Wandelaars in de file
Ook het hele jonge publiek slaat de massa geboeid gade.
DONDERDAG 22 JULI 1982
In 'The Synthesis of News' vertelt
de befaamde Amerikaanse jour
nalist en schrijver H. L. Mencken
(1880-1956) hoe hij in zijn begin
tijd als verslaggever bij de Balti
more Herald een overeenkomst
sloot met zijn collega Leander J.
de Bekker van 'The American',
een man met een bierbuik en een
puntbaardje die trots was op zijn
Hollandse afkomst: „De Hollan
ders, vertelde hij me bij onze eer
ste ontmoetingwaren de kam
pioen-bierdrinkers van het
Christendom, en hadden niet al
leen de gratis lunch maar ook de
'growler', de bierkan, uitgevon
den, die zijn naam naar zijn zeg
gen te danken had aan het Ne
derlandse woord 'grauw', wat de
grote massa van het gewone volk
betekende".
Hoewel concurrenten, trokken zij
er vaak samen op uit, op zoek
naar nieuws, daarbij soms ver
gezeld door een reporter van de
Sunpaper. De Bekker was de na
tuurlijke leider van het trio, die
het sein gaf voor een biertje, en
een volgend biertje, waardoor
het wel eens moeilijk werd om
daarna weer op volle toeren te
geraken.
„Waarom zouden we in godsnaam
onze benen uit ons lijf rennen om
achter de naam te-komen van een
Poolse stuwadoor die door een
muilezel overboord is geschopt?",
zei hij dan. „De smerissen hebben
het te druk met dreggen om het
hun te kunnen vragen, en als het
lichaam tenslotte boven water
komt, misschien morgen of nog
een dag later, dan zal zijn naam
zo onwaarschijnlijk klinken, dat
geen drukker in Baltimore die
fatsoenlijk zal kunnen zetten. Bo
vendien zullen ze er toch alleen
maar naar raden, zoals ze naar
driekwart van alle namen in hun
boekjes raden. En los daarvan,
wie kan het ook maar een moer
schelen hoe die man heette? Het
feit dat alweer een arme donder
zijn leven heeft gegeven om de
grote belangen te voeden is geen
nieuws: dat gebeurt iedere tien
minuten. Wat belangrijk is, het
enige dat ons, aasgieren van de
pers naar deze godvergeten wil
dernis brengt, is de ongebruike
lijke wijze waarop hij de dood
vond - want mensen worden niet
iedere dag door muilezels over
boord getrapt. Daarom stel ik
jullie voor, waarde tijdgenoten,
om de naam van de overledene te
houden op Ignaz Karpinski, de
naam van zijn weduwe op Ma
rie, dat hij zesendertig jaar oud
was en op 1777 Fort avenue
woonde, waar hij elf minderjari
ge kinderen achterliet".
„Dit leek zo'n redelijk voorstel dat
noch ik, noch de Sun-reporter ook
maar enig bezwaar kon beden
ken, met het gevolg dat de trieste
feiten de volgende dag in alle
drie Baltimore-ochtendbladen
werden afgedrukt, met nog een
aantal levendige details die De
Bekker na nog een biertje te bin
nen waren geschoten. Deze ar
beidsbesparende werkwijze werd
al die tijd dat ik voor de Herald
Zuid-Baltimore coverdie gehan
teerd", vertelt H. L. Mencken. „En
ik heb er nooit een klacht over ge
had. Ieder van de drie stadsre-
dacteuren, die zijn krant met de
andere twee vergeleek, ontdekte
tot zijn verrassing en genoegen
dat zijn verslaggever de namen
en adressen altijd goed had, en
we werden alle drie zo nu en dan
geprezen om onze accurate ver
slaggeving. Ik moet daar aan
toevoegen dat De Bekker een ge
wetensvol man was, die zich
nooit verlaagde tot het verzinnen
van dingen. Dat wil zeggen dat
hij nooit een verhaal fabriceerde
dat nergens op sloeg. Als we, door
hem geïnspireerd, berichtten dat
een dolle hond bij de Punt twin
tig kinderen had gebeten, dan
was er altijd wel een echte hond
op de achtergrond, en onze tel
ling van de slachtoffers was min
stens zo authentiek als die van de
politie. En als we, na het aanme
ren van een immigrantenschip
aan de Noord Duitse Lloyd Pier,
bekend maakten dat sinds de reis
vanuit Bremen vijftien tweelin
gen aan boord waren geboren,
dan was er altijd wel een echte
tweeling aan boord om ons ver
haal te ondersteunen".
