Israël versterkt
druk op Beiroet
asol
Thatcher krijgt schuld
van Falkland-oorlog
C
Moskou: "Gasleiding
volgens plan gereed
ZO VLUG, ZO MOOI EN ZO BRUIN BRUIN
Commando
overdracht
Nederlands
bataljon
Weg Beiroet-Dcnnascus afgesneden
"Verovering Falklands
solo-actie Galtieri"
BRUIN WORDEN IN NEDERLAND MET BERGASOL
VRIJDAG 25 JUNI 1982
Buitenland
LONDEN (Reuter) - De Britse
premier, mevrouw Thatcher,
heeft het gisteren zwaar te verdu
ren gehad. Tijdens een debat in
het Lagerhuis gaf haar voorgan
ger, James Callaghan van de La-
bouroppositie, haar wegens haar
onbuigzame houding de schuld
van het conflict met Argentinië
om de Falklands.
Tijdens het felle debat stak de op
positie haar kritiek op Thatcher
over de gebeurtenissen die voor
afgingen aan de Argentijnse in
val op 2 april, niet onder stoelen
of banken. Callaghan herinnerde
haar aan een brief die de eerste-
minister twee maanden voor de
inval schreef. In antwoord op
vragen van een conservatief par
lementslid of het al dan niet wijs
was het patrouilleschip de "En
durance" uit de wateren rond de
Falklands terug te trekken, stel
de zij toen dat het garnizoen van
75 man voldoende was om een
eventuele invasie te.voorkomen
De "Endurance" was het enige
schip dat de Britten in het gebied
nog hadden. Callaghan verweet
haar een grove beoordelingsfout
te hebben gemaakt en niet op
tijd preventieve actie te hebben
ondernomen. "De uiteindelijke
verantwoordelijkheid voor wat is
gebeurt ligt daarom bij u", zei hij
onder luide bijval van partijge
noten.
De inhoud van de brief werd tij
dens het bezoek van de premier
deze week aan de VS openbaar
gemaakt. Daar liet zij voor de tv
uitkomen dat zij de Argentijnse
inval niet had zien aankomen.
Het 75 man sterke garnizoen was
niet opgewassen tegen de inva
siemacht van enkele duizenden
Argentijnen. Zij zei verder dat zij
een "onverwachte" invasie niet
had verwacht zonder dat eerst de
spanning flink was gestegen.
Volgens de oppositie bleek in elk
geval uit de brief dat mevrouw
Thatcher een blunder "van de
eerste orde" had gemaakt. Zij
wees de premier op een verkla
ring van de kapitein van de "En
durance" volgens wie alles erop
wees dat Argentinië gewapende
actie op de Falklands voorbe
reidde. In haar antwoord zei
Thatcher niets te willen achter
houden en alles in de openbaar
heid te willen brengen. "Van de
ze regering maar ook van de vori
ge". "Het feit is dat een Labour-
regering nooit een schot zou heb
ben gelost", zei zij aan het adres
van de oppositieleider Michael
Foot.
Oorlogsbuit
voor Britten
LONDEN (UPI/Reuter) - De
Britten hebben op de Falk-
land-eilanden een enorme
oorlogsbuit gemaakt, waar
onder zeer moderne radarap-
paratuur, allerlei raketten en
helikopters. Volgens berich
ten uit Port Stanley zijn ra
darinstallaties voor een vroeg
waarschuwingsysteem ter
waarde van ruim 25 miljoen
per stuk. luchtdoelraketten
van de types Roland en Tiger
Cat, enkele op het land gesta
tioneerde raketten van het ty
pe Exocet van 2,35 miljoen
per stuk en andere raketten
buitgemaakt.
De voedselvoorraden van de
Argentijnen hebben hun weg
gevonden naar de woningen
van de Falklanders, met de
stilzwijgende toestemming
van de Britten.
Britse genietroepen hebben de
laatste herstelwerkzaamhe
den verricht aan het met
bomkraters bezaaide vlieg
veld van Port Stanley.
HARRIS (GPD) - „Ik hoop dat de
invasie van de Israëli's een defi
nitieve vrede voor heel Libanon
niet in de weg zal staan". Dit zei
gisteren luitenant-kolonel Bert
van Tol (46) tijdens de over
dracht van het commando van
het Nederlandse Unifil-bataljon
in het Libanese dorpje Haris te
gen zijn opvolger Helmuth Geer-
lings.
