezelschap voorzichtig te zyn
met uitlatingen over moder
ne Nederlandse verschynse-
len, zoals krakers, actiecomi
tés, tutoyeren in het onder
wijs, sociale voorzieningen,
het beschilderen van stand
beelden en muren. Vooral
voor de mensen die lang uit
Nederland weg zijn geweest
is de culturele schok by ieder
bezoek aan het moederland
weer groter „Weet u. Neder
landers zyn zo moralistisch
geworden. Ze weten het al-
tyd beter, hebben overal een
mening over", zegt een
vtouw die in de Verenigde
Staten woont
Heimwee
Een beetje heimwee hebben ze
allemaal. Bevalt het tegen
woordige land beter dan Ne
derland? Ach. T^ja. Het ge-
beoorteland trekt altijd wel,
wordt beaamd. Een zestigja
rige man, genaturaliseerd tot
Zweed, reageert lankmoedig.
„Bevalt het of bevalt het
niet7 Op een gegeven mo
ment is het gevoel alleen: ik
ben hier, niks meer. Ik woon
in Stockholm en voel me een
Stockholmer maar zeker
geen Zweed".
Het was het tweede congres
van de vereniging Nederlan
ders in den Vreemde en was,
net als het eerste in 1979, een
succes volgens de organisa
tie. Hoewel veel lezingen zyn
gehouden door bekende Ne
derlanders (onder anderen
VonhofT. Lubbers. Van Agt.
Wim Kok) heeft de bijeen
komst vooral ook het karak
ter van een reünie gekregen
van Nederlanders die het
land ooit te kiem vonden,
weieens wat anders wilden
zien of gewoon van hun inter
nationaal opererende baas
moesten.
Het merendeel is gerecniteerd
uit de bovenlaag van de
maatschappij. Een man zegt
zonder schroom „dat het toch
de besten zijn die vanuit Ne
derland naar het buitenland
gaan"
Zoals hy zijn er 600 000 mensen
met de Nederlandse nationa
liteit die in het buitenland
wonen. Veel diplomaten ui
teraard, veel werknemers van
een EG-instelhng in Brussel,
een enkele ontwikkelings
werker. missionaris en na
tuurlijk werknemers van
Shell, Philips of andere grote
bedrijven.
eshonderdduizend; dat zyn
meer mensen dan de provin
cies Groningen. Drenthe of
Zeeland aan inwoners heb
ben. De vereniging Nederlan
ders in den Vreemde noemt
de groep daarom een verge
ten provincie.
De vereniging Nederlanders in
den Vreemde die het congres
in Den Haag organiseerde is
bepaald niet representatief
voor die 600 000. Er zijn ten
slotte maar 1600 leden en het
bestuur kon er de laatste da
gen slechts vyflig byschry-
ven. Invloed heeft het be
stuur wel. Ze claimt althans
dat ze mede een aanzet heeft
gegeven tot het verlenen van
actief kiesrecht aan Neder
landers die in het buitenland
wonen. De aanpassing van de
grondwet die dat mogelijk
maakt is bijna door de parle
mentaire behandeling heen.
Volgend jaar kunnen van de
600 000 Nederlanders er naar
schatting drie- tot vierhon
derdduizend hun stem uit
brengen. Dat zyn drie tot vier
kamerzetels Wie het gezel
schap in het Haagse Congres
gebouw aanziet mag veron
derstellen dat vooral de grote
middenpartijen ervan zullen
profiteren.
Een man hoort alle discussies
lankmoedig aan. Hy is gebo
ren in het toenmalig Neder
lands Indiè, nog vóór de oor
log naar Nederland gegaan
en daarna in Zweden gaan
werken. Of hy gaat stem
men? „Nee. Ik zou niet weten
wat ik stemmen kan. Na de
oorlog kon ik stemmen in Ne
derland maar ik wist niet op
wie. Ik wilde voor of tegen
het sturen van Nederlandse
militairen naar Ncderlands-
Indie stemmen. Maar er was
geen party tegen".
