c
Tbr-klinieken OT3 de tocht
Gemiste kansen op
VN-conferentie
over ontwapening
OP-IS-OPRUIMCRS
Turk tracht met gijzeling
uitlevering te voorkomen
Bezuinigingen bedreigen werkgelegenheid
Duo leidde
kosteloos
luxe leven
Ongeluk zweefvliegtuig
(twee doden) door fout
Hoofdagente speelde
geen informatie door
499.-
DINSDAG 20 JULI 1982
Binnenland
GRONINGEN (GPD) - Met het gij
zelen van de adjunct-directeur
van de strafinrichting Esser-
heem in Veenhuizen, de 32-jarige
H. H. Kranendonk uit Assen, en
van de tolk Turks, mevrouw Nil-
gun Drewes (35) uit Muntendam
heeft een 50-jarige Turk gisteren
geprobeerd te voorkomen dat hij
wordt uitgeleverd aan West-
Duitsland. Om kwart over twee
begon hij zijn actie in het kan
toor van Kranendonk. Vier uur
later kwam in het centrum van
Amsterdam een einde aan het
avontuur.
De man had een gesprek aange
vraagd met de heer Kranendonk.
Daarbij waren ook aanwezig een
maatschappelijk werkster en de
tolk. Tijdens het gesprek haalde
de Turk een mes te voorschijn en
zette dat de directeur op de keel.
Hij vroeg daarop om zijn pas
poort. waarop de maatschappe
lijk werkster werd "weggestuurd
om het te halen. Even later werd
het paspoort door een bewaarder
binnengebracht. Daarop verlie
ten de Turk. de adjunct en de
tolk het kantoor en stapten zij in
de auto van Kranendonk.
Direct na het vertrek werd de poli
tie gealarmeerd. Al snel werd de
auto gelokaliseerd en gevolgd
door een auto met vier leden van
een speciaal arrestatieteam van
de rijkspolitie. Via Arnhem en
Utrecht kwam het gezelschap in
Amsterdam terecht. Toen de au
to. bestuurd door Kranendonk,
voor een stoplicht aan de Na-
ssaukade moest wachten, zagen
de leden van het team hun kans
schoon en wisten zij de Turk zon
der veel problemen te overmees
teren.
De man zat in ons land een straf
van drie jaar uit ïp verband met
overtreding van de opiumwet. In
januari van dit jaar zou hij wor
den uitgeleverd aan West-Duits-
land omdat hij daar ook had ge
handeld in verdovende midde
len. Tot bij de Hoge Raad had de
Turk zijn uitlevering aangevoch
ten. De Hoge Raad vond de uitle
vering echter toelaatbaar.
Deze gijzeling is de tweede binnen
een korte tijd bij de strafinrich
tingen in Veenhuizen. Vong jaar
november werd de directeur van
Norgerhaven onder bedreiging
van een steekbeitel gegijzeld
door een Spanjaard. Deze dwong
de directeur toen naar Amster
dam te rijden. Daar werd de di
recteur in zijn eigen auto vastge
bonden, waarop de Spanjaard de
vlucht nam Een paar maanden
later kon hij worden aangehou
den in Rotterdam.
UTRECHT (ANP) - In de zeven klinieken voor ter beschik
king van de regering gestelden zullen tientallen arbeids
plaatsen verloren gaan. De psychopatenzorg zal onder
grote druk komen te staan. Dat meldt "Het Ziekenhuis",
het blad van de Nationale Ziekenhuisraad, naar aanlei
ding van de bezuinigingen die blijkens de voorjaarsnota
de komende jaren op de begrotingen van het ministerie
van justitie moeten worden doorgevoerd.
Dit jaar moet er al 2,5 miljoen gul
den worden bespaard en in 1983
zal op de post "tbr" van justitie
zeker 7,2 miljoen worden ge
schrapt. Dat kan volgens "Het
Ziekenhuis" nog méér worden,
omdat er over een bezuiniging
van twintig miljoen gulden bij
dit departement nog geen beslis
sing is genomen.
