c
In de
gaten
PvdA-leden pleiten voor
vrouw in wethoudersteam
Aanhoudend verzet
bewoners Rosenburch
tegen huurverhoging
3
Bouwen in binnenstad: geheid
maar niet van 'n leien dakje
Voorzichtig geformuleerde motie maant fractie
Afscheid
Toos Kop
Leiden
LEIDEN - De PvdA-fractie
moet de keuze van een
nieuwe (kandidaat)wet-
houder van onderwijs, sa
menlevingsopbouw en
emancipatie opnieuw in
overweging nemen. Dat is
de mening van de gister
avond gehouden leden
vergadering. Met tweeder
de meerderheid namen de
ongeveer honderd aanwe
zige leden een motie aan
waarin de fractie om een
heroverweging werd ver
zocht.
De fractie besloot vorige week Jit
Peters als kandidaat naar voren
te schuiven. Hiermee werd de
fractiespecialiste op het gebied
van samenlevingsopbouw en
emancipatie, Henriëtte van Don
gen, gepasseerd.
In de uitspraak van de ledenverga
dering werd rekening gehouden
met het feit dat de PvdA lande
lijk streeft naar een minimum
van 25 procent vrouwen in poli
tieke functies en dat dit percen
tage bij de kandidaatstelling
voor de raadsverkiezingen door
de Leidse afdeling nog is ver
hoogd tot 35 procent.
Tevens werd door de leden over
wogen dat zowel in het verkie
zingsprogramma als in het colle
geprogramma een voorkeursbe
handeling voor vrouwen is opge
nomen en dat een vrouwelijke
kandidate beschikbaar is.
Gespannen voet
De leden spraken als hun mening
uit dat de handelwijze van de
fractie om geen enkele vrouw
voor het vervullen van een wet
houdersfunctie voor te dragen -
op gespannen voet staat met de
principes die ten grondslag heb
ben gelegen aan de kandidaat
stelling voor de gemeenteraad en
het verkiezingsprogramma van
de PvdA.
ZATERDAG 28 AUGUSTUS 1982
Burgemeester
Goekoop
overhandigt
telefoniste/dichte
res
Toos Kop de
Jan van Houtpen
ning.
LEIDEN - "Stadhuis, ik zal u door
verbinden" of "Leiden mijn stad,
duizend herinneringen vanuit
mijn 'jeugd komen weer op mij
af'. Bij Toos Kop kun je kiezen.
Beide zinnen heeft ze al vele ma
len uitgesproken. De één kent
haar als telefoniste op het stad
huis, terwijl de ander niet beter
weet dan dat ze dichteres is.
De grote toewijding die zij in beide
functies aan de dag heeft gelegd,
heeft het college van B en W wil
len honoreren met de Jan van
Houtpenning. Deze belangrijke
LEIDEN Nog steeds is het bij de
bejaardenserviceflat Rosen
burch geen koek en ei tussen de
stichting die de flat beheert en de
bewoners. Al jaren liggen stich
ting 'De Adelaar' en bewoners
overhoop over de huren en in
spraak voor de bewoners gaat.
De laatste poging om tot een
compromis te komen is nu we
derom een mislukking gewor
den.
Het bewonerscomité, onder voor
zitterschap van bewoner Berg
man, heeft niet alleen het ver
trouwen in het stichtingsbestuur
verloren, ook de gemeente heeft
het wat het comité betreft ver
bruid. De gemeente, die zich
voor twaalf miljoen garant heeft
gesteld mocht de stichting 'De
Adelaar' failliet gaan, lijkt er vol
gens het comité namelijk veel
voor te voelen de huren te hou
den zoals de stichting dat wil. En
de noodzaak van een verlaging
van de huidige huren, dat staat
volgens de bewoners van Rosen
burch juist als een paal boven
water.
Drie maanden geleden diende het
stichtingsbestuur van 'De Ade
laar' een compromis-voorstel in
bij wethouder Bordewijk van fi-
LEIDEN - "Een gebed zonder
end", dat zijn de meeste woning-
bouwplannetjes voor open gaten
in de binnenstad. Met genoegen
presenteert de Leidse wethouder
van volkshuisvesting steeds het
bouwprogramma voor het vol
gend jaar. Goed nieuws, lijkt het
telkens weer. Maar, steevast
blijft de bouw in de binnenstad
achter bij de verwachtingen.
Niet verwonderlijk als men be
denkt wat er allemaal komt kij
ken voordat de eerste paal de
grond in gaat.
Het is al vaker betoogd in deze ko
lommen: voordat het bankstel en
een televisietoestel in de hoek
van een woningwetwoning staan
is er heel wat tijd verstreken.
