Zeer veel krijgsgevangenen
Volk eist kop Galtieri
Nederlandse vissers redelijk tevreden
C
Van Agt ziet weinig in
ontwapeningszitting VN
Drie
nieuwe
conflicten
doemen op
voor Londen
"Moskou zal
kernwapens
niet als
eerste
gebruiken"
Britten verbaasd over grote aantal Argentijnen
El Salvador
krijgt
VS
van
meuwe
vliegtuigen
Schietpartij bij Beiroet
WOENSDAG 16 JUNI 1982
Andrei Gromiko.
NEW YORK (AFP/DPA) - De
Sowjet-Unie zal nooit als eerste
gebruik maken van kernwapens.
Dat heeft de Russische president
Brezjnjev gezegd in een door zijn
minister van buitenlandse zaken,
Andrej Gromiko, voorgelezen
boodschap aan de speciale ont
wapeningszitting van de Ver
enigde Naties in New York.
„Deze verplichting gaat in op het
moment dat zij op dit spreekge
stoelte wordt uitgesproken", al
dus Gromiko. De boodschap van
Brezjnjev werd door de VN-ver-
gadering met langdurig applaus
begroet. Het Kremlin heeft een
dergelijke belofte al meer uitge
sproken, maar het is voor het eer
ste dat dit gebeurt voor een inter
nationaal forum. Gromiko was
de eerste vertegenwoordiger van
de twee supermachten die het
woord voerde.
President Reagan zal de bijzondere
zitting morgen toespreken. Vol
gens de Russische president mo
gen „de volkeren in de wereld nu
verwachten, dat het Russische
besluit door andere kermachten
wordt gevolgd". Wanneer de an
dere kernmachten een zelfde
verplichting aangaan, staat dit in
de praktijk gelijk aan een algehe
le uitbanning van het gebruik
van kernwapens, wat door de
overgrote meerderheid van de
landen met instemming zal wor
den begroet, aldus de boodschap
van Brezjnjev.
Hij onderstreepte echter, dat Mos
kou bij de uitvoering van het be
leid rekening zal houden met de
houding van de andere kern
machten - „of zij de stem van het
verstand en het Russische voor
beeld zullen volgen, of dat zij de
wereld in de afgrond willen stor
ten". Brezjnjev zegt in zijn bood
schap voorts, dat hij op basis van
gelijke tegenprestaties bereid is
alle wapensoorten te beperken of
uit te bannen. De Russische pre
sident zegt in zijn boodschap
verder, dat de Sowjet-Unie alles
zal doen om te waarborgen dat
kernwapens nooit worden ge
bruikt.
Minister Gromiko zei in zijn rede,
dat Moskou bereid is een ak
koord te sluiten over een verbod
op ontwikkeling, produktie en
opslag van chemische wapens.
vooral de VS hebben de Sowjet-
Unie herhaaldelijk beschuldigd
van gebruik van chemische wa
pens in Afghanistan. De Russsi-
sche minister verklaarde voorts
ervan uit te gaan, dat een topont
moeting moet plaatsinden tus
sen Brezjnjev en Reagan. Zo'n
ontmoeting moet echter goed
worden voorbereid, aldus Gro
miko.
NEW YORK (GPD) - „Nederland
koestert geen hoge verwachtin
gen van de huidige zitting over
ontwapening". Deze nuchtere
constatering van premier Van
Agt, voorafgaand aan zijn toe
spraak in New York voor de Al
gemene Vergadering van de VN
over ontwapening, sluit aan bij
de toon van de voorgaande spre
kers. „De tijd is er nog niet rijp
voor, Nederland is niet bij mach
te iets moois te maken van deze
vergadering".
*n. z^n rede gaf Van Agt, die sprak
in zijn functie van minister van
buitenlandse zaken, echter aan
dat op sommige deelgebieden
enige vooruitgang mogelijk zou
moeten zijn. De vorderingen
worden immers door miljoenen
mensen over de gehele wereld
gevolgd, en de ernstige zorgen
van de vele vredesbewegingen in
Europa en Amerika worden on
getwijfeld ook elders gedeeld, al
dus Van Agt.