De al bestaande vacaturestop voor
de zeven betrokken tbr-inrich-
tingen (waaronder vijf particulie
re) blijft ook de komende jaren
van kracht. Verder moeten de in
richtingen hun begroting voor
1983 met vijf procent omlaag
brengen hetgeen volgens de
NZR "gigantische problemen"
zal opleveren.
Het ministerie van justitie bestu
deert voörts de mogelijkheden
van een fusie tussen het selectie
instituut en het Pieter Baancen-
trum, dat dan in plaats van de
huidige 36 plaatsen voor patiën
ten 50 plaatsen zou moeten heb
ben.
Het tekort wil men opvangen door
het plaatsen van 14 patiënten in
de afdeling voor forensisch-psy-
chiatrische begeleiding (de Fo-
ba-toren van de Bijlmerbajes in
Amsterdam). De fusie in Utrecht
kost volgens "Het Ziekenhuis"
tachtig arbeidsplaatsen.
WEERRAPPORTEN
Amsterdam
onbewolkt
22
12
0
De Bilt
onbewolkt
23
13
0
half bew.
12
0
Eelde
onbewolkt
21
8
0
Eindhoven
23
13
0
Den Helder
onbewolkt
20
15
01
Rotterdam
onbewolkt
24
13
0
Twente
21
13
0
Vlissingen
onbewolkt
24
15
0
Zd. Limburg
onbewolkt
23
13
0
Aberdeen
23
15
0
Athene
onbewolkt
30
22
0
Barcelona
29
2\
0
Berlijn
onbewolkt
25
16
0
Bordeaux
onbewolkt
32
16
0
Brussel
licht bew.
23
14
0
Frankfort
26
17
0
Genève
onbewolkt
25
14
0
Helsinki
onbewolkt
11
Innsbruck
26
13
0
Klagenfurt
21
16
7
Kopenhagen
onbewolkt
21
12
0
Lissabon
licht bew.
23
15
0
Locarno
licht bew.
28
17
0
Londen
half bew.
23
12
0
Luxemburg
onbewolkt
24
15
0
Madrid
onbewolkt
32
14
0
Malaga
onbewolkt
30
17
0
Mallorca
onbewolkt
34
20
0
München
geheel bew.
22
15
0
Nice
29
22
0
Oslo
licht bew.
26
13
0
Parijs
onbewolkt
27
15
0
Rome
onbewolkt
30
20
0
Split
onbewolkt
9
Stockholm
onbewolkt
25
16
0
Wenen
onbewolkt
27
17
0
Zurich
onbewolkt
21
13
0
Casa Blanca
23
19
0
Istanbul
licht bew.
27
19
0
Las Palmas
licht bew.
23
20
0
Tel-Aviv
licht bew.
29
22
0
Andere inrichtingen
Ook bij andere tbr-inrichtingen
zullen de komende jaren arbeids
plaatsen verdwijnen doordat jus
titie in het kader van de ombui
gingsoperatie van diverse inrich
tingen (de Van Mesdagkliniek in
Groningen, Veldzicht in Ave-
reest en de Rekkense inrichtin
gen) geleidelijk de open afdelin
gen wil opheffen. De betrokken
patiënten zullen in andere instel
lingen moeten worden opgevan
gen.
De Van Mesdagkliniek en Veld
zicht moeten bovendien via "een
aanvaardbare vermindering van
de zorg" geleidelijk hun perso
neel inkrimpen. Dat kost in 1983
24 arbeidsplaatsen, oplopend tot
80 in 1986. Groot-Batelaar in
Lunteren (van het Leger des
Heils) moet de komende vijfjaar
ruim een miljoen gulden bezuini
gen.
Bij de Ziekenhuisraad vreest men
onder meer dat het voor de "ge
wone" psychiatrische ziekenhui
zen voor de bezuinigingen bij
justitie vrijwel onmogelijk zal
worden, zogenaamde sga-patiën-
ten (sterk gedraggestoord en
agressief) naar tbr-klinieken
"door te schuiven". De zieken
huizen zelf zijn soms qua perso
neelsbezetting en inrichting niet
op dergelijke patiënten bere
kend.
