vafli
Minder mogelijkheden
voor meer emigranten
Blik in de weekbladen
DTOURS
A M
L/n
ELSEVIERS
DE TIJD
sr»599:
'ïrrt.rrr^
WOENSDAG 19 MEI 1982
Laatst kocht ik niet zonder aarze
ling, aan de deur een tijdschrift
van de Verenigingskerk kocht
van een echt Japans meisje. Och
Here, dacht ik, helemaal uit Ja
pan, moet ik dan knorrig nee ver
kopen? Dat had ik toch beter wel
kunnen doen. Ds. J. J. Buskes, uit
Middelstum, schreef me name
lijk:
„Het schattige Japanse meisje deed
U de boot ingaan, zoals zoveel
mensen de boot ingaan door in
derdaad héél beschaafde, opoffe
rende, vriendelijke en in elk ge
val buitenlandse meisjes die met
hun blaadje evangelisatiewerk
verrichten.
Kennelijk, weet U niet de oor
sprong van deze geschriftjes.
In een gesprek dat we hier in de
buurt met zo'n groepje hadden
kwam het hoge woord er toch wel
uit: het is de heer Moon uit Korea,
u misschien wel bekend en an
ders heeft elke krant in zijn ar
chieven genoeg over dat heer om
U op de hoogte te stellen.
Het is een interessant verhaal, van
hersenspoeling, véél, véél geld,
munitiefabrieken enz. enz."
Goed onthouden dus: Verenigings
kerk is Moon, Moon is munitiefa
brieken, munitiefabrieken zijn
onchristelijk (hoewel?), enfin, u
moet zelf maar zien wat u doet
als er bij u zo'n bevallig Japans
meisje voor uw deur staat. Om
die gang van deur naar deur
weer eens aan den lijve te onder
gaan, heb ik vorige week gecol
lecteerd voor de gehandicapten
zorg. 'Correcteren' noemde Jan
na van drie en een half het, hoe
wel ik haar nog niet van zoveel
taalgevoeligheid verdenk dat ze
daarmee aan wilde geven dat je
via zo'n 'correctie' iets goed
maakt van de onvoldoende zorg
die 'de staat' aan onze gehandi
capten besteedt. Ik had drie stra
ten toegewezen gekregen van on
ze 'collecte-oudste', en voor alle
zekerheid een kaart waarop
stond dat ik gerechtigd was de
mensen geld uit de zak te klop
pen, en natuurlijk een echte col
lectebus met een loodje tegen mal
versaties en een gleuf voor het
kleine geld en een gaatje voor de
opgerolde bankbiljetten die (in
tegenstelling tot vorig jaar) dit
jaar niet in mijn bus geduwd
werden.
Net als vorig jaar heb ik mijn doch
tertjes op mijn vangtocht meege
nomen, om drie redenen:
1. Dan waren ze weer even de aeur
uit en had mijn vrouw een paar
uur rust.
2. Het leek me opvoedend, om ze via
het daadwerkelijk meecollecte-
ren ervan bewust te maken dat
niet alle kinderen even gezond
zijn als zij, en dat die gehandi
capte kinderen extra zorg nodig
hebben.
3. Ze vinden het best leuk en ook wel
een beetje spannend, vooral als
ze in een doodstil huis aanbellen
en er dan opeens een vaag zicht
bare herdershond met volle
kracht tegen het matglazen raam
in de buitendeur opspringt, stij-
gerend in zijn volle lengte en na
tuurlijk blaffend als een helle
hond...
Onze collecte-oudste heeft eens mee
gemaakt dat een mevrouw haar
vroeg of ze vanavond om 8 uur
nog een keer terug wilde komen,
„want ik weet niet hoeveel mijn
man van plan was te geven".
Sommige mensen schijnen echt te
denken dat je voor je brood loopt
te collecteren! Ik had vorig jaar
een huishoudster die mevrouw
nu niet wilde storen en vroeg of
ik later nog eens terug wilde ko
men, inplaats dat ze manmoedig
een gulden uit het huishoudpotje
of haar eigen portemonnee nam.
We stuitten dit keer wel op een
jongen van een jaar of vijftien
die verontschuldigend zei: „Mijn
moeder is niet thuis". Niets aan
te doen, riep ik blijmoedig, maar
Sara vroeg heel verbaasd:
„Waarom geeft-ie dan zelf niets?"
De meeste mensen reageren overi
gens heel vriendelijk, gaan met
een op zoek naar geld, laten des
noods hun dochter uit haar porte
monnee nog iets extra's pakken
als ze een handvol kleingeld nog
te weinig vinden, en een 'oud om
aatje' (zoals onze kinderen alle
vrouwen ouder dan hun ouders
noemen) kwam behalve met geld
ook met een koekje, merkte op dat
dat te groot was voor de collecte
bus, en vroeg zich af waar dat
dan wèl in paste? Janna wist het.
