Verzet tegen dumping groeit
-C
3
Nederland: aanval op
achterstand in export
"Weg met dorre boekhouders"
Verkiezingsstrijd
om voortbestaan
prijscompensatie
Rechter verbiedt tv-gids 'weekend'
Tolueen in bodem
bedreigt camping
Spaanse vissers stomen op met Greenpeace
ZATERDAG 28 AUGUSTUS 1982
BREDA (GPD) - Ook in België
hebben de Nederlandse Omroep
Stichting en de radio- en televi
sieomroepen auteursrechten op
hun eigen programmagegevens.
Tot deze conclusie kwam de pre
sident van de Bredase rechtbank
mr. B. Pronk gisteren in zijn uit
spraak in het kort geding dat de
NOS en de omroepen hadden
aangespannen tegen het week
blad Satelliet TV, waarin alle Ne
derlandse radio- en tv-program-
ma's te lezen staan. De gegevens
hiervoor worden in België en
Duitsland vergaard. Satelliet TV
wordt vanuit België naar ons
land geëxporteerd en via het
weekblad Weekend verspreid.
Het geding was aangespannen te
gen vier gedaagden. Bij drie van
Binnenland
de gedaagden, de uitgeverij De
Vrijbuiter 3V, de Beheer en Fi
nancieringsmaatschappij De
Vrijbuiter BV en directeur J. de
Leeuw van deze twee BV's, alle
te Tilburg, waren de NOS en de
omroepen aan- het verkeerde
adres. Weekend wordt namelijk
uitgegeven door Kontex BV te
Naarden. De vordering tegen de
ze drie gedaagden werd dus door
de rechtbankpresident ontzegd.
De vierde gedaagde, de drukkerij
en uitgeverij De Schorpioen uit
Strombeek in België heeft echter
wel een verbod opgelegd gekre
gen om de programmagegevens
via Satelliet TV in ons land te
verveelvuldigen en openbaar te
maken. De Bredase rechtbank
president is van mening dat, ge
let op de bepalingen van de Bel
gische wet van 22 maart 1886,
houdende auteursrecht, in het
bijzonder de artikelen 10 en 38,
en de Brusselse herziene versie
van de Berner Conventie, de om
roepen ook auteursrecht hebben
in België op hun eigen program
magegevens.
Ook als zou worden aangenomen
dat dit niet het geval zou zijn,
kan volgens de rechtbankpresi
dent de bepaling van het EG-ver-
drag inzake het vrije verkeer van
goederen tussen Nederland en
België niet in de weg van het
recht van de NOS en de omroe
pen liggen om zich tegen mis
bruik van hun auteursrechten in
ons land te verzetten. Daarbij
ziet de president Satelliet TV als
een afzonderlijke wijze van
openbaarmaking.
Het vonnis wordt van kracht tien
dagen na de tekening, met een
dwangsom van 10.000 gulden per
overtreding.
MADRID-ROTTERDAM (GPD/ANP) - De protesten in Spanje en Nederland tegen het
dumpen van radioactief afval door de Scheldeborg op een dumpplaats 700 kilometer
uit de Spaanse kust houden aan.
Gistermorgen overhandigde een delegatie van leden van de socialistische en communistische partij, vertegen
woordigers van de twee grootste Spaanse vakbonden UGT en Comisiones Obreras en van milieu-organisaties
een protestnota met een lange lijst handtekeningen op de Nederlandse ambassade in Madrid. Verder bezetten
een dertigtal ecologen het Nederlandse consulaat in Las Palmas op de Canarische Eilanden.
In Nederland bezetten elf leden
van de actiegroep "Mensen tegen
dumping van radio-actief afval in
zee" enkele uren het kantoor van
rederij Wagenborg in Rotterdam.
Zij eisten dat het dumpschip
werd teruggeroepen, maar ver
lieten het gebouw vrijwillig op
verzoek van de door de directie
te hulp geroepen politie.
