Iedereen
mag eigen
relatievorm
kiezen
Hervormd Beraad wil koersverandering
Specialisten na twee dagen
discussiëren in Leiden:
VRIJDAG 28 MEI 1982
Op zijn vraag of er op dat i
in „36 op de schaal Richter" ook
mannen aanwezig waren met
wie ze „ut" gedaan had. ant
woordde Vera, rondkijkend, dat
zij dat getal op twee dozijn schat
te, plus drie of vier vrouwen. Alle
aanwezigen probeerden toen op
schepperig te blozen, en sommi
gen lukte dat ook. Na het inter
view was er nog een gezellig sa
menzijn. waarin een journaliste
van de Nieuwe Revu zoveel moge
lijk „vrienden", „minnaars,
„klanten" van Vera voor een in
terviewtje aan de haak trachtte
te slaan, daarin vrolijk terzijde
gestaan door Vera zelf. die regel
matig een wat verlegen glimla
chende man of heer die voor z'n
fatsoen niet wilde tegenstribbe
len met zich meetroonde naar de
journaliste, die dan enkele in
dringende vragen stelde. Neem ik
aan...
n^4
Door
Miep Hoenson
Van het bestaan van Vera de Vries
was ik wel op de hoogte, en ook
was het mij bekend dat zij onder
de schuilnaam Xaviera Hollan
der de bestseller ,,The Happy
Hooker" had geschreven, maar
dat zij daarna nog een elftal boe
ken had geschreven, die alle bij
elkaar voor een oplage van 18
miljoen hebben gezorgd, was mij
in de drukte even ontgaan.
Wie Vera de Vries bij Sonja op
Maandagavond heeft gezien
weet, dat zij geen grijze muis is,
maar een vrouw waar je, zodra
je binnen haar actieradius ge
raakt. blijkbaar niet makkelijk
omheen komt. Alle reden dus om
woensdagmiddag even de officië
le vernissage van de Nederlandse
vertaling van The Happy Hooker
(De Happy Hooker, in de vrije
vertaling) bij '36 op de schaal
van Richter" in Amsterdam bij te
De inleiding was van Tim Krabbé,
die vertelde hoe hij Vera twintig
jaar geleden voor het eerst had
ontmoet:
„In 1962 trad in De Brakke Grond
de cabaretgroep van Jaap van
de Merwe op, met een program
ma getiteld: ,,En ik zei de gek".
Behalve Van de Merwe zelf speel
den daarin mee Piet Koster. Syl
via de Leur. Janine van Wely, To
bias Ritman en Will Spoor. En
dus niet Vera de Vries, al zei die
in 1972 in een van haar eerste Ne
derlandse kranteninterviews
over die tijd:
Ik weet wat ze daarmee bedoelde:
Vera was toen het vriendinnetje
van de werkstudent die de kaar
tjes afscheurde, en ze kwam hem
vaak gezelschap houden".
„Vera zei dit", vervolgde Tim
Krabbé, „op een moment dat er
al vier of vijf miljoen Happy
Hookers verkocht waren, op een
moment dus waarop ze kon besef
fen dat ze op de koningin na de
beroemdste Nederlander was.
Dan nog de behoefte voelen je
vroegere bezigheden een glans te
geven die ze niet hadden: dat
noem ik pas onbedorvenheid".
Het was de bedoeling dat Tim haar
het éérste boek zou uitreiken van
de vertaling die zoveel jaren op
zich heeft laten wachten omdat
Vera's moeder het niet luek vond
zo direct geconfronteerd te wor
den met de call girl-avonturen
van haar dochter), maar omdat
inmiddels, twee dagen na Vera's
optreden bij Sonja, alle 20.000
exemplaren verkocht waren,
moest hij volstaan met het laatste
exemplaar van de eerste druk.
De schrijver Rudolf Geel, die tot
de prominente aanwezigen be
hoorde, had me toen al verteld
dat Vera's vader heel goed be
vriend was geweest met Simon
Vestdijk, en dat hij een van Ver
a's eerste vriendjes kende, die
„meer in lezen dan in kezen"
geinterresseerd was geweest, en
daardoor aan zijn verhouding
met Vera nog een heel stapeltje
boeken van Vestdijk met diens
opdrachten aan Vera's vader
had overgehouden.