Op die manier, schrijft H. L. Menc
ken, raakte ik in mijn gevoeligste
jaren vertrouwd met de grote
kunst van het synthetische
nieuws, en leerde ik geleidelijk
aan beseffen dat de journalistiek
geen exacte wetenschap is. Hij
vertelt dan verder, dat hij enkele
jaren later dezelfde methodiek
wilde toepassen met twee andere
collega's, van wie eentje er echter
de voorkeur aan gaf de beide an
deren met waar gebeurd nieuws
af te troeven. Als tegenmaatregel
verzonnen Mencken en Kent
daarom een tijdlang elke dag een
opzienbarend nieuwsbericht, met
allerlei verfijnde details die de
volgende morgen zowel in de Sun
als de Herald exact met elkaar
overeenstemden, zodat de drie
stadsredacteuren, inclusief die
van de American waarvoor de
derde man werkte, het als het
evangelie indronken. Twee we
ken lang bood Alec, de derde
man, weerstand, maar toen zijn
tegenstanders hun gefakete be
richten opvoerden naar twee en
later zelfs naar drie of vier per
dag, gaf hij zich, op zijn huid ge
zeten door zijn redacteur, gewon
nen, en sloot hij een overeenkomst
met de beide anderen...
Het echtpaar Mansveld uit Lei
den: nog kwiek en fris na 33 kilo
meter.
Leidenaar Sjardijn: eens, maar
nóóit meer..
De Zoeterwoudse schone Joke
van Reyn (24) met een willekeurig
uitgekozen militair vermaakt
zich opperbest: t Is hier altijd la
chen 's avonds, we liggen niet
voor twaalven op ons bed".
De buurmannen van Nieuwkoop
en Dekker uit Leiderdorp hebben
grootse plannen om volgend jaar
de hele wijk te charteren voor de
Vierdaagse.
Het is met de Vierdaagse net als
met dat rode bittere drankje.
Je moet er een teug van ne
men en de sfeer, respectieve
lijk de smaak proeven om er
over mee te kunnen meepra
ten.
V/at daarna gebeurd is óf het
één, óf het ander. Óf je hebt er
voor altijd genoeg van, óf je
raakt eraan verslingerd.
(Maar de meeste deelnemers
aan de vier dagen lange wan
delmars is mogelijkheid twee
van toepassing).
De Vierdaagse is toch al een ge
beurtenis van uitersten: de
kwieke loper en de strompe
laar bijvoorbeeld - iets er tus
senin lijkt niet te bestaan. De
luie bermtoerist en de sportie
ve deelnemer - wie bekijkt
wie? De twaalfjarige en de
hoogbejaarde - de oudste
deelnemer telt 88 jaren; de
jongste goed elf.
Fn het aantal gekken dat tekent
voor de 30, 40 of 50 kilometer
groeit nog altijd. Dezer dagen
logeren er rond de 21.000
wandelaars in en om Nijme
gen. De afgelopen jaren is het
aantal deelnemers steeds met
een duizendtal gegroeid. Het
magische getal van 20.000 is
nu ver overschreden. Gemid
deld valt bijna acht procent
af, zodat het nog maar de
vraag is of er net 20.000 vrij
dagmiddag in Nijmegen wor
den onthaald op bloemen..
Het waren er om precies te
zijn 21.052; na twee dagen
hebben er 1097 afgehaakt.
Onder het aantal bedankjes'
bevonden zich hoogstwaar
schijnlijk niet de namen van
het echtpaar Mansveld uit de
Leidse Burggravenlaan. Zo
wel 'hij' als 'zij' zagen er na
goed 33 kilometer gisteren
nog zo fris uit dat we voor hen
niet hoeven te vrezen. Als ze
de krant op een landelijk
weggetje bij Wijchen tegen
het lijf lopen hebben ze niets
dan positieve opmerkingen te
spuien. Het weer tijdens hun
resp. 37ste en 15de Vierdaag
se is dus fantastisch, het lo
geeradres prima in orde.
