SAM-raketten vernietigd
Junta Guatemala ontbonden
EG-landen veroordelen
Israëlische invasie
D-TOURS
Zware Britse verliezen
bij nieuw bruggehoofd
Rede Reagan in
Bondsrepubliek
goed ontvangen
C
Aanval Israël op door Syrië beheerste Bekaa-vallei
In november
referendum
over Turkse
grondwet
priis: 333"
Senaatscommissie VS
tegen "bevriezing"
EG-hulp voor
Nicaragua
en Honduras
DONDERDAG 10 JUNI 1982
(Van onze speciale verslaggever
Ferry Mingelen)
BONN - De tien landen van de Eu
ropese Gemeenschap hebben de
Israëlische invasie in Libanon
scherp veroordeeld, maar ze zijn
het niet eens over strafmaatrege
len tegen Jeruzalem. Over moge
lijke sancties zal verder overleg
worden gepleegd.
Dit bleek gisteren na speciaal be
raad van de Europese ministers
van buitenlandse zaken in Bonn,
waar ze al aanwezig waren voor
de NAVO-topconferentie die
vandaag begint. Met name Grie
kenland drong aan op duidelijke
strafmaatregelen tegen Israël,
maar de andere landen wilden
nog niet zo ver gaan. Ze werden
het eens over de afspraak op
nieuw bij elkaar te komen om
Buitenland
zich over „verdere maatregelen"
te beraden, indien Israël geen ge
hoor geeft aan de oproep zijn
troepen direct uit Libanon terug
te trekken.
Wat die maatregelen zouden moe
ten inhouden en hoe lang Europa
Israël de tijd wil geven voor te
rugtrekking van de troepen,
daarover bestaan tussen de Eu
ropese landen meningsverschil
len. Hoge ambtenaren van de
verschillende ministeries van
buitenlandse zaken zullen nog
tijdens de NAVO-top proberen
deze meningsverschillen te over
bruggen.
De EG-ministers werden het wel
eens over een scherpe afkeuring
van het Israëlische beleid. De
voorzitter van de Europese Mi
nisterraad. de Belgische minister
van buitenlandse zaken Tinde-
mans, zei namens de andere mi
nisters: „Wij veroordelen de in
vasie, deze is een niet te
rechtvaardigen, flagrante schen
ding van het internationale recht
en een gevaar voor een vreedza
me regeling van de problemen in
het Midden-Oosten. Herstel van
een onafhankelijk Libanon is ab
soluut noodzakelijk voor de vre
de in het Midden-Oosten", aldus
Tindemans.
Hij kondigde aan dat de Europese
Gemeenschap middelen zal zoe
ken om de getroffen bevolking in
Libanon te helpen. De Europese
Gemeenschap .hoopt ook dat de
rol van de vredesmacht van de
Verenigde Naties in Zuid-Liba-
non, Unifil, hersteld kan worden.
Zo'n 800 Nederlandse militairen
maken deel uit van deze vredes
macht. Voor de vraag of de vre
desmacht wellicht zal moeten
worden uitgebreid is het nog te
vroeg, zo liet de Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken,
Haig, gisteren in Bonn weten.
(Van onze correspondent Jaap van Wesel)
JERUZALEM - Israël probeert Syrië met oorlogsgeweld
een nieuwe regeling voor Libanon op te leggen. Terwijl
de Amerikaanse bemiddelaar Habib in Damascus met de
Israëlische eisen aan Syrië op zak vergeefs wachtte op
een ontmoeting met president Assad, ging Israël in de
Bekaa-vallei tot actie over: de Syrische SAM-raketten, 19
batterijen in totaal, werden vernietigd en 20 Syrische
vliegtuigen werden neergeschoten.
Daarna bombardeerde Israël ook
het Syrische hoofdkwartier in de
vallei.
