wilde
bewijzen dal
op
eigen 1
lenen kon s
taan"
Rumoer rond berekening
onroerendgoedbelasting
Noordwijks meisje (17) na jaar \rX&cA&fl
in Bordeaux opgespoord
"Tl.
'IJ
1 i
*1
Ik
ik
v,r"
Stranden eind deze
week weer olie-vrij
Elf maanden lang kon de zeventienjarige
Jolanda van den Berg uit Noordwijk
vrijelijk door Europa trekken, grens op
grens passerend, ondanks dat haar ou
ders bij de politie haar vermissing had
den aangegeven.
De oorzaak hiervan is dat de Noordwijkse
Hermandad tot voorkort aannam dat ze
nog in Nederland verbleef en daarom
niet internationaal om haar opsporing
heeft verzocht.
"Zeker na de honderden tips van mensen
die meenden haar in Amsterdam of an
dere Nederlandse plaatsen te hebben ge
zien zo verklaart de Noordwijkse poli-
tie-inspecteur Van der Helm. Die tips
kwamen met name nadat enkele kran
ten en de NOS-televisie aandacht aan
haar verdwijning hadden geschonken.
Een klasgenote van Jolanda dacht haar
in de Leidse Haarlemmerstraat te heb
ben gezien. Enkele tips spraken zelfs
over haar dood of een leven als beröne-
boertje in Amsterdam.
In werkelijkheid is zij echter meteen na
dat zij in de nacht van acht op negen juli
1981 van huis was weggegaan, per trein
naar Parijs vertrokken. Van hieruit is
zij haar zwerftocht door bijna alle lan
den van West-Europa tot aan Marokko
in Noord-Afrika aan toe begonnen.
Inspecteur Van der Helm zegt pas voor as
sistentie bij een internationale organi
satie als Interpol aan te kloppen wan
neer hij duidelijke aanwijzingen beeft
dat de vermiste persoon ook in het bui
tenland verblijft.
In bet geval van Jolanda kwam die aan
wijzing enkele maanden geleden toen de
Noordwijkse lyceumleerlinge in Bor
deaux vier girobetaalkaarten had ver
zilverd. Pas toen heeft de Noordwijkse
politiJ via Interpol de plaatselijke gen
darmerie ingeschakeld. Deze kon baar
tien dagen geleden aanhouden bij een
routinecontrole op straat.
Ontevreden zegt Van der Helm te zijn over
de houding van zijn Franse collega's die
Jolanda, ondanks dat zij op de lijst van
vermiste personen voorkwam, na haar
aanhouding weer hebben laten gaan. Hij
kan weinig begrip opbrengen voor de
waarschijnlijke reden hiervoor: Jolan
da wordt woensdag achttien jaar en is
dan voor de Franse wet meerderjarig.
Over zijn eigen handelwijze geeft hij toe
dat, indien hij al enkele maanden na
haar verdwijning Interpol had inge-
crhaUfiri Jolanda waarschijnlijk bin
nen zeer korte tijd zou zijn gelocali-
seerd.
Jolanda vertelt zeer verrast te zijn ge
weest toen ze merkte bij de politie als
vermist persoon te boek te staan. Zij
had immers bijna een jaar lang door Eu
ropa gezworven en was daarbij naar ei
gen zeggen bij elke grensovergang uitge
breid gecontroleerd.
Hierbij onderzochten de douanebeambten
eveneens de computerlijsten waarop ge
zochte personen vermeld staan. Omdat
haar naam daarop klaarblijkelijk niet
voorkwam nam zij aan dat haar ouders
niet naar haar zochten. Zij zegt verder
nooit iets van zichzelf te hebben laten
boren om haar verblijfplaats niet te ver
raden voordat zij had aangetoond op ei
gen benen te kunnen staan.
BORDEAUX - Twijfel, grote twijfel leeft er in Jolan
da van der Berg, het zeventienjarige Noordwijkse
meisje dat elf maanden geleden ouderlijke huis en
haard verliet en koos voor een zwerversbestaan.
Voor familie en vrienden was en bleef ze al die tijd
spoorloos.
Moet ze weer terug naar huis of blijft ze in het Franse
Bordeaux om een nieuw leven te beginnen?
