■c
'Het is nonsens dat er
teveel kunstenaars zijn'
c
c
c
J
3
Directeur 300-jarige Koninldijke Academie:
3
3
Scheepvaart
„ATERDAG 21 AUGUSTUS 1982
Kunst
(Door Peter Huysman)
DEN HAAG (GPD) "Het is baarlijke nonsens dat er te
veel kunstenaars zouden zijn. We vinden toch ook niet
dat er al genoeg politici zijn, of wetenschappers, of uit-
vinders. Het is toch fantastisch dat er in dit aardse tra
nendal nog mensen zijn die iets moois, iets leuks, iets
dramatisch kunnen maken".
Het antwoord van beeldhouwer
Joop Beljon (60), directeur van
de Koninklijke Academie van
Beeldende Kunsten in Den Haag
die dit jaar 3 eeuwen bestaat, op
de vraag of al die afgestudeerden
j nu wel kans zien hun brood met
J kunst te verdienen. Naar het oor-
i deel van Beljon is het probleem
niet groter dan 20, 30 jaar gele
den. "Kunstenaars zullen het al
tijd moeilijk hebben. Dat onder
vond Rembrandt al. Authentici
teit en originaliteit krijgen zon
der uitzondering te maken met
afstotingsverschijnselen. Het
draait steeds om de vraag: wat
accepteert een samenleving? Es
sentieel voor een kunstenaar is
dat hij met iets nieuws, een nog
niet eerder vertoonde gedachte
of uiting op de proppen komt.
i Maar het publiek stelt het op
prijs wanneer het nieuwe op het
j oude, het bestaande Hikt".
Driehonderd jaar Koninklijke Aca
demie. Voor de meesten is de na
tionaal en internationaal erkende
en vermaarde kunstonderwijsin
stelling altijd gewoon "de teken
academie" gebleven. Dat er op
i de academie aan de Prinsesse-
gracht (schuin tegenover het
Centraal Station) bijvoorbeeld
óók geschilderd, geboetseerd en
gebeeldhouwd wordt en dat er
verder les wordt gegeven in gra
fische. typografische, textiele en
architectonische vormgeving, is
het gros van het publiek niet be
kend. "Je doorbreekt dat imago
niet makkelijk. Misschien dat
zo'n jubileumviering eraan bij
draagt, dat de mensen ontdek
ken wat wij werkelijk doen".
De school, waaraan vanwege de
aloude stevige banden met het
Oranje-huis 25 jaar geleden het
predikaat "koninklijk" werd ver
leend, is één van de oudste
kunstacademies in de wereld.
Die in het Italiaanse Bologna zou
nog ouder zijn maar bestaat niet
meer. In elk geval kan van de
"Koninklijke", die geboren is uit
de middeleeuwse gilden, worden
gezegd dat die vanaf 29 septem
ber 1682 ononderbroken dienst
heeft gedaan. Beljon: "We zijn er
in geslaagd om het 300 jaar vol te
houden. O, zeker, er zijn minder
florissante tijden geweest, perio
den waarin er weinig leerlingen
waren. Maar we hebben altijd de
steun van de overheid en het ko
ningshuis gehad, waardoor we er
weer bovenop kwamen".
Het jubileum wordt gevierd met
exposities in en buiten het ge
bouw. Er komt een grootscheep
se reünie van oud-leerlingen.
Oud-student, nu filmmaker Joop
Scheltens gaat voor de AVRO
een 50 minuten durende docu
mentaire over de academie ma
ken die in de loop van september
wordt uitgezonden. Met de Jo-
han Wagenaarstichting wordt
overleg gevoerd over een op
dracht aan een componist voor
een "passend" muziekstuk. Het
academie-gebouw wordt in feest
tooi gestoken en er worden tal
van beroemde buitenlandse kun
stenaars naar Den Haag utgeno-
digd.
Klapstuk
herdenkingsdag zelf (woensdag
29 september) wordt gehouden.
Daarvoor is de Ridderzaal ge
claimd. Er staat nog weinig vast
- kunstenaars zijn niet van die
"planners" - maar het moet
"goed" worden en vooral niet
"saai". Tijdens de bijeenkomst
zal het ere-lidmaatschap van de
academie worden verleend aan
Willem de Kooning, die tot grote
voldoening van Beljon heeft toe
gezegd de onderscheiding per
soonlijk in ontvangst te zullen
nemen. "De Kooning is al over
de 80, maar waarachtig, hij kómt.