Spaanplaatgas te
lijf met folie
SPIJKENISSE (ANP) - De daken
van 250 huur- en koopwoningen
in de wijk De Akkers 2 in Spijke-
nisse zullen in het najaar met alu
miniumfolie worden behandeld
om de concentratie spaanplaat-
gas in die woningen tot onder het
maximaal aanvaardbare terug te
dringen. De gemeente heeft dit
gisteren bevestigd.
Eind vorig jaar werd de aanwezig
heid van de penetrante lucht, in
vakkringen "formaldehyde" ge
noemd, ontdekt nadat bewoners
van de wijk klachten bij de ge
meente hadden geuit over hoofd
pijn en andere irritaties.
SPAARNWOUDE (ANP) - Een met platen staal geladen vrachtauto dook gisteren van de brug over Rijksweg
A-9 bij Spaarnwoude na een aanrijding met een personenauto. De chauffeur en zijn bijrijder raakten levensge
vaarlijk gewond. De drie inzittenden van de personenauto liepen slechts lichte verwondingen op
UTRECHT (ANP) - Een 22-ja-
rige vrouw heeft tegenover
de politie bekend dat ze met
haar 25-jarige vriend uit Alk
maar de afgelopen maanden
minstens twintig hotels in
ons land heeft opgelicht. De
man ontkent overigens, aldus
de politie.
Blijkens de verklaringen van
de vrouw nam het tweetal het
er altijd goed van; maar na
een goed diner, een voortref
felijke nachtrust in een fraaie
hotelkamer en een uitgebreid
ontbijt betaalden ze nooit.
Het betrouwbaar ogende duo
legde de hotelmanagers als
regel in de luren met de me
dedeling dat "de zaak" de
boel wel zou betalen.
Door gebruik te maken van de
diensten van een telexcen
trum lieten ze de - geheel
denkbeeldige - zaak als het
nodig was zelf per telex ver
klaren dat het wel snor zat. In
een hotel in Utrecht liep het
tweetal echter tegen de lamp.
ARNHEM (GPD) - Het motor-
zweefvliegtuigongeluk met do
delijke afloop dat gistermiddag
op het zweefvliegcentrum Teriet
bij Arnhem gebeurde, is vermoe
delijk het gevolg van een beoor
delingsfout van een van de twee
omgekomen inzittenden. De
rijksluchtvaartdienst conclu
deert dit na een onderzoek en na
verklaringen van deskundigen.
Naar alle waarschijnlijkheid is
het vliegtuig tijdens een instruc-
tievlucht te laag komen aanvlie
gen op i
de landingsba-
De 28-jarige instructeur Leo de
Lange uit Hoogeveen van het
zweefvliegcentrum werd door
medewerkers van Teriet dood in
het toestel aangetroffen.
De 26-jarige Otto Schuurmans uit
Zuidwolde werd enkele minuten
na de melding door een ambu
lance naar het gemeentezieken
huis in Arnhem vervoerd, waar
hij kort na aankomst overleed.
In fraudezaak Frisol-topman
ZOETERMEER (ANP) - De hoofdagente bij de Zoetermeerse politie, me
vrouw M. Mol-v.d. Kamp, blijkt geen rol te hebben gespeeld in de affai
re van de van oplichting verdachte ex-boekhouder van het olieconcern
Frisol. Deze inmiddels in Zwitserland gearresteerde 40-jarige John U
wordt ervan verdacht bij het olieconcern Frisol voor vele miljoenen
guldens te hebben gefraudeerd.
In een verklaring zegt de Zoetermeerse politie, dat uit het onderzoek niet
is gebleken dat er bij de hoofdagente gedragingen zijn geweest, die een
justitieel en/of disciplinair optreden zouden rechtvaardigen
Mevrouw Mol werd vorige week in enkele krantepublicaties genoemd
Zij zou ervoor hebben gezorgd, dat de voortvluchtige topman van Fri
sol lange tijd uit handen van de politie kon blijven door hem belangrij
ke justitiële informaties toe te spelen
Voor zover uit het onderzoek is gebleken, heeft de hoofdagente wel infor
matie over de affaire-U. ingewonnen, maar deze niet doorgespeeld. De
hoofdagente, die eind voorige week in verband met het onderzoek
werd verzocht thuis te blijven, heeft inmiddels haar werkzamheden
hervat. Ook het korpspersoneel in Zoetermeer is op de hoogte gesteld
van de situatie.