De fracties van PvdA, CPN, PSP
en PPR in de provinciale staten
van Noord Holland gaven giste
ren een verklaring uit waarin de
storting wordt veroordeeld. Vol
gens deze fracties zijn er aanwij
zingen dat de stortingen niet zon
der gevaar zijn. "Ondanks voor
zorgsmaatregelen zijn er vaten
die door roest worden aangetast
of openbarsten", aldus de verkla
ring. De vier fracties pleiten voor
sluiting van de kerncentrales en
vinden dat er met spoed moet
worden gezocht naar een alterna
tief voor het overblijvende radio
actieve afval, afkomstig uit zie
kenhuizen en dergelijke.
Twee Spaanse vissersboten, spe
ciaal gecharterd door de burge
meester van Vigo, zoeken samen
met de Sirius van de milieu-orga
nisatie Greenpeace naar de
Scheldeborg, die naar alle waar
schijnlijkheid een andere route
naar de dumpplaats heeft geko
zen om de Sirius en de Spaanse
vissersboten met lokale autori
teiten op een dwaalspoor te bren
gen. Greenpeace verwachtte dat
de Sirius vanmorgen vroeg de
dumpplaats zou bereiken.
Begin volgende week zullen twee
bussen met vissers vanuit Gali-
ciê naar Madrid komen om te
protesteren, niet alleen bij de Ne
derlandse, Belgische en Engelse
ambassades, maar ook bij het
Spaanse ministerie van buiten
landse zaken.
Ook volgende week zullen de ac
ties in Galicië doorgaan. Op 5
september staat in Vigo een
grootscheepse manifestatie ge
pland. Tegelijkertijd zullen alle
vissersboten uit instemming met
die actie hun sirenes laten loeien.
LUNTEREN (GPD) - In het zan
dafgravingsgat De Goudsberg in
Lunteren zijn door de Heidemij
grote hoeveelheden tolueen (een
kankerverwekkende stof) en
olieachtige chemicaliën aange
troffen. De gevonden hoeveelhe
den, resp. 0,047 en 1,55 mg per
liter zijn voldoende om binnen
een tiental jaren het drinkwater
in de omgeving ernstig te vergif
tigen. Vooral dat van enkele op
honderden meters afstand gele
gen campings.
'De giftige stoffen zijn afkomstig
van illegale stortingen in het
zandgat. Buurtbewoners hebben
de autoriteiten vier stortplaatsen
aangewezen. De mogelijkheid
bestaat dat de verontreiniging in
het zandafgravingsgat groter is,
aangezien slechts in de buurt van
één van de vier stortplaatsen is
geboord.
In een rapportage aan de provincie
Gelderland en de gemeente Ede
(de opdrachtgevers voor het on
derzoek) meldt de Heidemij dat
een verder onderzoek - kosten
150.000 gulden - absoluut nood
zakelijk is. De provincie heeft
hieraan gehoor gegeven en het
onderzoek hoge prioriteit toege
kend. Nog dit jaar zal dat plaats
vinden. De mogelijkheid dat het
zandafgravingsgat gesaneerd
moet worden, is zeer reëel. De
kosten daarvan lopen in de mil
joenen. Of die op de (particulie
re) eigenaar van het perceel ver
haald kunnen worden, is twijfel
achtig. Vermoedelijk zullen ge
meente en Rijk daarvoor op
draaien.
De gemeente Ede is van plan De
Goudsberg in de toekomst te
gaan gebruiken als regionale
stortplaats. Daartegen bestaat
vanuit de bevolking enige tegen
stand. Men vreest dat illegale gif
lozingen niet te voorkomen zijn.
GPD
Inmiddels heeft ook de burge
meester van Hamburg, Klaus
von Dohnanyi, steun betuigd
met de actie van Greenpeace te
gen het storten van het besmette
afval. „Radio-actief afval hoort
niet in de zee", aldus een verkla
ring van de burgemeester, die lid
is van de SPD, de sociaal-demo
craten.
De Westduitse SPD-afgevaardigde
in de Bondsdag (het Westduitse
parlement), Freimut Duve, heeft
zich in een brief aan de Neder
landse ambassade in Bonn ach
ter de actie geschaard. „Ik doe
een beroep op de Nederlandse
regering niets tegen de actie van
Greenpeace te ondernemen. Het
is belangrijker dat landen die ra
dio-actief afval in zee willen
dumpen zo snel mogelijk een an
dere manier zoeken om van hun
afval af te komen", aldus Duve.
