A 1
Is er ei
rgens een g;
aatje
1
L -ï
op
is, J
tiang iJ
k weer iets
Leidse
agenda
Klaverhal op tijd klaar voor feestweek
Wassenaar: mogelijk keuze
uit aanbod van kabel-tv
n
Maastrichts
aardewerk
de grote
liefde van
familie uit
Voorschoten
V)
VOORSCHOTEN Nagenoeg geen enkel stukje muur of
tafel is in het huis van de Voorschotense familie Polling
onbenut gelaten. Overal waar je om je heen kijkt zie je
Maastrichts aardewerk. Borden, lampetkannen, kop en
schotels, vazen en noem maar op. Zelfs de overloop boven
is 'bezaaid' met aardewerk. "Ik schat dat ik rond de vier
duizend stuks aardewerk heb", zegt Polling bescheiden.
"Toen we er aan begonnen, wisten we niet dat er zoveel
zou zijn. Al dertig jaar zijn we bezig, maar elke maand
vinden we eigenlijk wel weer wat. Nog steeds weten we
niet hoeveel merken en vormen er zijn. Meestal verza
melen de mensen een bepaald iets, wij verzamelen ei
genlijk alles", aldus de familie Polling die deze verza
melwoede toch wel ziet als een 'aangeboren afwijking'.
Dat er veel Maastrichts aardewerk is, komt omdat er in het
midden van de negentiende eeuw. twee fabrieken waren.
De oudste fabriek is van Peter Regout. Enkele jaren
daarna, in 1863, kwam de tweede fabriek, de Societé Cé-
ramique, die met Belgisch kapitaal werd opgericht. Ui
teraard stonden beide fabrieken in de nabije omgeving
van Maastricht. Aan het einde van de negentiende eeuw
begon een neef van Peter Regout, Louis, ook een fabriek
je. Dit is de enige van de drie die nu nog bestaat, onder de
naam 'MOSA'. De twee eerder genoemde fabrieken fu
seerden in 1959, maar stopten met de produktie van het
aardewerk in 1969. Van het aardewerk zijn ze toen over
gestapt op het maken van sanitair.
Dat het verzamelen van het aarde
werk een belangrijke hobby is
van de familie Polling, blijkt wel
uit de stortvloed van woorden na
elke gestelde vraag. Op een intri
gerende toon passeert de hele ge
schiedenis en betekenis van het
aardewerk de revue. Zo intrige
rend dat je onbewust onder het
koffiekopje gaat kijken of het
ook Maastrichts aardewerk is. Ze
blijken echter ook 'gewoon' aar
dewerk in huis te hebben.
Tekst:
Paul van der Burg
Foto's:
Holvast
i de bovenverdieping zijn stellages gemaakt om al het aardewerk neer te zetten. Het heeft
n opslagplaats van de aardewerkfabriek dan van een overloop van een woonhuis.
Verschillen
"Het is een heerlijk verzamelge
bied. Ook als je weinig geld hebt.
Het is wel zo dat de prijzen de
laatste tijd omhoog zijn gevlo
gen. Zo'n twintig jaar geleden
was het niets waard. Voor tien
gulden kon je het aantal niet ver
slepen. Juist de markthandela-
ren hebben de prijs opgevoerd.
Als het aardewerk op zijn kop
e
ligt, dus het merkje naar boven,
dan wordt er een paar gulden ex
tra gevraagd".
Het Maastrichts aardewerk is na
melijk te herkennen aan een
merkje aan de onderkant. Zo had
Regout eerst alleen zijn naam er
onder, maar later werd deze 'ver
sierd' met een sphinx. Overigens
ook de naam van de huidige sani
tair fabrieken. De Societé beeld
de een leeuw af, maar niet de Ne
derlandse. Om het accent van het
Belgische kapitaal in de fabriek
tot uiting te brengen, werd Maas
tricht geruime tijd met 'ae' ge-
De gehele bovenrand van de woonkamer is versierd met Maastrichtse borden. Daarvoor heeft Polling speciale
rekken gemaakt.
schreven. Alleen al van deze
beeldmerken zijn er ruim zeven
honderd verschillen. Polling
heeft hiervan een uitgebreide
studie gemaakt en een boekje
uitgegeven. De beeldmerken
worden vaak gezien als de indi
catie van het jaar waarin het ge
maakt is.