Buitenland
Over de invloed van de grote pro
testmars van afgelopen zaterdag,
die naar schatting 700.000 men
sen in New York op de been
bracht, stelde premier Van Agt
zich tijdens een persconferentie
voorzichtig op. „De VS en haar
bondgenoten hebben een aantal
voorstellen gedaan voor ontwa
pening, waarmee zij met fier ge
heven hoofd voor hun vredesbe
wegingen mogen verschijnen".
Hij doelde hierbij op de recente
Amerikaanse voorstellen om alle
Amerikaanse en Russische mid-
dellange-afstandsraketten af te
schaffen, aan beide zijden de
kernkoppen met een derde te
verminderen en de troepensterk
te wederzijds tot 700.000 man te
beperken.
Ten aanzien van de nucleaire ont
wapening herhaalde Van Agt het
onlangs in Bonn bevestigde
standpunt van de NAVO-landen:
alvorens te kunnen ontwapenen,
is het nodig een geloofwaardige
defensie in stand te houden. Des
ondanks zijn er wel mogelijkhe
den, zei de premier, doelend op
de onderhandelingen over het
verbod van ondergrondse kern
proeven (bovengrondse proeven
zijn al verboden).
Een ander gebied waar Van Agt
een opening in zag, was een ver
drag waarbij het gebruik van
chemische wapens wordt verbo
den. Ook noemde hij de nood
zaak om een wapenwedloop in
de ruimte in bedwang te houden.
Hij herhaalde voorts het tijdens
de eerste ontwapeningszitting in
1978 gelanceerde Nederlandse
voorstel voor een internationale
ontwikkelingsorganisatie. Een
dergelijke organisatie zou zich
met name met de controle op de
naleving van ontwapeningsaf
spraken moeten bezighouden. In
eerste instantie wil Nederland de
secretaris-generaal van de VN
hierover andere staten laten pol
sen.
Premier Van Agt sprak ten slotte
zijn algemene steun uit aan de
besprekingen in Genève over de
vermindering van middellange-
afstandsraketten. Hij repte hier
bij echter niet over het van de VS
afwijkende Nederlandse stand
punt, dat stationering van derge
lijke wapens in Nederland niet
mag plaatshebben tenzij vol
doende voortgang met de ontwa
peningsbesprekingen is ge
maakt. „Onze positie in deze is
bekend", aldus Van Agt Zijn
goede hoop op voortgang bij de
onderhandelingen wordt echter
enigszins ingedamd door de con
statering dat onlangs in Genève
sober herdacht is dat aldaar nu
precies een halve eeuw over ont
wapening vergaderd is.
(Van onze correspondent Henk Dam)
LONDEN - Na de capitulatie van de Argentijnse troepen
macht op de Falkland-eilanden is gebleken dat er veel
meer Argentijnen op de eilanden waren dan steeds is
gedacht. Tot hun eigen verbazing hebben de Britten
bijna 15.000 krijgsgevangenen gemaakt.
111.000
Bij Port Stanley gaven r
Argentijnen zich over, en op
West-Falkland 2000. Meer dan
1800 Argentijnse soldaten waren
al eerder bij de gevechten om
Port Stanley krijgsgevangen ge
maakt. De cijfers spreken in
Londen sterk tot de verbeelding,
omdat de totale Britse troepen
macht slechts 8000 man telde.
Het enorme aantal krijgsgevange
nen brengt zijn eigen problemen
met zich mee. Er is een tekort
aan accomodatie, omdat de Brit
ten 4500 minder tenten tot hun
beschikking hebben dan aanvan
kelijk de bedoeling was. Die ten
ten gingen verloren bij dé ramp
met het bevoorradingsschip At
lantic Conveyor.
Ook het voeden van de gevange
nen kan problemen opleveren.
