Reagan: houden aan Salt 2 c Iran: oorlog met Irak tot val Baath-regime Drie procentsnorm NAVO weg "Handleiding" bij Falkland-oorlog Stakingsacties in Italië Maar president VS wil niet ondertekenen Huisarrest Russische soldaten in Genève Spaanse socialisten: nog niet naar NAVO ZATERDAG 29 MEI 1982 iEIROET (UPI'DPA/AFP) - Irans al 20 maanden durende oorlog met Irak zal niet bij de interna tionale grenzen ophouden, maar zal voortduren tot de val van het Baath-regime in Bagdad. Dit heeft de voorzitter van het Iraan- se parlement, Hashemi Rafsand- jani, gisteren gezegd. „Wij zullen niet zomaar aan onze grenzen op houden en Irak een kans geven onze steden vanaf zijn gebied te beschieten", aldus Rafsandjani tijdens een bijeenkomst voor de vrijdag-gebeden op de universi teit in Teheran waarvan de tekst door de radio werd uitgezonden. De belemmering voor de vrede is niet alleen de persoon van de Iraakse president, Saddam Hoes sein, maar de gehele Baath-par- tij. „Zolang de Baath-partij aan de macht is, is vrede met Irak on mogelijk. Wanneer er in Bagdad een door het volk gekozen isla mitische regering komt, is ook het probleem van de herstelbeta lingen voor de oorlogsschade niet meer van belang". Buitenland Zinspelend op de vrees van weste lijke landen voor een mogelijk in gevaar komerf van de olievoor ziening zei hij dat zijn land weet dat olie voor de wereldeconomie noodzakelijk is. „Iran is niet op avontuur uit. maar heeft meer veiligheid nodig dan de sjeiks in het gebied en ingeval zij onrust zouden stichten, zullen wij hen temmen". Het militair opperbevel deelde mee dat in de „operatie heilig stad" die een maand geleden be gon, 5.480 vierkante km gebied heroverd was en dat controle was gekregen over 178 km grens met Irak. Vóór de herovering van Chorramshar begin deze week waren 16.500 Irakezen gedood Rafsandjani zei dat de Irakezen nog wat Iraans gebied ten zuid westen van Chorramshar bezet hielden evenals gebieden verder noordelijk bij de oliestad Ker- manshah. Er wordt vrijwel geen melding gemaakt van militaire activiteit. Maar Rafsandjani zei dat de strijd van zijn land zou voortduren ongeacht de verschil lende vredesinspanningen ter beëindiging van het conflict. „Er zijn geruchten dat de Veilig heidsraad van de Verenigde Na ties zal vragen om een bestand Maar hoe kan men een bestand vragen als duizenden mensen door de (Iraakse) agressor zijn gedood. Zelfs als de Iraanse rege ring zulke voorstellen aanvaardt, zal het Iraanse volk weigeren - en in Iran betekent volk macht". „Alleen als een binnenlandse coup in Irak plaatsvindt, zou er een einde aan de strijd tegen de Baath-regeerders kunnen ko men. De val van Saddam is niet voldoende voor ons. want hij zou kunnen worden vervangen door een andere imperialist-zionist. Zolang hij aan de macht is. moet Iran schadeloos worden gesteld. Maar als er een islamitisch be wind in Irak aan de macht komt. zouden wij dat bewind wellicht helpen". Ook de Iraanse leider Ayatollah Khomeiny heeft gisteren ver klaard dat de overwinningen van Iran in de oorlog tegen Irak zul len leiden tot de val van de Iraak se president Saddam Hoessein. Hij waarschuwde de landen die Irak steunen "berouw te tonen en vandaag nog terug te keren tot de islam". "De regeringen in het Midden-Oosten graven hun eigen graf', aldus de 82-jarige Khomeiny in een boodschap die door zijn zoon voor radio-Tehe- ran werd voorgelezen. (Van onze correspondent Henk Kolb) WASHINGTON - President Rea gan zal maandag voorstellen dat de VS en de Sowjet-Unie zich houden aan de beperkingen die