c
"Ziekteverzekering
moet op helling"
Raadsels onderzocht rond
dood Britse in S.-Arabië
Robeco heeft hoop
op einde recessie
VN willen mandaat
Unifil verlengen
Voedingsbond klaagt
over curator Gilda
Feyenoord vloert
Alphense Boys: 5—0
Zo doe je dat
Tuinhek dat vanzelf dicht gaat
Rekenmachine praat
Compleet
over
boek
isoleren
Sowjet-Unie
beproeft
nieuwe raket
DINSDAG 17 AUGUSTUS 1982
(Van onze correspondent Henk
Dam)
LONDEN - De rechtbank in het
Engelse Leeds is maandag als
nog begonnen met het onder
zoek naar de raadselachtige, met
tal van roddels en speculaties
omgeven dood van de Britse ver
pleegster Helen Smith, die drie
jaar geleden in Saoedi-Arabië om
het leven kwam.
Helen Smith werd op 20 mei 1979
dood aangetroffen buiten een
flatgebouw in Jeddah, Saoedi-
Arabië. Enkele meters van haar
vandaan lag het lijk van de Ne
derlandse zeeman Johannes Ot-
ten. Nooit is duidelijk geworden
hoe de twee jonge mensen om
het leven zijn gekomen. Het eni
ge dat vast staat, is dat Helen
Smith en Johannes Otten tot aan
hun dood aanwezig waren op een
feestje bij een Britse dokter,
waarbij ook een aantal Saoedi-
sche diplomaten aanwezig was.
Wat verder ook vast staat, is dat het
een nogal wild feest moet zijn ge
weest, waarbij de alcohol rijke
lijk vloeide, iets wat in Saoedi-
Arabië streng verboden is.
Een Saoedische patholoog-ana-
Varia
toom gaf enkele dagen na de
vondst van de twee lijken een
verklaring uit, waarin stond dat
Helen Smith en Johannes Otten
om het leven waren gekomen
doordat ze van het balkon van de
flat waar het feestje werd gehou
den, waren gevallen.
Voor de Britse ambassade in Saoe
di-Arabië was die verklaring vol
doende. en dat was dan dat. Dat
gold niet voor de vader van de
verpleegster, de 55-jange Ronald
Smith. Hij geloofde de officiële
verklaring, zoals hem die door
het Britse ministerie van buiten
landse zaken werd gegeven, een
voudigweg niet en eiste een on
derzoek.
De lijkschouwer in het arrondisse
ment waar Smith woont. PhiÜD
Gill, verklaarde zich evenwel al
direct niet bevoegd het onder
zoek te doen omdat het lijk van
de verpleegster op dat moment
nog in Saoedi-Arabië was.
De wet schrijft voor dat een lijk
schouwer alleen een onderzoek
kan doen naar een met twijfels
omgeven dood. als het lijk van de
betrokkene zich in zijn arrondis
sement bevindt. Ronald Smith
liet daarop het lijk van zijn doch
ter juni 1980 naar Leeds over
brengen, waar het zich vanaf dat
moment in een lijkenhuis be
vindt.
Gill bleef echter weigeren het on
derzoek te doen. Zijn argument
daarvoor was dat het lijk van He
len Smith als gevolg van het pa
thologisch onderzoek in Saoedi-
Arabië niet meer verder te onder
zoeken viel. Bovendien wonen
alle mensen die als getuige zou
den kunnen optreden (de aanwe
zigen op het feesfje dus) in het
buitenland en. aldus Gill,„ik heb
niet de macht om mensen op te
dragen te komen getuigen".
Ronald Smith liet zich daardoor
niet tegenhouden en begon een
proces tegen de lijkschouwer dat
hij in tweede instantie won.
Maandag is dus het proces in
Leeds begonnen, en al direct is
men op een juridische moeilijk
heid gestuit.
Ronald Smith wil dat een ander
dan Gill als lijkschouwer op
treedt, omdat hij hem, na het ju
ridische steekspel van de afgelo
pen jaren, mei ten onrecnte als
bevooroordeeld beschouwt.
Smith weigerde maandag bij het
proces aanwezig te zijn en liet
zijn advocaat om een vervanging
van Gill vragen.
Daarover moet nu eerst worden be
slist Ronald Smith wint daar
mee tijd, tijd die hy kan gebrui
ken om getuigen te benaderen.