Niet alleen het bouwen in een be
staande omgeving is een moeilij
ke zaak. Elk stukje grond in de
binnenstad moet eerst door de
gemeentelijke onderscheiding
heeft Toos Kop (63) gistermiddag
bij haar afscheidsreceptie in ont
vangst genomen
nancièn. Dit voorstel hield in dat
alle bewoners van Rosenburch
een huur van 841 gulden per
maand zouden moeten betalen.
Nu betalen de bewoners van het
oudste gedeelte van Rosenburch
nog 937 gulden en bewoners van
het nieuwe gedeelte 899 gulden,
hoewel de meesten weigeren de
laatste huurverhoging van 94
gulden te voldoen. Wanneer de
bewoners akkoord waren gegaan
met het compromis-voorstel van
'De Adelaar' hadden ze, evenals
de gemeente, een zetel in het be
stuur gekregen.
De bewoners deden dat echter
niet. Integendeel, het bewoners
comité kwam met een tegen
voorstel. Dit voorstel echter
766 gulden huur per maand voor
alle bewoners zou door wet
houder Bordewijk niet eens zijn
bekeken. "Wij werden op wel
zeer onelegante wijze de deur ge
wezen. De wethouder was voor
het voorstel van de stichting.
Wanneer wij dat voorstel niet
slikten, konden we wel vertrek
ken", aldus Bergman en ex-Ro-
senburcher Muller die tegen
woordig als financieel adviseur
van het bewonerscomité op
treedt. Volgens hen wil zowel de
gemeente bevochten worden.
Onder de belangstellenden op de
onroerend-goed markt bevinden
zich de meest uiteenlopende fi
guren: eerlijke zakenlui en op
lichters, mensen die hun zwarte
geld kwijt moeten, beruchte on
roerend goed b.v.'s, projectont
wikkelaars en pensioenfondsen,
de universiteit én de reus onder
de onroerend goed-eigenaren: de
gemeente zelf.
Jaarfijks vinden in Leiden zo'n 700
onroerend goed-transacties
plaats. De afdeling grondzaken
van de gemeente houdt die
'markt' goed in de gaten. Uit ge
gevens van het kadaster krijgt
men een aardige indruk van ei
gendom en handel in onroerend
goed: hoeveel transacties er
plaats vinden, wie als koper en
verkoper optreden en wat de ver
koopprijzen zijn. Vaak gaat ook
Na een dienstverband van 36 jaar
verlaat de geboren en getogen
Leidse het stadhuis. Sinds 1947
was zij daar de meest "centrale"
figuur in het gemeentelijk appa
raat. Aanvankelijk als telefonis
te/typiste, later als hoofd van de
telefooncentrale.
Het dichten deed zij al vanaf haar
negentiende jaar. Nu heeft ze
ruim 7400 gedichten, keurig geor
dend in mappen, op haar conto
staan. Daar zijn inmiddels al
twee gedichtenbundeltjes van
uitgekomen.
stichting als de gemeente koste
wat het kost de exploitatie van
Rosenburch rond hebben. Berg
man: "Maar dat moet over de
hoofden van de bewoners die al
lemaal even goed weten dat de
begroting van Rosenburch te
hoog is door wanbeleid van de
vorige beheerder".
Extra kosten
De 'zaak Rosenburch' kwam al in
1978 aan het rollen. Door gerom
mel van slecht bij kas zittende
bouwondernemingen bracht de
bouw van Rosenburch heel wat
extra kosten met zich mee. Bo
vendien werd, zonder eerst de
mening van de bewoners te vra
gen, nog eens een miljoen gulden
besteed aan een (voor bejaarden
moeilijk bereikbaar) dakterras
en een parkeergarage. Slechts
vier bewoners van Rosenburch
hebben echter een auto
In de afgelopen jaren waren de be
moeienissen van de burgerraads
man, kantonrechter en huurad
viescommissie (die alle de bewo
ners van Rosenburch in het ge
lijk stelden) echter niet voldoen
de om de huurperikelen tot een
goed einde te brengen. Welis-
een hele b.v. in andere handen
over en blijft onduidelijk welke
som geld met een transactie ge
moeid is.
Namen die de afgelopen jaren re
gelmatig voorkwamen in de
Leidse onroerend goed-handel
zijn die van De Bolster, Pasman,
Fakkel, Korswagen, Lesquillier
en Van Brussel. Soms zijn het
combinaties van die namen of
onduidelijke b.v.-tjes met het
zelfde adres. De één blijkt een
duidelijke voorliefde de hebben
voor oude pandjes in de binnen
stad (wonen in de binnenstad is
zeer in trek), anderen zijn er al
leen op uit het gekochte onroe
rend goed zo snel mogelijk met
een flinke winst weer van de
hand te doen. Jaarlijks gaan er
vele miljoenen om in dit wereld
je.
waar is de verantwoordelijke be
heerder van Rosenburch inmid
dels ontslagen en ook bestuurs
leden van de stichting die de be
heerder zijn gang lieten gaan,
zijn inmiddels opgestapt. Maar
de nieuwe bestuursleden moeten
de hoge kosten die de afgelopen
jaren zijn gemaakt echter nog
steeds via de huren rechttrek
ken. De bewoners weigeren op
hun beurt kosten te dekken die
wat hen betreft niet gemaakt
hadden hoeven en mogen wor
den.
