W apenstilstand geschonden
Britten in Port Stanley
Loon- en prijsstop voor
vier maanden in Frankrijk
Paus teleurgesteld uit
Argentinië teruggekeerd
Saoedi-Arabie:
koning dialed
overleden
-C
Opnieuw Israëlische aanvallen op Beiroet
Eerste burgerslachtoffers gevallen
RIAD (AFP/UPI) - Koning Chaled
van Saoedi-Arabië is gisteren
plotseling aan een hartaanval
overleden. Kroonprins Fachd is
tot nieuwe monarch uitgeroe
pen.
Chaled had in 1975 de troon beste-
gen. maar sedert enkele jaren
1 leed hij aan een hartkwaal en oe
fende zijn broer prins Fachd de
dagelijkse macht uit.
Kort voor zonsondergang is ko
ning Chaled gisteren volgens de
sobere riten van de puriteinse
Wahabi-sekte van de islam be
graven op de koninklijke be
graafplaats buiten Riad. Tevoren
was een begrafenisdienst gehou
den in de grote moskee van de
Riad. Tienduizenden mensen na
men deel aan de eenvoudige
plechtigheid.
De bevolking van Saoedi-Arabië
heeft het bericht van het overlij
den van hun koning zonder op
winding ontvangen. In de hoofd
stad is niets merkbaar van bij
zondere veiligheidsmaatregelen.
In het land is geen nationale
rouwperiode afgekondigd, want
rouw is verboden in de wahabiti-
sche traditie. In verscheidene an
dere Arabische landen is daaren
tegen wel een periode van natio
nale rouw afgekondigd.
In Egypte is een rouwperiode van
14 dagen ingegaan, en president
Moebarak zal naar Riad reizen
om zijn condoleanties aan te bie
den. Bij de uitvaartplechtigheid
waren onder meer de nieuwe ko
ning Fachd, leden van de ko
ninklijke familie en de heersers
van Koeweit. Bahrein en Qatar
aanwezig. Het koninklijk graf
kreeg geen gedenksteen of mo
nument. want dat geldt by de
wahabieten als on-islamitisch.
De nieuwe koning, Fachd, werd in
1922 geboren. Hij studeerde in
Oost en West alvorens in 1955 het
ministerie van onderwijs op te
richten. In 1962 werd hij minister
van binnenlandse zaken. Hy
werd tweede vice-premier toen
koning Feisal koning Saoed op
volgde. Hy bekleedde leidende
functies in organisaties op het
gebied van olie, van de universi-'
teiten, van de nationale veilig
heid en van de bedevaarten naar
Mekka. Hii voerde belangrijke
(Van onze correspondent
Rudolph Bakker)
PARIJS - Prijzen en lonen worden
in Frankrijk van 1 juli tot 31 ok
tober bevroren, in het kielzog
van de devaluatie van de frank.
Dit soberheidsprogram dient er
toe een ontwikkeling tegen te
gaan die tot de noodzaak van de
devaluatie heeft geleid: de steeds
stijgende en intussen hoogste in
flatie in West-Europa, de afne
mende concurrentiemogelijkhe
den van de Franse industrie en
een te ruim gemeten begrotings
tekort.
Van de beperkende bepalingen uit
gezonderd zijn tarwe, melk en
suiker, waarvan de prijzen een
maal per jaar in Brussel worden
vastgesteld, en de energie, waar
van de prijs voornamelijk wordt
bepaald door de koers van de
dollar. Ook het gegarandeerde
minimumloon blyft stijgen vol-
Buitenland
MAANDAG 14 JUNI 1982
gens de eens bepaalde schalen,
evenals de pensioenen. Na af
loop van de vier maanden lonen-
en prijzenstop zal een situatie in
treden die gebaseerd dient te zijn
op deze week al beginnende ge
sprekken tussen de regering en
de sociale partners.
Premier Mauroy verklaarde gister
middag op een korte persconfe
rentie dat de moeilijkheden zul
len worden overwonnen als de
Fransen zich 'solidair' verklaren.
Het is vanuit deze 'solidariteit'
dat de 'schriinende inkomens
verschillen' en andere proble
men kunnen worden opgelost,
aldus de eerste-minister.