Minister van defensie Sharon zei
gisteravond op een persconfe
rentie dat het vernietigen van de
SAM-raketten noodzakelijk was
om het doel van de operatie
„Vrede voor Galilea" te berei
ken: heel Galilea te vrijwaren
van Palestijnse raketten en artil
lerie. De Palestij nen genoten in
de Bekaa-vallei Syrische be
scherming. Israël bleef dus vol-
Dit kaartje toont de plaatsen die
Israël heeft veroverd. Gisteren
werd de Bekaa-vallei aangevo llen.
De strijd gaat nu om de hoofdweg
Beiroet-Damascus.
ANKARA (DFP) - De bevol
king van Turkije zal zich op 7
november kunnen uitspre
ken over de nieuwe grond
wet. Dit is gisteren in officië
le bron in Ankara vernomen.
De voorzitter van de grond
wetscommissie van de Turk
se raadgevende vergadering,
Orhan Aldikacti, verklaarde
dat het ontwerp voor de nieu
we grondwet op 1 oktober
aan de nationale veiligheids
raad zal worden aangeboden.
De uiteindelijke en definitie
ve tekst zal, eventueel aange
vuld met amendementen van
de vijf leden van de raad die
door president generaal Ev-
ren wordt voorgezeten, daar
na op 7 november aan het
Turkse volk worden voorge
legd.
De leden van de raadgevende
vergadering ontvangen het
ontwerp voor de nieuwe
grondwet op 10 juli waarna ze
tot 30 juli de tijd hebben zich
erover te buigen. Het "parle
mentaire debat" begint 1 au
gustus en zal tot eind septem
ber duren.
ADVERTENTIE
WIE KAN
in JUNI
op VAKANTIE?
Wij hebben hier en daar nog
LEGE VLIEGTUIG-
STOELEN
Daarom:
MET ZIJN TWEEEN
15-DAGEN
naar SPANJE
GOED APPARTEMENT
wegvlieg- CQQ£.P
Meer weten? Meteen bellen!
Ons dichtstbijzijnde eigen
IN LEIDEN
LANGEGRACHT 3
(Digros koopcentrum)
TEL.071 21.69.33
gens Sharon geen keus dan die
bescherming op te ruimen, waar
na het mogelijk werd de Pale
stijnse stellingen binnen het Sy
rische gebied zelf aan te pakken.
Volgens de militaire woordvoer
der, generaal Gavish, heeft Israël
nu drie doelstellingen in Liba
non: de PLO vernietigen, de Pa
lestijnse infrastrcutuur vernieti
gen en een nieuwe algehele rege
ling voor Libanon afdwingen.
Het belang van de vernietiging
van de SAM-raketten is volgens
Gavish dat Syrië nu geen lucht
verdediging meer heeft en daar
door bij oorlog een prooi is van
de Israëlische luchtmacht.
Intussen is de omsingeling van
Beiroet vrijwel voltooid. De
strijd gaat om de hoofdweg Bei
roet-Damascus, waar nog steeds
het Syrische leger strategisch be
langrijke punten bezet. Ten
zuiden van Beiroet is het stadje
Damoer, het laatste Palestijnse
bolwerk, veroverd. Dit is oor
spronkelijk een christelijk stad
je, waar de bevolking tijdens de
burgeroorlog verdreven is. Israël
heeft onmiddellijk bekend ge
maakt dat Damoer aan de chris
tenen zal worden teruggeven. De
Israëli's zijn kennelijk uit op het
hoofkwarier van de PLO ten
zuiden van Beiroet, en het is niet
uitgesloten dat de Israëli's met
de PLO-leiders af willen reke
nen, inclusief Arafat.
Een operatie die aanvankelijk als
„beperkt van omvang" werd aan-
gekondigd, is dus danig geësca
leerd, al lijkt een totale oorlog
met Syrië niet erg waarschijnlijk.
Militaire deskundigen zijn het er
over eens dat Syrië alleen geen
kans heeft tegen Israël. Het Syri
sche leger zal in de pan worden
gehakt, en dan loopt het bewind
van president Assad zelf gevaar.
