Boeken worden vermoord
Am Iachtshuys
enige opleiding
handboekbinde
[Le/cfee
agenda
Straf geëist tegen
tipgevers overval
Boekbinder
in Wassenaar
bestrijdt de
verloedering
Leiderdorpse
brug gaat
spoedig open
Mislukte
poging om
gestolen
aandelen te
wisselen
Op Zoeterwoudse supermarkt
Busbaan mag van Zoeterwoude
WASSENAAR De Nederlandse pocketboeken, waarvan
de bladzijden vast gelijmd zitten aan de band, bestem
peld hij als "weggooi boeken". "Die lees je twee keer en
dan breken ze doormidden. Dat is een vervlakking van
het vak". En met wat van weemoed in zijn stem haalt hij
een paar Franse boeken. "Die zijn zo eenvoudig mogelijk
uitgevoerd, maar wel genaaid, in een slappe kaft. Daar
mee is het publiek tevreden".
Al dertig jaar ritten Willems en zijn vrouw in het vak, het vak van
boekbinden. "Dertig jaar geleden zijn we begonnen met een eigen
boekbinderij. We waren toen niet tevreden met de opleiding die hier
in werd gegeven. De grafische school leidt mensen op tot machine
werkers. Het handwerk in de boekbinderij moet gehandhaafd blij
ven, daarom geven wij cursussen. Acht jaar lang geven we die al,
waarvan de laatste vijf jaar in Wassenaar".
Aan de Van Zuylen en Nijevelt-
straat in het villadorp aan de
Noordzeekust staat het atelier
"Het Ambachthuys". 'Werk- en
opleidingscentrum voor het
boekbindersgilde' staat er op de
voordeur. De eerste verdieping
van het huis is volledig ingericht
als atelier. Snijmachines, boek-
persen, een machine om letters
in de kaft van het boek te pon
sen, kasten met honderden kope-
renletters, stempels, naaimachi
ne en een ontelbare hoeveelheid
ander materiaal. Materiaal dat
gebruikt wordt.
"Nieuw gereedschap is bijna niet
te betalen. Het is vaak zo duur
dat je er maar één kan kopen en
dat is natuurlijk niet te doen. Het
gereedschap moet allemaal met
de hand gemaakt worden, en dat
maakt het zo kostbaar. Daarom
tracht je zoveel mogelyk oud ge
reedschap over te nemen. Maar
dat valt niet mee. Het merendeel
van deze gereedschappen liggen
bij de antiquair of in het mu
seum. Dan komen ze in die stoffi
ge kelders en daar nooit meer uit.
Daar moeten ze niet liggen, ze
moeten gebruikt worden. Nu
moet ik spullen over de grens
gaan halen. Door mijn ervaring
kan ik daarvoor wel de beste weg
vinden. De weg om iets voor een
redelijke prijs te kopen".
Het graf in
De school in Wassenaar is voor Ne
derlandse begrippen uniek te
noemen. Het is de enige oplei
ding die is toegespitst op het
handboekbinden. Een twee-jari
ge cursus leidt op tot het certifi
caat 'jong-gezel handboekbin
den'. Een cursus die duidelijk in
trek is. "Uit alle hoeken van Ne
derland komen ze. Het zijn men
sen die geboeid zijn door het
boek. Zy moeten moeite doen
om ons te vinden, daarom zijn ze
ook zo gemotiveerd. Het zyn alle
maal boekliefhebbers".
Niet alleen 'amateurs' komen naar
het opleidingscentrum, maar
ook afgestudeerden van de grafi
sche school. "Om de puntjes op
de i te zetten. Bijvoorbeeld het
goud op snede leren ze daar
niet", aldus boekbinder Willems
die duidelijk plezier heeft in zijn
vak, of beter gezegd ambacht.
Want het geheim van de smid telt
hier ook. Bepaalde technieken
VRIJDAG 20 AUGUSTUS 1982
"Liever bind ik moderne boe
ken in. Ik ontwerp dan een ei
gen kaft en schutblad. Een boek
lees ik eerst, haal de essentie er
uit en daar wordt dan het ont
werp op afgestemd", aldus
boekbinder Willems.
worden mee in het graf geno
men. Volgens Willems gebeurde
dit vooral vroeger, tot zijn grote
spijt.
Een drijfveer voor hem om het vak
over te dragen.
"Je moet het levend houden het
boekbinden. Toen we begonnen
verklaarden ze ons voor gek dat
we het met de hand gingen doen.