De devaluatie van de frank was
door de Franse regering pas ver
wacht tegen de herfst. Nog maar
enige dagen geleden had presi
dent Mitterrand op een perscon
ferentie verklaard dat er geen
sprake zou zijn van een blokke
ring van salarissen. De druk op
de geldmarkt werd echter zo he
vig dat de Banque de France - in
een poging de frank op peil te
houden - in ijltempo bezig was
zijn laatste reserves te verliezen.
Deze devaluatie komt na een eer
dere van 4 oktober 1981. Het is
daarmee voor het eerst in de ge
schiedenis van de Vijfde Repu
bliek dat twee devaluaties zo
kort achter elkaar komen. Naar
men algemeen verwacht, is een
derde devaluatie - wellicht na de
gemeenteraadsverkiezingen van
volgend jaar - niet uitgesloten.
De operatie van het afgelopen
weekeinde kan voor de regering-
Mauroy belangrijke politieke ge
volgen hebben. Het is de vraag of
de communistische vakbond
CGT er genoegen mee zal nemen
dat aan de lonen de komende
maanden niet meer te tornen zal
zijn. De CGT heeft juist een groot
offensief in de automobielindus
trie geopend en een staking by
de fabrieken van Talbot in Pois-
sy gaat onder andere over salaris-
De grote vraag die wordt gesteld, is
of de regering in staat zal zijn vol
doende controle op de prysfixa-
tie uit te oefenen, om te maken
dat deze doeltreffend bijdraagt
tot het soberheidsprogramma.
Frankrijk staat bovendien aan
het begin van zijn lange en ieder
een tegelijk betreffende zomer
vakantie. Ook de inspecteurs, die
men in zeer groten getale op weg
zou moeten sturen om de prijzen
te controleren, zullen dan met
vakantie zijn.
BEIROET/JERUZALEM (DPA/AFP/Reuter) - De wapen
stilstand tussen Israël en de Palestijnen, die zaterdag van
kracht werd, is gisteren herhaaldelijk geschonden. Na
enkele artilleriegevechten 's morgens vielen Israëlische
gevechtsvliegtuigen opnieuw doelen aan in het islamiti
sche westelijke deel van Beiroet en ten zuiden van de
Libanese hoofdstad.
De partuen beschuldigden elkaar Palestijnse kringen schatten dat
met vechten begon
nen tte zijn. Aan de Israëlische-
Syrische fronten heerste rust.
Daar zwegen de wapens sinds
vrijdag. Intussen werd in Jeruza
lem gewerkt aan voorstellen
voor een politieke regeling van
de kwestie Libanon. Deze voor
stellen zouden gisteravond nog
worden voorgelegd aan de Ame
rikaanse pendeldiplomaat Philip
Habib, die binnenkort nog naar
de Syrische hoofdstad Damas
cus en naar Beiroet zou reizen.
De Israëlische premier Begin was
van plan morgen naar de Ver
enigde Staten te vliegen om met
president Reagan te spreken
over de voorwaarden voor een Is
raëlische terugtrekking uit Liba-
de afgelopen week 10.000
slachtoffers onder de burgers in
Libanon waren. Rode-kruisfunc-
.tionarissen zeiden dat er onge
veer 600.000 daklozen waren. De
Israëlische artillerie houdt de
tactische stellingen op de bergen
rond Beiroet bezet.
Van de bombardementen op de Li
banese hoofdstad Beiroet is de
afgelopen vrijdag een Nederlan
der het slachtoffer geworden, zo
is gisteren bevestigd door een
woordvoerder van het ministerie
van buitenlandse zaken in Den
Haag. Het is de 49-jarige H. Vel-
ders, die om het leven kwam na
een bominslag in een flatgebouw
in Beiroet, waar hij op dat mo
ment verbleef.
vs
Volgens Israëlische functionaris- De Verenigde Staten eisen niet dat
gebombardeerd, huis in Beiroet i
wil Israël aan zijn noord
grens een gedemilitariseerde zó
ne in Libanon. Die zou door een
internationaal leger bewaakt
moeten worden, waaraan de
Sowjet-Unie echter niet zou mo
gen deelnemen. Vooral de Ver
enigde Staten zouden er bij be
trokken worden. Verder wil Is
raël voorkomen dat de Palestij
nen in Libanon een „guerrilla-in
frastructuur" opbouwen.
ir het buitenland uit. Opruiming
In 1974 tekende hy een belang
rijk akkoord voor economische
en militaire samenwerking met
de Verenigde Staten.