Slachtoffers
Volgens diplomaten in Tel Aviv
zijn bij de Israëlische acties van
de afgelopen dagen duizenden
slachtoffers gevallen onder zo
wel Palestijnen, burgers, vluch
telingen als Libanezen. Alleen in
de stad Tyrus is fel Palestijns
verzet geboden, elders was het
verzet veel geringer dan ver
wacht werd.
In Israël gaat de mobilisatie van re
servisten door nu een oorlog met
Syrië nog steeds mogelijk is. De
mobilisatie beheerst het straat
beeld. Autobussen wachten op
verzamelpunten in de stad. Jon
ge mannen stappen in met hun
plunje. Geen emoties, in alle
rust. De oorlog roept geen emo
ties op, maar ook geen verzet.
Oorlog tegen de Palestijnen is
nauwelijks een controversiële
zaak nu hij aan de gang is, en ook
de Syriërs zijn nooit populair ge
weest. Begin en Sharon hebben
het slim gespeeld, door ook bij
de publieke opinie de zaak pas
heel langzaam te escaleren.
Tot gisteren heette het dat er
slechts sprake was van beperkte
strijd met de Syriërs. Maar gis
teravond zei Sharon voor het eer
ste op een persconferentie dat de
strijd met Syrië wel degelijk gro
te proporties heeft aangenomen,
al is er nog steeds geen sprake
van een totale oorlog. Een week
geleden nog was er felle discus
sie in Israël over de wenselijk
heid en noodzaak van oorlog. De
Arbeiderspartij pleitte voor te
rughoudendheid, maar werd
door Begin overtuigd van de
noodzaak tot een beperkte actie.
Zo ook de 'Vrede Nu'-beweging.
De leider^stuurden de afgelopen
week een telegram aan Begin om
de zaak beperkt te houden, maar
sindsdien zijn alle leiders gemo
biliseerd en staan nu zelf aan het
front. Nu is niet het moment
voor discussie. Zoals altijd slui
ten de rijen zich als de soldaten
aan het front staan.
Het lijdt geen twijfel: Begin, en
vooral Sharon, hebben hun zin
gekregen. Samen met opperbe
velhebber Eitan hebben zij her
haaldelijk verkondigd dat een
militaire oplossing van het Pale
stijnse vraagstuk mogelijk en
noodzakelijk is. Hun woorden
werden door vriend en vijand
sceptisch bejegend. Die scepsis
van toen is verdwenen met het
uitbreken van de oorlog die nog
steeds geen oorlog heet.
t Israëlische soldaten wuiven geestdriftig vanaf hun tank op de weg Beiroet-Damascus.
(Van onze correspondent Henk
Dam)
LONDEN - Bij de Argentijnse
luchtaanvallen van dinsdag op
Britse schepen in de buurt van
een nieuw bruggehoofd, bij Fitz-
roy, is een aanzienlijk aantal do
den en gewonden gevallen, zo
heeft het ministerie van defensie
in Londen gisteravond bekend
gemaakt.
Drie schepen werden bij deze aan
vallen, die dinsdag laat in de
middag plaatshadden, bescha
digd. Een fregat, de Plymouth,
werd geraakt, en twee landings
vaartuigen, de Sir Galahad en de
Sir Tristram, vlogen in brand.
Latere berichten melden dat de
Sir Galahad gezonken is. Op de
ze twee landingsvaartuigen is het
grootste aantal slachtoffers ge
vallen.
De schepen werden onder vuur ge
nomen op het moment dat zij mi
litairen en voorraden aan land
brachten bij het nieuwe Britse
bruggehoofd, dat zich 20 kilome
ter ten zuidwesten van Port
Stanley bevindt. De operaties
daar waren bijna voltooid toen
de Argentijnse straaljagers hun
verwoestende werk deden.