Er was dus wel degelijk sprake van
een literaire middag en dat werd
er niet minder op toen Leo Jacobs
van Radio STAD vervolgens
Vera aan een interview onder
wierp, waarin hij haar het ant
woord ontlokte dat zij absoluut
geen interesse had in politiek,
ook al omdat zij haar vrienden
en klanten onder politici van al
lerlei pluimage telde. „Ik ben net
zo neutraal als Zwitserland", zei
ze, een vergelijking die mij Zwit
serland voortaan met geheel an
dere ogen zal doen bekijken.
„Ik ben kortgeleden nog door een
krant opgebeld met de vraag of
ik ook met een bepaalde Neder
landse politicus naar bed was ge
weest", vertelde Vera vervolgens.
„Welke?", vroeg Leo Jacobs.
„Dat zeg ik nooit", zei Vera.
„Ik bedoel niet welke politicus, ik
bedoel welke krant", zei Leo.
„De Telegraaf', zei Vera.
Daar zitten we dan, an
no 1982. Na de baan
brekende jaren zestig,
na de periode waarin
alle heilige huisjes
konden worden om-
vergeschopt, en nog
net in het Ik-tijdperk.
Weg met die veilige fa
miliekliekjes. De brok
stukken kunnen allang
niet meer worden ge
lijmd ook.
De cijfers zijn nog wat chao
tisch, maar men moet er heel
globaal van uitgaan dat bin
nen tien jaar zo'n 70 procent
van het aantal inwoners in
Nederland niet meer in de
geijkte gezinsvorm leeft.
Eén op de vier (drie?) huwe
lijken eindigt in een schei
ding. Het verschijnsel onge
huwde moeder is ingebur
gerd, zelfs dat van de BOM
(Bewust Ongehuwde Moe
der). Het begrip LAT (Living
Apart Together) staat ook al
bijna in het woordenboek.
Homosexuelen kunnen te
genwoordig ook openlijk
voor hun geaardheid uitko
men en hoeven het huwelijk
niet in te duiken om praatjes
te voorkomen. De groep 'be
wuste vrijgezellen' laat nu
ook van zich horen: ineens is
het niet meer vervelend om
alleen te wonen. Integen
deel, het is verrijkend voor
de geest en het geeft je zo
veel ontplooiingskansen.
Geen partner meer die be
perkend werkt. Of zoiets
dergelijks.
Kortom, het is eigenlijk een
ongeregelde bende aan het
worden in Nederland. Van
Agt kan wel blijven roepen
dat 'het gezin de hoeksteen
van de samenleving is',
maar als we de feiten onder
ogen zien is die kreet alleen
maar een glimlach naar de
nostalgie waard.
aantekening aat ae overheid
van geval tot geval moet wik
ken en wegen of de samenle-
venden recht hebben op de
status van gehuwden.
Belasting
Vrouwe Justitia, de beschermvrouw van het Nederlandse recht,
wicht en weegt - straks ook over de rechten en plichten van 'sa
menwonenden
Huuretages
Die situatie in ogenschouw ne
mend is het natuurlijk niet zo
verwonderlijk dat ook de
overheid de wenkbrauwen
fronst. Immers, al die keurige
regeltjes in het wetboek zijn
afgestemd op dat gezin: man,
vrouw en kindertjes. Ook het
belastingstelsel ging bij het
opstellen van de tarieven uit
van families. Zij kregen de
voordeeltjes en aftrekposten.
Vrijgezellen moesten er maar
extra voor boeten dat zij hun
salaris helemaal voor zichzelf
konden houden op die geho
rige huuretages.
Zo langzamerhand echter
wordt het een lachertje dat
het hele Nederlandse maat
schappelijk leven is afge
stemd op gezinnen. Want wie
kan er hardmaken dat de ge
trouwden onder ons, al dan
niet in het bezit van kinde
ren, de meerderheid vormen?
Het is tijd voor bezinning, ook
van de kant van de overheid.
Tijd om die regeltjes eens op
de korrel te nemen. Vandaar
dat de conferentie 'Relatie
vrijheid en Recht', die deze
week twee dagen lang door
de Leidse universiteit werd
georganiseerd, als een aanzet
kan worden gezien tot een
ander beleid. De deelnemers
lijst van deze conferentie ver
meldde een groot aantal klin
kende namen. Die maken nu
eenmaal indruk. De bevin
dingen en conclusies, door
deze specialisten getrokken
en als aanbevelingen naar de
regering gestuurd, zullen dan
ook zeker invloed hebben op
het overheidsbeleid.