in de SALT-verdragen aan de kernbewapening zijn gesteld, terwijl zij onderhandelen over nieuwe, ingrijpende verminde ring van de strategische arsena len Reagan wil daarmee voorko men dat tijdens het nieuwe be raad, dat naar westelijke ver wachting eind juni zal beginnen, de oude bepalingen worden ont doken. GENÈVE (UPI) - Drie Russische soldaten die in Afghanistan door guerrillastrijders zijn gevangen genomen zijn onder auspiciën van het internationale Rode Kruis naar Zwitserland ge bracht. Dit heeft een woordvoer der van het Rode Kruis gisteren meegedeeld. De drie mannen blijven in Zwitser land geïnterneerd totdat de vij andelijkheden in Afghanistan zijn beëindigd of voor maximaal twee jaar. verklaarde de woord voerder. Het is de eerste maal sinds de Tweede Wereldoorlog dat het Rode Kruis en de Zwit serse regering dergelijke interne ringsfaciliteiten beschikbaar stellen voor onderdanen van lan den die in een militair conflict zijn gewikkeld. De Russische regering en het Af ghaanse verzet zijn beide ak koord gegaan met de nu uitge voerde regeling, aldus de woord voerder. De drie Russische soldaten zijn van Karachi naar Zürich en van daaruit naar de plaats van inter nering gebracht. "Zij worden niet vastgehouden in een gevan genis, maar zijn geïnterneerd wat betekent dat zij zich niet vrijelijk kunnen bewegen", zei een Rode Kruis-functionaris. "Namen en rangen en de plaats waar zij geïn terneerd zijn worden niet be kendgemaakt voor de bestwil van de mannen", zei hij. De func tionaris zei dat de internering lijkt op huisarrest, "maar de mannen moeten wel werken". Welke arbeid zij zullen verrich ten is nog niet vastgesteld. In de Pakistaanse stad Islamabad werd uit ingelichte bronnen ver nomen dat een ploeg van het in ternationale Rode Kruis de drie gevangenen eerder deze week aan de Pakistaans/Afghaanse grens overnam van een guerrilla groepering die hun enkele maan den had vastgehouden. Naar werd vernomen hebben verkla ringen van guerrillagroepen dat zij andere gevangen Russische soldaten hebben gedood in Mos kou grote bezorgdheid doen ont staan en is een regeling gezocht waarbij de veiligheid van Russi sche gevangenen wordt verze kerd. De Amerikaanse regering voelt er echter niets voor het SALT 2-ver- drag, dat sterke weerstand heeft ontmoet en na de Russische in val in Afghanistan in de ijskast werd gelegd, alsnog te onderte kenen. Naar Amerikaanse opvat ting zou dit de Russen bepaalde onbevredigende elementen van het verdrag in handen spelen en de nieuwe onderhandelingen be moeilijken. Eugene Rostow, directeur van het bureau voor wapenbeheersing, heeft al eerder gezegd dat vele elementen uit het SALT 2-ver- drag, dat formeel nog steeds op de agenda van de Senaat voor komt, in het nieuwe START-ver- drag kunnen worden overgeno men. Vooral het probleem van de het nagaan van de afspraken speelt een rol in de aarzeling om tot ondertekening over te gaan. Reagans voorstel de bepalingen vooralsnog wederzijds na te le ven, heeft de bedoeling tegengas te bieden voor de toenemende aandrang onmiddellijk de kern wapens op hun huidige niveau te bevriezen. Volgens de regering betekent dit dat de Russen daar mee een voordeel wordt geboden en een vermindering van hun neiging om te onderhandelen. Inmiddels hebben de leiders van de overkoepelende vakorganisa tie AFL-CIO de Senaat gevraagd SALT 2 alsnog te ondertekenen, omdat deze organissatie met 14,7 miljoen leden de toenemende ongerustheid deelt van miljoe nen Amerikanen over de onge controleerde groei van de kern- arsenalen die een bedreiging