crisis
De leuke
(fiscale) kant
van pensioen
F3j
Buitenland schrikt van crisis
ï-'ÏBeursweek
Britten liggen al jaren dwars
Belastingen
{LJLf
ZATERDAG 22 MEI 1982
„Groot-Brittannië had zijn kin
al een hele tijd ver uitgesto
ken en heeft er nu verdiend
een klap op gekregen". Het
was toevallig een Britse jour
nalist die deze week in de
Brusselse wandelgangen het
Europese gevoelen zo tref
fend onder woorden bracht.
De Europese partners heben
het trotse Albion inderdaad
een behoorlijke dreun ver
kocht, waarvan de echo's nog
lang in Europa zullen naklin
ken. „De Britten zullen zich
voortaan wel wat nederiger
gedragen, ze hebben te lang
gedacht dat ze hier de lakens
konden uitdelen", zei een
Franse diplomaat tevreden
glimlachend.
De vraag is nu: Wat gaan de
Britten doen, zullen ze weige
ren de nieuwe landbouwprij
zen in te voeren, zullen ze
voortaan geen penny meer in
de Europese kas storten? De
Britse landbouwminister
Walker wilde in afwachting
van regeringsberaad later de
ze week in Londen niet voor
uitlopen op de mogelijke ge
volgen.
Dat regeringsberaad heeft in
middels plaatsgehad, maar
tijdens een debat dat afgelo
pen donderdag in het Britse
Lagerhuis werd gehouden
werd over de inhoud niet veel
duidelijk. Groot-Brittannië,
zo zei premier Thatcher, zal
een volwaardig lid van de ge
meenschap blijven. Of het
landbouwbesluit ook door de
Britten zal worden uitge
voerd is echter onduidelijk.
Afgelopen maandag doorbrak
de Europese Gemeenschap
ook de unanieme steun voor
het Britse beleid inzake de
Falkland-crisis. Acht lidsta
ten verlengden de economi
sche sancties tegen Argenti
nië nog wel. maar slechts met
een week. Twee andere, Italië
en Ierland, haakten reeds vol
ledig af. Diezelfde avond wei
gerden de andere Europese
ministers van buitenlandse
zaken in Luxemburg verder
te praten over de omstreden
verlaging van de Britse bij
drage aan de Europese begro
ting, nadat hun Britse collega
Pym een laatste compromis
voorstel had afgewezen.
De dag daarop, dinsdag, stem
den een meerderheid van de
Europese landbouwminis
ters tegen de zin van Groot-
Brittannië voor invoering
van de nieuwe landbouwprij
zen. De Britse opstelling dat
de landbouwprijzen niet
vastgesteld kunnen worden
zolang over het Britse begro
tingsprobleem geen overeen
stemming is bereikt, werd ge
woon terzijde geschoven.
Deze gebeurtenissen hingen al
wekenlang als dreigende
donderwolken aan de Euro
pese horizon, maar voor Lon
den zelf kwamen ze kennelijk
toch nog als een verassing.
Tot op het laatste moment ge
tuigden Britse diplomaten te
genover Europese collega's
van hun vertrouwen dat er
nog steeds ruimte zou zijn
voor verder onderhandelen.
„Ze hebben de stemming in
Europa net zo slecht aange
voeld als die in Argentinië
voordat de Falkland-crisis
uitbrak", zei een Nederland
se diplomaat.
En die stemming in Europa
was er een van grote irritatie.
De andere Europese landen
zijn het gewoon beu dat Lon
den de Gemeenschap als een
soort particuliere melkkoe
beschouwd, waarvan je .veel
mag eisen maar waaraan je
weinig hoeft terug te geven.
Wat vooral stak was de voort
durende Britse starheid in de
maandenlange onderhande
lingen over de landbouw en
de begrotingsbijdrage, ter
wijl Europa wel werd geacht
zich snel tegen behoorlijke fi
nanciële en politieke kosten
solidair te verklaren met
Londen in de Falkland-crisis.
De besluiteloosheid can de ministers vormde een grotere
bedreiging voor het voortbestaan van de Europese Ge
meenschap. dan dit besluit dat tegen de zin van de Brit
ten is genomen, zo luidde afgelopen week het commen
taar van voorzitter Piet Dankert van het Europees Par
lement op het landbouwprijzenbesluit. Dankerts' opti
misme neemt niet weg dat de Europese samenwerking
deze week een forse deuk is toegebracht door in strijd
met de traditie tegen de zin van één van de lidstaten in
een besluit te nemen. Onze correspondent in Brussel,
Ferry Mingelen belicht de achtergronden.
