stem
DIGROS
Opnameduur voor
patiënt beperken
Bijdrage kernwapens ontkend
Garnalenpellerijen-aan- huis onhygiënisch
Armeniërs zouden achter
aanslag consul zitten
-C
Keuringsdienst van Waren beducht voor schadelijke gevolgen
Kema acht radioactiei
afval niet gevaarlijk
Ziekenfondsen voor vaste tigtijden
Drie mannen voortvluchtig in Rotterdam
Bergbeklimmer
verongelukt
Spreiding
vakanties
voor 1983
vastgesteld
GROOT OVERSCHOT
BRAADKUIKENS en EIEREN
Levering Nederlandse apparatuur aan Argentinië omstreden
lèïmt-
koUkm
NEEM
MEE
VOOR'.
HAAL HET BIJ
DONDERDAG 22 JULI 1982
Binnenland
UTRECHT (ANP) - De zestien keurings
diensten van waren in ons land vinden
dat alle garnalenpellerijen-aan-huis liever
vandaag dan morgen moeten worden ge
sloten. Voor de volksgezondheid en ook
uit sociaal oogpunt is het van het grootste
belang dat deze vorm van huisnijverheid
- waarmee uitsluitend buitenlandse werk
nemers met hun grote gezinnen een veel
al karige boterham verdienen - snel wordt
opgedoekt. Controle op de hygiëne in de
pellerijen is onbegonnen werk.
"In feite is er sprake van een uit oogpunt
van volksgezondheid niet te tolereren si
tuatie. De kans op ongelukken is groot".
Dat zegt ir. H.D.M. Touw, directeur van
de keuringsdienst van waren in Utrecht,
naar aanleiding van het oprollen van een
illegale garnalenpellerij gisteren in de
Domstad.
Volgens de politie was het in de garnalen-
pellerij, die door Marokkanen werd ge
dreven, een regelrechte beestenbende en
werd er met de hygiëne een loopje geno
men. Volgens de politie - die de pellerij
bij toeval op het spoor kwam - was de
pellerij vergeven van de vliegen en ook
van de muizen, getuige de vele muizekeu-
tels.
De garnalen stonden opgeslagen tot op de
vervuilde toiletten en de stank was niet te
harden. In het pand stonden voorts open
en bloot aangebroken blikken met ont
smettingsmiddelen tegen schurft en
hoofdluis.
Symptomatisch
Volgens ir. Touw is de situatie in de
Utrechtse pellerij vermoedelijk sympto
matisch voor de toestanden bij de meeste
andere pellerijen. Eind vorig jaar heeft de
Keuringsdienst van Waren in het
Utrechtse nog enkele tientallen illegale
pellerijen gelegaliseerd. Maar eigenlijk
heeft Touw daar achteraf spijt van als ha
ren op zijn hoofd. Want de legaal ver
klaarde pellerijen zijn niet te controleren.
Controleurs wordt eenvoudig de deur ge
wezen met een of andere smoes. Of de
pellers hebben lucht gekregen van de ko
mende controle en zorgen ervoor dat de
boel tijdelijk keurig aan de kant is. Maar
als de controleurs hun hielen hebben ge
licht wordt er vermoedelijk weer op de
oude voet aangerotzooid, zo vreest men
bij de politie en de keuringsdienst.
Door schade en schande wijs geworden
hebben de keuringsdiensten onlangs be
sloten geen vergunningen meer aan
"huispellerijen" te verstrekken. De huidi
ge vergunningen zijn maximaal een jaar
geldig en zullen als ze zijn afgelopen geen
van alle worden verlengd.
Fabrieksmatig
Ir. Touw vindt dat de garnalenpellerij zo
snel mogelijk moet worden verkast van
de huiskamer naar grote, fabrieksmatig
opgezette pellerijen. Daar kunnen de
keuringsdiensten van waren veel beter
het zicht houden op de hygiëne dan nu in
talloze versnipperde pellerij bedrijfjes. De
fabrieksmatige aanpak zou ook uit so
ciaal oogpunt grote voordelen bieden. De
buitenlanders - veelal vrouwen die nu
vaak tegen illegale hongerloontjes van 's
ochtends vroeg tot 's avonds laat zitten te
peilen - zouden in de grote pellerijen be
tere arbeidsvoorwaarden en arbeidsom
standigheden kunnen krijgen dan nu. Bo
vendien zou de kinderarbeid - waar in de
huisnijverheid veelal sprake van is -
kunnen worden uitgebannen.
