Onbegonnen Werk
"l-mei viering niet
iets vooroorlogs
actief in I
vrije tijd
Leids
?ge moet
zoete droc
mi blijven
Aandacht
voor rol
vrouwen
in verzet
In teken van strijd El Salvador
Verbouwing bibliotheek
Lelden
VRIJDAG 30 APRIL 1982
Leidse kroniek
door Ruud Paauw
Op de maandag in de Stadsge
hoorzaal gehouden Onderne
mersdag zou aanvankelijk de
staatssecretaris van sociale
zaken, mevrouw Dales
(PvdA), een inleiding hou
den. Op een vrij laat tijdstip
liet de bewindsvrouwe het af
weten omdat zij andere be
zigheden had.
Voor de organisatie van een
evenement als de Onderne
mersdag is dat heel onplezie
rig, want je moet ijlings op
weg naar een vervanger die
vrijwel zeker minder aanzien
heeft.
Maar goed, zulke dingen kun
nengebeuren. Het is niet de
eerste keer en het zal zeker
niet de laatste keer zijn ge
weest.
Wat zegt echter de Leidse wet
houder voor economische
aangelegenheden, mevrouw
Fase, volgens de krant van
zaterdag.'
"Dales heeft ons laten barsten".
Ach, hoe elegant.
Stel nu eens dat in plaats van
de socialiste Dales de oud
staatssecretaris mevrouw
Smit-Kroes (VVD), een club
genote van mevrouw Fase.
was uitgenodigd en op het
laatste moment had gemeld
dat ze was verhinderd. Zou
mevrouw Fase zich dan ook
op een dergelijke manier heb
ben uitgedrukt?
Ik wil wedden met een hap
zuurkool tegen een hap suiker
van niet.
Dan zou de betrokkene in de
ogen van mevrouw Fase on
getwijfeld "wegens drukke
werkzaamheden in het lands
belang" hebben afgezegd.
Goede manieren, beheerst taal
gebruik, de ethiek van het
hockeyveld - de VVD heeft er
altijd zo reclame voor gelo
pen.
Maar ja, het schijnt op de hoc
keyvelden tegenwoordig ook
niet meer pluis te zijn.
Nog even en de liberalen knette
ren alsof hun wieg op de
Pódsheuvel heeft gestaan.
Omroeper
De verkiezingstijd breekt lang
zamerhand weer aan, het
geen inhoudt dat de kooplie
den in verwachtingen met zin
en onzin onze aandacht zul
len vragen.
Het nieuwe PvdA-raadslid
Roes is alvast maar begon
nen. Namens zijn fractie
vraagt hij in een brief de ge
meente Leiden het initiatief
te nemen om te komen tol een
lokale omroep voor Leiden en
omstreken. Behalve radio-uit-
zendingen wil hij ook een
paar uur per week tv. Hij de
tailleert zijn voorstel verder
en geeft ook aan wie er zich
wel en wie er zich liever niet
mee moet bemoeien.
Het stuk heeft de toonzetting
van iets nieuws en fris. En het
is uiteraard iets leuks voor de
mensen in deez' sombere tij
den.
Maar is het echt iets nieuws?
mondend in een motie die ik
hier niet integraal zal produ
ceren omdat zij de lezer
ademhalingsmoeilijkheden
zou geven. De motie, aange
nomen door de raad en over
genomen door B. en W. i met al
die PvdA-ers) luidt in het
kort"De Raad....verzoekt het
College door sturend en ini
tiërend op te treden....de even
tuele realisering van de Re
gionale Omroep Leiden mo
gelijk te maken"
Nu kun je zeggenRoes is nog
maar pas bezig, weet hij veel.
Ja. maar hij heeft zijn brief
namens de fractie geschreven
en daarin zitten voldoende
veteranen om beter te weten.
Vragen om dingen waarom al
gevraagd is. Nuttelozer kan
het niet.
Het is 1-0 voor Walenkamp. Te
hopen voor hem is dat zijn ei-
dat hij toch niet meer terug
keert in de raad. Zijn partij
voorzitter, Van der Heijden,
sprak hem een paar dagen la
ter netjes maar beslist tegen.