De verschillende cultuur-stromin
gen zijn ook in het aardwerk te
rug te vinden. Stijlen zoals Ju
gendstil, Art Deco, en dé Ver
nieuwing. "Sommigen zijn wat
betreft het patroon erg lelijk.
Denk daarbij aan de Art Deco.
Veel daarvan is dan ook wegge
gooid. Toen je dat zag, dacht je
'god wat lelijk'. Nu vind je het
nog steeds niet mooi, maar je
gaat het anders waarderen.
Vaakzijn gewoon leuk van gek
kigheid. Het aardewerk van de
jaren twintig is daarom ook
moeilijk te krijgen. Het is mas
saal gemaakt, maar ook massaal
weggegooid".
Streken
Naast de verschillen in de cultuur
stromingen hebben ook de Ne
derlandse streken hun stempel
gedrukt op de soorten aarde
werk. De bekendste daarvan is
natuurlijk wel het echte boeren
bont. "Vooral buurten als Stap
horst en Spakenburg hebben een
duidelijke streeksmaak", aldus
Polling. Maar wie dan denkt aan
christelijke afbeeldingen op de
kannetjes en borden, komt van
een koude kermis thuis. Vooral
Chinese en Indische afbeeldin
gen zijn zeer geliefd bij deze in
woners.
"Er is ook een duidelijk verschil
tussen het noorden en zuiden
van het land. In het zuiden is al
les vaak bonter en zijn er meer
opschriften. Waarschijnlijk hoort
dat bij het geloof'. Niet alleen
Nederlandse teksten zijn te vin
den op bijvoorbeeld de mokken,
maar ook buitenlandse geschrif
ten. Van sommige is het zelfs on
bekend welke taal het is. "Er is
veel uitgevoerd. Naar Suriname,
Engeland, maar ook naar de
Zuid-Amerikaanse landen. Be
wust geëxporteerd".
Zoals al eerder geschreven staat
het hele huis van de familie Pol
ling vol. Aan de muren in de
woonkamer zijn rekken gemaakt
waarin de borden staan. In de
hoek staat een kast met een 'bon
ten' servies. In de keuken staan
de voorraadpotten van aarde
werk. Op alle treden naar boven
staan blakers (de ouderwetse
schaaltjes met een kaars in het
midden uit de tijd dat de electri-
citeit nog niet bestond). Eenmaal
boven gekomen lijkt het wel of je
in een opslagplaats van de aard-
werkfabriek bent beland. Alle
wanden zijn volgebouwd met
stellages. In het midden een gro
te kast, uiteraard vol. En op de
grond staan wel acht stapels, van
ongeveer zestig centimeter hoog,
met borden. En nog hebben ze
niet alles.
Kubus
"We proberen alles uit te stallen,
maar dat is niet goed mogelijk.
Als er ergens een gaatje is, dan
sla ik een soiiker in de muur en
hang dan weer iets op". Het aan
tal liefhebbers van deze hobby
stijgt met de jaren. Velen komen
er achter dat ze vroeger van het
Maastrichts hebben gegeten of
constateren dat het nog achter in
de kast staat. Zo'n drie jaar gele
den is er dan ook een vereniging
opgericht. Het secretariaat van
de vereniging is, hoe kan het ook
anders, bij de familie Polling in
Voorschoten. "De vereniging
krijgt steeds meer bekendheid.
Ongeveer zes keer per jaar orga
niseren we speciale ruilbeursen.
Uit alle hoeken van het land ko
men dan de verzamelaars, en dat
is heel leuk".
Dat het Maastrichts aardewerk een
bepaalde waarde heeft zal nie
mand verrassen. Een huis vol ge
lijk een museum, is dat niet ge
vaarlijk in verband met inbre
kers? "Een inbraak, daar ben ik
niet bang voor. Ze moeten dan
toch eerst met een vrachtwagen
komen en daarna alles netjes in
pakken. Want reken maar dat het
breekbaar is". De familie Polling
en het Maastrichts aardewerk:
bijna een twee-eenheid. De ken
nis in deze van Polling zal naar
alle waarschijnlijkheid nooit in
een boekwerk uitgegeven wor
den.
"Een boek maken is op zich geen
probleem, maar dan moet het
wel een standaardwerk worden.
Dus moeten alle decors er in ver
meld worden. Vermoedelijk ben
ik dan nog wel zo'n vijf tot tien
jaar bezig om alles te vinden. By
elkaar wel duizenden patronen.