Bestuurslid De Koning van Rosen
burch wil zich liever niet uitlaten
Vaak ontbreekt het de gemeente
aan wettelijke middelen (en geld)
om bepaalde zaken in de gewen
ste richting te sturen, ook al is
het aantal ongewenste ontwikke
lingen de laatste jaren, in de ogen
van de gemeente, aanzienlijk te
ruggelopen. Op elke vierkante
meter grond in de binnenstad zit
ten echter zoveel belangen dat
het onmogelijk is die met elkaar
te verenigen. Projectontwikkela
ren, beleggings- en financie
ringsmaatschappijen hebben be
lang bij de bouw van kantoren,
winkelcentra en luxe apparte
menten, de middenstand bij ver
sterking en modernisering van
het kernwinkelapparaat, het za
kenleven bij een centrum van fi
nanciële en zakelijke dienstver
lening, de toeristenindustrie bij
hotelaccomodaties en uitgaans
over de geschiedenis van de ser
viceflat: "Ik kan niet zeggen of er
vroeger wanbeleid is gevoerd,
toen was ik nog geen bestuurs
lid. Ik weet alleen dat ik nu met
de erfenis zit opgescheept en de
exploitatie van Rosenburch een
voudig moet worden rondge
maakt. Het gebouw staat er nu
eenmaal zoals het gebouwd is en
dan kun je een lang verhaal hou
den over hoe het eigenlijk had
gemoeten, maar dat haalt niets
uit".
Met de gemeente is de stichting in
middels in overleg om maatrege
len te bedenken waardoor de be-
mogelijkheden, buurtbewoners
bij het zo aangenaam mogelijk
wonen in hun buurt en de ge
meente en woningbouwvereni
gingen bij de bouw van woning
wetwoningen voor de velen wo
ningzoekenden.
De gemeente zal grond of opstallen
in de stad alleen kopen als het
daardoor mogelijk wordt het be
stemmingsplan voor een wijk te
verwezenlijken ofwel betaalbare
woningen op de desbetreffende
grond te bouwen. Na aankoop
volgt meestal sloop en het bouw-
rijpmaken van de grond. Vervol
gens wordt een voorbereidings
team ingesteld die een inventari
satie maakt van het aantal te
bouwen woningen. In zo'n team
hebben alle belanghebbenden
zitting, inclusief de toekomstige
bewoners. Vervolgens wordt een
programma van eisen opgesteld
woners hun volledige huur gaan
betalen. "Wanneer de huurver
hogingen niet worden betaald,
komt de stichting in moeilijkhe
den en moet de zogenaamde ge
meentegarantie worden aange
sproken. De gemeente wil dat te
gen elke prijs voorkomen en er
zullen dus maatregelen moeten
komen".
Een woordvoerder van de gemeen
te bevestigt dat er overleg gaan
de is. "Het is zeer voorbarig van
het bewonerscomité om het
compromis—voorstel van de
stichting verwerpen. Voor ons is
er tot nu toe nog niets besloten".
(wat voor soort woningen er
moeten komen) en wordt de ar
chitect en de woningbouwver
eniging, die de nieuwe huizen
gaat beheren, gekozen.
Nadat een bebouwingsvoorstel is
gemaakt, gaat dit ter beoordeling
naar het college van B en W en
naar de raadscommissie voor de
volkshuisvesting. Als die er het
hunne van hebben gezegd, kan
de architect, na eerst een schets
ontwerp te hebben getoond, een
definitief ontwerp voor een
bouwplan maken. Wanneer het
definitieve ontwerp is goedge
keurd volgen de bestektekenin
gen, een begroting en een exploi-
tatieopzet voor de nieuwbouw
Daarna wordt met de provinciale
directie voor de volkhuisvesting
in Den Haag overlegd over de fi
nanciën en worden zo mogelijk
huurafspraken gemaakt
Boetekleed
Aan de stemming over de motie,
die schriftelijk werd gehouden,
ging een langdurig debat vooraf.
De voorzitter van het partijbe
stuur, Van Rij trok het boe
tekleed aan en verklaarde dat het
bestuur achteraf tot de conclusie
was gekomen dat de stellingna-
me van de partij over positieve
discriminatie van vrouwen de
doorslag had moeten geven.
