Veel waardering voor de Taviani's
GEP4CH1S2EK1E
Seth Gaaikema nu als
dichter bij Veronica
-c
AVRO 'ontmoet' Jaap van Zweden
Weinig geestdrift in Cannes voor Franse films, maar....
'ÜS9Hl
WOENSDAG 19 MEI 1982
Radio - tv - kunst
HILVERSUM (GPD) - „Een van
de meest opvallend aspecten van
de gedichten van Heine is, dat ze
tijdloos zijn. Men hoeft geen ach
tergronden van tijd en auteur te
weten om ze aan te voelen. Iets,
wat wel noodzkelijk is bij andere
'klassieken'. Ze zijn verrassend
direct, kort en modern. Het zijn
vaak gevoelsmomenten met een
pointe aan het eind, die de lyriek
heel laat. Gevoelens zijn tijd
loos".
Een stukje uit het naschrift dat
Seth Gaaikema vorige zomer
meegaf aan zijn boekwerkje
„Een dromerige dag in mei". Bij
Veronica zag men er wel brood
in toen cabaret-producer Han
Peekei het idee aandroeg voor
een kort televisieprogramma
met dezelfde titel.
In een lichtvoetig showtje laat
Gaaikema zijn publiek vanavond
kennis maken met het door hem
'hertaalde' werk van de dichter
Heinrich Heine. Gaaikema is van
jongsaf al bezeten van Heine. Bij
wijze van vrije-tijdsbesteding be
gon de cabaretier meer dan 500
gedichtjes om te werken in de
Nederlandse taal. Vorig jaar
mondde dat uit in het boekwerk-
Han Peekei daarover: „Er kan ge
rust gesteld worden dat dit sinds
zijn verrassende vertaling van de
musical My Fair Lady be
schouwt kan worden als de be
langrijkste prestatie van Seth.
Heine had de gave om hele grote
dingen heel direct en van dicht
bij te vertellen. In de vertaling
weet Seth Gaaikema dit precies
zo op een Nederlands publiek
over te brengen".
In het programma, dat een halfuur
duurt, maakt Gaaikema een toe
passelijk zijsprongetje door er
werk van de componist Robert
Schumann bij te betrekken.
Hiertoe wordt enkele malen
heen en weer geschakeld tussen
het Concertgebouw en het veel
knussere Rob van Reijn Theater.
In het Concertgebouw treedt de
befaamde bariton Tom Krause
op met begeleiding van onder
meer de pianist Irwin Gage.
In het Rob van Reijn Theater geeft
Gaaikema voor een klein publiek
zijn persoonlijke kleinkunstin-
terpretatie van Schumann en
Heine. Hij weet zich daarbij ge
steund door arrangementen van
Bob Zimmerman. In het begin
van het programma laat Gaaike
ma enkele teksten in het oor
spronkelijke Duits voordragen
door Jan Willem Hofstra, waarna
hij zelf onmiddellijk zijn 'hertaal
de' versie oplepelt.
Seth Gaaikema
Volgens een woordvoerder van
Veronica is dit programma een
typisch voorbeeld van „een ech
te Veronica-aanpak" geworden.
„Duidelijk wordt dat poëzie niet
elitair hoeft te zijn, niet alleen
zwaar op de hand, maar ook
geestig en lichtvoetig, niet oubol
lig, maar modern en echt van de
ze tijd" (Ned. 2, 22.30 uur).