Als de garnalen niet volgens het boekje
worden behandeld dan slaat de staphylo-
coccenbacil toe. In voldoende hoge con
centratie vormen die bacillen een gif
waar mensen met voldoende weerstand
weliswaar niet dood aan gaan maar toch
"knap beroerd" van kunnen worden. Vol
gens ir. Touw gebeurde dat nog in 1980
op grote schaal bij een garnalenfestijn in
Den Haag. Mensen met weinig weerstand
(zieken, bejaarden) kan een garnalenver-
giftiging wel fataal worden, aldus ir.
Touw.
ARNHEM (GPD) - De gigantische
afgraafoperatie op het Kema-ter-
rein in Arnhem heeft meer dan
27 kilo radioactief afval boven de
grond gebracht. In de afgelopen
twaalf weken is achttien kilo tho
rium, negen kilo natuurlijk ura
nium en 210 gram verrijkt ura
nium opgegraven. Die hoeveel
heid radioactief afval zat ver
spreid in totaal 1500 kubieke me
ter grond.
Het karwei waarmee in totaal zes
miljoen gulden is gemoeid, is zo
wel in financieel als in technisch
opzicht gunstiger verlopen dan
aanvankelijk begroot, aldus Ke
ma-woord voerders gistermiddag
tijdens een perconferentie.
Stralingsdeskundige ir. G. van der
Lugt noemde de boven de grond
gehaalde hoeveelheid radioactief
afval „beslist niet schrikbarend".
„In de Betuwe zit ook radioactief
ZEIST (GPD) De ziekenfondsen willen een vaste opnameduur voor patiënten in het
ziekenhuis na bepaalde medische ingrepen. Het gaat daarbij om zestig tot zeventig,
voornamelijk routinematige medische ingrepen, waarbij het mogelijk zou zijn een ge
middelde opnameduur vast te stellen.
afval in de kleigrond. Het is daar
alleen wat homogener verdeeld
dan hier in de Kema-bodem het
geval was", aldus Van der Lugt
Hoewel het hoofdstuk graafwerk
zaamheden Kema-afval met het
beëindigen van de gigantische
operatie voor de Kema in Arn
hem nu is afgesloten, is een eind
rapport van de overheid pas in
het najaar te verwachten. Het
personeel dat het afgraafkarwei
heeft geklaard is inmiddels voor
een deel gekeurd op eventuele
straling. Tot dusver is niet geble
ken dat een van de werknemers
bij de operatie een stralingsdosis
heeft opgelopen. Ook het urine-
onderzoek heeft geen negatieve
resultaten opgeleverd.
De immense afgraafmachine, die
voorlopig nog op het Kema-ter-
rein in Arnhem blijft staan,
wordt naar de verwachting van
de Kema-leiding verkocht „Wel
licht heeft een aannemer interes
se. De installatie kan ook worden
gebruikt bij het afgraven van bo
dems waar gif in de grond is aan
getroffen", aldus directeur ir. R.
van Erpers Roijaards van de Arn
hemse instellingen (Kema en
GKN)
Politiemensen onderzoeken de auto waarmee de vier daders van de aanslag op de turkse consul-generaal
poogden te ontsnappen.
ROTTERDAM (ANP) - Een orga
nisatie die zich het "Rode Ar
meense leger" noemt, heeft via
Beiroet de verantwoordelijkheid
opgeëist voor de aanslag, die gis
terochtend in Rotterdam werd
gepleegd op de Turkse consul-
generaal K. Demirer. De consul
bleef daarbij, zoals wij gisteren
berichtten, ongedeerd.
Een van de daders werd kort na de
aanslag in een smalle straat in de
wijk Het Oude Westen door poli
tiekogels getroffen nadat de poli
tie de achtervolging had ingezet.
Drie van de vier daders zijn nog
voortvluchtig. Een kort na de
aanslag ingezet, grootscheeps
politie-onderzoek leverde niets
op.
Volgens de politie hebben de da
ders tijdens de aanslag en de ach
tervolging in totaal vijftien ko
gels afgevuurd. De politie schoot
viermaal. De neergeschoten ver
dachte werd in het Dijkzigt-zie-
kenhuis aan een schotwond in de
buik geopereerd.