Willem de Kooning wordt - ook
in de Verenigde Staten - gezien
als de belangrijkste Nederlandse
schilder van deze eeuw".
Spectaculair belooft het door de
bekende Amerikaanse, in Parijs
wonende ontwerpster Sheila
Hicks georganiseerde textiel-
sprookje te worden. Als de men
sen de Ridderzaal verlaten, zul
len zij geconfronteerd worden
met een reusachtige, doorzichti
ge, aan ballonnen opgehangen
en het Binnenhof overspannen
de hemel van vederlichte stof.
Beljon: "We zijn daar nog mee
bezig, het is erg moeilijk en ei
genlijk is 't nog een beetje ge
heim allemaal".
Voor Beljon staat het vast dat de
Koninklijke Academie van Beel
dende Kunsten in dit land de
beste school op dit gebied is.
"Het aanbod aan leerlingen is al
tijd even groot en onze selectie-
normen zijn hoger dan die van
andere instellingen. Onze leerlin
gen komen uit alle delen van het
land. Liever gezegd: uit alle de
len van de wereld zoals Israël,
Amerika, Canada, Iran, Ierland,
noem maar op".
Ereleden
"We onderhouden hechte contac
ten met het buitenland. Een
voorbeeld: laatst moest er voor
de kunstacademie in Dublin een
directeur worden geko-
of ik wilde méé-kiezen. Nee,
die erkenning van over de gren
zen voor onze school is er ge
woon. En heel wat beroemdhe
den zijn erelid: Marc Chagall.
Herbert Bayer, Mathias Goentz,
Sandu Dariè. Piet Zwart, Pierre
Szèkely, Sand berg. Yona Fried
man, Gonzalo Fonseca. Constan
tino Nivola. etc. Schilders als
Breitner, Maris, Israels en Bos
boom hebben in de vorige eeuw
een opleiding aan de Haagse aca
demie gevolgd. En nog recenter:
Peter Struycken, Ardy Struwer
en Kees van Bohemen studeer
den aan de Prinsessegracht 4. En
ook thans is er zeker geen onte
vredenheid over resultaten die
onze leerlingen boeken"
Joop Beljon zelf is nooit op de aca
demie geweest. "Ik had dus geen
enkel vooroordeel toen ik hier
kwam. Voordat ik tot directeur
werd benoemd had ik al een paar
lessen gegeven. Ik leerde daar
zelf ook veel van. Onderwijs ge
ven vind ik boeiend: iets over
dragen aan anderen, ogen ope
nen, de mensen het vermogen
proberen bij te brengen om de vi
suele werkelijkheid waar te ne
men, ze op het spoor zetten. Kijk.
je kan er natuurlijk nooit vanuit
gaan datje van iemand een groot
kunstenaar maakt. Kunst valt
niet over te dragen, dat zit in je,
dat is je gevoelsleven en dat is
van jezelf. Maar in die vijf jaar
opleiding kun je wel ambachte
lijkheid leren".
Frivool
De laatste 15 jaar is Beljon blijven
lesgeven, al hoeft hij dat als di
recteur niet. Twee keer in de
week geeft hij aan 5 10 leerlin
gen omgevingsvormgeving. Een
jonge tak in de beeldhouwerij,
een nieuw vak dat nog bijna ner
gens wordt onderwezen. In één
van zijn boeken, "Zo doe je dat"
(Grondbeginselen van vormge
ving, 1976), schrijft Beljon onder
meer: "Er zijn geruststellende
vormen, zogls er ook angstaan a-
gende vormen zijn, frivole vor
men. ingetogen vormen, intelli
gente en domme vormen. Of het
nu gaat om een hele stad of al
leen maar om een melkkruk. of
het nu gaat om een balzaal of een
kerkhof, een kroontjespen of een
schrijfmachine, de vorm doet
ons iets. beinvloed ons. Onze
moderne steden bijvoorbeeld
zijn visueel gezien - alleraf-
schuwelijkste kakofonieën, dis
sonant volgt op dissonant, de
lucht zit optisch vol snerpende
geluiden en het is slechts een en
keling die er zich iets van aan
trekt".