Veel Argentijnen lijden boven
dien aan uitputtingsverschijnse
len of hebben te maken met be
vroren ledematen, en zijn derhal
ve dringend aan medische hulp
toe. Minister Nott (Defensie)
heeft mede om die redenen ge
zegd dat de krijgsgevangenen zo
spoedig mogelijk zullen worden
gerepatrieerd.
Premier mevrouw Thatcher liet
gisteren in het Lagerhuis in het
midden of alle Argentijnen di
rect naar hun vaderland zullen
kunnen terugkeren. Ze liet door-
SAN SALVADOR (DPA) - De Sal-
vadoriaanse luchtmacht krijgt
deze week tien nieuwe vliegtui
gen uit de Verenigde Staten. De
Amerikaanse ambassade in San
Salvador heeft gisteren meege
deeld, dat deze toestellen een on
derdeel vormen van de extra mi
litaire hulp tot een bedrag van
130 miljoen gulden, die Washing
ton toezegde na de vernietiging
van de meeste vliegtuigen van
het regeringsleger door guerrille-
ros in januari.
In de noordelijke provincie Mora-
zan werd ook gisteren strijd gele
verd tussen regeringstroepen en
guerrillastrijders. Enkele dagen
geleden kregen de linkse verzets
strijders het stadje Perquin in
handen. Volgens het verzet kwa
men bij de verovering van Per
quin 76 soldaten van het rege
ringsleger om het leven, terwijl
100 soldaten gewond raakten.
ADVERTENTIE
schemeren dat dit mede zal af
hangen van de Argentijnse be
reidheid alle vijandelijkheden te
staken, ook buiten de Falklan-
deilanden zelf.
Via de Zwitserse ambassade in
Buenos Aires is de Argentijnen
naar hun plannen in dezen ge
vraagd. Er is in regeringskringen
enige ongerustheid over de
woorden van luchtmachtchef
Lami Dozo, die gisteren zei dat
de oorlog nog niet ten einde is.
„Onze luchtmacht is bereid en in
staat met de acties tegen de Brit
ten door te gaan", zo verklaarde
hij.
Mevrouw Thatcher maakte er gis
teren geen geheim van, Argenti
nië noch de Verenigde Naties bij
de toekomst van de eilanden te
willen betrekken. „Wij hoeven
niet met de VN of met wie dan
ook te onderhandelen over de
Britse soevereiniteit van de ei
landen", zo zei ze op vragen van
oppositieleider Foot.
Bestuur
De premier maakte duidelijk dat in
de eerste plaats met de eilandbe
woners zelf over hun toekomst
zal worden gepraat. De gouver
neur van de Falkland-eilanden,
Rex Hunt, zal zo spoedig moge
lijk naar de eilanden afreizen en
daar, aanvankelijk te zamen met
generaal Moore, het bestuur ter
hand nemen.
Mevrouw Thatcher zei verder dat
er een onafhankelijk onderzoek,
mogelijk onder leiding van een
van de rechters die in het Hoger
huis zitting hebben, zal worden
gestart naar de vraag, waarom
Engeland de Argentijnse invasie
van 2 april niet heeft zien aanko-
Ze maakte ten slotte het definitie
ve aantal doden aan Britse kant
bekend. In totaal lieten 250 mili
tairen en burgers het leven bij de
operaties op en rond de Falk
land-eilanden. Daarbij inbegre
pen zijn de 25 soldaten die vrij
dag het leven lieten, de eerste
dag van de slag om Port Stanley.
Inwoners van Port Stanley hebben
inmiddels verklaard dat de Ar
gentijnen tot het laatst toe erin
slaagden de Britse blokkade te
doorbreken. Onder dekking van
het nachtelijk duister kwamen
vrijwel elke nacht nieuwe voor
raden aan, die werden aange
voerd met Hercules-transport-
vliegtuigen.
Bovendien, aldus deze bewoners,
slaagde op 1 mei een groot Ar
gentijns bevoorradingsvaartuig,
de Formosa, erin de blokkade te
doorbreken, en enorme hoeveel
heden wapens en voedsel aan
land te brengen. Aan beide had
den de Argentijnen dan ook geen
tekort, zo bleek nadat ze zich
hadden overgegeven.