pleitte FNV-bestuurder C. Com- °^^fensMlde wrhoudingdeko-
mandeur een verkorting TT>on 'aretn rn,n ~r n-
dienstperiode. Vanuit de politie-
licht bew. 17 9 0
onbew. 32 22 0
licht bew. 24 16 0
geheel bew. 20 14 0
mist 21 9 0
geheel bew. 19. 14
zwaar bew. 20 13 0
onbew. 19 8 0
licht bew. 18 10 06
zwaar bew. 20 12 0
mist 22 11 0
zwaar bew. 17 0 0
onbew. 33 0 0
onbew. 24 10 0
onbew. 18 10 2
regen 18 11 01
onbew. 28 - -
zwaar bew. 28 22 0
zwaar bew. 25 16 11
zwaar bew. 31 26 0
mist 17 9 1
zwaar bew. 24 18 4
zwaar bew. 19 8 02
zwaar bew. 20 15 1
zwaar bew. 22 19 14
half bew. 28 19 0
licht bew. 17 8 5
onbew. 21 13 0
mist 18 9 0
zwaar bew. 26 0 0
mist 30 20 0
zwaar bew. 27 21 0
licht bew. 29 22 0
zwaar bew 31 0 02
DEN HAAG (GPD) - De verplich
ting voor de industne rookgas
sen bij kolenstookinstallaties te
ontdoen van het giftige zwavel
dioxide is vervallen. Staatssecre
taris Lambers (milieuhygiëne)
heeft daartoe besloten op aan
drang van minister Terlouw van
economische zaken.
Schip zinkt
na aanvaring
NIJMEGEN (ANP) - Door een
aanvaring op het Maas-Waalka
naal ter hoogte van Nijmegen is
gisterochtend een 800-ton me
tend motorschip geladen met
zout gezonken. Een ruim 1100-
ton metende tanker geladen met
chemische bezine die bij de aan
varing betrokken was, liep wel
averij op onder het vooronder,
maar het ruim bleek niet lekge
slagen te zijn.
De rijkspolitie te water in Nijme
gen stelt een onderzoek in naar
de oorzaak van de aanvaring.
Lambers had de versoepeling van
de milieunormen voor de indus
trie pas op 8 september, de dag
van de verkiezingen, willen pu
bliceren. De tekst van de nieuwe
circulaire, waarin haar besluit
staat, is echter uitgelekt en wordt
nu eerder gepubliceerd.
Volgens de nieuwe richtlijnen mo
gen kolengestookte installaties
in de industrie maximaal 600
gram zwaveldioxyde per giga-
joule uitstoten. Dat is zoveel dat
bedrijven nu geen (dure) ontzwa
velingsinstallatie nodig hebben
als ze kolen stoken. Het ministe
rie van economische zaken heeft
als argument gebruikt dat de in
dustrie door de strenge milieu
normen niet kan overschakelen
op goedkopere kolenstook.
Volgens de oude norm mocht de
uitstoot van zwaveldioxyde ma
ximaal 230 gram zijn. Al zijn de
strenge normen voor de indus
trie overvallen, ze blijven nog
wel gelden voor elektriciteits
centrales die kolen als brandstof
(gaan) gebruiken. Toch maakt
mevrouw Lambers ook hier uit
zonderingen: de centrale Bugge-
num in Limburg mag meer zwa
vel uitstoten.
mende jaren minder scheef ko
men te liggen. Door de bevol-
kinsontwikkeling zal een veel
groter percentage van de dienst
plichtigen ook werkelijk in
dienst moeten. Bij de bepaling
wie wel en wie niet moet dienen,
zijn volgens Van Mierlo de huidi
ge vrijstellingsregelingen niet te
handhaven. Hij wil meer gaan
letten op persoonlijke omstan
digheden en voorkeuren. Daarbij
gaat de minister echter niet
zover, dat hy werklozen wel zal
oproepen en mensen met een
baan vrijstelling verleent. Dat
strookt niet met de gedachte, dat
de hele bevolking de landsverde
diging moet steunen.
FNV-bestuurder Commandeur zag
in verkorting van de diensttijd
de beste mogelijkheid voor een
eerlijker spreiding van de dienst-
plichtlasten. „De rotklussen in
de samenleving moeten
rechtvaardig verdeeld worden",
zei hy. Voor zover dat niet moge
lijk is zouden degenen die de
rotklussen opknappen, een ho
gere wedde en betere werkom
standigheden moeten krijgen".
PvdA-Tweede-Kamerlid Harry van
den Bergh, voorzitter van de vas
te defensiecommissie, verwierp
het plan van Commandeur De
diensttyd kan niet korter, zei hij,
zonder de opleidingen van de
soldaten in de knel te laten ko
men. In plaats van praten over
andere dienstplichtsystemen,
kan beter gestreefd worden naar
een hogere wedde, zei Van den
Bergh.
