Onkgmen Verb
r*- i
HCHTERGROND
Liever Dallas
dan 'n forum
"Verwacht geen preken"
Boeiend gekissebis
Troelstras nazaten
PAGINA 4 ST
VRIJDAG 28 MEI 1982
De heropening van het fietspad aan de Hooigracht?
Plaatselijke politici hebben het
niet gemakkelijk in verkie
zingstijd. Gedegen onderzoek
heeft helaas aangetoond dat
wat ze ook doen of laten: veel
invloed heeft het met op de
uitslag. Het volk kijkt, zeker
in de wat grotere plaatsen,
maar in heel beperkte mate
naar wat er plaatselijk aan
de hand is (geweest): het dis
tribueert zijn gunsten op ba
ning in de landelijke politiek
allemaal goed of niet goed is
gegaan Als de PvdA wint in
Appelscha, zal zij dat vrijwel
zeker ook doen m Delft. De
venter en Leiden. Maar het
omgekeerde is ook van toe
passing.
Dat is heel jammer voor de
plaatselijke politiek, want
daar wordt in feite geen oor
deel over gegeven.
Lokale politieke kopstukken
weten dat vermoedelijk ook
wel en vandaar wellicht dat
de campanges voor de ge
meenteraadsverkiezingen de
laatste paar keer zo dor en
droog waren. Het deed er al
lemaal met zo toe. Ging het je
partij landelijk voor de wind
dan kwamen de stemmen
toch wel of je moest plaatse
lijk wel heel opvallende brok
ken hebben gemaakt.
Ooit kreeg de Boerenpartij in
Leiden zo maar wat raadsze-
tels aangereikt zonder dat ze
er ook maar iets voor had hoe
ven doen. Het landelijke Koe
koek-effect werkte plaatselijk
gewoon door. ook al telde deze
stad niet buitensporig veel
boeren.
Dit keer zal. naar men moet
vrezen, de landelijke tendens
sterker dan ooit in de gemeen
teraadsverkiezingen aanwe
zig zijn. De grote onderwer
pen zijn immers: de lamlendi
ge financiële situatie, werken
en huisvesting - punten
waarop een gemeente slechts
in heel beperkte mate greep
heeft, afhankelijk als zij is
van wat de rijksoverheid be
paalt.
Over verkeer en parkeergara
ges kun je plaatselijk wel een
hele boom opzetten en dat ge
beurt dan ook al jaren. Maar
of dat hel publiek nu beïn
vloedt bij zijn slemkeuze...
De bezuinigingsoperatie waar
voor de gemeente Leiden
slaat heeft geen speciale rol
in verkiezingstijd gespeeld.
Hoewel de gevolgen daarvan
op lal van gebieden vrij ern
stig kunnen zijn. Maar ja. een
politicus die spreekt over
bloed, zweet, tranen en bezui
nigingen wint helemaal geen
stem.
Wie in de politiek wil overleven,
moet vaak één oog dichtdoen.
Soms twee.
Wie niet?
Waar ik altijd een beetje mee zit
te zitten, zijn de slogans in
verkiezingstijd. Mevr Fase.
wethouder voor de VVD. pro
beert kiezers te werven met
deze tekst: "De VVD wil een
actief werkgelegenheidsbe
leid voor een gezonde econo
mische toekomst van Leiden'
Ja. denk je dan. welke partij
zou dat niet willen? Jan
Brands van de CPN stemt
daar stellig ook van harte
mee in. Maar hoe kóm je tot
een gezonde economische toe
stand in Leiden?
Ja. er liggen rapporten. Maar
het blijft gehuld in mist en si
garenrook.
Lijsttrekker Vergeer van de So
cialistische Partij zegt niets
bijzonders te willen. Alleen
"een goed dak boven het
hoofd van de mensen en werk
voor iedereen".
Nogmaals: wie wil dit niet?
Zelfs de volstrekte tegenpolen
van de SP VVD en CDA, zul
len dat streven met instem
ming begroeten. Maar weer
hóe doe je dat?
"Door het geld te halen waar
het zit", zegt Vergeer koelbloe
dig.
Hel is een simplisme dat meer
ontroert dan overtuigt.
Reprise?
