Heidemij ten gronde aan
onroerend- goedprojecten
Leidse Baha'is herdenken slachtoffers
De „rotte" kies van Brussel
AcWer9rond
1
Co-produktie wapens
kost rijk teveel geld
Mgr. Ernst (Pax Christi)
vindt stem advies fout
Door Peter
Bloemendaal
en
Ben Rogmans
ARNHEM - De gigant NV Heidemij Beheer ligt onderuit.
Opgesplitst in de financieel nog gezonde Heidemij Hol
ding, waarin Heidemij Nederland BV en Heideco BV in
de komende jaren moeten trachten om nog iets van de
nu danig verbleekte glorie van in 1888 opgerichte 'Ver
eniging ten algemene nutte' overeind te houden en in
het ongezonde deel onder de oude naam Heidemij Be
heer, die vier divisies telt en waarvoor surséance is
aangevraagd en gekregen.
Twaalfhonderd arbeidsplaatsen op de tocht bij een waslijst van dochter
ondernemingen in binnen- en buitenland, waarover de woensdag be
noemde bewindvoerder mr. D. Knottenbelt de komende weken een
oordeel moet vellen: doorgaan of kappen.
De activiteiten die de Heidemij de laatste tien jaar ontplooide op het
gebied van de ontwikkeling van grote onroerend-goedprojecten, blij
ken de grootste molensteen om de nek van het bedrijf te zijn geweest.
Activiteiten, die ver buiten het sinds 1888 bestaande traditionele werk
gebied van de Heidemij vielen.
Dat werkterrein werd bij de oprichting van de vereniging nauwgezet
afgebakend. Een groep landbouwers, eigenaren en pachters richtte op
initiatief van de Gelders-Overijsselse Maatschappij voor Landbouw
een vereniging op met als hoofddoel: het geven van deskundige voor
lichting en adviezen om de opbrengst van (woeste) gronden en viswater
te bevorderen en te verhogen.
Vier jaar later zette de Heidemij de eerste stap op weg naar de status van
gigant, waaraan dinsdag een einde kwam. Voor luttele guldens kocht
de vereniging een tweescharige door zes kanjers van ossen voortge
trokken ploeg. De eerste werkorganisatie was geboren. Personeelsbe
zetting: zeven man.
De leden van de raad van bestuur Hellema (links) en Schreve achter de tafel tijdens de persconferentie: de
gigant Heidemij heeft surséance van betaling aangevraagd.
VRIJDAG 20 AUGUSTUS 1982
Als het San Marcoplein een huiska
mer waszou je hem L-vormig
noemen doordat het Piazetta San
Marco haaks op het piazza San
Marco staat, en daar toch een on
verbrekelijke tweeëenheid mee
vormt. De 99 meter hoge campa
nile, die in de knik van de L
staat, vervult in die huiskamersi
tuatie de rol van staande sche
merlamp in vroeger tijden zelfs
letterlijk, toen de vergulde toren
spits als lichtbaken diende voor
de schepen.
De ineenlopende pleinen worden
door drie soorten levende wezens
bevolkt: 1. Italianen die iets te
koop aanbieden, 2. toeristen die
in hompjes van vijftig achter een
gids aansukkelen die een felge
kleurde opengeklapte paraplu
overdreven hoog boven zijn hoofd
houdt, en 3. zakjes maiskorrels in
de vorm van duiven.
Mij maak je althans niet wijs datje
vlees, bloed en ingewanden te
zien zou krijgen als je zo'n San
Marco-duif met een slagersmes
overdwars doormidden zou snij
den. Er zouden alleen maar hon
derden goudgele maiskorrels uit
rollen. Plichtmatig pikken ze, ter
opluistering van de foto van de
gulle geefster, wat maiskorrels op
(zonder zich, zoals de Amster
damse Dam-duiven, te laten ver
leiden tot hoererende hoogstand
jes op uitgestoken handen), stop
pen die weg in hun krop, en als ze
volgeladen zijn wieken zij op
naar een der daken rond het San
Marco-plein, waar, buiten het ge
zichtsveld van de toeristen, aan
lange lijnen plastic zakjes zijn
opgehangen waarin de duiven
de opgehaalde maiskorrels, goed
gedresseerd als ze zijn, weer heel
uitspuwen, opdat de zakjes met
maiskorrels de volgende dag op
nieuw voor 500 lire aan de toeris
ten verkocht kunnen worden.