„De mensen zijn au fond bijzon
der aardig", om met de dichter te
spreken, maar één keer ben ik
toch een beetje pissig geworden.
Ik belde aan, Janna stond ve-
wachtingsvol met de collectebus
voor de deur, een 'oud omaatje'
deed open, „hebt u iets te missen
voor de gehandicapte kinderen?"
vroeg ik, omaatje keek misprij
zend naar Janna daar hou ik op
zichzelf ook al niet van, om u de
waarheid te zeggen), ging geld
halen, kwam terug en zei: „Span
d'r geen kind voor! Doe 't zelf!"
,Ik doe 't toch zelf!", zei ik kwaad.
Ja, ik laat me daar een beetje af
bekken omdat ik toevallig collec
tant ben! Ze stopte haar munt
stuk in de bus.
,Geen dank", heb ik gezegd.
m
Directeur J. L. Westerhof
De meeste mensen willen emigreren om hun kinde
ren betere vooruitzichten op werk en ontplooiing te
kunnen bieden. Daarnaast vormen immateriële za
ken als schone lucht, ruimte en natuurschoon ook
belangrijke motieven om naar een ander land te
verhuizen.
Vooral om deze redenen verlieten vorig jaar 6000 mensen min of
meer voorgoed ons land. Dat aantal was tweemaal zo groot als in
1978. De belangstelling voor emigratie verviervoudigde zelfs in
korte tijd. Maar liefst 50.000 mensen vroegen in 1981 informatie
aan bij de emigratiedienst van het ministerie van sociale zaken.
Directeur voor de emigratie J. L. Westhoff zegt, dat uit enquêtes is
gebleken dat 20 procent van het Nederlandse volk wel eens aan
emigreren denkt. „Bij zoveel interesse hebben de mensen maar
een kleine schok nodig om informatie op te vragen", zo ver
klaart hij de honger naar inlichtingen.
De Nederlandse Vereniging
van Ouders, Familieleden en
Vrienden van Emigranten
(OVE) organiseert ter gele
genheid van het 25-jarig be
staan op 17 juni in Amster
dam een congres met als the
ma „De veranderde emi
grant in een veranderende
samenleving". Een van de
sprekers is de directeur voor
de emigratie van het minis
terie van sociale zaken, J. L.
Westhoff. Verslaggever
Weert Schenk sprak met
hem over de groeiende be
langstelling voor emigratie
en de daarachter liggende
motieven.
- - - puil m
e sf* ~v ~f»
Beeld van een vertrekkende emigratiegolf in de jaren vijftig: nu gaat men niet
Een bericht in de krant over
een nieuwe gifvondst bij
voorbeeld doet de telefoon
van de emigratiedienst de he
le dag rinkelen. Maar ook een
satire van Koot en Bie op de
televisie, waarbij emigratie
naar Nieuw-Zeeland aan de
orde was, deed de belangstel
ling voor verhuizing naar dat
land meteen enorm opleven.
Oorlogsdreiging blijkt geen
overheersend motief voor
emigratie. De grimmige toe
stand in Polen heeft bij de
emigratiedienst niet doorge
werkt. Directeur Westhoff:
„Voor oorlog kan je niet weg
lopen, dat weten de mensen.
Dat zie je nu ook aan die Ca
nadese familie die vanwege
het oorlogsgevaar naar de
Falkland-eilanden emigreer
de".
In de loop der jaren zijn de mo
tieven voor emigratie sterk
veranderd. Vlak na de Twee
de Wereldoorlog wilden land
genoten om puur economi
sche redenen en vanwege
oorlogsfrustraties elders een
nieuw bestaan opbouwen.
Westhoff: „De mensen wil
den het goed krijgen. Later
kregen ze in de gaten dat dat
ook gebeurd zou zijn als ze
waren gebleven. Uit oogpunt
van materiële welstand is Ne
derland het gelukkigste pun
tje van de aardbol".
„Op dit moment gaan de men
sen dan ook niet meer naar
een ander land om rijk te
worden", aldus de directeur
voor emigratie. „Een materië
le verbetering op korte ter
mijn zit er voor hun in de
meeste gevallen zeker niet in,
eerder een verslechtering.
Dat weten ze, maar ze denken
daar gelukkig te kunnen wor
den".