1(1) Ein bisschen Frieden -
Een beetje vrede Nico
le
2(9) Baby makes her blue
jeans talk - Dr.Hook
3(6) Rosanna - Toto
4 2) I love rock 'n roll - Joan
Jell and The Black-
heats
5(3) Ebony and ivory - Paul
McCartney
6 8) Body language - Queen
7 (13) A little bit further
away - Kokomo
8 (11) Just an illusion - Ima
gination
9(5) View from a bridge -
Kim Wilde
10 4) Down under - Men at
Work
11 (16) Getaway - May wood
12 (18) Shirley - Shakin Ste
vens
13 (15) I specialize in love -
Sharon Brown
14 (25) Skandal im sperbezirk
- Spider Murphy Gang
15 (24) Can't take my eyes off
you - Boys Town Gang
16 (27) Girl crazy - Hot Choco
late
17 7) Why can't we live toge
ther - Mike Anthony
18 (29) Blue eyes - BZN
'9 (22) Best love - Rose Royce
20 (23) Ain't no pleasing you -
Chas and Dave
21 (12) Chariots of fire - Van-
gelis
22 (31) Broken dreams - Guys
'n Dolls
23 (10) The rhythm of the
jungle - The Quick
24 (30) Island of the lost souls -
Blond ie
25 (17) Jamaica - Doris D and
the Pins
26 (28) Puerto de Llansa-Jack
Jersey
27 (20) Indian habits - Babe
28 14) The lion sleeps tonight -
Tight Fit
29 (-) Sharazan - Al Bano and
Romina Power
30 (-) Really saying some
thing - Bananarama
31 (19) Blue eyes - Elton John
32 (26) Time - Stone
33 (-) Do you wanna wanna -
Dolly Dots
34 (-) Surrender - Jon Ander-
35 (21) Aurora - Nova
36 (34) Denk toch heel goed na
Zangeres Zonder
Naam
37 (33) My camera never lies -
Bucks Fizz
38 (-) Niet geschoten is altijd
mis - Nico Haak
39 A little tenderness -
Sheen a Easton
40 (32) Dons Day - Doe Maar
Stichting Ned. Top 40
CANNES (GPD) - Nederland mag dan wel met zijn cine
ma schitteren door afwezigheid, we zijn bepaald niet
het het enige land dat de boot naar de Azurenkust heeft
gemist. Veel opvallender is eigenlijk dat directeur-pro
grammering Gilles Jacob in Rusland, Spanje, Canada,
Australië, Japan en de Scandinavische landen evenmin
films heeft aangetroffen van voldoende kwaliteit om in
de Cannes-competitie te presenteren.
„We zouden moeten ophouden om ons programma te be
zien als een optelsom van nationale inzendingen", heeft
Jacob verklaard, en hij voegde eraan toe: „Het medium
film is bezig zich steeds sterker te internationaliseren en
dat komt ook in dit programma tot uiting". Hij doelde
daarmee op o.m. het feit dat drie Amerikaanse competi
tiefilms geregisseerd werden door resp. de Engelsman
Alan Parker, de Duitser Wim Wenders en de Franse
Griek Costa-Gravas terwijl de Pool Skolimowski voor
Engeland uitkomt, de Fransman Godard voor Zwitser
land en de Amerikaan Robert Kramer en de Italiaan Pe
ter del Monte voor Frankrijk.
Gilles Jacob wil gewoon de vrij
heid hebben om te draaien wat
hij toevallig de moeite waard
vindt. Er is maar één land waar
hij zich dient te beperken tot het
doen van suggesties, dat is zijn
eigen Frankrijk, waar men een
officiële selectiecommissie heeft
die zich van Jacobs wensen niets
hoeft aan te trekken. En üaar
moest maar eens een einde aan
ADVERTENTIE
De heer T. te V.:
071-131141
Leiden, Haorlemmerstroot 168,
Er zijn 30 Skala vestigingen. Bel voor uw
dichtstbijzijnde Skalo-winkel030-622 344
komen, vindt de festival-direc
teur, want hij is boos dat de com
missie zo eigenwijs is geweest
om de nieuwe beschikbare films
van Claude Chabrol en Eric Roh-
mer te negeren en drie films van
buitenstaanders af te vaardigen.
Nu weet ik niet of die films van
Chabrol en Rohmer inderdaad zo
fantastisch zijn als de verbijster
de Franse pers wil doen geloven,
maar in elk geval hebben die
twee meesters nog nooit eeen
film afgeleverd op het weinig
luisterrijke niveau van Invitation
au Voyage van Peter del Monte
en Douce Enquête sur la Violen
ce van Garard Guerin. Vooral die
Del monte-film is ergerlijk
slecht. Een in modieuze somber
heid gedrenkt drama over een
jongen die onder nachtelijke
slagregens een Odyssee aan
vangt in een auto, met op zijn im
perial de kist van een bas, waarin
het lijk van zijn punkige twee
lingzus, die na een erotische
stoeipartij met broerlief geëlek-
trocuteerd werd toen een sche
merlamp terechtkwam in het
met warme melk gevuld bad
waarin ze even lag te verpozen.
Grotere onzin hebben we in Can
nes nog nergens waargenomen.
