■Politie dreigt met actie
Heftige discussie
rond koers WDM
Artsen zien zelfdoding
patiënten niet aankomen
Minister houdt vast aan
sluiting vormingscentra
Studie voor "bijstandmoeders" onbetaalbaar
-c
Ij Bezuinigingen minister Rood "onaanvaardbaar"
lifi-importeurs
n de slag
Methylbromide
Faber (IKV)
toegang tot
DDR ontzegd
1982 DONDERDAG 29 JULI 1982
Binnenland
.EIDEN (ANP) - Bijna de helft
van de mensen die een poging
tot zelfdoding doen is kort daar
voor nog bij de huisarts geweest.
Maar in slechts een klein aantal
gevallen bemerkt de huisarts dat
er sprake is van een depressie,
die tot een poging tot zelfdoding
kan leiden.
Dit blijkt uit een onderzoek van
prof. dr. R. F. W. Diekstra en drs.
M. van Egmond van de vakgroep
klinische psychologie van de
Leidse universiteit en drs. A. C.
de Graaf van de hoofdinspectie
vj van de geestelijke volksgezond-
>:J heid.
•:;faet aantal ziekenhuisopnemingen
:j; ten gevolge van pogingen tot
:';:j zelfdoding is in de periode 1970-
1979 bijna verdubbeld. De gerin
ge aandacht voor deze problema-
xj tiek valt volgens de onderzoe-
kers te betreuren, omdat een stij
ging van het aantal niet-dodelij-
ke pogingen doorgaans ook leidt
tot een toeneming van het aantal
pogingen dat wel slaagt. Dat zelf
doding als doodsoorzaak onder
jongeren steeds belangrijker
wordt, lijkt aldus de onderzoe
kers - voor een groot deel het ge
volg van falende of ontbrekende
preventie van niet-dodeïijke po
gingen bij deze groep.
Diekstra, De Graaf en Van Eg-
mond schatten dat in 1979 en
1980 gemiddeld 74 van elke
100.000 Nederlanders boven de
vijftien jaar een poging tot zelf
doding hebben gedaan, vaak
meer dan één. De meeste pogin
gen komen voor bij mensen tus
sen de 15 en 55 jaar. Het aantal
vrouwen onder hen is anderhalf
keer zo groot als het aantal man
nen.
Bijna de helft van de patiënten
heeft binnen twee maanden voor
de poging nog kontakt met de
huisarts gehad. Ruim 70 procent
van hen heeft nog in de laatste
twee weken voor de poging de
huisarts gesproken. Als reden
voor het kontakt geven de
huisartsen in zeventig procent
van de gevallen psychische
klachten op, maar die worden in
maar weinig gevallen omschre-
Tweederde van de patiënten kreeg
medicijnen voorgeschreven,
vooral kalmerende middelen.
Doorgaans blijken deze medicij
nen volgens de onderzoekers
ook de middelen te zijn waarmee
de poging tot zelfdoding wordt
uitgevoerd.
Omdat er bij de huisartsen en an
dere hulpverleners kennelijk
nogal wat schort aan het onder
kennen van depressieve stoor
nissen en dreigende pogingen tot
zelfdoding, zal daaraan by de op
leidingen volgens de onderzoe
kers meer aandacht moeten wor
den geschonken, evenals aan het
verhogen van kennis en vaardig
heden in het omgaan met men
sen die de neiging tot zelfdoding
hebben.
)EN HAAG (GPD) - De Algemeen Christelijke Politiebond dreigt een kort geding aan
te spannen tegen minister Rood (binnenlandse zaken) als deze zijn brief over de
bevriezing van de politiesterkte niet intrekt. De Nederlandse Politiebond heeft zich
bij deze eis aangesloten en steunt de ACP. De bonden vinden dat de minister eerst
overleg had moeten voeren.
net. Premier Van Agt heeft im-
mers twee weken geleden voor
de televisie verklaard dat niet
meer bezuinigd kan worden op
de politie, terwijl Rood nu toch
met bezuinigingsvoorstellen
komt. „De politie mag geen
speelbal van de bezuinigingspe
rikelen worden", aldus Faber.