Die vraag houdt haar boven alles bezig nu zij vorige
week door de Franse politie is opgespoord en zij
daarna afgelopen woensdag haar ouders weer
heeft ontmoet. Ze twijfelt over naar huis gaan want
ze wil niet meer terugvallen in de Jolanda van vroe
ger, die zeer gespannen, rusteloos en onzeker was.
Dit vertelde ze afgelopen zaterdagmorgen op haar
kamer in de vervallen wijk St. Michel in Bordeaux,
waar ze een voorlopig onderdak heeft gevonden.
Maar of ze in Bordeaux kan blijven is evenzeer onzeker. Ze zou er
werk moeten hebben en een behoorlijk onderdak. Tot nu toe is het
eerste haar niet gelukt omdat ze geen getuigschriften kon tonen
en daarom slaagde het tweede evenmin. Haar vader, de Noord
wijkse ingenieur M.H. van den Berg. heeft nu beloofd haar over-
gangsbewijs naar de eindexamenklas van het atheneum op te
sturen.
Jolanda zegt na het onzekere zwerversbestaan "gewoon" te willen
leven: "Met een eigen baan en een eigen huis, net zoals ieder
ander en afstand nemen van het onzekere bestaan van nu".
Zeker is dat ze geen winter meer wil doormaken zoals ze achter de
rug heeft: Zonder eigen inkomen en profiteren van anderen.
"Parasieteren", noernt ze het zelf. Ze doet haar relaas springend
van de hak dp de tak. Dan een avontuur hier opvattend, dan
weer met een schokkende ervaring daar, verdergaand.
i Jolanda van den Berg op een Terrasje in Bordeaux
(Foto Sonders)
als "rust" blijtt het. Iets wat
ze trouwens al jaren had ge
zegd nodig te hebben.
Bedelstaf
Eenmaal weer terug in Frank
rijk bracht het einde van het
toeristen- en het oogstseizoen
haar aan de bedelstaf. "Ach,
iedereen vraagt wel eens een
paar franks voor een kleintje
koffie aan een voorbijgan
ger". zo relativeert ze deze
voor haar toch eens volslagen
onbekende bezigheid.
Het avontuur bracht haar ech
ter samen met twee jonge
Basken in die periode ook in
Marokko. Ze verbleef er een
DINSDAG 15 JUNI 1982
Voor het eerst van mijn leven heb ik
een week in Parijs gewoond. Niet
dat ik er niet al een stuk of tien
keer verbleven heb, maar dat
was steeds in hotels: naarmate ik
ouder en rijker werd in een op
klimmende reeks van catego
rieën. Onvergetelijk zal daarbij
Hotel Andrea in de Rue St. Bon
blijven, dat bedisseld werd door
twee bejaarde zusters, die zich de
gehele dag in ochtendjaponnen
voortbewogen en zich net als de
vrouwelijke taxichauffeurs in
Parijs) tegen de boze buitenwe
reld beschermden met behulp van
een zeer grote, zeer hard grom
mende en blaffende hond.
Als je naar Nederland wilde bellen,
moest je het nummer op een brief
je schrijven, de kwiekste van de
twee zusters ging dan achter zo'n
ouderwets gaatjesplateau zitten
waar ze stekkertjes in stak, en zo
dra ze verbinding kreeg drukte
ze een mooie ouderwetse tijdklok
in die de seconden en minuten
haarscherp wegtikte.
In de loop der jaren ontstegen we
Hotel Andrea, maar de ware Pa-
rijse oudemuizenlucht vonden we
in die betere hotels toch niet meer
terug, en dat was toch de lucht
geworden die we (samen met de
metrolucht, die je ook boven
gronds kunt opsnuiven als je
even diep inademt boven een me
troroos ter J met Parijs waren
gaan associëren. Maar nu heb
ben we dus voor het eerst in Pa
rijs gewoond, zoals Vincent van
Gogh en Willem Frederik Her
mans en Karei Appel en Simon
Vinkenoog in Parijs hebben ge
woond.