vormt voor de beschaving. Ook oud-minister van buitenland se zaken Henry Kissinger is er voor SALT 2 alsnog te onderte kenen. Hij vindt dit voor de hand liggen, onder meer omdat een verdrag dat goed genoeg is om na te leven ook goed genoeg moet zijn om te ondertekenen. Bovendien, zegt Kissinger, zou de ondertekening de Russen dwingen onmiddellijk 250 raket ten te ontmantelen, die zij nu mogen laten staan. LONDEN (GPD) - Paus Johannes Paulus II heeft op de eerste dag van zijn bezoek aan het Verenigd Koninkrijk hartstochtelijke plei dooien gehouden voor een vreedzame oplossing van het ge schil dat Engeland met Argenti nië heeft over de Falkland-eilan- den. „Ik vraag u met mij gedurende mijn bezoek te bidden voor een vreedzame regeling, en ervoor te bidden dat de God van de vrede de mensen ertoe brengt de wa pens neer te leggen, en zich op het pad van de broederlijke dia loog te begeven", aldus de paus. Hij zei dit gisteren tijdens een mis in de Westminster-kathedraal in Londen, de eerste van de vele Eerste dag bezoek paus in teken van vrede i die hij gedurende de zes dagen van zijn bezoek aan Enge land, Schotland en Wales zal ce lebreren. draal was het onmiskenbare hoogtepunt van de eerste dag van het pauselijke bezoek. Dui zenden juichten hem toe, toen hij na afloop van de mis op het bal kon van de kathedraal ver scheen. Velen hadden de nacht op het plein doorgebracht, om de bisschop van Rome van nabij te kunnen zien. s Middags bracht de paus een be zoek aan koningin Elizabeth, die het hoofd is van de Anglicaanse kerk. Bezoeken die waren ge pland aan premier Thatcher en andere regeringsleiders werden enkele dagen geleden geschrapt omdat deze bezoeken als een po litieke daad zouden kunnen wor den uitgelegd. Regel over defensie-uitgaven op de helling WASHINGTON - De NAVO zal de Londense overeenkomst die zon der veel succes verplichtte de jaarlijkse defensie-uitgaven met drie reële procenten te verhogen, in Bonn overboord zetten. Meer uitgaven zijn wel nodig, maar de economische omstandigheden noch het geharrewar over wie nu wel en wie niet aan de eis hadden voldaan, maken de strikte regel hanteerbaar. Er is niet alleen om- madrid - de Spaanse socialistische partij (PSOE) zal begin volgende week een motie in het Spaanse parlement indienen, waarin de socialisten vragen om uitstel van Spanjes toetreding tot de NAVO. Nadat ook vorige week het Griekse parlement het Spaanse lidmaatschap goedkeurde, is de verwachting dat Spanje vóór 10 juni officieel het protocol van de Noord-Atlantische Verdrags Or ganisatie zal ondertekenen, zo dat Spanje als volwaardig lid de voor 10 juni geplande NAVO-bij- eenkomst voor eerste-ministers kan bijwonen. De Spaanse socialisten hebben zich van meet af aan verzet tegen Spanjes toetreding tot de NAVO, onder meer tijdens het NAVO- debat in het Spaanse debat in september vorig jaar. Dat de so cialisten de kwestie opnieuw aan de orde willen stellen, heeft dit keer echter niet alleen te maken met de traditionele bezwaren van de PSOE. De socialisten vrezen namelijk dat het ceremonieel van de officiële toetreding van Spanje tot de NA VO, terwijl een van de NAVO- landen - Engeland - in een oorlog verwikkeld is met Argentinië over de Falkland-eilanden, door de Latijnsamerikaanse landen gemakkelijk geïnterpreteerd kan worden als partij kiezen voor de Engelsen. Dit kan een negatieve invloed uitoefenen op de Spaans-Latijnsamerikaanse be trekkingen. vangnjk gescharreld met bereke ningsmethoden, maar de VS, zo blijkt, zijn zelf een tikje achterge bleven. „We willen