De politieke realisten weten
immers dat je nu naar buiten
nog alle opties moet openhou
den.
Een links college - een jaar of
wat geleden hebben we het ge
had en het was géén succes,
want klein links deed niet an
ders dan proberen onder die
zware slagschaduw van de
PvdA uit te komen. Hun goed
recht, maar het betekende wel
moeizaam voortwroeten. Met
zo n PSP weet je het ook
nooit. Is dat nou een politieke
partij of een actiegroep? Dan
weer zaten ze in het pact en
dan weer beschouwden ze
zich er buiten.
De fractievoorzitter van het
CDA, Joop Walenkamp, is er
nogal verbolgen over. "Ik heb
wel eens de vrees geuit dat het
collectieve geheugen van de
raad nog geen drie jaar zou
beslaan, maar soms zou je
zeggen dat het nog geen half
jaar is
Ik ben het niet vaak eens met
Walenkamp, maar in dit ge
val, inderdaad, hier hebben
we weer een mooi voorbeeld
van oude wijn die vlotjes in
een nieuwe zak is gekieperd.
Bij de begrotingsbehandelin
gen van november 1981 heeft
Walenkamp zelf een heel ver
haal gehouden over een Re
gionale Omroep Leiden, uit-
gen fractieleden er in de ko
mende weken blijk van geven
een béter geheugen te bezit
ten. Want er is niets ellendi
ger dan straks met je eigen
wapen te worden afgedroogd.
Links college
In verkiezingstijd komt stee
vast de discussie weer op
gang over een links college
van B en W. De PvdA samen
met D'66 en de linkse splin
ters aan de macht in Leiden.
De Leidse D'66-er Hans Glau-
bitz riep onlangs op een fo
rumbijeenkomst dat zo'n col
lege een "luchtkasteel" is -
klare taal van iemand die
zich dat kan permitteren om-
Afgezien daarvan: zo lang een
stad als Leiden zoveel niet-
linkse stemmers telt lijkt het
mij niet goed die maar hele
maal uit het dagelijks be
stuur van de gemeente te we-
Leiden is Rotterdam niet.
Nee, dat college van links moet
onder de huidige omstandig
heden zoiets als een ideaal,
een droom blijven. Mooi om
op gezette tijden over te de
batteren en te filosoferen.
Goed voor getheoretiseer in
sommige partijbladen. Meer
niet.
In het daglicht van de
werkelijkheid vallen sommi
ge dromen nu eenmaal bitter
Het onthullen van naambordjes is meestal een onschuldige bezigheid, waar niemand enige schade
bij oploopt. Maar vorige week bij de onthulling van het z.g. Van Dam-Eenheidplein (een stuntje om bij
de minister een wit voetje te halen) in Koppelstein ging het bijna mis. Een kleuter dreigde de wegge
trokken plaat op haar hoofdje te krijgen. Burgemeester Goekoop en wethouder Waal ontgin? het
blijkbaar, maar aannemer Du Prie redde de zaak met een koene sprong. (Foto Holvast)
Oorlog
De meimaand komt er weer
aan en dat betekent dat de
tweede wereldoorlog op tal
van manieren weer in de her
innering wordt geroepen. In
Leiden zal er een tentoonstel
ling worden gehouden over
met name "de vrouw in het
verzet" en er zullen oorlogs-
verzetkruisen worden uitge
reikt aan oud-verzetsstrij
ders.
De tweede wereldoorlog is nog
verre van dood. Kijk maar
naar het aantal publicaties
dat er over verschijnt. (Smar
telijk missen we overigens een
gedegen werk over Leiden in
oorlogstijd
Iedere generatie schrijft vitale
delen van de historie min of
meer opnieuw, met hdar ken
nis, maatstaven, opvattingen
en cultuur-patroon. Vandaar
dat er nog steeds studies het
licht zien over bijv. de tach
tigjarige oorlog en de Franse
revolutie.