Door een overvloedige hoeveelheid traangas midden op de woedende menigte af te schieten, verdreef de politie
oan Buenos Aires gisteravond duizenden mensen die hun teleurstelling uitten over de Argentijnse nederlaag
Politie verdrijft menigte met traangas
(Van onze correspondent
Wim Romeijn)
BUENOS AIRES - „Galtieri is een
moordenaar. Galtieri is een ver
rader. Weg met de dictatuur. Weg
met de lafaards. Waar is de Ar
gentijnse pers? Waar zijn de leu
genaars?" De Argentijnen die
gisteravond via de televisie wa
ren uitgenodigd om op de Plaza
de Mayo een toespraak van presi
dent Galtieri bij te wonen,
schreeuwden om bloed. Het
bloed van Galtieri die toen hij op
het bordes van het Casa Rosada
verscheen met zulke scheldka
nonnades werd begroet dat hij
vlug weer verdween en even la
ter besloot zijn onderdanen via
de televisie toe te spreken. Het
geen voor hem heel wat veiliger
De hele dinsdag was er al een me
nigte op de Plaza de Mayo die
rond zes uur 's middags aanzwel-
de tot zo'n 75.000 mensen. Onge
veer 100 politieagenten hadden
een kordon aangelegd om het re
geringsgebouw. Aan de ene kant
van het kordon de ziedende me
nigte, aan de andere kant de pers
en het paleis. Uiteraard konden
de honderd man politie de me
nigte niet in toom houden en vrij
snel rende iedereen naar de Casa
Rosada waar men in niet mis te
verstane taal liet weten hoe over
Galtieri wordt gedacht.
De Argentijnse president moet
zich aan het gebeuren geërgerd
hebben en opdracht aan de op-
roeppolitie hebben gegeven om
de menigte op het plein te omsin
gelen zonder dat dit in het oog
liep. Net toen de emoties de cli
max bereikten stoven twee ge
blindeerde politiewagens het
plein vlak voor het paleis. Met
een werden er tientallen traan-
gasbommen in de menigte ge-
BEIROET-TEL AVIV (Reuter/UPI) - Radio Beiroet maakte gisteravond
melding van artillerie- en tankgevechten tussen Israëlische troepen en
Palestijnse guerrillastrijders en hun linkse bondgenoten ten zuiden van
Beiroet. Volgens de Israëlische televisie hebben Israëli's de laatste Pa
lestijnse verzethaard opgeruimd in een Palestijns vluchtelingenkamp
ten zuiden van Sidon. Veertig tot vijftig Palestijnen zouden zijn ge
dood. De Palestijnen zouden een aantal door hen vastgehouden gijze
laars hebben gedood. De Israëli's hadden vijf keer eerder vergeefs ge
probeerd de verzetshaard op te ruimen.
De Israëlische premier Begin, die naar de VS is vertrokken, heeft in een
opgenomen vraaggesprek met de Israëlische televisie gezegd dat Was
hington de Israëlische eis tot terugtrekking van alle buitenlandse le
gers uit Libanon steunt. Met "buitenlandse legers" zei Begin te duiden
op de Syriërs, de Palestijnen en de Israëli's. Volgens Begin is er sprake
van "nuanceverschillen" tussen de VS en Israël.
schoten. Let wel: niet boven de
menigte zoals het hoort, maar ho
rizontaal in de menigte en begon
de politie met het terugdringen
van de manifestanten.
De politie maakte gebruik van de
knuppel en van overdreven hoe
veelheden traangas. Degenen die
vooraan stonden en wegrenden
naar de zijkant van het regerings
gebouw kwamen bedrogen uit.
Ze renden tegen een andere poli
tiemacht in die weer traangas-
bommen wierp.
