Van het Reve hekelt
rode cultuurpolitiek
c
c
l]Nieuwe Komedie haalt
fel uit naar CRM
3
J
Dansgroep Klim
sterk en zwak
Scheepvaart
rRIJDAG 21 MEI 1982
IDEN HAAG - Sinds het uitlekken van plannen om vier toneelgezelschappen in septem
ber van dit jaar op te heffen heeft het ministerie van CRM zich in een wolk van stilzwij
gen gehuld. De artistiek coördinator van de Nieuwe Komedie, Bart Scheepens, vindt
dit getuigen van onbehoorlijk bestuur. Hij zei dit in Den Haag bij de presentatie van het
programma 1982-83 van zijn gezelschap. De Nieuwe Komedie is één van de vier gezel
schappen (de andere zijn Sater, het Amsterdams Volkstoneel en Proloog) die in septem
ber zouden moeten verdwijnen.
Een gezaghebbende bron in het
ministerie zou Scheepens naar
zijn zeggen overigens hebben la
ten weten dat de plannen op dit
moment geen enkele status meer
hebben. Scheepens vindt dat ze
die status ook niet moeten krij
gen. "Er is artistiek en financieel
gezien geen enkele reden om de
Nieuwe Komedie op te heffen.
De twee miljoen die wij per jaar
kosten zou ongetwijfeld besteed
moeten worden aan uitkeringen
voor de dertig mensen die op
straat móeten komen", zo meen
de de zakelijk coördinator van de
groep, Peter Schreiber.
De Nieuwe Komedie gaat dan ook
- voorlopig welgemoed - door
met het ontwikkelen van plan
nen voor de komende seizoenen.
Die plannen komen er in het kort
op neer dat het gezelschap defi
nitief afscheid neemt van het
vormingstoneel. Er is een be
leidsnotitie opgesteld en een
nieuw artistiek leider aangetrok
ken, Hartmut Alberts.
Wat de Nieuwe Komedie in de vol
gende jaren wil brengen is poli
tiek theater met een emancipa
toire doelstelling. Men wil thea
ter niet langer zien als middel,
maar ook als doel. Een en ander
betekent dat er volgend jaar ge
speeld gaat worden door een vast
gezelschap met een vaste drama
turg en een vaste regisseur. De
Nieuwe Komedie blijft ernaar
streven kleine theaters in het he
le land te bespelen. Het Scheve-
ningse theater aan de Haven is
het vaste theater van de groep.
Het programma voor het komende
seizoen bevat vijf nieuwe stuk
ken 'Gezichtsverlies' (een klucht
van Dario Fo), 'Geslacht' (een
combinatie van stukken van
twee jonge Duitse toneelschrij
vers), 'Sugar en Spice' (een hard
stuk over de punkscene in het
Engelse Brixton), 'De weduwen-
verbranding' en 'De Liefdesge
schiedenis van de eeuw'.
P.C. Hooft-prijswinnaar 1981 Karei van het Reve (l), laat zijn broer Gerard (zelf ooit winnaar van de prijs)
naar de beeltenis van P.C. Hooft kijken. Aan deze staatsprijs voor letterkunde, de hoogste in ons land. is ook een
bedrag van tienduizend gulden verbonden.
AMSTERDAM - Pia Beek tekent tijdens de presentatie van haar boek 'De Pia Beckstory' i
exemplaar voor een andere bekende pianist: Louis van Dijk.
MUIDEN (GPD) - „Ik ben van plan met dit geld on
gelimiteerd mijn gang te gaan zonder mij iets aan te
trekken van welke noodzakelijke vernieuwing dan
ook. Als de minister dat met goed vindt, moet hij het
geld maar weer terugnemen". Met deze woorden be
sloot prof. dr. Karei van het Reve zijn dankwoord na
ontvangst van de Staatsprijs voor Letterkunde, de
P. C. Hooftprijs, woensdagmiddag in het Muiders-
lot.
Aan die slotzinnen was een scherp betoog vooraf ge
gaan waarin Van het Reve uithaalde naar wat er de
laatste jaren door vooraanstaande socialisten aan
ideeën is geuit over een socialistische cultuurpoli
tiek. Hij baseerde zich daarbij vooral op een nota,
die onder de mysterieuze noemer PB 208 vorig jaar
het licht zag. Deze was onder andere ondertekend
door de man die Van het Reve luttele minuten eer
der de P. C. Hooftprijs had overhandigd: André van
der Louw, demissionair minister van CRM.