Dat is toch iets anders dan een ho
tel. Weliswaar woonden we er
niet in een eigen huis, maar in de
woning van afwezige vrienden
(hij Fransman, zij Nederlandse),
die alle tekenen van die dubbele
nationaliteit vertoonde. Pockets
van Simenon in het Frans én het
Nederlands, 'Eenzaam avontuur'
van Anna Blaman, Nederlandse
en Franse kunst aan de wand en
verder alle gemakken die een mo
derne woning pleegt te bieden:
gasfornuis, ovengrill, bad, gram
mofoon, radio, televisie, volledige
pannensets, maar typisch Frans
trekje) géén fluitketel, en géén
koekepan.
Het water voor de thee (om onnas
peurlijke redenen drinken we in
het buitenland 's ochtends altijd
thee en thuis altijd koffie) moest
je dus gewoon in een steelpan
netje aan de kook brengen en de
eieren moesten ook gewoon in een
pan met een veel te hoge opstaan
de rand gebakken worden. Ik
vond dat wel prettig, je wist
daardoor tenminste dat je in Pa
rijs woonde, en niet gewoon in
Nederland (ook de theelepeltjes
hadden die forse maat die je bui
ten Nederland altijd aantreft).
Je beleeft Parijs toch anders, als je
's avonds laat niet hoeft aan te
bellen om door een bejaard me
vrouwtje in nachtkleding open
gedaan te worden, maar zelf de
sleutel in het slot kunt steken en je
daarna helemaal thuis te voelen.
Toen we de laatste avond op een
terrasje bij de Boulevard St. Mi
chel zaten en met intense tevre
denheid het Parijse avondleven
aan ons voorbij lieten gaan, zei
ik tegen mijn vrouw:
„Laten we doen alsof we voor de
eerste keer van ons leven in Pa
rijs zijn!"
„Dat kan niet", zei ze. „De eerste
keer is na de eerste keer onherroe
pelijk voorbij".
Dat is waar, natuurlijk, en daar
zit iets melancholieks in, omdat
de Eiffeltoren en St. Germain des
Prés in wezen niet veranderd
zijn in de loop der jaren, maar
toch niet meer diezelfde 'schok
van herkenning' teweeg kunnen
brengen als de allereerste keer,
toen je de ansichtkaart opeens in
werkelijkheid voor je zag. De Eif
feltoren is nog wel dezelfde, maar
jijzelf bent 'bedorven'. De emotie
van de allereerste aanblik is als
een druppel in je persoon geval
len en heeft je perceptievermogen
doen schiften.
Ikzelf weet nog enigszins aan dit
scheikundige proces te ontsnap
pen doordat ik absoluut geen
richtinggevoel heb, waardoor ik
telkens weer voor kleine verras
singen kom te staan („hè, dat
lijkt de Rue de Rivoli wel!" - „dat
is de Rue de Rivoli ook!" zegt
mijn vrouw dan, die blindelings
de weg weet te vinden in elke
stad waar ze eenmaal een keer
geweest is), maar dat zijn na
tuurlijk maar kleine pleisters op
de wonde dat het 'voorbij, voor
bij, o, en voorgoed voorbij' is. die
allereerste emotie van de aller
eerste aablik. Toch moeten er
mystici, yoga-beoefenaarsters,
spiritisten of dat soort volk zijn
die door meditatie of navelstaren
in staat zijn hun hoofd vol herin
neringen leeg te schudden, en met
een blanke lei steeds weer op
nieuw aan Parijs te beginnen.
Zij stappen voor de zevende keer
op de Champs Elysées uit de bus,
en worden dan toch weer bevan
gen door het overrompelende be
sef: IK STA OP DE CHAMPS
ELYSEES! EEN DROOM IS
WERKELIJKHEID GEWOR
DEN!
Spanningen
Jarenlange spanningen waren
er de oorzaak van dat het zeer
serieus genomen meisje het
op acht juli van het vorige
jaar voor gezien hield, de rug
zak pakte en er vandoor ging.
Een reis door vrijwel alle lan
den van West-Europa, zelfs
tot aan Marokko in Noord-
Afrika toe, was daarmee be
gonnen. Een trektocht ook
die de zeventienjarige leerlin
ge van de vijfde klas van het
Rijnlands Lyceum in Oegst-
geest, in aanraking heeft ge
bracht met de "randfiguren"
van onze samenleving:
drugsverslaafde^, crifnine-
len...