De Britse historicus Taylor (een
verguisd en bewonderd man)
heeft dat proces heel puntig
onder woorden gebracht:
"Het verleden leert ons wei
nig over het heden, maar het
heden leert ons wel veel over
hoe het in het verleden kan
zijn toegegaan".
Het betekent niet dat alles wat
nu opborrelt aan inzichten
over het jongste verleden ook
goed is. Nog recentelijk hoor
de ik in Leiden iemand
(wiens integriteit ik overi
gens geen moment in twijfel
trek) in de loop van een be
toog zeggen dat we niet uit
het oog moeten verliezen dat
het merendeel van de Duit
sers hier tijdens de oorlog ook
maar gedwongen verkeerde.
Dat maakt het beeld onnodig
troebel. Nog daargelaten of je
met "ook maar gestuurde jon
gens" driekwart van Europa
in je greep kunt krijgen, ge
loof ik dat je met de geschie
denis zo een doodlopende weg
inslaat.
Waar gaat het nu eigenlijk om?
Dat de Duitsers hier in 1940 on
gevraagd de grens overkwa
men, de democratie ver
moordden en een systeem
hanteerden dat duizenden en
nog eens duizenden Neder
landers de dood injoeg. Niet
terzake doet of de ene Duitser
zich in dit opzicht ijveriger
gedroeg dan de andere of hij
"gestuurd" werd of niet.
Van Duitse zijde is in de loop
der jaren ook wel getracht ze
kere nuanceringen aan te
brengen. De Wehrmacht (het
officiële Duitse legerhad
zich toch wel correct gedra
gen: de zwijnen zaten alle
maal bij de SS, de SD, de Ge
stapo.
Niks daarvan. Het was alle
maal gajes, tuig en gespuis,
wat voor pak of speldje ze ook
droegen. De één bereidde het
werk van de ander voor.
Nuanceringen aanbrengen is
soms een schadelijke bezig
heid.
LEIDEN - De tentoonstel
ling "Vrouwen en verzet"
(in de Tweede Wereldoor
log) wordt vanavond om
acht uur geopend door de
bekende verzetsstrijdster
Glastra van Loon.
Zu maakte deel uit van de zogo
naamde ''pilotenlijn' die- ervoor
zorgde dat gestrande piloten van
de Geallieerden terug konden
vluchten naar Engeland of Ame
rika. De schrijfster Ida de Vos
die tijdens dc oorlog ondergedo
ken was. houdt een voordracht.
Het Leidse vijf mei comité was
vanmorgen nog druk in dc weer
in de Burchtzaal. schuin tegen
over de bibliotheek, om de ten
toonstelling op tijd klaar te heb
ben. Het belooft een indrukwek
kende tentoonstelling te worden
die het vijf mei comité juist ook
voor dc jongeren heeft bedoeld
die de oorlog niet hebben meege
maakt.
Beeldjes, (dag )boeken en tekenin
gen. indrukwekkende foto's en
films proberen een beeld te ge
ven van de verzetsstrijd van
vrouwen. Dc rol van vrouwen in
het verzet is al de jaren na de oor
log onderbelicht gebleven,
meent het vijf mei comité. Comi
té-voorzitter Jan van der Blom
noemt de tentoonstelling daar
om uniek. "Nooit eerder is een
tentoonstelling aan het vrouwen
verzet gewijd".
Het comité vindt de tentoonstel
ling tevens uniek omdat niet al
leen van Nederlands materiaal
gebruik is gemaakt maar ook van
materiaal uit België. Frankrijk.
Joegoslavië en Rusland. Deze
landen verlenen tevens hun me
dewerking aan andere activitei
ten ter gelegenheid van de vie
ring van de vijfde mei in Leiden.
"We willen laten zien dat de
vrouwen of ze nu in het westen
of in het oosten leefden in de oor
log allemaal eensgezind waren in
de strijd tegen het fascisme",
vertelt comité-lid Abcouwer.
De tentoonstelling is tot en met ne
gen mei elke dag toegankelijk.