De Turkse consul stond al enkele
maanden onder zware bewaking
WEERRAPPORTEN
van een veiligheidseenheid van
het bureau opsporing en aanhou
ding (BOA) van de Rotterdamse
politie. Zowel de chauffeur als de
begeleidende rechercheurs is lid
van dit speciale politieteam. Zij
dragen kogelvrije vesten en zijn
bewapend met hun normale
dienstwapen, de Walther P5, en
een karabijn.
Een woordvoerder van de Turkse
ambassade in Den Haag zei res
pect te hebben voor het optreden
van de politie. Volgens hem is
het uniek in de reeks van aansla
gen die de afgelopen acht jaar op
Turkse diplomaten en hun fami
lieleden zijn gepleegd, dat een
dader is gepakt.
Verschillende Armeense organisa
ties achten de Turkse staat nog
steeds verantwoordelijk voor de
deportatie van en massamoord
op ongeveer anderhalf miljoen
Armeniërs in 1915 en 1916. Van
de ongeveer zes miljoen Arme
niërs die nu nog leven, wonen er
ongeveer 4,7 miljoen in de Sow-
jet-Unie en 1,3 miljoen verspreid
over de rest van de wereld.
Driejaar geleden was de Turkse di
plomatieke vertegenwoordiging
in Nederland ook doelwit van
een aanslag. Toen werd in Den
Haag de 27-jarige Ahmet Benier,
zoon van de Turkse ambassaeur
in ons land, doogeschoten terwijl
hij met zijn auto stond te wach
ten voor een verkeerslicht. De
verantwoordelijkheid voor die
aanslag werd opgeëist door een
organisatie die zich "rechters
voor de Armeense volkeren
moord" noemde. Een van deze
moordaanslag verdachte Liba
nees werd september 1980 door
de Haagse rechtbank wegens ge
brek aan bewijs vrijgesproken.
BONDO (DPA) - De 18-jarige
bergbeklimmer Rogier van der
Schoot uit Naarden is dinsdag op
de Pizzo Badile in het Bergell-ge-
bergte in Graubünden (Zwitser
land) dodelijk verongelukt, zo
heeft de Zwitserse politie giste
ren meegedeeld.
De jongen was met een vriend,
eveneens een Nederlander, be
gonnen aan de beklimming van
de zwaar besneeuwde noord
westelijke wand van de Pizzo Ba
dile. Hij gleed echter uit en stort
te 30 meter naar beneden.
De vriend heeft met het stoffelijk
overschot vier uur lang aan een
bergwand gehangen voordat de
plaatselijke reddingsdienst op
zijn noodsignalen reageerde en
hen met een helikopter ophaal
de.
De plannen voor het landelijk ge
lijktrekken van de ligduur bij be
paalde medische ingrepen wer
den ook al voorgesteld in de brief
die minister Gardeniers in april
van dit jaar stuurde aan de Natio
nale Ziekenfondsraad. Onafhan
kelijk daarvan heeft nu ook de
Vereniging van Nederlandse Zie
kenfondsen (VNZ) haar ideeën
over deze zaak naar buiten ge
bracht.
De VNZ had zelf al geconstateerd
dat er landelijk grote verschillen
bestaan in de opnameduur bij
gelijke medische ingrepen. Aan
gezien er geen enkele aanwijzing
was dat bij een langere opname
duur ook de medische ingreep
beter was, is men bij de VNZ
gaan zoeken naar andere oorza
ken van deze opvallende ver
schillen.
Al snel bleek er toen een duidelijke
samenhang te bestaan tussen het
aantal beschikbare bedden in
een ziekenhuis en de tijd dat pa
tiënten na de opname moesten
wachten op de medische ingreep
en de tijd tussen die ingreep en
het ontslag uit het ziekenhuis.
Met andere woorden: hoe meer
bedden een ziekenhuis „over"
heeft, hoe langer de patiënt voor
een ingreep moet worden opge
nomen.
Efficiënter
De heer F. H. Werkman, secretaris
van de VNZ: „Het was duidelijk
dat er bij een langere opname
duur niet gesproken kon worden
over een kwalitatief betere in
greep. Integendeel, bij een korte
re opnameduur bleek alles vaak
veel efficiënter te zijn gegaan en
bijvoorbeeld gebruik te zijn ge
maakt van de poliklinische facili
teiten of van zaken als dagverple-
ging".
