c
c
c
Rutger Hauer imponeert op
filmfestival in Venetië
C
Pauzeconcert
Ingrid
Bergman:
begaafd
actrice
zonder
'allures'
3
Scheepvaart
J
jjflia. -■
DINSDAG 31 AUGUSTUS 1982
VENETIË (GPD) In Venetiè is de viering ter hand genomen
van het 50-jarig bestaan van de Mostra Internazione del Cine
ma, het oudste filmfestival ter wereld. Gedurende de jaren
zeventig heeft het een noodlijdend bestaan geleid maar sinds
Kunst
PAGINA 19
1980 is het herboren, compleet met wederinvoering van een
competitie om de Gouden Leeuwen: trofeeën die ooit meer
prestige hebben gehad dan de Palmen van Cannes en de Be
ren van Berlijn.
Dit jaar staan twee van die
beeldjes ter beschikking.
Een in de hoofdklasse en
een in de speciale sectie
voor regisseurs die pas
hun eerste of tweede film
hebben afgeleverd. Er be
staat een redelijke kans
dat deze tweede Leeuw in
Nederland terecht komt,
want Orlow Seunke's, in
Nederland nog niet uitge
brachte film, "De smaak
van water" is er een sterke
kandidaat voor.
De hoofdprijs van Venetië is trou
wens niet altijd de Gouden
Leeuw geweest. In de begiryaren
werd er niet gestreden om de
Mussolini Cup en daarmee is al
enigszins verklaard waarom het
festival wel wil vieren dat het 50
jaar bestaat, maar toch liever niet
te veel terugblikt naar de begin
periode, toen weliswaar door de
spreekwoordelijke Venetiaanse
diplomatie de Mostra nog lang
Amerikaanse, Franse en Engelse
films kon presenteren die elders
in het land verboden bleven,
maar de prijzen bleven hoofdza
kelijk voorbehouden aan Duitse
en Italiaanse inzendingen. Onder
druk van de Duce en met Goe-
bels in de ereloge, zag men in
1938 kans om Riefensthals docu
mentaire over de Olympiade van
1936 te bekronen als nota bene
beste speelfilm van het jaar. Van
die dingen....
Maar na de oorlog heeft het festival
zich gerevancheerd door o.m. het
ontdekken en lanceren van klas
siek geworden cineasten als
Bergman, Fellini, Kazan en Ku
rosawa.
De competitie heeft tot dusver wei
nig opzienbarends te zien gege
ven. Wat de Gouden Leeuwen
betreft, lijkt zich elke speculatie
toe te splitsen tot de vraag: hoe
zeer moet Fassbinders Querelle
tegenvallen, wil de jury (bestaan
de uit de cineasten Berlanga,
Carné, Monicelli, Pontecorvo,
Ray, Tarkovski en Zurlini) de
laatste gelegenheid laten schie-
Rutger Hauer in Blade Runner.
ten om Duitslands belangrijkste
cineast van na de oorlog pos
tuum de hoogste eer te geven?
Alleen zwaargewichten als Toh-
mer, Losey, Bellocchio en Za-
nussi kunnen een dergelijke
blauwdruk doorkruisen en dan
nog zullen ze sterk uit de hoek
moeten komen.
Denkbaar blijft het dat er in de
hoofdklasse toch leuk twee Gou
den Leeuwen worden toege
kend. Een voor een andere regis
seur die een schitterende film ge
maakt heeft. Theorie natuurlijk.
Er is altijd kans op verrassingen.
Verrast al vast heeft Joussef Cha-
hine met een Egyptische vertel
ling, een film die enerzijds sterk
doet denken aan All that jazz
(een door een hartaanval gevelde
kunstenaar blikt vanaf de opera
tietafel terug op zijn leven) en
dan stellig minder gestroomlijnd
dan Bob Fosse's Hollywood-pro-
dukt. Maar tegelijkertijd is Cha-
hines (eveneens sterk autobio-
fisch doortrokken) werkstuk
veel interessanter, omdat de film
minder megalomaan is. De
Egyptenaar weet met technische
souplesse en breedheid van visie
(zoals je uit Derde Wereld-landen
niet gauw verwacht) zijn eigen
bespiegelingen te plaatsen in een
ruime sociale en historische con
text en zoiets ontbrak bij Fosse
volledig.