Politici, tweede kamerleden
van grote partijen, rechters,
advocaten, notarissen, belas
tinginspecteurs, beleidsamb
tenaren en wetenschappers
Ze praatten over zaken die al
le burgers, gehuwd of onge
huwd, homofiel of BOM-
vrouw, aangaan. Helaas, het
is nu eenmaal niet iederéén
gegeven om het toekomstig
'relatie-beleid' mee te helpen
uitmaken.
Aanbevelingen
We zullen het voorlopig moeten
doen met de aanbevelingen,
die deze week werden gege
ven vanuit vier secties. De
deskundigen waren opge
deeld in rechtspolitieke, ver
mogensrechtelijke, fiscaal-
rechtelijke en jeugdsecties.
Zij hielden zich twee dagen
lang bezig met velerlei aspec
ten aan de verschillende vor
men van relaties. Want tus
sen de huwelijkse- en de vrij
gezellen-staat in is er nog een
scala van mogelijkheden
denkbaar, zo weten ook deze
specialisten. Mensen kunnen
samenwonen 'als waren zij
gehuwd', maar ze kunnen
ook in één huis wonen om
praktische en 'gezelligheids-
'redenen (broer en zus bij
voorbeeld). Daar tussenin be
weegt zich dan nog de LAT-
relatie. Letterlijk vertaald be
tekent het woord LAT apart-
samen-levend.
De secties behandelden ieder
afzonderlijk verschillende as
pecten van die relaties. Over
één ding waren ze het, achter
af bezien, wel eens: Juist om
dat die verscheidenheid in
niet-huwelijkse samenle
vingsvormen zo groot is moet
de wetgever zich nergens
meer mee bemoeien. De
overheid kan en mag geen al
gemene regels gaan opstel
len, juist omdat elke relatie
vorm weer ónders is.
En ook de economische crisis
mag geen spelbreker zijn. Elk
mens moet de vrijheid heb
ben om z'n eigen relatievorm
te kiezen, al komt die keuze
de overheid financieel slecht
uit. Daarnaast moet het Ne
derlandse recht het niet fi
nancieel aantrekkelijk ma
ken om voor of tegen trou
wen te kiezen.
Overigens waren de deskundi
gen het erover eens dat door
de huidige wetgeving het
voordeliger is om samen te
wonen dan om te trouwen.
Een voorbeeld dat in dit ver
band werd genoemd is dat
van de AOW-er, die met een
65-plusser gaat samenwonen,
maar het boterbriefje niet
gaat halen. Zodoende krijgt
hij of zij tweemaal AOW in
plaats van het 'gezins'-staats-
pensioen, dat veel lager uit
valt.
Rechten en plichten
Degenen, die al jaren roepen
dat het concubinaat (samen
leven zonder getrouwd te
zijn) gelijke rechten en plich
ten moet krijgen als het hu
welijk zullen hun zin dus nog
niet knjgen. Het gevaar is, zo
vonden de deelnemers aan de
conferentie, dat de overheid
van het concubinaat een sur
rogaat-huwelijk maakt En
dat kèn de bedoeling niet zijn
van mensen die wel willen sa
menwonen. maar niet willen
trouwen. Immers, zodra zij
bijvoorbeeld bij de burgerlij
ke stand staan geregistreerd
als 'samenwonend' dan
maakt dat ene jawoord ook
niet meer uit. Verschil moet
er zijn.
Verschil zal er, wat de specialis
ten betreft, ook altijd blijven
tussen een gehuwde vrouw
en een samenwonende
vrouw, voor zover het in bei
de gevallen huisvrouwen be
treft. Gehuwde vrouwen heb
ben veelal (nog) recht op ali
mentatie - ongehuwde vrou
wen niet.
Een ander onomstotelijk voor
deel van het huwelijk is dat
veel materiële zaken automa
tisch zijn geregeld. Wie kent
de verhalen niet van het stel
letje, jarenlang bij elkaar, dat
plotsklaps uit elkaar gaat? De
inboedel wordt in zo'n geval
door de meest wraakzuchtige
partij opgeëist, en de ander
kan nooit bewijzen dat de ijs
kast en wasmachine zijn of
haar persoonlijke eigendom
Dergelijke situaties werden
door de desbetreffende sectie
(vermogensrecht) onder
kend. maar wederom geldt:
de staat moet zich niet be
moeien met de privacy van
haar inwoners. Wel hamert
de sectie er op dat mensen
hun zaakjes vastleggen, ook
wat een eventuele verzor
gingsplicht van de 'huis-con
cubine' aangaat. Daarbij de
Ook wat het kopje belasting be
treft gaat de stelling dat elke
relatie weer anders is, op.