De officier van justitie in Den Haag, mr H.A. Holthuis, verklaarde giste
ren echter óp een persconferentie in Zoetermeer dat "redelijkerwijs
mag worden aangenomen dat er in deze zaak één of meerdere lekken
zijn". Hij liet weten dat de rijksrecherche het onderzoek voortzet, waar
bij men er met name achter wil komen wie uitlatingen tegenover der
den (in dit geval dagblad De Telegraaf) heeft gedaan Deze krant meld
de vorige week als eerste de mogelijke betrokkenheid van de Zoeter
meerse hoofdagente in de fraudezaak. De officier van justitie houdt er
rekening mee, dat "een lek" moet worden gezocht in politiekringen. Hij
wilde over dit onderzoek geen enkele uitspraak doen. "Dit is een zaak
voor de rijksrecherche", zei hij.
Mr. Holthuis verklaarde dat mevrouw Mol de buurvrouw is van de zuster
van U., bij wie ook zijn moeder inwoont. "Beide families zijn goed met
elkaar bevriend en vandaar dat mevrouw Mol begin dit jaar enkele
malen telefonisch informatie heeft ingewonnen over de affaire bij de
recherche in Dordrecht," aldus de officier van justitie. Volgens hem
deed zij dat - overigens als hoofdagente van politie - omdat bij de farm
lie U. de angst leefde afgeluisterd te worden en bovendien was de moe
der van de voortvluchtige nogal paniekerig over zijn geheime verblijf
plaats.
Nederland heeft een geweldige
kans gemist om een eigen
functie te vervullen in het
ontwapenmgsoverleg. Zo
heeft de officiële Nederland
se delegatie alles onderge
schikt gemaakt aan de onder
handelingen die tussen de
beide machtsblokken in Ge
nève worden gevoerd. In
plaats daarvan had gezocht
kunnen worden naar nieuwe
structuren van overleg. Het
parlement zou de regering
moeten opdragen dit in de
toekomst fundamenteel an
ders aan te pakken.
Dat is de mening van verschil
lende maatschappelijke orga
nisaties. die als waarnemer
de speciale ontwapeningszit
ting van de Algemene Verga
dering van de Verenigde Na
ties in New York hebben bij
gewoond. Volgens de waar
nemer van het Interkerkelijk
Vredesberaad. Wim Bartels.
hebben de beide machtsblok
ken de conferentie geblok
keerd vanwege de onderhan
delingen die in Genève
plaatshebben. Van de bedoe
ling van de Algemene Verga
dering een programma sa
men te stellen voor ontwape
ning is daarom niets terecht
gekomen.
Pieter van Rossum van de Ne
derlandse Vereniging voor
een Nieuwe Internationale
Orde (NIO), eveneens net te
rug uit New York, is ver
baasd over het gebrek aan
initiatief van de Nederlandse
delegatie, terwijl ze nagenoeg
zonder instructie uit Den
Haag was vertrokken. „Ze
hebben wel hard gewerkt,
maar de inspanning heeft
maar weinig opgeleverd", al
dus Van Rossum
Oostblok
Van officiële Nederlandse zijde
is overigens gesteld dat voor
al het Oostblok enige vooruit
gang in de ontwapeningsbe
sprekingen heeft geblok
keerd In diplomatieke kring
wordt de speciale zitting wel
iswaar als mislukt be
schouwd, maar het feit dat
ondanks de huidige interna
tionale spanning de resulta
ten van een eerste dergelijke
speciale zitting in 1978 over
eind zijn gebleven, wordt po
sitief gewaardeerd. Bij het
IKV is men echter evenmin
tevreden over de westerse,
met name de Nederlandse in
breng.
Enkele voorbeelden van de
starheid van het Nederlandse
optreden zijn volgens Bartels
het regelmatige overleg in
uitsluitend EG- en Barton-
verband (dat laatste bestaat
uit de tien EG-landen, de
Verenigde Staten, Canada,
Nieuw-Zeeland, Australië en
Japan), waardoor niet eens
tijd overbleef voor overleg
met anderen. Bartels vindt
dat bij de verdere besprekin
gen in de VN-ontwapenings
commissie in Genève ook
een andere groep landen in
het overleg betrokken zou
den moeten worden: bijvoor
beeld de Noordse landen.