Traditioneel gaat het beleid van de
academie uit van het vinden van
een balans tussen vrije, ongebon
den kunst en de toepassing van
kunst in de maatschappij. Vol
gens Beljon, zelf als kunstenaar
internationaal werkend en er
kend. kan het één niet zonder het
ander. "De meeste leraren bij ons
zijn die gedachtenkleur toege
daan. Een stad. vind ik, is niet al
leen om in te wonen, maar óók
om naar te kijken. Dat "kijk-
deel" moet voor rekening van de
kunst komen. De geschiedenis
van de wereld is voor velen een
aaneenschakeling van oorlogen,
voor anderen (voor mij bijvoor
beeld) een aaneenschakeling van
mooie, interessante dingen: Ve
netië, Egypte, huizen en pleinen,
monumenten. Als ik onze leerlin
gen hiervan zou kunnen door
dringen, ze er bewust van zou
kunnen maken dat wij horen bij
10.000 jaar kunstgeschiedenis,
dan zou ik blij wezen".
Hoogtepunt
Een omgevingsvormgever tracht
hoogtepunten in een stad of
landschap aan te brengen. Het
Academiedirecteur Joop Beljon
fraaie Haagse Plein-1813 is zo'n
plaats (ontworpen overigens
door een directeur van de Ko
ninklijke Academie). Beljon: "als
je daarlangs loopt, doet je dat
wat. Het geeft je contact met de
stad, met de generaties die vóór
je leefden. Wij proberen dat óók,
al zijn wij niet zo goed als die
mensen van toen. Als het effe
kan, moet je plezier in je leven
hebben, niet alles loodzwaar be
kijken. Dat wordt me wel kwa
lijk genomen, maar zo ben ik nu
eenmaal".
"Hoe paradoxaal het ook klinkt ik
geloof dat die levensfilosofie ver
band houdt met het feit dat ik de
oorlogsjaren heb meegemaakt,
voortvluchtig ben geweest, men
sen in levensgevaar heb gezien
Die periode uit je leven is niet
meer te ontkennen. Dat proef je
ook uit het werk van schrijvers
als Hermans en Reve Een soort
oppervlakigheid, die anderen,
jongeren vooral, gelukkig wèl
hebben, is je ontnomen"
Peil
Het peil van de hedendaagse beel
dende kunst in Nederland Bel
jon vraagt zich af hoe je dat zou
moeten beoordelen. "Dat hangt
af van je gevoelsleven, je ervarin
gen die je in het leven hebt opge
daan Ik maakte in de Verenigde
Staten een kunstenaar mee ter
ere van wie een beach-party was
georganiseerd. Hij voelde er niet
zo veel voor, maar niemand wist
dat de man gevochten had op de
stranden van de Pacific"
"Je kunt als kunstenaar nooit zeg
gen of je bezig bent je aandeel
aan een Gouden Eeuw te leve
ren Rembrandt en Van Ostayen
wisten dat ook niet. Dat waren
maar "schoffies die in de ogen
van de supporters van de verfijn
de schilderkunst maar gekke
dingen deden Kunst heeft alles
met mode te maken. In moeilijke
tijden is er behoefte aan zware,
dramatische kunst Bloed en
zweet, dat vindt de huidige gene
ratie prachtig"
PETER HUYSMAN
Bioscopen
Leidse bioscopen
LUXOR (121239): "Star Trek, deel 2",
da. 14.30. 19.00 en 21.15 uur, zo. 14.15,
16.30. 19.00 en 21.15 uur. al.
LIDO 1 (124130): "Porky's pikante pret-,
park", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo.
ook 16.45 uur. 16 jr.
LIDO 3: "Visiting hours", da. 19.00 en
21.15 uur, zo. ook 16.45 uur, 16 jr.
Kindermatinee: "Lekker lui genieten".
da. 14.30 E
ook 16.45 i
LIDO 4: "De rechter- en de linkerhand
van de duivel', da. 14.30, 19.00 en 21.15
uur, zo. ook 16.45 uur, al.
STUDIO (133210): "Sound of music",
da. 14.30 en 20.00 uur, al.
TRIANON (123875): "Le professionel",
da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. 14.15.
16.30, 19.00 en 21.15 uur, 16 jr.
REX (125414): "Bloedhete verleidsters",
da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Klaar, overboord",
za. 23.30 uur, 16 jr.