In de sectie voor beginnende ci
neasten heeft Seunke (over zijn
film zullen we het de volgende
keer hebben) voorlopig niets te
vrezen van zijn collega's Coline
Serreau (na haar indrukwekken
de Pourquoi Pas? gaat ze nu nog
al af met Qu'est-ce qu'on attend
pour ètre heureux), Dimitri Mar-
kris (een Griekse symbolist die
dwars door zijn eigen dubbele
bodems valt) en Franco Piavoli
(een 50-jarige debutant die i
kwartier kan kijken naar
druppel dauw). En voor het Ne
derlandse nationale gevoel is het
ook aardig te noteren dat Rutger
Hauer diepe indruk maakt met
zijn rol in Blade Runner, een
door Ridley Scott (Alien) ver
vaardigde SF-film die hors con
cours vertoond wordt in het
hoofdprogramma. Het verhaal
wordt gepresenteerd in een stijl
die je zou kunnen typeren als een
futuristische "Chandler".
Harrison Ford (uit Star Wars en
Raiders of the lost ark) speelt een 1
cynische ex-politieman die ge
dwongen wordt om te gaan jagen
op een stelletje ontsnapte "repli
ca's" - dat zijn een soort veredel
de robots die menselijker zijn ge
worden dan de mensen uit het
jaar 2031. Rutger Hauer is hun
aanvoerder en volgens de Ameri
kaanse pers wekt hij, hoewel de
nominale schurk, meer compas
sie op dan Harrison Ford in de
hoofdrol. De vormgeving van
Blade Runner is overrompelend.
Alleen de uiterst deprimerende
sfeer van de film zal vermoede
lijk verhinderen dat Blade Run
ner net zo'n succes zal krijgen als
de hits van Lucas en Spielberg,
maar in artistieke zin is dit zon
der meer een van de allerbeste
prestaties die in het SF-genre
ooit werden verricht.
PIETER VAN LIEROP
LEIDEN - De serie pauzeconcer
ten in de Hooglandse Kerk wordt
morgenmiddag voortgezet door
de organist Johan Akerboom.
Deze leerling van Albert de
Klerk aan het Amsterdams Con
servatorium zal het kerkorgel 's-
middags van half één tot kwart
over één bespelen.
HILVERSUM (GPD) - Toen In
grid Bergman in 1973 op het fes
tival in Cannes, waar zij de jury
presideerde, naar haar definitie
van geluk werd gevraagd, wist
de actrice het antwoord direct:
een goede gezondheid «n een
slecht geheugen. Niet dat geheu
gen, maar de gezondheid liet
haar al kort daarna in de steek. In
1974 onderging zij de eerste van
twee borstoperaties, het begin
van haar ongelijk gevecht tegen
de kanker waaraan zij leed. Daar
bij toch nog een overwinning
onder regie van naamgenoot Ing-
mar Bergman speelde de "Grand
Dame" van het witte doek in
Herfstsonate een van haar mooi
ste rollen. Op haar zevenenzes
tigste verjaardag was de strijd
gestreden. Zij stierf in haar wo
ning in de Londense wijk
Knightbridge, terwijl ex-echtge
noot (haar derde) Lars Schmidt
aan het ziekbed zat.
Met Bergman is een van de laatste
grote Hollywoodsterren heenge
gaan, maar sterallures heeft deze
hard werkende, bijzonder be
gaafde actrice nooit gehad en
haar vroegere schoonheid had
niets van de typisch-Hollywood-
se glamour. Zij kwam ook in
zwakke rollen op de toeschou
wers over als een sterke persoon
lijkheid en de combinatie van
zelfverzekerdheid, warmte en vi
taliteit, die haar spel uitstraalde,
maakte haar alom geliefd. Ook
op andere wijze werd haar talent
gewaardeerd: Ingrid Bergman
kon maar liefst drie keer een Os
car in ontvangst nemen, achter
eenvolgens voor haar rollen in
"Gaslight" (1944), "Anastasia"
(1956) en "Moord in de Orièntex-
press" (1975). Zij kreeg boven
dien in de loop van de jaren nog
vele andere onderscheidingen.
