3-
Sobi overtuigd
van manipulatie
in Ogem-kwestie
'Beleid Van Dam desastreus'
Scherpe reactie beurshausse
•i1® Beurs week
Hoechst tegen beperking
fosfaten in wasmiddelen
kort zakelijk
Congres aannemers:
"Staatssteun
dagbladen:
sigaar uit
eigen doos"
VRIJDAG 30 APRIL 1982
Economie
Wessanen
Bij de Koninklijke Wessanen n.v.
te Amstelveen zijn de geconsoli
deerde netto-concernuitkomsten
over het eerste kwartaal van het
nu lopende boekjaar hoger uitge
komen dan die in de vergelijkba
re periode over 1981. Dit geeft de
concerndirectie vertrouwen in
de uitkomsten over het gehele
boekjaar, maar volgens de voor
zitter van de Raad van Bestuur,
de heer G.H. van Driel maakt een
zwaluw nog geen zomer. Onzeke
re economische omstandigheden
nopen tot voorzichtigheid ten
aanzien van het doen van uit
spraken voor het gehele jaar.
Van Driel zei dit gistermiddag
tijdens de gewone algemene ver
gadering van aandeelhouders in
Amsterdam.
De winst van het concern bedraagt
na afschrijvingen en na voorzie
ningen voor winstbelastingen en
aanwijsbare risico's 25.200.000.
Het dividend over 1981 werd
vastgesteld op 5,20 per aandeel
van 20,-. Het al gedeclareerde
interim-dividend van 1,60 in
aanmerking nemend, zal het slot-
dividend 3,60 bedragen waar
van 1,60 in contanten wordt uit
gekeerd en naar keuze de aan
deelhouder voor 2 in contan
ten of voor 0,80 in aandelen ten
laste van de agio-reserve zal wor
den uitgekeerd.
Gas
De Nederlandse Aardolie Maat
schappij heeft gisteren in het Ne
derlandse deel van de Noordzee
niet alleen olie, maar ook aardgas
gevonden. In beide gevallen is
nog niet bekend om welke te
winnen hoeveelheden het gaat.
De verwachting is, dat de exploi
tatie van zowel de olie- als de gas
bron economisch haalbaar is. De
nieuwe vondsten zijn bijzonder
interessant voor Delfzijl. Deze
havenstad zou als landingsplaats
kunnen dienen voor de uit de
Noordzee aangevoerde olie en
aardgas. De NAM verwacht in de
regio boven de Waddeneilanden
nog meer energiebronnen te zul
len aanboren.
Ahold
De raad van bestuur van Ahold n.v.
en de dienstenbonden FNV en
CNV hebben gisteren in principe
overeenstemming bereikt over
een nieuwe cao voor de 3.300 per
soneelsleden van het hoofdkan
toor en het distributiecentrum
en voor de bedrijfsleiders van de
filialen. Het akkoord omvat
doorbetaling van het volledige
nettoloon bij ziekte, verhoging
van de minimum vakantietoe
slag en een plan om jonge werk
lozen aan de slag te helpen. Vol
gens bestuurder Loek Voormeu-
len van de dienstenbond FNV zal
deze overeenkomst "doorwer
ken" naar alle 31.000 werkne
mers van het concern.
KLM
De vervoersbond FNV zegt dat de
KLM het personeelsbestand wil
verkleinen via vacaturestops en
gedwongen overplaatsingen.
Volgens de bond zal dat leiden
tot een verslechterng van het so
ciale klimaat, ook al omdat de
KLM niet kan garanderen dat de
mensen die intern worden over
geplaatst gelijkwaardig en pas
send werk krijgen.
De vervoersbond verwijt de KLM-
directie gebrek aan overleg over
de bezuinigingsvoorstellen.
BUITENLANDS
GELD
AMSTERDAM (ANP) - Het che
misch bedrijf Hoechst Holland,
een dochter van het gelijknami
ge Duitse concern, is falikant te
gen de plannen van de overheid
om fosfaten in 1983 volledig uit
wasmiddelen te bannen.
Topman D J. Brand van Hoechst
Holland, zei bij de presentatie
van het jaarverslag, dat een lan
delijk fosfaatverbod het regiona
le probleem van de overmatige
algengroei totaal niet oplost.