Onder toezicht van de politie verlaten de bezetters van de Rotterdamse
rederij Wagenborg hun stelling. Hun geweldloze protest tegen de dumping
van radio-actief afval kreeg navolging in Las Palmas, waar het Neder
landse consulaat werd bezet.
Valsemunterij in schip
AMSTERDAM (ANP) - De Am
sterdamse politie heeft in een
binnenvaartschip een drukkerij
ontdekt waar grote hoeveelhe
den papier klaar lagen om als
dollars bedrukt te worden. Dit
heeft een politiewoordvoerder
gisteren bekendgemaakt.
De politie kwam de drukkerij bij
toeval op het spoor, toen zij de
33-jarige bewoner van het schip,
H.E. uit Amsterdam, wilde aan
houden op verdenking van mis
handeling. Bij nader onderzoek
in de boot, die aan de Javakade
lag afgemeerd, vonden de agen
ten de drukkerij. Hoeveel vals
het
geld er met de apparatuur
papier gemaakt had kunnen i
den, kon de politie niet zeggen.
Maar het zou wel om enorme be
dragen gaan, aldus de woord
voerder.
DEN HAAG (ANP) - Gemeenten
mogen een maximum snelheid
van dertig kilometer per uur
vaststellen voor wegen of weg
gedeelten in de bebouwde kom.
De ministerraad heeft gisteren
een voorstel van minister Zee-
valking (verkeer en waterstaat)
om deze mogelijkheid in de wet
op te nemen goedgekeurd.
DEN HAAG (GPD) - Bundeling
van en versterking van alle Ne
derlandse krachten om de opge
lopen achterstanden in het bui
tenland in te halen. Deze doel
stelling loopt als een rode draad
door de exportnota, die staatsse
cretaris Dik (economische za
ken) gisteren de Tweede Kamer
heeft aangeboden. De nota in
ventariseert de mogelijkheden
om tot een krachtige aanpak te
komen, die ons land op langere
termijn successen moet opleve
ren temidden van de steeds hevi
ger worden concurrentie.
„Meer inspanning is nu nodig", al
dus de bewindsman in een toe
lichting, „om onze concurrentie
positie nog aanzienlijk te verster
ken. We hebben betere instru
menten nodig en ik vraag van het
bedrijfsleven een betere mentali
teit. Er moet wat dit betreft wor
den gevochten met het oog op de
toekomst". Hij stipte daarbij aan
dat onze aardgasopbrengsten (nu
ongeveer 30 miljard per jaar) bin
nen 10 tot 20 jaar vermoedelijk
geheel wegvallen.
Dat verlies moet door export kun
nen worden gecompenseerd. Ge
zien het feit dat ons land voor 54
procent van zijn verdiensten van rnnnnrrpntipvprval
de buitenlandse handel afhanke- ^OncUITenuevervai-
lijk is, is dat geen gemakkelijke siflg
toe wordt gedwongen als com
pensatie voor de op allerlei ter
reinen stijgende invoer, onder
andere als gevolg van het expor
teren door ontwikkelingslanden.
opgave. Voor elke gulden aan
aardgas, die wegvalt is een rijks
daalder aan vervangende export
nodig (met export is trouwens
meer werkgelegenheid gemoeid
dan met aardgas). Dik toonde
zich optimistisch over de export-
groei in de komende jaren vooral
op het terrein van het midden- en
kleinbedrijf.
Bovendien is een aanmerkelijke
vergroting van onze exportpres
tatie een belangrijke sleutel voor
het dringend gewenste econo
misch herstel en daarmee voor
de verbetering van de werkgele
genheid. Intensivering van de
exportinspanning is ook noodza
kelijk, omdat Nederland met zijn
kleine binnenlandse markt daar-
LEIDEN - FNV-voorzitter
Wim Kok heeft zich vandaag
in het verkiezingsgewoel ge
mengd met een aanval op het
CDA tijdens een bijeenkomst
van de bouwbond in Utrecht.
Minister Van der Stee en zijn
prominente partijgenoten
hebben naar de mening van
Kok duidelijk gekozen voor
"blind bezuinigen" en verdie
nen daarom niet de stem van
mensen "die aan de arbeid
willen".