De landen die eraan meewerken,
hebben elk een dag toegewezen
gekregen waarop zij de nadruk
leggen op de verzetsstrijd in hun
land. Zij verkopen op zo'n dag
Karei Hakkert, de artistieke man van het vijf mei-comité, was vandaag
nog druk bezig aan de tentoonstelling van het Vrouwenverzel in de
Burchtzaal aan de Burgsteeg. In zijn land houdt hij een vrouwelijke par
tizaan uit Kozara, een centrum van verzet in Bosme, Joegoslavië.
nationale produkten of laten iets
zien van de cultuur in hun land,
bijvoorbeeld door volksdans.
Dat gebeurt op het Stadhuis
plein.
Morgen. 1 mei. presenteert Rus
land zich op het Stadhuisplein,
maandag 3 mei is de dag van Bel
gië. woensdag 5 mei uiteraard
van Nederland. 6 mei van Joego
slavië en 8 mei is de (nationale
bevrijdings-)dag van Frankrijk.
Een tiental kleine kermisattrac
ties op de Vismarkt begeleiden
het een en ander.
Het hoogtepunt van de vijf mei vie
ring is uiteraard geconcentreerd
op volgende week woensdag
Vooral een forum met verzets-
vrouwen uit dc verschillende
landen (woensdag van vier tot
zes uur in de Stadsgehoorzaal)
valt op. Het publiek kan zich met
behulp van tolken in de discus
sie over 'vrouwen en verzet'
mengen.
Burgemeester Goekoop reikt op 5
mei 's morgens om half elf ver-
zetskruisen uit. in de Burgerzaal
van het stadhuis. Een half uur
eerder wordt op het Stadhuis
plein de vlag gehesen, onder de
klanken van de Leidse politieka-
pel. 's Middags van twaalf tot een
uur wordt op het plein het
Zweedse wittebrood uitgedeeld.
's Avonds van zeven uur tot hall
negen wordt de vijfde mei ge
vierd met een wielerwedstrijd
voor vrouwen op de Jan Van
Houtkade. Witte Singel en Zoe-
terwoudsesingel. Onder andere
de veelvoudig kampioene Keetie
Hage fietst mee. 's Middags van
twee tot vier uur treden dc- Leid
se popgroepen Habit. El Zache-
zier en Munk op in de Burcht ter
wijl tegelijkertijd zes majoretten-
groepen hun beste beentje voor
zetten op het Stadhuisplein Dc
Randstadspelers begeleiden 's
avonds vanaf acht tot elf uur het
feest in de Stadsgehoorzaal.
LEIDEN - De viering van de Dag van de Arbeid staat morgen in het teken van de
solidariteit met het volk van El Salvador. Voor de derde maal is de viering georgani
seerd door de vijf politieke partijen PvdA, CPN, PSP. PPR en 1KB en de FNV.
LEIDEN - De openbare bibliotheek in de Merenwijk (Rosmolen) is bezig
de de ruimten opnieuw in de richten. Er komt een aparte afdeling voor
volwassenen met de pcuterhock op de begane grond en op de eerste
etage een afdeling voor de jeugd tot veertien jaar.
De verbouwing zal omstreeks half mei gereed zijn
Het organiserend comité komt al
sinds januari met de regelmaat
van de klok in vergadering bij
een. Waren er soms moeilijkhe
den bij het smeden van de linkse
eenheid?
Willem Postma (PSP): "Er waren
onderling betrekkelijk weinig
moeilijke discussies. Wel is er
pittig gepraat over het thema van
de viering. Maar de meeste tijd is
domweg aan organisatorische
dingen besteed".
"Toen bleek dat de Stadsgehoor
zaal op 1 mei al bezet was, schrok
ik me wezenloos. Ik loop al een
tijdje mee in Leiden en realiseer
de me dat er niet zo gauw zo'n
ruimte te vinden is".
De organisatie moest uitwijken
naar de Ton Menkenhal en
achteraf is men daar niet zo on
gelukkig mee. "De Stadsgehoor
zaal is wel mooi en centraal,
maar ik denk niet dat je er - op
een leuke manier - bijvoorbeeld
zo'n 1300 mensen kunt verwer
ken. Vorig jaar ging het allemaal
net. Toen waren er 900 betalende
bezoekers".