De Britse arts die destijds het
feestje gaf. de thans in Australië
wonende Richard Arnot. heeft al
laten weten te willen getuigen
Smith heeft verder hoge verwach
tingen van de tekst van de ver
klaring die na de dood van zijn
dochter werd afgegeven door
mevrouw Penelope Arnot. de
vrouw van de arts. Die verkla
ring bevindt zich in de archieven
van het ministerie van buiten
landse zaken, en is nooit open
baar gemaakt.
Smith denkt dat deze verklaring en
getuigeverklaringen uiteindelijk
zijn stelling zullen bewezen dat
zijn dochter destijds op het feest
je is verkracht en vermoord, in
het bijzijn van of misschien wel
door de aanwezige Saoedische
diplomaten.
ROTTERDAM (ANP) - De Voedingsbond FNV heeft besloten om de
rechter-commissans die over het faillissement van Gilda gaat te vragen
ervoor te zorgen dat de merknamen en de recepten van de Gilda-pro-
dukten met by de nieuwe bv van Gillet. Gilda Consulting, terechtko
men.
"Wij vinden dat die man niet meer by het bedrijf aan de slag mag ko
men". zo verklaart een woordvoerder van de bond deze stap. De machi
nes en de gebouwen van Gilda zyn al van de failliete Gilda bv naar de
nieuw bv van Gillet overgeheveld, maar zonder de merknaam en de
recepthuur. die nog met door Gilda Consulting bv zyn gekocht, is een
nieuwe start niet mogelijk, aldus de Voedingsbond
Gillet heeft er volgens de bond door zyn optreden van de laatste weken
blijk van gegeven niet in staat te zijn het bedryf behoorlijk te kunnen
leiden.
De Voedingsbond is ook ontevreden over de rol die curator de Liagre
Bóhl speelt in de nu al weken slepende verwikkelingen rond de failliete
dropfabnek. Door zijn optreden wekt Bohl de indruk met Gillet onder
één hoedje te spelen in diens pogingen om Gilda middels zijn eigen
overlevingsplan (voortzetting van Gilda met 70 van de 180 werknemers
in de nieuwe consulting bv) te behouden.
Dat is niet de taak van de curator, die voor een onafhankelijke afwikke
ling van het faillissement moet zorgen, aldus de bond De Voedings
bond vraagt de aandacht van de rechter-commissans hiervoor.
UTRECHT (ANP) - De huidige
ziektekostenverzekering in Ne
derland voldoet niet meer. Er
moet een nieuw systeem komen
met een landelijk, voor iedereen
gelijk "basispakket" met daar
naast aanvullende verzekeringen
die meer keuzevrijheid bieden
en die beter kunnen worden af
gestemd op plaatselijke en regio
nale voorzieningen en behoeften.
De algemeen secretaris van de Ver
eniging van Nederlandse Zie
kenfondsen, J. de Vries, stelt dit
in een binnenkort te verschijnen
"verkenning over mogelijkhe
den en wenselijkheden tot her
structurering van de ziektekos
tenverzekeringen".
Volgens hem voldoet het bestaan
de systeem niet meer, ondermeer
doordat de verschillende verze-
keringsvormen ook verschillen
de manieren van premieheffen
kennen: een percentage van het
loon, een vast bedrag, een pre
mie voor een heel gezin of een
premie per gezinslid, enzovoorts.
Er is sprake van een overtrokken
solidariteit, meent De Vries. Zo
betaalt een alleenstaande voor de
verplichte (werknemers-)zieken-
fondsverzekering evenveel pre
mie als een man (die hetzelfde
loon verdient) met een vrouw en
vier kinderen.
Daar komt bij dat alle ziekenfonds
verzekerden formeel wel dezelf
de rechten hebben, maar dat het
"pakket" in feite lang niet overal
gelijk is: de aanwezige voorzie
ningen kunnen per regio sterk
verschillen. Ook de behoeften
zijn verschillend. "Door het ver
schil in plaatselijk gebruik en de
uniforme premieheffing ont
staan geldstromen van alleen
staanden naar gezinnen, van de
ene bedrijfstak naar de andere en
van de ene regio naar de andere
omdat het verband is losgelaten
tussen premie en consumptie",
aldus De Vries.