LONDEN (DPA) - Engeland is
nauwelijks uitgejubeld over de
'overwinning' op de Falkland-ei
landen, of er dienen zich dne
nieuwe conflicten aan. Ze liggen
in de Indische Oceaan, in Mid-
den-Amerika en weer in Zuid-
Amenka en heten Mauritius. Be
lize en Guyana.
Op Mauritius zegevierde in het
weekeinde een linkse coalitie die
aanspraken maakt op Diego Gar
cia, een atol op 1.200 zeemijlen
van Mauritius, dat voor vijftig
jaar aan de Verenigde Staten ver
pacht Brits bezit is
In Guatemala bevindt de nieuwe
militaire junta zich op een aanva-
ringskoers met buurland Belize,
het voormalige Brits Honduras
Venezuela bereidt zich erop voor
na afloop van een moratorium
aanstaande vrijdag aanspraken
te laten gelden op een groot deel
van Guyana, ook ooit een Britse
kolonie.
Diego Garcia is de belangrijkste
westelijke vloot- en luchtmacht
basis in een gebied dat doorgang
verleent aan 60 procent van de
olie voor Europa. De Verenigde
Staten hebben er atoomonder
zeeërs gestationeerd en ook
bommenwerpers van het type B-
52. De nieuwe regering van Mau
ritius wil de militairen tot de af
tocht dwingen en de Indische
Oceaan naar de wens van India
uitroepen tot „vredeszone
De nieuwe generaal-president van
Guatemala, Efraim Rios Montt,
heeft vorige week een verdrag
met Engeland ongeldig ver
klaard dat Belize in september
1981 onafhankelijkheid verleen
de. Rios Montt wil over het ook
door de Verenigde Staten onder
schreven verdrag opnieuw on
derhandelen en beroept zich
daarbij zoals de Argentijnen met
betrekking tot de Falkland-eilan
den, op 150 jaar oude aanspra
ken.
Londen heeft in Belize ter bescher
ming tegen het buurland Guate
mala tussen de 1.200 en 1 800 sol
daten, een onderzeebootjager en
vier straalgevechtsvliegtuigen
van het type 'Harrier' gestatio
neerd. De kosten van deze laatste
Britse strijdmacht op het Latyn-
samerikaanse vasteland: 150 mil
joen gulden. Of zij, zoals men
beoogt, eind volgend jaar op een
paar militaire adviseurs na kan
worden teruggetrokken, is in het
licht van de jongste ontwikke
ling twijfelachtig.
Intussen zijn de betrekkingen tus
sen Groot-Bnttannié en Vene
zuela tot het absolute nulpunt
gedaald. De regering in Caracas,
die dikwijls steun betuigde aan
Argentinië en Londen econo
misch boycotte, brengt steeds
nadrukkelijker haar aanspraken
naar voren op een reusachtig oer
woudgebied in het buurland
Guyana. Het gaat daarbij om .na
tionale eer', maar ook om een
grote variatie aan grondstoffen.
De grenzen van Guyana werden in
1899 in een omstreden verdrag
vastgelegd. In 1966 werd het zelf
standig. In 1970 kwamen Vene
zuela, Guyana en de Britten een
bezinningspenode van twaalf
jaar overeen. Zy eindigt op 18 ju
li aanstaande
Het Britse dagblad de Guardian
schildert al een somber beeld
„Venezuela verstrekt momenteel
zijn militaire garnizoenen aan de
grens". Er hebben al berichten
gecirculeerd over de eerste
schermutselingen in het "over
blijfsel van het Britse rijk" (de
Times), maar Venezuela heeft ze
tegengesproken.
Toewijzing door EG van makreel stelt teleur
(Van onze correspondent
Ferry Mingelen)
LUXEMBURG - Vertegenwoordi
gers van de Nederlandse visserij
zijn gisteren opgelucht uit Lu
xemburg teruggekeerd. De Ne
derlandse zeevisserij is, zo zei
een woordvoerder, „aan een
ramp ontsnapt". De visserijmi
nisters van de Europese Ge
meenschap moesten in Luxem
burg namelijk beslissen over een
vergroting van de maaswijdte in
de netten voor de tong en schol.