NOS wil geld terug van KNVB
HILVERSUM (ANP) De NOS heeft via haar advocaten de KNVB ge
sommeerd 1,3 miljoen gulden terug te betalen van de som, die de om
roep voor de afgelopen termijn van drie jaar voor het uitzenden van
samenvattingen en flitsen van voetbalwedstrijden op de televisie heeft
moeten betalen. De NOS grondt déze vordering op het feit, dat men
door de reclamebepalingen aanmerkelijk minder wedstrijden heeft
kunnen uitzenden dan men had gewild. De omroep gaat van het stand
punt uit, dat de KNVB niet voldoende heeft meegewerkt aan het nako
men van de bepalingen in het contract.
ADVERTENTIE
JURKEN, 100% katoen o
blauw, rood, okergeel,
Diverse modellen.
25,-
BLOUSES, diverse modellen
effen en bedrukt.
10,-
ROKKEN, handbedrukte
lange rokken.
10,-
T-SHIRTS, met kralen
en pailletten
geborduurd.
6,95 yyr:
Scène uit "De nacht van San Lorenzo" van de gebroeders Taviani.
Interessanter was in elk geval Dou
ce Enquête sur la Violence, een
eveneens uit sociale kommer en
kwel opgetrokken drama, dat
centraal in de versnipperde han
deling Michel Lonsdale heeft
staan als een bouwmagnaat die
door terroristen van onduidelij
ke signatuur in gijzeling wordt
gehouden. Het ingenieus uitge
dokterde scenario geeft daar
naast aandacht aan de hypocriet
functionerende media, aan een
oud vrouwtje dat uit haar huisje
wordt gezet, aan een drugs-hoer
tje dat graag eens de zee had wil
len zien, een vreugdeloze ar
beidster in een wasserij en de ab
surde hobby's van de vermogen
de klasse. Maar hoe technisch-
slim die dwarsverbindingen ook
mogen zijn aangebracht, men is
er onvoldoende in geslaagd om
deze film thematisch coherent te
maken, maar de rol van Lonsdale
blijft je bij.
Toch jammer, zo'n Frans laagtebod
voor het hoofdprogramma. Als je
niet beter wist zou je bijna gaan
denken dat de Franse het filmen
verleerd zijn. Maar je hoeft
slechts op de Marché naar het
Franse aanbod te gaan kijken,
om meteen op hopen kwaliteit te
stuiten. Ik zag er o.m. Coup de
Torchon, de in Berlijn al gepre
senteerde nieuwe film van Ber-
trand Tavernier. Een magnifieke
pikzwarte dorpscomedie die zich
anno 1938 afspeelt in een negorij
in Frans West-Afrika. Naast o.m.
Isabelle Huppert, Stepahane Au-
dran, Guy Marchand en Eddie
Mitchel, speelt Philippe Noiret
de rol van een ogenschijnlijk
schlemiele politiecommissaris,
die in werkelijkheid een gesle
pen pervert blijkt, die zich bo
vendien ontpopt als een psycho-
patische moordenaar. De film
eindigt als alles behalve een co-
medie en feitelijk is Coup de Tor
chon een met vrolijkheid geca
moufleerde felle aanklacht tegen
Franse hebzucht en het gedrag
van de Fransen in hun eertijdse
kolonieën.
Een andere Franse film waarmee
respect werd afgedwongen,
draaide in de Semaine de la Criti
que en heet Mourir a Trente Ans.
Het is een documentaire van de
butant Romain Goupil, over de
groep vrienden met wie hij als ly-
ceist tijdens de revolte van '68
een agitatiegroep gevormd had.
Later zijn ze actief gebleven met
anti-fascistische demonstraties
en in verband met Vietnam, Cu
ba en Chili.
De films is niet de zoveelste nostal-
gieke terugblik op mei '68, maar
vooral een hommage aan Michel
Reconati, een jongen die destijds
de drijvende kracht geweest is
van dit politiek zo hevige vrien
denclubje. In 1978, toen alle idea
len lang en breed waren
verflenst, verdween Reconati
eensklaps spoorloos en filmer
Goupil stelde zich ten doel om
uit te vinden wat er met zijn ka
meraad was gebeurd. Pas twee
jaar later kwam hij erachter dat
Reconati in 1978 voor een trein
was gesprongen, een schokken
der illustratie van hoe het elan
van de jaren '60 in defaitisme is
omgeslagen had Mourir a Trente
Ans met kunnen leveren.