Door de econimische ontwikkeling
zullen de rijksbijdragen aan de
verschillende verzekeringen
moeten worden verminderd. Dat
zal het verzekeringsstelsel onder
zware druk zetten, want het be
drijfsleven heeft grote bezwaren
tegen "automatische" premie
verhoging. Vermindering van de
uitgaven is echter ook slechts in
beperkte mate mogelijk.
Beheersing van de kostenexplosie
vanuit een centraal punt, lijkt De
Vries onmogelijk. Anderzijds
noemt hij ook het overhevelen -
in het kader van de wet voorzie
ningen gezondheidszorg van
bevoegdheden naar de lagere
overheden levensgevaarlijk voor
de kostenontwikkeling, doordat
er geen "prijskaartje" aan plaat
selijke verlangens wordt ge
hecht.
Vandaar dat hij beperkingen in het
verstrekkingenpakket onont
koombaar acht, waarbij herver
zekering mogelijk moet zijn en
waarbij meer aan individuele
premiebetaling moet worden ge
dacht (in plaats van verzekerden
en - gratis - "medeverzeker
den").
De Vries stelt voor dat huisartsen
hulp onder de Algemene Wet Bij
zondere Ziektenkosten - een
volksverzekering - te brengen.
Andere eerstelijns voorzienin
gen, zoals het kruiswerk en de
ambulante geestelijke gezond
heidszorg, vallen daar nu onder.
Een goede "basiszorg" kan de
druk op duurdere voorzieningen
verlichten.
De Vries stelt verder dat afschaf
fing van de loongrens voor de
verplichte verzekering voor de
hand ligt. Wel wil hij een premie-
grens (een maximum bedrag
waarover premie wordt geheven)
hanteren. Omdat er anders een
"overtrokken solidariteit" zou
ontstaan. De ambtenaren, die nu
nog allerlei eigen ziekenkosten-
regelingen hebben, zullen in dit
systeem moeten worden opgeno
men.
ROTTERDAM (ANP) - Het beleg
gingsfonds Robeco heeft hoop
op een naderend einde van de
recessie. Recente ontwikkelin
gen in de Verenigde Staten ge
ven hiertoe aanleiding, terwijl
de inmiddels bereikte resulta
ten bij het terugdringen van de
inflatie de weg vrij maakt voor
een verzachting van de mone
taire politiek in dat land. De
hieruit voortvloeiende daling
van de rente, volgens Robeco de
hoofdschuldige van de recessie,
zal internationaal een gunstig
effect hebben op de economie en
de vaak ondergewaardeerde
aandelen opnieuw in de belang
stelling van de belegger plaat
sen, zo wordt in het halfjaarbe
richt van het beleggingsfonds
gezegd.
Er was in de eerste helft van dit
jaar voor de aandelenbelegger
op de beurzen weinig plezier te
beleven, aldus de directie. De
waarde van het aandeel Robeco
heeft hiervan de invloed onder
gaan met een daling van 225
(eind 1981) tot 204 per 30 juni.
Rekening houdend met de divi
denduitkering over 1981 van
12,60 betekent dit in feite een
waardevermindering van 3,7
pet.
Rebeco verkocht dit jaar per sal
do in Japan en de V.S. In het
laatste land lag het accent bij
de verkopen op oliewaarden. De
opbrengsten werden gebruikt
om de liquiditeit te verhogen
van 8 naar 9 pet. In Europa hiel
den de aan- en verkopen elkaar
ongeveer in evenwicht.
AMSTERDAM (ANP) - Na een restauratie van negen jaar maakte de
zeewaardige klipper Zeewolfop het IJsselmeer een proefvaart. Het zeil
schip uit 1909 heeft nog succesvol meegewerkt aan de invasie in Norman-
ROTTERDAM - Feyenoord heefl gisteravond in een vnendschappelyke
wedstrijd met 5-0 van de Alphense tweedeklasser Alphense Boys ge
wonnen. De Rotterdammers hadden by de rust een 1-0 voorsprong
Na dat doelpunt van Duut bouwde Feyenoord de marge verder uit dank
zij treffers van Hoekstra. Gullit, Houtman en Jehaskov. Voor Alphense
Boys kreeg middenvelder Frank Bakker enkele goede kansen, doch
Stafleu en Wijnstekers weerhielden hem van een treffer Aan de andere
kant stond Boys-doelman Herman Rombouts door sterk ingrypen ook
meerdere Rotterdamse doelpunten in de weg.