Gelukkig
Westhoff vertelt van een emi
grant die hij in Nieuw-Zee
land ontmoette. „Die man
had in ons land een prima
baan. Je verwacht dus een
succes-story. Maar nee. Hij
vertelde dat hij rijschoolhou
der was geworden en veel
minder verdiende dan in Ne
derland. Maar ik ben hier wel
heel erg gelukkig geworden,
voegde hij er emotioneel aan
toe. Zo zie je maar".
De toenemende werkloosheid
in ons land heeft volgens
Westhoff weinig invloed op
het emigrantencijfer. Het me
rendeel der landverhuizers
had in Nederland werk. On
geveer 15 procent was werk
loos, waarvan de overgrote
meerderheid net van school
kwam. Vorig jaar vertrokken
ongeveer 600 jongeren met
het diploma net op zak alleen
naar een ander land.
De meeste emigranten zijn iets
ouder dan de schoolverlater.
De gemiddelde leeftijd ligt
tussen de 20 en 30 jaar.
Meestal betreft het kleine ge
zinnen. Om het profiel verder
te vervolmaken: de emigrant
heeft een lagere of middelba
re beroepsopleiding. West
hoff concludeert. „De Neder
landse emigrant is geen
doetje, maar ook geen super
mens. Hij is een gemiddelde
Nederlander".
Australië, Canada en in minde
re mate de Verenigde Staten
en Brazilië trekken de meeste
emigranten. De meesten blij
ken een beeld van het be-
stemmingsland te hebben
dat zonniger is dan de
werkelijkheid. De emigratie
dienst ziet het als haar taak
goede voorlichting te geven
om teleurstellingen te voor
komen.
Directeur voor de emigratie
Westhoff: „Er is een categorie
mensen die in het nieuwe
land voor zichzelf wil begin
nen. Dan denken ze dat
Nieuw-zeeland bijvoorbeeld
minder formele eisen stelt,
minder bureaucratie kent.
Dat is dus een vergissing".
Verantwoord
De emigratiedienst wil in emi
gratie geinteresseerde Neder
landers helpen een verant
woorde beslissing te nemen.
In gesprekken proberen de
ambtenaren te doorgronden
waarom de mensen weg wil
len, teneinde eventueel te
kunnen verhinderen dat ze
hun ongeluk tegemoet gaan.
Westhoff: „Als van sommige
mensen het huwelijk op te
klippen dreigt te lopen, ko
men ze vaak bij ons. Dan wil
len ze in een ander land op
nieuw beginnen. Ze beseffen
niet dat ze hun problemen
meenemen. Anderen kanke
ren op Nederland: het is
dichtbevolkt, smerig en vol
hondepoep. In Nederland
hebben ze dan niet in de ga
ten wat dit land hun biedt.
We willen voorkomen dat
emigranten in Australië tot
de ontdekking komen dat de
Amsterdamse grachten, on
danks alle auto's langs de
kant, erg mooi zijn".
Directeur Westhoff benadrukt
dat het beleid van de regering
erop is gericht om voor geïn
teresseerde mensen de emi
gratiemogelijkheden zicht
baar te maken. Zijn dienst
maakt geen propaganda. Hij
erkent evenwel het plezierige
positieve effect van emigratie
op de werkgelegenheid in
Nederland. Er komt immers
een arbeidsplaats vrij of er is
een uitkeringstrekker min
der.
Wanneer de beslissing eenmaal
is genomen helpt de emigra
tiedienst met het zoeken van
werk m het nieuwe land Een
baan in het land van bestem
ming is min of meer een voor
waarde. Sommige landen ei
sen zelfs dat de immigrant
werk heeft. De Nederlandse
overheid steunt de emigrant
dikwijls ook financieel om
zijn verhuizing te kunnen be
kostigen.
Weinig spijt
Het aantal spijtoptanten is ge
ring. meldt Westhoff. Een vo
rig jaar afgerond onderzoek
van de Rotterdamse Eras-
mus-universiteit leerde dat
over een penode van tien jaar
30 procent van de emigranten
naar Nederland terugkeerde.
Daarvan was slechts acht
procent echt spijtemigrant
De rest zocht het lage land
weer op om uiteenlopende
redenen, zoals pensionering
of de opvolging van een
overleden vader in een be
drijf, of omdat men toch niet
van plan was voorgoed weg
te blijven. De meesten waren
wel erg blij met de opgedane
ervaring.
„Ik vind acht procent erg wei
nig". reageert Westhoff. „Het
percentage kan, vrees ik. niet
kleiner worden. Je hoort
vaak van die mensen dat ze
niet goed naar de voorlich
ting hebben geluisterd. Ze
wilden het beeld dat ze van
de emigratie hadden met la
ten verstoren".