Werkman geeft als voorbeeld de
plaatsen Delft en Zwolle. „Delft
heeft 10 ziekenhuisbedden per
1000 inwoners en Zwolle maar
3,7. In Delft is de opnameduur
bij vergelijkbare ingrepen aan
zienlijk langer dan in Zwolle".
De VNZ wil nu op basis van effi
ciënt werkende ziekenhuizen ko
men tot een lijst van maximale
opnameduur en op basis van die
lijst de ziekenhuiskosten gaan
vergoeden.
Als specialisten patiënten langer
willen houden na een ingreep,
moet dat ook worden verant
woord. Werkman: „Het gaat dus
alleen maar om een aantal routi
nematige ingrepen met een min
of meer voorspelbare opname
duur. Er blijft natuurlijk ook een
groot aantal andere ingrepen,
waarvan de opnameduur onmo
gelijk vooraf vast te stellen is".
Kraamzorg
De ziekenfondsen richten zich ove
rigens niet alleen op een beper
king van de opnameduur, maar
ook het terugbrengen van de
duur van de kraamzorg van tien
naar vijf dagen, mogelijke bezui
nigingen op het ziekenvervoer,
hulp voor patiënten buiten de
woonplaats (campingdokters en
dergelijke) en bezuinigingen op
de laboratoriumverrichtingen.
De vereniging van specialisten
heeft al afwijzend gereageerd op
de plannen van de VNZ. Werk-
DEN HAAG (ANP) - Minister De
Graaf (sociale zaken) gaat ak
koord met het advies over de
spreiding van bedrijfsvakanties
voor volgend jaar, dat de Stich
ting van de Arbeid hem heeft ge
geven. Het bedrijfsleven wordt
gevraagd zich aan te passen aan
het schema van de zomervakan
ties voor de scholen, dat er als
volgt uit ziet:
In Noord- en Zuid-Holland en de
woonkern Almere valt de zomer
vakantie voor het kleuter- en la
ger onderwijs in de periode van
23 juli tot en met 4 september en
voor het voortgezet onderwijs in
de periode van 16 juli tot en met
28 augustus.
In Zeeland, Noordbrabant en Lim
burg gaan de kleuter- en lagere
scholen van 25 juni tot en met 7
augustus met vakantie en de
scholen in het voortgezet onder
wijs van 2 juli tot en met 14 au
gustus.
In de rest van het land vieren kleu
ter-, lager en voortgezet onder
wijs vakantie van 9 juli tot en
met 21 augustus.
man: „We hadden ook niet ver
wacht met de specialisten over
deze zaak tot overeenstemming
te kunnen komen. Vandaar dat
we ons via de Ziekenfondsraad
direct tot de minister richten".
Vergeten....
VLISSINGEN (ANP) - De
rijkspolitie te water in Zee
land heeft gisteren voor de
kust van Walcheren tever
geefs een grootscheepse
zoekactie ontketend naar een
als vermist opgegeven wind
surfer. De man was gister
middag om half twee bij af
landige wind op zijn plank
gestapt. Toen hij om half vijf
nog niet terug was bij zijn
echtgenote op de Camping in
Zoutelande sloeg deze alarm
bij de strandpost daar.
Gisteravond bleek dat haar
man al op de camping was te
ruggekeerd op het moment
dat de zoekactie werd inge
zet. Het echtpaar had gewoon
vergeten de rijkspolitie even
te waarschuwen.