De landingsvaartuigen zaten vol
met de laatste honderden man
schappen die nog aan land moes
ten worden gebracht. Onder hen
is, aldus het ministerie van de
fensie, een veel groter aantal
slachtoffers gevallen dan aan
vankelijk was gedacht.
Velen van hen zouden ernstige
brandwonden hebben, omdat zij
gedwongen wax;en in zee te
springen terwijl die met een laag
brandende olie was bedekt. Vol
gens Britse verslaggevers ter
plaatse hebben zich heroische ta
ferelen afgespeeld toen indivi
duele militairen en helikopters
mannen uit zee trachtten te red
den.
Tol
Maar ook de Argentijnen betaal
den een zware tol. Twee Sky-
hawk-jachtbommenwerpers
werden boven Fitzroy neerge
haald, en nog eens vier Mirage-
straaljagers werden bij andere
acties door Harriers uit de lucht
geschoten. Volgens het ministe
rie van defensie werden boven
dien vier Argentijnse vliegtuigen
dermate zwaar beschadigd, dat
zij als verloren moeten worden
beschouwd.
Naar nu is gebleken, zijn de Britten
al enkele dagen geleden begon
nen met de vorming van hun
bruggehoofd bij Fitzroy. Daar
zijn de afgelopen dagen stelsel
matig voorraden aan land ge
bracht voor de 3000 infanteristen
die met de Queen Elizabeth II
naar de zuideliike Atlantische
Oceaan zijn overgebracht.
Deze infanteristen zijn vorige week
aan land gebracht bij het al ge
vestigde bruggehoofd bij San
Carlos. Naar uit mededelingen
van verslaggevers kan worden
opgemaakt, is een deel van deze
troepen via het land naar Fitzroy
opgetrokken, en een ander deel
via de zee naar de nederzetting
overgebracht.
De mannen die over land zijn ge
gaan, zijn op weg gegaan nadat
technici het karrespoor tussen
San Carlos en Fitzroy hadden
verbeterd, en Ghurka's, de Nepa-
lese vechtjassen die met de vloot
zijn meegekomen, de Argentijn
se observatieposten onschade
lijk hadden gemaakt.
Het bruggehoofd bij Fitzroy moest
worden gevormd om ook de laat
ste uitweg voor het Argentijnse
garnizoen bij Port Stanley af te
sluiten. Het is niet duidelijk in
hoeverre de Argentijnse lucht
aanval de lang verwachte Britse
aanval op Port Stanley heeft ver
traagd.
Zeker is, dat als de Skyhawks een
uur later met hun aanval waren
begonnen, de ramp van dinsdag
vermeden had kunnen worden.
De Britten waren nog bezig met
het opstellen van hun Rapier-
luchtdoelraketten toen de straal
jagers, zeer laag vliegend, hun
aanvallen inzetten.
(Van onze correspondent Hans
Amesz)
BONN - „Buitengewoon goed.
Dat zal een diepgaande uit
werking hebben". Aldus de
eerste reactie van bondskan
selier Helmut Schmidt op de
rede die de Amerikaanse pre
sident Ronald Reagan gister
middag in de Duitse Bonds
dag hield.
President Reagan legde daarin
de nadruk op de vaste wil tot
vrede van zijn regering en
verklaarde dat hij ondanks
vele moeilijkheden toch opti
mistisch blijft over de betrek
kingen van de Verenigde Sta
ten tot de Sowjet-Unie, zo
lang tenminste de westerse
staten trouw blijven aan hun
waarden en de solidariteit ten
opzichte van elkaar niet ver
liezen. Tot verbazing
Reagan zei weliswaar dat de de Amerik
Sowjet-Unie zich steeds ver
der bewapent en dat het drin
gend noodzakelijk is dat de
verdediging van het Westen
optimaler wordt, maar hij liet
er tegelijkertijd geen twijfel
aan bestaan zeer serieus be
reid te zijn met Moskou over
ontwapening te onderhande
legde uitgebreid de nadruk
op de grote verbondenheid
van zijn volk met het Duitse.