De emigratiedienst ziet dit pro
bleem dus niet als nijpend.
Westhoff zit momenteel veel
meer in zijn maag met een
mededeling van twee van de
voornaamste emigrantenlan-
den. Australië en Canada
hebben onlangs laten weten
minder mensen te willen op
nemen in verband met de
stijgende werkloosheid. Dat
gebeurt juist op het moment
dat de belangstelling voor
emigratie zo overweldigend
toeneemt.
Westhoff „We tasten de wereld
af naar nieuwe mogelijkhe
den. Maar we kunnen de
mensen niet overal heen stu
ren. Zuid-Afnka en de Oost
bloklanden vallen vanwege
hun regimes meteen al af. Ar
gentinië zou eventueel kun
nen, maar daarvoor is geen
belangstelling. Misschien dat
Afrika en Arabié iets kunnen
bieden. Vermoedelijk echter
alleen voor vakbekwame he
den. Die worden dan nog
druppelsgewijs toegelaten.
Nee, het wordt echt moei
lijk".
VRIJ NEDERLAND
Joop van Tijn en Max van Weezei
reconstrueren het laatste kabi
netsberaad: de woede van Van
Agt over de houding van CRM-
minister Gardeniers, die tijdens
het beraad uit de school klapte
en zo de sociaal-democraten op
het spoor bracht van de strategie
van het CDA na de breuk. Hun
eindconclusie is dezelfde als na
de verkiezingen van vorig jaar.
De "Staphorstervariant" lokt
(CDA en WD in het kabinet ge
steund door klein rechts).
Jeroen Terlingen bericht over de
gang van zaken bij het chemi
sche bedrijf Cyanamid, waar de
werkomstandigheden een regel
rechte bedreiging vormen voor
de gezondheid van de werkne
mers, maar waar de directie se
dert jaren de deksel op de beer
put houdt"
Jan Stoof schrijft over de ambities
van de Amerikaan Walter Mon-
dale, ex-vice-president van de
VS onder Carter maar nu zelf in
de race voor het hoogste ambt.
Tijdens Kissingers' lezing in Den
Haag liet hij zich maar vast naast
koningin Beatrix fotograferen,
dat schijnt in het thuisland in
druk te maken.
Rinus Ferdinandusse bespreekt
een "bittere biografie" over de
"vader van het jaar Bing Cros
by". De twee biografen breken
zijn imago van aardigheid en
keurigheid met verhalen over
zijn ijdelheid, zijn eogoisme, zijn
drankzucht en zijn "veroverin
gen". Voorts in dit boekennum
mer een gesprek met Heinrich
Böll en besprekingen van de
nieuwste boeken van onder meer
prof. Dessaur ("De droom in de
rede" het mensbeeld in de so
ciale wetenschappen) en Paul de
Wispelaere ("Mijn huis is ner
gens meer").
Verder in EM: Scheiding; de fisca
le addertjes onder het gras die
daarbij komen kijken. Film: Een
gesprek met Alan Parker, de ma
ker van Shoot the Moon.
Nederland is het zat. Dat zegt EM
in haar omslagartikel van deze
week. Ferry Hoogendijk legt uit
hoe zat Nederland het wel niet is
en waarom. Het politieke gekis
sebis is de Nederlanders tot de
lippen gestegen. Boosdoeners in
deze kabinetscrisis zijn duidelijk
Terlouw en Den Uyl, vindt Hoo
gendijk. De economie is dood
ziek en die ziekte kan niet met
een banenplan worden genezen,
vindt hij. "Wat we nodig hebben
is een kabinet waarin de duide
lijk voorop staat. Redelijk alter
natief minister van economische
zaken, Terlouw, is gewogen en te
licht bevonden, aldus Hoogen
dijk. Het is dan ook zaak, dat
D'66 de weg vrij moet houden
voor een regeringssamenwer
king CDA-WD-D'66. Willen de
Democraten dat niet, geen ramp.
Want Hoogendijk verwacht dat
CDA en WD na de Kamerver
kiezingen toch over een ruime
meerderheid in het parlement
zullen beschikken.
In EM ook een interview met de
rector van het Rynlands Lyceum
in Wassenaar, Wim Verweij. Een
rector als een bedrijfsleider, deze
Verweij, vindt EM. Volgens dit
artikel is het Wassenaarse Ryn
lands een nette school, de leerlin
gen zijn er gezeglijk en behoor
lijk intelligent. Helaas, zegt EM
wordt ook hier wel eens geschol
den, vernield en gestolen. Maar
Marcel van Dam praat in HP na
over de kabinetscrisis en de oor
zaken. "Geen van de drie partij
en heeft een concept voor de toe-
ADVERTENTIE
Fietsen met hotel
accommodatie.