Daarentegen klinkt het "eens,
maar nooit meer" van Leide
naar Sjardijn (29) hartgron
dig. Hij doet mee vanwege
een weddenschap, die hij op
zijn werk afsloot. "Ik wilde
alleen kijken wat het is, en
wat weet ik nu. Je moet een
half uur in de rij staan voor
dal je mag vertrekken. Dan
sta je daar met een paar dui
zend man. Nee, het is leuk,
maar ook zwdór".
Blote voeten
De kenners beweren steevast
dat ongeoefenden al op de
eerste dag door de mand val
len. Vier daag se-lopers zou
den tenminste een paar
maanden lang geregeld tien
tallen kilometers moeten heb
ben afgelegd, willen zij een
kans maken de begeerde me
daille overhandigd te krij
gen. Drie uitbundige heren
lappen dergelijke bewerin
gen aan hun wandelschoe
nen, die er toch al niet al te
best uitzagen. Vandaar mis
schien dat één van de drie de
helft van de route maar op
blote voeten uitloopt.
Het zijn Leidenaar Aad Sterk,
Hans Goudriaan uit Noord-
wijk en Jaap van de Oest uit
Scheveningen. De drie
werken als croupiérs in het
Scheveningse Casino. Het be
gon als een weddenschap
("maar niet om geld, dat mo
gen wij niet") met een collega
en het drietal zat, voordat het
goed en wel tot zijn hersenen
doordrong, in Nijmegen.
Getraind hebben ze geen van
drieën. Dat was nergens voor
nodig. "We lopen gewoon op
courage". Het drietal ver
zoekt de goden wel, want dui
zenden wandelaars gaan bij
tijds naar bed - maar deze he
ren toch echt niet. Drie uur
was het de vorige nacht. "We
hebben alles gedaan dat ei
genlijk niet kan" zegt Hans
Goudriaan, "en ddn weer
gaan".
Militairen
Duizenden militairen maken
de tocht ook mee. Voor de er
varing? De sfeer? De extra
vrije dagen? De 21-jarige
dienstplichtig militair Van
Duyn uit Leiden voert laatst
genoemd argument aan. Echt
tevreden is hij niet. "Het
blijkt dat je maar één vrije
dag krijgt als compensatie.
Dat is wel erg weinig, en dat
heb ik gezegd ook".
Het vroege opstaan zit kapitein
Wester uit Alphen aan den
Rijn niet helemaal lekker. Hij
loopt in uniform en met tien
kilo bepakking, maar "als je
geen blaren hebt en je hebt
flink geoefend stelt het alle
maal niet zo veel voor. Dat is
het niet. Maar we zitten met
8000 man op het militaire
kamp. Daarom moet je voor
alles in de rij staan. Voor je
eten, voor de wc, voor de dou
che... Het eten is prima, niks
te klagen, maar dat opstaan
om drie uur 's morgens is niet
alles". Dat begrijpen we.
Helemaal alleen tussen grote
groepen militairen loopt me
vrouw Dubbelaar uit Kat
wijk, ook een 'beroeps'. Het is
wat kaal, want haar eeuwige
wandelpartner, de heer Belt-
gens uit Leiden, moest verstek
laten gaan. Een tijdens de vo
rige Vierdaagse opgelopen
ontsteking aan zijn hiel is pas
sinds een paar weken ge
heeld. Hij sloeg dus maar een
jaartje over. Dat is jammer,
maar de Katwijkse loopt stug
door: "Je loopt in feite met z'n
21.000-en. Hoe ver ik ben?
Geen flauw idee, ik vergeet de
route gelukkig altijd", en ver
dwenen is ze, op weg om haar
vijfde Vierdaagse vol te lo
pen.