het voortaan breder zien", aldus een topfunctionaris. In de laatste tien jaar heeft Euro pa het beter gedaan dan wij. Het is te simpel om alleen naar de laatste twee jaar te kijken en die richtlijn van drie procent reëel heeft geen zin meer. De NAVO, zo verwachten de VS, zal zijn standpunt ten aanzien van de plaatsing van Pershing 2- en kruisraketten in Europa voor de zoveelste maal bevestigen Een verklaring niet als eerste kernwapens te zullen gebruiken, die door sommigen wordt be pleit. zal er niet komen. Integen deel de Amerikanen willen her bevestiging van de bestaande strategie, die berust op een men geling van conventionele en kernwapens. Het is zeker dat in Bonn ook vast wordt gesproken over de topont moeting tussen Reagan en de russische president Brezjnjew. Deze staat voor oktober op het programma. Wenen wordt als plaats van ontmoeting waar schijnlijk gevonden. Ook de Europese oliepijplijn met de Sowjet-Unie komt in Bonn (en in Versailles) ter sprake, zij het dat de Amerikanen er geen groot twistpunt meer van ma ken. Terwille van de te demon streren eenheid binnen het bondgenootschap en tussen de grootste geindustrialiseerde lan den van de wereld. Die eenheid vinden de Amerika nen nodig, om hun onderhande lingspositie tegenover de Russen te versterken. Europa zal er toch een beetje vreemd van opkijken. Henry kissinger heeft op 12 mei nog in Den Haag betoogd dat er binnen de NAVO „vrijwel geen kwestie is waarover de geallieer den het eens zijn, of het nu gaat om nucleaire strategie, politieke en economische relaties met de Sowjet-Unie. Centraal Amerika of het Midden-Oosten". Voor Kissinger zijn de kernwapens en de economische betrekkingen met de Sowjet-Unie de sleutel problemen in het Amerikaans- Europese debat. De indruk die men te Washington krijgt, is dat na Reagans beker ing tot onderhandelen in de rela tie veel is verbeterd. Moon: "Ik heb Christus in 1936 ontmoet" NEW YORK (AFP) - De Zuidkore- aanse stichter van de unificatie- kerk Soen Mjoeng Moon heeft voor een federale rechtbank in New York onder ede verklaard dat hij ontmoetingen heeft gehad met Jezus Christus en Boeddha. "Ik heb met Pasen 1936 Jezus Christus ontmoet", antwoordde Moon op vragen van advocaten "Hij droeg mij op hem te helpen bij het redden van de wereld" Dat hij ook Boeddha ontmoette wist hij. zei hij, "door de Bhoed- da's van de tempels" en omdat de profeet zich als zodanig had voorgesteld. Moon verdedigde dat hij zichzelf uitgeeft voor de Messias. "Ik heb het in mij de ware verlosser te worden", zei hij. ROME (AP) - Ongeveer 10 miljoen leden van de drie grootste vak bonden in Italië zijn gisteren in staking gegaan uit protest tegen de weigering van de werkgevers om te praten over eei beidsovereenkomst. De staking, die in het noorden vier uur en in het zuiden acht uur duurde, legde het openbaar ver voer en vele fabrieken lam. Er verschenen geen kranten. De werkgeversorganisatie wil niet praten voordat de bonden ak koord gaan met een verlaging van de arbeidskosten De rege ring heeft aangekondigd dat de lonen dit jaar met niet meer dan 16 procent mogen stijgen tenein de de enorme inflatie te bestre den. De Falkland-krijg. de eerste grote zee-oorlog sinds de zee slagen uit de Tweede Wereld oorlog. beslaat nu al twee maanden de voorpagina's van de kranten Dagelijks schieten de raketten, vliegen de straaljagers en varen de oorlogsbodems over het tv- scherm. De Falkland-oorlog is een proeftuin voor de bewape ningsindustrie. In die strijd worden zoveel verschillende wapensystemen gebruikt, dat ze voor