Claudia Regoor (PvdA) verklaart
dat er ook veel tijd is gestoken in
de financiële kant van de viering.
De toegangsprijs is dit jaar zes
gulden vijftig, twee gulden meer
dan vorig jaar "Financieel is het
een stuk moeilijker geworden,
zeg maar gerust zeer moeilijk".
De reden van de geldproblemen
zijn vooral gelegen in het feit dat
er voortaan ook belasting be
taald moet worden voor de ar
tiesten, die de middag en avond
opluisteren, terwijl het uitzicht
op subsidie van de gemeente ge
ring is.
Subsidie
Vorig jaar dekte de gemeente het
tekort van uiteindelijk 240 gul
den door een subsidie uit het
potje 'initiatieven uit de burge
rij'. Daarbij gaven B en W te ken
nen, dat de subsidie maar één
keer zou worden uitgekeerd.
"We moeten het geld nog steeds
krijgen", aldus Postma "De ge
meente steekt altijd flink wat
geld in de viering van Koningin
nedag. Wij zouden al geweldig
geholpen zijn met duizend of
vijftienhonderd gulden".
Nostalgie
Het comité verwerpt de suggestie
als zou een 1-mei viering iets van
vroeger zijn en de huidige be
langstelling een vorm van nostal
gie. Regoor: "Het is niet alleen
iets van voor de oorlog. Het heeft
een eigentijds karakter, ook al
omdat er veel actiegroepen bij
betrokken zijn. Het is geen her
denking van vroegere strijd. Het
is méér dan dat".
De viering is volgens de organisa
toren ook meer dan een feestje.
De avond is informatief en kan
gevolgen hebben voor nieuwe
initiatieven. De viering zou bo
vendien voor verschillende actie
groepen een stimulans beteke-
Postma wijst op het belang van een
gezamenlijke viering. "Drie of
vier verschillende viering van de
partijen afzonderlijk had een ze
kere mate van belachelijkheid.
De linkse partijen moeten toch
op z'n minst op 1 mei samen kun
nen optrekken". De samenwer
king in het comité zou ook tot ge
volg hebben dat de partijen en
individuele leden van die partij
en elkaar beter weten te vinden.
Ouderen
Ondanks de linkse eenheid is er op
1 mei enige verscheidenheid te
bespeuren: De PvdA heeft 's
morgens een bijeenkomst geor
ganiseerd speciaal voor de oude
re partijleden. De oude socialis
ten drinken koffie in het Anto-
nius Clubhuis aan de Lange Ma
re en worden er toegesproken
door kamerlid Stan Poppc.
Kandidaat-raadslid Marietje van
der Molen doet samen met haar
echtgenoot aan cabaret en raads
lid Toos Fallaux declameert. De
Stem des Volks (afdeling Lei
den) 'omluistert' het geheel met
zang. Deze bijeenkomst begint
om tien uur.
Behalve de ouderen vieren ook de
vrouwen op geheel eigen wijze
deze strijddag: met een demon
stratie zelfverdediging in het
Vrouwenhuis. Het Vrouwenhuis
is vanaf twee uur geopend. Er
wordt een videofilm vertoond
over de vrouwenstaking en de
'abortus-blokkade' in Den Haag.
beide van vorig jaar.
De film duurt ongeveer drie kwar
tier en wordt twee keer vertoond.
Tussendoor is er gelegenheid om
de zeefdrukkamer te bezichtigen
en de demonstratie zelfverdedi
ging. Verder treedt het Suri
naams vrouwencabaret op.
De gezamenlijke viering van FNV,
PvdA. CPN. PSP. PPR en 1KB
begint 's middags om twaalf uur
op het stadhuisplein met een ma
nifestatie voor werk en sociale
zekerheid. Er is een informatie
markt en diverse sprekers: Oud-
secretaris van het NNV-jonge-
rencontact, Paul Uhlenbelt en
Baap van Egmond, die onder
meer actief was tijdens de sta
king van de reinigingsdienst.
Verder is er een spreker van de
organisatie van Turkse arbeiders
in Nederland (HTIP).