De FNV-voorzitter constateer
de in bloemrijke bewoordin
gen dat de vakbeweging ein
delijk bijval krijgt voor haar
standpunt dat de "dorre
boekhoudersmentaliteit, die
voornamelijk rechtse politici
de ene bezuiniging op de an
dere doet stapelen, 's lands fi
nanciën wis en zeker naar de
afgrond helpt en een gevaar
lijke vonkenregen vormt bo
ven het maatschappelijk
kruitvat van een dreigende
massa-werkloosheid
"PvdA-Demagogie"
De zich verhardende verkie
zingsstrijd is vanmorgen te
vens opgeluisterd met het
verwijt van WD-voorzitter
Kamminga dat de door de
PvdA gëntroduceerde term
van 'nieuwe klassenmaat
schappij' niet meer is dan
"zuivere demagogie en een
schandalige poging om over
de ruggen van de werklozen
verkiezingswinst binnen te
halen". Kamminga haalde in
Amersfoort bij de start van
de verkiezingscampagne van
de WD hard uit naar het re
geringsbeleid in het afgelo
pen jaar, dat hij bestempelde
als een "krachteloos ruziebe-
leid".
Leerling in Leiden
Buitenlandse werknemers mo
gen niet de zwarte Piet krij
gen toegespeeld nu het met
en vooral onze
werkgelegenheid slecht gaat.
Dat is een vorm van discrimi
natie die de RPF met kracht
van de hand wijst.
Dit zei Meindert Leerling, lijst
trekker van de RPF, gister
avond op een verkiezingsbij
eenkomst in de Leidse Op-
standingskerk. "Onze samen
leving is verantwoordelijk
geweest voor de komst van
deze mensen en blijft ook
verantwoordelijk nu het eco
nomisch minder goed gaat",
aldus Leerling, die het wel
van belang zei te vinden dat
de remigratie van gastarbei
ders door de overheid wordt
gestimuleerd.
De RPF-lijsttrekker noemde
het verder een misverstand
dat de RPF de vrouw aan het
huishouden zou willen bin
den. "We zijn er niet tegen
dat de vrouw werkt. Dat
moet men in een gezin zelf
uitmaken. We zijn wel tegen
twee inkomens per huishou
den". Hij stelde zich daarmee
op één lijn met premier Van
Agt (CDA), die gisteren ver
klaarde individualisering van
inkomens om dezelfde reden
onaanvaardbaar te achten.
D'66
Volgens fractievoorzitter
Brinkhorst van D'66 riep gis
teren tijdens een spreekbeurt
in Haarlem de PvdA op tot
samenwerking met D'66, om
zo een rechts CDA-WD ka
binet te verhinderen. Hij
noemde het verwijt als zou
D'66 geen progressieve partij
meer zijn onwaarachtig. "Met
goedkoop opportunisme en
schijnheiligheid is de pro
gressieve politiek niet ge
diend". aldus verklaarde
Brinkhorst.
Exporteren is in de eerste plaats
een zaak van het bedrijfsleven,
stelt de exportnota. Maar de
overheid is de aangewezene om
het exportklimaat zo goed moge
lijk te helpen maken. In dit ver
band wil Dik een krachtiger be
leid tegen de steeds meer optre
dende concurrentievervalsende
factoren op exportmarkten. Te
gen die kunstmatige versterking
van posities door regeringen van
westerse landen moet ons land
krachtig ageren.
Een groot deel van ons exportbe-
reik is voor deze ontwikkeling
gevoelig. De regering kan niet
dulden dat Nederlandse onder
nemingen door toedoen van bui
tenlandse overheden nadeel on
dervinden, zegt de nota. Daarom
moeten de financieringsregelin
gen die ons land exporterende
bedrijven biedt zodanig zijn dat
negatieve gevolgen van concur
rentievervalsing zoveel mogelijk
moeten worden bestreden.
De nota constateert dat de in het
nabije verleden verslechterde
Nederlandse concurrentiepositie
ook nadelig heeft gewerkt op de
binnenlandse marktaandelen in
tal van sectoren. Dat verlies is
lang niet overal goed gemaakt
door een gelijke winst op buiten
landse markten. Ook blijft de
groei van onze export nog steeds
iets achter bij die van de wester
se concurrenten.