Na de moord op koning Feisal. die
werd opgevolgd door Chaled,
werd hij kroonprins en eerste vi
ce-premier.
Hij spande zich in voor het berei
ken van regelingen van conflic
ten in het Midden-Oosten: bij
vraagstukken van beide Jemens,
het grensconflict tussen Oman
en de Verenigde Arabische Emi
raten, het vraagstuk-Zuid-Liba-
non en het'conflict tussen Arabi
sche landen en Israël.
Tegenover de Sowjet-invloed in de
Hoorn van Afrika hielp hij Soma
lië. Hy speelde een belangrijke
rol bij het veroordelen van de
"Sowjet-agressie" in Afghanis
tan door de islamitische confe
rentie van Islamabad op 29 ja
nuari 1980.
In de puinhopen in het westen van
Beiroet begonnen gisteren
koortsachtig reddings- en oprui
mingswerkzaamheden. By de
onafgebroken beschietingen van
de Israëlische luchtmacht en ma
rine in de afgelopen dagen zijn er
in woonwijken veel slachtoffers
onder de burgerbevolking geval
len. Volgens kranten en andere
bronnen zijn er honderden do
den. Duizenden daklozen trok
ken door de straten op zoek naar
nood-onderkomens.
Ook ziekenhuizen bleven niet ge
spaard. Er waren doden en ge
wonden onder de patiënten van
het ziekenhuis van Aley Bei. Za
terdag maakte het internationaal
comité van het Rode Kruis be
kend dat er alleen al in Sidon, 25
km ten zuiden van de hoofdstad
Beiroet, onder de inwoners 1.000
doden en 3.000 gewonden waren
gevallen
Israël zich onmiddellijk terug
trekt uit Libanon. Dat heeft mi
nister van buitenlandse zaken
Alexander Haig gisteren voor de
Amerikaanse televisie gezegd.
Israël moet zich „op den duur"
terugtrekken, maar elke terug
trekking moet „het geheel van
buitenlandse elementen" behel-
Daarmee zinspeelde hij op de aan
wezigheid van Syrische troepen
en strijders van de Palestijnse
bevrijdingsorganisatie (PLO) in
Libanon. „Niemand zou zich te
vreden kunnen stellen met een
terugkeer naar de status quo", al
dus Haig.
In Jeruzalem zeiden regerings
functionarissen dat de terugtrek
king van de naar schatting 30.000
Syrische militairen een voor
waarde voor Israël is. Het voor
naamste doel van zijn invasie
was, zo zeiden zij, de Palestijnen
een stuk van zijn grens weg te
krijgen.
De minister noemde de houding
van de Russische regering inza
ke het Libanese conflict „bemoe
digend voorzichtig". Volgens
Haig is Moskou beducht voor
een uitbreiding van de strijd.
Ook Washington is daar bang
voor. Brejynjev heeft zijn bezorg-
heid op een verstandige
lucht gegeven, aldus Haig.
BUENOS AIRES (ANP) - Teleur
gesteld beëindigde paus Johan
nes Paulus 2 zaterdag zijn twee
daagse bezoek aan Argentinië.
Argentijnse waarnemers zien de
reden hiervoor in de verscher
ping der vijandelijkheden op de
Falkland-eilanden, waar de En
gelse troepen de aanval op Port
Stanley hadden ingezet. Dit zou
volgens hen ook de voornaamste
reden zijn, dat de paus vroeger
dan in het reisschema was voor
zien Argentinië verliet. Als offi
ciële reden was opgegeven, dat
de paus nog voor de gebruikelij
ke zondagstoespraak in het Vati-
caan wilde terugzijn.