Voorzitter Van Rij vond ook dat de
handelwijze van de fractie on
zorgvuldig was geweest "Het be
stuur is niet alert genoeg ge
weest Een tekortkoming, naar
wij achteraf inzien", aldus Van
Rij. Het bestuur vond echter in
meerderheid dat de beslissing
niet teruggedraaid kon worden
en beperkte zich tot een verzoek
aan de fractie om in de toekomst
meer rekening te houden met dit
standpunt
Wethouder Tesselaar. de woord
voerder van de fractie, legde uit
dat de fractie niet alleen tot de
beslissing was gekomen op
grond van positieve discrimina
tie. Ook de politieke verwant
schap met de fractie, de capaci
teit om politiek leiding te geven
aan ambtenaren, het inzicht in de
besluitvorming, het passen in
het wethoudersteam en specia
listische kennis tegenover alge
mene kennis zouden volgens
Tesselaar een rol hebben ge
speeld.
De plaats op de kandidatenlijst en
het aantal voorkeurstemmen
noemde hij argumenten van
geen belang. "Het ging vooral
om het politieke vertrouwen in
personen", aldus Tesselaar, die
overigens zei niet te willen pra
ten over de geschiktheid van de
kandidaten.
Omstreden
De slotopmerking van Tesselaar
dat er wel vrouwen in de fractie
zijn, die minder omstreden zijn,
bracht de fel discussiërende le
den geenszins tot bedaren.
De uitspraak van de ledenvergade
ring was een afgezwakte versie
van de oorspronkelijk ingedien
de motie. De oorspronkelijke
motie vroeg de fractie de keuze
te herzien. Dat werd gewijzigd in
een verzoek om het standpunt te
heroverwegen.
Tesselaar verklaarde na de stem
ming de motie van de leden te
zullen uitvoeren De kans dat de
fractie de beslissing alsnog ver
anderd werd evenwel door velen
gering geacht.
Nadat tenslotte de raadscomissie
haar goedkeuring aan het geheel
heeft gegeven volgt de aanbeste
ding bij een aannemer. Vervol
gens vragen B en W een rijks le
ning aan waarvoor ook toestem
ming van de gemeenteraad is
vereist. Pas als de ministeriële
beschikking binnen is, kan de
eerste paal worden geslagen. Al
met al kan de voorbereidingspro
cedure wel één tot twee jaar du
ren. En dan moeten de plannen
zich tussentijds niet wijzigen en
moeten ergeen bezwaarschriften
worden ingediend anders komt
het eind helemaal niet in zicht.
Ellenlange procedures en legio
problemen bij de verwerving van
grond hebben al heel wat plan
netjes voor open gaten in de bin
nenstad vertraagd. Drama's kun
nen ambtenaren van de gemeen
te vertellen over de Mirakelstoeg
en het terrein van De Overdekte
waar nu eindelijk gebouwd
wordt. Of over de Middelweg
waar nog steeds gebouwd moet
worden. Al jarenlang worden er
plannen gemaakt om op deze
plek, waar de Remonstrantse
kerk heeft gestaan, woningen te
bouwen. Oorspronkelijk zou de
Stichting Mariénhaven op deze
plaats 22 wooneenheden voor
oudere alleenstaanden neerzet
ten. Tal van keren zijn de plan
nen gewijzigd. De kerk was in
tussen gesloopt Door de slechte
situatie op de woningmarkt heeft
men uiteindelijk van het plan af
gezien.
Plannetje
De grond kwam vervolgens in han
den van de gemeente. Die opper
de de mogelykheid om op deze
plek een daklozencentmm te
vestigen, maar na protesten uit
de buurt moest men ook daarvan
afzien. Vervolgens maakte archi
tect Van Beek uit Warmond,
voor de gemeente een plannetje
om twintig woningwetwoningen
te bouwen voor één en tweeper
soonshuishoudens. Als niet op
nieuw een kink in de kabel komt
kan aannemer Van Hoorn uit
Kappele aan de IJsel nu echt aan
de slag. Bouwen in de binnen
stad gaat geheid maar niet van
een leien dakje.
JAN RIJSDAM
Op open plekken In de Leidse
binnenstadof op plaatsen
waar leegstaande of leegko
mende fabrieken staan, kun
nen de komende jaren bonder
den woningen worden ge-
boa wd. De bebouwing van de-
se "gaten" beeft de afgelopen
jaren voorrang gekregen bo
ven de bouw van een nieuwe
woonwijk in de StevenaboQes-
polder.
In een serie artikelen besteden
we de somermaanden aan
dacht aan de woningbouw
plannen die nog voor de bin
nenstad op stapel slaan. Niet
alle plannen aljn even bard,
sommige telfs t wljfelachtig.
De gemeente tal in de komen
de jaren alles op alles moeten
netten op alle "gaten" In de
binnenstad bebouwd te krij
gen.