Bioscopen Alphen
(Voor reserveringen 01720-20800)
EURO 1: "Een soepzootje", da. 13.30,
18.45 en 21.15 uur, zo. 13.45, 16.15, 18.45
en 21.15 uur. al.
EURO 2: "Porky's pikante pretpark",
da. 13.30, 18.45 en 21.15 uur. zo. 13.30,
16.00, 18.30 en 21.00 uur, za. ook 24.00
uur, 16 jr.
EURO 3: "Papillon", da. 20.00 uur, do.,
vr., ma. en di. ook 13.30 uur, 12 jr.
Kindermatinee: "Sjors en Sjimmie en
de toverring", za., zo. en woe. 13.30 uur.
Nachtvoorstelling: "Dubbel zo lekker",
za. 24.00 uur, 18 jr.
EURO 4: "Hot bubble gum, deel 2", da
13.30, 18.45 en 21.15 uur, zo. 13.45, 16.15.
18.45 en 21.15 uur, za. ook 24.00 uur, 16
Bioscoop Voorschoten
(Voor reserveringen 01717-4354)
GREENWAY: "De vijf commando's",
do. tm. za. 19.30 uur. zo. 18.15 uur. 16 jr.
Exposities
Oegstgeest - Jacques van Bellen, Win
kelcentrum Langevoort 11 c/d, tot 26/9,
Eduard Vijsma, expositie van botani-
Scheepvaartinformatie over
de grote en kleine vaart
kunt u van maandag tot en
met vrijdag telefonisch ver
krijgen via nummer
071-144941, toestel 218. Bel
len tussen 9 en 12 uur.
"The French lieutenant's wi
tm. za. 21.30 uur. zo. 21.00
ma. tm. woe. 20.30 uur, 16 jr.
"Spiderman', do. en vr. 14.00
en woe. 15.45 uur, al.
Kindermatinee: "Frank en Frey"
zo., ma. en woe. 14.00 uur.
Bioscopen Katwijk
(Voor reserveringen 01718-74075)
CITY 1: "Stripes", da. 14.45, 18.45 en
21.15 uur. al.
CITY 2: "Conan, koning der barbaren",
da. 18.45 en 21.15 uur, 16 jr.
Kindermatinee: 'Tom en Jerry-festi-
val". da. 14.30 uur.
CITY 3: "En eeuwig zingen de bossen",
do., vr., za. en zo. 21.15 uur, al.
CITY 3: "Winden waaien om de rotsen",
ma., di. en woe. 21.15 uur, al
CITY 3: "Pas op of we slaan d'r op", da.
.4.45 en 18.45 uur, al.
CITY 4: "Tirolers in heet Bangkok", da.
14.45, 18.45 en 21.15 uur, 16 jr.
Kunstcentrum 'Langevoort' (O'geest):
Joop van Egmond (etsen, olieverven,
aquarellen), Dick van Hulst (betonplas-
tieken en Aquarellen), Gé Witman
(houtsculptures) en Jan van Zonneveld
(olieverven, aquarellen en zeefdruk
ken), di, wo, do. en vr. van 13.30 - 17.30
uur. vr.av. van 19 - 17 uur. (tot 21 sept.)
Rijksmuseum voor Volkenkunde
Steenstraat 1, t/m 3/10. 'Indianen
Mexico. Azteken in 't verleden. Nahi
van heden', ma t/m za van 10-17
zon- en feestdagen van 13-17 uur
HAAH!! IM
&AU3P cooe ws-r
Museum Boerhaave - Steenstraat la, t/m
5/9, tentoonstelling 'Het Kloppend
Hart', 10 jaar cardiologie in Nederland.*
Museum De Lakenhal: Expositie Thea
trale Collectie Hans van Oosterom, t/m
28 augustus
Museum De Lakenhal: Expositie "Jo-
han de Vries: van symbolist tot realist,
schilderijen en tekeningen 1914-1940". V
m 15 augustus
Ziekenhuizen
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Bezoekuren St. Ensabeth-Ziekenhuis:
Volwassenen dagelijks van 14.00-14.45
en van 18.30-19.30 uur Klasse afd: dage
lijks van 11.15-12 00 uur. van 14.00-14.45
uur en van 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: dagelijks van 11.15-
12.00 uur (alleen voor echtgenoot)
Bezoektijden Kinderkliniek
Dagelijks 15.00-15.45 uur en 18.30-19.0C
i 15.00-16.00 i
18.30-19.30 Bezoektijden kinderafdelingen
15.00-
Kinderatdeling dagelijks
18.30 uur.