Met veel vlagvertoon nam Van Tol
afscheid van het ruim achthon
derd man tellende bataljon dat
hij acht maanden leidde. De Uni-
fil-commandant benadrukte in
zijn afscheidstoespraak tot de
manschappen en vertegenwoor
digers van de andere deelnemers
van de vredesmacht in Libanon
dat de aanwezigheid van Unifil
in het door Israël bezette gebied
nog elke dag zijn waarde bewijst.
„Behalve dat we onze taak nu heb
ben verlegd naar orde en rust in
het gebied, kan in de toekomst
bij een eventuele vredesregeling
tussen Israël en Libanon alleen
een vertegenwoordiging van de
Verenigde Naties het machtsva
cuüm opvullen en een bijdrage
leveren aan een stabilisering in
het Midden-Oosten", aldus Van
Tol. Hij pleitte met vuur voor een
verlenging van het mandaat over
twee maanden. „Maar dan wel
met een duidelijke taakstelling".
De wisseling van de wacht in het
hoofdkwartier moest vier weken
geleden op verzoek van Van Tol
zelf voor onbepaalde tijd worden
uitgesteld toen bleek dat een gi
gantische Israëlische aanval op
de Palestij nen op het punt van
uitbreken stond. „Ik wilde die
verantwoordelijkheid niet ontlo
pen", zei de scheidende com
mandant gistermiddag op een af
scheidsreceptie waarbij soldaten
en Libanese dorpsoudsten uit
het Nederlandse Unifil-gebied
hem prezen voor zijn optreden
voor en tijdens de oorlog.
Van Tol voorkwam dat de Neder
landers met geweld de Israëli's
zouden hebben tegengehouden
bij het binnendringen van het
Unifil-gebied. Daartoe gaf hij al
instructies voordat het hoofd
kwartier van de vredesmacht in
Nakoera via het codewoord 'Ru
bicon' een dergelijke opdracht
kon geven. Tot het symbolische
gebaar - de commandant blok
keerde met zijn auto de weg -
was zijn vertoon op de eerste oor
logsdag bedoeld de Israëli's dui
delijk te maken dat zij uit het
door Nederland gecontroleerde
gebied moesten verdwijnen. Er
ontstond een woordenwisseling
waarna de militaire chef de Israë
li's op de flagrante schending
van de VN-overeenkomst wees.
Daarop gaf de Israëlische com
mandant opdracht de comman
dowagen van Van Tol van de
weg te schuiven.
„De enige oplossing in dit conflict
is een vredesovereenkomst tus
sen Israël en Libanon, maar het
is niet de beste oplossing", ver
telde Van Tol. „Het lijkt een uto
pie, maar het moet toch mogelijk
zijn dat de twee partijen waar het
om gaat - Israël en de vertegen
woordigers van het Palestijnse
volk, ook de PLO - in een ogen
schijnlijk onoplosbaar conflict
toch dichter tot elkaar worden
gebracht".
BEIROET-TEL AVIV (AFP/Reuter/UPI) - Voor de derde achtereenvolgende dag duur
den de gevechten van Israëlische troepen tegen Syriërs en Palestijnen in Libanon giste
ren voort. Onder massale dekking van artillerie en luchtmacht slaagden de Israëliërs
erin de strategische weg van Beiroet naar Damascus af te snijden in het bergstadje
Bhamdoun, 25 km ten oosten van de hoofdstad.
Twee Syrische Migs werden daar
bij neergehaald. Grondtroepen
en marine voerden opnieuw be
schietingen uit op de kust van
Beiroet, Palestijnse vluchtelin-
genkampioen en het gebied van
het internationale vliegveld.
Intussen sprak het Israëlische ka
binet langdurig over het lot van
de 6.000 Palestijnse guerrillastrij
ders in het westen van de omsin
gelde hoofdstad. Officiële bijzon
derheden werden niet verstrekt.
Maar volgens politieke kringen
was besloten dat de invasie niet
tot in de belegerde stad zou wor
den voortgezet.