Hoewel Van het Reve zelf relativerend sprak over
„enige onlustgevoelens", brak hij het huis van de
socialistische cultuurpolitiek steen voor steen af. Bij
de maatschappelijke betrokkenheid van de kunst,
die in de socialistische visie een belangrijke rol
speelt, zei Van het Reve zich niets voor te kunnen
stellen.
Hij vreesde slechts, dat deze eis zou leiden tot beper
king van de vrijheid, zowel van het publiek als van
de kunstenaar Als voorbeeld van de keuzevrijheid
van het publiek, die volgens Van het Reve door de
moderne communicatiemiddelen zo groot is, dat
„kunst dichter bij de mensen brengen" een achter
haalde leuze is, vergeleek hij de verkoopcijfers van
zijn eigen boeken met die van de boeken van Toon
Hermans. Van zijn elf boeken werden vorig jaar on
geveer drie exemplaren per dag verkocht, van de zes
boeken van Toon Hermans ongeveer 1000. Toch
mag de overheid nooit in de keuzevrijheid van het
publiek ingrijpen. In de waarschuwende pleidooien
van socialistische voormannen tegen de „vertros
sing" zag Van het Reve een poging dit juist wel te
doen.
Minstens even erg is het, wanneer de overheid de vrij
heid van de kunstenaar gaat aantasten, aldus Van
het Reve. En hoewel de socialisten steeds verklaren
dit nooit te zullen doen, valt die belofte moeilijk te
rijmen met andere uitspraken. Vooral de opmerking
in genoemde nota PB 208, dat door de overheid ge
subsidieerde kunstenaars „niet ongelimiteerd hun
gang mogen gaan, zonder zich iets aan te trekken
van welke noodzakelijke vernieuwing dan ook",
noemde Van het Reve beklemmend. Wanneer ie
mand met zulke opvattingen steeds belooft, dat hij
je vrijheid als kunstenaar niet zal aantasten, is het
„alsof de politie iedere dag even aanbelt om je te
vertellen, dat ze je niet komen arresteren", aldus
Van het Reve.
Met zijn onderkoelde, maar vernietigende kritiek op
de socialistische cultuurpolitiek onderstreepte Van
het Reve wat de twee vorige sprekers, André van
der Louw en Rudy Kousbroek als voorzitter van ju
ry, hadden benadrukt. Namelijk dat zijn werk voor
al gekenmerkt wordt door wantrouwen tegen ideo
logieën, tegen denksystemen die hun eigen visie als
de enig juiste presenteren. Beide sprekers legden er
de nadruk op dat het talent van Van het Reve veel-
zijdiger is dan uit deze karakteristiek blijkt
Hoewel hij de prijs kreeg voor zijn beschouwend pro
za noemt het juryrapport met nadruk, dat Van het
Reve daarnaast ook hoogstand werk heeft geleverd
op het gebied van journalistiek, reisbeschrijvingen,
bellettrie en andere genres. Ook daarvoor bedoelt
deze prijs een eerbewijs te zijn.
LEIDEN - Het duidt wellicht een
beetje op een dubbele moraal om
in eerste instantie tijdens een
dansmanifestatie perfectie na te
streven om die vervolmaking
vervolgens als "gladjes" te kwali
ficeren, wanneer dat einddoel
niet haalbaar blijkt. Er is nadruk
kelijk een keuze uit twee alterna
tieven. Of je streeft in "Langs El
kaar" perfectie en svnchmniu it
van de bewegingen na en komt
er ruiterlijk voor uit wanneer je
in die opzet niet bent geslaagd
Of je neemt, met het argument
dat perfectie juist verstarrend en
vervreemdend werkt, daar na
drukkelijk afstand van Dans
groep "Klim" deed eigenlijk het
ene zonder het andere na te la
ten Daardoor kon gisteravond
bij het LAK-publiek. vooral bij
"Spaak", de eerste choreografie
van Alexandra van der Hilst na
de pauze, de indruk ontstaan, dat
het niet "af' was. Alsof de dans
midden in de choreografie was
blijven steken Die kritiek valt
echter weg wanneer "Buigen en
Strekken", wederom van Ale
xandra, ter sprake wordt ge
bracht. Vooral door het sterk re
lativerende karakter van deze
dans, waarbij allerlei traditionele
dansmotieven in een wat ridi
cuul daglicht worden geplaatst,
weet de dansgroep "Klim" veel
van het eerder prijsgegeven ter
rein terug te winnen. Want de
eerlijkheid gebiedt ons te zeg
gen. dat de enthousiaste groep
dansers, bestaande uit Corné du
Crocq. Alexandra van der Hilst,
Jos Hooghuis. Manon Kallansee.