Wethouder Tesselaar (PvdA)
zei gisteren in een interview
dat als zijn partij minder
dan elf zetels krijgt ze op ge
talsmatige gronden niet meer
de meerderheid in het colleae
van B en W kan opeisen en
dan maar beter in de opposi
tie kan gaan.
Natuurlijk, politiek is het stre
ven naar zoveel mogelijk
macht om te doen wat je wilt
doen. Maar het meerderheids-
streven van de PvdA is wel
eens benauwend. Wat Tesse
laar zegt is dit: als we het niet
meer voor het zeggen krijgen
binnen B. en W zullen we
geen bijdrage leveren aan het
dagelijks bestuur van de ge
meente.
Dat zou betreurenswaardig
zijn. De PvdA. met haar on
miskenbare bestuurskracht,
kan moeilijk worden gemist
in het college van B en W.
Twaalf jaar geleden, even
voor Tesselaars tijd, probeer-
Leiden
Leidse kroniek
door Ruud Paauw
den de socialisten het ook "in
de oppositie" (de roemruchte
PAK-periode) en het werden
vier zeer bittere jaren voor de
partij Tragisch gekrabbel in
de schaduw van de macht.
Landelijk is dat bezeten meer-
derheidsstreven de PvdA vijf
jaar terug op een verschrik
kelijke manier opgebroken -
de frustratie ervan is nóg
zichtbaar. Waarom dan
plaatselijk vragen om een re
prise?
Linkse schuit
Boeiend cabaret bieden de dis
cussies ter linkerzijde om tot
een links programcollege te
komen. Allemaal achter-klin-
kinderen van Troelstra en
Domela Nieuwenhuis, maar
ze vertrouwen elkaar voor
nog geen cent. Wat ze in hun
onderlinge gesprekken pro
duceren is een soort gemugge-
zift op de vierkante millime
ter. Het geheel doet sterk den
ken aan een kerkgenootschap
met een sliert buitenverban-
ders.
PvdA-fractieleider Peters zegt
wel met de hele linkse kluit in
zee te willen, maar dan geen
ge-mits en ge-maar als de
schuit met wethouders een
maal buitengaats is.
Dat zal natuurlijk nóóit luk
ken. want dat is nu juist het
wezen van die linkse splin
ters. Ze zijn ooit uit het moe
dernest gestapt omdat een
passage na de komma hen
niet beviel. En nu zouden ze
dus weer netjes met de grote
reiger moeten meeslappen?
Geen dénken aan.
Bezoek
Premier Van Agt was deze
week even in Leiden om Joop
Walenkamp en zijn CDA-
makkers bij te staan in ver
kiezingstijd. Hij kon maar
heel even blijven omdat hij
het druk heeft met formeren.
Dus geen tijd voor een toe
spraak en een bezoek aan de
Merenwijk. Wel zag de pre
mier kans even ongenood aan
te wippen op een huwelijks
feest m het Koetshuis. Het
bruidspaar was er niet ver
rukt van. Zeker geen CDA-
ers. Of mensen die vinden dat
je trouwen en politiek ge
scheiden moet houden.
Het was al de tweede keer dat
een bezoek van Van Agt aan
Leiden door omstandigheden
in het water viel. "Bij een vol
gend keer kan alleen een we
reldoorlog mij ervan weer
houden uw stad te bezoeken",
zo sprak de premier.
Wil het CDA-Leiden de premier
voor alle zekerheid de eerste
jdren maar niet uitnodi
gen
Jong zijn
Landelijk is de JOVD (de libe
rale jongerenorganisatie) een
roerig clubje dat de VVD nog
wel eens voorhoudt dat con
servatisme niet hetzelfde is
als liberalisme en dat sociale
bewogenheid een goed libe
raal niet misstaat. Een vleug
je vooruitstrevendheid lijkt
de JOVD wel voor te staan.
De landelijke organisatie wel te
verstaan, want de JOVD-Lei-
den verspreidt al jaren een
behoudzucht die je voor de
oorlog louter bij gramstorige
couponknippers aantrof.