De meest geestdriftig ontvangen
competitie-film tot nu toe is De
Nacht van San Lorenzo, gemaakt
door Paolo en Vittorio Taviani,
die vijf jaar geleden de Gouden
Palm ontvingen voor Padre Pa
drone. Ze zijn als speelfilmers te
ruggekeerd tot het thema waar
mee ze als documentaristen in
1954 hun carrière begonnen zijn:
de gruwelijke daden die Duitsers
en Italiaanse fascisten gepleegd
hebben in het Toscaanse stadje
San Miniato, vlak voor het in
1944 bereikt werd door het Ame
rikaanse Vijfde Leger. Huizen
werden ondermijnd en de bevol
king werd in de plaatselijke ka
thedraal veiligheid beloofd, maar
daar echter slachtoffer gemaakt
van gruwelijke massamoord.
Een deel van de stedelingen had
de zaak al niet vertrouwd en was
op het laatst mogelijke moment
gedurende de nacht wegge
vlucht, in een poging de Ameri
kanen tegemoet te lopen. Deze
groep raakte verzeild in een bloe
dig man-tegen-man-gevecht tus
sen fascisten en partizanen, te
midden van onafzienbare koren
velden.
De Taviani's hebben als jongetjes
van resp. 13 en 15 jaar oud zelf
die dramatische gabcurtenissen
meegemaakt en niet alleen herin
nering overgehouden aan de gru
welijke feiten, maar ook aan de
roerende saamhorigheid onder
de gevluchte burgers, de mo
menten van dapperheid, van hu
mor ook, liefde en poëzie en het
euforische moment van de be
vrijding. Deze speelfilm hebben
ze niet willen presenteren als een
historische reconstructie, maar
juist als een tot legende uitge
groeide jeugdherinnering van
een vrouw die als zesjarig meisje
aan de zwerftocht had deelgeno-
De Nacht van San Lorenzo is een
soort volksopera geworden, bar
stensvol melodramatische mi
niatuurtjes over verscheurde ge
zinnen, broers die in het gevecht
tegenover elkaar kommen te
staan, een jonge boer die daags
na de bruiloft zqn zwangere echt
genote ziet sneuvelen en een zes
tigjarige man die het temidden
van de chaos beleven mag om
een nacht te delen met de vrouw
die zijn stille jeugdliefde geweest
was. De Nacht van San Lorenzo
is prachtig gemaakt en als melo
drama werkt de film perfect.
Ik geloof niet zo erg in de hier ge
opperde mogelijkheid dat het
verhaal bedoeld kan zijn als een
parabel over het hedendaagse
Italië. Als het wel zo zou zijn, be
tekent het dat de Taviani's hun
doel zijn voorbijgeschoten, want
de film werkt zo hevig op mid
denrif en traanklieren, dat het
verstand daarbij verdoofd raakt
en er weinig rationele conclusies
zijn te trekken. Nadenken kun je
niet meer als je wordt geconfron
teerd met beelden van de slacht
partij in San Ministo, begeleid
door een oorverdovend meer
stemmig mannenkoor. Met Nico
la Piovani hebben de cineasten
een componist aangetrokken die
als weinig anderen in staat is tot
het welluidend manipuleren van
sentimenten.
Dat de Taviani's het dit keer volle
dig over de emotionele boeg heb
ben gegooid, maakt de kans
groot dat De Nacht van Sani Lo
renzo het bij het publiek voor
treffelijk zal gaan doen. Maar het
maakt deze film tevens de min
dere van Padre Padrone, die
meer gelegenheid te baat nam
om ook de hersens aan te spre
ken.
PI ETER VAN LIEROP
Leioen, Breestraat 142-144, tel. 133511
Voetbal op tv
DEN HAAG (GPD) - Veel aan
dacht voor voetbal op tv de
komende dagen. Vanavond
kunnen liefhebbers zich
vanaf 19.55 uur voor de buis
nestelen om via België 2 de
rechtstreekse reportage te
volgen van de tweede wed
strijd van de UEFA Cup-fi
nale tussen Hamburg SV en
IFK Goteborg.
De NOS zal zaterdag (vanaf
15.55 uur) de finalewedstrijd
om de Engelse FA Cup tus
sen Tottenham Hotspur en
Queens Park Rangers
rechtsreeks uitzenden.
Van de vriendschappelijke in
terland tussen Engeland en
Nederland op dinsdag 25
mei aanstaande zal de NOS
alleen de tweede helft recht
streeks uitzenden. De eerste
helft zal worden samenge
vat. De uitzending op Neder
land 1 begint om 20.00 uur in
een extra Studio Sport-uit-
zendine.