Op 28 september brengt Feyenoord een tegenbezoek aan Alphense Boys.
De andere Rotterdamse eredivisieclub Excelsior is uit zyn keeperspro
bleem. De Kralingers hebben met Ajax overeenstemming bereikt over
het lenen van de derde doelman van de Amsterdammers, de 21 -jarige
Jacques Storm.
Excelsior was in de problemen geraakt doordat eerste doelman René
Vermunt by een botsing een ernstige knieblessure had opgelopen,
waarvan het herstel tenminste zes weken zal vergen. De Rotterdam
mers hadden kort daarvoor reserve-doelman Peter Brünings uitge
leend aan stadgenoot Feyenoord.
Storm keert wanneer Vermunt hersteld is terug naar Amsterdam Ajax
heefl wel de voorwaarde gesteld dat Storm onmiddellyk terugkeert
naar zijn club wanneer de Amsterdammers zelf keepersproblemen kry-
gen.
Na het aantrekken op uitleenbasis van spits Ton Blanker (Zaragoza) heefl
Excelsior zijn selectie voor de nieuwe competitie rond.
CV voorbereiden
op stookseizoen
Het is nu een mooie gelegen
heid het verwarmingssys
teem voor te bereiden op het
stookseizoen.
Water bijvullen
Hebt u de handleiding van uw
cv inderdaad 'bij de hand'?
Zet een tuinslang op een tap
kraan (met een wartel, of met
een slangklem), breng het an
dere uiteinde van de slang
naar de vulkraan van de cv-
ketel. Zet daar een emmer of
plastic teiltje klaar. Laat de
slang vol water lopen; dit
voorkomt dat u de luchtko-
lom uit de slang in het cv-sys-
teem perst! Zodra de slang
vol is, sluit u de kraan; wat er
'uitmorst', vangt u op in em
mer of teiltje.
Breng de slang op de vulkraan
aan zet de kraan open en laat
het water in het systeem
vloeien. Let op de waterdruk
meter op de ketel. Raadpleeg
de handleiding.
Zet tijdens deze handeling de
ontluchtingsventielen op de
radiatoren open. Daardoor
ontsnapt de lucht uit het sys
teem. Houd ze wel in de ga
ten; sluit ze, zodra er water
uit komt.
Ontluchten
Als het systeem weer vol water
zit (let op de wijzer op de cv-
ketel), sluit u de tapkraan,
daarna de vulkraan op de cv-
ketel (slang leeg laten lopen)
en gaat u met het ventielsleu
teltje alle radiatoren waarop
een ontluchtingsventiel zit
nalopen. Draai het ventiel
open, laat de eventueel aan
wezige lucht ontsnappen (dat
sist) en wanneer er water uit
komt draait u het ventiel
weer dicht.
Andere problemen
Kijk eens of de brander van de
cv-ketel vervuild is. Ook roet-
aanslag op de 'warmtewisse
laar' in de ketel geeft verlies.
1. Een tuinhekje dat vanzelf
weer dicht gaat is vooral in
een gezin met kinderen een
gemak. Dit is met een een
voudige deurdranger te be
reiken, maar het lukt ook met
zgn. oploopscharnieren. Stel
het hekje op de normale
stand en monteer dan de
scharnieren.
2. Zo ziet een oploopscharnier
eruit. Wanneer het hekje
wordt geopend, beweegt het
ene blad van het scharnier
zich omhoog ten opzichte
van het andere en daarmee
het hekje uiteraard ook. Door
het gewicht van het hek zal
de scharnier geneigd zijn zijn
normale stand weer aan te
nemen, zodat het hek sluit.
3. Bij toepassing van oploop-
scharnieren dient het hekje
precies loodrecht te worden
gesteld. Schrijf dus met een
waterpas eerst een zuiver ver
ticale lijn op de stijl af en
monteer daarlangs de schar
nieren. Een voordeel van het
oploopscharnier is ook dat de
onderkant van het hekje niet
over de grond schuift.
4. Wanneer u voor een tuinhek
je of -poortje de „ouder
wetse" deurhengen mooier
vindt, dan kunt u het automa
tisch sluiten bewerkstelligen
door het hekje onder een
enigszins schuine lijn af te
hangen. Een paar centimeter
verschil is voldoende om het
hek in geopende toestand
vanzelf terug te laten vallen.