Bergman, in Stockholm geboren,
was al vroeg een wees. Zy werd
door familieleden opgevoed. Als
kind speelde zy, om haar een
zaamheid te verdrijven, al voor
zichzelf toneel: ze verzon allerlei
personen en bedacht er een dia
loog bij. En als puber kocht zij
toneelstukken en speelde in haar
eentje alle rollen. Op 18-jarige
leeftijd stapte Ingrid over de
drempel van de Koninklijke To
neelschool in Stockholm en bin
nen een jaar kreeg zij hoofdrol
len in Zweedse films. Na in "In
termezzo" te hebben gespeeld
haalde de filmproducent David
O'Selznick, die geloofde een
nieuwe Garbo op het spoor te
zijn, haar in 1939 naar Hollywood
om er, met Leslie Howard als
partner, in een Amerikaanse ver
sie van deze film op te treden.
Een jaar later maakte zij haar
Broadway-debuut met Liliom.
De film, die Bergman niet lang
daarna (in 1943) wereldberoemd
maakte en klassiek is geworden,
was "Casablanca" met Humph
rey Bogart. Andere hoogtepun
ten uit die periode waren "Voor
de klok luidt", "Jeanne
Ingrid Bergman
d'Arc", "Gaslight" en "Noto
rious" van Hitchcock. Die was
haar favoriete regisseur, als al
les fout liep en de spanningen
hoog opliepen, vergat hy nooit te
zeggen dat het maar een film was
waarmee we bezig waren".
De publiciteit had Ingrid Bergman
een zo positief imago gegeven,
haar zo nadrukkelyk als toon
beeld van gezonde, rechtschapen
vrouwelijkheid aan de fans "ver
kocht", dat er bijna een eind aan
haar carrière kwam toen zij in
1950 met de Italiaanse regisseur
Roberto Rossellini trouwde, na
haar eerste man. de tandarts
Lindstrom, en haar dochter Pia
voor hem te hebben verlaten De
publieke verontwaardiging in
Amerika, vooral by de machtige
vrouwenclubs en godsdienstige
geestdrijvers, was groot. En tot
overmaat van ramp werden de
films van Rossellini, waarin zy in
Europa optrad, artistiek en com
mercieel mislukkingen. Maar na
in Parys voor Jean Renoir in
"Helène en de mannen" te heb
ben gespeeld, ging het weer ber
gopwaarts en de Oscar voor haar
rol in "Anastasia" was het offi
ciële bewijs, dat Hollywood haar
"zonde" had vergeven.
In 1958 scheidde zy van Rossellini
om met de Zweedse filmprodu
cent Lars Schmidt te huwen.
Van de nadien gemaakte films
verdienen "Herberg van het zes
de geluk". "Cactus flower" en
"Herfstsonata" te worden ver
meld. In deze laatste film gaf zy
een onvergetelijk portret van een
emotioneel kreupele, egocentri
sche en zonder dat te willen we
ten. angstige, een/ame vrouw
Hierna heeft Ingrid Bergman
nog één rol gespeeld, die van de
voormalige Israëlische eerste-
minister Golda Meir in een Ame
rikaanse tv-produktie die in het
voorjaar door een aantal televi
siestations in de Verenigde Sta
ten werd uitgezonden
FRED RAADMAN
Bioscopen
Leidse bioscopen
LUXOR (121239): "Star Trek, de wraak
van Khan", da. 14.30,19.00 en 21.15 uur,
zo. 14.15, 16.30. 19.00 en 21.15 uur. al.
LIDO 1 (124130): "Porky's pikante pret
park", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo.
ook 16.45 uur, 16 jr.
LIDO 2: "Hair", da. 14.30,19.00 en 21.15
uur, zo. ook 16.45 uur. al.
LIDO 3: "Visiting hours", da. 19.00 en
21.15 uur, do., vr.,ma. en di. ook 14.30
uur, 16 jr.
Kindermatinee: "Lekker lui genieten",
za., zo. en woe. 14.30 uur, zo. ook 16.45
Bioscopen Alphen
(Voor reserveringen 01720-20800)
EURO 1: "ThunderbaiJ", da. 13.30,18.3
en 21.15 uur, zo. ook 16.00 uur, 12 jr., zi
ook 24.00 uur, 16 jr.
ook 24.00 uur. 16 ji
EURO 3: "Er zijn nog drie smachtenden
voor u", do., vr., ma. en di. 13.30 uur. za.
ook 24.00 uur, 18 jr.