Vlak voor de gemeenteraads
verkiezingen heeft de JOVD-
Leiden krachtig van zich la
ten horen: het moet maar eens
uit zijn met de liberaal-rode
samenwerking, als fractielei
der Kuijers straks opstapt
moet hij door een heel wat be
houdender persoon worden
opgevolgd, er dient een Leids
ondernemer in de VVD-frac-
tie té worden opgenomen, de
erfpacht moet zo snel moge
lijk ongedaan worden ge
maakt en het gemeentelijk
vorderingsrecht op leegstaan
de panden "grenst aan dief
stal". En ga zo maar door.
Natuurlijk, de JOVD-Leiden
mag dat allemaal vinden.
Maar het stemt mij zeer droef-
jes.
Jong zijn en toch al zó bejaard.
J.G. Boudewijn, lijsttrekker reformatorische partijen:
"Men moet van mij geen preken
verwachten in de gemeenteraad.
Het gemeentebeleid is wat an
ders dan een theologische studie
Wij zouden wel willen dat het ge
bed in de raad weer zou worden
ingesteld, maar de behoefte daar-,
aan moet vanzelf opkomen. Wij
willen dat niet bindend opleg
gen. Dat zou meer afstoten dan
goedmaken".
Aldus J.G. Boudewijn (51), de lijst
trekker van de partijen-combina
tie SGP, GPV en RPF Hij geniet
in Leiden onder meer zekere be
kendheid doordat hij 23 jaar ge
werkt heeft in het psychiatrisch
ziekenhuis Endegeest, laatstelijk
als hoofdverpleegkundige A.
De drie reformatorisch partijen, zo
als ze zichzelf noemen, haalden
bij de Statenverkiezingen ruim
schoots de kiesdeler. "Ik twijfel
er niet aan dat we een zetel krij
gen in de raad, misschien wel
twee. Maar we streven geen
macht na, maar beleid".
"Wij hopen dat iedereen op 2 juni
gaat stemmen. Dat is niet zo gun
stig voor onze partij wat betreft
de uitslag, maar het zou toch
goed zijn voor de democratie".
"De gemeenteraad moet een af
spiegeling zijn van de hele bevol
king en het college van B en W
weer een afspiegeling van de
raad. Als de PSP vier zetels haalt
moeten ze ook in het college ko-
"Er is zoveel gehakketak in de poli
tiek en te weinig begrip en ge
voel voor saamhorigheid. De één
torpedeert de ander".
Nog voor we amper onze eerste
vraag kunnen stellen, komt de
grond politiek ter sprake. Boude
wijn heeft er een uitgesproken
mening over: "Erfpacht, dat
moet niet bestaan in Leiden. Het
is gebaseerd op het socialistische
beginsel dat bezit een misdaad
is. Bedrijven krijgen geen voet
meer aan de grond. We zeggen
voluit nee. Dat had ik van CDA
en WD ook verwacht".
Staat de reformatorische combina
tie politiek het dichtst bij CDA en
WD?
Ja, we staan dichter bij CDA en
WD. Men is toch gebonden aan
bepaalde normen, aan gezag, en
dat vind je bij de socialistische
partijen helemaal niet. Neem als
voorbeeld het plakken van affi
ches op plaatsen waar het niet
mag. Het is overigens milieu-on
vriendelijk, maar het zegt vooral
iets over het normbesef'.
De verkiezingsuitslag kan het mo
gelijk maken dat CDA en VVD
samen net geen meerderheid ha
len. Zou SGP/GPV/RPF ze even
tueel daaraan helpen?
"Daar zeg ik op dit moment nog
geen ja of nee tegen. Dan zou ik
eerst met ze moeten gaan praten.
Maar ik blijf hopen op een brede
afspiegeling van de raad".
De reformatorische partijen heb
ben geen vrouwelijke kandida
ten op de lijst. Mugen vrouwen
zich niet met politiek bemoeien0
"Persoonlijk ben ik er vóór dat de
vrouw meedoet. Waarom niet?
Onze secretaris is ook een vrouw
Maar op de lijst staan geen vrou
wen, nee. dat is juist".
Wat onderscheidt de reformatori
sche partijen van de anderen.
Waarom is deelname aan de ver
kiezingen nodig?
"Er is gewoon vraag naar. We heb
ben al 64 jaar een vaste kiezers-
kring. Mensen hebben er behoef
te aan om een duidelijk ant
woord te krijgen op vragen als
over abortus en euthanasie. Dat
zullen ze van het CDA niet krij
gen".