ADVERTENTIE
koopgSs'voob
H°FI-RECQM»LS.
De ..korte, felle, verbeten" ver
kiezingscampagne die ons
een maand geleden in het
vooruitzicht werd gesteld is
nog ver te zoeken De verkie-
zings-„stryd" beperkte zich
tot het „wie-regeert-met-
wie?" na 8 september. Het
antwoord op de vraag waar
om dat dan wel zo zou moe
ten zijn is echter moeilijker te
vinden.
Het kabinet-Van Agt II kwam
in mei dit jaar ten val op diep
gaande meningsverschillen
over het financiële en sociaal-
economische beleid. Door de
discussie van de laatste we
ken over bijvoorbeeld de
kruisrakettenkwestie en de
eeuwige strijd tussen Van
Agt en Den Uyl zou je dat bij
na vergeten.
Die kernwapendiscussie is na
tuurlijk vreselijk belangrijk,
maar zij gaat tot nog toe meer
om de politieke strategie (hoe
houdt het CDA de PvdA uit
de komende regering?) dan
om de inhoud van de zaak.
Dat kan en hoeft nu ook niet.
Want niemand gelooft dat
daar in de komende kabinets
formatie al beslissingen over
zullen worden genomen.
Dat is wel het geval met een
aantal zaken die teruggaan
tot de kern van de kabinets
crisis van mei. Het nieuw te
vormen kabinet staat immers
voor de taak beslissingen te
nemen over voor Nederland
ongekende bezuinigingen en
inkomensmatiging.
Vertrouwd
Het Nederlandse volk is nu al
een aantal jaren vertrouwd
geraakt met bezuinigings
operaties van allerlei aard en
omvang. Het einde daarvan is
echter nog lang niet in zicht.
Het is zeker opmerkelijk dat
de politici in het zicht van de
verkiezingen zich niet inhou
den bij het verkondigen van
de onheilsboodschappen.
De grote politieke partijen ver
schillen dan ook nauwelijks
van inzicht over de ernst van
de situatie. De partijprogram
ma's die sinds de kabinetscri
sis van dit voorjaar zijn opge
steld wijken aanzienlijk min
der van elkaar af in hun ana
lyse van de economische si
tuatie dan bij de verkiezingen
van 1981 het geval was.
De recent verschenen rappor
ten van enkele ambtelijke
commissies geven nog eens
duidelijk aan om welke be
langen het gaat. Wil van een
werkelijke terugdringing van
het financieringstekort (ver
schil tussen inkomsten en
uitgaven van de staat) sprake
zijn, dan zijn tot 1986 voor 45
miljard aan bezuinigingen
nodig op de uitgaven van de
collectieve sector, zei de ene
ambtelijke groep. Die er met
een bij vaststelde dat geen
van de politieke partijen
zover wil (durft te) gaan.
Minder alarmerend
Deze week kwam dan het twee
de heroverwegingsrapport
waaruit blijkt dat zes miljard
bezuinigen op de diverse mi
nisteries 70.000 banen gaat
kosten. Ter illustratie: ex-mi
nister Den Uyl had voor zijn
banenplan drie miljard gul
den nodig teneinde slechts
5000 banen te scheppen!
De heroverwegingsrapportage
is overigens minder alarme
rend dan zij lijkt. Immers, het
leeuwedeel van de bezuini
gingsvoorstellen zal nooit of
slechts incidenteel worden
uitgevoerd. Uit het vorige,
veel omvangrijkere, rapport
zijn slecht enkele voorstellen
overgenomen. Tot nog toe is
slechts één daarvan, de in
krimping van de ziekenhui
zen, tot beleid verheven.
Het is allerminst toevallig dat
beide rapporten juist nu
(door de CDA'ers Van der
Stee en Van Agt) naar buiten
zijn gebracht. Want één ding
moet volgens hen overduide
lijk uit deze stukken blijken:
dat op de begrotingen van de
ministeries geen stuiver meer
valt te bezuinigen zonder ver
dere vergroting van de pro
blemen.