Maar ook de organisatie voor de
mensenrechten in Argentinië
hebben haar teleurstelling geuit,
omdat zij geen toegang kregen
tot de paus en omdat deze de
schending der mensenrechten
niet in zijn toespraken had gekri
tiseerd. Op zijn terugreis naar
Rome verklaarde de paus tegen
over journalisten, dat hij met de
militaire junta had gesproken
over het lot van de 15.000 vermis
ten. De over het algemeen zeer
(Van onze correspondent Henk
Dam)
LONDEN - Britse troepen zijn dit
weekeinde doorgedrongen tot de
buitenwijken van Port Stanley.
Bij de gevechten om de hoofd
stad van de Falkland-eilanden
zijn de eerste slachtoffers onder
de burgerbevolking gevallen, zo
is gisteren in Londen bekend ge
worden.
Na hevige gevechten vrijdagnacht
en zaterdag slaagden de Britten
erin de Argentijnse verdedi
gingslinie rond Port Stanley te
doorbreken, en drie strategisch
belangrijke heuvels in te nemen.
Bij die actie werden 400 Argentij
nen krijgsgevangen gemaakt, al
dus minister Nott (defensie) gis
teravond.
•Volgens Nott kwam de gecombi
neerde land-, zee- en luchtactie
als een volslagen verrassing voor
de Argentijnen. De Argentynse
troepen hebben steeds gedacht
dat hun luchtaanvallen van dins
dag op het Britse bruggehoofd
bij Fitzroy veel meer slachtoffers
hebben geëist dan in werkelijk
heid het geval was.
Daardoor rekenden zij niet op een
snelle aanval bij Port Stanley, al
dus Nott. Hij zei dat met de actie
van het weekeinde de „operatio
nele redenen" waren vervallen
om het aantal doden van de Ar
gentijnse luchtaanvallen vén
dinsdag nog langer geheim te
houden.
Slachtoffers
Bij die luchtaanvallen zijn 43 infan
teristen. vrijwel allemaal onder
deel uitmakend van de Welsh
Guard, omgekomen, zijn 46 ge
wonden gevallen, alsmede een
aantal lichtgewonden. Boven
dien kwamen in totaal acht be
manningsleden van de landings
vaartuigen Sir Galagad en Sir
Tristram om het leven, aldus
Nott.
Hij zei dat bij de actie van dit week
einde nog eens negen Britten om
het leven zijn gekomen. Het gaat
om opvarenden van de onderzee
bootjager Glamorgan, die door
Argentijns vuur werd geraakt
terwijl deze in de buurt van Port
Stanley werkzaamheden ver
richtte.
Het schip, dat tot de grootste sche
pen van de oorlogsvloot behoort,
blijft operationeel, aldus Nott.
Hij zei voorts dat Harrier-straal-
jagers dit weekeinde een Argen
tijns patrouillevaartuig onscha
delijk hebben gemaakt. Verder
hebben Vulcan-bommenwerpers
nieuwe bombardementen op het
vliegveld van Port Stanley uitge
voerd, aldus de minister.
De bewindsman gaf geen cijfers
over eventuele slachtoffers on
der de Britse infanteristen die dit
weekeinde deelnamen aan de
succesvolle aanval op de Argen
tijnse verdedigingslinie bij Port
Stanley. In een eerdere verkla
ring had hij wel gezegd dat het
om „weinig doden en gewon
den" zou gaan.
In die verklaring zei Nott ook dat,
toen de aanval plaatshad, de Ar
gentijnse manschappen ter
plaatse grotendeels nog sliepen.
„Ze wisten pas dat er een aanval
had plaatsgehad toen onze infan
teristen al tussen hen in waren
verschenen", aldus Nott.
Argentinië heeft toegegeven dat de
Britse troepen verder in de rich
ting van Port Stanley zijn opge
trokken. en dat er dit weekeinde
felle gevechten zyn geweest. Een
Argentyns communiqué maakt
ook melding van de aanvallen
van Harrier-straaljagers en van
bombardementen vanuit zee, die
aan de actie vooraf gingen.
Burgers
Vólgens dit communiqué zijn bij
de zeebombardementen twee
vrouwelijke inwoners van Port
Stanley geraakt, en nog eens
twee burgers gewond geraakt.