Als we ergens een demonstratie
geven, lopen er vaak oudere
mensen langs. Die zeggen dan
dat ze dat vroeger ook gedaan
hebben. Op mijn vraag of ze het
aan iemand geleerd hebben, ant
woorden ze vaak ontkennend.
Het geheim gaat het graf in. Dat
willen we openbreken. Het vak
mag niet verloren gaan omdat
maar een paar mensen het kun
nen". Maar alles draagt de fami
lie Willems ook niet over, want
enkele 'oude recepten' blijven
ook bij hen verborgen.
Prijsverschil
In het Ambachthuys worden uiter
aard niet alleen cursussen gege
ven. Geheel los staat de eigenlij
ke boekbinderij. Het aantal men
sen dat namelijk een boek wil la
ten inbinden groeit gestadig. Me
vrouw Willems werkt op dit mo
ment aan een boek van ongeveer
vijftien centimeter dik met vry
grote pagina's uit 1600. "De fami
lie wil het boek in een behoorlij
ke staat achterlaten voor het na
geslacht. Als je zag wat er om
heen zat". Willems loopt weg en
komt met een stuk versleten kar
ton terug wat nauwelijks het pre
dikaat kaft kan dragen.
'Maar liever bind ik moderne boe
ken in. Ik ontwerp dan een eigen
kaft en schutblad. In dat ontwer
pen gaat vaak te veel tijd zitten.
Een boek lees ik eerst, haal de
essentie eruit en daar wordt dan
het ontwerp op afgestemd. Men
sen komen by me en zeggen dan
'maak er maar wat moois van'.
Ze willen het boek bewaren".
Set bewaren van boeken wordt
echter steeds moeilijker. De poc
kets van vandaag kunnen vol
gens Willems niet meer ingebon
den worden. Hij maakt zich daar
druk om: vervlakking en weg
gooi. "Het publiek slikt het te
makkelijk. Als er iets mankeert
gaan ze er niet mee terug naar de
winkel. Het innaaien van boeken
is niet veel duurder. Als het prijs
verschil vijf percent bedraagt by
de fabricage, is het veel De uit
geverijen moeten zoveel zelfres
pect hebben dat ze de boeken
weer gaan innaaien. Op deze ma
nier boeken uitgeven is gewoon
boeken vermoorden".
De Franse uitgeverijen moet eigen
lijk het voorbeeld zijn voor de
Nederlandse. De Franse boeken
worden met twee steken touw in
gebonden en een slappe kaft er
om. "Dan kan je naar de boek
binder gaan om er een band om
heen te zetten. Het boek is dan
voor jezelf meer waard. In Frank
rijk zie dan ook honderd maal zo
veel boekbinders als in Neder
land. Natuurlijk is Frankrijk wel
een stuk groter dan Nederland.
De uitgevers zouden ook hier
overstag moeten gaan. Het pu
bliek is dan tevreden en het vak
in bloei".
Kunstwerk
Het boekbinden is eigenlijk niet al
leen een vak apart, maar ook een
kunstuiting. De kunst van het
ontwerpen. "Ik breng de mensen
kleurgevoel bij. Ze moeten niet
alles van toeval laten afhangen.
Ik werk er naar toe om werk te
maken voor een tentoonstelling.
Natuurlijk moet niet van elk
boek een kunstwerk worden ge
maakt. Als de boekbinder een
behoorlijk niveau bereikt, kan
het best in een galerie. Als ik zie
wat ze daar soms te bieden heb
ben. Het probleem is natuurlijk
dat de boeken niet verkocht wor
den, de galeriehouders hebben
dan geen afzetgebied".
Eens per jaar staan de deuren van
het 'werk- en opleidingscentrum'
open voor bezoekers. "Op 'Kop
penmaandag', dat is de eerste
maandag na drie koningen in ja
nuari. Voor de grafische wereld
is koppenmaandag een feestdag.
De leerling van de boekbinderij
mocht vroeger op koppenmaan
dag de klanten af om nieuwjaar
te wensen. De fooi die ze kregen
gingen ze verdrinken. Een feest
dag".
Voor volgend jaar betekent het dat
op tien januari de familie Wil
lems een demonstratie en ten
toonstelling geeft. "Zet de datum
rustig alvast in de krant. De men
sen knippen het uit en onthou
den het. We hebben het al mee
gemaakt dat de mensen er niet in
konden".
De Zwitser H. Peller maakt op
'koppendag' komend jaar zijn
opwachting in Wassenaar. Peller
is de Zwitserse Willems. "Hij is
ook zo'n idealist, we voelen el
kaar aan. In Zwitserland is ook
een boekbinderschool, met de
zelfde opzet als die wij hebben.