"Alleen de door ons al jarenlang
bepleite bouw van een extra der
de trap in bestaande zuiverings
installaties kan een te hoge fos
faatconcentratie afdoende be
strijden".
Overmatige algengroei ontstaat
door een hoge concentratie van
bemestende stoffen (met name
fosfaten) m het oppervlaktewa
ter. Door de algengroei verstikt
het water en krijgt het een groe
ne kleur.
Volgens de heer Brand is er een op
lossing te vinden voor de twee
nadelen, die de extra zuivering
van het water met zich brengt,
namelijk het slib en de kosten.
Hij wees op het systeem, dat
DHV Raadgevend Ingenieursbu
reau samen met het Rijksinsti
tuut voor Zuivering van Afval
water heeft ontwikkeld.
Volgens dit systeem worden de
fosfaten in het afvalwater met
behulp van een wervelbed en
door toevoeging van natronloog
gebonden aan calcium. De hier
bij gevormde balletjes zouden
weer gebruikt kunnen worden in
de kunstmestindustrie of in fos-
forovens. Er ontstaat zo geen ex
tra slib.
Met de opbrengst van de verkoop
van de korrels kan een deel van
de zuiveringskosten worden ge
financierd, waarmee het kosten-
bezwaar wordt weggenomen.
Een ander punt is. aldus de heer
Brand, dat met het ontwikkelen
van alternatieven voor fosfaten
in wasmiddelen ook grote bedra
gen zijn gemoeid. Verder zijn er
nog kosten in de vorm van slijta
ge van wasgoed en een kortere
levensduur van wasmachines.
Eigen belang
Overigens verheelde de bestuurs
voorzitter niet. dat ook het eigen
belang een rol speelt. Hoechst
Holland is met een fabriek m
Vlissingen een grote fosfaatpro
ducent. Als er een verbod op fos
faten komt, zal dat zeker werkge
legenheid kosten bij de Vlis-
singse vestiging, aldus de heer
Brand.
Tijdens de toelichting op de jaarcij
fers bleek gisteren, dat Hoechst.
in 1981 een uitermate teleurstel
lend verlies heeft geleden van
15 min tegen een winst van ƒ11,5
min het voorgaande jaar. Het
verlies werd veroorzaakt door de
desastreuze ontwikkelingen bij
de standaardkunststof polysty
reen. die wordt geproduceerd in
de fabriek in Breda, zo zei de be
stuursvoorzitter
Hoechst lijdt evenals de gehele Eu
ropese kunststoffenindustne on
der het inzakken van de markt
na de oliecrisis in 1979-*80 Dit is
een gevolg van het teruglopen
van de bouw en 'de auto-mdus-
tne, waar de kunststofindustrie
een belangrijke toeleverancier
voor is. Er heerst een structurele
overcapaciteit by de Europese
kunststofproducenten De emge
oplossing is een sanering, waar
ook Hoechst in haar Bredase ves
tiging niet onderuit komt, aldus
de heer Brand.
De Bredase vestiging zal afge
slankt worden, waardoor in de
komende dne jaar 190 arbeids
plaatsen verdwijnen. Eind vorig
jaar werkten hier nog 432 men
sen. De verliezen in Breda hepen
vorig jaar in de tientallen miljoe
nen guldens. Hoechst hoopt het
Bredase bedrijf in 1985 weer uit
de rode cijfers te krijgen.
AMSTERDAM (GPD) - De Stichting Onderzoek Bedrijfsinformatie (SOBI) meent vol
doende materiaal in handen te hebben om nu voor de rechter boven water te krijgen dat
Ogem gebruik heeft gemaakt van stromannen om de gang van zaken in een aandeel
houdersvergadering van vorig jaar naar zijn hand te zetten.
Fince Mark (100) 56.00 59.00
Joeg dinar (100) 4.30 5.70
Iers pond 3,70 4.00
GOUD EN ZILVER
Goud: onbewerkt 29.380 - 29.880
Zilver: onbewerkt 555 - 625
Daarmee heeft Ogem volgens SO
BI gedragsregels overtreden en
aandeelhouders benadeeld. De
stichting schrijft de financieel-
directeur van Ogem, dr. L. Koop-
mans, een hoofdrol in die affaire
toe. Koopmans is inmiddels op
genomen in de Raad van Bestuur
van de nieuwe holdingmaat
schappij, waarin de goed lopen
de delen van het overigens in
verval geraakte Ogem-concern
zijn ondergebracht.