Soms zal het voordeliger zijn
om te trouwen in plaats van
samen te wonen, soms ook is
dat andersom s Rijks belas
tingdienst wil samenwonen
den liever niet gelijkschake
len aan gehuwden, zo bleek
uit het betoog van belasting
deskundige prof mr J F M.
Giele. Want wat krijg je dan''
Dat 'samenlevers' zich alleen
als zodanig melden wanneer
dat belastingvoordeeltjes op
levert
Wel oordeelden de fiscaal-des
kundigen dat het. uit het oog
punt van bezuinigingen, mo
gelijk moet zijn dat twee uit
keringen samen aan een ma
ximum gebonden zouden
kunnen worden. Kosten van
kinderoppas en crèche zou
den aftrekbaar moeten zijn
zodra de verzorgende ouder
wegvalt door werk of ziekte
Stellingen werden door de
jeugdsectie niet ingenomen.
Wél vond ze dat het kind.
juist door de grote verschei
denheid aan relaties.zeker
niet het kind van de rekening
mag worden. De overheid
moet wat de jeugdsectie be
treft de belangen van het
kind bewaken Die bewaking
kan plaatsvinden via een con
tract tussen de ouders of via
door de overheid gegeven re
gels van dwingend recht. Er
zijn natuurlijk al veel wette
lijke bepalingen om het kind
te beschermen, maar deze
zfjn wederom afgestemd op
een situatie, waarin de ou
ders 'gewoon' met elkaar zgn
getrouwd. Verschillen in
rechtspositie tussen binnen-
en buitenechtelijke kinderen
dienen volgens de sectie dan
ook te verdwgnen.
Boek
Bovengenoemde standpunten
worden, verpakt in stellin
gen. de regering ter hand ge
steld. Génteresseerden kun
nen vanaf oktober alle dis
cussies nog eens dunnetjes
volgen, want een verslag
daarvan wordt in boekvorm
uitgeveven bij Kluwer. Uit
dat boek zal hoogstwaar
schijnlijk blgken, dat vele
van de te regelen relatie-za
ken nog discutabel zijn. Ze
ker is al wel dat de specialis
ten koste wat het kost willen
voorkomen, dat de vrijheid
van de mens wordt aangetast.
Vrijheid is een groot goed -
zolang het de Staat tenminste
niet te veel geld gaat kosten
Het Hervormd Beraad voor Vre
desvraagstukken - dat zich te
weer stelt tegen het Interkerke
lijk Vredesberaad (IKV) - ver
wijt in een 'oproep' de hervorm
de synode, dat na zijn open brief
van vorig jaar over het synodebe-
leid inzake de kwestie 'oorlog en
vrede' een kerkelijke koerswijzi
ging is uitgebleven
Volgens de oproep van het bestuur
van de stichting zou de ongewij
zigde koers van de Hervormde
Kerk met betrekking tot vredes
vraagstukken duizenden meele
vende hervormden van hun kerk
vervreemden. "Als zij bedanken
voor hun lidmaatschap of weige
ren nog langer hun financiële en
andere steun aan de kerk te ge
ven, dan gebeurt dat niet uit on
verschilligheid maar met pijn in
het hart", schrijft het bestuur.
Het Beraad vindt, dat de hervorm
de 'kerkleiding' de tegenstellin
gen aanscherpt door het synoda
le standpunt - verwoord in de
'pastorale brief over de kernbe
wapening - op intolerante wijze
tot de enig juiste visie te verhef
fen. Het Interkerkelijk Vredes
beraad is, volgens de synode, dé
aangewezen instantie voor bezin
ning op vredesvraagstukken.
Het is voor de briefschrijvers onbe
grijpelijk, dat de leiding van de
kerk niet méér waarschuwt voor
de gevaren van het communis
me. Door de lijn van het Inter
kerkelijk Vredesberaad te vol
gen, zal de kerk, zo menen zij,
nog verder die kant uitgaan.
Het Hervormd Beraad voor Vre
desvraagstukken - sinds 1 april
van dit jaar een stichting -
steunt dan ook van harte het
streven van het ICTO. het Inter
kerkelijk Comité Tweezijdige
Ontwapening Naast het ICTO
wil het een eigen functie vervul
len. Het richt zich alleen tot de
Hervormde Kerk en zal zich in
zijn uitspraken niet beperken tot
zaken van oorlog en vrede.