de leek nauwe lijks meer uit elkaar zijn te houden. Daarom hierbij een „handleiding" bij de oorlog. Een verklarende woorden lijst van het krijgsmateneel. De schepen VLIEGDEKSCHIP: een varend vliegveld. Kern van een vlooteskader. Vliegdeksche pen kunnen straaljagers, heli copters of beide meenemen, bedoeld ter bescherming van de vlooteenheid zelf en even tuele konvooien tegen aan vallen vanuit de lucht en van af zee. De Britse Invincible (19500 ton) en Hermes (28000 ton) zijn speciaal ingericht voor de verticaal opstijgende Sea Harricr-vliegtuigen en zware SeaKing-helicopters. Argentinië heeft alleen de ou de (1944) 25 MAYO" (de vroegere Karei Doorman), met Skyhawks en Super Etendard-vliegtuigen KRUISER: een middelgroot tot groot oorlogsschip van min stens 8.000 ton met veel, ook offensieve, slagkracht, en daartoe uitgerust met bijna alle denkbare wapensyste men, zoals kanonnen en ra ketten. Kruisers zijn minder dan onderzeebootjagers en fregatten bestemd voor de onderzeebootbestnjding De enige kruiser in het Falkland- conflict. de Argentijnse Ge neral Belgrano, rust nu op de zeebodem. DESTROYER en FREGAT: oorlogsschepen bestemd voor de bescherming van konvooien. Bij destroyers („onderzeebootjagers") ligt de nadruk meer dan bij fre gatten op de onderzeebootbe stnjding. Fregatten hebben meer luchtverdedigingswa pens. Het onderscheid ver vaagt echter steeds meer en wordt tegenwoordig vooral bepaald door de omvang: destroyers meten tussen 3000 en 5000 ton (lengte tussen 125 en 150 meter), terwijl fregat ten tussen 1500 en 3500 ton (80 tot 135 meter) groot kun nen zijn. De Britten hebben 10 destroyers en enkele tien tallen fregatten, waarvan bij de Falklands de type-42-des- troyers Sheffield en Coventry en de type 21-fregatten Ar dent en Antelope verloren zijn gegaan. KORVETTEN: lichte fregatten, met dezelfde taken maar een lichtere bewapening. Een korvet meet tussen 500 en 1500 ton en is zelden groter dan 75 meter. Argentinië heeft twee met Franse Exo- cet-raketten (zie hieronder) uitgeruste type-A-69-korvet- ten HUNTER-KILLERS: Engelse benaming voor snelle, nu cleair aangedreven (Britse) onderzeeboten, die zoals de naam zegt op schepen (ook vijandelijke onderzeeboten) jagen en ze torpederen met hypermoderne Tigerfish M- 48-torpedo's De Britten heb ben drie atoomduikboten bij de Falklands. De Argentijnen hebben drie conventioneel- aangedrevcn onderzeeboten, een oude (1950) Amerikaanse „Guppy" en twee nieuwe Duitse U-209-klasse boten. De vliegtuigen (SEA) HARRIER: een ruim 10 jaar operationele, Britse (Hawker SiddeleyBritish Ae rospace) lichte jager-bom menwerper die verticaal kan opstijgen en landen, in de SEA-versie vanaf vliegdek schepen. Een zeer wendbaar, maar langzamer dan het ge luid vliegend toestel, bedoeld voor grondaanvallen en luchtverdediging. Ook in ge bruik bij het Amerikaanse mannierskorps (in licentie gebouwd bij McDonnell- Douglas) MIRAGE IIIE (Dassault-Bré guet) een eenvoudig, maar veelzijdig Frans export-vlieg tuig, dat twee maal sneller dan het geluid kan vliegen Bewapend met raketten ervof bommen. Bereik 700 km. In gebruik bij 20 landen waar onder Argentinië, dat ook de Israëlische versie ervan, de Dagger, heeft SUPER ETENDARD (Das sault-Bréguet): nieuwste Franse aanvalsvliegtuig voor vliegdekschepen. Argentijn se Etendards (ze hebben er vijf) vuurden de Exocet-ra- ketten af op de Britse vloot. Haalt net de geluidssnelheid, is licht en wendbaar maar niet zwaar te bewapenen. SKYHAWK A-4 (McDonnell Douglas)' een Amerikaans marine-aanvalsvliegtuig waarvan er 3000 