Het een had formeel niets met
het ander te maken, maar als
de sfeer zo verzuurd raakt,
dan gaat alles stinken. „Er
was geen sprake van een kop
peling, maar je zou verwach
ten dat ook de Britten een
stuk solidariteit met de Ge
meenschap zouden laten blij
ken", zei een bittere minister
Van der Stoel maandagavond
in Luxemburg.
Opmerkelijk blijft dat de nu
ontstane crisis de Europese
eenwording voor jaren
achterop kan brengen als
Londen volstrekt dwars gaat
liggen, maar evengoed die
eenwording een stapje dich
terbij kan brengen. Dat komt
door het feit dat voor het
eerst de nieuwe landbouw
prijzen in Europa met meer
derheid van stemmen door
de lidstaten zijn goedge
keurd. Sinds 1966, toen de
Franse president De Gaulle
zich verzette tegen de boven
nationale bevoegdheden van
Europa, geldt in de Gemeen
schap als politieke praktijk
dat over belangrijke zaken
slechts met eenstemmigheid
kan worden besloten.
Als een land meent dat een vi
taal belang van hem wordt
geschonden door bepaalde
Europese voorstellen, dan
kan het met een beroep op
die belangen een stemming
voorkomen. Men praat dan
net zolang door totdat men
het eens is. Die praktijk, ge
baseerd op het zogenaamde
Akkoord van Luxemburg uit
1966, heeft veel tot de Euro
pese besluiteloosheid van de
laatste jaren bijgedragen.
Doorbreking daarvan kan
dus van groot politiek belang
zijn voor de Europese een
wording. Nederland heeft
zich altijd al tegen het Ak
koord van Luxemburg ver
zet, maar kon niet tegen bij
voorbeeld de Franse machts
positie op.
Sinds de stemming dinsdag
over de landbouwprijzen is
het zeer de vraag of die af
spraak uit Luxemburg nog
wel bestaat. De Fransen en
Italianen die zich daar gaarne
van bedienen om hun land
bouwbelangen veilig te stel
len, menen van wel. Zij vin
den dat Groot-Brittannië zich
in dit geval niet op de regel
van vitaal belang kon beroe
pen, omdat de kwestie van de
Britse begrotingsbijdrage
niet direct met de landbouw
prijzen te maken heeft.
De Britse landbouwminister
Walker constateerde gisteren
echter dat het Akkoord van
Luxemburg dood is. Hij
noemde de Frans-Italiaanse
beweringen van het tegen
deel: „Cynisch, dom. onsa
menhangend en belachelijk".
De landen die de weg naar
meerderheidsstemmingen in
Europa nu hebben openge
maakt. „zullen daar nog spijt
van krijgen", voorspelde Wal
ker.
Problemen met de Britten zijn
er in de EG al veel geweest.
Na enige jaren van lidmaat
schap wensten ze ineens te
"heronderhandelen". Dat
leidde tot de situatie dat op
een gegeven moment, tijdens
topberaad in Dublin, Europe
se staats- en regeringsleiders
over boter- en kaasimporten
zaten te praten.
De basis voor de huidige pro
blemen werd in 1979 gelegd.
Toen legde de Britse premier
Margaret Thatcher de eis op
tafel dat haar land aanzienlijk
minder geld aan de gemeen
schappelijke kas zou gaan
bijdragen dan het op grond
van het verdrag verplicht
was. "I want my money
back", zo zei ze tijdens Euro
pees topberaad. eind 1979.
De partners van Engeland in de
EG erkenden dat het Ver
enigd Koninkrijk terecht met
een probleem zat. De Britten
die betrekkelijk arm waren
moesten grote sommen af
dragen. Op 30 mei 1980 werd
men het eens over een rege
ling. Over het jaar 1980 na
men de negen 3.149 miljoen
gulden van de Britse bijdrage
over en vorig jaar betaalden
ze voor het Verenigd Konink
rijk nog eens 3.778 miljoen
gulden. Achteraf bleek dat de
EG-uitgaven zeer waren mee
gevallen en dat de Britten
een veel te grote compensatie
hadden ontvangen.