Hij zal vandaag vragen stellen aan
de premier, minister Rood en mi
nister De Ruiter (justitie) hoe de
verschillende uitspraken met el
kaar te rijmen zijn. Verder wil hij
van De Ruiter weten of ook van
hem een zelfde brief valt te ver
wachten wat betreft de rijkspoli
tie. Tenslotte wil Faber weten
hoeveel de bezuinigingen zullen
opleveren.
Minister Rood zei echter gisteren
dat het nooit een gewoonte is ge
weest, dat over problemen met
de sterkte van de gemeentepoli
tie overleg wordt gevoerd met de
bonden. Er valt volgens de be
windsman niet te praten over in
trekken van de maatregel.
)e brief van minister Rood aan de
Nederlandse burgemeesters
kondigt een aantal bezuinigin
gen op de gemeentepolitie aan.
1S" Minister Rood
tfSTERDAM (ANP) - De groep
van ongeveer twintig kleine im
porteurs van hifi-geluidsappara-
tuur, die zich hebben afgeschei
den van de Firato mogen de
naam Novirato niet gebruiken en
aok geen tentoonstelling van
hun apparaten organiseren on
der die naam.
t heeft de vice-president van de
rechtbank in Amsterdam, mr.
B.J. Asscher gisteren bepaald in
ïen kort geding dat de stichting
Firato, die sinds 1963 grote ten-
oonstellingen van elektronische
ïpparatuur in het RAI-gebouw
n Amsterdam organiseert, had
langespannen tegen de groep,
•lgens de stichting zou de naam
Novirato door zijn gelijkenis met
«'irato verwarring wekken onder
iet publiek en daardoor schade
oebrengen aan de show van
ilektronische apparatuur in het
lAI-gebouw.
EERRAPPORTEN
és i u
De vergoedingen, die de ge
meenten van het rijk krijgen
voor materiaalkosten, worden
verminderd en de sterkte van de
korpsen wordt bevroren. Boven
dien mogen politiekorpsen de
vacatures van politieagenten die
met pensioen gaan, pas vervul
len op het moment van vertrek,
in plaats van twee jaar eerder.
Dit geldt ook voor de vier grote ste
den, ondanks de eerdere toezeg
ging tot personeelsuitbreiding
van de vorige minister van bin
nenlandse zaken Van Thijn.
Onaanvaardbaar
De Algemeen Christelijke Politie
bond (ACP) vindtde bezuiniging
op het politiepersoneel onaan
vaardbaar.
De ACP constateert in een brief
aan de minister dat over de maat
regel geen overleg is geweest
met de betrokken partijen. Vol
gens de bond is dit in „flagrante"
strijd met de regeling georgani
seerd politieoverleg. De christe
lijke politiebond dreigt een kort
geding tegen de minister te zul
len aanspannen als de brief niet
wordt ingetrokken. Bovendien
eist de ACP een bijeenkomst van
het georganiseerd overleg op
zeer korte termijn om over de be
zuinigingen te spreken.
Ook de Nederlandse Politiebond
neemt het hoog op dat de minis
ter niet de moeite heeft genomen
eerst overleg te plegen met de
bonden, terwijl er toch een Ko
ninklijk Besluit georganiseerd
politie-overleg bestaat. De alge
mene politiebond heeft gisteren
spoedoverleg met de christelijke
politiebond gevoerd en een ka
derbrief aan alle leden gestuurd.
In een brief aan de mimster wijst
de Nederlandse Politiebond de
maatregel volstrekt van de hand.
„Deze aankondiging betekent
dat onder de Nederlandse politie
de zaak .iog meer op de spits
wordt gedreven. De minister be
grijpt niet wat er allemaal speelt
bij de Nederlandse politie. Zo'n
aankondiging kan niet anders
dan tot een explosie leiden", al
dus Frank.
Rauw
De „ingrijpende voorstellen" van
minister Rood zal de politie
„rauw op het lijf gevallen zijn",
zegt CDA-kamerlid Sytze Faber.
Hij heeft vooral bezwaar tegen
het zigzag-beleid van het kabi-
WD-fractieleider Nijpels noemt
de maatregel van Rood „onaan
vaardbaar". Volgens hem mag er
noch op het personeelsbestand,
noch op het materieel van de po
litie worden bezuinigd. Hij kon
digt aan dat als de WD bij de
komende kabinetsformatie zal
worden betrokken één van de ei
sen van de liberalen zal zijn, dat
de maatregel wordt ingetrokken.