zijn geleverd aan vooral de Amerikaanse het korps mari- ook aan Argenti nië en Israel. Een kort, stevig en wendbaar vliegtuig, dat in de Vietnam-oorlog veelvul dig is gebruikt. IA-58 PUCARA: een Argentijns toestel, ontworpen voor de guerilla-bestruding in de Ar gentijnse binnenlanden. Een tweemotong schroef-vlieg- tuig dat zwaar bewapend kan worden en op lage hoogte aanvallen kan uitvoeren. SEAKING (Westland): de Brit se versie van de Amerikaanse Sikorsky SH-3D-helikopter voor transportdoeleinden en onderzeebootbestnjding Het is een van de meest verkoch te zware (9000 kilo) heli's ter wereld, kan worden uitgerust met raketten enof torpedo's, maar ook 30 soldaten vervoe ren. Standaard aan boord van de Britse vliegdekschepen. De raketten EXOCET AM-39: een Franse (Aérospatiale) radargeleide raket-tegen-scheepsdoelen die van een afstand van 70 km. door een vliegtuig kan worden afgevuurd en dan in vier minuten met een snel heid van 1100 km. op twee meter boven het zeeopper vlak naar zijn doel vliegt en dat raakt met een explosieve lading van 100 kilo.De Exo- cet heeft in Argentijnse han den geleid tot de ondergang van twee Britse schepen In gebruik bij 14 landen, waar onder (in een andere uitvoe ring) ook Engeland. RAPIER (British Aerospace. BAe): de modernste luchtver dedigingsraket van de Brit ten De lanceerinrichting, die 4 raketten bevat, kan com pleet met de optische gelei- dmgsapparatuur in eén Landrover-met-aanhanger worden meegevoerd. De ra ket is bedoeld tegen laagvlie- gende supersone vliegtuigen op maximaal 5 kilometer De Britse grondtroepen bij Port San Carlos verdedigen zich ermee tegen de Argentijnse luchtaanvallen. SEACAT (BAe): het meest ge bruikte scheepsraketsysteem tegen luchtaanvallen ter m reld. Vijftien landen gebrui ken Seacats, waaronder Ne derland SEADART (BAe): een veel zwaardere, vier meter lange, 500 kilo zware raket tegen al le soorten vliegtuigen, af te vuren vanaf schepen De Sca- dart kan ook vijandelijke ra ketten onderscheppen Brit ten én Argentijnen hebben de Seadart SEAWOLF (BAe): een nieuw Britse zelfverdediging - teem voor schepen tegen vij andelijke raketaanvallcn. Het is een radargeleide raket met een bereik van enkele kilo meters. BLOWPIPE (BAe): infrarood geleide anti-vliegtuigraket die van slechts 1,35 m.. die door één man vanuit een op de schouder te dragen lan ceerinrichting kan worden afgevuurd over een afstand van hooguit dne kilometer en zijn doel zoekt door zich te richten op de warmtebron (motor). Succesvol gebruikt door de Britten op de Falk lands SEASKUA (BAe): vanaf (Brit se) helikopters af te vuren lichte raketten tegen kleine oorlogsschepen. SIDEWINDER (Raytheon) Amerikaanse raket, waarmee de (Sea) Hamers zijn uitge rust om andere vliegtuigen neer te halen Infrarode gelei ding Simpel raketsysteem, dat over de hele wereld (ook in ons land) wordt gebruikt, maar weinig wendbaar, mak kelijk te misleiden en daar door minder effectief is GABRIEL (Israel) raket tegen scheepsdoelen met een be reik van 22 kilometer, du- kan worden afgevuurd vanaf kor vetten en kleine patrouillebo ten Zou via Zuid-Afnka aan Argentinië zijn geleverd. Torpedo's TIGERFISH: Britse torpedo (het woord torpedo is Latijn voor 'sidderaal') Een sigaar vormig wapen (ca 5 meter lang), met een zware (eventu eel nucleaire) explosieve la ding. Wordt vanuit een on- dei/eeboot gelanceerd en blijft met dunne draad met lanceerinrichting verbonden Kan zo via radar feilloos naar het doel geleid HANS DE BRUIJN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1982 | | pagina 9