Het akkoord van 1980 omvatte
ook bepaalde toezeggingen
voor het jaar 1982. Grote irri
taties onstonden bij de negen
toen Engeland al meteen een
compensatieregeling "voor
de eeuwigheid", maar min
stens voor zeven jaar begon
nen te eisen. Om zijn EG-
partners te dwingen tot een
regeling legden de Britten
meteen maar de koppeling
met de landbouwprijzen.
De verhouding tussen Groot-
Brittannië en zijn EG-part-
ners was door dit alles al ta
melijk gespannen toen Enge
land om de Falkland-cilan-
den in conflict met Argenti
nië geraakte. Binnen enkele
dagen troffen de EG-landen
een regeling die hun solidari
teit met hun partner Enge
land aantoonde: de gemeen
schap legde een importstop
op alle Argentijnse goederen.
In de laatste weken is echter de
relatie tussen het Verenigd
Koninkrijk en zijn negen EG-
partners duidelijk verslech
terd. Dat de Britten vrijwel
niets toegaven op hun harde
eisen voor financiële com
pensatie, dat ze een band leg
den met de Europese land
bouwprijzen. heeft veel
kwaad bloed gezet bij de ove
rige EG-landen.
(ANP).
Als één van de aantrekkelijke
kanten, welke pleiten vóór de
omzetting van een eenmans
zaak of firma in een besloten
vennootschap (B.V.) wordt
steevast genoemd: de moge
lijkheid om fiscaal aantrek
kelijke pensioenvoorzienin
gen voor de direkteur-aan-
deelhouder te creëren. Hier
wordt een terrein betreden,
vol voetangels en klemmen,
die moeizaam omschreven
zijn in lijvige boekwerken.
De hoogte van de pensioenen
en de berekeningswijze van
de pensioenverplichtingen
vormen vele malen onder
werp van strijd tussen fiscus
en belastingbetalers. Maar la
ten we eens proberen de
zaak. sterk vereenvoudigd,
uit de doeken te doen.
Spectaculair
Velen, die in het arbeidsproces
zijn opgenomen ontvangen
een salaris en een "uitgesteld
salaris". Dat noemen we dan
"penisoen". De uitbetaling
geschiedt periodiek vanaf de
pensioengerechtigde leeftijd
(of aan de weduwe en wezen
bij eerder overlijden).
ting" op de balans zetten en
in ëén klap ten laste van het
fiscaal resultaat boeken. Dat
leidt soms tot spectaculaire
resultaten in de vennoot
schapsbelasting-sfeer.
Later, als de pensioen-uitkerin
gen gaan vloeien, moet de
ontvanger daarover inkom
stenbelasting betalen. De
mogelijkheid tot afkoop
biedt dan weer interessante
fiscale perspectieven.
Redelijke beloning
Het ligt voor de hand. dat men
bij een dergelijke regeling de
pensioen-aanspraken tot on
gekende hoogte wil opstu
wen. Daar steekt de wet
evenwel een stokje voor: de
regeling moet wel een "ech
te" pensioenregeling blijven,
dat wil zeggen de uitkerin
gen. die een verzorgingska
rakter hebben, mogen niet
uitgaan boven hetgeen naar
maatschappelijke opvattin
gen. mede in verband met
diensttijd en genoten belo
ning. redelijk moet worden
geacht.
door J. Booij
belastingadviseur
De normale situatie is. dat een
bepaalde premie wordt be
taald (de hoogte houdt ver
band met het geldende sala
risniveau), waartegenover -
als de gelegenheid zich voor
doet - de pensioenuitkerin
gen kunnen worden gencas-
seerd. De ten laste van het be
drijf gekomen premies zijn
als kosten aftrekbaar.
Een vaste pensioenregeling
voor de directeur-aandeel
houder is er gewoonlijk niet.
Hij had zijn eenmanszaak,
gooide daar het kleed van de
B.V. over heen. maar bleef in
wezen dezelfde harde
werker, die investeerde in
zyn bedrijf. Nu kan zo'n per
soon gedurende zijn actieve
periode in zyn eigen B.V. een
directiepensioen opbouwen.