Het boek zal dan wel de omvang
krijgen van een kubus".
PAUL VAN DER BURG
ZOETERWOUDE - De Kla
verhal. het nieuwe sport- en
recreatiecentrum in Zoeter-
woude-Dorp (zie foto), is 3
september klaar. De bouwer
heeft dit beloofd. Die datum
is zo belangrijk omdat dan de
feestweek ter ere van de om-
leidingsweg en de Klaverhal
begint.
Frans de Graaff, lid van de
werkgroep die de bouw bege
leidt: "De kritische weken
zijn voorbij. Volgens de plan
ning komt de hal nu op tijd
klaar. Iedereen probeert het
te halen". Zelfs in de bouw
vakvakantie wordt doorge
werkt om de hal op tyd voor
de feestweek klaar te krijgen.
Er is nog zo'n week of vijf te
gaan. De Graaff: "Als je ziet
wat er zeven weken geleden
stond en wat nu, dan geloof
ik dat 3 september haalbaar
Momenteel is er een man of
veertig aan de hal aan het
werk. Ook op de zaterdagen
wordt vaak doorgewerkt om
het tijdschema aan te kunnen
houden.
Het comité "Verkeer(s)weg"
kan dus opgelucht ademha
len. Het comité vreesde enke
le maanden geleden dat de
hal niet op tijd klaar zou zijn.
Dat zou een kleine ramp zijn,
omdat het gebouw een cen
trale plaats binnen de festivi
teiten heelt. Het slotfeest is in
de Klaverhal gepland en de
hal moet als toevlucht bruik
baar zijn wanneer door slech
te weersomstandigheden de
buitenactiviteiten onder dak
gebracht moeten worden.
De bouw van de Klaverhal kost
ongeveer drie miljoen gul
den. Binnen dit budget is de
werkgroep die de bouw bege
leid in ieder geval gebleven.
Volgens De Graaff een hele
prestatie. Ook de bezettings
graad valt mee. Alleen in de
weekeinden is er nog ruimte
voor verenigingen en bedrij
ven om er te sporten. De Zoe-
terwoudse KPJ krijgt een ei-
aparte hal. De sporthal zelf
zal voornamelijk door de
WASSENAAR - Op de Wasse-
naarse camping Duinrell is van
morgen de tentoonstelling "Wa
ter heb je nodig om te leven" ge
opend. De tentoonstelling van
Unicef bestaat uit foto's, tekenin
gen en een diaserie met geleid.
Tot eind oktober is de expositie
dagelijks te bezichtigen.
LEIDEN Drie kraakpanden
zijn gistermorgen omstreeks elf
uur op bevel van de rechtbank
ontruimd Twee panden, Con
dorhorst 142 en Boshuizerkade
81, bleken al te zijn verlaten. Het
pand Lindestraat 15a was nog
wel bewoond, maar de ontmi-
ming leverde voor de deurwaar
der geen moeilijkheden op.
"Kleuterschool
'De Robbedoes'
nog een jaar
open laten"
DEN HAAG/VOORSCHOTEN -
De Onderwijsraad, het adviesor
gaan van de minister van onder
wijs, wil dat de kleuterschool
„De Robbedoes" aan de School
straat in Voorschoten in elk ge
val nog dit jaar open mag blijven.
Dit ondanks het geringe aantal
kleuters op de school.
In '80 en '81 zaten er respectievelijk
negentien en twintig kleuters op
de school. Dit jaar waren het er
in april 23. De Onderwijsraad liet
meewegen dat de kleuterschool
en de lagere school, waarmee
wordt samengewerkt, in één ge
bouw zijn gehuisvest en dat de
kleuterschool in de buurt ligt
van de in aanbouw zijnde wijk
„Bijdorp".
LEIDEN - In de Groenoordhallen
komen dit weekeinde Jehova's
getuigen bijeen om een reeks
congressen af te sluiten. Op het
programma staan een aantal the
ma's: het gezinsleven, het leve
ren van een produktief aandeel
aan de maatschappij, de predi
king van huis tot huis en de pro
blemen die op veel jongeren in
werken.
VRIJDAG 23 JULI 15
VRIJDAG
Leiden - Kijkhuis. Vrouwenkerkko
straat 17, film 'Wagon Master' van Jo i
Ford. vr en za om 20 en 22.15 uur. J
LVC - Breestraat 66, film 'To have
ve not' van Howard Hawks, 21.15
23.30 uur.