Die conclusie houdt bijna van
zelfsprekend in dat de bezui
nigingen „dus" gevonden
moeten worden door te be
zuinigen op de sociale uitke
ringen en de ambtenarensala
rissen, waarop immers ge
snoeid kan worden zonder
ernstige gevolgen voor de
werkgelegenheid.
Dat „dus" is vooral een consta
tering van CDA zijde. Begin
juli was het kabinet-Van Agt-
Terlouw het er al over eens
geworden dat in 1983 4,5 mil
jard bezuinigd zou moeten
worden op sociale zekerheid
en ambtenarensalarissen.
Over de invulling was men
het nog oneens; daar is het
kabinet deze week mee be
gonnen.
Als de derde fase uit een uitge
kiende taktiek kwam CDA-
fractieleider Ruud Lubbers
donderdagavond dan ook
prompt met het voorstel om
per 1 januari 1983 minimum
loon. sociale uitkeringen en
ambtenarensalarissen te be
vriezen.
Dat betekent: geen prijscom
pensatie voor deze groepen.
Zij leveren daardoor drie tot
vijf procent in ten opzichte
van de werknemers in het be
drijfsleven, indien die wel de
volledige prijscompensatie
krijgen. Maar Lubbers c.s.
hopen dat werkgevers en
werknemers in dat bedrijfsle
ven het voorbeeld zullen vol
gen.
Speculatie
Dat is echter pure speculatie.
De werkgevers hebben best
oren naar zo'n afschaffing
van de prijscompensatie, zo
als die vorige week zaterdag
al door CDA-lijsttrekker Van
Agt werd aangezegd. Maar de
vakbeweging en de PvdA
houden principieel vast aan
het systeem van automati
sche prijscompensatie.
Met FNV (en CNV) en PvdA
valt best te praten over het
beperken van die prijscom
pensatie. mits met het vrijko
mende geld iets aan de werk
gelegenheid wordt gedaan,
bijvoorbeeld door arbeids
tijdverkorting. Afschaffing
van de prijscompensatie
wordt door links afgewezen.
Bovendien is het nog maar de
vraag of die afschaffing wel
het gewenste effect heeft,
wanneer daarna ook de belas
tinginkomsten weer teruglo
pen. Dat effect blijft het
meest beperkt, zo betoogt
ook minister Van der Stee,
wanneer alleen de uitkerin
gen en ambtenarensalarissen
bevroren worden. Daar profi
teert de schatkist het meest
Geen beslissingen
Het is niet te verwachten dat
nu, voor de verkiezingen,
reeds een beslissing over de
toekomst van de prijscom
pensatie zal vallen. Ook de
eenzijdige loonmatiging voor
uitkeringstrekkers en ambte-
Lubbers: uitgekiende taktiek.
naren lijkt - door het verzet
ertegen van D'66 (minister
Rood) - niet zomaar door het
kabinet te komen.
De strijd om de prijscompensa
tie zal dus wel gestreden wor
den in de kabinetsformatie.
Daarbij kan het er nog best
heet aan toe gaan. Het voor
stel van Lubbers betekent
immers in feite een dubbele
ontkoppeling. Niet alleen
worden de uitkeringen van
de gewone lonen losgekop
peld, maar ook worden de
ambtenarensalarissen van de
ontwikkeling van de lonen in
het bedrijfsleven losgemaakt.
En handhaving van de kop
peling is - behalve de afwij
zing van de kruisraketten - zo
ongeveer het enige strijdpunt
dat de PvdA is overgebleven.
Op het eerste gezicht lijkt het
moedig van het CDA om kort
voor verkiezingen de prijs
compensatie ter discussie te
stellen, electoraal toch geen
populair item Maar omdat
het CDA toch wel van rege
ringsdeelname verzekerd is,
en de antipathie tegen de so
cialisten by de CDA-top aller
minst is verdwenen, zou het
wel eens heel wat minder toe
vallig kunnen zijn dat het
CDA zo vlak vóór 8 septem
ber juist die twee kwesties
benadrukt waarbij de ver
schillen met de PvdA het
grootst zijn.
HANS DE BRUUN