Hij riep, onder luid applaus
van de afgevaardigden, dat
Amerika zijn belofte om Eu
ropa en de Bondsrepubliek te
beschermen altijd zal nako
men, „wat het ook kost".
Daarom blijven er Ameri
kaanse troepen in West-Euro
pa. „De kusten van Europa
zijn onze kusten. De grenzen
van Europa zijn onze gren
zen", aldus Ronald Reagan.
Hij deed een beroep op zijn
toehoorders er aan mee te
werken dat vooral ook jonge
Europeanen leren begrijpen
waarom de VS-strijdkrach-
ten in Europa zijn. Hij, Rea
gan, zal op zijn beurt hetzelf
de in Amerika doen.
len.
De Amerikaanse president her
haalde nog eens de al gedane
ontwapeningsvoorstellen
voor de lopende onderhande
lingen tussen Moskou en
Washington in Genève over
de middellange-afstandsra-
ketten. Die komen neer op de
zogenaamde nul-oplossing.
Verder noemde hy het ver
heugend dat de Russen ak
koord zijn gegaan met het
voorstel om op 29 juni te be
ginnen met gesprekken over
de vermindering van inter
continentale raketten.
Heel concreet zei Reagan dat
het Westen bij de binnenkort
in Wenen te houden gesprek
ken over wederzijdse reduc
tie van troepensterkten in
Centraal-Europa (MBFR) zal
voorstellen de landstrijd
krachten van beide blokken
te verminderen tot een totaal
van 700.000 man en de combi
natie van land- en zeestrijd
krachten tot 900.000.
Belofte
Het Amerik:
velen haalde
de Amerikaanse president
niet uit naar de vredesbewe
ging. „Als ik er zeker van zou
zijn dat marcheren de vrede
echt zou dienen, zou ik zelf
aan de kop van de stoet mee
lopen", zei de president.
In het circa anderhalf uur du
rende gesprek tussen presi
dent Reagan en bondskanse
lier Schmidt was sprake van
grote overeenstemming op
velerlei gebieden. Verschil
len bestaan tussen de opvat
tingen van Washington en
Bonn over de resultaten van
de ontspanningspolitiek met
het Oosten. Die worden door
Bonn veel positiever beoor
deeld dan door Washington.
Terwijl Schmidt er op wees dat
de ontspanningspolitiek bij
voorbeeld voor het bijeen
brengen van families zeer be
langrijk is, waarschuwde de
Amerikaanse president er
voor dat het Oosten niet meer
van de ontspanning mag pro
fiteren dan het Westen. In elk
geval is Reagan van mening
dat de Sowjet-Unie meer
voordelen geniet dan noodza
kelijk is.
Hij legde Schmidt ook nog
eens de bedenkingen van
Amerika over het aardgas-
buizenproject tussen West-
Europa en Moskou voor. De
bondskanselier nam dat ter
kennis, maar liet er op zijn
beurt geen twijfel aan be
staan dat dit miljardenpro
ject toch wordt afgesloten.
Bondskanselier Schmidt applaudiseert tijdens de rede i
nald Rfagan in de Bondsdag.
WASHINGTON (Reuter) - De
Amerikaanse senaatscommissie
voor buitenlandse betrekkingen
heeft gisteren een resolutie voor
bevriezing van de Amerikaanse
en Sowjetrussische kernwapens
op het huidige niveau verworpen
met negen stemmen tegen en zes
Het plan was ingediend door sena
tor Edward Kennedy en ande
ren. De bewapening zou op het
huidige peil moeten worden
vastgezet en er zou daarna moe
ten worden onderhandeld over
vermindering van de kernarse
nalen van de beide supermo-
gendheden.