In de bewuste vergadering moes
ten onder andere vier nieuwe
commissarissen worden be
noemd. SOBI beschuldigt Ogem
er nu van dat met aandelen ge
manipuleerd is om „bestuurs-
vriendelijke" commissarissen
benoemd te krijgen.
In de vergadering werden de stem
mingen beheerst door de direc
tie-secretaresse van het Amster
damse effectenkantoor Kempen
en Co., mevrouw Oberman. Zij
had een pakket van 320.000 aan
delen op haar naam en bezat
daarmee de absolute meerder
heid.
De vrouw heeft in een voorlopig
getuigenverhoor voor de rechter
commissaris gezegd, dat zij in de
vergadering gehandeld heeft vol
gens instructies van haar baas.
Deze gaf gisteren zelf in een ver
hoor toe dat hij de vrouw in elk
geval „adviezen" had gegeven.
Hij maakte trouwens van de her
komst van de aandelen ook geen
geheim. De 320.000 aandelen wa
ren uiteindelijk van Ogem zelf af
komstig. In de visie van SOBI
waren ze slechts elders „gestald"
om ervan gebruik te kunnen ma
ken wanneer dat eventueel nodig
zou kunnen zijn om bijvoorbeeld
een aandeelhoudersvergadering
te kunnen beheersen. Ogem
heeft zich de aandelen indertijd
door aankopen op onder meer de
effectenbeurs verworven.
een bedrijfspand kocht, waarin
onder meer Ogems toenmalige
dochter Stokvis was gevestigd.
Het pand was eigendom van de
hoogleraar prof. dr. W. Grapper-
haus (eertijds staatssecretaris
van financiën), dr. W. van Dijk
(directeur van de beleggingson
derneming Wereldhave) en dr. P.
Blaise (onder andere commissa
ris bij Ogem).
Van de Raad van Bestuur van de
Algemene Bank Nederland wil
de Lakeman gisteren in de jaar
lijkse vergadering van aandeel
houders weten of men daar op de
hoogte was geweest van de trans
actie met is.empart. SOBI is er
steeds vanuit gegaan dat het
bankconsortium achter Ogem,
waarvan de ABN de leiding had.
ervan geweten heeft. Mr. drs.
Langman, oud-minister van eco
nomische zaken en thans lid van
de Raad van Bestuur van ABN,
sprak het echter tegen. Volgens
hem zijn de banken er volstrekt
niet van op de hoogte geweest.
De Stichting Onderzoek Bedrijfs
informatie zal met de gegevens
die zij gisteren en al eerder voor
de rechter-commissaris in Am
sterdam vergaarde, nu om een
veroordeling van Ogem door de
rechtbank vragen.
HAARLEM - Aanstaande maandag zal in het Kenaupark in Haarlem
het Hannie Schaftmonument worden onthuld. Bij de bronsgieterij Binder
wordt op dit moment de laatste hand gelegd aan het beeld.
UTRECHT (ANP) - Meer dirigisme, een lage
re produktie, een grotere werkloosheid, da
ling van het aantal bouwbedrijven, minder
vakbekwaamheid en meer kansen voor bui
tenlandse ondernemingen om op de Neder
landse bouwmarkt te penetreren.
Deze kant zal het opgaan door het beleid van
minister Van Dam (volkshuisvesting en
ruimtelijke ordening). Dit is althans de me
ning van voorzitter A. Terlingen van het Ne
derlands Verbond van Ondernemers in de
Bouwnijverheid (NVOB), die hij gisteren in
Utrecht verwoordde op het jaarcongres van
zijn organisatie, waarvan vooral de middel
grote en kleine aannemingsbedrijven lid
zijn.
De ideeën van minister Van Dam, een zwaar
der accent op industriële bouw, meer voor-
gefabriceerde bouwelementen en grotere
projecten in de sector onderhoud, stadsver
nieuwing en verbouwing, zijn volgens de
NOVB-voorzitter al twintig jaar achterhaald.