Kindermatinee: "Sjors en Sjimmie en
de toverring", za., zo. en woe. 13.45 uur.
EURO 4: "Hot bubble gum", da. 13.30,
18.45 en 21.15 uur, zo. 13.45, 16.15, 18.45
en 21.15 uur, 16 jr.
Bioscoop Voorschoten
(Voor reserveringen 01717-4354)
GREENWAY: "Excalibur", vr. en za.
19.15, za. en zo. 15.45, zo. 18.45 uur. 12 jr.
"Een vlucht regenwulpen", do. 20.30, vr.
en za 21.30, ma. tm. woe. 20.30 uur, 12 jr.
Kindermatinee: "Frank en Frey", za.,
zo. en woe. 14.00 uur.
CITY 1: "Stripes", da. 14 45, 18.45 en
21.15 uur, al.
CITY 2: "Conan, koning der barbaren",
da. 14.45 (beh. za. en woe.), 18.45 en 21.15
uur, 12 jr.
Kindermatinee: "De bende
naast", za. en woe. 14.30 uur.
CITY 3: "America, deel 2", da. 14.45,
18.45 en 21.15 uur, 16 jr.
CITY 4: "The Blues Brothers", da. 14.45
en 18.45 uur. al.
CITY 4: "Tirolers' vrolijke vluggertjes",
da. 21.15 uur, 16 jr.
WAT EEN
klap was
DAT... u BENT
EEN ECHTE HELD,
menu* JOLU-
pop... röooó
FLINK
f OCH... IK A>0ÊT" ZO NU EN
OAN WEL EENS INGQ JPEN,
ALS ^ENE££ PANDA ZICH WE£R
EENS IN DE NESTEN GEWERKT
HEEFT... BEGPjPr U, JUF
FROUW HONNEPON?
TRIANON (123875): "Le professionel".
da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. ook
14.15, 16.30, 19.00 en 21.15 uur, 16 jr.
Exposities
Scheepvaartinformatie over
de grote en kleine vaart
kunt u van maandag tot en
met vrijdag telefonisch ver
krijgen via nummer
071-144941, toestel 218. Bel
len tussen 9 en 12 uur.
Kunstcentrum 'Langevoort' (O'geest):
Joop van Egmond (etsen, olieverven,
aquarellen), Dick van Hulst (betonplas-
tieken en Aquarellen), Gé Witmaar
(houtsculptures) en Jan van Zonneveld
(olieverven, aquarellen en zeefdruk
ken). di, wo, do. en vr. van 13.30 - 17.30
uur, vi^av. van 19-17 uur. (tot 21 sept)
Museum Boerhaave - Steenstraat la, tJm
5/9, tentoonstelling 'Het Kloppend
Hart', 10 jaar cardiologie in Nederland^
Oegstgeest - Jacques van Bellen, Win
kelcentrum Langevoort 11 c/d,
Eduard Vijsma, expositie van botani
sche etsen.
Rijksmuseum van Oudheden - Rapen
burg, t/m 3/10, Beelden van Behnasa,
Egyptische kunst uit de Romeinse Kei
zertijd, ma t/m za 10-17 uur, 13-17 uur.
Rijksmuseum voor Volkenkunde
Steenstraat 1, t/m 3/10. 'Indianen
Mexico, Azteken in 't verleden, Nahi
van heden', ma t/m za van 10-17
zon- en feestdagen van 13-17 uur.
Ziekenhuizen
Bezoekuren St. Eusabeth-Ziekenhuis: hoofdverpleegkundige
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Volwassenen: dagelijks van 14.00-14.45
en van 18.30-19.30 uur. Klasse afd: dage
lijks van 11.15-12.00 uur. van 14.00-14.45
uur en van 18.30-19.30 uur
Kraamafdeling: dagelijks van 11.15-
12.00 uur (alleen voor echtgenoot)
le kaarten verstrekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks 15.00-15.45 uur en 18.30-19.0C
18.30-19.30 Bezoektijden kinderafdelingen
Bezoekuren
ziekenhuizen
Dlaconessenhuis - doorlopende be
zoektijd van 16.00 uur tot 20.00 uur; met
uitzondering van:
- de kinder- en jongerenafdeling: dage
lijks van 14.00 uur tot 19.00 uur.