Leer mij de Italianen kennen (en
hun duiven)!
De werkelijkheid schijnt toch nog
iets anders te zijn. In zijn schitte
rende boek 'A Traveller in Italy'
vertelt H. V. Morton hoe de dui
ven van het San Marcoplein elke
ochtend gevoed worden - een pri
vilege dat is toegekend aan de
verzekeringsmaatschappij Assi-
curazioni Generali, die zijn kan
toren juist achter het San Marc
oplein heeft. Gedurende de win
ter krijgen de duiven iedere dag
100 kilo mais en graan gevoerd
(de helft 's morgens, de helft 's
middags), in de zomer, als ze toch
al volgepropt worden door de toe
risten, wordt dat rantsoen gehal
veerd.
Morton beschrijft hoe dat gaat. Te
gen negenen in de ochtend ver
schijnt een man met een pet met
klep op zijn hoofd en een grijze
stofjas aan op het plein, die een
grote emmer met deksel draagt
waarop de letters A.G. geschil
derd staan Assicurazioni Gene
rali. Er hangt iets van verwach
ting in de lucht, maar de man
wordt slechts door een paar hon
derd duiven omringd; de meeste
duiven blijven nog in de nissen
en op de randen van de omrin
gende gebouwen zitten, omdat zij
weten dat er toch niet gestrooid
zal worden voordat de klok van
de campanile negen begint te
slaan. De man wacht.
In de verte begint een klok te lui
den, maar noch de man, noch de
duiven reageren daarop: het is
immers niet de klok van de cam
panile. Dan - beng - begint het.
De man strooit de mais op het
plein uit, eerst in de vorm van
een enorme letter A, dan in die
van een letter G. Tegelijkertijd
storten de duizenden duiven zich
van de daken af, in de richting
van man en mais. De eerste se
conden is de man nog zichtbaar
van zijn hoofd tot zijn middel,
daarna zie je alleen nog even zijn
hoofd boven de duivenmassa uit
steken, en ten slotte verdwijnt hij
compleet in een cycloon van dui
ven, schrijft H. V. Morton.
Al die duizenden duiven, die de
eeuwenoude gebouwen als rots
wanden gebruiken om er te neste
len en al hun ongëvoeg te depone
ren, berokkenen de mooiste stad
ter wereld daardoor natuurlijk
grote schade. Toch denken de Ve-
netianen er niet over de duiven of
een deel van de duiven te verja
gen of (zoals de Belgen onlangs
met hun overschot aan spreeu
wen deden) met dynamiet te ver
morzelen. Terwijl elders in Italië
alle vogels vogelvrij zijn en onge
breideld geschoten of gevangen
worden, worden de eetbare en
makkelijk te vangen duiven ge
spaard. Ook in de oorlog, toen het
voedsel schaars was, werden de
duiven niet gegeten.
In de middeleeuwen gebeurde dat
nog wel. Toen lieten de priesters
tijdens de Goede Week duizenden
duiven los vanaf de facade van
de basiliek, nadat hun pootjes
waren verzwaard met papieren
slingers. Veel duiven konden
daardoor gevangen worden, om
daarna opgegeten te worden.
Maar de duiven die wisten te ont
snappen, werden luid toegejuicht
en kregen voor eeuwig het recht
te blijven leven en niet te worden
gevangen.
Omdat die irrijbrief blijkbaar ook
voor hun nazaten gold, konden
de Venetianen op den duur de
vrijgestelde duiven en de te van
gen duiven niet meer uit elkaar
houden, en daaraan zou het dan
te danken zijn dat alle duiven in
Venetië nu onaantastbaar zijn
geworden. Want je wist nooit of
je niet een beschermde duif te
pakken had...
Groei
In de daarop volgende jaren
groeide de Nederlandse Hei
demij langzaam maar zeker
uit tot een niet meer weg te
denken bedrijf, dat meer en
meer de overheid in raad en
daad bijstond. Voorbeeld: de
totstandkoming van de Wet
op de Ruilverkaveling in 1924
werd nagenoeg volledig door
de Heidemij voorbereid. Van
af dat moment worden ruil
verkaveling, waterbeheer
sing en wegenbouw de
groeiende hoofdmoot in de
activiteiten van de vereni
ging.