"Wapens neer"
Wel staat Israël erop dat de Pale-
El Salvador:
VS ontkennen
deelname van
Amerikanen
aan de strijd
SAN SALVADOR (UPI) - De
Amerikaanse ambassade in El
Salvador heeft gisteren ontkend
dat Amerikaanse adviseurs ac
tief deelnemen aan de strijd te
gen de guerrillastrijders in dat
land. Volgens de ambassade wa
ren op de dag dat de Amerikanen
werden gesignaleerd zes advi
seurs in het betreffende gebied
bezig met het trainen van de Sal-
vadoriaanse troepen. Als onder
deel van de training werden er
wapens gedragen, aldus de ver
klaring van de ambassade
Een filmploeg van het Amerikaan
se televisiestation CBS meldde
dat zij in het zuidoosten van El
Salvador Amerikanen hadden
gefilmd die met geweren rondlie
pen. De adviseurs weigerden
commentaar te geven op hun
aanwezigheid.
In februari van dit jaar kregen drie
Amerikaanse adviseurs, die wa
ren gefilmd met wapens, de op
dracht het land te verlaten. De
Amerikaanse regering verbood
vorig jaar het dragen van wapens
door militaire adviseurs in El
Salvador.
De guerrillastrijders in El Salvador
hebben gisteren in het oosten
van het land enkele bussen en
particuliere auto's vernietigd.
Dit is uit bronnen bij de guerril
labeweging vernomen. Woens
dag dreigden de guerrilleros van
af die dag alle wegvervoer in het
land aan te vallen.
Volgens de bronnen is een tiental
bussen in brand geschoten op de
Panamerikaanse weg. Verder
zouden verscheidene particulie
re auto's en een vrachtwagen in
het oosten van het land zijn ver
nield. „Wij zijn in oorlog en wil
len dat niemand werkt. Daarom
vernietigen wij alle voertuigen",
zo luidde een verklaring van de
guerrilleros.
stijnen hun wapens neerleggen
en de stad verlaten. "Zolang er
nog bewapende terroristen in
Beiroet zijn, zal er geen politieke
oplossing zijn". Vandaag komt
het kabinet opnieuw in spoedzit
ting bijeen.
De woordvoerder van de Palestijn
se bevrijdingsorganisatie PLO,
Mahmoed Labada, verklaarde
dat de politieke onderhandelin
gen om in West-Beiroet zonder
bloedvergieten de vrede te her
stellen, voortduurden. Via het
Libanese "comité voor nationale
redding" was antwoord gegeven
op vragen van de Amerikaanse
speciale afgezant, Philip Habib.
Labada zei dat de belangrijkste
voorwaarde voor een politieke
oplossing van de crisis is een ge
leidelijke terugtrekking van de
Israëlische troepen uit het ge
bied van Beiroet.
Philip Habib stelde zijn bezoek aan
Jeruzalem enkele uren uit om
zijn vredespogingen in Beiroet
voort te zetten. Resultaten wer
den niet gemeld.
Benard
De situatie in de belegerde hoofd
stad wordt intussen voortduren
de benarder, steeds meer men
sen, onder wie veel buitenlan
ders, verlaten de stad met haar
verstikkende sfeer van rokend
puin en vuil. De twee explosies
van woensdagavond in het
westelijk deel hebben inmiddels
50 mensenlevens geëist. Hon
derdvijftig gewonden werden
opgenomen in de overvolle zie
kenhuizen waar gevallen van ty
fus zouden zijn gesignaleerd.
Ook internationaal bleef de situatie
de gemoederen bezighouden.
Washington sprak zich weer uit
voor beëindiging van de vijande
lijkheden in Libanon. Een
woordvoerder van het Witte Huis
zei echter dat een regeling van de
crisis een voorziening zou moe
ten bevatten dat Palestijnen die
in dat land zouden blijven, on
dergeschikt zouden zijn aan de
regering van dat land.
De Egyptische president, Hosni
Moebarak, drong in een bood
schap aan zijn Amerikaanse
ambtgenoot, Ronald Reagan, aan
op vastbesloten actie tot beëindi
ging van het Israëlische beleg in
Beiroet en terugtrekking van de
Israëlische invasietroepen.
Later werd bekend dat de Franse
president Israël gisteravond
"plechtig heeft gevraagd de be
palingen van het bestand in acht
te nemen". Hij maakte bekend
dat "Frankrijk nu de Veiligheids
raad van de Verenigde Naties in
de arm neemt"
Evacuatie
Amerikaanse marineschepen zijn
gisteren begonnen met het eva
cueren van Amerikanen en ande
re buitenlanders uit Libanon. De
laatste Amerikaanse diplomaten
verlieten hun ambassade in het
geteisterde westelijke stadsdeel.