Annemiek Westenberg en Ans
Wesseling tijdens "MZVM" (het
laatste stuk vóór de pauze) veel
aan goodwill had moeten inleve
ren. Een uit balans gebrachte so
lodanseres; dansers, die elkaar
steeds net niét raakten en bewe
gingen die de synchroniteit had
den van een olifant op een ko
kosnoten plantage waren voor
deze mislukking verantwoorde
lijk. Gelukkig waren vooral
"Langs Elkaar", in iets mindere
mate "Spaak" maar (ook) "Bui
gen en Strekken" zo goed inge
studeerd en zo mooi op papier
gezet, dat de minuten durende
staande ovatie na afloop toch
nog gerechtvaardigd bleek. "In
cident" kon helaas door een bles
sure van Mireilla Beauveser gis
teravond niet uitgevoerd wor
den. Waarbij me tevens van het
hart moet, dat wanneer je iets
minder kritisch keek (en vele
toeschouwers in het uitverkoch
te LAK-theater zullen dat onge
twijfeld gedaan hebben) je de
voorstelling alleen maar als een
steeds maar voortdurend feest
interpreteerde.
BERT KOEKEBAKKER
Bioscopen
Leidse bioscopen
LUXOR (121239): "Enter the dragon",
da. 14.30. 19.00 en 21.15 uur, zo. 14.15,
16.30, 19.00 en 21.15 uur, 12 jr.
LIDO 1: "Vlucht naar de vrijheid", da.
14.30,19.00 en 21.15 uur. zo ook 16.45
uur, 12 jr.
LIDO 2: "Altered states", da. 14.30,19.00
en 21.15 uur, zo. 16.45 uur, 12 jr.
STUDIO (133210): "Turks Truit", da.
19.00 en 21.15 uur, 16 jr.
Kindermatinee: "Tekenfilm arsenaal",
da. 14.30. zo. ook 16 45 uur. 16 jr.
REX (125414): "Pruimenbloesem", da.
14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. 14.15,
16.30,19.00 en 21.15 uur, vr. en za. ook
23.30 uur, 16 jr.
Bioscopen Alphen
(voor reserveringen 01720-20800)
EURO 1: "Quest for fire", da. 18.45 en
21.15 uur, ma. en di. ook 13.30 uur. do.
en zo. 13.45, 16.15, 18.45 en 21.15 uur,
12 jr, za. ook 24.00 uur, 16 jr.
Kindermatinee: "Martijn", do. tm. zo. en
woe. 13.45 uur.
EURO 2: "Quest for fire", da. 13.30,
18.45 en 21.15 uur, do. en zo. 13.45.
16.15, 18.45 en 21.15 uur. 12 jr.
Nachtvoorstelling: "Sky riders", za.
24.00 uur. 16 jr.
EURO 3: "Stripes", da. 13.30, 18.45 en
21.15 uur. za 13.30. 16.45 en 21.15 uur,
do. en zo 13.30, 16.00, 18.30 en 21.00
uur. za. ook 24.00 uur. 16 jr.
EURO 4: "Pruimenbloesem", da. 13.30,
18.45 en 21.00 uur. za. 13.30. 19.00 en
21.30 uur. zo. 14.00, 16.30, 19.00 en
21.30 uur. 18 jr.
Nachtvoorstelling: "Exotische verlok
kingen", za. 24.00 uur, 18 jr.
Bioscoop Voorschoten
(voor reserveringen 01717-4354)
GREENWAY: Super snooper",
za. 19.30 uur. za. ook 16.00
15.30 uur, al.
"Blow out", woe. tm. za. 21.30
2100 uur (besl.), di
16 jr.
Kindermatinee: "Donald Duck':
feest", vr. en za. 14.00
woe. 14 15 uur.
Bioscopen Katwijk
(voor reserveringen 01718-74075)
CITY 1: "Crimebusters", da. 14.45,
18.15. 21.15 uur, al.
CITY 2: "Stir Crazy", da. 14.45 (beh. za.
en woe 18.15 en 21.15 uur. al.
Kindermatinee: "Walt Disney'
Bug za en woe. 14.30 uur.
CITY 3: "Gendarme op vrijersvoeten",
da. 14.45, 18.15 en 21 15 uur. al.