- de afdeling intensieve zorg: uitslui
tend na overleg met het hoofd van de
afdeling.
Sportmedisch Advies Centrum:
Kinderafdeling: dagelijks van 15.00-
18.30 uur.
Afdeling C.C.U. (hartbewaking) dage
lijks van 14.00-14.30 uur en van 19.00-
19 30 uur.
Intensieve verpleging: dagelijks van
14 00-14.30 uur en van 19.00-19.30 uur.
Academisch z.iekenBuis
Tel. 269111
Voor alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag: 14 15-15.00 uur en 18 30-19 30
Avondbezoekuur afdeling Verloskunde
18 00-19 00 uur
Praematurenafdeling dagelijks van
14.30-14.45 uur en van 18.30-18.45 uur.
Bezoek aan ernstige patiënten
Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30-19.00
uur. (Alleen voor ouders van kinderen
kart er een afwijkende tijd afgesproken
worden met de hoofdverpleegkundige).
Alphen aan den Rijn
Rijnoord:
Bezoektijden 's middags 14.30-15.15
uur, 's avonds 18.30-19.30 uur. Extra be
zoek voor de hartbewaking. 's ochtends
11 00-11.30 uur Extra bezoek voor va
ders op de kraamafdeling: 's avonds
19.30-20.30 uur. Kinderafdeling 's mid
dags 14.30-15.30 uur. 's middags alleen
voor ouders 14 30-18 30 uur
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vl
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (tel: 020-175000)
c0Aidcyiieu lus
31 augustus 1982
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
De Oostenrijksche bladen
maken melding van een ont
zettende strafzaak, die voor
het gerechtshof te Gross-Becs-
kerk in behandeling zal ko
men en waarbij ongeveer
honderd beschuldigden zul
len zijn. Het betreft vergifti
gingen, die op aanstoken van
eene gifmengster en hare
handlangsters gepleegd wer
den. Deze vrouw, Thek la Po-
por genaamd, die te Melencze
woonde, had uit verschillende
stoffen een vergift samenge
steld, dat, herhaaldelijk ge
bruikt, langzaam maar zeker
doodde. Zij zond hare hand
langsters door de omstreken
rond om te zoeken naar on-
eenige huisgezinnen. Daar
drongen zij zich in. trachtten
langzamerhand de vrouw
over te halen om haar man
uit den weg te ruimen, en ver
kochten haar eindelijk het
vergift, dat in al de gevallen
den dood van den ongelukki-
gen echtgenoot veroorzaakte.
Er zijn reeds 35 vrouwen van
moord op hare mannen ot>er-
tuigd en nog dertig anderen
staan onder gegronde ver
denking van die misdaad. De
giftmengster wed door hare
eigen dochter bij het gerecht
aangegeven.
Uit Hongkong wordt bericht,
dat 4000 inboorlingen en 6
Europeanen op de Philip-
pijnsche eilanden aan de cho-
lora zijn gestorven.
Vijftig jaar geleden
- Charlie Chaplm heeft het
proces tegen zijn vroegere
vrouw verloren Hij had de
rechtbank verzocht Lita
Grey, van wie hij vijfjaar ge
leden scheidde, te verbieden
dat zij hun beide kinderen,
Charles Spencer en Sidney
Thomas, voor de film zou la
ten spelen.
- Nadat de recherche te Ham
burg dezer dagen een efftc
ten-zwendel van 200 000
mark op het spoor wut te ko
men. heeft zij thans een mii-
lioenen-affaire aan het licht
gebracht De recherche arres
teerde een koopman W.. die
tezamen met een bankier S
en den Nederlander C groote
bedragen had gesmokkeld. C
had de effecten ut! Nederland
meegebracht en het wisselbe
drag weer naar het buiten
land gesmokkeld. De bankier
S was reeds tn het begin van
dit jaar wegens deviezen-
zwendel gearresteerd De Ne
derlander u voortvluchtig