Daar is nu ook een restaurateur-
school voor boeken geopend.
Dat is ook een echt' beroep".
Boekbinderij 'Het Ambachthuis'
waar je ook nog terecht kan om
één boek in te binden. "Ik moet
een aantal Staphorsterbijbels in
binden zoals vroeger", en dat be
tekent voor Willems veel beslag
op de bijbel en de bijbel een stuk
dikker maken. In de 'nieuwe' bij
bel die ingebonden is, bestaat
het achterste gedeelte uit lege
witte pagina's. "Ze moeten nu
eenmaal zo dik zijn".
LEIDERDORP - De Leiderdorpse
brug gaat hoogst waarschijnlijk
morgen weer open. Het verkeer
dat twee weken heeft moeten
omrijden, of via de rijksweg of
met het pontje, zal dan weer ge
bruik kunnen maken van de
brug. De brug over de Rijn is met
een extra busbaan verbreed.
De officiële planning was dat de
brug aanstaande zondag openge
steld zou worden. Met de 'afwer
king' van de brug is al begonnen
en een woordvoerder verklaarde
vanochtend dat als het allemaal
mee zou zitten, de brug zelfs van
daag nog open zou kunnen.
"Maar dan moet er wel overge
werkt worden". De hoeveelheid
borden en afzettingsmateriaal zal
misschien aan het begin van de
ze avond, maar anders morgen
overdag weggehaald worden.
WARMOND - Een inwoner uit Den
Haag probeerde gisteren gesto
len aandelen in te wisselen bij
een ABN bank in Den Haag. Het
personeel van de bank consta
teerde dat deze aandelen afkom
stig waren van een diefstal en
waarschuwde de politie.
De aandelen en nog wat andere
spullen werden in februari gesto
len uit een woning in de Beatrix -
laan in Warmond. In samenwer
king met de politie Vooschoten
en de recherche in Den Haag is
de man aangehouden. Een nader
onderzoek volgt.
Het gedeelte van de Hoge Rijndijk vanaf rijksweg 4 naar de katholieke kerk. Hier moet een busbaan komen.
ZOETERWOUDE - De gemeente
Zoeterwoude gaat akkoord met
een vnjliggende busbaan op het
traject rijksweg 4-Hoge Rijndyk
richting Rooms Katholieke kerk.
De bezwaren van omwonenden
zijn alle min of meer opgelost. De
gemeenteraad zal aanstaande
donderdag zijn fiat aan de bus
baan moeten geven.
De busbaan valt in het kader van
het "Experimenteer project
Leidse Baan". Daarmee wordt
beoogd dat de bus op bepaalde
weggedeelten een vrije baan
krijgt, zodat de bus sneller het
trgject kan afleggen. Voor Zoe
terwoude beteknde dit een bus
baan vanaf de viaduct rijksweg
vier tot aan de halte by de kerk
op de Hoge Rijndyk. Voordat de
gemeente haar goedkeuring hier
aan gaf, besloot zy voor de direct
omwonenden een hoorzitting te
houden.
Ondanks de hoorzitting in februari
vorig jaar, dienden een aantal be
woners bezwaarschriften in. Op
9 februari van dit jaar werd we
derom een informatie-avond
georganiseerd. Zowel de indie
ners van de bezwaarschriften als
rijkswaterstaat, waren deze
avond aanwezig. Het belangrijk
ste discussiepunt bleek de veilig
heid voor kinderen en bejaarden
op dit gedeelte van de Hoge Rijn
dijk.
Het verzoek om over de totale leng
te van de busbaan op Zoeter-
wouds grondgebied een hek
werk op de stoep te plaatsen, is
onlangs door rijkswaterstaat ge
honoreerd. De gemeente ziet dan
ook nu geen redenen meer om de
vergunning voor de busbaan te
weigeren. Volgens de gemeente
is aan de geuite bezwaren vol
doende tegemoet gekomen.
DEN HAAG, ZOETERWOUDE -
Officier van justitie mr. Dek
heeft gisteren voor de Haagse
rechtbank achttien maanden ge
vangenisstraf geëist tegen twee
Haagse glazenwassers. Het duo
wordt ervan verdacht een Rotter
damse bende te hebben getipt
voor de overval op een geldloper
van supermarkt de Lijnbaan in
Zoeterwoude begin dit jaar.