In 1930 - het jaar waarin de cri
sis duidelijk gestalte krijgt -
gaat de Heidemij zich op ver
zoek van de regering ook be
zighouden met werkver
schaffing. Het 'ten algemene
nutte' in de doelstelling van
de vereniging nog eens extra
onderstrepend. De gefor
ceerd geschapen werkgele
genheid - voornamelijk pro
jecten met handwerk - wordt
een succes.
In 1952 zet de Heidemij de eer
ste stappen in het buitenland.
Voornamelijk in ontwikke
lingslanden, waar het op po
ten zetten van agrarische pro
jecten ter hand wordt geno
men. In 1953 maakt de Heide
mij opnieuw naam door in
Zeeland in snel tempo de gi
gantische schade na de wa
tersnood daar met modern
mechanisch materiaal weg te
werken. De groei zet door: in
1957 koop de Heidemij als
eerste in Nederland een com
puter voor de loonadmini
stratie.
Groei duurt echter niet eeuwig.
Als tegen het eind van de ja
ren '70 de economische reces
sie (de tweede in deze eeuw)
zich aandient, sluipen steeds
meer rode cijfers in de Heide-
mij-boekhouding. De NV
Heidemij Beheer zit op dat
moment al tot over haar oren
in de projectontwikkeling
(onroerend goed) in binnen-
en buitenland, hoofdzakelijk
België en Frankrijk.
In 1978 besluit de Heidemij om
als enige Nederlandse inves
teerder mee te draaien in de
bouw van een enorme kanto
renflat in het centrum van
Brussel. Kosten van de
bouw: circa 20 miljoen gul
den. Tegelijkertijd pakt de
Heidemij een ander project
aan: de bouw van een gigan
tisch bungalowpark in toeris
tisch Frankrijk.
'Rotte kies'
Het Brussel-project komt in de
Heidemij-portefeuille, nadat
een ingenieurs-adviesbureau
in de Belgische hoofdstad
(een van de vele dochteron
dernemingen van de Heide
mij) steeds meer betrokken
raakt bij het wegwerken van
'een rotte kies in het Brussel
se stadsbeeld'. Aanvankelijk
als adviseur, later ook als
geldschieter via het hoofd
kantoor in Arnhem. Het pro
ject ziet er aanvankelijk
winstgevend uit, maar dat
slaat al snel om in flinke ver
liesposten. De verliezen wor
den steeds groter, de daar
mee gepaard gaande rente
problemen eveneens.
De Heidemij heeft zich uitein
delijk met 32 mihoen gulden
investeringen in onroerend-
goedprojecten in België en
Frankrijk in een zaak ge
werkt waar niet meer uit te
komen was na het met een
sneltreinvaart instorten van
de onroerend-goed markt in
West-Europa. In 1978 had de
Heidemij nog zonder al te
veel kleerscheuren uit het
Brusselse project kunnen
stappen. Weliswaar met een
verlies van één tot twee mil
joen gulden, maar dat was al
tijd nog minder dan het ver-
liesniveau tot waar de Heide
mij nu is afgezakt.
De Heidemij-top durfde die
stap in 1978 echter niet aan.
Twee miljoen over de balk
was in dat jaar, toen de Hei
demij nog vijf miljoen gulden
winst maakte, een onaan
vaardbaar hoog bedrag aan
de verkeerde kant van de
boekhouding.
Dat jaar werd het laatste waarin
de'Heidemij nog winst boek
te. De raad van beheer be
sloot door te gaan met de pro
jecten in België en Frankrijk
en hoopte op een ommekeer
die dus niet kwam: de 'rotte
kies in het stadsbeeld van
Brussel' werd een rotte kies
in het Heidemij-apparaat, die
nu de rest van het gebit ook
heeft aangetast. De twee mil
joen gulden verlies die men
in 1978 niet aandurfde, is in
middels uitgegroeid tot 17
miljoen gulden werkelijk ver
lies in 1981. En een voor 1982
verwacht verlies van ruim 22
miljoen gulden.
'Minst slechte'
De laatste anderhalfjaar stapel
den de verliezen in België en
Frankrijk zich zo hoog op,
dat de Heidemij nog maar
één uitweg zag: de botte bijl
moest erin. „De minst slechte
oplossing", zegt F. H. Schre
ve. lid van de Raad van Be
heer. „Het niet afstoten van
de ongezonde delen van de
NV Heidemij Beheer zou
hebben betekend, dat het
complete bedrijf over enkele
jaren in een moeras van
schulden zou zijn weggezon
ken. Het ging de laatste
maanden veel te snel bergaf
waarts".