In de jaren zestig, economisch gezien een
veel betere tijd, werd met een dergelijk be
leid succes behaald. „Nu is er geen behoefte
aan arbeidsbesparende, maar aan kostenbe
sparende methoden", aldus Terlingen.
De in de jaren zestig gehanteerde bouwmetho
den hebben de woningbouw volgens Terlin
gen niet goedkoper gemaakt, maar wel saai
er. „Dit is dus de achterkant van het gelijk
van de minister", zo sneerde de werkgevers
voorzitter.
Evenmin weinig goeds had Terlingen over
voor de gedachte van de minister dat de te
rugval in de nieuwbouw zal worden gecom
penseerd door een grotere produktie in de
onderhoudssector. De voorzitter van de
NOVB betoogde dat koppelbazen welig zul
len bhjven tieren, zolang de onderhoudskos
ten met fiscaal aftrekbaar zijn.
Hoewel Terlingen in Utrecht niet wilde ingaan
op de lopende cao-onderhandelingen in de
bouw, zei hij zich wel af te vragen of een cao
voor de gehele bedrijfstak op den duur wel
de beste weg is. „Een cao moet passen bij de
bedrijven, de aad van de bedrijven. Dat is
primair", aldus de werkgeversvoorzitter
De bouwbond FNV ziet niet veel heil in de
suggestie van Terlingen, van een cao voor de
gehele bedrijfstak af te stappen. Het argu
ment dat de cao-1981 voor de ene werkgever
een kostenstijging heeft meegebracht en
voor de andere niet of nauwelijks, snijdt vol
gens de bond geen hout: in 1981 is het garan
tieloon ingevoerd en daar merkten werkge
vers die altijd behoorlijk betaalden weinig
van. Maar - vooral kleine - aannemers die
altijd onderbetaald hebben, kregen wel met
een flinke stijging van de loonkosten te ma
ken, aldus de woordvoerder van de bond.
De zaak is in 1981 gelijkgetrokken en als het de
bedoeling is, dat weer ongedaan te maken,
valt er met de bond al helemaal niet over
verschillende cao's binnen de bedrijfstak
bouw te spreken.
De woordvoerder noemde het ook volstrekt
onmogelijk om met alle bouwbedrijven over
een cao te gaan onderhandelen: er zijn er
20 000. waarvan het overgrote deel maar Én
kele werknemers heeft. Maar die werkne
mers doen precies hetzelfde als hun colle
ga's bij de ongeveer honderd grote aanne
mers. Het is ook de vraag, of de grote bou
wers wel zo gelukkig zouden zijn met aparte
cao-onderhandelingen, omdat de bonden
dan bij het indienen van hun voorstellen
geen rekening meer zouden hoeven te hou
den met de „zwakke broeders" in de be
drijfstak.
AMSTERDAM (ANP) - Dc Raad
van Bestuur van Audet (uitgever
van dagbladen en tijdschriften)
is maar matig te spreken over de
onlangs door minister Van der
Louw aangekondigde compen
satieregeling voor de dagblad
pers, aldus topman drs. A. Thijs-
sen tijdens de jaarvergadering
gisteren.
Een bezwaar tegen de gedachte
steunregeling is volgens Thijs-
sen dat de financiering niet uit
de algemene middelen ge BChiadt
maar uit de opbrengsten van de
etherreclame. "Als u weet dat er
plannen in voorbereiding zijn de
STER-tijd te vergroten en dat de
ze uitbreiding voor een belang
rijk deel ten koste van de re
clameopbrengsten van de dag
bladen gaat dan ligt de conclusie
voor dc hand dat de overheid
hier aan de Nederlandse dag
bladpers een sigaar uit eigen
doos aanbiedt. Hiertegen hebben
wij pnncipièle bezwaren, zeker
gezien het gevaar van concurren
tievervalsing". aldus dc heer
Thijssen.