Oud-werknemer van de voormali
ge Grofsmederij, Frans Mentzij,
zal omstreeks één uur op het
Stadhuisplein de vlag van dit
verdwenen bedrijf hijsen. Een
inmiddels traditionele gebeurte
nis ter herdenking van de (ver
geefse) strijd tot het behoud van
de smederij.
Voor de kinderen is er om twee uur
een optreden van het kinderthea
ter Pluisje. Verder werken de
popgroepen Silenius, Fair Play,
Ypsilon en de 16 Mens Band mee
aan de manifestatie.
Avond
De bijeenkomst in de Ton Menken
hal aan de Vondellaan begint 's
avonds om acht uur. De Leidse
afdeling van de Stem des Volks
opent de viering, die in het teken
staat van de internationale soli
dariteit. Leo Maduro van het lan
delijk El Salvador Komitee
spreekt. De zanger José Armijo
uit dit Midden-Amerikaanse
land treedt op.
Verder is er de presentatie van de
nieuwe gedichtenbundel van
Rik van Boeckel en anderen, ge
titeld Gebundeld Verzet.
Ook zijn er films over de vredesde
monstratie van 21 november, vi
deo-films van de VARA en de
Stadskrant en tentoonstellingen
van wetenschapswinkel, de ver
eniging milieudefensie en het
energiecomité Rijnland.
De 1KB besteedt aandacht aan de
situatie in Polen en heeft hier
voor een spreker van de vakbond
Solidarnosc uitgenodigd. De
FNV besteedt aandacht aan de
situatie in Turkije. Wij Vrouwen
Eisen organiseert een 'feministi
sche race met handicaps', die
naar verluidt iets met kinderwa
gens te maken heeft.
De zaal wordt verder bevolkt met
zo'n veertig kraampjes van diver
se Leidse organisaties. Het ver-
zetscabaret treedt op en de vrou
wenrockband Gerania sluit de
avond af.
Natuurwandeling
De afdeling Leiden van het In
stituut voor Natuurberscher-
mingsedeucatie organiseert
zondag een natuurwandeling
onder leiding van natuurgid-
sen door de Horsten. De wan
deling begint om twee uur bij
het parkeerterrein aan de Pa-
peweg in Wassenaar en duurt
ongeveer twee uur.
Gamelan
In het museum voor volkenkun
de, Steenstraat 1, wordt za
terdagmiddag een film ver
toond van een Kratonhuwe
lijk in Solo. Een scene in de
film laat zien hoe bij zo'n
feestelijke gelegenheid game
lan wordt gespeeld. Na deze
25 minuten durende film krij
gen bezoekers de kans zelf op
de grote gamelan van de af
deling Java van het museum
te spelen. Ze kunnen zich hier
voor opgeven per telefoon,
132641.
Baghwan
De Baghwan-beweging houdt
zaterdagavond een open
huis. Vanaf half negen is ie
dereen welkom in het pand
aan de Breestraat 56.
Film
Duitsland, vlak na de oorlog.
Maria trouwt tijdens de oor
log met Hermann. Na een hal
ve dag en één nacht moet hij
terug naar het front. De zelf
bewuste geëmanicipeerde
Maria probeert zich op aller
lei manieren staande te hou
den en zelfs als ze bericht
krijgt, dat Hermann is ver
mist. blijft ze geloven in zijn
terugkomst. De werkgroep
TV-issue van de Leidse Stu
denten Ekklesia, Rapenburg
100,vertoont deze film op
maandag 3 mei om acht uur.
Woonwagen
De Stichting Samenlevingsop
bouw Woonwagencentrum,
regio Leiden, organiseert
maandag 3 mei een forum
avond over het standplaat-
senbeleid en de uitvoering
daarvan. Voor deze avond,
die om half acht in het club
huis (Trekvaatsplein 69) be
gint, zijn een aantal deskun
digen van ministerie, ge
meente en het landelijk woon-
wagenwerk uitgenodigd.
Daarnaast zal de film: "Als je
huis op wielen staat" worden
i^ertoond. De voorzitter van
het bestuur, Nico Faber, zal,
deze avond begeleiden.