Hotels met fiets-
accommodatie.
komst. Nog nooit heeft in het ka
binet ook maar één politieke dis
cussie plaatsgevonden. Van Agt
heeft denk ik een traumatische
ervaring met het weggaan van
Andriessen. Onder het vorige ka
binet is het gierend uit de hand
gelopen. Hij heeft, denk ik, ge
dacht, dat moet niet nog een keer
gebeuren ik zal daarvoor zor
gen, koste wat kost. Maar de con
ceptie van hoe dat moet gebeu
ren heeft ook hij niet."
Onder de titel "De jonge Turken
van de vakbeweging" (naar een
machtsgreep in Turkije) be
schrijven Frank van Empel en
Rob Heukels de generatiewisse
ling bij de Industriebond FNV.
Hervormingen aan de basis; de
machtsstrijd tussen de "hemel
bestormers" en de koelere "ap
paratsjiks" ofwel de strijd om het
voorzitterschap tussen Johan
Stekelenburg en respectievelijk
Dick Visser vormen de ingre
diënten van dit omslagverhaal.
Lieve Joris ging in Turkije uit op
onderzoek en verhaalt van de
"koude vrede" tussen Egypte en
Israël. "Het gewapende conflict
is opgelost, maar het morele con
flict blijft. We moeten niet verge
ten dat Egypte al die oorlogen
heeft gevochten voor de Palestij-
nen".
Dick Hartog en Jan Kuitenbrou
wer doken voor HP in de doofpot
van het ministerie van milieuhy
giene en duikelden, evenals ove
rigens de Vara, een geheim ge-
houden rapport op dat "geen
spaan heel laat van het over
heidsbeleid". waar het gaat om
het probleem van chemisch af
val.
William Rothuizen sprak met "Ne
derlands meest polemische ar
chitect", voormalig HP-journa-
list Rem Koolhaas. "De vraag
naar mooi of lelijk vind ik eigen
lijk nauwelijks te beantwoorden.
De Tijd heeft onmiddellijk na de
kabinetscrisis een enquête ge
houden om de mening van het
publiek te peilen over het ont
staan van de crisis, de mogelijke
oplossingen en de politieke toe
komst. Elders in deze krant meer
over dit onderzoek.
Ook geeft de Tijd een portret van
de omstreden Utrechtse anesthe
sist professor Smalhout. een
man die geen blad voor de mond
neemt wanneer het om misstan
den in de medische wereld gaat.
Bij zijn collega's is Smalhout al
lerminst geliefd. Zijn kritische
instelling heeft hem heel wat vij
anden bezorgd. Een oproerkraai
er vindt Smalhout zich zelf niet.
'Van nature ben ik overmatig be
scheiden. Maar er kunnen zich
omstandigheden voordoen,
waarin het je te veel wordt'. Zo
als in 1972 toen de professor stel
de dat jaarlijks minstens 20Q
mensen overlijden als gevolg van
fouten van anesthesisten. Het le
verde hem vuurspuwende reac
ties op van collega's. In de medi
sche wereld wordt hij be
schouwd als een 'outcast' 'Na
tuurlijk is dat afschuwelijk. On
voorstelbaar. De vergaderingen
waarbij men nog net niet met rot
te tomaten gooide'.
Verder in het weekblad een inter
view met Ina Brouwer, lid van de
CPN-fractie in de Tweede Ka
mer. Een vrouw 'die het i
gezicht van de CPN uitdraagt'.
Over de minder dogmatische
koers van de communisten: 'we
zetten geen fundamentele zaken
overboord, we wijzen alleen ver
starde leerstellingen af.
Een analyse van de binnenland
se politiek van de Egyptische
president Moebarak en een ver
slag van het internatnnale Vre
descongres der Wereldgodsdien
sten in Moskou. Het IKV had
vooraf toestemming gevraagd en
verkregen te mogen spreken op
dit congres. Eenmaal ter plekke
werd de toestemming ingetrok
ken. Gevolg: paniek, een boze
Wim Bartels van het IKV en ver
bazing bij veel congresgangers
('IKV, wat is dat eigenlijk').
ADVERTENTIE
WIE KAN
inMEI/JUNI
op VAKANTIE?
Wij hebben hwr «n dui nog
LEGE VLIEGTUIG
STOELEN
Dm* om
MET ZIJN TWEEEN
15-DAGEN
naar SPANJE
GOED APPARTEMENT
Mat» «rotan? Mot—n ballonI
LANGEGRACHT 3