"Wij nemen geen overhaaste be
sluiten. We zullen de zaken se
rieus bestuderen en dan gewoon
ronduit ja of nee zeggen".
In het verkiezingsprogramma
staat dat het openbaar domein
niet gebezigd mag worden voor
gezagondermijnende demonstra
ties. Wat wordt daarmee be
doeld?
"De gemeenteraad bijvoorbeeld is
openbaar domein. De demon
stratieve manier waarop sommi
ge politieke partijen zich gedra
gen. dat hoort op die plaats niet
thuis. Weren is een zwaar woord.
Maar in een gezin geldt ook, als
kinderen tegen hun ouders op
staan wordt het een warboel".
"Je kunt natuurlijk in de koffieka
mer van het stadhuis zo'n PSP-er
erop wijzen dat het zo niet gaat.
Als ze dan toch doorgaan moetje
ze in het openbaar aanklagen".
"De stad hangt vol met affiches
met de tekst: Endegeest ontmas
kerd. Als alle mensen in de raad
nu eens het masker afzetten".
Het programma heeft het ook over
het bevorderen van de zondags
rust. Hoe zou dat moeten gebeu-
"Dat sluit aan op het vierde gebod.
Ik besef dat de reformatorische
partijen er weinig aan kunnen
doen. Het is allemaal vastgelegd
in de zondagswet. Als de mensen
op zondag willen gaan zwemmen
is dat hun eigen verantwoorde
lijkheid".
"Evenementen op zondag in de
Groenoordhal? Ik zal er niet
heen gaan. Waar het ons om gaat
is dit: als er in de Pieterskerk een
dienst wordt gehouden, moet er
niet op het Pieterskerk-plein een
evenement worden gehouden.
De kerkdienst mag niet gestoord
worden".
Volgens het programma moet er
worden opgetreden tegen het mis
bruik van en sluikhandel in ver
dovende middelen. Bent u ook te
genstander van een huis-hasjh-
dealer in het Leids Vrije Tijds-
centrum?
"Hierover hebben we nog geen
standpunt ingenomen. Het hangt
er van af wat zo'n dealer gaat
doen. Gaat hy de mensen hel
pen? Wij vinden dat verslaafden
adequaat geholpen moeten wor
den. En er moet snel wat gebeu
ren. want het zijn toch mensenle-
De bestrijding van de aantasting
van de openbare eerbaarheid,
maarvan het programma
spreekt, wat moet men daar on
der verstaan
Gemeenteraads
verkiezingen '82
"Dat men 's avonds weer de straat
op kan. Wij willen dat de wijk
agenten uitgebreid worden en
dat de politie betere huisvesting
krijgt. In gemeentelijke commis
sies moet de politie niet worden
afgekraakt".
"De politie wordt te veel gekriti
seerd: dat loopt de spuigaten uit
Agenten zijn ook n
En porno-winkels?
"Daar zijn we tegen. We zijn ook
tegen een vermaakcentrum. Wat
daarmee precies wordt bedoeld9
Tsja, dat is nog een uitspraak van
Houtman (SGP-raadshd in de
periode voor '78, red.)".
Boudewijn onderbreekt even de
werkwijze van vraag en ant
woord. "Ik wil in elk geval dit
kwijt over het energiebeleid: Wy
zyn er vóór dat de meteropne
mers weer per maand opnemen'"
"Dat kost wel geld. maar het
scheelt het energiebedrijf ook
porto-kosten. En bovendien zijn
er nu bedragen, die niet meer te
innen zijn. Het schept werkgele
genheid en fouten in de meters
zijn beter te ontdekken. Maar
vooral geeft het minder frustratie
bij de mensen".
Subsidie aan culturele instellingen
onder voorbehoud dat de cul
tuur-uitingen niet in strijd ko
men met de Bijbelse grondslag
van de reformatorische partijen.
Hoe ziet u dat?
(Foto Holvast)
"We willen alle activiteiten steu
nen. maar de gemeente moet er
wel bij gediend zijn. De KWJ bij
voorbeeld, die ooit katholiek
was, heeft in het verleden propa
ganda tegen Endegeest gevoerd.