De Europese Commissie had
voorgesteld die maaswijdte dit
jaar van 80 op 90 mm te brengen.
Dit om de vangst van ondermaat
se schol te voorkomen.
Een probleem is echter, dat tong
en schol met hetzelfde net moe
ten worden opgehaald Volgens
de Nederlandse vissers zou door
een vergroting van de maaswijd
te een belangrijk deel van de
tongvangst verloren gaan. Die
tong zou gewoon door de netten
Leiden, Breestraat 142-144, tel. 133511
Verzet N.-Afghanistan wankelt
ISLAMABAD (DPA) - Sowjetrussische en Afghaanse regeringstroepen
hebben waarschijnlijk het verzet in het noorden van Afghanistan ge
broken.
Van westelijke diplomatieke zijde in de Pakistaanse hoofdstad Islama
bad werd gisteren vernomen dat het de regering in Kaboel gelukt
schijnt te zijn, de strategisch belangrijke Pandjsjir-vallei ten noorden
van de hoofdstad onder haar contróle te brengen en ook in het gebied
van Sjomali en in de provincie Samangan de verzetsstrijders verliezen
toe te brengen.
Bijzonderheden kent men niet in Islamabad, maar volgens alle gegevens
waarover men beschikt is een krachtig regeringsleger geconcentreerd
in Anana, tien kilometer van de stad Goelbahar aan de toegang tot het
160 kilometer lange dal.
heen zwemmen Op grond van
onder meer de Nederlandse be
zwaren besloten de visserijmi
nisters in Luxemburg de zaak
nog maar eens te bestuderen Tot
1 januari 1984 blyven de netten
in elk geval onveranderd.
De visserijministers werden het er
ook over eens dat de Europese
Commissie de bevoegdheid
moet krijgen zelf controle uit te
oefenen op de maatregelen die
genomen zijn om overbevissing
te voorkomen. Tot nu toe wordt
die controle door de nationale
autoriteiten (vaak de marine) uit
gevoerd, maar daarbij worden de
regels per land nogal eens ver
schillend toegepast. De Europe
se Commissie mag nu, by wijze
van steekproef, of als er
werkelijk verdenking bestaat
van illegale praktijken, controle
uitoefenen in samenwerking met
die nationale autoriteiten.
Nederland was redelijk tevreden
over de toewijzing van de vishoe-
veelheden schol (50.000 ton),
tong (15.130 ton) en kabeljauw
(26.850 ton). Minder tevreden is
minister De Koning (van land
bouw en vissery) over de geringe
hoeveelheid makreel voor de Ne
derlanders en het opnieuw ont
breken van de bekende 'Holland
se nieuwe'. Deze haring mag we
gens zyn schaarste nog steeds
niet in het centrale deel van de
Noordzee worden opgehaald. De
Nederlandse vissers mogen later
in het visseizoen wel haring op
halen in het zuidelijk deel van de
Noordzee (13.000 ton), maar dan
is die haring al ouder en minder
van kwaliteit dan de echte 'Hol
landse nieuwe'.
De visserijwoordvoerders in Lu
xemburg verzetten zich dinsdag
met name tegen de halvering van
de makreelvangst van 40 000 ton.
begin vong jaar, naar 21.000 ton
voor dit jaar. „Daar kunnen we
niet van leven", nl WCftfil
Langstraat van het Visserijschap
dinsdag. Wat de Nederlandse vis
sers vooral steekt, is dat deze be
perking komt nadat zy hun
vloot, sinds het verbod op de ha
ringvangst, helemaal op de ma
kreelvangst hebben ingericht
En voor die makreel heeft Neder
land nu tot in Afrika en Japan
een goede exportmarkt gevon
den.
„Als de toegestane hoeveelheid zo
blyfl, kunnen we maar drie
maanden vissen", aldus de
woordvoerder van het Visserij
schap. Volgens de vissers is de
makreel helemaal niet overbe-
vist, zoals de biologen van de Eu
ropese Commissie beweren
ADVERTENTIE