Argentinië heeft hierover een of
ficiële klacht bij de Britse rege
ring ingediend. Het ministerie
van defensie zei gisteren dat het
zeer waarschijnlijk is dat onder
de burgerbevolking slachtoffers
zyn gevallen.
Üm dit m de nabije toekomst te
voorkomen, is de Britse regering
akkoord gegaan met een voorstel
van het Internationale Rode
Kruis, dat een neutrale zone in
Port Stanley wil. Die zone zou
dan exclusief bedoeld zijn voor
de inwoners van Port Stanley.
Medewerkers van het Rode Kruis
zijn de afgelopen dagen in de
hoofdstad van de Falkland-eilan
den geweest. Zij hebben laten
weten dat daar nog 600 Falklan-
ders aanwezig zijn. Dat is veel
meer dan tot dusver is aangeno
men, want in Engeland is steeds
gedacht dat hooguit 200 inwo
ners van Port Stanley geen veilig
heenkomen op het platteland
hadden gezocht.
Ook de Argentijnen hebben met
deze zone ingestemd. Het Britse
ministerie van defensie heeft in
middels Argentynse beschuldi
gingen. volgens welke Engeland
aanvallen heeft uitgevoerd op
het hospitaalschip Bahia Paraso.
van de hand gewezen. Dit schip
ligt in de haven van Port Stanley.
Linkse zege
op Mauritius
PORT LOUIS (Reuter) - De
verkiezingen op Mauritius,
een eiland ten oosten van
Afrika in de Indische Oceaan,
zijn zaterdag met overgrote
meerderheid gewonnen door
een links-radicale alliantie.
Daardoor werd een abrupt
einde gemaakt aan jarenlang
pro-westers bewind van een
rechtse coalitie.
De nationale verbondspartij
(PAN) van de 81-jarige ex-
premier Sir Seewoosagur
Ramgoolam, die het eiland
bestuurde vanaf 1968 toen
het onafhankelijk werd van
Groot-Brittannië, werd weg
gevaagd zonder ook maar één
zetel in de nationale vergade
ring te behalen.
Volgens de officiële resultaten
uit alle kiesdistricten won de
alliantie van de Mauritiaanse
militante beweging (MMM)
en de socialistische partij
(PSM) op twee na alle zetels
in de nieuwe nationale verga
dering. De overige twee ze
tels werden gewonnen door
een bondgenoot van de
MMM/PSM.
premier wordt de
52-jarige advocaat Anerood
Jugnauth (MMM), een stille
man die enigszins wordt
overschaduwd door de secre
taris-generaal van de partij,
Paul Berlenger, die bekend is
geworden tijdens de Parijse
studentenrellen in 1968. Toch
wordt Jugnauth beschouwd
als de stille kracht achter de
MMM. Hij zou veel steun bij
het volk hebben aangetrok
ken. De nieuwe premier is
hindoestaan, zoals 52 procent
van de bevolking van Mauri
tius. Hij werd in 1973 voorzit
ter van zijn partij.
De ex-premier Seewoosagur
beschouwt de MMM/PSM als
een communistische partij
die een één partij-stelsel wil
invoeren. De alliantie ont
kent dit echter en zegt dat het
een democratie met verschei
dene partijen nastreeft.
De MMM/PSM heeft beloofd
werkgelegenheid te. schep
pen op het eiland dat wordt
geplaagd door werkloosheid.
Ongeveer 20 procent van de
werkende bevolking zit zon
der baan. Verder zei de allian
tie de corruptie en belastin
gontduiking te zullen bestrij
den.
behoudsgezinde Argentijnse bis
schoppen zouden op hun beurt
teleurgesteld zijn over het feit,
dat de paus zo weinig over Maria
had gesproken en zo nadrukke
lijk over de consequenties van
het tweede Vaticaanse concilie.
Ofschoon de paus door het volk
massaal en met veel enthousias
me is ontvangen, viel het iedèr-
een op, dat hij in tegenstelling tot
in Groot-Brittannië, nu tamelijk
gesloten was en weinig spon
taan, zelfs bijzonder ernstig en
bedroefd. Hij lachte bijna niet en
helemaal niet in aanwezigheid
van de Argentijnse militaire au
toriteiten.