Het resultaat was een onderzoek,
wat veel geld kostte. Kijk, dat
soort instellingen hoeven we niet
te subsidiëren".
De gemeente moet bij de huisves
ting geen steun verlenen aan het
bevorderen van alternatieve sa
menlevingsvormen. Wat verstaat
u daaronder?
"Wij hebben de indruk dat samen
wonenden voorrang krijgen bo
ven normaal gehuwden. Dat
moet niet zo zyn. We mogen
mensen die samenwonen niet
oordelen of veroordelen, maar
gehuwden moeten een gelijke
kans hebben op huisvesting".
"Een probleem is ook de vele echt
scheidingen in Leiden. Dan
staan ze ook bij bureau huisves
ting op de stoep. Echtparen die
een huis kVijgen zouden eigenlijk
ervoor moeten tekenen dat ze
voor 25 jaar ervan afzien om weer
aan te kloppen voor een huis".
Meer woningbouw voor gezinnen,
zegt het programma. Wordt er nu
te weinig voor gezinnen ge
bouwd?
"Laat ik dit zeggen. Gezinnen ho
ren in een gezinswoning en niet
in een flat. Wij zijn voor het ei
gen-woningbezit, maar in Leiden
is dat bijna niet doenlijk meer.
Zelfs niet voor de spaarzame,
harde noeste werkers, die nog
voor hun gezin willen werken"
LEO MAAT
JOHN KROON
Het verkiezingscircus is in de
laatste week voor de gemeen
teraadsverkiezingen toch nog
op gang gekomen. De partij
en die straks hun stem (weer)
in de Leidse raad willen laten
horen voeren tot dusver een
matte campagne. Geen enke
le partij heeft een ander uit
gesloten van samenwerking
in het te vormen college van
burgemeester en wethouders
dus de heren en dames blij
ven uiterst beleefd tegen el
kaar. Alleen op het stadhuis
plein steekt men elkaar de
loef af met het aanbieden van
draagtasjes en stickers, de
spiegeltjes en kralen zoals
dat tegenwoordig heet.
Deze week was er zo'n beetje
elke avond een politiek fo
rum waar wethouders en
raadsleden figureren temid
den van actiegroepen, buurt-
comité's, en middenstanders
uit alle windrichtingen. De
'gewone' Leidenaar lijkt er
niet over de prakkizeren om,
op straffe van een gemiste af
levering van Dallas, een
avond aan de plaatselijke
kopstukken te spenderen. De
belangstelling voor het optre
den van de politici is voorals
nog gering.
Een hoofdrol in het stedelijk
drama is tot dusver wegge
legd voor PvdA-wethouder
Waal wiens verkeersbeleid
tal van keren het mikpunt is
geweest van (bekende) kri
tiek. Paaltjes en parkeergara
ges voeren de boventoon in
de Leidse verkiezingstrijd, zo
lijkt het. Een hele avond
spraken de politici over het
opstapelen van blik in de
Hekkensteeg. Een parkeer-
of stallingsgarage op deze
plek behoort echter pas over
een jaar of vier tot de moge
lijkheden dus daar kunnen
de heren en dames zich van
daag geen buil aan vallen. Of
het zou moeten zijn dat de
partijen ter linkerzijde van
weinig eensgezindheid blijk
geven op het gebied van par
keren.
De wethouder zelf geeft intus
sen geen krimp. "In elke stad
waar iets te beleven valt heb
je een parkeerprobleem. Als
je dat probleem niet hebt is
de stad dood", zo sprak Waal
simpelweg. En, stelde hij fijn
tjes vast: "De parkeernood
van de Leidse middenstand
neemt aanmerkelijk af als het
op betalen aankomt".
Leuk is het soms wel, die Leid
se politiek. Vooral Van der
Zon (de middenpartij) heeft
de lachers op zijn hand. Zoals
toen hij Waal de suggestie
aan de hand deed om het ba
sis-wegenplan van 1962 uit te
voeren: "Toen wilde ze de he
le Camp (achter de Haarlem
merstraat) afbreken, en dat
hadden ze moeten doen! Eén
groot parkeerterrein ervan
maken", aldus de lijsttrek
ker, niet eens in een over
moedige bui verkerend. "Van
der Zon is een aardige man",
zei PPR-raadslid Van Oosten.