Mr. H. J. Hellema (Raad van
Bestuur) zei het dinsdag tij
dens de persconferentie in
het statige Hotel l'Europe in
Amsterdam bijzonder tref
fend: „De oude Heidemij was
een badkuip vol stoppen. De
enige manier, om een volko
men leeglopen van die bad
kuip tq voorkomen, was het
plaatsen van een groot schot
met de nieuw gezonde hol
ding aan de ene en de onge
zonde tak aan de andere
kant".
Eerdere pogingen van de Hei
demij om in overleg met de
banken het oude bedrijf op te
splitsen in meerdere nieuwe
holdings („Meer schotjes in
de badkuip", aldus mr. Helle
ma) liepen uiteindelijk in juni
dit jaar stuk op een gebrek
aan vertrouwen bij de ban
ken (RABO en ABN). Enkele
weken geleden besloot de
Heidemij na het bekend wor
den van de bar slechte half
jaarcijfers tot de ingrijpende
operatie. Het Heidemij-schip
moet nu verder varen onder
een nieuwe holding-vlag,
waarin die bedrijven zitten
die tot nu toe altijd winstge
vend zijn geweest. Geen won
der, dat mr. Hellema dinsdag
in Amsterdam de natie opti
mistisch kon voorrekenen:
„We maken dit jaar weer
winst".
De uiteindelijk funest gebleken
activiteiten in België en
Frankrijk waren wel de
grootste molensteen om de
Heidemij-nek, maar niet de
enige. De overheid, die tot
voor enkele jaren de Heide
mij ruimschoots van op
drachten voorzag, is sterk
aan het bezuinigen geslagen.
Verder is een viertal aanne
mingsbedrijven in de weg- en
waterbouw in België. Frank
rijk en Nederland onder de
rode streep terechtgekomen
bij gebrek aan opdrachten en
te hoge rentelasten. De brok
kenmakers: Lareco Neder
land BV, de WMN Neder
land, Novello SA Frankrijk
en Lareco NV België. Twaalf
honderd arbeidsplaatsen op
de tocht. Een derde van het
totale personeelsbestand, dat
overigens de afgelopen jaren
al met 1000 mensen is inge
krompen. Een waslijst BV's
en NV's in binnen- en buiten
land (23 in totaal), waarvan de
toekomst aan een wel zeer
dun zijden draadje hangt. De
surséance van betaling (aan
gevraagd door de moederon
derneming NV Heidemij Be
heer) betekent nog niet het
onmiddellijke einde van al
die bedrijven. De woensdag
benoemde bewindvoerder
mr. D. Knottenbelt, moet
gaan uitzoeken welke appels
aan de oude Heidemij-stam-
boom niet gezond zijn. De
'rotte bedrgven' zullen moe
ten sneuvelen.
Ogem methode
De manier, waarop'het aloude
Heidemij-eoncern nu met de
botte-bijlmethode in twee
PAGINA 13
stukken is gehakt, heefl veel
weg van de manier waarop
het OGEM-concern vong jaar
ter ziele ging. De 'rotte bedrij
ven' binnen de OGEM wer
den toen samengebracht in
een Sterfhuis BV Mr. Helle
ma vond deze vergelijking
dinsdag in Amsterdam uit
den boze. ..Gebruikt u de
term OGEM-truc alstublieft
niet. Dat slaat nergens op".
Mr. Schreve daarentegen gaf
woensdagochtend toe. dat de
nu gekozen constructie veel
weg heeft van de OGEM-truc.
„Met één verschil. Voor ons
is dit de enige verantwoorde
uitweg, de minst slechte,
waarvoor weloverwogen is
gekozen".
De nu gekozen methode, het
eenvoudigweg amputeren
van de zieke takken van het
concern, wordt door FNV-
man Geert Wijnhoven beti
teld als „de meest onbeschof
te keuze die maar mogelijk
is". Volgens Wgnhóven heelt
de Heidemij-directie zich
vanaf 1979 herhaaldelijk be
zondigd aan het uitleven van
persoonlijke investerings
hobby's van de topmannen
Van Dijk en Zonneveld re
creatieparken en bungalow
projecten in het buitenland.