De Rotterdamse burgemeester Pe
per, zegt in een eerste reactie
„buitengewoon teleurgesteld" te
zijn over de „rauwe ingreep" van
minister Rood. Volgens Peper
getuigt de maatregel van minis
ter Rood van een onvoldoende
besef van de problemen in de
grote steden. Hoofdcommissaris
Vermeij van de Rotterdamse po
litie verwijt de overheid een ge
brek aan belangstelling voor de
politietaak in de grote steden.
UTRECHT - Een uitslaande brand heeft gisteravond een drukkerij en
een woonhuis in de Amsterdamsestraatweg in Utrecht volledig verwoest.
De brand ontstond na een ontploffing. Over de oorzaak van de ontploffing
is nog niets bekend. Er deden zich geen persoonlijke ongelukken voor.
Aangrenzende panden liepen forse schade op.
DEN HAAG (ANP) - Mi
nister De Boer (crm) zal de
subsidiëring aan tien vor
mingscentra (volkshoge- In
scholen en vormingsinsti
tuten) definitief beëindi
houc
£e. ^lsterdam
ncider Bilt
t instegen
Lorde
d> Helder
100 kl"e(dam
Argeg
onbew. 24 15 0
onbew. 24 14 0
onbew. 24 15 0
onbew. 24 14 0
regen 24 16 0.1
onbew. 20 16 0
licht bew. 24 15 0
onbew. 24 14
singen geheel bew. 21 17 1
-Limburg
genfurt
aenhagen
sabon
be
urope?
dat
van
'ec ecl^__
21 14
onbew.
rwaar bew. 27 12
licht bew. 26 14
swaar bew. 26 14
mist 22
regen 17 14
half bew. 22 12
licht bew. - 10
onbew. 18 9
jwaar bew. 23 12
licht bew. 25 13
regenbui -
half bew. 16 13
rwaar bew. 23 12
waar bew. 19 12
twaar bew. 34 21
half bew. 32 22
zwaar bew. 18 15
onbew. 26 20
half bew. 27 16
half bew. 23 11
licht bew. 29 19
onbew. 28 17
DEN HAAG (ANP) - Glastuin-
ders, die op hun bedrijf verzinkt
stalen of koperen waterleiding
buizen hebben, kunnen als
ook aan andere voorwaarden is
voldaan - vrijstelling krijgen
voor het gebruik van methylbro
mide als grondontsmettingsmid-
del. Minister De Koning (land
bouw en visserij) heeft hiertoe
besloten.
De minister is tot zijn besluit geko
men omdat het Keuringsinsti
tuut voor Waterleidingartikelen
(Kiwa) geconstateerd heeft, dat
buizen van dit materiaal abso
luut ondoorlatend zijn voor me
thylbromide.
Begin vorig jaar werd het gebruik
van methylbromide met onmid
dellijke ingang verboden omdat
gebleken zou zijn dat het drink
water op enkele plaatsen in het
Westland was verontreinigd.
gen per 1 januari 1983. Hij GS
heeft dat in een gesprek
meegedeeld aan vertegen
woordigers van de vor
mingscentra.
twee stichtingen voor vormings
werk in internaatsverband heb
ben inmiddels ontslag aange
vraagd voor 102 personeelsleden,
brief aan minister De Boer
CRM vragen GS dan ook om
de genomen beslissing te her
overwegen.
wijzen er in hun brief op dat,
als beide instellingen gesloten
zouden worden, er twee specia
lismen van landelijke betekenis
verloren zouden gaan. Kerk en
Wereld is sinds de oorlog koplo
per gevyeest bij het inspelen op
maatschappelijke veranderingen
en Kontakt der Kontinenten
heeft een unieke deskundigheid
op het gebied van de mondiale
ontwikkelingsproblematiek.
Met twee instellingen zal het over
leg worden voortgezet omdat
volgens het ministerie positieve
voorstellen zijn gedaan om tot
andere oplossingen te komen.