ADVERTENTIE
Amsterdam a
De Bilt a
Deelen a
Eelde a
Eindhoven
bew. 20 11
bew. 22 11
bew. 23 9
bew. 22 12
bew. 23 11
Den Helder half bew. 19 14 0
Rotterdam zwaar bew. 22 11 0
Twente zwaar bew. 22 8 0
Vlissingen zwaar bew. 22 14 0
Zd. Limburg half bew. 25 13 0
Aberdeen motregen 22 12 0.7
Athene onbewolkt 33 23 0
Barcelona licht bew. 30 22 0
Berlijn onbewolkt 28 15 0
Bordeaux mist 24 16 0
Brussel zwaar bew. 24 14 0
Frankfort geheel bew. 32 18 - 0
Genève onbewolkt 30 15 4
Helsinki onbewolkt 18 8 0
Innsbruck mist 30 13 4
Klagenfurt licht bew. 30 16 0
Kopenhagen zwaar be-
w. 23 13 0
Locarno zwaar bew. 29 17 0.5
Londen zwaar bew. 20 13 0
Luxemburg geheel be-
w. 25 16 0.9
Madrid onbewolkt 30 13 -
onbewolkt 35 25 0
licht bew. 32 19 0
licht bew. 29 14 0
onbewolkt 29 21 0
zwaar bew. 23 12
regen 29 16
Malaga
Mallorca
Munchen
Nice
Oslo
Parys
Split
24
onbewolkt 33 21 0
licht bew 21 12 0.1
onbewolkt 31 16 0.4
:waar bew. 29 16 0
Stockholm
Wenen
Zurich a
Casa Blanca
w. 24 19 0
Las Palmas onbewolkt 25 20
Tunis onbewolkt 37 23
SOEST, DEN HAAG (GPD) - Het
bedrijf Foxboro Soest ontkent
berichten dat via Zwitserland ap
paratuur zou worden geleverd
aan Argentinië, die kan worden
gebruikt voor de fabricage van
Argentijnse kernwapens. Het
Soester bedrijf, een dochteron
derneming van het Amerikaanse
Foxboro, heeft een contract afge
sloten voor de levering van regel-
apparatuur aan het Zwitserse be
drijf Sulzer. Dit bedrijf heeft de
totale levering van een zwaar wa
ter-reactor aan Argentinië in
handen.
Voor de zwaar-waterfabriek wordt
de regelapparatuur geleverd
door Foxboro. Het gecomputeri
seerde systeem staat evenwel
niet op de lijst van gevoelige ma
terialen die volgens het non-pro
liferatieverdrag (het verdrag dat
de verspreiding van kernwapens
tegen moet gaan) niet mogen
worden geleverd. „Dit soort ap
paratuur vind je in een heleboel
chemische fabrieken", aldus de
woordvoerder van Foxboro.
Exportvergunnig
Volgens het bedrijf is er voor de le
vering ook geen exportvergun
ning nodig van de Nederlandse
regering. De apparatuur wordt
namelijk in Soest alleen maar in
elkaar gezet. Volgens het bedrijf
is de noodzakelijke vergunning
afkomstig van de Amerikaanse
regering.
'De woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van buiten
landse zaken, Dean Fischer, zei
maandag in Washington dat de
regering de export van het com-
puterdeel van de centrale had
goedgekeurd „omdat de appara
tuur niet speciaal is ontworpen
voor gebruik in zwaar water-
reactoren, er geen gevoelige
technologie in is gebruikt en ook
uit andere buitenlandse bronnen
te verkrijgen is".
Op de ministeries van economi
sche- en buitenlandse zaken kon
gisteren nog geen uitsluitsel wor
den gegeven over de noodzaak
van een aparte Nederlandse ex
portvergunning. Ook Nederland
heeft het non-proliferatieverdrag
ondertekend, dat o.m. samen
werking op het gebied van kern
energie met staten die het ver
drag niet hebben ondertekend
verbiedt
Kernbom
Zwaar water wordt gebruikt om
natuurlijk uranium te verbran
den. Volgens een woordvoerder
van Foxboro Soest is zwaar wa
ter echter niet voldoende om een
kernbom mee te fabriceren. „Het
zijn sprookjes dat iedereen in
zijn achtertuin een kernbom kan
maken. Met zwaar water alleen
ben je er niet. Je hebt ook nog
verrijkt uranium nodig", aldus
de woordvoerder, die alle ver
dere berichten over medewer
king aan de fabricage van Argen
tijnse atoombommen als
„sprookjes" van de hand wijst.
Volgens de Amerikaanse woord
voerder van buitenlandse zaken
probeert ook de regering-Reagan
Argentinië te bewegen het non-
proliferatieverdrag alsnog te on
dertekenen. Zijn voorganger
Carter ging daarin veel verder en
heeft steeds geprobeerd de Zwit
sers er zolang van te weerhouden
de centrale aan Argentinië te le
veren. Volgens Fischer betekent
de exportvergunning van het
computerdeel echter geen wijzi
ging in dit beleid.
C'N ONZE D/EPVe/ËSfiTDÏ
KAKELVERSE
KATWIJK aan ZEE Visseri|kad« 2 SASSENHEIM:
Hoofdstraat 284 NOORDWIJK Kerkstraat 20 OUDE
WETERING: Meerkreuk 0 LEIDEN: Langegracht 3
LEIDERDORP: W.nkelhof 70 WASSENAAR
Starrenburglaan 47