In hoeverre die constatering
hout snijdt is niet duidelijk.
Wel staat vast. dat na het ver
trek van deze twee mensen
uit de Raad van Bestuur
(geëist door onder meer de
vakbonden) geen project be
slissingen meer zyn genomen
die achteraf extra nadelig
bleken. Het kwaad was toen
echter al geschied. De huidi
ge Raad van Bestuur zat met
een erfenis, die niet met twee
eerder opgestelde sanerings
plannen omver te halen was.
Schreve: „De saneringen wa
ren niet voldoende om het
bedrijf er weer bovenop te til
len. De neergang van de eco
nomie ging gewoon te snel.
We waren al te diep gezakt".
'Kansrijke startposi
ties'
Op 4 mei dit jaar schreef de
Raad van Bestuur in het
jaarverslag over 1981: „Wij
verwachten dat wg met 1981
het moeilijkste jaar achter
ons hebben. Wij mogen in
1982 nog niet op winst reke
nen. Wij hebben geconsta
teerd. dat ons bedrijf door
moeilijkheden mentaal is ge
sterkt. Het is duidelijk dat dit
is te danken aan de aanzet,
veerkracht en loyaliteit van
onze medewerkers. Wij zijn
hen daarvoor zeer erkente
lijk". En ook: „Het gezamen-
Ujk beleven van een moeilijk
jaar heefl ons mentaal ge
sterkt. Wij zullen enn slagen
ogenschijnlijk ongunstige
omstandigheden aan te grij
pen als kansrijke startposi
ties".
De 1200 Heidemg-werknemers
van de in het 'sterfhuis' on
dergebrachte dochteronder
nemingen zullen in de ko
mende weken de nodige
veerkracht en mentale sterk
te hard nodig hebben. Zij zgn
benieuwd hoe kansrijk de
startposities na deze giganti
sche klap zullen blgken. Eén
ding staat in ieder geval vast:
de 1200 personeelsleden ver
keren niet langer in 'ogen
schijnlijk ongunstige om
standigheden'...
De Bahé'is in Leiden en om
geving hebben een openbare
bijeenkomst uitgeschreven
om hun door geweld omge
komen geloofsgenoten te
herdenken. Dat gebeurt op
zondag 5 september 's
avonds om 8 uur in het kerke
lijk centrum 'De Regenboog'
te Leiden (Merenwijk).
"Sinds de islamitische revolu
tie in Iran van 1979 zijn in dat
land talrijke volgelingen van
het Bahéi-geloof het slachtof
fer geworden van doelbewus
te en meedogenloze vervol
ging", schrijft de plaatselijke
geestelijke raad van de Ba-
héis van Leiden in de aan
kondiging. De bijeenkomst is
niet alleen een herdenking
van hen die hun leven al
moesten geven, maar ook een
uur van "gebed om bescher
ming te vragen voor allen die
zich nog dagelijks bedreigd
weten".
Beroepingswerk. Hervorm
de Kerk: beroepen te Eg-
mond aan Zee en Egmond-
Binnen J. de Gier Marknesse-
Luttelgeest; aangenomen
naar Boxtel en Sint Michels-
gestel (protestantse gemeen
te) D. Stolk, gereformeerd
predikant te Leeuwedorp-
Wolphaartsdijk (Z.); bedankt
voor Houten (U.) L. H. Oos
ten Wouterswoude, voor Tho-
len G. C. Kunz Dordrecht.
Leven en vrede
Vredesconferentie. Negen
Scandinavische kerkleiders
hebben gisteren de kerken
uitgenodigd voor een vredes
conferentie in april volgend
jaar te Stockholm en Uppsa
la. Thema van de conferentie
zal zijn: 'Leven en vrede'.
Het hoofd van de Evangelisch-
Lutherse Kerk in Zweden,
aartsbisschop Olof Sundby,
ziet in deze conferentie een
vervolg op de internationale
vredesconferentie van we
reldgodsdiensten die in mei,
op uitnodiging van de Rus-
sisch-Orthodoxe Kerk, in
Moskou werd gehouden.
Voor de conferentie in Zwe
den worden alleen vertegen
woordigers van de christelij
ke kerken uitgenodigd.
"Een gezamenlijke oproep van
de kerken voor vrede en ont
wapening zal zijn uitwerking
op de politici niet missen",
meent aartsbisschop Sund
by.