De gezamenlijke dagbladuitgevers
hebben zich steeds positief opge
steld tegenover een compensa
tieregeling in het licht van het
maatschappelijk belang van het
dagblad. Toch kan moeilijk voor
komen worden dat een dergelij
ke regeling concurrentieverval
send gaat werken. Daarom zul
len er stringente voorwaarden
aan moeten worden verbonden,
aldus Audet
Het Audet-concern is voor de korte
termijn beslist nog niet uit de
zorgen. De negatieve ontwikke
ling in de afzet zet zich dit jaar
voort, maar het advertentievolu
me in het eerste kwartaal is min
der sterk teruggelopen dan m
1981 Een bepaalde lyn valt ech
ter nog niet te ontdekken Zo
was januan erg goed. februari
daarentegen slecht terwijl het in
maart vriendelijk was. aldus
TÏïüssen.
Op langere termijn is de heer Thijs
sen voor de gedrukte media niet
somber gestemd ondanks de op
komst van nieuwe media. De te
leurstellende ontwikkeling van
Viditel bevestigd dit volgens
hem. Dagbladen zullen naar zijn
overtuiging dan ook niet worden
verdrongen door electronische
media. Zij zullen zich echter aan
de behoeften en wensen van de
markt moeten blijven aanpassen
Wel is het waarschijnlijk d.it wnd
tijd uitbreiding van de televisie
consequenties zal hebben voor
het lezen van kranten en tijd
schriften. Maar Audet bluft er
van overtuigd dat het dagblad
waarin een zorgvuldig geselec
teerde- en op de markt gerichte
hoeveelheid informatie aan le
zers wordt geboden toekomst
heeft en kan blijven c
met andere media.
IBB-Kondor:
redelijk jaar
LEIDEN (ANP) - De IBB Kondor
Groep (bouw) houdt voor 1982
rekening met een resultaat dat
niet in belangnjke mate zal afwij
ken van dat over 1981 De op
drachten in uitvoering verlopen
volgens verwachting. De order
portefeuille vertoont een redelijk
peil Voor het bereiken van de
gewenste omzet in 1982 zijn nog
enige opdrachten op korte ter
mijn nodig
De in 1981 behaalde omzet van
ƒ49.8 min (180 ƒ47.9) beant-
woordde aan de verwachtingen,
aldus het jaarverslag.
Nadat aanvankelijk de beurs
hausse van de vorige week
kon worden voortgezet, keer
de het getij en trad vrijwel
overal een scherpe reactie in.
Vooral in Wall Street nam de
ze duidelijke vormen aan en
in drie dagen tijds had de in
dex van Dow Jones tien pun
ten verloren. Ook in Amster
dam bluste het vuur van de
hausse en begon de beurs
over de gehele linie af te
brokkelen Met sterk teruglo
pende belangstelling.
Deels kon de omslag verklaard
worden door de stijgende
spanningen rond de Falk
land-crisis die naarmate de
week verder verstreek op een
complete oorlog dreigt uit te
lopen. Maar daarnaast ver
loor Wall Street ook terrein
door een binnenlandse crisis
rond de begrotingsimpasse.
Evenals in de Falklandkwes-
tie is ook rond de Amerikaan
se begrotingskwesfie sprake
van een patstelling. De partij
en aan weerskanten doen
juist niet voldoende conces
sies op principiële punten om
een vergelijk mogelijk te ma
ken.
President Reagan heeft een
paar maanden lang strijd ge
voerd met het Congres dat de
herziene begroting te ver
over de schreef vindt gaan.
Voor het eerst in de geschie
denis dreigt dit tekort de 100
miljard dollar in één jaar te
overschrijden, wat trouwens
ook volledig in strijd is met
de verkiezingsbeloften van
Ronald Reagan zelf.
Nu de wekenlange besprekin
gen tussen het Witte Huis en
het Congres over 's lands fi
nanciën niets hebben opgele
verd, is Wall Street bijzonder
teleurgesteld waardoor de
beurs deze week zijn optimis
me verloor. Want er was al'
een paar weken ernstig reke
ning gehouden met conces
sies van regeringszijde die
trouwens ook in bedekte ter
men door president Reagan
min of meer werden toege
zegd. Kennelijk waren die
voor enkele topfiguren van
het Congres niet voldoende
om hun eisen te matigen.