De werkgeversorganisatie vor-
mings- en ontwikkelingswerk DEN HAAG (ANP)
heeft de minister laten weten dat
zij nog andere voorstellen wil be
spreken. Hierover zal in de ko
mende weken nader overleg
plaatsvinden, aldus het ministe-
De tien vormingscentra zijn door
het intrekken van de subsidie ge
dwongen voor ruim 300 perso
neelsleden ontslag aan te vragen.
Het College van Gedeputeerde Sta
ten van Utrecht maakt zich grote
zorgen over de gevolgen die het
intrekken van de subsidie voor
Kerk en Wereld te Driebergen en
Kontakt der Kontinenten te
Soesterberg zullen hebben. Deze
De secretaris
het Interkerkelijk Vredesbe
raad (IKV), Micnt Jan Faber, die
dezer dagen een van zijn geregel
de besprekingen voert met ker
kelijke instellingen en vredesbe
wegingen in Oost- en West-Ber-
lijn, is tot twee keer toe de toe
gang tot de DDR ontzegd.
Redenen werden niet gegeven.
Ook navraag bij de ambassadeur
van de DDR in Nederland door
het IKV zelf en de Raad van Ker
ken leverde geen nadere uitleg
op, aldus het IKV.
Over de gang van zaken is het IKV
"zeer verbaasd en verontwaar
digd". Volgens een woordvoer
der is er tot op heden geen enke
le aanwijzing geweest voor een
dergelijke stap van de Oostduit-
se autoriteiten. "Integendeel, in
het verleden werd aan het IKV
geen enkele belemmering in de
weg gelegd bij het onderhouden
van zijn kontakten in de DDR",
aldus de woordvoerder van het
IKV
eggen
held PhNINGEN (GPD) - Er moeten meer
F^jOgelijkheden komen voor alleenstaand
paKloeders met een bijstandsuitkering om
e ld v stuc^e of cursus te volgen. Weliswaar
geia v,eft ex.minister yan der Louw van
net P^M de regels voor het schoolgaan met
i dipe)houd van uitkering wat versoepeld,
t N d aar vooral alleenstaande ouders die een
®»gere opleiding willen volgen, blijven
,muj oblemen houden. Aangezien deze
airope^p door de bijkomende belasting van
ïr .lishouden en kinderen meestal is aan-
alwezen op Part time-banen, kunnen ze
voorai s onafhankelijk worden van de so
ciale dienst, als ze in een hoger geschoold
beroep zitten.
Dat stelt de Groninger werkgroep Van
Steun naar Studie, die samen met de We
tenschapswinkel voor onderwijs van de
Rijksuniversiteit een onderzoek heeft ge
daan naar de behoefte aan studiemoge
lijkheden voor alleenstaande ouders. To
taal werden 252 alleenstaande ouders uit
het bestand van de Groninger Gemeente
lijke Sociale Dienst benaderd.
Uiteraard spelen de voorschriften van de
Algemene Bijstandswet een belangrijke
rol. Bijstand-ontvangers moeten zich in
principe beschikbaar houden voor de ar
beidsmarkt, en in de meeste gevallen
sluit dat het volgen van een dagopleiding
uit. Sinds 1980 zijn die regels voor vrou
welijke gezinshoofden wat versoepeld.
Die versoepeling geldt echter voor „vrou
wen in een achterstandssituatie", die de
kans krijgen om zich „een aanvaardbare
startpositie op de arbeidsmarkt" te vero
veren. De universiteit en hogere beroeps
opleidingen vallen daarbuiten. De voor
malige staatssecretaris, mevrouw
Kraayeveld-Wouters, vond dat leiden tot
een te grote bevoordeling van uitkerings
trekkers ten opzichte van werkenden.
Van de 40 alleenstaande ouders, die uitein
delijk meewerkten aan het onderzoek en
gemotiveerd bleken om te gaan studeren,
liet bijna de helft weten daar niet toe te
komen door financiële problemen. Bo
vendien vermoeden de onderzoekers dat
veel bijstandmoeders, die waren bena
derd, alleen al uit angst voor verlies van
hun uitkering niet durfden mee te
werken aan het onderzoek. In elk geval
laat het onderzoek zien, dat er meer vrou
welijke gezinshoofden zyn die eigenlijk
willen studeren dan de staatssecretaris
indertijd constateerde.