NVSH trefcentrum - Rapenburg
open soos, 22 uur, tel. 149987.
Caeciliastraat 18 - open-huisavo
L.V.L.', 21 uur. tel 764236.
Dierenbescherming Leiden, meldi
zwerf- en gevonden dieren, tel. 21202
ZATERDAG
Leiden - Groenoordhallen, congres He
hovah's getuigen. z
In de Burcht - volksmuziekdag, 11 L
Nieuwe Mare/hoek Oude Singel - V
tiek- en curiosamarkt, 9.30-17 uur. Qp
Vrouwenhuis - Hooigracht 79, ca j
avond, 21-1 uur.
Leidse Werkgroep Homoseksualitei s
Caeciliastraat 18, jongeren-café, tot c c
geveer 20 jaar, vanaf 22 uur disco. c
Jongeren Advies Centrum - Caecil
straat 67, 14-17 uur. De
LVC - Breestraat 66, open café, 14- 1
uur. 1
Voorschoten - Gevers Deynootscho
Schoolstraat, tentoonstelling over pa:
denmarkt. 11 uur.
Voorstraat - paardentram, 14-17 uur.
ZONDAG
Leiden - Groenoordhallen, congres
hovah's getuigen.
Leidse Werkgroep Homoseksualiteit
Caeciliastraat 18, 'De Roze Salon', 14»
Ontmoetingscentrum - hoek Boshui
laan, bejaardensoos Zuid-West,
14.30 uur.
Voorschoten - manege Vreehorst, Vei
seweg, paardendag, 11.30 uur.
Dorpskerk - herdenkingsdienst pai
denmarkt, 15 uur.
.Pel
MAANDAG
tel. 122000.
Vereniging Ouders van Drugsverslaap
den - Lange Mare 45, 20 uur, tel. 13054'r
Architektenwinkel - Oude Vest 161z,Jn
kosteloos advies, 17-18 uur. lan,
Voorschoten - Prins Bernhardlaan, koizo i
tebaandraverij om het nationaal kannin
pioenschap, 14 uur. \y0
Cultureel Centrum - disco, 20 uur. y.0(
Zwembad 't Wedde - 'onderwaterfeest
21 u
[et
ARTSEN
Leiden - De weekenddienst begint'2
terdag om 8 uur en eindigt zondag o
H.J. Klaassen, tel rti
213546; spreekuur vlgs afspraak. x'
zo 8 uur tot 24 uur: J. Rus, Middelsté
gracht 131, tel. 132500; spreekuur vlgpn
afspraak. ran
Wijk 2 - Binnenstad-Zuid, Tuinstadwijkkui
Professorenwijk, de Waard: en
za 8 uur tot zo 8 uur: J.E.C. Crul, Noord scj.
eindsplein 8a, tel. 142888; spreekuur 12 j
en 17 uur. ae,
zo 8 uur tot 24 uur: E.K. Fogelberg, d<8el
Sitterlaan 18, tel. 132877; spreekuur 11
en 17 uur. >e o
Wijk 3 - Mors, Haagwegkwartier, Zuid he
west: do
za 8 uur tot zo 8 uur: A. Boer, v.d. Helm vo
laan 5, tel. 310420; spreekuur Vlgs af wc
spraak.
zo 8 uur tot 24 uur: B. Roos, Zocher °p
straat 1, tel. 766123; spreekuur 12 en 1' "u
uur. Pe
Voor de praktijk van Groeneveld, R. v ve
Leeuwen, Meyer, Reinders, Tan, v. Tol we
Verhage, Zwijnenburg:
za, M.J.H. v. Tol, de Sitterlaan 80, tel""
142427, spreekuur 11-11.30 uur in ge
zondheidscentrum Merenwijk, Rosmo
len 2.
zo, R. Zwijnenburg, Gallaslaan 24, Lei
derdorp, tel. 412166, spreekuur 11-11.3(
uur in gezondheidscentrum Merenwijk
Rosmolen 2.
Leiderdorp - O. du Ry van Beest Holle
en R.W.M. v. Velzen, Vlaskamp 16, tel
891100; za en zo spreekuur van 12.30-13
uur aan hetzelfde adres.
Oegstgeest - E.W.F. van Walchren, Oran
jelaan 29, tel. 174830.