Bij de overval werd bijna 25.000
gulden buitgemaakt. De twee
tipgevers maakten deel uit van
een bende die onder andere in
Zuid-Holland, Utrecht en Noord-
Brabant op rooftocht ging. Zes
van hen zijn eerder tot forse ge
vangenisstraffen veroordeeld.
Een tipgever uit Papendrecht die
verantwoordelijk was voor twee
overvallen rond Rotterdam hoor
de gisteren tweëenhalf jaar tegen
zich eisen. Om de bende te pak
ken en de zaak rond te krijgen
heeft een aantal rechercheurs
honderden overuren moeten ma
ken. Omdat deze overuren in het
kader van de bezuinigingen niet
meer worden uitbetaald zijn de
i omgezet in vrije tijd.
Officier van justitie mr. Dek zei gis
teren onder meer dat als de twee
Haagse tipgevers er niet zouden
zijn geweest er ook geen overval
in Zoeterwoude zou zijn ge
weest. Hy noemde het gedrag
de twee "een zeer ernstige
VRIJDAG
Morswijk, Topaaslaan 19: gehandicap-
tensoos, 10-15 uur. tel. 02522-14797.
Leiderdorp - Sjelter, rommelmarkt, 10
Leiden. Leids Vrijetijdscentrum, Bree
straat 66: film Le juge fayard van Yves
Boisset, 20 en 22.15 uur.
Leids Vrijetijdscentrum, Breestraat 66:
optreden groep Red Zebra, 21.00 uur.
Lesbiese Vrouwen Leiden, Caecilia-
straat 18: film "Een vrouw als Eva", 20
NVSH-trefcentrum, Rapenburg 48:
open soos, 22 uur.
Voorschoten. Lindehoeve swingavond.
Vrouwenhuis, Hooigracht 79: café
avond, 21-1 uur.
Leidse Werkgroep Homoseksualiteit,
Caeciliastraat 18: jongerencafé tot onge
veer 20 jaar, 22 uur.
Jongeren Advies Centrum, Caecilia
straat 67, 14-17 ii
Voorschoten. Lindehoeve discoavond,
21 uur.
Leiderdorp. Informatiemarkt en brade
rie, Santhorst, 10 uur.
Sjelter, korfballen en viswedstrijd, 9
ZONDAG
Leiden. Leidse Werkgroep Homosek
sualiteit, Caeciliastraat 18: sociëteit "De
Roze Salon", 14-18 uur.
Voorschoten. Sporthal Vliethorst: start
Delftlandtoer en Veluwetochten, fiets
tochten, 8.30 uur.
Zoeterwoude. Terrein v.v. Meerburg:
start Rijnstreek Molenwandel toch ten,
9-14 uur.
Wassenaar. Kerkconcert Dorpskerk, 19
MAANDAG
Leiden. Ontmoetingscentrum, hoek
Boshuizerlaan: bejaardensoos Zuid-
West, 14.30 uur.
Stadhuis, gemeenteraad, 19.30 uur.
Voorschoten. Dorpskerk: orgel-beiaard-
i 24 li
Wijk I - Boerhaavedistrict, Binnenstad
noord, Groenoord, Kooi en Merenwijk:
zaterdag 08.00 uur tot zondag 08.00 uur
S. Kooijman, Noordeindsplein 2a, tel
122268; spreekuur volgens afspraak
Zondag 0.8.00 uur tot 24.00 uur: idem.
Wijk II - Binnenstad-zuid, Tuinstad
wijk, Professorenwijk, de Waard: zater
dag 08.00 uur tot zondag 08.00 uur W. da
Bruyne, de Laat de Kanterstraat 32, tel.
126866; spreekuur 12 uur en 17 ui
Zondag 08.00 uur tot 24.00 uur: idem.
Wijk III - Morskwartier, Haagwegkwar
tier, Zuid-West: zaterdag 08.00
zondag 08.00 uur H.J.H.R. Prince, Von
dellaan 58, tel. 761754; spreekuur vol
gens afspraak. Zondag 08.00 uur to
24.00 uur: W. Schellekens, Paganini-
straat 24, teL 764035; spreekuur volgens
afspraak.
De praktijk van de artsen Groeneveld,
R. van Leeuwen, Meijer, Reinders, Tan,
Van Tol, Verhage en Zwijnen burg
wordt zaterdag waargenomen door
M.J.H. van Tol, De Sitterlaan 80, tel.
142427; spreekuur van 11.00 tot 11.30 in
het gezondheidscentrum Merenwijk,
Rosmolen 2. Zondag neemt waar: R.
van Leeuwen, Hooigracht 48a, tel.