Zonder dat pensioenpremies
bij een verzekeringsmaat
schappij worden gestort, kan
men op de balans een "pen
sioenverplichting" opnemen,
zodat er elk jaar een (flink)
bedrag als "toename pen
sioenverplichting" ten laste
van het fiscaal resultaat kan
worden gebracht Dat is dus
erg mooi: mets betalen en
toch een aftrek. De boeking
levert liquide middelen op.
die weer (tijdelijk) voor de
bedrijfsvoering kunnen wor
den gebruikt.
Het gebeurt wel, dat gedurende
een reeks van jaren geen pen
sioen is toegekend: of omdat
de resultaten van de B.V.
daarvoor geen aanleiding
vormden óf omdat men een
voudig geen fiscaal beleid
voerde Dan kan men in het
jaar van pensioen-toeken
ning een zeer belangrijk be
drag, betrekking hebbend op
de achterliggende dienstja
ren, als "pensioenverplich-
Zo geldt als maatstaf, dat men
per dienstjaar 1 3'4% per
dienstjaar aan pensioen "ver
dient". Bij 40 dienstjaren
komt men dan op 40x1 3 4%
of op 70% van het salaris voor
het ouderdomspensioen: het
weduwenpensioen is veelal
70% van het ouderdomspen
sioen, het wezenpensioen
weer per kind 20*'- van het
weduwenpensioen. Als de 40
dienstjaren met worden ge
haald (de functie van direk-
teur oefent men veelal maar
een beperkte tijd uit), is een
hoger percentage (b.V .i V -
per dienstjaar) verdedigbaar.
Dat percentage (van - zeg maar
1 3/4) wordt toegepast op
de "pensioengrondslag" (dat
is veelal het salaris, vermin
derd met de A O W.-uitke
ring) en op die wyze verkrijgt
men als uitkomst het toelaat
bare pensioen. Dat alles
wordt dan vastgelegd m een
"pensioenbrier. De inbouw
van het A O W -pensioen
leidt tot een heel technisch
geknutsel.
Pensioen-B.V.
Op den duur kan de "pensioen
pot" zodanig groot geworden
zijn. dat het verlangen boven
komt om de gelden los te ma
ken van de financiële risico's
van het bedrijf.
Men kan. als de liquide midde
len dat toelaten, het bedrag
bij een verzekenngsmaat
schappij storten. Maar ook
gaat men wel over tot de crea
tie van een "Stichting Direk-
tiepensioenfonds" of tot de
oprichting van een eigen
"pensioen-B.V.", die de pen
sioengelden en de pensioen
verplichting overgeheveld
krijgt. Een dergelijk initiatief
moet vanwege de fiscale ge
varen wel met zorg worden
begeleid!
Na een aanvankelijk hogere in
zet gaf de Amsterdamse ef
fectenbeurs in deze gebroken
week opnieuw enig terrein
prijs. Veel gedécideerder ge
droeg zich de Newyorkse ef
fectenbeurs, waar in snelle
vaart vele noteringen werden
afgebroken. Sedert in de eer
ste week van mei de koerstop
van 869 was bereikt, werd de
ze week na vier dagen handel
een stand van 832 bereikt,
wat vergeleken met het slot
van de vorige week een ver
lies inhield van 25 punten.
Maar het meest opvallende was
toch wel de forse koersval op
de Amsterdamse obligatie-
markt. Sedert het kabinet-
Van Agt 2 uit elkaar is geval
len, zijn daar de verkopen op
gang gekomen. Het blijken
vooral buitenlandse beleg
gingskringen te zijn die met
aanbod op de markt verschij
nen. Deze zijn duidelijk ge
schrokken van de politieke
situatie, die uitgelegd wordt
als een teken van toenemen
de instabiliteit op het binnen
landse front. En wat buiten
landers het meest vrezen als
zij buiten hun grenzen beleg
gen, is wel de onrust op poli
tiek gebied in het land waar
zij hun gelden aan toever
trouwen. De moeilijke situa
tie op de Belgische kapitaal
markt is daar een goed voor
beeld van.
Ook om deze reden is het drin
gend noodzakelijk dat er zo
snel mogelijk een einde komt
aan de huidige demissionaire
regeringsperiode. Want aan
houdende druk op de obliga-
tiemarkt is een bedreiging
van de rentestand. Deze was
in ons land juist zo fraai aan
het zakken en voor staatsle
ningen beneden de 10 pro
cent terechtgekomen. Maar
de laatste staatslening, die
kortgeleden met een coupon
van 10 procent op 100,7 pro
cent nog een enorm succes
was, zakte deze week door de
aanhoudende koersdruk tot
even 99 procent weg.