Naar verluidt, heeft al een groot
aantal theologen en weten
schapsmensen op het gebied
van vredesvraagstukken me
dewerking toegezegd. De re
gering van Zweden draagt
voor een niet onaanzienlijk
deel bij in de kosten van de
conferentie.
Nobelprijs
De Amerikaanse taaldeskun
dige Kenneth L. Pike (70) is
een van de kandidaten voor
de Nobelprijs voor de vrede,
die eind oktober in Oslo
wordt uitgereikt. Pike is ja
renlang president geweest
van het Summer Institute of
Linguistics (SIL).
Deze organisatie, een zusteror
ganisatie van de Wycliffe Bij
belvertalers, werd in 1942 op
gericht voor hulp aan in
heemse volken. Het SIL is
gespecialiseerd in het ont
werpen van een alfabet voor
ongeschreven talen om men
sen te leren lezen en schrij
ven. Er'zijn 5000 talen op de
wereld. Men schat, dat er bij
na 3000, gesproken door zo'n
200 miljoen mensen, nooit op
schrift zijn gesteld.
Het SIL maakt ook woorden
boeken en eenvoudige lees
boeken, en verder vertaalt
het gedeelten van de bijbel.
Moon. De Amerikaanse rech
ter die sekteleider Moon (van
de Unified Family of Vereni
gingskerk) onlangs veroor
deelde wegens belastingont
duiking heeft het ministerie
van justitie in Washington la
ten weten, dat deze veroorde
ling geen reden hoeft te zijn
om de man het land uit te zet
ten.
"Het is de ergste soort van
perfectionisme, als huwelijk
spartners van elkaar levens
lange trouw verwachten en
een moment van ontrouw
('slippertje') niet kunnen ver
geven. De zonde van de part
ner onderdrukken of niet
meer waarderen is veel erger,
en dat komt heel vaak voor".
(John Tayler, anglikaans bis
schop in de buurt van Lon
den, in zijn bisdomblad
DEN HAAG (GPD) - De regering heeft geen geld meer om het Nederland
se bedrijfsleven te betrekken bij de aanschaf van defensiematerieel in
het buitenland. Co-produktie door bedrijven in ons land kan met langer
leiden tot hogere prijzen. Minister Van Mierlo (defensie) zei dit gisteren
in een gesprek met Tweede-Kamerleden over de aanschaf van 646
draagbare luchtdoelraketten.
Met die order is ruim 155 miljoen gulden gemoeid. De Amerikaanse fabri
kant General Dynamics is bereid om Fokker, Philips en Eurometaal b(J
de bouw te betrekken tot een totaal van 31 miljoen gulden Dat gaat
volgens Van Mierlo alleen door, als de Nederlandse bedrijven tegen
concurrerende prijzen kunnen werken. De wapens mogen geen stuiver
duurder worden dan bi) volledige fabricage in de Verenigde Staten
Totnogtoe heeft het kabinet vaak een meerprijs by defensieorders voor
zijn rekening genomen, als de werkgelegenheid in ons land daar baat
bij had. In beginsel kwam dat extra bedrag uit de kas van economische
of sociale zaken, en niet uit die van defensie zelf. Die departementen
hebben daar inmiddels echter geen geld meer voor
Van Mierlo zei dat de Europese Navo-landen zich tegenover de Verenigde
Staten krachtiger gaan opstellen om eens wat terug te krggen voor de
miljarden die Amerika verdient aan Europese wapenaankopen. Vol
gens hem beseft Washington dat het nu tgd wordt de daarover al vier
jaar geleden gemaakte afspraken gestand te doen
ETTEN LEUR (GPD) - Bisschop
H. Ernst van Breda heeft zich
gisteren, op een informatiedag in
Etten-Leur voor de komende
V red es week in september, afge
keerd van het zogenaamde stem
advies dat een vijftiental vredes
bewegingen met het oog op de
aanstaande verkiezingen heeft
gegeven. Onder deze bewegin
gen bevinden zich het Interker
kelijk Vredesberaad en de RK-
vred es beweging Pax Chnsti.
waarvan bisschop Ernst lande
lijk voorzitter is.
Bisschop Ernst is het absoluut on
eens met het feit dat Pax Christi
zich in de partijpolitiek begeeft
Bovendien zei hij in het verschij
nen van het stemadvies niet te
zijn gekend. Hg was met vakan
tie in Indonesië.