De paus ontmoette de leider van de
junta, president Leopolde Galtie-
ri, vier maal. Over de kortstondi
ge gesprekken is niets bekendge
maakt. Wel vond iedereen het
opvallend, dat het gezicht van de
paus zo strak stond. Drie keer
knielde president Galtieri voor
de paus neer om zijn ring te kus
sen. Tijdens het afscheid op het
vliegveld zaterdag werd dit eer
betoon door de paus beantwoord
met een zegenend gebaar en een
vluchtige kus op de wang van de
Argentynse dictator.
Grootscheepse
demonstratie
voor de vrede
in New York
NEW YORK (ANP) - Naar
schatting een half miljoen
mensen heeft zaterdag mee
gedaan aan de anti-kernwa-
pendemonstratie in New
York. Ze eisten een onmid
dellijke beëindiging van de
wapenwedloop. De demon
stratie was de grootste in de
geschiedenis van New York.
Ze had een vreedzaam karak
ter en toonde de groeiende
betekenis van de Amerikaan
se vredesbeweging.
Naast Amerikanen waren veel
buitenlanders uit alle hoeken
van de wereld naar de stad
overgekomen. Onder hen be
vonden zich Duitsers, Cana
dezen, Indiërs, Zambianen
en Japanners. Als vertegen
woordigers van het enige
volk dat tot nu toe door de
atoombom is getroffen mani
festeerden deze laatsten zich
nadrukkelijk. Bij de demon
stratie waren ook Nederlan
ders aanwezig, ondermeer
vertegenwoordigers van het
IKV en Pax Christi.
Ondersteuning van de tweede
ontwapeningsconferentie
van de Verenigde Naties, die
vorige week maandag in New
1 York begon, was het doel van
de demonstratie. De deelne
mers eisen effectieve maatre
gelen tegen de wapenwed
loop. Het primaire doelwit
was echter president Reagan,
die ondanks zijn recente ont
wapeningsvoorstellen niet
het vertrouwen heeft weten
te winnen van de Amerikaan
se vredesactivisten. De na
druk die de president blijft
leggen op de versterking van
de Amerikaanse defensie
weegt bij hen zwaarder.
Er waren vijfduizend politie
agenten en vierduizend vrij
willigers op de been om alles
in goede banen te leiden. Ze
hebben geen moeilijke dag
gehad. Er deden zich geen in
cidenten voor.
De massale manifestatie werd
achteraf door Amerikaanse
waarnemers als een belang
rijke gebeurtenis erkend. Het
wordt gezien als de definitie
ve doorbraak van de vredes
beweging in de VS. De oud-
minister van buitenlandse za
ken, Henry Kissinger, meen
de echter dat de demonstra
tie tegen de verkeerde rege
ring was gericht en dat in
Moskou geprotesteerd had
moeten worden.
Minister van defensie, Caspar
Weinberger, zei in de demon
stratie geen aanleiding te zien
zijn politiek te wijzigen. Ver
kiezingen, en niet massade
monstraties zijn bepalend in
een democratie, aldus Wein
berger. Hij wees bevriezing
van alle kernwapens af, om
dat dit de voorsprong van de
Sovjet-Unie zou bevestigen.
Vlucht uit Polen
WEST-BERLIJN (AFP/Reuter) -
Drie jonge Polen zijn zaterdag
met een klein eenmotorig vlieg
tuig naar West-Berlijn gevlogen
en hebben daar politiek asiel ge
vraagd. Naar functionarissen van
het Amerikaanse militaire vlieg
veld Tempelhof, waar de Polen
het toestel aan de grond zetten,
meedeelden, zijn de Polen uit het
zuidelijke Wroclaw afkomstig.
De vluchtelingen hadden het klei
ne verkenningsvliegtuig bij een
particuliere vliegclub bemach
tigd. Na een vlucht van twee uur
landden zij tenslotte in West-Ber-
lijn.
LONDEN - Een hevige regenbui gooide zaterdag roet tn het eten bij de
traditionele "Trooping the colour"-ceremonie. De Britse koningin Eliza
beth, die te paard dit festijn ter gelegenheid van de officiële verjaardag
van de Britse monarchie bijwoonde, moest zich gelaten nat laten regenen.