Al die tijd heeft ze niets van
zich laten horen. Haar ouders
verkeerden in onzekerheid of
hun dochter nog in leven
was. Oproepen in kranten en
via de televisie leverden wel
veel reacties op, maar nooit
de goede. Verschillende
"tips" spraken zelfs van haar
dood, of een leven als prosti-
tué in Amsterdam.
"Ik durfde niets van me te latei^
horen omdat ze anders zou
den weten waar ik was", zegt
Jolanda nu ter verdediging.
Maar ook geeft ze toe dat ze
in de toestand waarin ze ver
keerde haar ouders niet on
der ogen wilde komen. Jolan
da wilde bewijzen dat ze het
alleen ook wel kon redden.
"Pas als dót eenmaal zo was,
zou ik ze schrijven", zegt ze.
Ze was zelfs erg verbaasd toen
ze eenmaal hoorde dót haar
ouders haar zochten. Ver
schillende uitgebreide grens
controles, waarbij telkens via
de telex werd nagekeken of
ze een gezocht persoon was,
DEN HAAG (GPD) - Een
uitspraak van de Belas
tingkamer bij het Haagse
gerechtshof over de wijze
van heffen van onroerend-
goedbelasting zal dit jaar
vrijwel zeker tot eea stort
vloed van bezwaarschrif
ten leiden bij de circa 120
gemeenten die deze vorm
van belasting berekenen
op basis van de opper
vlakte van de woning.
De Belastingkamer bepaalde giste
ren dat twee inwoners van het
Zuidhollandse Nieuwerkerk aan
den IJssel hun geld over 1979 te-
hebben haar nooit in moei
lijkheden gebracht.
Clementie
Over de werkelijke oorzaken
van haar verdwijning wil Jo
landa niet in details treden.
Haar ouders krijgen van haar
niet de schuld van alles. Een
opmerkelijke clementie, die
ze verscheidene keren her
haald. "Mijn ouders vinden
me niet meer dan een meisje
in de pubertijd, een snert-
pork, die de kolder in de kop
heeft gekregen en is wegge
gaan. Het is anders, maar dat
zien ze niet"
Jolanda vond thuis niet wat ze
er zocht. Al jaren niet. Het
ontbrak er volgens haar aan
écht contact. Tezamen met
huiselijke spanningen van
andere aard leidde dit in
maart 1981 tot een vlucht
naar een familielid in Den
Haag. Vandaar naar het op-
vangshuis van het JAC in
Amsterdam en via psychiatri
sche tussenkomst naar een
pleeggezin in Oegstgeest.
rugkrijgen. De Belastingkamer
zegt dat het vaststellen van de
belasting met behulp van de zo
geheten oppervlaktegrondslag
niet deugt. Het bedrag wijkt te
veel af van de economische
waarde van het huis en de grond.
De gemeente Nieuwerkerk zal een
dezer dagen bekend maken of te
gen het vonnis van de Belasting
kamer beroep zal worden aange
tekend. Eerst volgt nog overleg
met vertegenwoordigers van het
ministerie van binnenlandse za
ken.
In de meeste gemeenten van ons
land wordt de onroerendgoedbe-
lasting berekend op basis van de
(economische) waarde van het
huis en de grond. Elke vijf jaar
moet die waarde door een beë
digd taxateur opnieuw worden
Het was in deze periode dat ze
ploteling besloot weg te gaan.
Het was niet al maanden
voorbereid, zoals haar ouders
menen, maar kwam plotse
ling. "Want ondanks dat ik
niet meer thuis woonde, bleef
ik de druk ervan voelen",
zegt ze nu. Daarom ook aar
zelt ze over teruggaan naar
Nederland. "Toen ik mijn va
der afgelopen woensdag
nacht hier in Bordeaux weer
zag, was dezelfde angst er
Toen ze in juli 1981 de eerste
van de drie rugzakken die ze
inmiddels heeft versleten of
die zijn gestolen, op de rug
sjorde begon haar leven "en
route", zoals ze het noemt, in
Zuid-Frankrijk. Levend van
de wind, want de duizend
gulden die ze van huis had
meegenomen waren er zo
door. Aan geld kwam ze door
samen met anderen muziek
te maken voor de toeristen, of
met druiven plukken, of door
affiches te plakken. In een
grote en wisselende groep
vastgesteld. In circa 120 gemeen
ten wordt de belasting vastge
steld aan de hand van de opper-
vlake van de woning.