Toen zij zich in konvooi naar de
betrekkelijke veiligheid van het
door de falangisten gecontroleer
de oost-Beiroet haastten, begon
net een beschieting door Israëli
sche kanonneerboten die een ge
bied op 100 meter van de ambas
sade trof.
BUENOS AIRES (Reuter) - Veel Argentijnse generaals er\ ministers wa
ren niet van de plannen tot verovenng van de Falkland-eilanden op de
hoogte. Ze hoorden er pas van toen deze verovering op 2 april een feit
was Dit heeft een hoge militaire bron volgens het onafhankelijke Ar
gentijnse persbureau DYN gisteren gezegd
De chef van de generale staf, generaal Jose Vaquero. zou een van de
uitzonderingen hierop kunnen zijn. aldus de bron. Toen generaal Gal-
tien de bezetting van de eilanden bekendmaakte waren de meeste ge
neraals en ministers geschokt. Velen waren van mening dat ze eerst
hadden moeten worden geraadpleegd, aldus de bron Vele van de fou
ten werden gemaakt toen de definitieve beslissing tot verovering werd
genomen, onder meer met het voorspellen van de reacties van Londen
en Washington.
Minister Alemann van economische zaken kreeg pas op 2 april te horen
van de bezetting. Een behoorlijke bespreking van de economische ge
volgen van een dergelijke bezetting had dus niet plaats voor de actie
eenmaal was voltooid.
De verovering van de archipel stond volgens de bron eigenlijk voor juli of
augustus op het programma. Het ministerie van buitenlandse zaken
had de generaals hiertoe geadviseerd, om zo Londen te dwingen tot
vergaande concessies aan de onderhandelingstafel. Maar de rel met de
schroothandelaren op Zuid Georgië versnelde de loop der gebeurtenis-
Van Argentijnse kant werd het wegsturen van de handelaren door Britse
militair enorm opgeblazen. Dit gaf Buenos Aires de aanleiding om tot
verovering van de archipel over te gaan.
Volgende
maand
kan politiek
Argentinië
weer werken
BUENOS AIRES (AFPOJPI) -
De activiteiten van politieke
partijen in Argentinië, die in
1976 werden verboden toen
de militairen daar de macht
overnamen, zullen vanaf 1 ju
li aanstaande weer zyn toege
staan Dit is gisteren officieel
meegedeeld in Buenos Aires.
Deze beslissing werd genomen
door de nieuwe Argentijnse
president, generaal Raynaldo
Bignone. na afloop van vier
uur overleg met politieke lei
ders in het land.
Generaal Bignone had alle vijf
tien politieke partijen uitge
nodigd voor een gesprek in
een wanhopige poging steun
te kr\jgen voor zyn mandaat.
Officieren van de Britse luchtmacht controleren m de haven van Jounieh, een plaats die door christenen wordt
beheerst, de bagage van landgenoten en andere buitenlanders die het geteisterde land zo snel mogelijk willen
verlaten. De Verenigde Staten hebben al een schip gestuurd om Amerikaanse ingezetenen op te halen
Gevangenen als dwangarbeiders
MOSKOU (DPA/UPI) - De aard
gasleiding van Siberië naar West-
Europa zal volgens de Russen
volgens plan volgend jaar klaar
zijn en in bedrijf gesteld kunnen
worden, ondanks het verscherp
te Amerikaanse embargo. Deze
verzekering gaf waarnemend
premier Leonid Kostandow in
Moskou in een onderhoud met
Westduitse journalisten.
"De blusleiding komt in 1983 klaar
en wij zullen 25 miljard kubieke
meter aardgas aan het Westen le
veren", dit onafhankelijk van de
vraag of het overeengekomen
materiaal uit het Westen komt of
niet, aldus Kostandow.
De vice-premier wees erop dat de
Sowjet-Unie al 30 jaar compres
sorstations fabriceert. Aardgas-
leidingen, zoals de onderhavige,
kunnen ook zonder Amerikaan
se hulp werken.
Over het Amerikaanse embargo zei
Kostandow: "Wij zullen de deur
dichtslaan voor de Amerikanen,
maar openlaten voor de Euro
peanen".