Voorschoten - za, A. Meiman, Leidse
weg 128a, tel. 2493; zo, J.P. Baars, J.W
Frisoflat 1, tel. 2520.
APOTHEKEN
De avond-, nacht- en zondagsdienst var;
de apotheken in de regio Leiden, wordt
waargenomen van vr 23 juli tot 30 juli
Haven Apotheek, Haven 18, tel. 120085;
Apotheek Linnaeus, Kempenaerstraat
31, tel. 173330.
DIERENARTSEN
Leiden - voor de praktijk van Muurling
Helder, Roest:
G. Roest, Haaghuishof 5, Leiderdorp,
tel. 890405.
Oegstgeest - R.J.W. Duyn, Pres. Kenne-
dylaan 260, tel. 153266.
Voorschoten - C.P. van Oostrom, Veur-
seweg 36, tel. 01717-2317.
TANDARTSEN
De weekenddienst voor Leiden, Leider
dorp, Oegstgeest wordt waargenomen
C.M. Holthuis, Nassaulaan 4, Oegst
geest, tel. 152108.
WIJKVERPLEGING
Leiden - Interkruis, Middelweg 38, tel.
ten noorden van de Ryn 134604, tel. ten
zuiden van de Rijn: 121753.
Leiderdorp, Zoeterwoude Rd. - Kruis-
gebouw Berkenkade 7, tel. 410131,
spreekuur ma t/m do van 13-14 uur.
Gezondheidscentrum Florijn 10, tel.
896193, spreekuur ma, woe, vr van 13-
13.30 uur.
WASSENAAR - Het wordt mis
schien mogelijk in de toekomst
in Wassenaar te kiezen uit diver
se pakketten van televisiezen
ders. Binnenkort begint kabel
exploitant Casema met een der
gelijke proef in Den Haag. In juli
1983 zal die proef afgesloten wor
den en mocht het geslaagd zyn
dan wil de gemeente Wassenaar
ook meedoen.
Wethouder Barning zei dit gister
avond in de commissie finan
ciën, waar 27 bezwaarschriften
tegen de jongste uitbreiding van
het kabelaanbod werden behan
deld. Hij zei verder dat er op dit
moment geen mogelijkheid is de
keuzemogelijkheid in te voeren.
Overigens vroeg hij zich af of er
wel zo'n behoefte bestaat aan een
dergelijke verandering. Na de
uitbreiding van het kabelaanbod
is het aantal aansluitingen geste
gen, terwijl daarvoor een daling
te constateren was. Nu is ruim
tachtig procent van de Wasse-
naarse huizen aangesloten op de
kabel.
Problemen zijn er echter nog ge
noeg voordat het mogelijk wordt
te kiezen. Zo is het nodig dat een
gehele zogenaamde "unit" kiest
voor bijvoorbeeld alleen de Ne
derlandstalige zenders. Dat bete
kent in de praktijk dat een gehe
le straat of flat het eerst met el
kaar eens moet worden over het
kabelaanbod.
Ook is er nog een financieel pro
bleem. Als iemand bijvoorbeeld
alleen de Nederlandstalige zen
ders wil, zal hij toch flink moeten
betalen voor dat beperkte aan
bod. Want er moeten speciale fil
ters in het kabelnet worden aan
gebracht.
LEIDSCH DAGBLAD
DAGBLAD VOOR
LEIDEN EN
OMSTREKEN
Uitgeversmaatschappij
Leidsch Dagblad B V
Hoofdkantoor
Witte Singel 1, 2311 BG
LEIDEN
Postbus 54. 2300 AB
LEIDEN
Telefoon 071-144941
Geen krant ontvangen
tel 071-123143
tussen 18 00-19 30 uur
(nabfzorging na 19 30 uur)
zaterdag van
16.30-18 00 uur
Abonnementsgelden bi|
vooruitbetaling te voldoen
Bij automatische
overschniving geen
incassokosten
abonnementsgelden
uitsluitend giro 3203571
t.n v Damiate Holding BV
te Haarlem
Kwartaalabonnement 57,35
Per post t 79.70
Aangesloten tnj de
Gemeenschappelijke
Persdienst met eigen
correspondenten 0 a in
Bonn. Brussel, Londen,
Parijs. WastirigtQD^Caicp.
Per post 307.30
Directie G Koopman