De Vereniging Van Dienstplichtige Militairen
(WDM) maakt moeilijke Ujden door. Behalve dat
het ledenbestand is teruggelopen van 35.000 tot cir
ca 13.000, heeft de affaire van de arrestatie van vier
bestuursleden, die met geheime militaire tekenin
gen zouden hebben geknoeid, de soldatenvakbond
geen goed gedaan.
Het al regelmatig geschonden imago van de bond
lijkt dit keer zwaar gehavend. Het rehabiliteren van
de inmiddels vrijgekomen WDM-bestuurders ver
andert daar niets aan. En ook al is het bestuursbe
sluit - schorsing van drie betrokken WDM-be
stuurders - op wens van de ledenvergadering inge
trokken, het verwijt van een aantal leden dat het
bestuur de vier maten heeft laten vallen, is hard
aangekomen.
Een verhaal gaat over die bijzondere vakbond, die
uitgroeide van een groepje anti-koperpoetsers tot
een volwassen en gerespecteerde vakbond met ei
gen faciliteiten in de kazernes. Maar ook het ver
haal van een vakbond die politiek gevoelige vraag
stukken hoe dan ook tracht te vermijden. Uit lijfs
behoud, want ook de maten onderkennen dat nieu
we realisme.
In Ede werd in 1966 de WDM
opgericht. Drie kritische sol
daten weigerden nog langer
hun energie te verspillen aan
het poetsen van koper. Tij
dens een solidariteitsbijeen-
komst werd de eerste Neder
landse soldatenvakbond op
gericht.
Al snel na de oprichting haalt
de WDM haar eerste succes
sen binnen. Het koperpoet-
sen wordt afgeschaft, net als
de tuchtklasse en de groet-
plicht, er is sprake van vrije
haardracht, de kamers mo
gen worden ingericht zoals
de soldaat dat zelf wil, mili
taire treinen verdwijnen, de
diensttijd wordt verkort en er
is een compensatieregeling
voor onregelmatige diensten.
Die veranderingen hebben de
nodige voeten in de aarde ge
had. De legerleiding, die tot
1966 aan het hoofd had ge
staan van een gesloten groen
bolwerk, kon de veranderin
gen maar moeilijk verwer
ken. Toen een dienstplichtige
weigerde een meerdere te
groeten, kreeg hij daarvoor
een paar maanden gevange
nisstraf.
Ondanks die vrijheidsstraffen
ging de WDM door met het
vechten voor zaken die in de
burgermaatschappij als te
rechte verworvenheden wer
den beschouwd: vrijheid van
meningsuiting, compensatie
voor alle overuren en een
wedde, gekoppeld aan het
minimumloon. Die laatste
twee punten werden bereikt
in 1976, het jaar waarin de
WDM het tienjarig bestaan
vierde.
Voeg daarbij het binnenkort te
verwachten verdwijnen van
de militaire rechtbanken -
een oude wens van de WDM
- en de conclusie zal snel
worden getrokken dat de sol
daten het prima voor elkaar
hebben gekregen.
Optimaal is de materiële positie
van Jan Soldaat echter nog
lang niet, aldus hoofdbe
stuurder Sylvo Gaastra: „Er
bestaat nog steeds ongelijk
heid in de betaling van solda
ten. De WDM heeft als be
langrijk punt een weddever-
hoging tot het peil van be
roepsmilitairen. Ons loon is
gekoppeld aan het minimum
jeugdloon, terwijl de Kort
Verband Vrijwilligers met
een het salaris krijgen van be
roepsmilitairen. Wij vinden
dat gelijk werk gelijk moet
worden betaald".
De manier waarop voor onder
meer deze week wordt ge
streden, heeft intern nogal
wat strubbelingen veroor
zaakt. In de WDM zijn twee
stromingen: een groep die
eerst actie wil voeren en daar
na wil praten, en een andere
groep die het net andersom
wil.
Die twee stromingen onder de
soldaten zijn duidelijk zicht
baar. De WDM heeft een
aantal jaren geleden haar mo
nopoliepositie onder de
dienstplichtigen verloren.