CITY 4 "The Getaway", da. 14.45,18.15
en 21.15 uur, 16 jr.
Scheepvaartinformatie over
de grote en kleine vaart
kunt u van maandag tot en
met vrijdag telefonisch ver
krijgen via nummer
071-144941, toestel 218. Bel
len tussen 9 en 12 uur.
Exposities
Oude Marepoort, Mare 36, Leiden, litho
tekeningen Rachel Roesink tot 4 juni.
Hooglandse Kerk - tentoonstelling
Poolse wandkleden '78-'81 Warschau
Jeroen Bosch, tot 3 juni, ma. vr. 11-17
uur, za. 11-15 uur, zo. 12.30-17 uur.
Museum Boerhaave - Steenstraat la, t/m
5/9, tentoonstelling 'Het Kloppend
Hart', 10 jaar cardiologie in Nederland.
LAK-Foyer - Levendaal 150III, t/m 30/5,
tekeningen van Jacqueline Ravelli, ma
t/m vr van 10-17 uur
Rijksmuseum voor Volkenkunde -
Steenstraat 1, t/m 3/10, 'Indianen van
Mexico, Azteken in 't verleden, Nahua's
van heden', ma t/m za van 10-17 uur.
zon- en feestdagen van 13-17 uur.
Art Tea House 'De Oude Rijn' - Stille
Mare 4. 7/5 t/m 2/6, expositie Dolf van
Leggelo, di t/m za van 10-20 uur, zo van
11-lft uur.
Voorschoten - Kunstgalerij 'De Stijl',
Leidseweg 155, t/m 12/6, schilderijen,
gouaches, foto's en beelden van Wim
van Berkel en Huib Benschop, ma t/m
woe van 15-18 uur, vr van 10-21 uur, za
van 10-18 uur.
Exposities:
Centrale Bibliotheek, Nieuwstraat 4,
Leiden: tentoonstelling over gemeente
raadsverkiezingen tot 10 juni.
Leiderdorp - Gemeentehuis, 7/5 t/m 16/
6, expositie Rob van Vuren en Peet
Heemskerk, ma t/m vr van 7-17 uur, do-
Haan en Louis Vorkink, tekeningen i
schilderijen, ma t/m za van 10-17.30 uur
en vr van 19-21 uur.
Noordwijkerhout - Leeuwenhorst, Lan
ge Laan 3, t/m juni, kunstexpositie.
Galerie Fenix-Botermarkt 26, etsen van
Eric Visser tot 6 juni zondag 11-17: dins,
woens. en vryd. 10-19: donderdag 10-
21.30: zaterd. 7.30-18 uur.
De Lakenhal, Oude Singel 28, expositie
schilderijen die gerestaur. moeten wor
den, tot en met 13 juni, dinsd. tot en met
zat 10-17 uur. zon- en feestd. 13-17 uur.
Oegstgeest - Kunstcentrum "Lange-
voort", schilderijen en beeldhouwwer
ken van Harry Agema, Anita Andriesse,
Annelies Bosch. Auke de Graaf, Marijke
Kaercher. t/m 15/6, dinsd., woens., don-
derd. en vrydag van 13.30-17.30: vrijdag
avond 19-21. zat. 12-17 uur.
Ziekenhuizen
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Acade
misch Ziekenhuis behalve van
dinsdag 13.00 uur tot woensdag
13.00 uur (Diaconessenhuis) en van
vrijdag 13.00 uur tot zaterdag 13.00
uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis - doorlopende be
zoektijd van 16.00 uur tot 20 00 uur; met
uitzondering van:
- de kinder- en jongerenafdeling: dage
lijks van 14.00 uur tot 19 00 uur
- de afdeling intensieve zorg: uitsluitend
na overleg met het hoofd van de afde
ling.
Sportmediscb Advies Centrum:
blessurespreekuur: Elisabethzie-
kenhuis Leiderdorp, 's maandag;
van 19.30-20 30 uur.
Bezoekuren St. Elisabetb-Ziekenbuis:
Volwassenen: dagelijks van
14.00-14.45 en van 18.30-19.30 uur.
Klasse afd.: dagelijks van 11.15-
12.00 uur, van 14 00-14.45 uur en
van 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: dagelijks van
11.15-12.00 uur (alleen voor echtge
noot) en van 15.00-16.00 uur en van
18.30-19.30 uur
Kinderafdeling: dagelijks van
15.00-18.30 uur
afdeling C.C.U. (hartbewaking) da
gelijks van 14.00-14.30 uur en 19.00-
19.30 uur.