(Van onze correspondent Rob
Sprenkels)
MEXICO-STAD - De in Guatemala
regerende driemans-junta is gis
teren ontbonden door generaal
Efrain Rios Montt. Daarbij heeft
hij zichzelf tot president be
noemd. De verrassende maatre
gel lijkt het gevolg van menings
verschillen tussen Rios Montt en
de overige twee juntaleden over
het organiseren van verkiezin
gen en de aanpak van het ultra
rechtse geweld dat sinds de
staatsgreep van 23 maart ver
schillende nieuwe hoogtepunten
heeft bereikt.
Generaal Horacio Maldonado, die
op zeer goede voet staat met de
in maart afgezette president Ro
meo Lucas, en kolonel Francisco
Gordillo, die lange tijd een be
langrijke rol heeft gespeeld in de
fascistische bevrijdingsbewe
ging van Mario Sandoval Alar-
con, zouden naar het heet een lei
dende rol spelen bij de ultra
rechtse terreuracties. Rios Montt
zou juis,t een einde willen maken
aan de wekelijks terugkerende
bloedbaden in armetierige boe
rengehuchten.
Generaal Efrain Rios Montt, die
volgende week woensdag zijn
66e verjaardag viert, kwam op 23
maart van dit jaar aan de macht
na een militaire staatsgreep te
gen de dictatoriale president ge
neraal Romeo Lucas. De coup
was ingegeven door de drie we
ken eerder gehouden frauduleu
ze verkiezingen waarbij Romeo
Lucas' rechterhand generaal
Anibal Guevara als overwinnaar
uit de bus kwam. De jonge offi
cieren achter de coup hadden on
middellijk nieuwe verkiezingen
willen uitschrijven, maar Rios
Montt, die op hun verzoek de lei
ding op zich had genomen, asso
cieerde zich met ultra-rechts en
over verkiezingen op korte ter
mijn werd niet meer gesproken.
Maar ook voor ultra-rechts bleek
Rios Montt een onberekenbare
persoonlijkheid. Zijn zogenoem
de „bonen- en gewerenprogram-
ma", het bewapenen van boeren
in zones waar de guerrilla actief
is en hen tegelijkertijd gratis
land van de staat in bruikleen ge
ven, viel niet al te best. Evenmin
als de wekelijkse televisie-uit
zendingen van Rios Montt's zon
dagse preken in de evangelisti-
sche kerk. En ook was ultra
rechts weinig te spreken over de
uitnodigingen aan verschillende
mensenrechtenorganisaties,
waaronder Amnesty Internatio
nal, om een werkbezoek aan
Guatemala te brengen.
Vandaar hoogstwaarschijnlijk de
druk van ultra-rechts en in het
bijzonder van de juntaleden Gor
dillo en Maldonado om nog voor
het einde van het jaar verkiezin
gen te houden. Die opstelling en
de tegenwerking van beide iun-
taleden bij de pogingen van Rios
Montt om de ultra-rechtse ter
reur onder controle te brengen,
lijken de voornaamste oorzaken
voor het verrassende besluit van
Rios Montt oni de junta te ont
binden en zichzelf tot president
te benoemen.
De regering Reagan is sterk tegen
een dergelijke bevriezing gekant
omdat dit de huidige Sowjetrus
sische overmacht op het gebied
van kernwapens zou bestendi
gen. Alle negen repubükeinen in
de commissie stemden tegen het
voorstel, alle zes democraten
stemden voor.
BRUSSEL (ANP) - De EG-com-
missie in Brussel heeft een be
drag van 536.000 gulden uitge
trokken voor spoedhulp aan Ni
caragua en 268.000 gulden voor
hulp aan Honduras. De hulp is
bestemd voor slachtoffers van de
overstromingen die onlangs ge
bieden in de twee landen hebben
getroffen.
In Nicaragua zijn daardoor 60.000
mensen dakloos geworden. In
Honduras hebben 15.000 r
geen behuizing meer
ADVERTENTIE
haarlemmerstraat 58
leiden-071-140148 i