Meeslepen
Uit de verhalen van streekgeno
ten in Nijmegen blijkt eens te
meer dat meedoen aan de
aloude wandelstrijd een ge-
Door
Miep Hoenson
beuren is, waarin vrienden
en bekenden zich laten mee
slepen. Zo bepraatte Leide
naar Peter Klein ooit zijn
vriend Jan Bronmeyer en nu
lopen ze de 50 kilometer (nog
blaarloos) voor respectieve
lijk de achtste en vijfde keer
vol. Waarom Jan zich liet om
praten? "Het is afzien van je
zelf. Je leeft zo gemakkelijk, je
zit de hele dag, ik wil wel eens
zien wat ik kan".
Uiterst tevreden is het tweetal
over hun logeeradres. "We
hebben ook wel eens een adres
gehad waar we als oppas
werden gebruikt, maar waar
we nu zitten is het klasse. Ze
halen films voor ons in huis
en steken de barbecue voor
Leiderdorpenaar Dekker heeft
zijn buurman "gelijmd" om
mee te gaan. En met succes.
De bewuste man is de heer
Van Nieuwkoop en hij is zo
enthousiast, dat hij zich voor
neemt volgend jaar "de hele
buurt" te charteren. Bewo
ners van het Leiderdorpse
Binnenhof, met name die van
de Van Lennepdreef, u bent
gewaarschuwd. Een zekere
heer De Mey zal het eerste
slachtoffer zijn.
Meeslepend is het evenement
ook voor de drie gebroeders
Van Driel: Rien, Aad en Kees.
Het was Kees die de anderen
"gek maakten" om mee te
doen. Vanuit hun woonplaats
Hazerswoude zijn ze nu voor
de vierde keer present in Nij
megen. Om kwart over vier 's
morgens staan ze aan de
start. Hun dagindeling ziet er
verder als volgt uit: eventjes
50 kilometer lopen. Daarna
afmelden, het badhuis opzoe
ken, een paar uurtjes 'leggen',
een hapje eten en vertier zoe
ken. Eenmaal thuis in Ha
zerswoude gaan ze "gewoon
op de oude voet verder" als
ambtenaar, electricien en wo
ningstoffeerder. Bijkomen?
"Nee hoor, niet nodig".
Groeten
Om sommige oudgedienden
tenslotte kunnen we niet heen.
Mevrouw Leemans, ook uit
Leiden, is in deze kolommen
al vaak aan het woord ge
weest. Maar wat ze doet is
dan ook een ware prestatie:
op haar 74-ste wandelt ze
haar 24-ste Vierdaagse-kilo-
meters weg. Lissenaar J.
Stroet doet z'n 25-ste en wordt
vergezeld door de heer Van
der Meer uit Roelof arends
veen: z'n negende. Van der
Meers devies is simpel: hij
loopt op basketballschoenen
en zijn grootste recept is 'het
zakkie' met talkpoeder, pleis
ters, watten, steriel gaas en
ontsmettingspoeder. Geen
mens die 'm wat doet.
De 69-jarige Leidenaar Lan
ontbreekt ook dit jaaeiiiet, al
wordt het allemaal minder.
Want dat de Vierdaagse nog
elk jaar populairder wordt
ontgaat hem en wandelgeno-
te 'tante Joke' allerminst: "Je
kunt het niet tegenhouden.
Maar het wordt steeds druk
ker. Je merkt het aan de men
senmassa's op straat, en op de
knelpunten waar de routes
samenkomen. Daar ontstaan
opstoppingen, je staat in een
file".
Files ontbreken gelukkig op de
terugweg naar Leiden. De
snelweg biedt nog even een
mooi shot op een brug, waar
over in eindeloze rijen de
wandelaars sjokken. Op de
weg zelf is het heerlijk rustig.
PAGINA 13
Roelofarendsvener Van der
Meer heeft een eigen recept: het
zakkie met spullen voor de voet
verzorging.
Alphenaar Wester: voor eten,
drinken, toilet en douche staat hij
uren in de rij..
Het duo Peter Klein en Jan
Bronmeyer: films en barbecue op
het logeeradres.
De gebroeders Rien, Aad en
Kees van Driel uit Hazerswoude:
om kwart over vier *s morgens
aan de start staan.
Dienstplichtig militair Van
Duyn uit loeiden, maar éen vrije
dag ter compensatie van 200 kilo
meter lopen.
En de massa, zij sjokt voort over eindeloze wegen