Zet zo nodig op de stijl een
klosje om te voorkomen dat
de handgreep telkens tegen
de stijl klapt en daardoor ver
vormd zou raken. Het zal van
de situatie afhangen of dit no
dig is. Wanneer u bijvoor
beeld een bestaand hekje op
deze wijze afhangt, moet u dit
even bekijken.
i. Nog een alternatief om een
hekje met „hengen" zelfslui-
tend te maken: plaats het on
derste scharnier op een klos
je van enkele centimeters
dik. Bevestig dit voldoende
stevig. Kies voor een tuin
hekje altijd scharnieren en
ander beslag dat redelijk te
gen roest beveiligd is, bij
voorbeeld verkoperd.
Aquariumboek
Eindelijk is het boek ovor aqua
ria verschenen, dat alle ande
re overbodig maakt. Uitgeve
rij Zomer en Keuning laat
dat alle aspecten van het
aquarium-houden omvat.
En inderdaad, in het prachtig
uitgevoerde boek kan de lief
hebber antwoorden op vele
vragen vinden. Die vragen
kunnen betrekking hebben
op zowel het ontwerpen van
een aquarium als het broed
gedrag van de hengelaarsvis
en op zowel aquariumtechno
logie als de aquariumhandel.
Dergelijke vragen worden
niet alleen in detail beant
woord, maar vaak ook met te
keningen en kleurenfoto's
geïllustreerd.
De schrijver van het boek. Pe
ter Hunnam, die kan bogen
op een enorme ervaring als
conservator van het moderne
aquarium te Qatar, beziet het
aquarium niet zomaar als een
bak water met wat planten en
vissen. Nee. zijn uitgangs
punt is de natuur.
Het Aquariumboek is een
handboek waarin theorie en
praktyk in elkaar over
vloeien. Daarnaast is het een
mooi kijk- en leesboek. Het
240 pagina's dikke^oek, dat
500 illustraties bevat, werd
vertaald, bewerkt en aange
vuld door Wim A. Tomey, die
in Nederlandse aquarium- en
terrariumkringen geen onbe
kende is.
Het Aquariumboek is een uit
gave van Zomer en Keuning
in Ede. Prijs: f 85.
Hoe langer hoe meer kleine rekenmachinetjes en wekkers kunnen pra
ten. Afhankelijk van de spraak-chip die men erin plaatst is dat Frans.
Duits of (meestal) Engels. De functie van dat spreken is niet zo gek als
men geneigd is te denken.
Allereerst zyn visueel gehandicapte mensen geholpen met een klokje dat
duidelijk de tyd, wek- of alarmtijd kan uitspreken. Natuurlijk geldt dat
ook voor rekenmachines, die totnogtoe voor blinde mensen geen enke
le functie hadden.
De nieuwe generatie rekenmachines en klokjes is daarby "batterij vrien
delijk". Men voedt zulke zakwekkers en calculators al uit de weinig
kostende penlight-batteryen.
Bij de Zuidgroep in Best ver
scheen enige tyd geleden
„Zelf isoleren" van Willem
Aalders, met als ondertitel
„Alles over warmte- en ge
luidsisolatie". En dit laatste
is beslist niet overdreven; al
les wat je over isolatie dient
te weten, is in dit ongeveer
190 pagina's grote boek te
vinden. Zonder de overbodi
ge wetenschappelijke en
technische duisterheden die
je in allerlei publicaties over
dit onderwerp nogal eens te
genkomt.
Dit wil niet zeggen dat de theo
rie eruit gelaten ist maar de
auteur geeft voor die on
vermijdelijke begr., a als
K-waarde, lambda-waarde
enz. een voor de leek begrij
pelijke uitleg
Hy gaat uitvoerig (en duidelijk)
in op de werking van isolatie
materialen, behandelt alle
isolatietechnieken, geefl hel
dere instructies voor het zelf
uitvoeren van (zowel warm te-
als geluids-)isolatie, besteedt
ook aandacht aan energiebe
sparende systemen en pro-
dukten, wijst op subsidiemo
gelijkheden enz.