Zo valt in deze oproep van het Be
raad te lezen, dat de leiding van
de kerk veel te weinig aandacht
heeft voor pastorale noden,
waardoor persoonlijke proble
men niet meer aan de orde ko
men, en eenzijdig nadruk legt op
sociale kwesties.
Op zaterdag 5 juni houdt het Be
raad in Amersfoort een bijeen
komst om een aanzet te geven tot
de gewenste 'koersverandering'
in de kerk. Sprekers ziin daar de
oud-minister van defensie R de
Geus. ds. J. Windig uit Den Hel
der en ds. P. A. Elderenbosch uit
Ginneken. Oud-generaal W. H
de Savornin Lohman. tweede
voorzitter van het Beraad, zal een
forumgesprek leiden.
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen te
Oud-Beijerland J. Kooien IJssel-
stein; aangenomen naar Rijswijk
(ZH) K. H. Meijer (leraar aan een
scholengemeenschap te Spijke-
nisse) Rotterdam; bedankt voor
Wierden C. J van der Plas Delft,
voor Alblasserdam G. H. Voort
man Houtrijk-Polanen.
Gereformeerde Kerken: aangeno
men naar Raalte-Olst N J. Dek
ker aldaar.
Christelijke Gereformeerde Ker
ken: beroepen te Alphen aan den
Rijn H. C. van der Ent Dor
drecht.
Gereformeerde Gemeenten: be
dankt voor Barneveld Chr. van
der Poel Yerseke.
Bisschop Simonis heeft drs. F. L.
van Bronswijk te Den Haag be
noemd tot algemeen econoom
van het bisdom Rotterdam. De
heer Van Bronswijk (45). nu ad
junct-directeur bij het Neder
lands Centrum van Handels
bevordering in Den Haag. volgt
drs. H. van de Ven op. die in
maart zijn werkzaamheden als
zodanig beëindigde.
De nieuwe functionaris is in het
bisdom geen onbekende. Hg is
voorzitter van de dekenale finan
ciele commiSMc in Dn ÜMg 8fl
vertegenwoordigde dit dekenaat
de laatste jaren in het financiële
beraad van het bisdom, een col
lege van financiële deskundigen,
dat de econoom in beleidszaken
adviseert.
hebben hun verantwoordelijk
heid voor de pastorale verzor
ging in drie parochies aan de
desbetreffende bisschop terugge
geven. Het gaat om parochies in
Leeuwarden. Alkmaar en Huis-
sen. De oorzaak is personeelsge
brek.
Binnen de orde wordt de vraag be
sproken. of op middellange ter
mijn nog meer parochies moeten
worden afgesloten In totaal be
dienen de Dominicanen nog vijf
tien parochies in den lande Ver
wacht wordt, dat zij over enige
tijd nog maar vijf parochies kun
nen bliiv
AMSTERDAM - De cabaretier Seth Gaaikema overhandigde gisteren in de Stadsschouwburg in Amsterdam Dominicanen
aan Jan Willem Hofstra het eerste exemplaar van diens boek "Hemelse modder".
De Nederlandse Dominicane
De Domincanen vergrijzen, zo deel
de pater Piet Struik, provinciaal
van de orde. mee Veel nog vitale
paters werken in missielanden
Van de 275 leden t»an de orde zijn
er 100 buitenslands werkzaam.
De laatste tien jaar heeft de orde
per jaar gemiddeld 13 leden ver
loren, voornamelijk door overhj.
den. een enkele keer door uittre
ding Per jaar meldt zich gemid
deld 1 kandidaat voor tntredinp,
maar niet alle kandidaten zetten
door
Volgens pater Struik speelt in het
vergrijzingsproces ook mee. dat
de spanningen en moeilijkheden
in de parochiële zielzorg de pas
tores vroeg doen verouderen.
"Het is hetzelfde als in het be
drijfsleven. waar in toenemende
mate de VUT wordt ingeixterd.
omdat de etsen voor ouderen te
zwaar wsorden", zei Struik
De paus hoopt op maandag 7 juni
de Amerikaanse president Rca
gan in pnve-audientie te ontvan
gen Op zgn eerste reis door Eu
ropa zal Reagan één dag in Rome
zgn.