Hij zinspeelde erop dat de Sowjet-
Unie het Amerikaanse embargo
met een boycot van Amerikaan
se producten zou kunnen beant
woorden. Zo zou het voor de
Amerikaanse regering met het
oog op de binnenlandse politiek
moeilijk worden als dc Sowjet-
Unie geen graan meer afnam
Westerse deskundigen in Moskou
gaan er van uit dat de Sowjet-
Unie in staat is de aardgasleiding
met eigen middelen aan te leg
gen. De vraag is dan wel hoe be
trouwbaar en doelmatig zij zal
zijn. In elk geval betekent dat af
zijdigheid van de westerse tech
niek dat met een vertraging van
tussen een en twee jaar moet
worden gerekend.
Dwangarbeiders
Het internationaal genootschap
voor mensenrechten in Frank
fort zal een beroep op bondskan
selier Helmut Schmidt doen ter
beëindiging van de Westduitse
betrokkenheid bij de aanleg van
de aardgasleiding naar de Sow
jet-Unie. "Bij dit project worden
in de Sowjet-Unie tienduizenden
gevangenen als dwangarbeiders
gebruikt hetgeen in strijd is met
de rechten van de mens", aldus
de organisatie
Zij verklaarde een steeds groeien
de stroom van informatie van ac
tivisten voor burgerrechten in de
Sowjet-Unie te hebben ontvan
gen volgens welke naar schatting
100.000 gevangenen, onder wie
politieke, religieuze en burger
recht-activisten, onder ontstel
lende omstandigheden gedwon-
de leiding te
Een woordvoerder van genoemde
organisatie zei dat de gevange
nen in Sibene, waar de tempera
turen in dc winter vaak daalden
tot 40 graden onder nul. in onver
warmde kampen zaten. De ge
vangenen, onder wie oude man
nen en vrouwen, moesten zonder
behulp van mechanische werk
tuigen. verschrikkelijk zware fy
sieke arbeid verrichten. Velen
hadden huid- en longaandoenin
gen omdat zij zonder voldoende
bescherming met asbest moes
ten werken.
Voedsel schaars
Voedsel was bijzonder schaars in
de werkkampen en de gevange
nen hadden vitaminegebrek. Zy
waren voor een groot deel afhan
kelijk van voedselpakketten van
verwanten. Bewakers begeleid
den de gevangenen dagelijks van
de kampen naar het werk en men
mocht geen contact opnemen
met vrijwillige arbeidskrachten
of westelijke journalisten die nu
voor het eerst het gebied van de
aardgasleiding konden bezoe
ken
Tot de gevangenen behoorden de
psychiater Semyon Gloesan, die
zich verzet had tegen het gebruik
van de psychiatrie voor politieke
doeleinden in de Sowjet-Unie. de
Oekraïense schrijver Sinov Kras
siwski. de baptistische priesters
Wladimir Marmocs en Alexander
Oessatyoek en de activisten voor
burgerrechten Joeliocs Sasn-
woekas en Yoen Gnmm, aldus
de woordvoerder.
Kort geleden had men informatie
ontvangen dat in Oestj-Istsjim in
Zuid Siberie een nieuw
werkkamp was toegevoegd aan
zes andere kampen langs de
aardgasleiding.
- Einde uitgaansverbod Warschau?
BAIKONOER - Vanaf de Russische ruimtevaartbasis Baikonoer is gisteren een Sojoez T-6 ruimtevaartuig
gelanceerd. Aan boord bevinden zich twee Russen en een F ransman. Kort voor de start werd deze foto gemaakt
(vlnr) de Fransman Jean-Loup Chrétien, commandant Wladimir Dzhanibekov en Alexander Iwanchenkov
WARSCHAU (Reuter) - De mili-
taire autoriteiten in Warschau
menen dat de voorwaarden zijn
vervuld om het nachtelijk uit
gaansverbod in de l'nohr i
stad per 1 juli op te heffen Dat
heeft persbureau PAP bekend
gemaakt Het liet doorscheme
ren dat het uitgaansverbod ook
werkelijk wordt opgeheven als
er zich komende week geen on
geregeldheden voordoen
Het was ingesteld na de afkondi
ging van de staat van beleg in de
cember, maar op 2 mei werd het
CPPhl Vm. Twee dagen later
echter werd het weer ingesteld
wegens vechtpartijen op straat
tussen de politie en aanhangers
van de geschorste vakbond Soli
dariteit.
ADVERTENTIE
Uitsluitend verkrijgbaar bij de vakman uw drogist.