Naast de WDM is er nu ook
de Algemene Vereniging Ne
derlandse Militairen, een
club van circa 4000 leden die
enkel door middel van over
leg een betere positie voor de
soldaten nastreeft.
Daarnaast is er de uiterst kleine
Bond Van Dienstplichtigen
(BVD), ongeveer honderd mi
litairen en burger-sympathi
santen. die een veel militan
tere visie hebben op het leger
dan de WDM De BVD zrgt
dat het leger per definitie aan
de kant staat van wat wordt
genoemd „de bezitter" en al
tijd zal worden ingezet bij het
breken van sociale acties Op
heffen van het leger is het
doel van de BVD
Een onderzoek maakte enkele
jaren geleden duidelijk dat
het ledenverlies voor een
groot deel te wijten is aan de
invloed van wat wordt ge
noemd „klein links en andere
splintergroepjes". In dat ka
der moet dan ook de schor
sing van de drie militante be
stuursleden worden gezien
de WDM mag niet het stem
pel krijgen van een politieke
organisatie van linkse activis
ten.
Sylvo Gaastra: „We zijn een sol
datenvakbond. ons terrein is
de kazerne. Het is onze taak
te vechten voor optimale da
gelijkse werkomstandighe
den. Het ontvreemden van
militaire tekeningen is. niet
iets dat we als vakbond moe
ten aanmoedigen". Juist deze
affaire heeft duidelijk ge
maakt hoe moeilijk het soms
is grenzen te trekken.
„De WDM moet meer ruimte
krijgen voor het vakbonds
werk. We hebben nu eenmaal
gekozen voor militaire
dienst, dat wordt wel eens
verkeerd opgevat door links.
Dat we de vermeende daden
hebben afgekeurd maar de
jongens zijn blijven steunen,
is geen paradox. Voor indivi
duele daden moet men zelf
de verantwoording dragen.
De WDM moet niet worden
vereenzelvigd met het gedrag
van de leden buiten de kazer
ne. Dat wil niet zeggen dat we
hun geen juridische onder
steuning geven", aldus Gaa
stra.
Kort na de arrestatie van de
WDM'ers trad voorzitter
Ralph Mullenders af. Het
voortijdige opstappen van
Mullenders leidde natuurlijk
tot allerlei speculaties. Mul
lenders: „Mijn aftreden heeft
met die arrestaties niet van
doen"
Uit het gesprek met Mullen
ders en Gaastra blijkt steeds
weer dat hun persoonlijke
opvattingen vaak anders zijn
dan de officiële koers van de
WDM. Persoonlijke opvat
tingen en functioneren als
vakbondsbestuurder zyn
blijkbaar twee verschillende
zaken.
„Een vakbond moet er zijn
voor de rechtspositie van
mensen De WDM is er om
informatie te geven over het-
gene dat je te wachten staat
als je weigert site-wacht (be
waken van kernkoppen) te
lopen en ze zal juridische
steun geven als soldaten door
site-wacht te weigeren in de
problemen komen Adkl Op
dat gebied zullen we onder
steunen, maar het WDM be
stuur zélf zal nooit tot acties
oproepen. Acties moeten uit
gaan van de leden", aldus
Mullenders.
Niet alleen over het gebruik
van kernwapens in het leger,
maar ook over de functie van
het leger heeft Gaastra een
opvatting die hy met nadruk
geeft als zyn persoonlyke op
vatting en niet die van de be
stuurder-Gaastra „Ik vind
het leger een lachertje, even
als het voortdurend vechten
tegen een potentiële vyand.
de angst voor de Russen De
illusie dat, als je maar een le
ger hebt, dat je redding bete
kent! Leger pure verspilling.
Nuttig voor arbeidsplaatsen,
maar zolang er een leger is.
zal er oorlog worden ge
voerd
Die scheiding tussen persoon
lyke opvattingen en het func
tioneren als WDM-bestuur-
dcr wordt wel eens vergeten
Ralph Mullcnder ..Als WDM-
bestuurder ben je extra
kwetsbaar Bestuursleden
krygen als ze tegen kernwa
pens protesteren meteen vyf
dagen zwaar, soldaten die
niet actief zyn voor de vak
bond komen er met een lich
te boete vanaf'.
ANJA KRUISE