Een dag later, woensdag 26
mei, zal de NOS wel in zijn
geheel de finale van de Euro
pa Cup 1 tussen Bayern
Munchen en Aston Villa uit
zenden. De uitzending op Ne
derland 1 begint om 20.00
uur. Degenen, die dit duel
woensdagavond niet kun
nen volgen, krijgen de vol
gende ochtend vanaf 10.23
uur nogmaals de kans wan
neer Duitsland 2 een herha
ling van deze wedstrijd op
het programma heeft staan.
Het tweede Belgische net zal
op donderdagavond 27 mei
tenslotte een rechtstreekse
reportage verzorgen van de
vriendschappelijke inter
land tussen Denemarken en
België. De aanvang van deze
wedstrijd is om 18.55 uur.
hilversum )gpd) - Wat betekent het
om op je eenentwintigste eerste
concertmeester te zijn van een
wereldvermaard orkest als het
Concertgebouworkest in Am
sterdam? Die vraag stelt de
AVRO centraal in een morgen
avond uit te zenden programma
over Jaap van Zweden, in het ka
der van de serie 'Ontmoetingen'.
Het tv-programma schetst boeiend
de persoon Jaap van Zweden:
zijn passie voor dure en snelle
auto's; zijn enthousiasme voor
disco en jazz; de liefde voor zijn
viool en zijn voorkeur voor ko
ken, maar blijft ernstig in gebre
ke als het gaat om beantwoor
ding van de kernvraag: wat voelt,
doet en denkt een concertmees
ter?
Herman Krebbers, de voorganger
van Jaap van Zweden, die zelf
ooit op 17-jarige leeftijd als con
certmeester de Arnhemse Or-
kestvereeniging werd binnenge
haald, zegt daarover: „Weinigen
weten wat de functie van een
concertmeester is. Hij is de rech
terhand, maar zit ter linkerzijde
van de dirigent. Vooral zijn uit
straling is belangrijk, hij moet de
orkestleden inspireren. Hij ver
vult ook een soort diplomaten
functie tussen de twee partijen:
de dirigent en het orkest. Het is
een kwestie van ervaring. Een
functie die je moet opbouwen en
waarin je elke dag moet leren".
Dan blijkt dat de mening van Jaap
van Zweden over zijn rol afwijkt
van zijn leermeester. De jonge
concertmeester vindt dat hij ook
een uitstekend solist moet zijn
om zijn zware taak goed te kun
nen volbrengen. Reageert Kreb
bers: „Het is natuurlijk mooi als
je dat er bij hebt, maar dat is iets
heel anders. De dirigent heeft het
uiteindelijk voor het zeggen".
Dit verschil in opvatting wordt in
de uitzending niet nader uitge
werkt. De kijker blijft ook in het
ongewisse over het functioneren
Jaap van Zweden, te zien en te
horen in 'Ontmoetingen' van de
AVRO -
van Jaap van Zweden in het or
kest Hoe denken bijvoorbeeld
de andere eerste concertmeester
Theo Olof en de orkestleden
daarover? Programmamaker
Jacqueline Crevoisier heeft wél
geprobeerd op die vragen een
antwoord te krijgen, maar is
daarin niet geslaagd Mede door
dat zij bij het Concertgebouwor
kest aanklopte op een moment
dat die danig overhoop lag met
de schrijvende pers. Pas op het
laatste moment kreeg de AVRO
toestemming enkele shots te ma
ken in het Concertgebouw tij
dens een concert onder leiding
van Michael Tilson Thomas.
Wat Jaap van Zweden zelf betreft,
informeert het programma veel
nu-cr over de opbouw van zijn
carrière en zijn hobby's en inte
resses, dan over zijn toekomst
verwachtingen. Jaap's muziekle
rares vertelt hoe leergierig en ei
genwijs hij wel was. Zijn vader,
die een belangrijke rol heeft ge
speeld en nog speelt in de camé
ra van de jonge violist, begeleidt
hem op de piano. En de visboer
op de hoek mag vertellen hoe
vaak Jaap van Zweden bij hem
een harinkje komt halen.
ADVERTENTIE
Herpes, het virus dat een geslachtsziekte
T veroorzaakt die ongeneeslijk is. Hoe je
het krijgt, hoe het eruit ziet, gesprekken
met slachtoffers. Verder: het feest dat
topscorer Kief! met de F-side vierde, de
aanslag op de paus, het leven van de
oorlogsreporters. Plus een interview met
Kate Jackson over haar film Making Love.