ADVERTENTIE
In hel nieuwe Boek van de Maand
„Politiek" wijzen Henk van Hoorn. Fred Ver
bakel en T« >n Planken >ns de weq door
het politieke doolhof. Op dezelfde heldere
en onthullende wijze waarop zi| dat
voor Den Haag Vanda.ig hebben gedaan
Een amusant en leerzaal
boek. 160 pagina's dik Veel
meti'aire toi< '«;i.ifie
T rn J septemiier f 26 V) Daarna f 4a -
Echter zolang de voorraad strekt
LEIDEN - De Partij van de Ar
beid hoeft niet nu al te zeg
gen dat zij bij een eventuele
plaatsing van kruisraketten
in Nederland in de regering
blijft zitten, zoals premier
Van Agt van de socialisten
eist. Maar zij moet wel een ge
loofwaardig buitenlands be
leid mogelyk maken, waarin
Nederland de vraag of we die
wapens wel of niet zullen
plaatsen nog volledig open
houdt. Dat zei D'66-minister
Van Mierlo (defensie) gister
avond in het Amsterdamse
Krasnapolsky.
Van Mierlo verwierp de wens
van CDA-leider Van Agt, dat
de Partij van de Arbeid zich
bij voorbaat zou neerleggen
by een meerderheidsbesluit
over de raketten. Hij verlangt
niet dat de socialisten hun
onvoorwaardelijke afwijzing
laten varen, maar hy wil niet
opnieuw in de NAVO worden
uitgelachen, als hij daar zegt
dat Nederland zyn beslissing
volledig afhankelyk maakt
van de onderhandelingen
over wapenbeheersing in Ge
nève. Kortom: de Party van
de Arbeid mag de raketten-
kwestie niet bij voorbaat tot
breekpunt bestempelen
Overigens sprak Van Mierlo
een duidelijke voorkeur uit
voor hernieuwde samenwer
king met de Party van de Ar
beid, ondanks de menings
verschillen over de kernwa
pens. Hy zei er het afgelopen
jaar in te zijn geslaagd de Ne
derlandse geloofwaardigheid
in de NAVO weer op te vffn-
len. De aanvaarding van het
omstreden NAVO-dubbelbe-
sluit over de kruisraketten
als een gegeven feit, heeft
daartoe bijgedragen. Volgens
Van Mierlo hebben de bond
genoten niet langer de indruk
„dat Nederland in alle stan
den en onder alle omstandig
heden op zyn achterhoofd is
gevallen"
Maunce de Hondt heeft zyn
wetenschappelyke integriteit
te grabbel gegooid door op de
dag van de Tweede-Kamer
verkiezingen in 1981 overeen
nek-aan nek-race te spreken
tussen CDA en PvdA, en dat
terwyl hij nadien heeft toege
geven al rond het middaguur
van die dag geweten te heb
ben dat het CDA veruit de
grootste partij van Nederland
zou worden.
WD-Tweede Kamerlid Erica
Terpstra heeft dat gister
avond gezegd op een partij
bijeenkomst in Twente Zy
meende dat er juist om die re
den geen enkele waarde meer
gehecht moet worden aan de
uitslagen van het bureau In
terview van De Hondt „Er
moet voor worden gewaakt
dat hij niet nu opnieuw een
dergelykc stunt uithaalt", al
dus mevrouw Terpstra.
kiezen
"Niet
CDA"
Als je met wilt kiezen blyf dan
niet thuis, maar stem op het
CDA Als je wel wilt kiezen
stem dan op WD, PvdA of
D'66 Dit advies zouden vol
gens Jan Glastra van Loon,
eerste kamerlid voor D'66, ei
gen lyk alle partyen eensge
zind aan de kiezers moeten
voorleggen
Glastra van Loon verklaarde
gisteravond op de oprich
tingsvergadering van de
D'66-afdeling Gendringen
dat heel wat kiezers bewust
op het CDA stemmen om niet
te ktena "Zy weten immers
hal CDA blyrt atttyd
het komt altyd weer op de re
genngsstoclen terug Het
maakt voor het CDA niet uit
of het met de WD of met
PvdA en D'66 regeert".
teneinde de plaatse
lijke kiezers te bewegen tot een gang naar de stembus op 8 septem
ber Het "deurtje-bellen" maakt deel uit van de verkiezingscam
pagne van de socialisten Op de foto Den Uyl tn gesprek met een
Haagse kapster