"Maar het is heel rechtse
praat die hij verkoopt". Even
later noemde hij Van der Zon
ook nog een politieke vriend
van het CDA-raadslid Van
Zijp. "Nee, nee, nee", haastte
deze zich te zeggen: "Dat is
voorbij!"
Stond in de discussie over par
keren als een paal boven wa
ter dat in Leiden een aantal
parkeergarages gebouwd
moet worden. Een dag later
toonden de Leidse politici,
tijdens een forumdiscussie
van de Echte Nederlandse
Fietsersbond (ENFB), zich
weer van hun fietsvriende-
lijkste kant. Blikken vol fiets
paden werden opengetrok
ken. Parkeerplaatsen voor de
fiets zullen als rijpe appelen
van de bomen vallen. De
ENFB kan tevreden zijn.
Het Leids City Centrum trom
melde deze week 'de Leidse
middenstand' op om te ver
halen over "wat voor vreselij
ke dingen allemaal gebeuren
in Leiden", tenminste als we
de woorden van de voorzitter
van de Stichting Leidse Bin
nenstad, Van der Reyden mo
gen geloven. Het doel van de
ze forumavond was duidelij
ke te maken welke politieke
partijen vóór of tegen onder
nemen zijn, hetgeen in de
praktijk blijkt neer te komen
op de vraag welke partij de
meeste parkeergarages wil
bouwen. Simpeler kan het
niet.
"Het bedrijfsleven moet zelf de
economie van Leiden in han
den nemen", sprak klein
rechts (GPV, SGP en RPF),
bij monde van kandidaat Kis-
temaker, tot ondernemend
Leiden. "De heren in de raad
hebben er geen barst ver
stand van", meent hij. En bij
het hoofdstuk inspraak aan
geland. riep slager Van der
Zon:-"Juist door die ellende
zijn zoveel ménsen ontevre
den over het gemeentelijk be
leid". 'Schoenmaker hou je
bij je leest' bedoelde hij dus
te zeggen.
WD-raadslid De Vries gaf uit
voerig blijk van zijn trots op
het economisch beleid van
WD-wethouder Fase. En
Walenkamp (CDA) haastte
zich te zeggen dat "van alles
wat de WD beloofd heeft
(parkeergarages bouwen)
niets terecht is gekomen".
Het PvdA-raadslid Dallinga
betoogde' dat het toch niet zo
kan zijn dat de WD in het
college en het CDA in de op
positie bezig zijn Leiden uit
het slop te halen en de PvdA
er eigenlijk alleen maar is om
Leiden de grond in te boren.
D'66-raadslid Witteveen toonde
zich deze week een redelijk
goed CDA-leerling (in Leiden
zitten CDA en D'66 al jaren
samen in de oppositie) en
sprak tot ondernemend Lei
den: "We moeten de moed en
de kracht hebben om geza
menlijk de problemen van
Leiden op te lossen".
Een politiek forum speciaal
voor jongeren, midweeks,
mocht zich ook al niet over
een grote belangstelling ver
heugen. En, last but not least,
het debat tussen de vijf
linkse partijen, woensdag
avond, was ook al niet span
nend.
Er komen nog een paar forum
avonden. Misschien wordt
het nog echt leuk!
JAN RIJSDAM
Antiek
Vanaf morgen wordt er elke za
terdag (tot en met 28 augus
tus) in het Waaggebouw een
antiekbeurs gehouden. Het
aanbod is tamelijk geva
rieerd. Meubelstands maar
ook klein antiek als porselein
en Delfts Blauw. De openings
tijden zijn van negen tot vijf
Feest
De Stichting Surinamers Lei
den organiseert morgen in
het restaurant van de
CDA
Het CDA-Leiden houdt morgen
een ballonnenwedstrijd. Van
af drie plaatsen in Leiden
(Vijf Meiplein. Kopermolen
en Stadhuisplein) worden
ballonnen opgelaten. Met de
ballon gaat een ingevulde
kaart de lucht in. De vinder
wordt verzocht om de ballon
plus kaart voor twee juni te
rug te brengen. Wie het verst
is gekomen, wint.