Joegoslavië, Finland en zelfs
Roemenië en Hongarije.
Hoewel ook de non-gouverne
mentele organisaties niet erg
onder de indruk zijn van de
verklaring van Sowjet-mims-
ter Gromiko dat de Sowjet-
Unie niet als eerste kernwa
pens zal gebruiken, vindt
Bartels dat het Westen hierin
niet achter had mogen bly-
ven. „De NAVO had hetzelf
de kunnen doen, bijvoor
beeld in ruil voor consessies
bij de MBFR-besprekingen
in Wenen" (De NAVO-doc-
trine is dat het Westen even
tueel wel als eerste kernwa
pens in de strijd zal werpen
op het moment dat het Oost
blok haar conventionele
overwicht in Midden-Europa
te gelde dreigt te maken).
Bevriezing
De onderhandelingen over een
verbod op nucleaire proeven,
als eerste stap op weg naar
bevriezing van het huidige
kernwapenarsenaal en uit
eindelijk naar nucleaire ont
wapening, is juist door de
westerse groep geblokkeerd,
aldus Van Rossum. Terwijl
de Sowjet-Unie hier in zou
hebben toegestemd, hebben
de Amerikanen de Barton-
groep hiervan weerhouden.
Voor vruchtbare contacten met
vertegenwoordigers van on
gebonden en derde-wereld
landen heeft Bartels duide
lijk te horen gekregen dat Ne
derland eerst zelf moet laten
zien te willen zoeken naar
een alternatief veiligheidsbe
leid. Zo'n signaal moet van
de Nederlandse regenng ko
men. Het parlement zou de
minister van buitenlandse za
ken moeten dwingen zijn di
plomaten opdracht te geven
in internationale organisaties
naar andere overlegstructu
ren te zoeken, aldus Bartels.
Hiertoe zullen het IKV. de NIO
en andere groepenngen zich
in de komende maanden tot
de volksvertegenwoordigers
wenden.
Vredesbeweging
De Nederlandse vredesorgani
saties hebben behalve het bij
wonen van de speciale
AWN-zitting hun tijd in de
Verenigde Staten voor een
groot deel gebruikt voor
overleg met hun Amerikaan
se geestverwanten, de zoge
naamde „Freeze-movement".
Op 10, 11 en 12 september
komt in Parijs een groot aan
tal Europese en Amerikaanse
woordvoerders van de vre
desbewegingen byeen om
hun programma voor 1983 te
coördineren.
De bedoeling is onder meer om
tegelijk met een nieuwe sene
demonstraties in Europa te
gen de Cruise- en Pershing
li-raketten in de Verenigde
Staten en Canada te demon
streren bij de fabrieken waar
de raketten worden gemaakt.
Hoewel de Amenkaanse
..Freeze" op dit moment
sterk is geconcentreerd is op
de komende verkiezingen
voor het Congres in novem
ber. beschouwt men in de VS
het eventueel niet doorgaan
van de Cruise- en Pershing
II-raketten als een belangrij
ke doorbraak in de technolo
gische bewapeningswedloop.
MARIEN VAN DEN BOS
EXTRA KORTING EXTRA KORTING
EXTRA KORTING EXTRA KORTING
EXTRA KORTING EXTRA KORTING
EXTRA KORTING EXTRA KORTING
EXTRA KORTING EXTRA KORTING
EXTRA KORTING EXTRA KORTING
b WA I l
j|B'
gg National
RX 5220 MET
DIGITALE KWARTS
SCHAKELKLOK EN
SLUIMERSCHAKELAAR
2 woofer»/
STEREO 2 tweeters
WEKKERRADIO/
CASS.RECORDER
Cat.pnj
KLEUREN TV 8165
★16 voorkeurzenders
★subliem beeld
★luxe kast
★digitale zender-
indikatie
MET AFSTANDS BEDIENING