Tegen deze laatste wijze van belas
tingheffing heeft met name de
Vereniging Eigen Huis regelma
tig geageerd. „Verschillende ge
meenten berekenen elke milli
meter. De ene gemeente rekende
de niet-bewoonde oppervlake er
bij, de andere niet. De wijze van
berekening vormde een eindelo
ze bron van conflicten", zegt de
woordvoerder van de vereniging.
Het vonnis van de Belastingkamer
heeft zeker geen gevolgen voor
de belastingbetalingen over
1979, 1980 en 1981 omdat de ter
mijn, waarbinnen bezwaar kan
worden aangetekend (30 dagen),
al lang is verlopen.
van lotgenoten zwervend van
stad naar stad.
"Zomerhippies", zo typeert Jo
landa het grootste deel van
haar vrienden van onderweg.
Dit zijn mensen die 's zomers
door Zuid-Europa trekken,
dan hier druiven plukkend,
dan daar bij de oogst hel
pend, maar lang voor de
herfst hun rugzak weer in de
kast leggen en hun zekere be
staan opvatten.
Zelfmoord
Voor Jolanda was dat anders.
Zij kon of wilde niet meer
naar huis terug en moest
door. Toen dan ook nog een
goede vriend van haar zelf
moord pleegde, was het met
haar weerstand gedaan. Al
leen en geestelijk ingestort
stootte ze op een groep herö-
negebruikers. Nog nét op tijd
wist ze dit contact te verbre
ken, vertelt ze.
Ze kwam in contact met een
beroepszwerver. Een al wat
oudere man die met haar een
voettocht naar Griekenland
Italiaanse
bende in
kraag gevat
ALKMAAR (ANP) - De politie
heeft gisteren op verschillen
de plaatsen in Noord-Holland
negen in hoofdzaak Italiaans
sprekende mannen en vrou
wen (25-35 jaar) aangehou
den op verdenking van een
serie gewapende overvallen
en diefstallen. De politie in
Alkmaar heeft dit bekend ge
maakt-
De arrestaties volgden op een
overval op de Grosmarkt aan
de Wendelaarstraat in Alk
maar. Vier mannen slaagden
er weliswaar in deze zaak met
een buit van één ton te verla
ten, maar hun vluchtauto
werd dichtbij door een poli-
tie-auto klem gereden.
Enige uren na deze mislukte
overval werden in Amster
dam, Zandvoort, Heerhugo-
waard en Alkmaar nog vijf
mannen gearresteerd.
wilde maken. Hij liep echter
te snel, doet al jaren niets an
ders, maar Jolanda kon hem
niet bijbenen en moest van
hem in Italië afscheid nemen.
Al wandelend door de oude,
vervallen stadswijken van
het Bordeaux waar ze is neer
gestreken en links en rechts
bekenden en vrienden groe
tend, zegt ze veel van deze be
roepszwerver te hebben ge
leerd. Op haar beweeglijke,
pientere en geregeld onver
valste pretoogjes reagerend
zei hij haar eenmaal, herin
nert ze: "Jolanda, je kijkt de
mensen veel in de ogen. Ik
kijk veel op de grond. Die is
vuil, maar nog niet zo vuil als
de ogen van vele mensen".
Het is een uitspraak die typeert
waarmee ze bezig is geweest:
geestelijk volwassen worden.
"Ik ben nu veel zelfstandiger
dan voordat ik wegging, heb
in elf maanden jaren be
leefd". Overigens heeft ze
niet gevonden wat ze zocht.
Ze weet ook eigenlijk niet
precies te zeggen wat dat pre
cies is. Bij wat ze omschrijft
SCHEVENINGEN (GPD) - Het
verwijderen van de oliesmurne,
die zondag en gisteren aanspoel
de op de stranden tussen Sche-
veningen en Goedereede, zal nog
enige dagen duren. Met bulldo
zers worden de soms meterslan
ge olieplakkaten bij elkaar ge
veegd en voorlopig in grote kui
len op de stranden opgeslagen.
De schoonmaakactie gaat enkele
honderdduizenden guldens kos
ten. Verwacht wordt dat de Zuid
hollandse stranden voor het
weekeinde weer olie-vrij zijn.