133834; spreekuur van 11.00 tot 11.30 in
het gezondheidscentrum Merenwijk,
Rosmolen 2.
LEIDERDORP - Zaterdag M.B. Lands
meer, Drakestein 2, Leiderdorp, tel.
413913. Zondag F.O.A.M. Kemme, Gro-
tiuslaan 12, Leiderdorp, tel. 893139.
Spreekuur zaterdag en zondag van 12.30
tot 13.00 uur, Florijn 10, Leiderdorp, tel.
891000.
OEGSTGEEST - Van zaterdag 10.00 tot
maandag 7.30 uur: E.J. Roelants, Frans
Halslaan 10, Oegstgeest, tel. 153747.
VOORSCHOTEN - Zaterdag B. Scho
tanus, Leidseweg 305, Voorschoten, tel.
071-766462. Zondag F. Koopmans, Sir
WinSton Churchilllaan ,teL 6352.
APOTHEKEN
De avond-, nacht- en zondagdienst van
de apotheken in de regio Leiden wordt
van vrijdag 20 augustus tot 27 augustus
«<ui V.C «uoiuc waargenomen door de Voorschotense
zaak waar een nassende straf aPotheek. Leidseweg 66, Voorschoten,
zaaK, waar een passende siral tel 2525. Boehm„ in,,,,,,, ia
voor moet komen
tel. 2525; Boehmer, Florijn 19, Leider-
dorp, tel. 894440 en Beker, Lijtweg 4,
Hy zei verder over de twee Haagse Oegstgeest, tel. 155482.
glazenwassers. "Dat ze by hun
werk niet alleen glazen wassen,
maar ook door de ramen heen tihtritn a rt^itm
kijken of er wat te halen valt en dierenartsen
dergelijke tips doorspelen". Uit- leiden - Voor de praktijk
spraak over twee weken.
WARMOND - Op de Kloosterwei,
een woonerf in Warmond raak
ten een bromfietser en een auto
met elkaar in botsing. De brom
fietser, een 18-jarig meisje uit
Warmond, liep daarbij enkele
kneuzingen op.
De automobiliste, een bewoonster
van de Kloosterwei, wilde net in
haar auto wegrijden, toen de
bromfietser kwam aanrijden. Ze
hadden elkaar niet opgemerkt,
waardoor het meisje tegen de
motorkap klapte.
ling, Helder en Roest: F. Muurling,
Plantsoen 23, Leiden, tel. 125057. Voor
de praktijk van Van der Wouw en Vest-
jens: E.J.M. v.d. Wouw, Boshuizerlaan
26, Leiden, tel. 764058.
OEGSTGEEST - R.J.W. Duyn, Pres.
Kennedylaan 260, tel. 153266.
VOORSCHOTEN - C. Westgeest, Leid
seweg 560, tel. 071-768616.
TANDARTSEN
De weekenddienst voor Leiden, Leider
dorp en Oegstgeest wordt waargeno
men door J.D. Pels, v.d. Valk Bouman-
weg 21, Leiderdorp, tel. 896896.
LEIDSCH DAGBLAD
DAGBLAD VOOR
LEIDEN EN
OMSTREKEN
Uitgave
Uitgeversmaatschappij
Leidsch Dagblad B V
Hoofdkantoor
Witte Singel 1. 2311 BG
LEIDEN
Poetbus 54. 2300 AB
LEIDEN
Teletoon 071-144941
Geen krant ontvangen
tel 07M23143
tussen 18 00-19 30 uur
(nabpzorging na 19 30 uur);
zaterdag van
iling te voldoen
Bij automatische
overschniving geen
administratie- en
abonnementsgelden
uitsluitend giro 3203571
t.n v Damiale Holding BV
te Haarlem
Kwartaalabonnement f 57,35
Per post 79.70
Ad|unct - hoofdredacteur
Per post 307.30
Directie G Koopman
Rubriekchefs:
J. Kroon (stad)
B.W.T. Jungman (plv)
H. I. J. Veldhuizen
(regio)
H. v.d. Post (plv)
W F J. Wirtz
(binnenland, buitenland,
economie)
J. Ruygrok-Hoogeveen
W C. H. Schrama
(nieuwsdienst en feature)
P C Rosier
(radio, televisie, kunst)
S. J. de Groot
(geestelijk leven)
Aangestoten bij de
Gemeenschappelijke
Persdienst met eigen
correspondenten o a. In:
Bonn. Brussel. Londen.
Parijs. Washington, Cfün>.
tel 071-144941 tst 222