Afdeling C.C.U. (hartbewaking) dage
lijks van 14.00-14.30 uur en van 19.00-
19.30 uur.
Intensieve verpleging: dagelijks van
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis - doorlopende be
zoektijd van 16.00 uur tot 20.00 uur; met
uitzondering van:
- de kinder- en jongerenafdeling: dage
lijks van 14.00 uur tot 19.00 uur.
de afdeling intensieve zorg. uitslui
tend na overleg met het hoofd van de
afdeling.
Sportmedisch Advies Centrum:
14.00-14.30 l
i 19.00-19.30 i
Academisch ziekenhuis
rel. 269111
Voor alle patiënten (behalve kinderen)
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30-19 30
Avondbezoekuur afdeling Verloskunde
18 00-19 00 uur
Praematurenafdeling dagelijks van
14 30-14.45 uur en van 18.30-18 45 uur
Bezoek aan ernstige pat tenten
Elke dag: 14 15-15.00 uur en 18 30-19.00
uur. (Alleen voor ouders van kinderen
karf er een afwijkende tijd afgesproken
worden met de hoofdverpleegkundige)
Alphen aan den Rijn
Rijnoord:
Bezoektijden 's middags 14.30-15.15
uur, 's avonds 18.30-19.30 uur. Extra be
zoek voor de hartbewaking: 's ochtends
11.00-11.30 uur Extra bezoek voor va
ders op de kraamafdeling 's avonds
19.30-20.30 uur. Kinderafdeling 's mid
dags 14.30-15.30 uur, 's middags alleen
voor ouders 14.30-18 30 uur
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip
hol (tel 020-175000)
(0udclieuius
21 augustus 1982
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
Uit het jongste rapport van
den Gouverneur van Atjeh en
Onderhoor igheden. I oopende
tot en met 27 juni ji. blijkt dal
de militaire manoeuvres een
weldadigen invloed hebben uit
geoefend op de hoofden en de
goedgezinde bevolking, die
door de voortdurende stoute
rooftochten van de marodeurs
(plunderaars) in onrust dreig
de te geraken. Meermalen werd
het bestuur door de hoofden van
voorgenomen aanvallen der
marodeurs verwittigd, waar
door deze konden worden verij
deld. Niettemin slaagde, in den
nacht van 18 op 19 juni, op Poe-
loe Bras eene bende van naar
.schatting 60 man er in de vee-
kraal en de koelieloodsen in
brand te steken, een mandoer
en vier Chineesche koelies tn
dienst van den administrateur
te vermoorden, nog verscheide
ne persone te verwonden en zich
meester te maken van goederen
en geld en eenige wapens. Na
dat een detachement van den
vasten wal ten getale van zestig
man was aangekomen kon met
de vervolging der roovers een
aanvang worden gemaakt
Vier van hen werden achter
haald, terwijl de bevolking
voortgaat met het opsporen der
misdadigers Ter hoogte van
Kali Lingkar is een transport
door de bende van Toekoe Ha-
san aangevallen. Verscheidene
goederen werden geroofd, eeni
ge fuseliers toerden getoond.
uxiartegenover de Atjehers
twee dooden en twee gewonden
verloren.
Vijftig jaar geleden
- Bij den aanleg van den
straatweg van Pompejt naar
Sorrento zijn, op 5 Meter onder
het tegenwoordige niveau drie
graftomben gevonden, vervaar
digd van groote «tukken tuf
steen. en voorts tien andere
grafkelders van grove tegels In
,h t\f.S.'C i. - tl.-l -
zich bij de skeletten heele graf-
uitrustingen, bestaande uit
vaasjes en kannen van allerlei
afmetingen, sommigen van ruw
hout, onbewerkt leem en ande
re, veel fijnere en versierd met
geometrische figuren Uit het
gevondene maakt men met ze
kerheid op. dat deze tomhen
zijn gebouiod in den tijd der
Samndische overheersing in
Sta bui tussrhen de 2de en 4de
eeuw voor Chrutn v