Op de stranden van Scheveningen-
Kijkduin, Monster, 's-Graven-
zande. Hoek van Holland en de
Zuidhollandse eilanden is tot
gisteren tussen de 100 000 en
200.000 liter zware stookolie aan
gespoeld. Het is vrijwel zeker dat
de olie afkomstig is van de
Griekse tanker Katina, die vonge
week maandag lek sloeg na een
aanvaring met een Frans schip.
PAGINA 11
een klein dorp en leerde er de
nederige positie van haar se-
xe in die noord afnkaanse
cultuur. "Voor de mannen
daar betekende ik minder
dan niets en bg de vrouwen
had ik het al gauw verbruid
omdat ik toch naar hen toe
ging".
Een van de niet tientallen maar
honderden hachelgke mo
menten tijdens haar zwer
versbestaan beleefde Jolanda
hierna, tijdens de terugtocht
naar het vasteland van Euro
pa: ze kon zich er nog maai
net aan de hasjsmokkel ont
trekken waaraan haar reisge
noten zich schuldig maakten
Ook aan Lissabon, waar ze ver
volgens terechtkwam, be
waart ze minder prettige her
inneringen. Nergens is ze zo
lastig gevallen door mannen
die meer van haar wilden dan
een praatje-op-straat. "En
m'n kleren waren me eerder
toch ook al eens bijna hele
maal van m'n lichaam ge
scheurd".
Naast de oude en armoedige
wijken kent ze van de hoofd
stad van Portugal het station
het beste want omdat het
veel regende en het erg koud
was, was het haar onderdak
en slaapplaats. Van de vele
communes die, zo was haar
verteld, daar zouden zijn,
vond ze er niet een.
Schooieren
Voor het eerst sinds tijden
spreekt de Noordwijkse weer
haar moedertaal wanneer
Hollandse vrachtwagen
chauffeurs haar meenemen
naar Frankrijk. In Bayonne
kan ze voor even bij vrienden
terecht Maar ook hier is voor
haar geen werk. Berooid
trekt ze vervolgens naar Bor
deaux.
Het is inmiddels hartje winter.
De Noordwijkse scholiere
schooiert in de straten van de
Franse wijnstad. Levend van
wat anderen overlaten. "Een
oud brood voor de hond bij
de bakker vragen en dan zelf
opeten".
Ze komt in kringen van heröne-
gebruikers en was ze bij haar
eerste contact met de hard
drug nog net op tijd gestopt
nu gaat ze door. Na enkele
maanden moet een medisch
bureau eraan te pas komen
om haar er met behulp van
medicijnen af te helpen. Met
veel pijn en moeite is dat ge
lukt. "Een goede vriend heeft
me ook erg geholpen. Maar
eigenlijk kun je het alleen
maar zelf doen".
Jolanda heeft pas een verblijf
van enkele weken bij vrien
den in de bergen ten noord
oosten van de Franse stad
achter de rug. Ze noemt het
een louterende periode om
weer tot zichzelf te komen.
Haar leven opnieuw te over
zien. Hiervan was ze nog
maar een paar dagen terug
toen een routinecontrole haar
in handen van de Franse poli
tie bracht Die waarschuwde
de Nederlandse collega's en
daarmee was een einde geko
men aan haar status als ver
mist persoon.
De tanker verloor na de aanva
ring zo'n 2 miljoen liter olie. Het
grootste deel daarvan werd door
oliebestrijdingsschcpen opge
veegd. De aangespoelde olie is
voor de vcegschepen onopge
merkt gebleven omdat deze is
gaan koeken en onder het water
oppervlak wegdreef
De vogelstand Ujkt onder de olie-
vervuihng niet te hebben gele
den. Tot gisteravond werden
bgv. nergens meeuwen met olie
sporen aangetroffen. De secreta
ris van de Vereniging
Zuiderstrand-exploitanten in
Kijkduin zal vandaag bg de ver
tegenwoordiger van de verzeke-
nngsmaatschappg van de ver
moedelijke vervuiler, de Griekse
tanker, een schadeclaim indie
nen Volgens de secretaris be
loopt de schade voor de slrand-
exploitanten bij Kgkduin-Sche-
veningen enkele tonnen.