Het rendement is hierdoor tot
ongeveer 10,5 procent geste
gen. Een nieuwe staatsle
ning. zo hij nu geplaatst zou
moeten worden, zou daarom
een rente moeten dragen van
10.5 procent. Gelukkig duurt
het nog tot begin juni voor de
storting op de laatste staatsle
ning moet plaatsvinden. En
tot zolang heeft het ministe
rie in elk geval nog de tijd.
Maar het zou voor de rente
ontwikkeling in ons land fu
nest zijn als de volgende
staatslening een hogere rente
zou moeten dragen dan de
laatste van 10 procent.
Toch blijft het onzeker hoe het
er financieel in ons land toe
zal gaan. Want ook al zou de
Voorjaarsnota, zoals die door
de meerderheid van het kabi
net-Van Agt 2 is aanvaard, in
derdaad door de Kamer wor
den goedgekeurd, dan nog is
het niet duidelijk wat er na de
verkiezingen later dit jaar
voor beleid zal worden geko
zen. Daarom moet gevreesd
worden dat het buitenland
zich de gehele zomer gereser
veerd zal blijven opstellen te
genover de gulden en de
eerstvolgende nieuwe staats
leningen.
Zodoende lijkt er voorlopig een
einde te zijn gekomen aan de
periode van rentedaling in
ons land. Overigens is ook in
de Verenigde Staten het pleit
nog steeds niet beslecht en
moet het Congres zich nog
uitspreken over de wijzi
gingsvoorstellen van de
Amerikaanse begroting. En
zolang dat niet is geschied,
blijft ook de financiële sector
in dat land zich gereserveerd
opstellen. De bankrente vol
hardde deze week dan ook
zijn onbewegelijkheid op het
nu al enkele maanden duren
de niveau van 16 tot 16,5 pro
cent.
Voor Wall Street is dat een gro
te teleurstelling, want de
hausse van april, begin mei
die het koerspeil van 795 tot
869 bracht, putte voorname
lijk zijn steun uit hoop en ver
wachting voor een positieve
oplossing van de begrotings
problemen en daarop geba
seerde rentedaling. Dat het er
nog altijd niet van is geko
men en daardoor de extreem
hoge rente onverminderd
voortgaat de Amerikaanse
conjunctuur uit te hollen en
de
te
hebben vertoond en voor mei
mag hetzelfde worden ver
wacht. Vele Amerikaanse on
dernemingen dreigen daar
door andermaal een ongun
stig kwartaal af te draaien
Maar ook op de Amsterdamse
beurs sprak deze week de re
cessie een hartig woordje
mee. Een aantal vooraan
staande ondernemingen lie
ten zeer teleurstellende be-
drijfsbenchten los die ongun
stig op de koers inwerkten
Zo wijzigde Kluwer onver
wacht zijn eerdere tamelijk
gunstige verwachtingen voor
1982 in een fikse winstdaling
Ook Buhrmann-Tetterode zal
door dc recessie dit jaar flink
minder verdienen, evenals
Norit Nijverdal-Ten Cate.
dat zich vorig jaar zo krachtig
wist te herstellen, weigert
pertinent iets te zeggen over
het verdere beloop dit jaar en
teleurstellende berichten
kwamen er ook al van Schui-
tema en Van Dorp
Al deze ondernemingen zagen
hun aandelen flink teruglo
pen in koers De grote inter
nationale concerns meldden
deze week hun MT -t< kvil
taalcijfers. AKZO en Philips
boekten een hoger bedrijfsre
sultaat maar door lager ont
vangsten van deelnemingen
door
C. Wagenaar
en hogere financieringslasten
liet de netto-winst een daling
zien. By Unilever was het
precies andersom want hier
was de netlo-win&t hoger dan
vong jaar maar het bednjfs
resultaat wat lager Alleen de
Koninklijke Shell kon zijn
voordeel putten uit de tijde-
lyk lagere oliepryzen op de
spotmarkten en flink meer
verdienen
Toch was het kenmerkend voor
de beursstemming dat alleen
AKZO een paar gulden terug
moest, maar dc ander inter
nationals vrijwel niet op deze
berichten reageerden