Duidelijke illustraties leveren
een extra bydrage aan dit
werkelijk voortreffelijke
boek. dat zyn prys van 35 gul
den alleszin.
NEW YORK (Reuter/UPI) - De secretaris-generaal van de
Verenigde Naties, Perez de Cuellar, heeft voorgesteld het
mandaat van de V.N.-vredesmacht in Libanon (Unifil)
voorlopig te verlengen. De veiligheidsraad had dit man-
daat, kort nadat Israël Libanon was binnengevallen, ver
lengd tot donderdag 19 augustus.
De secretaris-generaal deed zijn
voorstel in een rapport dat op
vrydag is gedateerd en gisteren
werd gepubliceerd. Het rapport
zegt dat de uit elf landen gevorm
de. 7.000 man sterke Unifil sinds
de Israëlische invasie van 6 juni
„een belangrijke en matigende
invloed in Zuid-Libanon" heeft
uitgeoefend, hoewel de vredes
macht door de Israëlische strijd
krachten in zyn bewegingen
wordt beperkt
Unifil is voornamelyk betrokken
by humanitair werk, met name
hulp by de voorziening van Liba
nese burgers met voedsel, water
en medicijnen. Unifil heefl ook
de bevolking van Tyrus humani
taire hulp verleend, maar dat
werd op 16 juni door de Israëliërs
verboden. Sindsdien is Tyrus
van hulp verstoken. Een tweede
taak van Unifil was het vernieti
gen of onschadelijk maken van
niet ontplofte mijnen en bom
men.
Tijdens de eerste dagen na de Is
raëlische inval drongen Israëli
sche militairen „met geweld
door tot Unifil-installaties, ver
nielden zij controleposten van
Unifil. vuurden zij vlakbij Unifil-
stellingen of blokkeerden zij we
gen in het gebied waar Unifil op
treedt". Daartegen is scherp ge
protesteerd by de Israëlische au
toriteiten, aldus het rapport.
Sinds de Israëlische inval zyn
„slecht gedisciplineerde", onge
regelde Libanese troepen die be
wapend zyn door de Israëliërs en
onder hun bevel staan gaan op
treden naast de christelijke mili
tie van majoor Saad Haddad in
Unifil-gebied. De Israëliërs noe
men hen „nationale garde" of
„burgerwacht". Zy hebben ge
probeerd controleposten op te
richten en in dorpen te patrouil
leren. „In enkele plaatsen leidde
hun optreden tot wry ving met de
bewoners". De groepen worden
niet door de Libanese regering
erkend, aldus het rapport.
Het zegt ook dat Haddads troepen,
door VN.-functionarissen „de
facto strijdkrachten" genoemd
en door de Israëliërs gebruikt
voor optreden tegen guerrilla
strijders van de PLO. met Israëli
sche steun nog actief zyn in het
gebied Unifil is samengesteld
uit militairen uit Fuüyi, Frank
rijk, Ghana. Ierland. Italië, Ne
pal, Nederland. Nigeria. Noorwe
gen. Senegal en Zweden
WASHINGTON (AFP) - De Sow
jet-Unie gaat binnenkort proe
ven nemen met een kruisraket
die bestemd is voor haar oppcr-
vlaktcschepen en Onderzeeërs,
zo is vernomen uit kringen bij de
Amerikaanse inlichtingendienst.
De moderne kruisraket, waarmee
de proeven deze herfst zouden
moeten beginnen, komt in de
plaats van de „SSN-12", die een
bereik heefl van 480 km en sinds
ongeveer zeven jaar in gebruik is
bij de marine van de Sowjet-
Unie.
Amerikaanse marinedeskundigen
denken dat de nieuwe kruisraket
bedoeld is voor plaatsing aan
boord van grote kruisers van een
nieuwe klasse, van vlicgtuigmoe-
derschepen van de „Kiev"-klasse
en van door kernenergie voortge
dreven onderzeeërs van 5 000 ton
van het type „Echo 2"
De Amerikaanse op^ervlaktesche-
pen en onderzeeërs zijn uitgerust
met de „harpoon" anti-raket die
een bereik heefl van 96 km Het
ligt in de bedoeling dat de Ame
rikaanse marineschepen worden
uitgerust met „Tomahawk"
kruisraketten, die een reikwydte
hebben van 480 km. Aan de To
mahawk wordt al tien jaar ge
werkt