Wall Street hoopte steeds dat
het beteugelen van de stij
gende begroting en het bene
den de 100 miljard dollar
houden van het begrotingste
kort eindelijk eens tekening
zouden kunnen brengen in
het verlagen van de rente
stand die nu alweer verschei
dene weken op het extreem
hoge niveau van 16 tot 16,5
procent gefixeerd staat.
Hierdoor zou de economische
opleving kunnen worden
bevorderd en vele zaken kun
nen worden rechtgetrokken.
Bij de presentatie van de jaar
cijfers of op de jaarvergade
ringen stellen steeds meer
topleiders uit het bedrijfsle
ven een flinke rentedaling als
voorwaarde voor de kans op
winstherstel in de rest van dit
jaar. Want voor vele Ameri
kaanse ondernemingen is het
eerste kwartaal bijzonder
slecht geweest.
De somberder perspectieven
voor de kans op rentedaling
in Amerika zijn ook een te
genvaller voor de rentedaling
in ons land. Enkele vooraan
staande bankeconomen ver
klaarden kortgeleden dat
vooral de lange rente nog
flink verder zou kunnen da
len en zelfs dit najaar op 8
procent zou kunnen komen.
Een nieuwe staatslening te
gen 10 procent waarop vol
gende week donderdag kan
worden ingetekend, wijst er
op dat hier te lande nog altijd
een zekere rentedaling aan dc
gang is.
Vier weken geleden schreef de
Staat een lening uit tegen
10.5 procent. Ook deze week
bleef de obligatiemarkt licht
stijgen ondanks het feit dat
de nieuwe president Duisen-
berg van onze centrale bank
zich bij de presentatie van
het jaarverslag eveneens so-
mer uitliet over de in 1982 te
verwachten ontwikkeling
van 's Rijks financien
Hoewel minister Van der Stee
nog steeds lijkt vast te hou
den aan een financienngste
kort van 7,5 procent van het
nationale inkomen, rekent
dr. Duisenberg op 8.5 procent
maar sluit 10 procent over
1982 zelfs niet uit. Het tekort
zal in elk geval groter worden
dan de 25 miljard gulden van
vorig jaar.
Dat de zaak. ondanks de niet te
ontkennen rentedaling, nog
altijd niet glad loopt, bleek
uit het jaarverslag van de
Fnesch-Groningse Hypo
theekbank Deze instelling
verwacht ook voor 1982 een
bijzonder laag niveau van
nieuwe hypothecaire lenin
gen. zelfs nu voor sommige
categorieën woningen de
markt weer wat gaat opleven
en zelfs aantrekken. Hierdoor
zal de winst van de Fnesch-
Groningse Hypotheekbank
verder teruglopen, zo vreest
de leiding Het aandeel lag
daarop niet prettig en verloor
vuf gulden aan terrein
Trouwens ook in het buiten
land begint het te rommelen.
Door de dalende oliepnjzen
en vooral ook de gedwongen
forse inknmping van de pro
duktie. zal dit jaar het enor
me betalingsbalansoverschot
van de OPEC landen dat in
1980 110 miljard dollar be
droeg. waarschijnluk in een
tekort overgaan Sommige
olielanden als Nigeria zijn
hierdoor zo in de betalings
moeilijkheden geraakt dat zu
buitenlandse uitvoerders van
hun gigantische binnenland
se ontwikkelingsprojecten
traag en met toenemende
achterstand uitbetalen Vol
ker Stevin heeft bijvoorbeeld
nog een vordering van 250
miljoen gulden en ook HBG
door
C. Wagenaar
heeft Nigeria op de lyst van
moeilijke betalers moeten
plaatsen
Ondanks de neiging tot toene
mende winstnemingen in de
ze door de viering van konin
ginnedag tot vier dagen ver
korte beursweek. hielden een
aantal voor belegging ge
vraagde aandelen er per sal
do toch nog een paar gulden
koerswinst aan over
noemd kunnen worden in dit
verband: Wessanen. Ennia,
Amfas. Ahold en AMRO
Bank Run-Schelde-Verolme
steeg zelfs van f 23 tot f 29 en
Giessen-De Noord van f 105
tot f125 op berichten dat er
voor kleinere tankschepen
weer meer orders worden
ontvangen. Westland-Utrecht
volgde echter de Friesch
Groningse en verloor f 5,-