Intensieve verpleging: dagelijks
van 14.00-14.30 uur en van 19.00-
19.30 uur.
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten behalve kinde
ren) zijn de bezoekuren als volgt
Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30-
19.30 uur.
Avond bezoekuur afdeling Verlos
kunde 18 00-19 00 uur.
Praematurenafdeling dagelijks
van 14.30-14.45 uur en van 18.30-
18.45 uur.
Bezoek aan ernstige patiënten
wanneer voor ernstige patiënten
doorlopend bezoek wordt toege
staan kan de hoofdverpleegkundi
ge hiervoor speciale kaarten ver
strekken.
Bezoektijden Kinderkliniek:
Dagelijks: 15.00-15.45 uur en 18.30-
14.00 uur.
(alleen voor ouders van kinderen kan er
een afwijkende tijd afgesproken wor
den met de hoofdverpleegkundige).
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30
19.00 uur.
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30
uur; 13.30-14.15 uur en 18.30-19.30
uur; 3e klas: 13.30-14.15 uur en
18.30-19.30 uur. Kraamadeling
13.30-14.45 uur alleen voor echtge
noten 19-20 uur. Kinderafdeling
voor ouders 18.00-18.30 uur.
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van
vliegverkeer van en naar Schiphol
Kunnen dag en nacht worden ge
meld bij het informatiecentrum
Geluidshinder Schiphol (tel. 020-
175000).
FRED BASSET
Er komen aan deze ei
ongetwyfeld .Crémr
aux q Jitrr parfum-
zou helen' Vermen* 75
«uikcr met 3 eetlepel»
cacaopoeder 1 eetlepel
poederkoffie. 2 Iheele
pels vanillesuiker en 2
theelepels citroensap
Klop 6 eidooiers op ka
urhuirr.ifc, luchtige
massa, die tenslotte
traaf van een houten le
pel loopt Roer er heel
geleidelijk een halve li
bluf M
mengsel heel
dat de creme te dicht by
het kookpunt komt
Roer tijden» het afkoe
i een uurtje in de
Ikait
WINA BORN
\udc 1 lieuius
21 mei 1982
Honderd jaar geleden stond i
de krant:
Dat het bellen van den tram
hetgeen wel is waar geen
aangenaam gehoor is - niet
overbodig is. blijkt uit hetgeen
Zaterdag-avond omstreeks
halfzes gebeurde. De tram in
Leiden kwam aan van het Kort
Rapenburg, toen juist om den
hoek der Breestraat een rijtuig
aanreed, dat daardoor dade
lijk moest wijken en in zijn
draai een ladder omverwierp,
waarop een verver zijn werk
aan het uitoefenen was. Geluk
kig pakte deze nog gauw het ko
zijn en hield dit stevig vast tot
dat men den verschrikten schil
der nog gauw ter hulp kon snel
len en hem zoodoende weer op
zijn ladder helpen. Men moest
hem er echter afhalen, daar de
schrik hem geheel bevangen
had
Naar "The American Dairy
man" bericht, heeft Durand een
nieuwen toestel om koeien te
melken uitgevonden Het begin
sel er van is hetzelfde als van
alle vroegere werktuigjes van
dien aard luchtdrukking of be
ter gezegd het wegnemen van
de drukking der lucht. Du-
rand 's toestel heeft eene vaste
standplaats. De koeien moeten
er heen gebracht worden om
door middel der luchtpompen
van hare melk ontlast te wor
den. Eén enkel werktuig kan
met behulp van een tandrad ge
dreven worden, maar ook kun
nen verscheidene toestellen met
behulp eener rol alle te gelijk tn
werking gebracht worden De
eigenaar van hel octrooi der
uitvinding-Durand is lid van
de firma Fenny, Wordward
and Durand, 38 Murray Street,
New-York.
Vijftig jaar geleden
Naar de Poolsche bladen mel
den. if het tn de Russische stad
Kiew, tn verband met een sta
king van eenige duizenden ar
beiders uit de mtltfatre depots,
die rind* eenigen tyd geen loon
meer hadden ontvangen, tot
bloedige botsingen gekomen
met militairen. De arbeider» be
stormden een wapendepot
waar zij zich van (jetveren
voorzagen. Deze tegenstand
kon eerst worden gebroken na
de komst van tu>ee regimenten
versterking. Zestien stakings
leiders werden terstond gefusil
leerd en 600 arbeider» uerden
gearresteerd
